DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Verduisteren i
19.35 uur
Officieel erkende
sportbonden
DEN HAAGS OUDSTE
BEWOONSTER 102 JAAR
Botsingen fusschen Britsche
en Sovjettroepen
TREINBOTSING
IN ZWITSERLAND
OPROEP
VERPLEEGSTERS
EEN HARDE WINTER
FIJNSCHE SUCCESSEN
TER ZEE
Pond boter in
19 dogen
Geen anthraciet
voor kpokdoeleinden
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEH 234 5 (2 LIJNEN)
WOE N SD AG
DE MARKTREGELlfiQ VERZEKERT DEN B<H!
AFZET. VAN ZIJN PRODUCTEI*
;bat "zal bu< ons. nooit, noodig zijn.
Duitscbland strijdt voor Europa
Ontbindingsverschijnselen bij
de ingesloten Sovjets
reed.
Vanavond gaat de
verduistering in om
en duurt tot morgenochtend
7.30 uur
Geert oorlogsschepen
door de Dardanellen
EIGEN RECHTER GESPEELD
IRAN
f
HELDERSCHE COURANT
24 SEPIEMBER 1941
Hoofdredacteur: J. BIJLSMA. Den Helder.
Uitgaveder Uitg.-Mij. „Hollands Noorderkwartier" N.V. te Den Helder ^9e JAAR G.No. 9344
-•
l
DOO» «SCOOTER PCODUCTSE STEGÊM SU G8i.UK ELUVÊWBE PRWKSgH
VAN DEM DUSTSCHSCV LATSDSOUW VAN 6.25 MILL'Aap SM*c!93g/33 TOT
iö.85 MILLiARO SM. >n l&p&
t
(Foto Polygoon-van Bitsen).
Uit het hoofdkwartier van den
Führer, 23 September (D.N.B.):
Het opperbevel van de weermacht
maakt hekend:
Nadat de uitva'spogingen van de
Bolsjewistische strijdkrachten die in
het gebied ten Oosten van Kief waren
ingesloten, zonder succes gebleven wa
ren, hebben zich toenemende verschijn
selen van ontbinding onder de vijande-
Jijke strijdkrachten vertoond. Op vele
plaatsen hebben de officieren en com
missarissen der Sowjets op laffe wijze
de vlucht genomen _en hun troepen in
de steek gelaten, teneinde zichzelf in
veiligheid te stellen. Niettemin konden
zij hun lot niet ontgaan. Het aantal
krijgsgevangenen uit dezen veldslag
is inmiddels gestegen tot 380.000. Meer
dan 570 pantserwagens en 2100 stukken
geschut werden tot dusver buitgemaakt
of vernietigd. Deze cijfers stijgen nog
voortdurend. Vijftig divisies der Sow
jets kunnen als volkomen vernietigd
beschouwd worden. Onder de gevange
nen bevindt zich de opperbevelhebber
van het vijfde Sowjet-leger. Behalve de
reeds genoemde legers hebben aan den
gelukkigen afloop van den slag ook de
legers van generaloberst Freiherr von
Weichs en van den generaal der infan
terie, von Stuelpnagel een belangrijk
aandeel gehad.
In den strijd tegen Bolsjewistische
zeestrijdkrachten en transportschepen
heeft het luchtwapen ook gisteren groo-
te successen» behaald. Duikbommenwer
pers hebben ten zuiden van Odessa een
kruiser mét bommen bestookt, die daar-
op in brand geraakte.Voorts werden
een torpedoboot en een patrouillevaar
tuig ernstig getroffen en werden negen
vrachtschepen met tezamen 15.000 brt.
vernietigd. In de wateren van Kroon
stad bracht het luchtwapen een krui
ser en een torpedojger tot zinken. Op
een andere kruiser en twee torpedoja
gers werden bomtreffers geplaatst. Een
tankboot geraakte in brand.
Andere doeltreffende aanvallen wa
ren gericht op militaire inrichtingen te
Leningrad, vooijts op spoorlijnen van
den vijand om Bransk en Charkow, als
mede in .de Krim.
In den strijd tegen de Britsche ravi
tailleeringsscheepvaart brachl het lucht
wapen in den afgeloppen nacht ten
Oosten van de monding van de Hum-
ber een koopvaardijschip van 8.000
brt. tot zinken en bombardeerde Se ha
ven van Great-Yarmouth.
Bij den afweer van een vijandelijke
luchtaanval op een konvooi, schoten
mijnvegers vier, Britsche vliegtuigen
omlaag.
Noch des nachts noch overdag hóeft
de vijand eenige militaire actie boven
het gebied van het Duitsche rijk onder
nomen.
Tien dooden, veertien gewonden.
Bern, 23 September (DNB). Op de lijn
Bern—Thun is bij het dorp Kiesen tijdens
mist een sneltrein in botsing gekomen met
een boemeltrein. Volgens de tot dusverre
ontvangen berichten zijn zeven A acht per
sonen gedood en vijftien, k twintig zwaar ge
wond.
Nader verneemt het D.N B.: Het spoorweg
ongeluk bij Thun heeft 10 dooden en 14 ge
wonden geëischt. Onder de gewonden heb
ben eenigen zware verwondingen bekomen.
De oorzaak van het ongeluk ligt in het feit
dat het traject voor den sneltrein vrijgege
ven werd, zoodat deze op den personenti cm
Vrijwilligers voor het Oostfront
's-GravenbaJe. Eenigen tijd is door
de organisatieleiding van de Nederlandsche
ambulance Oostfront medegedeeld, dat, in
verband met de groote daaraan verbonden
risico's geen vrouwelijk personeel kon wor
den ingeschakeld. Ongetwijfeld is dit besluit
voor tallooze verpleegsters, die zich bij eer
sten oproep spontaan hadden gemeld een
groote teleurstelling geweest.
Naar wij vernemen wordt thans de mo
gelijkheid geschapen, om deze en ook ande
re verpleegsters deel te laten nemen aan
het ambulancewerk achter het front. Het is
de bedoeling in de verschillende Roode
Kruis ziekenhuzen waar gewonde soldaten
zijn ondergebracht een of meer zalen door
Nederlandsche verpleegsters te laten ver
zorgen Hi,er zullen bij voorkeur Nederland
sche en Vlaa.msche gewonden opgenomen
worden. De verpleegsters zullen voor zij
hun taak aanvangen, ;n een der „zuster-
heimen" van het Duitsche Roode Kruis een
korte vooropleiding ontvangen, waarna zij
bij de verschillende ziekenhuizen zullen
worden ingedeeld Er ontplooit zich hier een
arbeidsterrein van schier onbeperkten om
vang. Hier is plaats en werk voor honder
den ionge vrouwen, die ook hun krachten
willen geven voor de leniging van het
oorlogsleed. De daad is thans aan de Ne
derlandsche vrouwen!
Verpleegsters, die zich reeds voor de Ne
derlandsche ambulance beschikbaar gesteld
hadden, wordt verzocht, indien zij aan bo
venomschreven taak willen medewerken, dit
zoo snoedig mogelijk te berichten.
De inschrijving voor nieuwe aanmeldingen
is heden opengesteld Opgaven met uitvoeri
ge inlichtingen, omtrent opleiding enz. kun
nen gericht worden aan de Nederlandsche
Ambulance, Koninginnegracht 22, 's-Graven
hage.
De winter vraagt iedereen extra uit
gaven. Vele landgenooten moeten
daardoor gebrek lijden.
Winterhulp Nederland zal zich weer
over die Nederlanders ontfermen.
Uw bijdrage is daarvoor echter on
misbaar.
Brengt daarom een bewust offer
bij de begin October te houden
lijstencollecte.
Duitsche stuka's boven de land
engte van de Krim.
WANHOPIGE POGING TOT
UITBREKEN BIJ KIEF.
H e 1 s i n k i, 23 September (D.N.B.):
Officieel* wbrdt mëdegedeeld, dat een
Finsche motortorpedoboot in den
nacht van 21 op 22 September ten
Oosten van het eiland Suursari in de
Finsche Golf een Sowjet-mijnveger
van 500 ton tot zinken heeft gebracht.
Eén opvarende werd gered en ge
vangen genomen, de rest der beman
ning, die uit 35 koppen bestond,
kwam om het leven. Op het Ladoga-
meer is een transportvaartuig der
Sowjets tot zinken gebracht
Duitsche stuka's hebben nieuwe geslaag
de aanvallen op Bolsjewistische veld- en ar
tilleriestellingen op de landengte van de
Krim gedaan. Op een vliegveld werden lood
sen en gebouwen zwaar beschadigd en tien
vliegtuigen vernield.
Eveneens van militaire zijde wordt ge
meld, dat stuSa's en gevechtsvliegtuigen in
de Finsche Golf een Sowjetschip zóó ernstig
hebben getroffen, dat het onder hevige ont
ploffingen begon te zinken. Bij vroegere aan
vallen was dit schip reeds zwaar bescha
digd. Het tweede Sowjetslagschip in de Fin
sche Golf, de October-Revolutie, dat gisteren
zwaar beschadigd was, werd weer door twee
bommen op het achterschip getroffen. In
dezelfde haven werd aan boord van een groo-
ten torpedobootjager brand veroorzaakt.
DE OMSINGELING TEN OOSTEN
VAN KIEF.
B e rl ij n, 23 September (D.N.B.):
Op 21 September hebben twee escadrorts
Sowjetcavalerie een wanhopige poging ge
daan, om het voortdurende opdringen der
Duitsche troepen ten Oosten van Kief tot
staan te brengei Door het geconcentreerde
Duitsche vuur mislukte de aanval volkomen.
De ecadrons werden volkomen vernietigd. De
weinige overlevenden werden geyangen ge
nomen.' Zij vertelden, dat zij de opdracht
hadden, den Duitschen opmarsch naar het
oosten met-alle mogelijke middelen tegen te
houden. De politieke commissarissen hadden
achter hen machinegeweren in stelling ge
bracht en gedreigd ie.'er te'zullen neerschie
ten, die aanstalten maakte om om te keeren
of zich over te geven.
Van pakhuis weer tot kathedraal.
B e rl ij n, 23 September (D.N.B.):
Zooals ook reeds te Smolensk en elders in
het bezette Sowjetgetoied geschied is, is op
order der Duitsche militaire autoriteiten de
kathedraal te Borrissof aan de bevolking te
ruggegeven voor het houden van godsdienst
oefeningen. Nadat dit bekend was geworden,
maakte de bevolking de kathedraal, die door
de bolsjewisten als pakhuis was gebruikt,
schoon en versierde haar voor de inwijding.
Heiligenbeelden, die voor de bolsjewisten bij
na 25 jaar verborgen moesten worden ge
houden, werden te voorschijn gehaald en
naar de kerk gebracht. Een veldgegstelijke
zegende de kerk in. Daarbij waren ook vele
Duitsche soldaten aanwezig. Toen de'geeste-
lijke den zegen gaf, knielde de bevolking
neer. Na bijna 25 jaar kon zij weer de ortho
doxe lithurgie zingen.
's-Gravenhage, 24 Sept. De secretaris
generaal van het departement van landbouw
en visscherij maakt bekend, dat* zooals reeds
eerder werd aangekondigd, in den vervolge
gedurende ee'b tijdvak van 19 dagen twee
bonnen voor het koopen van boter zullen
worden geldig verklaard.
Gedurende het tijdvak van Donderdag 25
September t.m. Maandag 13 October a.s. ge
ven de met „36" en „37" genummerde boiy
nen van de boter- en vetkaart elk recht op
het koopen van 250 gram boter.
Op de bonnen van de vetkaart zal per 250
gram 22V2 cent reductie worden verleend.
Voor enkóle takken van
leidende organisaties nog
aangewezen.
sport
niet
Een eventueel verzoek van Bul
gar'iie zal afgewezen worden.
Berlijn. 23 Sept. (A.N.P.) Op den
voorgrond der belangstelling staan de lan
den Turkije en Bulgarije. In zijn voor het
buitenland bpstemde uitzendingen legt An
kara er in scherpen vorm den nadruk op.
dat de Britsche regeering zich volstrekt
vergist, wanneer zij aanneemt, dat bespre
kingen van Turkije met Bulgarije en Italië
betreffende den doorvaart van Italiaansebe
oorlogsschepen onder Bulgaarsehe vlag door
de Dardanellén gevoerd zouden zijn Moch
ten voorstellen van dien aard gedaan wor
den. aldus de Turksche olnroep. dan zou
den zij een ijskoude weigering van den
kant der Turksche regeering ontmoeten.
Bulgarije zoo wordt geconstateerd, moet
ondubbelzinnig ais oorlogvoerende staat be
schouwd worden. De geruchten. die men
over het Turksche standpunt in de Darda-
nellenkwestie uitstrooit, moeten slechts be
oordeeld worden als manoeuvres om Tur
kije van zijn neutraliteitspolitiek af te
brengen.
107 mlllloen nond voor de Turk
sohe verdediging aangevraagd.
Ankara. 23 Sépt (A.NP.) De Turk
sche nationale raad is gisteren bijeengeko
men om het wetsontwprn aan te nemen, dat
voorziet in een buitengewoon crediet ten
bedrage van 57 millioen Turksche nondon
voor de nationale verdediging en in het
uitgeven van nieuwe snaarbons voor een
waarde van 50 millioen Turksche nonden.
eveneens .voor de nationale verdediging. Na
afloop van de debatten zal de nationale raad
waarschijn lijk tot beein November op reces
gaan.
Von Panen weer In Tnfkb«
Istanboel. 23 September (D.N.BA
De Duitsche ambassadeur. *00 Papen. is.
komende rut Duitschland. vandaag om 13
uur op het vliegveld van Yensiukeui geland
en heeft zich naar het zomerverblijf van
de Duitsche ambassade te Therapia bege
ven.
Naar wij vernemen heeft de secretaris-ge
neraal van het departement van opvoeding,
wetenschap en cultuurbescherming de vol
gende sportbonden aangewezen als bevoegd,
om in overeenstemming met de door het col
lege van gevolmachtigden voor de> sport te
verstrekken aanwijzingen, leiding te geven
aan het wedstrijd wezen op het gebied van
lichamelijke oefening en sport, voor zoover
dit door ieder der voornoemde organisaties
afzonderlijk wordt bestreken en bij den
naam van ieder der aangegeven organisa
ties is vermeld; met dien verstande, dat alle
sportwedstrijden, sportdemonstraties en
soortgelijke sportevenementen, waaraan
wordt deelgenomen, door meer dart één ver-
eeniging, aan de goedkeuring van het be
stuur der daarbij betrokken organisatie zijn
onderworpen.
De Nederlandsche Athletiek-Unie (athle-
tiek); Nederlandsche Biljartbond (biljart
spel); Nederlandsche Boksbond (bokssport);
Nederlandsche Cricket Bond (cricketspel);
Nederlandsch Gymnastiek Verbond (gym
nastiek); Nederlandsche Bond van Hand
boogschutterijen (handboogsport), Nederland
sche Hockey Bond (hockeyspel), Nederland
sche Honkbal Bond (honkbalspel), Neder
landsche Jiu-Jitsu-Bond (jiu-jitsu), Neder
landsche Kaatsbond (kaatsspel), Nederland
sche Kano Bond (kanosport), Nederlandsche
Kegel Bond (kegelsport), Nederlóndsche Kolf
Bond (kolfspel), Nederlandsche Korfbal
Bond (korfbalspel), Nederlandsche Kracht
sport Bond (krachtsport), Nederlandsche
Lawn tennis Bond (tennisspel!, Nederland
sche Roeibond (roeisport), Nederlandsche
Rugby Bond (rugbyspel), Nederlandsche
Amateur Schermbond (schermsport). Vereen
van Nederlandsche Scherpschutters (schiet
sport). Nederlandsche Ski Bond (skisport).
Nederlandsche Squash Rackets Bond
(squash racketspel). Nederlandsche Tafel
tennis Bond (tafeltennisspel). Nederland
sche Voetbal Bond (voetbalspel). Nederland
sohe Wandelsport Bond (wandelsport), Ver
bonden Nederlandsche Watersport Vereeni-
gingen (zeil- en motorbootsport), Nederland
sche Wielren Unie (wielrensport), en Neder
landsche IJshockey Bond (ijshockeyspel).
Voor enkele takken van sport zijn de lei-,
dende organisaties nog niet aangewezen Dit
houdt verhand met het feit. dat met enkele
honden en offirieele instanties nog onder
handelingen worden gevoerd over diverse
aangelegenheden van organisatorischen aard
Deze beschikking van den secretaris-gene
raal zal dus binnen afzienbareti tijd worden
gevolgd door een tweede, waarin de thans
nog niet opgenomen borgden nader zullen
worden aangewezen.
„Opoe Klaasje" kan geen drukte
hebben.
(Van onzen Haagschen correspondent.)
Den Haags oudste inwoonster, de weduwe
Klaasje van Eijk, wonende in de Paramari-
bostraat. wordt morgen. Donderdag. 102
laar. Een zeldzame gebeurtenis welke ech
ter in étilte gevierd zal moeten worden,
want opoe Klaasje, zooals het stille buurtjq
haar pleegt te noemen, kan niet :veel druk;
te meer hebben. De hoogbejaarde brengt im
mers sedert den afgeloopen winter het groot
ste deel van den dag. en vele dagen geheel
in bed door. waarbij haar dochter en schoon
zoon zooveel mogelijk er voor zorgen, dat 't
het oudje aan niets ontbreekt. Haar gehoor
is erg slecht geworden sedert zij de 100 ge
casseerd is en van zich Zaterdagsavonds
naast de kachel in de woonkamer „poede
len" komt niet meer. Rustig verglijden haar
dagen en het oudje is stil tevreden met
haar lot, alleen dat zij haar kopje thee moet
missen, begrijpt ze niet goed en dat de oor
log, toch al een vaag begrip voor. haar, hier
aan schuld heeft, ontgaat haar geheel.
Er kan dus ditmaal op 25 September geen
open hof gehouden worden aan de Para-
maribostraat 121. maar opoe van Eijk zal
op dezen gedenkwaardigen dag zeker niet
vergeten worden. Misschien stuurt iemand
haar wel een zakje thee!
BRITSCHE BOMMEN. OP ZUID
JUTLAND.
Kopenhagen. 23 Sept. (DNB). Op enkele
plaatsen in het Zuiden van Jutland hebben,
naaf het teiegraafagentschap Ritzau meldt,
Engelschë vliegers in den nacht van Zater
dag op Zondag een aantal brand- en bri
santbommen neergeworpen. Enkele huizen
werden beschadigd.
Mei tragischen afloop.
(Van onzen Haagschen correspondent).
Een diep-tragische gebeurtenis heeft zich
dezer dagen in het naburige Rijswijk afge
speeld. Een dame in de Beetslaan. die veel
geplaagd werd door de ieugd in »de buurt
trok op een middag een 10-iarigen iongen.
behoorende tot een troepje belletrekkers,
dien zii op straat achterhaald had. mee in
huis. waar zii hem opsloot De moeder
slaagde er tegen den avond niet in. den
iongen te hevriidon en een rechercheur van
politie had pas na veel moeite en dreige
menten. succes Voor de ouderlijke wonbie
aangekomen, zakte de iongen. die erg van
«treek was toen hii werd aangetroffen in
het huis van de verbolgen dame plotseling
in élkaar en bleek aan hartverlamming
tengevolge van de doorsjestane emoties
-„-'„/Tori tp 7:i„ tv knaap was kort tp
voren ernstisr ziek geweest en nog eendgs-
zins verzwakt.
Deze dramatisch gebeurtenis heeft groote
consternatie veroorzaakt en de verontwaar
diging iegens de dame die als eigen rech
ter was opgetreden en de deernis met de
zwaar getroffen ouders is groot in het an
ders. weinig geëmotioneerde Riiswiik.
De Justitie heeft de zaak in onderzoek en
heel de huurt hoopt dat de bewuste dame
voor de Haagsche rechtbank zal moeter
verschijnen.
Aflevering op bon K F verboden.
's-Gravenhage, 23 September:
De directeur van het Rijkskolenbureau
vestigt er de aandacht 'van het publiek op,
dat het den brandstoffenhandelaren tot na
der order verboden is anthraciet af te leve
ren op de bonnen-gemerkt K F (kookdoelein-
den). Deze maatregel is noodzakelijk, om-
e
dat anthraciet voor sommige doeleinden on
misbaar is, terwijl voor koken zeer goed an
dere brandstoffen gebezigd kunnen worden.
r
Vermogen van den vroegeren
sjah In beslag enomen.
Ankara. 23 Sept. (A.N.P.) Naar uit de
Iraansche hoofdstad wordt gemeld, heeft
zich te Teheran fusschen Britsche en Sow-
iet troepen een botsing voorgedaan. Van
weerskanten werd geschoten, zoo wordt in
dit befifcht gezegd. Voor zoover tot dusver
bekend is geworden, zijn verscheidene per
sonen gewond. Naar aanleiding van dit in
cident zijn tusschen de commandanten van
de Britsche en Sovjet troepen besprekingen
gevoerd. Van Britsche zijde 'zijn als gevolg
van dit incident alle verloven voor de sol
daten in Teheran opgeschort om nieuwe
incidenten te voorkomen.
Beslag op het vermogen van den
VToegeq^n si ah.
New York, 2 3Sept. (D.N.B.) Volgens de
Associated Press is in Londen officieel be-
hekend 'gemaakt, dat het in Londen belegde
vermogen van den vroegeren Sjah van Iran
geblokkeerd is. Hoe groot dit vermogen is,
werd niet bekend gemaakt.
Ankara. 23 Sept. (D.N.B.) Uit Teheran
meldt de omroep te Ankara, dat de afgetre
den sjah met ziin gezin uit Ispahan is ver
trokken ep voornemens is. zich naar Britsch
Indië te begeven.
Rljksdnitschers aan de Turksche
grens.
Berlijn. 23 Sept. (A.N.P.) Naar wij van
welingelichte zijde vernemn. zijn totdusver
nog geen betrouwbare berichten ontvangen
over het lot van de uit Iran uitgewezen
Rijksduitschers. Men draagt hier alleen ken
nis van berichten, dat de Rijksduitschers of
tenminste een deel van hen aan de
Iraansch-Turksche grens zou zijn aangeko
men.
De grenzen door de Sovjets1 ge
sloten.
Ankara, 23 Sept. (A.N.P.) In Teheran
en Tabris zou, volgens gisteren ontvangen
berichten uit Teheran, door de Sowjet troe-
nen. het eeheele openbare vefkeer verboden
zijn. Van de door de Sowjets bezette zone
in Iran is het onmogelijk in verbinding te
komen met het onbezette deel van het land
of zelfs contact met het buitenland te krij
gen. In de door de Sowjets bezette zone fs
het verder verboden de grenzen naar de
nabuurlanden te overschrijden Niemand
kan het bezette gebied verlaten of ginnen-
komen.
Ankara. 23 Sept. (A.N.P) Naar de
Traansché pers gisteren hpeït medegedeeld
hebben opnieuw Iraansche troepenonderdee-
len de Iraansch-Turksche grens overschre
den, waarna zij geinterneerd werden.