DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
ONZE VOEDSEL-
VOORZIENING
BOLSJEWISTISCHE -
TEGENAANVALLEN AFGESLAGEN
Verduisteren
19.49 uur
Uitreiking nieuwe
aardappelkaarten
Kwaadaardige
laster achterhaald
Voorsteden van
Teheran bezet
Een nieuwe
textielkaart
S*Se~P*K* Nederland
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELER 234 5Ü (2 LIJNEN)
DONDERDAG
Minder brood en vet,
meer aardappelen te wachten
ZONDER GROOTERE TOEPASSING VAN MACHINES
GEEN PRODUCTIETOENAME
1
Onderhandelingen
Batavia Tokio
voortgezet
Namen levende leden
Huis van Oranje Nassau
en duurt tot morgenochtend
7.20 uur
f Duitschland strijdt voor Europa
Zes Britsche koopvaarders
vernietigd
OMRUILING VAN
MELKKAARTEN
Bewegingsvrijheid
in Londen beperkt?
VRIJW1
EGIOEN
HELDERSCHE COURANT
18 SEPIEMBER 1941
Hoofdredacteur: J. BIJLSMA. Den Helder.
Uitgave der Uitg.-My. „Hollands Noorderkwartier" N.V. te Den Helder ^9e JAARC». No. 9339
ONGUNSTIGE WEERSOMSTANDIG
HEDEN DRUKKEN DE OOGST
OPBRENGST.
s-Gravenhag., 17 September:
Van deskundige zijde vernemen wij, dat
de ongunstige weersomstandigheden, die de
oogstopbrengst gedrukt hebben, de voedsel
voorziening voor den komenden winter in
ons land niet gemakkelijke^ maken.
Reeds in normale tijden zijn wij van in
voer van elders afhankelijk. Ons land is op
één na het dichtstbevolkte land van Europa,
LMgië heeft 4.6 inwoner per h.a. cultuur
grond, Nederland 3.7 en het is onmogelijk
een volk van 9 millioen zielen te voeden van
dé opbrengst van den hier beschikbaren cul
tuurgrond. Steeds moest een aanzienlijk
deel van het benoodigde worden ingevoerd.
En is de oogstopbrengst gelijk thans het ge
val is, niet-al te gunstig, dttn stijgt de nood
zakelijkheid van invoer in dezelfde mate. Nu
is het bekend, dat Engeland zich van het wel
of wee der burgerbevolking van zijn voor
malige bondgenooten zeer weinig aantrekt.
Het heeft den voedseltoevoer naar.alle door
de as-mogendheden bezette landen zonder
meer stopgezet
Zoodoende slaat de ongunst van het
weer en de vermindering van de
oogstopbrengst op de distributiemo-
gelijkheden terug, en dwingt tot eeni-
ge beperkingen. Het broodrantsoen
zal, daar de graanoogst vrijwel over
al lager geweest is dan normaal,
eenige vermindering ondergaan. Ook
de vetpositie van ons land wordt er,
gezien het feit, dat het krachtvoer
voor het vee inkrimpt, niet beter op
en een kleine vermindering der rant
soenen behoort niet tot de onmoge
lijkheden.
BEOSAOeM StSTEEÖ QOOCt Hgr SHHTSCHE LANtSSOUWBSD&'JE VOOR MACHINES EK WgStfTUSCEN
I03B/39"
ZiO KSlifO** S M.
SS3 MILUOM S.M.
(Foto Polygoon v. Bilzen).
FELLE STRIJD BIJ LENINGRAD. AAN
BEIDE ZIJDEN VECHTEN HON
DERDDUIZENDEN SOLDATEN.
Inmiddels wordt al het mogelijke gedaan.
Wij verklappen geen geheim, wanneer wij
zeggen, dat de Duitsche autoriteiten hier té
lande zich zeer veel inspanning getroosten,
ook bij de autoriteiten te Berlijn, om de
voedselpositie van Nederland zoo gunstig
mogelijk te maken en aan de Nederlandsche
distributie-autoriteiten alle mogelijke steun
bieden,
De Nederlandsche distributie-autoriteiten
gevoelen diep leed over elke beperking, die,
zij aan de bevolking moeten opleggen en
zouden liever blijde klanken doen hooren.
Doch voorzichtig en vooruitziend beleid is
nu eenmaal eisch.
En dit beleid zal te meer succes hebben
naarmate de bevolking de autoriteiten ster
ker steunt en alleszins helpt om het sabo-
teeren der distributie door den sluikhandel
tegen te gaan.
Inmiddels behoeft ook dit stukje
niet enkel sorriberheid te ademen,
Het aardappelrantsoen wordt ver
hoogd. Wat wij in granen tekort ko
men. hebben wij des te ruimer in
aardappelen mogen oogsten. Het zijn
voorloopig in hoofdzaak veenaard-
appelen, die een maximale op-
brfengst geven en het eerst op moe
ten. En dit zijn niet de mooiste
aardappelen. Maar daarna komen
de mooiere aardappelen.
Al zullen van ons in het komende winter-
seizoen niet direct heldendaden worden ge
vraagd, als vaij Willem Barentsz en de zij
nen, hetHollandsche hart kan zich toch
ook heden aan hen sterken.
De winter moge koud zijn, en de distribu
tie al en toe wat aan den krappen kant,
de volhardende kracht ,van het Nederland
sche volk blijft den ouden volksroem ge
stand doen.
Berlijn, 17 Sept. (DNB Bij de gevechten
om den overtocht over den Dnjepr is het
Duitsche pantserwagens gelukt, naar het
DNB.van militaire zijde verneemt, tezamen
met vluchtende bolsjewisten over een 1200
meter lange noodbrug over den Dnjepr op te
rukken en op die wijze het eerste brugge-
hoofd aan den Oostetijken oever van den
Dnjepr te "vörmen. Ondanks de hardnekkige
tegenaanvallen der Sovjets, die eenige da
gen aanhielden, konden dé Duitsche troepen
onder zware verliezen der Sovjets het brug
gehoofd behouden en verder uitbouwen.
Bij de gevechten in dezen sector werden op
een dag zeven Soyjetbatterijen tot zwijgen
gebracht, talrijke pantserwagens en vijf kan-
nonneerbooten vernield en 1500 gevangenen
gemaakt. Op andere plaatsen a. d. Dnjepr
drongen eveneens Duitsche troepen tot den
Oostelijken oever van den Dnjepr door en
leden de volledig verraste bolsjewisten ook
in deze geevchten zware bloedige verliezen.
De telkens weer tegen de bruggehoofden on
dernomen bolsjewistische aanvallen misluk
ten door de standvastigheid der Duitsche
soldaten. Van honderd Sovjet pantserwagens,
die in den sector van een Duitsch legercorps
aanvielen, werden er i,n korten tijd 68 ver
nield, terwijl bij een dén volgenden dag on
dernomen Sovjetaanval 29 Sovjetpantserwa
gens in den strijd bleven. Door een ander le
gercorps werden- binnen twee dagen 97 Sov-
jetpantserwagens vernietigd. In gevechten
die verscheidene dagen duurden, verloren de
Sovjets bij pantseraanvallen op een lichte
Duitsche divisie 127 pantserwagens. Een
Duitsche divisie infanterie maakte bij een
aanval vanuit een bruggehoofd ondernomen
in anderhalven dag 3700 gevangenen, tér-
wijl tijdens zware gevechten om een ander
bruggehoofd 13.000 gevangenen werden ge
Felle strijd bij Leningrad.
Berichten van het front van Leningrad
melden, volgens U. P„ dat de slag, welke
dag en nacht voortwoedt, voortdurend in he
vigheid toeneemt. Aan beide zijden nemen
honderdduizenden soldaten aan de gevech
ten deel. De schepen der Oostzeevloot on
dersteunen de Sowjet-troepen te land, ter
wijl alle matrozen en mariniers, .die op de
schepen kunnen worden gemist, aan den
strijd te land deelnemen. Duizenden leden
van de volksgarde die enkele weken gele
den nog in de fabrieken werkten, bevinden
zich thans eveneeng aan het front.
In aansluiting op het weermachtberidht
van heden verneemt D.N.B. het volgende;
Een nieuwe fase in de succesvolle gevech
ten tegen de Sowjets is ingetreden, nu de
Duitsche zuidelijke vleugel weder den strijd
heeft opgenomen en een energieken aanval
tot over den Dnjepr heeft ingezet. Achter
dezen belangrijken riviersector waande de
Sowjetverdediging zich voorloopig volko
men veilig, te meer -waar hét aanhoudend
slechte weer der laatste weken de bewe
gingsmogelijkheid der Duitsche eenheden
buitengewoon bemoeilijkte. Hoewel de
Dnjepr in zijn benedenloop 1 2 km. breed
is, zijn de Duitsche troepen er toch in ge
slaagd hem op die plaatsen te bedwingen,
die voor een verdere voortzetting der ope
raties van belang zijn.
Tokio, 17 Sept. (D.N.B.) De woordvoer
der der Japansche regeering heeft medege
deeld, dat de onderhandeligen tusschen Ja
pan en Nederlandsch-Indië worden voortge
zet. De Japansche consnl-generaal te Bata
via, Isjizawa, zet de besprekingen met de
Nederlandsche antoriteiten Voort.
Het Rijkscommissariaat deelt mede:
In aansluiting op de gisteren bekend ge
maakt verbeurdverklaring van de vermo
genswaarden der levende leden van het
Huis Oranje Nassau wordt op grond van art.
45 (1) van de verordening no. 138/41 door
den commissaris-generaal voor de veiligheid
bepaald:
Art. 1.
Het noemen of gebruiken van namen der
levende leden van het Huis Oranje-Nassau
door economische en niet-economische ver-
eenigingen en stichtingen, openbare en par
ticuliere instellingen en inrichtingen, als
mede in firmanamen en als aanduiding van
een handelsartikel is verboden. Eveneens is
het gebruik van afbeeldingen verboden,
waardoor een contact met het huis Oranje
Nassau wordt aangeduid.
Art. 2.
Handelingen in strijd met deze verorde
ning zijn overtredingen en worden overeen
komstig art. 45 (2) van de verordening no.
138/41 bestraft, voor zoover niet volgens an
dere bepalingen een zwaardere straf is vast
gesteld.
Art. 3.
De afkondiging van deze verordening ge
schiedt door bekendmaking in de pers. Zij
treedt met haar publicatie in werking.
Vanavond gaat de
verduistering in om
VIER SOORTEN.
's-Gravenhage, 17 September. De., secre-
taris-generaal van het departement van
landbouw en visscherij deelt» het volgende
mede:
Gedurende het tijdvak van 22 Sept tot 3
Oct. a.s. zullen nieuwe aardappelkaarteh
worden uitgereikt. De plaatselijke distribu-
tiediensten zullen nader bekend maken, op
welke dagen dit precies zal geschieden.
De nieuwe kaarten zijn te onderscheiden
In vier verschillende soorten en wel:
a. Kaarten, gemerkt met de letter U, be
staande uit dertien bonnen met opdruk
„aardappelen" en genummerd van 38 tot
en met 50, elk nummer gevolgd door de
letter A.
b. kaarten, gemerkt onet de letter V, be
staande uit veertien bonnen met opdruk
„aardappelen" en genummerd van 01 tot
en met 14, elk nummer eveneens door de
letter A gevolgd.
kaarten, gemerkt met de letter \W, wel
ke dezelfde kenteekenen vertoonen als
de kaarten U, doch waarbij elk nummer
gevolgd wordt door de letter B.
d- de kaarten, gemerkt met de letter a,
welke overeenkomen met de kaarten v,
eveneens achter elk nummer gevolgd door
de letter B.
Hierna volgte en overzicht van de ver
schillende kaarten, welke aan de verschil
lende categorieën van personen zullen wor--
den uitgereikt.
Kaarten U en V.
a. 0-3 j. na 1 Oct. 1938 1 U-kaart en 1 V-krt.
b. 4-13 j. na 1 Jan. 928 2-Ukaarten en 2 V-
voor 2 Jan. '38 kaarten
c. 14-20 j. na 1 Jan. 1921 3 U-kaarten en 3 V-
v oor 2 Jan. '28 kaarten
d. volwassenen voor 2 Jan. ^1 2 U-kaarten en
2 V-kaarten
Voorts krijgen personen, die zwaren arbeid
verrichten, een kaart ,U extra en personen,
die zee zwaren arbeid verrichten, twee kaar
ten U extra.
Houders van vetkaarten
Aan hquders van vetkaarten zullen onge
acht den leeftijd of werkzaamheden, die zij
verrichten, bovendien nog een kaart W. en
een kaart X worden uitgereikt, zoodat een
houder van een vetkaart, zoowel kaarten U
en V als kaarten W en X ontvangt.
Aardappeltelers.
Zoowel de beroepsaardappeltelers als de
niet ingeschreven telers, die vijf are of meer
telergrond dan wel 10 are of meer zandgrond
bebouwen, komen niet voor aardappelkaar
ten in aanmerking. In yerband hiermede
dienen deze personen zich met hun stam
kaarten en die van hun gezinsleden en hun
inwonend personeel bij de plaatselijke dis
tributiediensten te vervoegen. Dit zal dienen
te geschieden op een nader door deze dien
sten te bepalen dag, doch vóór 21 September
Omtrent het gebruik der kaarten zullen
nog nadere gegevens worden bekend ge
maakt
Hoofdkwartier van den Führer, 17
September (D.N.B.):
Het opperbevel van de weermacht
maakt bekend:
In het Oosten ontwikkelen zich de
aanvalsihandelingen tot een operatie
van den grootsten omvang.
Duikbooten hebben in het noordelijk
deel van den Atldntischen Oceaan zes
vijandelijke koopvaarders met een to
talen, inhoud van 27.000 brt. tot zinken
gebracht. In het zeegebied rondom En
geland hebben gevechtsvliegtuigen in
den afgeloopen nacht in scheervluch-
ten twee groote vrachtschepen zwaar
beschadigd. Andere luchtaanvallen wa
ren gericht op havenwerken aan de
zuidoostkust var het eiland, alsmede
op verscheidene vliegvelden.
In Noord-Afrika vielen Duitsche ge
vechtsvliegtuigen op 15 September con
centraties van Britsche automobielen
aan de LybisohEgyptische grens aan
en verstrooiden deze door het vuren met
de boordwapens. Bij een aanval .van
Duitsehe gevechtsvliegtuigen op het
vliegveld Heliopolis bij Caïro in den
nacht van i5 op 16 September, ontston
den groote branden en ontploffingen
in vliegtuighangars en munitie-opslag
plaatsen.
De ijand wierp in den afgeloopen
nacht met zwakke strijdkrachten een
gering aantal brisant- en brandbommen
op enkele plaatsen in Zuidwest-
Duitschland. In woonwijken werd
schade aan gebouwen aangericht. Ma
rine-artillerie schoot twee, de luchtdoel
artillerie een Britschen bommenwer
per neer.
's-G ravenhage. 17 Sept. F. A. A.
van der Pas te Tilburg heeft in 't openbaar
de door niets gegronde bewering geuit, dat
N.S.B.-ers in de Meidagen van het vorige
jaar in Rotterdam op Nederlandsche solda
ten hebben geschoten.
Wegens de lichtvaardige en lasterlijke
bedoeling van zijn bewering werd van der
Pas in hechtenis genomen en voor zes
maanden naar een concentratiekamp ge
stuurd.
PER 1 NOVEMBER.
's-Gravenhage, 19 Sept. Naar
men ons van officieele zijde mede
deelt, kan de uitreiking van de nieu
we textielkaart tegen 1 November as.
tegemoet' worden gezien.
Uitvoerige mededeelingen over de
nieuwe distpbutieregeling van klee
ding en huishondgoederen zullen tij
dig worden verstrekt.
Gezantschappen vertrekken.
De Britsche troepen zijn gistermiddag on
geveer 14 uur in de zuidelijke voorsteden
van Teheran aangekomen. De bevolking
toortt een gelaten kalmte.
Naar verluidt, zegt U. P., blijven de
Sowjet- en de Britsche troepen voorloopig
nog buiten Teheran staan. voornamelijk
daar de Sowjets blijkbaar eenigen tijd vroe
ger afmarcheerden en daardoor voor de En-
gelschen arriveerden.
De geruchten volgens welke de Sowjets
met opzet den Britschen troepen den weg
naar Teheran versperden, zouden niet op
waarheid berusten.
Het Bulgaarsche en het Hongaarshe ge
zantschap zijn uit Teheran vertrokken,
Volgens berichten uit Bangkok heeft Gan-
dhi openlijk de maatregelen der Engel-
schen in Iran veroordeeld en verklaard, dat
hierin de reden ligt voor de Moslemliga om
de premiers van den Pendsjab. Bengalen
en Assam terug te trekken uit de India
Defence Committee.
De algemeene toestand.
Wat betreft den door het aftreden van
den Sjah gekenmerkten toestand in Iran
is men in kringen der Wilhelmstrasse van
meening, dat het besluit van den Sjah een
onmiskenbaar teeken is voor het feit. dat
hij met zijn politiek van tegemoetkoming
jegens de Engelschen en Sovjets, op wier
beloften hij meende te kunnen vertrouwen
schipbreuk heeft geleden. De Sjah, evenals
andere kringen in het midden-oosten heb
ben klaarblijkelijk, zoo merkt men hier op,
.met schrik gezien, dat de Engelschen zich
bereid hebben getoond deelen van het land
en ook aan de gebeurtenissen part noch
deel hebbende rijksduitschers aan de bolsje
wisten uit te leveren. Er zijn verschillende
berichten ontvangen, waaruit op ondubbel-
zinnigé wijze den indruk blijkt,, welke dit
Britsche optreden in het midden-oosten
heeft gemaakt.
<i
's-Gravenhage, 17 September. De
secretaris-generaal van het departement v.
Landbouw en Visscherij maakt bekend, dat
nog tot Woensdag 1 October a.s. de gele
genheid wordt gegeven groene melkkaarten
bij de distributiediensten te ruilen tegen R-
melkkaajfen. Zooals reeds eerder is gepu
bliceerd, komen uitsluitend de groene
melkkaarten van kinderen, die op 1 Febru
ari jl. nog geen 14 jaar oud waren, in aan
merking voor dit inruilen. Bij het ruilen
moet dé distributiestamkaart van het be
trokken kind getoond worden.
Na 1 October a.s. zal geen gelegenheid
tot ruilen meer geboden worden.
LOONEN IN WERKVERRUIMING EN
„VEREVENINGSHEFFING.".
De rijksdienst voor de werkverruiming
heeft, ter 'beantwoording van een van ver
schillende zijden gestelde vraag, na ge
pleegd overleg met het college van rijksbe
middelaars, aan de burgemeesters een cir
culaire gericht, waarin wordt medegedeeld,
dat van het loon der in de werkverruiming
te werk gestelde arbeiders geen korting ten
behoeve van de zoogenaamde „verevenings
heffing" mag plaats vinden.
BRITSCHE LUCHTAANVALLEN.
's-Gravenhage, 17 Sept. In den afgeloo
pen nacht vonden enkele aanvallen van
Britsche vliegtuigen plaats. Door neergewor
pen bommen ontstond vrij groote glasscha
de aan een kloosterkerk, terwijl ook een sa
natorium beschadigd werd. Dooden of ge
wonden zijn niet te betreuren.
Om het aantal slachtoffers van
bombardementen te verkleinen.
In afwachting van toekomstige bombarde
menten, hebben de Britsche autoriteiten de
vraag overwogen, A het niet wenschelijk
ware de onbeperkte bewegingsvrijheid van
de Londensche bevolking té beperken.
Een van de belangrijkste maatregelen, al
dus S.P.T.. die onder het oog worden gezien,
bestaat in een voorstel allen personen, die
geen ambtelijke functie vervullen, te verbie
den zich na het vallen van de duisternis
op straat te begeven.
De deskundigen-comi issie, die kort gele
den Moskou heeft bezocht, heeft kunnem con-
stateeren, dat dank zij den in de Sovjet
hoofdstad geldenden dwangmaatregelen het
aantal slachtoffers van de' bombardemen
ten kleiner is dan te Londerr, daar het groot
ste aantal slachtoffers voorkomt onder hen,
die uit nieuwsgierigh' eid in de straten ver
toeven of die op weg zijn naar huis uit bios
copen en schouwburgen. Overwogen wordt
eveneens de winkels vroeger te doen sluiten.
Van dg Nederlandsche Propagandakom-
pagnie Aan het Oostfront kwamen de eer-,
ste berichten binnen. De S.S.-P.K. Nederland
bestaat uit een aantal Nederlandsche jour
nalisten, filmoperateurs, fotografen, radio
omroepers, met bedieningspersoneel voor
auto's en motoreh, die aan het Oostfront
werken en zorgen dat zij die achterbleven, in
hun couranten, op de film en via hun radio
toestel op de hoogte blijven van de krijgs
verrichtingen in het Oosten.
S.S.-P.K. Nederland bericht: en dan
volgen verslagen die vertellen van den strijd
tegen de bolsjewisten staaltjes van moed
en trouw, van offervaardigheid, doorzet
tingsvermogen en van goede kameraadschap.
Dan zullen verslagen volgen van daden, ver
richt door Nederlandsche mannen, die met
de wapens in de hand de eer van ons volk
en laftd hooghouden.
De eer van ons land en volk, die gebiedt
dat ook een legioen bestaande uit Neder
landers, zich schaart aan de zijde van hen,
die begrijpen en weten wat er verwacht
wordt van een natie, die straks als gelijk
waardige partner wil deelnemén aan den
opbouw van een nieuw Europa.
S.S.-P.K. Nederland zal berichten over
trots^he daden, verricht door waarachtige
Nederlanders, waaraan straks ons volk on
eindig veel te danken zal hebben.
Indien U meent dat bovenstaande overdre
ven is blijft u dan weg, <want er ie geen
plaats in het legioen voor betweters en af-
wachters. Maar indien u de teekenen van
dezen tijd verstaat, indien ook u begrijpt en
weet, waarom de Europeesche wapenen aan
het Oostfront moeten overwinnen, metot
u dan aan bij het
Gravenhage.
