dagblad voor
HOLLANDS
Verduister i
Japanners bezetten
Balikpapan
s rfs MssS^-sr-jj
EEN JAAR ROOKEN
HEIDERSCHE COURANT VAN .1873
SCHAGER COURANT VAN 1855
den helder Telef. 2345 (2 lijnen)
Uitgave:
86ste JAARGANG No. 11709
DINSDAG 27 JANUARI 1942
Belangrijk oliecentrum
van Nederlandsch-Borneo
General Pabst
overleden
floede vorderingen in
Zuid-Malakka
r r
De conferentie
te Rio
Duitschland strijdt voor Europa
Verwoede Qevechten in N^~Afriks
i 1
Scherpe aanval op
Churchill
Onze tabakspositie
biedt weinig
perspectief meer
Dr. Freisler io ons land
Vijf vaten bpter in
beslag genomen
Ijs'andsche
regeering afgetreden
l.k. y.<S9 uur e.k.
Tijdelijk
het versche kadetje 1
Voordeeltje voor de
sneeuwruimers
Spoorwegdiefstallen
opgehelderd
Tengevolge van de hui
dige bijzondere omstandig
heden zal de bezorging van
ons blad hier en daar waar
schijnlijk eenige vertraging
kunnen ondervinden, waarvoor
wij de clementie van onze
abonné's inroepen.
Redactie en administratie
SCHAGEN Telef. 444 (2 lijnen
Redactie en administratie
N.V. Uitg. Mij. Hollands Noorderkwartier
BIJZONDERHEDEN OVER DEN
▼AL VAN TARAKAN.
TOKIO, 26 Jan. (D.N.B.) De
Japanners hebben de stad Ba
likpapan, een belangrijk olie
centrum van Nederlandsch Bor-
neo, bezet. nX deze stad bevin
den zich talrijke raffinaderijen,
waaronder de grootste paraffi-
^«raffinaderij. De stad telt 29000
Inwoners.
Omtrent de landing d.er Japan
ners op het eiland Tarakan aan de
Noordoostkust van Borneo op 11
Jan. jl. worden thans te Tokio be
langwekkende bijzonderheden be
kend. volgens welke de bezetting
vóór de landing der Japanners de
petroleumtanks in brand heeft ge
stoken. Het vuur breidde zich toen
uit over de havenwerken van .het
eiland. Langs de kust waren ver
sterkte stellingen met tal van hin
dernissen aangelegd, die na de lan
ding der Japanners ten deele moes
ten worden opgeblazen. Bovendien
moest een mijnversperring in de
baai van Tarakan gepasseerd wor
den. Daar de landing bij verrassing
plaats greep, gaven deelen der Ned.
Indische troepen zich terstond over.
Aan de Zuidkust evenwel wist een
kleinere versterkte stelling zich ge-
ruimen tijd te handhaven. De over
gave geschiedde pas na fret gecon
centreerde vuur van de Japansche
ylooteenheden.
Volgens een verslag van de Jomi-
oeri Sjimboen drongen op den dag
der landing- verschillende Japan
sche mijnvegers de baai van Tara
kan binnen, om den weg vobr den
aanval vrij te maken. De Ned-Indi-
ache artillerie opende plotseling het
vuur, waardoor de mijnvegers in
een moeilijke positie geraakten.
Binnen enkele minuten was een
booLzwaar getroffen. In zinkenden
toestand wist zij evenwel het vu
ren nog te beantwoorden, waarbij
het haar gelukte, deelen van de
Ned.-lndische artillerie tot zwijgen
te brengen. Doch ook voor den dap
peren mijnveger had het laatste
uur geslagen. Voor de oogen der ge
lande troepen ging de boot met
NEDERLANDSCH GEZANT TE
TOKIO.
TOKI'0,^26 Jan. >DN.B.) Gene
raal Pabst, die gezant van Neder
land te Tokio was, is vanochtend in
den ouderdom van 68 jaar in het
St Lucas-ziekenhuis alhier aan een
hartkwaal gestorven.
De heer Pabst werd 8 Maart 1873
te 's-Gravenihage geboren. Na zijn
aanstelling als 2e luitenant der ar
tillerie vertrok hij naar Ned. Oost-
Indië.
De heer Pabst. die inmiddels de
overige militaire rangen had door-
loopen, werd in 1923 bevorderd tot
generaal-majoor,. terwijl hem met
ingang van 17 April van dat jaar,
tegelijk met zijn benoeming tot ge
zant te Tokjo een eervol ontslag uit
den ihilitairen dienst werd verleend
De heer Pabst is ridder in de orde
van den Nederlandschen Leeuw,
commandeur in de orde van Oranje-
Nassau, 3e klasse der orde van den
Gulden Rijsthalm van China en
grootkruis in de orde van de Rij
zende Zon van Japan.
man en muis de diepte in. Het blad
merkt ten slotte op, dat technische
afdeelingen van de Japansche lan
dingstroepen er reeds mee bezig
zijn, de vernielde petroleuminstal-
laties te herstellen.
STRATEGISCH BELANGRIJKE
PLAATSEN INGENOMEN.
Felle gevechten in Centraal
Johore.
TOKIO, 26 Jan. (DNB). Naar
Domei meldt, zijn heden de strate
gisch belangrijke plaatsen Ayer
Itam en Kloeang in het centrum
van Zuid Malakka door de Japan
ners ingenomen.
De laatste berichten van 't front op
Malakka melden, dat de vernieti
ging der vijandelijke strijdkrachten
in de omgeving van Kelang, groo-
te vorderingen maakt en dat de
Japanners in dezen sector snel op
rukken.
De aan de Westkust optrekkende
troepen stonden gistermiddag in de
buurt van Senggarang, 15 km. ten
Oosten van Batoe Pahat.
Van de andere fronten.
1
Voordat de sterk verdedigde stad
Kloeang in centraal-Johore was be
zet was dertig uur lang hevig ge
vochten, zoo meldt Domei. Speciale
eenheden van het Japansche leger
achtervolgen dap terugtrekkenden
vijand. Tusschen Yong Peng en
Ayor Itam trachtte de vijand, vol
gens een speciaal bericht van de
Tokio Nitsji Nitsji, met steun van
twaalf tanks door een tegenaanval
den Japanschen opmarsch tot stand
te brengen. De vijand echter werd
tenslotte tot de vlucht gedwongen,
nadat twee tanks in Japansche
handen waren gevallen. De gevech
ten der laatste dagen in midden-
Johore worden gevoerd aan een
front van 50 kilometer breedte, dat
ongeveer loopt van het Noordoos
ten naar het Zuidwesten.
Volgens de Bangkok Times wordt
van 't front in Burma meegedeeld
dat vele Burmeezen toetreden tot
het Burmeesohe vrijwilligerscorps,
dat Japan steunt
In een hoofdartikel van de Bang
kok Chronicle wordt geschreven:
Waarheen de Japanners in Burma
ook trekken, overal worden zij
door de inheemsohe beVolking met
open armen ontvangen. De dag
nadert, waarop Burma aan de
zijde van Japan, China, Mandsjoe-
kwo en Thailand zal optreden als
de vijfde vrije natie in het Verre
Oosten.
THAILAND
EN DEN OORLOG.
Met betrekking tot de oorlogster
klaring van Thailand aan Enge-
lad en de Ver. Staten wordt in de
Wilhelmstrasse verklaard, dat dit
besluit van de grootste beteekenis
is in verband met de. militaire ope
raties van Japan en dat ook de
psychologische utiwerkine er van
op de Burmaansche bevolking niet
hoog genoeg kan worden aange
slagen.
De ambassaduer van Tailand in
Tokio, Direk Chayanama. heeft in
een verklaring gezegd, dat Thai-
lands oorlogsverklaring niet geheel
onverwacht is gekomen, want En
geland en de Ver. Stalen hadden
reeds lang te voren tegen Thailand
oorlog gevoerd. De ambassadeur
wees op het werpen van hommen
boven Thailand» - gebied en de be
schieting van burgers met machine
geweren en verklaarde tenslotte.
Amsterdams grachten zijn in deze
dagen een dorado voor hen, die niet
van verre tochten houden, maar
liever een „binnenbaantje" maken.
(Pax-Holland-De Haan-m).
Dinsdag sluiting
De politieke commissie van de
conferentie heeft, besloten, dat de
laatste plenaire zitting gewijd zal
zijn aan het voorlezen van de tek
sten van alle resoluties. De plenai
re zitting zal Dinsdag om 11.00 uur
in het Itamarati-paleis worden ge
houden, waarmede de conferentie
formeel gesloten zal worden.
De vertegenwoordiger van Argen
tinië te Rio de Janeiro heeft in
verband met het verbreken der
economische betrekkingen meta de
asmogendheden verklaard, dat al
leen die ondernemingen op de
zwarte lijst konden worden'gezet,,
welker kapitaal als buitenlandsch
kan worden beschouwd.
De Londensche nieuwsdienst heeft
de volgende beschouwingen van
den Amerikaanschen commentator
"Elmer Davjes over de conferentie
te Rio gepubliceerd-
Het is nog te vroeg om de gevol
gen van den diplomatieken tegen
slag, dien wij op de pan-Ameri-
kaansche conferentie hebben gele
den, te kunnen taxeeren, zij zullen
ernstiger zijn dan het Amerikaan-
sche publiek thans aanneemt.
De te Rio aangenomen motie be-
teekent uitsluitend, dat elke Ame-
rikaansche republiek haar betrek
kingen met de as kan afbreken, als
haar het goeddunkt»
GROOTE BUIT A~A,N OORLOGSMATERIAAL.
in den afgeloopen nacht ten rwaar beschadigd, dat zij
groote vrachtboot met bomm nachtelijke aanvallen der
verloren geacht kan worden. d Zuidwestkust
luchtmacht waren gericht op een haven van
van het eiland. nnifarh-Italiaansche formaties
In Noord-Afrik. hebben aStervolgd en hem in nieuwe ge-
vechte^^euwe zware verliezen^an me^schen^eiwnate^eel be-
2K rvTngriik^nde'rTorlogstuig buitgemaakt of ver
nietigd. 7 hebben Duitsche gevechtsvliegtui-
In de Middellandsche Britsche vlootformatie aan-
gen ten Noorden van T<br ii-hten kruiser geplaatst. bij
nehouden en v°J!ref,®5* °oujtsrhe eevechtsvliefttuijren oo het
^r„'csr«%rïn^«.eSr.::r.i,.n
sche vliegtuigen neer.
dat de Japansche en Thailandsche
troepen schouder aan schouder
strijden voor de zaak dei- gerech
tigheid en zullen overwinnen.
Van bevoegde zijde wordt mede
gedeeld, dat gisteren wederom een
aauyal is gepleegd op Itndochi
neesch gebied door vliegtuigen van
onbekende nationaliteit, die uit de
richting van China kwamen. De
toestellen vlogen wederom op zeer
groote hoogte.zoodat men hun
aantal zelfs rïiet kon vaststellen.
De aanval was gericht op een mili
tair vliegveld in de nabijheid van
Hanoi. Een aantal bommen werd
neergeworpen, die het vliegveld
echter niet troffen.
De Fransche- ambassaduer in
Tsjoengking is door de Fransche
regeering er mede. belas) bij zijn
proteststappen in verband met den
luchtaanval van Vrijdag met na
druk te wijzen op de herhaling
van 't bombardement van Fransch
sou verein gebied.
Naar Reuter uit Perth qieldt,
heeft de Australische premier'Cur-
tin, in een radiotoespraak een
scherpen aanval op Churchill ge
daan. Hij zeide onder meer, dat
geen enkel volk zijn lot afhankelijk
kan maken van de onfeilbaarheid
van één man. Ook kan men geen
afstand doen van het recht, voor
zichzelf te spreken.
Het vijandelijke geschut dreunt
thans voor onze eigen poorten,
Australië bevindt zich nu midden
tusschen de fronten, zoo verklaarde
de minister-president. Australië zal
het lijden en' de offers van den oor
log niet bespaard blijven, op het
oogenblik worden onderhandelin
gen gevoerd om Australië de het
toekomende plaats in den staf van
generaal Wavell' te verschaffen. De
ineening van Australië, welks be
staan van den afloop van het co%
flict in den Stillen Oceaan afhangt,
is Churchill en Roosevelt volledig
*n duidelijk ter kennis gebracht
PRODUCTIE TOT 25 VAN HEI
VROEGERE KWANTUM
GEDAALD.
De begrijpelijke belangstelling
voor onze tabakspositie heeft het
A.N.P. aanleiding gegeven te be-
voegder plaatse de vraag voor te
leggen op welke wijze de Neder-
landsche overheid tracht de moei
Dikheden te ondervangen, om roo-v
kend Nederland zijn rookmateriaal
te verschaffen en hoe de vooruit
zichten op de ..tabaksmarkt" zijn.
De zorg voor de tabakspositie is
in handen van het rijksbureau
voor Tabak en Tabaksproducten,
dat op 28 Mei 1940 zijn werkzaam
heden aanving.
Het lag voor de hand, dat de si
garen de meeste moeilijkheden
zouden geveh. Voor de fabricage
daarvan toch is een verscheiden
heid aan grondstoffen noodig.
Met de kerftabak stond het iets
anders. Deze kwam in normale
tijden uit Ned. Indië, Amerika en
Turkije, maar zou te vervangen
zijn door 'niet-overzeesche tabak
ken uit Zuidoost Europa: Honga
rije, Servië, Bulgarije en Grieken
land en verdier uit Frankrijk en
Algiers. De oogst in deze landen
is echter in het afgeloopen jaar
niet meegevallen.
Tenslotte kan nog worden gebruik
gemaakt van onze Nederlandsche
tabak, maar deze productie is
slechts gering.
Dat overtreding ten aanzien van
de gegeven bepalingen, zoowel wan
néér sancties de overtreders bedrei
gen als wanneer dat niet het geval
was, zouden voorkomen, kon wor
den verwacht. De zucht naar extra-
voordeelen leidde er bij fabrikanten
en grossiers telkens weer toe, dat
getroffen maatregelen en gegeven
uitvoeringsvoorschriften in allerlei
vorm werdén overtrelen.
Zonder op de begane overtre
dingen in détails verder in te
gaan, mag toch wel dit gezegd
dat zonder de tijdige door de
overheid genomen maatregelen
de aaawezige tabaksvoorraden
en -producten in veel 'sterker
mate dan thans soms het ge
val zal zijn niet alle fraude
zal zijn te voorkomen of te ach
terhalen in handen zou zijn
gekomen van degenen, waar
voor ze niet bestemd waren,
zulks tot schade van de consu
menten, de rookers.
De hooge prijzen der ta
baksartikelen.
De prijs is een belangrijk punt
van het tabaksprobleem. Sigaren
zijn er af en toe nog wel, maar de
winkeliers maken er soms prijzen
voor, waarvan de kooper schrikt.
Op dit punt leeft in breeden kring
het sterke vermoeden, dat er win
keliers zijn, die probeeren uit de
situatie te halen wat ér uit te ha
len is. Wie over den prijs der si
garen spreekt, doet echter goed en
kele punten niet uit het oog te ver
liezen.
In de eerste plaats moet rekening
worden gehouden met het feit, dat
de tabaksprijzen in Mei 1940 reeds
belangrijk hooger waren dan een
jaar tevoren. Deze sterk gestegen
prijzen vormen den grondslag voor
den kostprijs van het product, dat
om die reden een prijsklasse mocht
opschuiven. Sinds 15 September '40
is voor sigaren de accijns verhoogd
van 12 op 40 Voor kerfta
bak bedraagt deze 60 Terwijl de
fiscus van sigaretten 100 vordert
Voorts mag de omzetbelasting niet
worden vergeten.
Het perspectief is slecht.
Maar welk perspectief is er nog,
zoo vragen de rookdrs zich menig
maal af. Eten ieder vermoedthet
antwoord reeds. Zuiver objectief
gezien moesteft de rookartikelen
duurder worden bij afnemende kwa
liteit en geringer productie. Vast
staat, dat er weinig kerf en siga-
rettentabak is. de laatste van niet
al te «beste kwaliteit. Wel is er nog
eenige aanvoer van he Nabije Oos
ten, maar het transport gaat uiter
aardf niet vlot. Voor sigaren zijn
de kwantiteiten aan tabak sterk
verminderd en de kwaliteiten kon
den evenmin gehandhaafd wórden.
De aan de fabrieken toegestane
productie is reeds lang belangrijk
leruggebraóht.
Wij zijn thans aangewezen
op een productie' van iets
meer dan 25 van het ver
leden. Ieder kan uit jdeze ge
gevens de voor de hand lig
gende conclusies trekken. Men
zal zich in het rooken steeds
meer nieten beperken.
Dit laar zal alles op zijn.
De gedragslijn van het rijksbu
reau voor Tabak heeft met de fei
ten rekening te houden. maar
tracht niettemin door de geschet
ste hulpmiddelen zoo lang mogelijk
het nog beschikbare materiaal toe
te komen. Loopt het met den te
verwachten import van grondstof,
fen niet al te ongustig. dan mag
worden aangenomen, dat met de
vervaardiging van rookartikelen
nog zal kunnen worden doorqegaan
tot ongeveer tegen het einde van
dit laar. Voor de onderscheidene
soorten kan de eindtermijn iets
verschillen, maar in doorsnee zal
de afloop wel tegen het eind van
1942 kunnen worden gesteld.
GEEN ROOKERSKAART.
Men heeft in verband met de di
stributie van rookartikelen reeds
meermalen gesproken van de invoe
ring van een rookerskaart. Deze
kwestie is echter niet zoo eenvou
dig als velen wel denken. De invoe
ring hiervan zou allerlei misstan
den, die men juist traeftt te vermij
den, met zich brengen. Ook het in
stellen van een klantenkaart isr
ook omdat dit systeem onbillijkhe
den met zich hrengt, door het rijks
bureau verboden.
Men kan ervan verzekerd zijn, dat
de Nederlandsche overhéid zoo goed
mogelijk de belangen van de con
sumenten in deze behartigt en dat
zij tracht eventueele misstanden uit
den weg te ruimen. Doch ook de fa
brikanten, grossiers, handelaren en
winkeliers dienen hun medewer-
kihg te verleenen. Verwacht mag
worden, dat, met terzijdestelling van
bijzondere tijdelijke onrechtmatige
voorcfèelen, zij gaarne in het belang
van ons volk de overheid hier ter
zijde zullen staan.
's-GRAVENHAGS, 26 «Jan.
Vandaag is de -staatssecretaris
in het Duitsche ministerie voor
Justitie, dr. Freisler, op uitnoo-
diging van den Rijkscommissa
ris voor de bezette Nederland
sche gebieden, voor een bezoek
van drie dagen in ons land
aangekomen.
Vanmiddag heeft dr. Freisler
te 's Gravenhage voor een aan
tal genoodigden een voordracht
gehouden over het onderwerp:
„De juridische opvattingen van
het nieuwe Europa".
Van diefstal afkomstig?
Een politieagent die gisterenmid
dag in de Korte Kerkstraat surveil
leerde, werd door eenige burgers
er op attent gemaakt, dat in een
perceel in die straat een partij bó-
ter clandestien voorhanden was. De
agent ging met eenige collega's een
onderzoek in het hem aangeduide
perceel instellen,-waar zij inder
daad 5 vaten boter (500 pond^ aan
troffen. De bewoonster, een 5>8-jari-
ge vrouw, kon geen redelijke ver
klaring geven aangaande de her
komst ifan de boter, waarop zij aan
het politiebureau Kattenburger-
gracht in bewaring werd gesteld.
Later óp den dag wertjen nog
twee zoons van de vrouw aange
houden, die er van verdacht wor
den zich aan diefstal of heling van
de boter te hebben- schuldig ge
maakt. In de,woning van één van
de zoons trof de politie nog een he-
drag van bijna f4000.— aan. Naar
de herkomst van dit geld wordt
eveneens een onderzoek ingesteld.
Britsche en Amerikaansche
bezetting seheppen onover-
komenlijke moeilijkheden.
KOPENHAGEN, 26 Jan. (ANP).
De IJslandsche concentratiéregee-
ring isi naar de Deensche regeering
telegrafisch werd medegedeeld, af
getreden. Dit besluit houdt verband
met het aftreden op 17 Januari van
den minister van Buitenl. Zaken en
Sociale Voorzieningen, Stefansson.
Omtrent het aftreden van Stefans
son wordt gezegd, dat dit een ge
volg is van de toenemende duurte
en het loon vraagstuk op IJsland,
die grootendeels voortvloeien uit
de bezetting door Britsche en Ame
rikaansche troepen.
Maan Maan
op vanavond om °nder
14.28 |Q yj 5.15
1 Febr 'ö.I/ UUT j5Feb
V.M. tot morgenochtend N.M.
8 Febr Q r\q 23 Feb
De Secr.-Gen. van het Dep. van
Soc. Zaken, heeft, in verband
met de huidige omstandigheden
toegestaan, dat in afwijking
van het bepaalde in de Arbeids
wet, van heden tot en met Za
terdag 7 Febr. 1942 brood, dat
na 8 uur des namiddags van
den vorigen dag gebakken of
opgewarmd is, van 7 urv des
morgens af uit het gebouw met
aanhoorigheden, waarin zich
de broodbakkerij bevindt, wordt
vervoerd. Dit brood mag vanaf
half acht af worden verkocht
óf afgeleverd.
Minder aftrek van den steun.
De secr.-gejt van het Dep. van
Sociale Zakeii maakt bekend, dat
hij, gelet «p de buitengewone om
standigheden, aanleiding heeft ge
vonden goed te keuren, dat £lle
verdiensten, verband houdende met
werkzaamheden, welke buitenshuis
worden verricht uitsluitend ge
durende de huidige sneeuwp^iode
bij de berekening van den steun
niet voor "2/3, maar slechts voor 1/3
behoeven te worden gekort.
VadeT en zoon gearresteerd.
In de reeks van spoorwegdiefstal
len te Venlo heeft de recherche al
daar opnieuw enkele feiten tot
klaarheid gebracht en de daders
kunnen arresteeren. Als verdachten
werden aangehouden H. W. van L.
en diens zoon J. A. van L., beiden
hebben bekend een zevental dief
stallen te hebben gepleegd, waarbij
de Nederlandsche Spoorwegen voor
belangrijke bedragen zijn bena
deeld.. Den laatsten tijd werden te
Venlo herhaaldelijk goederen ont
vreemd uit wagons, die nabij de
vrachtgpederenloods stonden om ge
lost te worden.
tviu.er op ae uocru-.ij. ,o
de stal. Ook op de koude dagen
dient de productie zoo hoog moge
lijk te worden opgevoerd.
(Pax-Hplland-De Haan-m).
