DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
r Duitschland strijdt voor Europa
DRIE GROOTE
GEBEURTENISSEN
GROOTSTE ZUINIGHEID MET
BRANDSTOFFEN GEBODEN
V.J
Verduisteren
19.24 uur
Wioterhirpwerk in
Noordholland geopend
Een bestuursraad
in Noordholland
Fusie in de
zwemwereld
KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEfl ij (a LIJNEN)
MAANDAG
29 SEPIEMBER 1941
De algemeene regeling
voor het a.s«.
winterseizoen
DAT NOOIT
Aanvaliea op Sovjetoorlogs-
schepen
Vanavond gaat de
verduistering in om
Italiaansch
Weermachtbericht
De Nat- Jeugdstorm
bestaat zeven jaar
HELDEKSCHE COURANT
Hoofdredacteur: J. BIJLSMA. Den Helder.
Uitgave der Uitg.-Mij. „Hollands Noorderkwartier" N.V. te Derf Helder 69e JAARG. No. 9348
OMSINGELINGSSLAG BIJ KIEF GEËIN
DIGD. GEWELDIG SUCCES DER
DUITSCHE MARINE. HET DRIE
MOGENDHEDENPACT
EEN JAAR OUD.
Het afgeloopen weekeinde heeft zich doen
kenmerken door twëe groote wapenfeiten,
zooals dóór de Duitsche legerleiding in extra
berichten is bekend gemaakt: de groote slag
bij Kief is geëindigd, in een omsingeling van
twee kanten is het over een geweldige op
pervlakte gelukt de verdediging aan den
Dnjepr te ontwrichten en vijf Sovjetlegers
te vernietigen zonder dat ook maar zwakke
troependeelen zich aan de omsingeling heb
ben kunnen onttrekken. In totaal zijn 665000
gevangenen gemaakt en ontelbare hoeveel
heden oorlogsmateriaal viel in handen der
Duitschers.
Het tweede feit is de vernietiging van 12
schepen in totaal metende 67000 ton en een
bewakingsvaartuig, samen deel uitmakende
van een Van Gibraltar naar Engeland va
rend convopi. In het Zuidelijk deel van den
Atlantischen Oceaan is dan nog een tank
schip van 12000 ton tot zinken gebracht, zoo
dat de Britsche scheepvaart voor de levens
middelenvoorziening in de afgeloopen dagen
opnieuw 79000 ton kleiner is geworden.
Met den slag hij Kief heeft Adolf Hitier
de vier grootste veldslagen der wereld vol
voerd. n.L in de Weichselibocht en bij Kutno,
de slag in Vlaanderen, de slag bij Byalistok
en Minsk en thans die bij Kief.
Iedere slag is geweldiger geweest, dam de
grootste slag in den wereldoorlog, want
iedere slag beteekende feitelijk de vernieti
ging van een vijand; bij Kutno ging Polen
onder, in Vlaanderen werd Frankrijk ver
slagen, bij Byalistok verloren de Bolsjewis
ten hun hoofdmacht, bij Kiel hun verdedi-
gingsl eg-er.
Wie de krijgsgeschiedenis bestudeert,
en de resultaten van een Alexander, van
een Napoleon naast die der Duitsche legers
yan 19391941 legt, zal niet kunnen ontken
nen, dat een geniaal veldheer resultaten
heeft bevochten, welke van een wereldhis
torische beteekenis zijn. Hoe lang de weer
stand der gebroken Sovjetmachten nog zal
duren, is niet te zeggen, maar dat de thans
voleindigde vierde vernietigingsslag voor
Europa ook niet te schatten gevolgen zal
hebben, is zeker.
Het driemogendhedenpact heeft Zaterdag
zijn eerste verjaardag gevierd en de bij der
gelijke politieke feiten gebruikelijke wisse
ling van telegrammen tusschen de betrokken
staatshoofden is geschied. Feitelijk was het
sluiten van dit pact niet anders dan de be
zegeling van de reeds eerder gesloten vriend
schap en daarmee samenhangende lotsver
bondenheid tusschen Duitschland, Italië en
Japan. Het is de basis geweest, waarop drie
volken, welke zich tegenover de rest van de
wereld, om de woorden van Adolf Hitler te
gebruiken, „Habernichtsen" voelden, hun
vesting hebben opgetrokken tegen de pluto-
cratisch-joodsche machten in Engeland en
Amerika. En toch hoewel twee der drie
partners Duitschland en Italië zich in oor
log bevonden, doet men goed het driemo
gendhedenpact niet als een overeenkomst
van agressie te beschouwen, maar moet men
het veeleer zien als een instrument des vre-
des, immers het was bedoeld uitbreiding van
den oorlog te voorkomen. Het onderscheidde
zich hierdoor wel zeer van andere dergelijke
pacten. Ook in ander opzicht is er verschil:
er werd niet met geheime documenten ge
werkt, men heeft van den beginne af de we
reld niet in het onzekere gelaten, waar men
heen wilde. Het is logisch, dat het daardoor
.voor vele Europeesche staten een groote
aantrekkingskracht had, getuige het toetre
den van Slowakije, Roemenië, Hongarije,
Kroatig en Bulgarije. Het pact vereenigde
steeds meer naties met een gelijke denkwijze
en ontwikkelde zich meer en meer tot een
machtig bolwerk tegen het bolsjewisme. Een
duidelijk voorbeeld, hoe een partner van het
driemogendhedenpact ordenend heeft kun
nen optreden vindt men in de bemiddeling
van Japan in het conflict tusschen Thailand
en Indochinaf. Duitschland en Italië hebben
zich tot taak gesteld in Europa de nieuwe
orde te brengen, met behulp van de landen,
die zich bij hen hebben aangesloten. De
grootste taak van het driemogendhedenpact
in Európa zal dan ook komen na dezen oor
log, omdat zooals gezegd, het pact voor al
les een vredesinstrument wil zijn.
Behalve de heer J. Saai, treden
Gedeputeerden ai.
De commissaris der provincie Noord-Hol
lend heeft met ingang van 1 October IMi
aan de heeren mr. A. Bnich, A. W. Michels,
L. van der Wal en mr. Dr. P. J. Wittema op
hun verzoek eervol ontslag verleend uit hun
functie als lid van Gedeputeerde S aten
van Noord-Holland, onder dankbetuiging
voor de diensten, in deze functie aan de pro
vincie bewezen.
Met ingang van gelijken datu™h<*ft hde
commissaris der provincie benoemd tot be
stuursraad de heeren Mr. W. N- ^oen
Kraal, Dr. A. C. Groeneveldt, W H M. Nien
huis Ruvs en mr. W. J. Schönhard
Deze bestuursambtenaren «'"en, te:ramen
toet den heer J. Saai, die m functie bUit,
den commissaris der provmae in hei uit
oefenen van het provinciaal bestuur bU
StfDe™ heeren Felhoen Kraal en Dr. Groen
veld! zijn niet bij eenige politieke partij aan
gesloten. de heeren N^nh"1® Ruya
Schönhard zijn leden der jN.o.b.
Kiev in Duitsche handen. De op de foto voorkomende barricaden
konden de verovering van deze belangrijke stad niet belemmeren
(Atlantic-Hotland)
MAXIMUM VOOR KACHELS 11 OF
12 EENHEDEN, VOOR CENTRALE
VERWARMING 38 EENHEDEN.
De secretaris-generaal van het departe
ment van handel, nijverheid en scheep
vaart maakt het volgende bekend inzake
de distributie van vaste brandstoffen.
Tengevolge van de zorgelijke ko-
lenpositie is het noodzakelijk geble
ken een bezuiniging in de ontworpen
distributieregeling voor vaste brand
stoffen aan te brengen. Als gevolg
van deze bezuiniging zullen verschil
lende rantsoenen moeten worden
verminderd en voorgenomen extra
verstrekkingen geen doorgang kun
nen vinden. Teneinde echter te voor
komen. dat de beoogde rantsoen
vermindering op de eene categorie
verbruikers zwaarder drukt dan op
de andere is thans een nieuwe
verdeling der vermoedelijk beschik
bare hoeveelheden opgesteld, waarbij
getracht is aan alle verbruikers een
rantsoen te verstrekken, waarmee ze
kere minimum verwarmingseiscben
kan. worden voldaan. s
Getracht zal worden:
1. Alle verbruikers in de categorie „haar
den en kachels" een kamer gedurende den
winter zullen kunnen verwarmen, zoodat
geen onderscheid tusschen de verbruikers
al naar gelang hun huis 1 t/m 4 of meer
dan vier kamers telt, meer zal worden ge
maakt:
2, Alle verbruikers in de categorie „cen
trale verwarming" de verwarming met be-
tachting van de uiterste zuinigheid zullen
kunnen stoken en tijdens een eventueele
vorstperiode bevriezing van het buizennet
kan worden -voorkomen. De toeslag voor
groote huizen zal daarbij niet worden ver
strekt.
De toeslag voor de huizen met meer dan
twee vrijstaande buitenmuren is zoowel voor
de categorie haarden en kachels" als voor
de categorie centrale verwarming" komen
te vervallen.
Rantsoenen voor particuliere ver
bruikers met haarden en kachels
en centrale verwarming.
In verband met het bovenstaande dienen
verbruikers, die een kaart i (1 tot en met
4 kamers) of K (meer dan 4 kamers) heb
ben ontvangen, er rekening mede te hou
den, dat hiervan nog ten hoogste acht bon
nen, elk voor een éénheid vaste brandstof
fen, zullen worden aangewezen, zoodat
voor het geheele stookseizoen voor houders
Wij blijven toch niet passief als on
ze minder met aardsche goederen
bedeelde landgenooten zich in den
komenden winter extra beperkingen
zullen moeten opleggen.
Welaan dan: tast flink in uw beurs
als begin October de lijst voor de
eerste winterhulpcollecte wordt
aangeboden.
van kaarten „J" maximaal elf en voor hou
ders van kaarten „K" maximaal twaalf
eenheden vaste brandstoffen zullen beschik
baar worden gesteld.
Voor verbruikers, die een kaart „L" (cen
trale verwarming) hebben ontvangen, zul
len ten hoogste nog 27 bonnen wordèn gel
dig verklaard, waardoor een maximum van
38 eenheden bereikt wordt.
Waar een vermindering van bovengenoem
de rantsoenen niet uitgesloten is, dient de
grootste zuinigheid te worden betracht.
Zooals reeds hierboven is medegedeeld,
heeft hij de vaststelling van de rantsoenen
de bedoeling"voorgezeten, dat in het alge
meen alle verbruikers één kamer zullen
kunnen verwarmen. Er doen zich echter
zeer vele gevallen voor, waarin verwarming
van meer dan één kamer noodzakelijk Ms,
namelijk van bepaalde kamers of ruimten,
welke voor bijzondere doeleinden bestemd
zijn. Onder deze ruimten voor bijzondere
doeleinden worden verstaan: kantoren aan
huis, winkels, spdeek en behandelingskamers
van artsen enz.
Regeling voor ruimten met bij
zondere doeleinden in de catego
rie haarden en kaohels.
Voor de huizen, die gestookt worden met
haarden en kachels is een regeling voor de
verstrekking voor de ruimten met bijzondere
doeleinden reeds bekend, terwijl de regeling
voor pensionhouders en kamerverhuurders
in de categorie „haarden en kachels" eenige
dagen geleden is gepubliceerd-.
Nieuwe regeling voor ruimten
met bijzondere doeleiden in de
categorie centrale verwarming.
Tengevolge van de omstandigheid, dat de
verstrekking vbor ruimten voor bijzondere
doeleinden voor verbruikers in de categorie
„centrale verwarming" viel onder de rege
ling inzake den toeslag voor groote huizen,
was het aanvankelijk niet noodzakelijk om
voor de verwarming win ruimten voor bij
zondere doeleinden een aanvulling op de
bestaande distributieregeling te ontwerpen.
Nu echter de toeslag voor groote huizen in
de categorie „centrale verwarming" niet zal
worden gegeven, is voor de extra verstrek
king voor deze ruimten een nieuwe regeling
gemaakt, waarin bovendien de toewijzing
voor pension en kamerverhuur is opgeno
men. Deze regeling is eveneens van toepas
sing op flats, waarin 4 of minder flat- of
étagewoningen door middel van één centrale
verwarmingsinstallatie worden verwarmd en
waarvoor tot nu toe slechts één bonkaart L.
is uitgereikt.
Volgens de ontworpen regeling wordt al
leen een extra rantsoen gegeven voor ruim
ten met bijzondere doeleinden, waar radiato
ren aanwezig zijn, echter slechts voor zoover
de inhoud van deze ruimten samei met den
inhoud van de overige vertrekken, waar ra
diatoren zijn, grooter is dan 300 kubieke me
ter.
Heeft men dus b.v. een kantoor aan huis,
dat voor een extra verstrekking in aanmer
king komt, maar is de inhoud van kantoor
en woonvertrekken samen kleiner dan 300
kubieke meter, dan wordt de toeslag niet ge
geven. Is de inhoud van kantoor en woon
vertrekken samen b.v. 400 M3., terwijl de in
houd van het karjtoor 200 M3. bedraagt, dan
wordt slechts een toeslag voor het kantoor
gegeven op basis van 100 M3.. daar de toe
slag immers slechts wordt verstrekt voor
zoover de inhoud van de ruimte voor bijzon
dere doeleinden tezamen met den inhoud
van de overige vertrekken, waarin radiato
ren aanwezig zijn, grooter is dan 300 M3.
Verbruikers in de categorie „cen
trale verwarming*, met ruimten
voor bijzondere doeleinden, waar
in geen radiatoren aanwezia zij».
Verbruikers, die in dit geval verkeeren,
vallen niet onder bovenstaande regeling.
Voor'hen wordt evenwel de mogelijkheid
Hoofdkwartier van den Führer, 28 Sep
tember (D.N.B.):
Het opperbevel van de weermacht
maakt bekend:
Aan het omsingelingsfront voor Lenin
grad hebben zware batterijen van het
leger op 26 September Sowjet oorlogs
schepen in de haven van Kroonstad en
in het kustgebied ten zuiden daarvan
doeltreffend onder vuur genomen. Een
kruiser wei;d in brand geschoten. De
luchtmacht bestreed transporten per
spoor en spoorwegwerken in het gebied
rondom Charkof en Moskou, alsmede in
het brongebied van de Wolga. Gevechts
vliegtuigen plaatsten voltreffers van
zwaar kaliber op een Sowjetslagschip
bij Kronstadt. Nachtelijke aanvallen
van de luchtmacht waren gericht op
militaire installaties in Moskou.
In het zeegebied der Faroer-eilanden
heeft de luchtmacht overdag twee
vrachtschepen met tezamen 33.000 brt.
tot zinken gebracht.
Bij pogingen van de Britsche lucht
macht om gisteren overdag de kanaal-
kust aan te vallen, verloor de vijand 23
vliegtuigen. Hiervan werden er 17 in
luchtgevechten, vier door de luchtdoel-
artillerie en twee door eenheden van de'
marine neergeschoten.
De vijand heeft overdag rfoch 's nachts
k militaire acties boven het Duitsche ge
bied ondernomen.
geopend om voor de ruimten met bijzondere
doeleinden toch een toeslag te verkrijgen; zij
dienen zich 'hiertoe vóór 15 October. a.s. tot
den plaatselijken distributieddenst te wen
den. Zij komen evenwel alleen in aanmer
king voor een extra verstrekking indien
de inhoud der woonvertrekken, waarin ra
diatoren aanwezig zijn tezamen met den
inhoud der ruimten voor bijzondere doel
einden grooter is dan 300 M3.
Nieuw aanvraagformulier voor
ruimten met bijzondere doelein
den „centrale verwarming".
De verbruikers in de groep „centrale ver
warming". die volgens de oude regeling in
aanmerking kivamen voor een extra toeslag
voor buitenmuren of huizen, waarvan de
totale inhoud van de door een radiator voor
ziene vertrekken meer bedraagt dan 300
M3„ hebben in sommige gevallen reeds aan
vraagformulier MD 114. waarop de gege
vens. benoodigd voor de berekening van
dezen extra toeslag waren vermeld, bij de
plaatselijke distributiediensten ingediend. -
Aanvragen zijn thans ongeldig verklaard.
In verband hiermede dienen de verbruikers
in de categorie ".centrale verwarming" die
op grónd van het bovenstaande in aanmer
king meenen te komen voor een extra toe
slag voor ruimten voor bijzondere doelein
den. een nieuw aanvraagformulier MD 120
op nader door de plaatselijke distributie
diensten bekend te maken tijdstippen bij
deze diensten af te halen.
Ned. Zwembond en Ned. Bond
tot het redden van drenkelingen
gaan samen. Nieuw bestuur sa
mengesteld.
In overeenstemming met den wensch van
den secretaris-generaal van het departe-
ment,van opvoeding, wetenschap en cultuur
bescherming en met goedkeuring* van den
commissaris van niet-commercieele vereeni-
gingen en stichtingen is een fusie tot stand
gekomen tusschen den Nederlandschen
zwembond en den Nederlandschen bond tot
het redden van drenkelingen. Door deze fu
sie is de naam gewijzigd in Nederlandschen
zwem- en reddingshond, afgekort: N.Z.R.B.
en duurt tot (Dorgeoochtend
7.38 uur
Hulde aan de visschersl
In een bijeenkomst in den stadsschouw
burg te Haarlem, welke o.a. werd bijge
woond door den gevolmachtigde van den
rijkscommissaris in Noordholland, ober-
dienstleiter Seidel, en door zeer vele burge
meesters, is Zaterdagmiddag het winterhulp-
werk 1941/42 in de provincie Noordholland
officieel geiend.
De heer D. G. Avenarius, provinciaal di
recteur van Winterhulp, gaf een overzicht
van het werk in het afgeloopen seizoen. Spre
ker deelde mede, dat de provinciale collecte
rond f 300.000 had opgebracht of ongeveer
33,2 cent per inwoner Aan groote giften in
eens was f 200.000 ontvangen. Met veel lof ge
waagde de heer Avenarius van het feit, dat
de visschers van IJmuiden, Egmond, Katwijk
en Texel in Mei f2500 en daarna gemiddeld
f 1100 f>er maand hebben afgedraigen.
Er is uitgegeven f472.000.—18572 gezin
nen zijn een keer ondersteund, 13702 gezin
nen hebben twee of meer keeren uitkeering
ontvangen. Bovendien werd aan giften in
natura ongeveer f6000 besteed.
Vervolgens sprak de commissaris der pro-
vncie .Noord-Holland, mr. A. J. Backer, die
o.a. zeide, dat de komende winter voor ve
len een zorgelijke tijd zal zijn. Gelukkig zal
Winterhulp in vele gevallen kunnen helpen.
Er zijn menschen, die zich afvragen, of eèn
dergelijke organisatie in ons land werkelijk
noodig is, omdat er nog nooit iemand van
honger is omgekomen, maar Iedere plartte-
landsbürgemeester weet, hoeveel nood er
ook vroeger in vele gezinnen heerschte en
spreker had in een vroegere functie in de
hoofdstad vaak woningtoestanden gezien,
welke de ergste beschrijving tartten.
De adjunct-directeur van Winterhulp
Noord-Holland, de heer M. J. G. J. van Leeu
wen, sloot de druk bezochte bijeenkomst.
Rome, 28 September (Stefani):
Het weermachtbericht no. 482 luidt als
volgt:
In Noord-Afrika bedrijvigheid der artille
rie aan de fronten. Tijdens aanvallen op
Benghazi en Bardia werden drie vijandelijke
vliegtuigen brandend/neergeschoten; een
vierde vliegtuig werd door een van onze
vliegtuigen tijdens een verkenningsvlucht in*
het gebied van Koefra neergeschoten.
In Oost-Afrika heeft het dappere garnizoen
van Ouolchefit, dat sinds 15 April wordt be
legerd en sinds eeniR dagen alle voorraden
levensmiddelen zijn uitgeput, 't bevel gekre
gen met 'ngang van 26 September den strijd
te staken. Het garnizoen heèft zijn schitteren
de aanvals- en verdedigingsactie bekroond
met zijn laatsten vermetelen uitvalspoging,
in het verloop waarvan numeriek in de
meerderheid zijnde strijkrachten heeft aan
gevallen en op de vlucht gedreven, waarbij
de vijand aanzienlijke verliezen leed, In de
andere sectoren van het gebied van Gohdar
werden vijandelijke aanvalspogingen met
succes afgeslagen.
Vijandelijke vliegtuigen hebben aanvallen
ondernomen on Agrigento, Marsala, Trapani,
Cagliari en Porto Empedocle, waarbij drie
burgers werden gedood en acht gewond. De
luchtdoelartillerie van Cagliari schoot een
vliegtuig neer. Een. ander vliegtuig wérd
door den luchtafweer te Marsala neerge
haald.
In het centrale gedeelte van de Middelland-
sche zee zij op het oogenblik hevige aan
vallen van de Italiaansche luchtmacht aan
den gang op een groote Britsche vlootforma-
tie. afkomstig uit de richting van Gibraltar.
Geestdriftige herdenking. Eén
ideaal: de geheele Nederlandsche
jeugd vereenigd.
„Hoofdstormer, ik meld u, dat de geheele
nationale jeugdstorm, 15000 leden sterk,
staat aangetredep," aldus werd via de
radio gesproken door kompaan H.
Gansenkolk uit Arnhem, ter gelegenheid
van de herdenking van het zevenjarig be
staan van de nat. jeugdstorm en de uit
reiking van een eeredraagteeken aan de
1200 leden van den jeugdstorm, die reeds
voor Mei 1940 tot deze organisatie/behoor
den.
Overal in den lande kwam de jeugdstorm
daartoe streeksgewijze bijeen.
Te Arnhem, waar de oudste groep van
den jeugdstorm is gevestigd, droeg de her
denking een bijzonder karakter, doordat de
hoofdstormer C. van Geelkerken hier jier-
soon'ijk draagteeken uitreikte.
Verschillende Nederlandshe en Duitsche
eeregasten en genoodigden waren aanwezig.
De heer van Geelkerken wees er in een1
rede op. dat de nat jeugdstorm geboren is
uit den geest van het geloof in de kracht
en de toekomst van ons volk. Er bestonden
destijds reeds tal van jeugdvereenigingen
in ons land. maar zli vertegenwoordigden
slechts een deel van de jeugd. De jeugd
storm daarentegen wil de geheeile Neder
landsche jeugd samenvatten In één jeugd
organisatie met één ideaal.
De jeugdstorm heeft in 1934 tot 1940 een
zeer bewogen leven gehad. De leden van
toen hebben het aangedurfd in dagen van
terreur samen te komen in kelders en op
zblders. Zij hebben doorgezet, zij hebben
Pen kern gevormd, die bleef eelooven in de
toekomst van ons vaderland.
Hoewel thans de ieuedstorm vrii marchoe-
ren kan. heeft zii de moeilijke taak de
jeugd van Nederland te winnen.
Den hoofdstormer. die het stamhoeknum-
mer 1 draagt, werd hierop een eeredraag
teeken aangeboden en namens het hoogere
kader een fraai eeredoek. Tot slot werd
een boodschap van den leider der N.S.B.
voorgelezen, waarin deze de jeugdstorm op
wekte om de traditie vap Vracht en moed,
van eerewoord en openberticbeid. die ons
volk had en bijna verloren gegaan is. weer
hoog te houden. De dag werd besloten met
een marsch door de stad en een zangde-
monatratia.
A
