i— Verduister i NecL Kultuurkamer Slag om Charkow ten einde DAGBLAD VOOR HELOERSCHE EDITIE 86ste Jaargang No. 11812 4 pagina's MAANDAG 1 JUNI 1942 Timosjenko's noodlot heeft zich voltrokken Pantserslag zonder weerga in krijgsgeschiedenis WELVAART IN UW GEZIN DOOR ARBEID \|aWÏÏ IN DJUITSCHIANDJSpy MELDT U AAN BIJ DE Britsche terreur-aaoval op Kealeo Wederom 22 schepen vernietigd Bedrijvigheid in Gibraltar Gestoorde receptie NIEUWE ZEEPBONNEN AANGEWEZEN „De zevensprong" geopend Vernietig dezen bon Anthracietnootjes en baggerturf Batavia zendt weer De musch, de olifant en de tijger Plechtige inwijding der Installatierede Prof Dn Goedewaagen Uit*.: N.V. Uit*. Mij. Hollands Noorderkwartier. Redactie- en Administratiebureaux: SCHAGEN: Laan 201, Tel. 444 (2 lijnen). - DEN HELDER: Koningstr. 78. Tel. 2345 (2 lijnen). - ALKMAAR: Laneestraat 97. Tel. 3332. NOORD-HOLLAND Deze Courant verschijnt dagelijks. Advertentie-tarief. Gewone advertenties 11 et p. m.m. Bij contract, binnen een jaar te ge bruiken. belangrijke korting. Prij zen worden op aanvraag verstrekt. Hoofdredacteur: A. R. JONKER. Alkmaar (afw.) HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 30 Mei (D.N. B.) Het opperbevel der weermacht maakt bekend: De groote slag om Charkow is ten einde. In den sec tor van generaal veldmaarschalk Von Bock hebben de legers van den kol.-generaal Von Kleist en van den ge neraal der pantsertroepen Paulus den afweer van zeer zware vijandelijke groote aanvallen omgezet in een trotsche vernietigingsoverwinning. Een Roemeensch legercorps onder leiding van generaal Cornelio Draga- lina en een Hongaarsche, een Italiaansche en een Slo- waaksche formatie hebben zijde aan zijde met de Duitsche troepen gestreden en nieuwe roem aan hun vlaggen gehecht. De formaties van het luchtwapen van kol.-generaal Loehr en van den generaal der vliegers Pflugbeil hebben in meedoogenloozen strijd de ge vechten van het leger gesteund in den afweer zoowel als bij den aanval en hebben het vijandelijke luchtwa pen uit het veld geslagen. Het bolsjewistische zesde, ne gende en 57ste leger, tezamen met rond 20 divisies in fanterie, 7 divisies cavallerie en 14 tankbrigades zijn vernietigd. Het aantal gevangenen is gestegen tot 240.000. De bloedige verliezen van den tegenstander zijn buitengewoon groot. Het aantal van het buitge maakte of in den strijd vernietigde oorlogstuig be draagt 1.249 tanks, 2.026 kanonnen, 538 vliegtuigen en tallooze hoeveelheden andere wapens en oorlogstuig. Do fV51TI Wegens de moeilijke en ge- A-'C Vier IcSZrCll Voll brekkige productie van voldoende pi i oorlogsmateriaal en wegens de ViD3rKOV steeds meer in gevaar gebrachte materiaal- en grondstoffentrans- porten van de Ver. Staten naar de Sovjet-Unie, had Stalin aan de legergroep van Timosjenko de beste troepen en het beste mate riaal waarover hij beschikte, toe gewezen met de opdracht om de ze zorgen van het bolsjewistische regiem met een grooten militairen slag tegen de Oekraïne uit den weg te ruimen. Nog voordat de hiehtverkenning de concrete mili taire voornemens had onthuld, wa3 deze gedachtengang aan de opperste Duitsche leiding bekend. Om den vijand in de uitvoering van zijn voornemens te sterken, werden de waarschijnlijk geachte doorbraakplaatsen in het Duitsche front verzwakt. Een uitzondering hierop vormden slechts zekere stellingen, die het vermoedelijke gebied van den vijandelijken aan val flankeerden. Tweede faze. Slag van Kertsj. Van dit gebied uit wilde de vijand de tang in beweging brengen. Ze werd hem uit de hand geslagen op een tijdstip, waarop de vijand zich nog in opmarsch bevond. Drie le gers gingen voor hem verloren. Zijn plan was overhoop gegooid. Derde faze. De slag rondom Char- kof. De Groot-Duitsche generale staf was van een groote zorg ver vuld. Zou Timosjenko zich het tijd stip laten voorschrijven? Nog voor dat op 12 Mei de dageraad gloorde, haalde men verlicht adem. Overeen komstig de bevelen in het Euro- peesche front, werd een sluis ge opend voor de aanstormende bolsje wistische divisies, waarbij hevig ge vochten werd, opdat de vijand niet tot het idéé zou komen, dat dit een doorgestoken kaart was. Een machtige bolsjewistische wig drong in het gebied van Isjoem over de Donetz tot Oostelijk van Krasno- grad. Hier stiet hij op het einde van de ongeveer 100 km. lange sluis, op een granieten muur. Ten Noorden van Charkof was eveneens een sluisdeur geopend. Hier voltrok zich het noodlot voor de drie le gers van Timosjenko. Vierde faze. De overwinning. Traag kwam de bi] Krasnograd staande vijand tot het Inzicht, dat wilde hij nog iets redden, hij tot lederen prijs terug moest. Achter hem was de sluisdeur dreunend dichtgeslagen. De vliegtuigforma ties van generaloberst Loehr en van den generaal der vliegers Pflngbell verdnisterden den hemel Een half mlllioen keurtroepen van Timosjenko waren op 29 Mei in dit gebied gesneuveld, gewond of ge vangen genomen. Van de 14 pantserbrigades ont kwam niet een pantser. De paar den van zeven divisies cavalerie renden, voor zoover zij niet dood waren, doelloos tusschen de puin- hoopen van deze drie vernietigde legers. Het terrein, wegens zijn bo demgesteldheid gepredestineerd voor pantserformaties, had de grootste pantserlegers ter wereld zien botsen, omwoeld, vertrapt, door ontelbare sporen van de rups banden doortrokken, bood het een beeld van vernietiging. De veelge prezen modellen uit Engeland en de Vereenigde Staten stonden stuk geschoten en rookend. getroffen door de bommen van de Duitsche luchtmacht. Dit gebied is een mas sagraf met aan den horizon de on eindige colonnes krijgsgevangenen. Dit alles in een gebied van 3500 vierk. km. Als belangwekkend novum noemt men in deskundige mi litaire kringen bet feit, dat bier BERLIJN, 30 Mei (D.N.B.) De slag in het gebied van Charkof, die thans geëindigd is met een der grootste overwinningen der Duit sche en verbonden troepen, wordt door welingelichte Duitsche mili tairen, den tot nu toe grootsten siag van gemotoriseerde formaties genoemd. Het groote aantal gevan genen bewijst hier volgens het oor deel van militaire deskundigen minder dan het aantal van 1249 buitgemaakte of vernielde vijande lijke pantserwagens. Daaruit blijkt dat door beide partijen de beslis sing van den slag met dit modern ste wapen gezocht werd en dat deze beslissing ten gunste van het Duitsche pantserwapen is uitge vallen, waarvan de verliezen niet alleen tegenover de bevochten be slissing en het aantal op het slag veld achtergebleven vijandelijke pantserwagens, doch ook absoluut van weinig gewicht zijn. De pant serlegers van generaloberst von Kleist en van den generaal der pantsertroepen Paulus hebben te zamen met de luchtmacht een overwinning bevochten, waarvan de omvang eerst zichtbaar wordt, wanneer men zich het verloop van den strijd aan de hand van het operatieplan voorstelt. Dit is thans mogelijk daar de Duitsche generaliteit haar zwijgen verbro ken heeft. De slag is te verdeelen in vier fazen. Eerste faze. Voorbereiding en opmarsch. De Duitsche verkenning had reeds op een tijdstip, toen de vijandelijke voorbereidingen nog in een beginstadium verkeerden, het stafkwartier van generaal-veld maarschalk Von Bock zeer waar devol materiaal doen toekomen. De opmarsch van den vijand vol trok zich in het gebied van het schiereiland Kertsj en ten Oosten van de Donetz. Op grond van deze aandui dingen was het de opperste Duitsche leiding duidelijk ge worden, dat deze opmarsch- gebieden, volgestuwd met steeds grootere vijandelijke troe pen, uitgangspunten moesten zijn voor tankoperaties met het doel het industriegebied in het Donetzbekken en de vruchtbare Oekraïne te her overen. jEWESTEUJKE ARBEIDSBUREAUX Op 1 Jnni begint in Duitschland de textiel-inzameling. Naast nog draagbare kieedingstukken, die bruikbaar zijn voor het werk op bet land of in de fabriek zal ook textielafval worden ingeleverd, waarnit nieuwe stoffen knnnen worden vervaardigd. Een tweetal foto's in een uniform-makerij, waar de kleedingstnkken nit oude stof fen worden samengesteld. Scherl-Fellinga-Pax Holland m. GROOTE SCHADE AAN OPEN BARE GEBOUWEN. HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 31 Mei. Het opperbe vel van de weermacht deelt mede: In de centrale en de Noordelijke zone van het Oostelijke front brach ten eigen plaatselijke aanvalsope- raties succes. Achter de linies zijn vrij sterke bolsjewistische benden in gevech ten, welke twee weken duurden, door Hongaarsche afdeelingen ver nietigd. De vijand verloor daarbij behalve een aantal gevangenen, meer dan 4300 dooden, 21 stukken geschut, 97 granaatwerpers en ma chinegeweren, alsmede een hoeveel heid .handvuurwapens en munitie. In den slag bij Charkof hgei't een Kroatisch regiment zich bijzonder onderscheiden. Van de rest van het vijandelijke konvooi in de Noordelijke IJszee, dat de laatste dagen reeds herhaal delijk zwaar was getroffen door de aanvallen van luchtmacht en vloot- strijdkrachten, zijn wederom vier groote koopvaardijschepen door bomen zwaar beschadigd. Bij de ze aanvallen kwam het tot luchtge vechten, waarbij zes vijandelijke jagers van de typen Tomahawk en Hurricane werden neergeschoten. In Noord-Afrika duurt de strijd voort. Duitsche en Italiaansche jacht- en gevechtsvliegtuigen scho ten 25 Britsche vliegtuigen neer. Aan de Kanaalkust heeft de Brit sche luchtmacht bij aanvallen van jagers gisteren overdag twee vlieg tuigen verloren. Voor de Neder- landsche kust werden bij een aan val op een Duitsch konvooi acht vijandelijke vliegtuigen door be schermingsstrijdkrachten der mari ne neergeschoten. Britsche bommenwerpers hebben in den afgeloopen nacht een ter- reuraanval op de binnenstad van Keulen ondernomen, waarbij door ontploffingen en brand, vooral in woonwijken, groote schade aange- rioht werd aan verscheidene open bare gebouwen', waaronder drie ker ken en twee ziekenhuizen. Bij dezen uitsluitend op de burgerbevolking gerichten aanval leed de Britsche luchtmacht buitengewoon zware verliezen. Nachtjagers en luchtdoel geschut schoten 36 der aanvallende bommenwerpers neer. Aan de kust werd bovendien een bommenwer per door marine-artillerie neerge schoten. Een afdeeling nachtjagers, on der bevel van luitenant-generaal Kammhuber, behaalde hier haar 600ste overwinning. Kapitein Streib behaalde zijn 25ste nachtelijke over winning in de lucht, de eerste-lui- tenant Knacke zijn 20ste. Aan het Oostelijk front heeft Feldwebel Steinbatz zijn 83ste overwinning in de lucht behaald. Actie in Westen van Atlan tische Oceaan. HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER, 31 Mei. Het opperbe vel der weermacht deelt mede: Op den dag der herdenking van den slag in het Skagerrak kan de Duitsche marine nieu we successen melden. Bij de onvermoeide voortzetting van den strijd tegen de vijandelijke ravitailleeringsscheepvaart heb ben duikbooten in het Westen van den Atlantischen Oceaan wederom 22 schepen met een gez&menlijken inhoud van 106.800 ton tot zinken gebracht Daarmede heeft alleen al de duikbootvloot in Mei van dit jaar 140 schepen met een ge- zamenlijken inhoud van 767.400 ton tot zinken gebracht. voor de eerste maal een reus achtige afweerslag werd om gezet in een vernietigingsover winning, die zonder weerga is in de krijgsannalen. De afweer is, zonder dat ook maar iets werd onthuld van de eigen of fensieve voornemens, en zonder dat een beroep werd gedaan op de strijdkrachten, die voor het uitvoeren van deze offensieve voornemens gereed staan, vol gens het oordeel van Duitsche militairen geworden tot een overwinning der Europeesche wapenen, welke het uitvoeren van offensieve plannen van grooten omvang door Timosjen ko voor langen tijd onmoge lijk maakt. Wat deze overwin ning voor het geheele Oostelij ke front beteekent, dat zal de naaste toekomst leeren. LA LINEA, 30 Mei (A.N.P.) Men schijnt in de vesting van Gi braltar meer voorzorgsmaatregelen te nemen dan tot nu toe het geval was. Militaire manoeuvres worden dagelijks te land en ter zee vooral langs de zijde van de Middelland- sche Zee, gehouden. Luchtafweer- oefeningen vinden aanhoudend plaats. Vliegtuigen cirkelen voort durend boven de stad. Schijnwer pers van het luchtdoelgeschut zijn onophoudelijk in actie, terwijl te vens schietoefeningen met lichtende kogels worden gehouden. Grond- en constructiewerken wor den ijverig in het Oostelijk gedeelte van de versterkte plaats van Gi braltar, tot vergronting van het vliegveld uitgevoerd, dat door zijn geringe afmetingen bij het landen en starten moeilijkheden oplevert. ROME, 30 Mei (D.N.B.) Offi cieel wordt medegedeeld: In den avond van den vijfden Mei is ten huize van gravin Giu- liana Seimi een receptie gehouden waaraan behalve andere oersonen ook een lid der Amerikaansche ambassade deelnam, dat evenals de andere leden dezer ambassade op het Dunt stond naar Amerika terug te keeren. De politieautoriteiten, die daar van kennis kregen, gingen onmid- delijk over tot arrestatie van alle aanwezigen. De bevoegde autori teit heeft de volgende maatregelen genomen: gravin Cesaro Colonna Simonetta wordt onder politiecon trole drie jaar verbannen, gravin Guliana Sermi een jaar. De ove rige gasten hebben overeenkomstig de wetten omtrent de openbare veiligheid een ernstige waarschu wing ontvangen. PAUS ONTVANGT JAPANSCHEN AMBASSADEUR. ROME, 31 Mei (D.N.B.) De Paus heeft heden den pas benoemden Japansohen ambassadeur bij den H. Stoel,. Ken Harada, ontvangen, die hem zijn geloofsbrieven kwam aanbieden. In aansluiting daarop ontving de Paus de gezinsleden van den Japanschen ambassadeur in particuliere audiëntie. Geldigheidsduur der oude bonnen verlengd. De Secr.-Gen. van het Dep. van Handel, Nijverheid en Scheepvaart maakt bekend, dat gedurende het tijdvak van 1 Juni tot en met 30 Juni a.s. de met „algemeen 300" gemerkte bonnen en de met „k- zeep" gemerkte bonnen der zeep- kaarten, welke aan kinderen be neden den leeftijd van 8 jaar zijn uitgereikt, recht geven op het koopen van naar keuze: 90 gram huishoudzeep. 100 gram zachte zeep. 250 gramzeeppoeder (oude of nieuwe samenstelling). 250 gram waschpoeder. Gedurende bovengenoemd tijdvak geeft de met „k-toiletzeep" gemerk te bon recht op het koopen van 75 gram toiletzeep 80%, d.w.z. toi letzeep van oude samenstelling. Diegenen, aan wie het niet mogelijk is gedurende de maand Juni 1942 tegen inle vering van deze bonnen zeep te betrekken, dienen deze niet temin uiterlijk 30 Juni a.s. bij hun leverancier in te leveren, die desgewenscht een ontvangst bewijs dient af te geven. De aflevering van de zeep zal dan nog tot en met 31 Juli a. s kunnen geschieden. Ook de met „een rantsoen zeep" gemerkte bonnen dient men onder dezelfde voorwaarden, voor ge noemden datum bij zijn leverancier in te leveren. Voorts wordt bekend gemaakt, dat de geldigheidsduur der met „algemeen 211" „algemeen 228", „algemeen 272" „algemeen 293"; „g-zeep" „h-zeep'' „i-zeep" ,j>«eep „g-toiletzeep" „h-toiletzeep" „i-toi- letzeep" en „j-toiletzeep" is ver lengd tot en met 30 Juni a.s. Ook deze bonnen dient men uiterlijk 30 Juni a-s. desgewenscht tegen ontvangstbewijs b ij z ij n lever ancier in te leveren, waar na de aflevering nog zal kunnen plaats hebben tot en met 31 Juli a.s. Zooals in een vorig bericht werd medegedeeld, zal men in ieder ge val in de gelegenheid worden ge steld, op alle thans geldige bon nen zeep te betrekken. Maan Maan op vanavond om onder 5°,™, 21.51 uur 2,7Z L.K tot morgenochtend E.K. 12 Juni c OA 28 Juni N.M. uur V.M. PETTEN, 30 Mei. De jeugdherberg alhier is weer voor het trekkersverkeer ge opend. Rondom Amsterdam zijn thans de volgende jeugd herbergen in gebruik. Haarlem (alleen op week einden), Schoorl, Petten, Vin- keveen, Kortenhoef en de Kaag De secr.-gen. van het dep. van Landbouw en Vischerij maakt be- k«nd, dat de met „Algemeen 297" gemerkte bon van de bonkaart „Voedingsmiddelen, 6e periode 1942" niet voor het koopen van distribu tiegoederen zal worden aangewe zen en derhalve kan worden ver nietigd. Nieuw* bonnen aangewezen De secr.-egn. van het dep. van Handel, Nijverheid en Scheepvaart maakt bekend, dat gedurende het tijdvak van 1 Juni 1942 tot en met 30 Juni 1942 de met de woorden „Generator-anthraciet 6e periode" gemerkte bonnen recht geven op het koopen van 1 hl. (maximaal 75 kg.) anthracietnootjes IV of V, terwijl de met de woorden .Genera- torturf, 6e periode" gemerkte bon nen gedurende het zelfde tijdvak recht geven op het koopen van 50 stuks baggerturf. TOKIO, 30 Mei (D.N.B.) De kortegolfzender van Batavia heeft zijn bedrijf hervat. Gisteravond heeft hij voor het eerst berichten in het Japansch uitgezonden en in aansluiting daarop een Japansch program. In het vervolg zal do zender eenmaal per week zenden. BERLIJN, 30 Mei- (A.N.P.) Naar van bevoegde zijde vanmid dag aan journalisten werd ver klaard, is een oorlogsverklaring van Mexico aan Duitschland tot dusver nog niet in de Wilhelmina- strasse ontvangen. In Duitsche politieke kringen vergelijkt men de mogelijkheid van een dergelijken Mexicaanschen stap met de daad van een musch die zich probeert te mengen in een ruzie tusschen een olifant en een tijger. Men voegt hieraan toe: „Wie zich in het gedrang begeeft, waar hij niets mede te maken heeft, die mag zich niet verbazen, wanneer hij in dit gedrang om het leven komt." Ter gelegenheid van de plechtige opening van de Ne- derlandsche Kultuurkamer hield prof. dr. T. Goedewaagen een rede, waarin hij namens zichzelf en al zijn medewerkers een getuigenis aflegde van de gevoelens, waarmede zij hun niet lichte taak heibben aan vaard. Met leede oogen hadden zij ge zien, hoe lang voor '4 0 onze Ne derlandsdhe kuituur, niettegen staande haar grootsche verleden ver strikt was geraakt in onoplosbare problemen, hoe ook bij ons het spook van het kultuur-nihilismie aan den horizont opdoemde. Wij leefden onder den doem van den ondergang van de Europeesche cul tuur. Grootsche kuituuruitingen in tijden van spanning. Intusschen kwamen onze eigen grootsche kuituuruitingen steeds tot stand in tijden van geweldige spanning naar binnen en naar huiten. Steeds wanneer ons volk de rust had gewonnen, bleek het kultureel scheppingsvermogen te zijn uitgedoofd. Daarom ziet spr. in het ge nomen initiatief niet iets, dat vreemd is aan onzen volks aard, doch een consequentie van wat wijzelf willen en ver langen ten aanzien van onze cultuur. Een deel van onze kuituurschep pers, spE verheelt zich dat niet, staat inmiddels nog argwanend te genover den nieuwen gang van zaken. Hij verklaart dit daaruit, dat zij vervreemd waren van onze volksgemeenschap. De Nederlander dacht eenwen lang economisch, maar niet poli tiek. Dacht hij politiek, dan was het meer particularisme, dat zijn gedachten bevangen hield. Men kon zich niet verheffen tot de gedachte, dat de staat zwaarder zou moeten wegen. Men vreesde voor een overdre ven staatsbemoeiing met de kui tuur, staatsabsolutiame, staats- dwang. Deze menschen kan men het woord van den FMhrer voor houden: „dasz der Staat keinen Zweck, sondern ein Mittel dar- stellt". Spr. behandelt dan de ontmoe ting tusschen kuituur en staat in den loop der tijden en stelt vast de lijfspreuk van den nieuwen mensch, den nieuwen staat, de nieuwe cultuur: De mensch is er niet om ge diend te worden, doch om zelf te dienen. Dit is de mythe van den volk- schen staat. De taak van dezen staat is drie erlei: ze moet 3teunen, stuwen, zuiveren, ordenen, ze moet de kuituur brengen tot het volk in al zijn onderdeelen en ze heeft te zorgen voor allen, die op kultureel gebied werkzaam zijn. De kultureele werker staat in dtit alles niet als geïsoleerd .indi vidu, doch is een lid van zijn stand. De beroepsstandorganisaties wordt daarmee integreerend onder deel van het staatsbestel. (Zie vervolg pag. 2)'.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1942 | | pagina 1