HOLLANDS Verduister i DAGBLAD VOOR Strijd werd Ned.dndië opgedrongen TRANSPORT-DRAMA UIT DE MEIDAGEN 1940 Port Moresby opnieuw aangevallen HELDERSCHE COURANT VAN 1873 SCHAGER COURANT VAN 1855 BEKENDMAKING Stabilisatie van renteniveau WAARIN OPGENOMEN 86ste JAARGANG No. 11754 VRIJDAG 20 MAART 1942 Geïnterneerden doodgeschoten Nogmaals het interview met Tjarda Duitschland strijdt voor Europa Sovjet-aanvallen verliezen aan kracht Ned -Indisch hulpschip verloren De oorlog in het Midden-Oosten Ook Zuid-Afrika onder controle der V.S. Amerika koopt Engeland leeg 9-25 19 52 uur 23,47 vm 7.42 uur n.m. Uitg.ï N.V. L i tg. Mij. Hollands Noorderkwartier Hoofdredacteur: A. R. Jonker, Schapen. Redactie- en Admlnlstratiebureauxi SCHAGEN, Laan 201. Tel. 444 (2 lijnen) DEN HELDER, Koningstr. 78, Tel. 2345 (2 iijnen) ALKMAAR, Langestraat 97, Tel 3332. Procnrenr-generaal vraagt vrijspraak van verdachte. In den avond van 12 Mei 1940 werd een duizendtal geïnter neerde nationaal-socialisten van JPilmstad" bij den Haag per trein naar Amsterdam overge bracht. Onderweg, even voorbij Haarlem, speelde zich een dra ma in een treingedeelte af, dat aan vier geïnterneerden het le ven kostte. Een geïnterneerde had aan den bewaker gevraagd, zich naar een anderen coupé te mogen begeven, waar zijn vrouw en kinderen zich bevonden. De bewaker hield zich aan de strenge orders, dat niemand mocht opstaan enz., waardoor de geïnterneerde zenuwachtig werd en naar den bewaker toeliep, met wien hij in de duisternis in een handge meen raakte. De bewaker heeft daarop eenige schoten uit zijn ka rabijn gelost, een collega deed ins gelijks en het resultaat was, dat vier menschen het leven lieten, nl. Chr. W. von Lützow, Arie A. Hoek, petrus J. Wolters en Jan N. Roest De thans 47-jarige inspecteur van politie A. M. van Gellicum, inder tijd dienst doende als reserve-ka pitein, had zich deswege heden voor het Vredesgerechthof te ver antwoorden, omdat hij te strenge orders voor het transport zou hebben uitgevaardigd. Tenlastelegging. Volgens de dagvaarding had hij medegedeeld, dat de geïnterneer den gedurende de treinreis niet mochten rooken, spreken of van hun plaatsen opstaan en dat bij overtreding zou worden geschoten, zulks terwijl hij wist, dat het trans port in oorlogstijd en deels in don ker plaats had, vele uren duurde en de met de bezetting belaste mi litairen voor deze taak uit hoofde van hun opleiding, geoefendheid en bewapening minder geschikt waren Zijn schuld bestond hierin, dat hij zich gedurende die treinreis om trent den toestand in dat gedeelte van den trein niet, althans niet voldoende, op de hoogte heeft ge steld en niet gezorgd heeft, dat in dien wagen voldoende toezicht werd gehouden. 'In deze zaak werden een twaalftal getuigen gehoord. REQUISITOIR. Mr. P. R. Blok, bracht in herinne ring bij 't requisitoir, dat de order op 12 Mei 1940, om het transport geïnterneerden over te brengen, werd gegeven aan den kapitein Gellicum. Deze had er rekening mee moeten houden, dat de bewa kers geen volledig geoefende mili tairen waren. Ook waren zij niet met den revolver, doch met een geweer of karabijn gewapend. Daarmee had rekening behooren te zijn gehouden. Het transport be gon tegen zeven uur 's avonds van filmstad en het duurde in ieder ge val tot over elf uur. Verdachte had ook daarop moeten rekenen, al thans hij had moeten begrijpen dat het geheele transport een aantal uren zou vorderen. De houding van de geïnterneer den, evenals die van de bewakende soldaten, is over het algemeen zeer behoorlijk geweest, doch naarmate het donker.der werd is een van de geïnterneerden onrustig geworden. Deze, von Luetzow, was reeds op filmstad wat zenuwachtig. De orders waren op zichzelf met onredelijk. Bij de uitvoering zijn echter fou ten begaan en verdachte had voor zieningen behooren te treffen, toen hij de reis meemaakte en ervoer, dat deze erg lang duurde. De vraag is nu: hebben de bewa kers geschoten, omdat zij de or ders zoo streng opvatten of omdat zij zich bedreigd gevoelden. Spr. heeft den indruk, dat dit laatste het geval was, en dat zij uit noodweer hebben geschoten. Indien deze in druk juist is, welk verband is er dan tusschen de order en het schie ten? Spr. kan uit het verhoor geen andere conclusie trekken en hij vraagt daarom vrijspraak. Straf rechterlijke verantwoordelijkheid kan dezen verdachte z.i. niet wor den opgelegd. Pleidooi. Mr. W. F. H. Zegers ving zijn pleidooi aan met woorden van deer nis over het gebeurde. Pleiter is overtuigd, dat zijn cliënt niets lie ver zou hebben gezien, dan dat het transport zonder eenig incident wa re verloopen. Dank zij vooral de objectiviteit waarmede de president, dr. Carp, de verhooren heeft geleid, aldus pleiter, is komen vast te staan, dat er geen causaal verband is tusschen den dood der vier geïnterneerden en de gegeven orders. Deze orders waren onafhankelijk van de vraag tot welke richting de geinterneer- den behoorden. Pleiter zou het vooral voor dezen verdachte, die immers inspecteur van politie is, op hoogen prijs stel len, indierf werd vastgesteld, dat verdachte heeft gedaan wat van hem mocht worden verwacht, waar door het odium van deze terecht zitting niet op hem komt te rusten, terwijl het voor de nabestaanden van de slachtoffers althans eenige troost kan zijn, dat de slachtoffers niet door misdadige hand, doch door een noodlottige samenloop van omstandigheden zijn gevallen. Verdachte voegt hieraan nog toe, dat hij zich niet anders bewust is dan dat hij orders heeft gegeven, die in overeenstemming waren met zijn pliaht, en verantwoordelijkheid, al erkent hij, dat in die dagen ook door hem fouten zijn gemaakt. Het Vrede^erechtshof zal Donder dag 2 April uitspraak doen. Jantje speelt wel braaf en zoet, maar verscheurde bonnen worden niet vergoed. (Polygoon-Seym) AANZIENLIJKE AMERIKAAN. SCHE TROEPENCONTINGENTEN IN AUSTRALIË ONTSCHEEPT. LISSABON, 19 Maart (Domei). Uit Canberra wordt gemeld, dat Port Moresby opnieuw door zware Japansche bommenwerpers is aan gevallen. De aanval heeft een half uur geduurd en was gericht ou de havenwerken. Er zouden 40 bom men gevallen zijn. Voorts hebben Japansche vliegtuigen gevlogen over eilanden nabij Kaap York. Men gelooft, dat zij schepen hebben aangevallen, maar er wordt geen melding gemaakt van schade. Naar de Britsche berichtendienst meldt, is Port Darwin opnieuw door Japansche bommenwerpers aangevallen. In een officieele verklaring heeft de Australische premier, Curtin, gemeld, dat aanzienlijke Ameri- kaansche troepencontingenten in Australië zijn ontscheept. Na pre sident Roosevelt voor deze hulp te hebben bedankt, voegde hij er aan toe, dat Engeland ongelukkiger wijze in een strijd op leven en dood met Duitschland en Italië was gewikkeld en bijgevolg niet in staat om op doelmatige wijze bij te dragen tot de operaties in het gebied van den Stillen Oceaan. Generaal Mae Arthur is geen toovenaar! Naar de correspondent van de Nva Dagligt Allehanda meldt, schrijft de New York Herald Tri bune, dat het Amerikaansche volk van generaal Mac Arthur geen wonderen moet verwachten. Alle New-Yorksche bladen, aldus de correspondent, leveren commen taar op de aankomst van Mac Ar thur in Australië. De New York Times verklaart, dat Mac Arthur geen tooveanar is, die konijnties uit een hoogen hoed kan halen. De New York Daily News wijst er op, dat er een schreeuwende behoefte aan wapens in de Vereenigde Sta ten bestaat. Bi] de Nederlandsche vrijwilligers der Waffen SS. Het schieten moet geleerd worden. (SS-Fritz-Stapf-Pax Holland m) OOST-JAVA GEHEEL ONDER JAPANSCHE CONTR6LE. STRIJD OP SUMATRA GEëINDIGD. TOKIO, 19 Maart (D.N.B.) Uit een interview met den vroegeren gouvernuer-generaal van Nederl. Indië, jonkheer mr. dr. A. W. L. Tjarda van Starkenborg Stachou- wer met een Japansche journalist, blijkt van deze conclusie is door politieke kringen alhier met zeer groote belangstelling kennis geno men dat Nederlandsch-Indië door de Engelschen en Amerikanen tegen den wil van het land in tot een strijd tegen Japan is gedwon gen. De woordvoerder der regeering haalde vandaag dit interview aan, waarin Tjarda tégenover den cor respondent als zijn meening te ken nen gaf, dat het zeker mogelijk ge weest zou zijn, het tragische lot van Nederlandsch-Indië af te wen den wanneer hij voor het uitbre ken van den oorlog naar eigen goedvinden had kunnen handelen. Hori verklaarde dat deze ver klaring niets anders was dan een erkenning van het feit, dat zelfs de gouverneur-gene raal van Nederlandsch-ïndië geen weerstand kon bieden aan den zwaren en voortduren den druk van Engeland en de Vereenigde Staten, die Nederl. Indië aan hun aanval op Japan TOBROEK DOELTREFFEND GEBOMBARDEERD. HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER, 19 Maart (D.N.B.) Het opperbevel van de weer macht maakt bekend: „Op het schiereiland Kertsj mislukten nieuwe aanvallen van den vijand, welke met min der kracht dan de vorige da gen werden ondernomen. In het Donetzgebied sloegen Duit- sche en Roemeensche troepen verscheidene hevige aanvallen met zware verliezen voor den vijand af. Eigen tegenaanval len hadden succes. Ook op andere plaatsen aan het Oostelijke front zijn nog hevige afweergevechten aan den gang. In Noord-Afrika waren doel treffende aanvallen van Duit- sche gevechtsvliegtuigen ge richt op militaire installaties van de vesting Tobroek. Het bombardeeren van vlieg velden op Malta, dat dag en nacht is voortgezet, veroor zaakte hevige branden en ont oloffingen. In het gebied van de Middel landsche Zee werden in lucht gevechten 8 vijandelijke vlieg tuigen neergeschoten en 3 op den grond vernield. Luitenant Strelow, vliegtuig commandant van een jacht eskader schoot gisteren aan hei Oostelijk front 7 Sovjetvlieg- tuigen neer. wilden doen deelnemen. Nederl. Indië heeft dus tegen zijn eigen wil een strijd tegen Japan moeten voeren. Voor de capitulatie van Java, zoo zeide Hori voorts werd Neder- landsch-Indië door de Engelschen en Amerikanen steeds opnieuw aangespoord om zich tot het uiter ste tegen de Japanners te verdedi gen, daar het het eenige nog over gebleven bolwerk in de Zuidelijke gebieden was. Om dezelfde redenen, zoo zeide Hori, wendt dezelfde An- glo-Amerikaansche qjique zich thqns tot het Australische volk. Oost-Java geheel onder Ja» pansche controle. Het Oostelijk deel met inbegrip van Soerabaja, is ïinds gisteren on der de volle controle van de Japan sche strijdkrachten. De Japansche colonnes die naar Besoeki waren opgerukt, zijn Maandag Sitoebondo en Bondowoso binnengetrokken. Andere eenheden zijn Banjoewan binnengetrokken, gelegen tegen over straat Bali. Uit Bomtoay meldt de Britsche nieuwsdienst dat de leiders van bij na alle partijen een uitnoodiging zullen ontvangen vojr een ont moeting met sir Stafford Cripps op of na 26 Maart, teneinde de „toe komstige" grondwet van Indië met het lid van het Britsche oorlogska binet te bespreken. Ned. Indische banken oefe nen bedrijf uit. De A.N.P.-correspondent meldt: Terwijl de Japansche regeering voorshands het openen van filialen door de '-.pansche groote banken in de bezette gebieden tegengaat om de financiering dier gebieden geheel onder staatscontrole te kun nen regelen, heeft zij naar uit Tokio wordt gemeld aan de Ned. Indische banken toegestaan, haar bedrijf als tot dusver uit te oefe nen. De Japansche bezettingsauto riteiten hopen daardoor de eerlij ke medewerking der in Ned.-Indië achtergebleven Europeanen te ver krijgen. De reeds vroeeer in Ned.-Indië werkzame Yohohama Specie Bank, de Bank van Formosa en de Bank van Korea mogen eveneens haar werkzaamheden voortzetten. Operaties eindigd. op Sumatra ge- De operaties op Sumatra zijn, naar de frontcorrespondent van de Tokio Asahi Sjimboen meldt, met de bezetting van de belangrijke havenstad Padang in zoover min of meer geëindigd, omdat thans alle belangrijke bases op dit groote eiland zich in Japansche handen bevinden. Het blad wijst op de groote strategische beteekenis van Sumatra juist voor nieuwe opera ties in den Indischen Oceaan. De Sophie Marie. STOCKHOLM, 19 Maart (DNB.) In New Delhi is volgens Reuter officieel bekend gemaakt, dat het hulpschip der Kon. Indische mari ne, Sophie Marie, -verloren is ge gaan. Van de bemanning zijn twee matrozen om het leven gekomen. 's-GRAVENHAGE, 19 Maart. Het Rijkscommissariaat maakt be kend: De Comm.-Gen. voor Bestuur en Justitie heeft op grond van art. 3 der rorvedening no. 108/40 (vierde verordening over bijzondere be stuursrechtelijke maatregelen) be nevens art. 4 eerst alinea, van ver ordening no. 3/40 over de uitoefe ning van de regeeringsbevoegdhe- den in Nederland benoemd: den veearts dr. W. P. C. Bos, te Win terswijk, tot burgemeester van Win terswijk en den boer G. H. Claes- sen te Meleck-Herkenbosch tot bur gemeester van St, Odiliënberg. HANDEL IN ONGEMERKT RUND VEE VERBODEN. s' GRAVEN'HAGE, 19 Maart. Het op 19 Maart 1942 verschenen voedselvoorzieningsblad bevat een verordening van de bedrijfsorgani satie voor vee en vleesch, waarbij het verhandelen van ongemerkt rundvee wordt verboden. Met het registratiebesluit 1942 handel in rundvee, dat in hetzelfde nummer is opgenomen, vormt deze veror dening een sluitend geheel, waar door het—verrichten van frauduleu ze hand™ingen met rundvee zeer zal worden bemoeilijkt. De verorde ning treedt 20 Maart 1942 in wer king. Het registratiebesluit 1942 handel in rundvee is met ingane van 1 Maart jl. in werking getre den. Kruipt niet voor praatjes in, Uw schulp, Stelt daden, steunt de Winterhulp. Nieuwe Britsche minister van Staat benoemd. STOCKHOLM, 10 Maart (ANP). - Naar de Britsche berichtendienst meldt heeft Churchiil, in verband met de benoeming van den Austra- lischen gezant te Washington, Ca- sey, tot opvolger van Oliver Lyt- telton te Cairo, verklaard: Casey wordt lid van het oorlogskabinet in het Vereenigde koninkrijk en zal het Midden-Oosten vertegenwoordi gen. Hij zal in opdracht van deze organisatie de noodzakelijke maat regelen tot voortzetting van den oorlog in dit gebied treffen, die niet van militairen aard zijn. Casey krijgt den titel van Britsch minis ter van staat in het Midden-Oosten In Washington, zoo meldt de Brit sche berichtendienst, neemt men algemeen aan, dat Casey door den in Amerika aangekomen Australi- schen minister van buitenlandsche zaken, Evatt, zal worden afgelost voor de behartiging der Australi sche belangen in Washington. Veege teekenen. GENèVE, 19 Maart (ANP). In de Unie van Zuid-Afrika heeft het bericht, volgens hetwelk een Ame rikaansche commissie naar Kaap stad zal komen „om een onderzoek in te stellen naar de Zuid-Afrikaan- sche oorlogscapaciteit" veel opzien gebaard. Men ziet hierin namelijk zeer duidelijk de bedoelingen van Washington, dat in het kader van den uitverkoop van het Britsche Rijk ook Zuid-Afrika onder zijn controle wil brengen. De commissie zou in de eerste plaats tot taak hebben een nauw keurig onderzoek in te stellen naar den Zuid-Afrikaanschen mijnbouw. De verontwaardiging, door dit bericht gewekt, was zeer groot KOSTBARE ENGELSCHE BOEK WERKEN NAAR AMERIKA. GENEVE, 19 Maart (D.N.B.) Naar de Daily Sketch opmerkt, kan men op de Engelsche boeken markt duidelijk waarnemen, hoe Engeland door de Vereenigde Sta ten wordt leeggekocht. Vooral de uitvoer van waardevolle oude wer ken en kostbare handschriften heeft in de laatste anderhalf jaar een aanzienlijken omvang aange nomen. Deze uitvoer van cultuur schatten. die door de Britsche re- Keering officieel gesteund wordt, omdat men dollars wil krijgen, heeft, aldus het blad, tot resultaat Kehad, dat vele kostbare boeken op den bodem der zee terecht zijn ge komen. Maan Maan op vanavond om onder 25 Mrt UVJr 8 Apr. E.K. morgenochtend L.K. I Apr A r\ 15Apr EIEREN ZONDER BON Tegen normalen prijs. Dezer dagen is een bericht gepu bliceerd, waarin werd medegedeeld dat o.m. kippen- en eendeneieren afkomstig van producenten, die geen krachtvoer krijgen toegewe zen, buiten de distributie vallen en dus zonder bon verkrijgbaar zijn. De Gemachtigde voor de prijzen vestigt er de aandacht op, dat dit geenszins beteekent, dat deze eie ren vrij in prijs zullen zijn. Ook de ze eieren zijn gebonden aan de maximumprijzen en zoowel het ver koopen als het koopen tegen hoo- gere prijzen is strafbaar. De poli- tioneele instanties en 't opsporings corps van de prijsbeheersching hebben opdracht gekregen een nauwgezette controle toe te passen en tegen overtredingen zoowel van verkoopers als koopers ten streng ste op te treden. De eeiste phaze op een 3*/z °/o basis bereikt 's-GRAVENHAGE, 19 Maart. De waarn. secr.-gen. van het dep. van Financiën, mr. M. M. Rost van Tonningen, heeft, zooals bekend, geen goedkeuring gehecht aan het aanbod van de Nationale Hypo theekbank aan de pandbriefhou ders. waarbij deze in de gelegen heid werden gesteld de uitgelote V-/% procent pandbrieven om te zetten in 33% procent pandbrieven tot den koers van 99 procent. Even eens heeft de Friesch-Hollandsche Hypotheekbank moeten afzien van de uitgifte van 3 procent stukken tegen een koers van 98 procent, waarna thans de aangekondigde uitgifte van 331/? procent pand brieven door de Utrechtsche Hypo theekbank is ingetrokken. Naar aanleiding hiervan heeft een redacteur van het A.N.P. een onderhoud gehad met mr. M. M. Rost van Tonningen over de mo tieven, die hem tot dit fcesluit heb ben geleid en over de consequen ties, die hieruit voortvloeien voor de toekomst. Van het eerste moment af, dat ik in functie trad, heb ik er doel bewust naar gestreefd, aldus de waarnemend secretaris-generaal om een goedkoope rentepolitiek te volgen (in dit verhand mogen wij o.a. verwijzen naar een uitlating in het jongste jaarverslag van de Nederlandsche Bank, waarin mr. Rost van Tonningen in zijn hoe danigheid als President van deze instelling een 314 pet. rentebasis ten sterkste heeft gepropageerd). Met het bereiken van het 3V<? pet. rentetype was de eerste phase af gesloten. De laatste 31/? pet .staats leening is uitgegeven tegen een koers van 97V2 procent, zoodat hierop het netto rendement nog hooger was dan 3% procent. Onge twijfeld zal deze leening binnen niet al te langen tijd den pari- koers bereiken, zoodat hiermede een renteniveau van 31/» procent voor de staatsleeningen definitief een feit is geworden. (Zie verder elders in dit num mer). In een Duitscb bombardements vliegtuig. Naast den bestuurder zit de commandant, die den koers aan geeft, het doel verkent en de bom men werpt. (Deutscher Verlag-Recla Pax Holland m),

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1942 | | pagina 1