Bij de Nederlandsche boeien
6'lt MILLIARD
in Wit-Roethemë
Problemen
van den dag
Geslaagde zwemwedstrijden
Het embleem
met de scherven
Stadsnieuws
Loonvorderingen nemen
tijd in beslag
GU 0 iN
450.000
VERZEKERDEN
ÉÉN UWER BUREN
TEXEL
ZONDERLING
Om, koJd uithaal:
Pantserwagens rollen aan voor den aanval op Rostow. De strijd vanuit
de huizen ligt den bolsjewisten bijzonder. Reeds bij de eerste huizen
der stad moesten de binnenrukkende Duitsche troepen een sterken vij
andelijken tegenstand breken.
Atlantic-Hollanid-P.K. Knödler-Pax Holland m.
J. Klein Kouwenberg, van Rheden
Velp, Schoolstraat 11 naar Oude-
schild 346.
Vertrokken personen
J. Eijkes, van Den Burg, Nieuw-
straat 25, naar Amsterdam Cz.
Peterstraat 1 JU.
J. Hemelrijk, van Oudeschild 163,
naar 's-Gravenhage le v. d. Bosch
straat 184.
M. Kohlbrecher, van H 2 naar
Reeuwijk Dorp D 110.
C. Droog en gezin, van Den Burg,
Koogerweg 16b, naar Amsterdam, 2e
Marnixstr. 3 III.
M. Bouw, van De Koog 101, naar
Gieten A 3.
M. C. van Essen, van Burg, Molen-
str. 55, naar 's-Gravenhage, Maria-
straat 2a.
R. Pen, van Den Burg, Groene-
12, naar Bilthoven, Beethovenlaan 6.
C. Th. Mallant en echtgen. van
Den Burg, Koogerweg 16b, naar Den
Haag, Kokosnootstraat 45.
W1EE1NGERWAARÜ.
Mede tengevolge van het moetje
weer, .kunnen wf deze wedstrijden
in alle opzichten geslaagd noemen.
Door alle deelnemers werd fel ge
streden op de nummers.
Het spannendst was weer de 100
M. heeren borstcrawl X tusschen
Sinke en Boonacker.
Ditmaal was het Boonacker die
beslag legde op den len prijs.
De 50 M. vrije zjvemwijze adspi-
ranten jongens was een kampioen
schap en dit bleef in ^Wieringer-
waard. Het was n.1. voor C. Mosk.
De 100 M. borstcrawl heeren Y was
voor J. Plooy, Den Helder, waar
door deze overging naar de X klas
se.
Op' de 200 M. vrije slag heeren
was v.n.l. ingeschreven door F. M.,
daar er een beker zou worden ver-
zwommen. Deze ging over van G.
v. d. Berg naar J. Plooij.
Bij het uitreiken der prijzen
dankte de heer .J. Visser de jury
voor al hun moeite en werk. Er
was veel belangstelling. Het was
dus weer een geslaagde middag,
zooals we van de Zwemclub ge
wend zijn.
De uitslag was als volgt:
50 M. schoolslag .adspir. meisjes.
Kampioen en le pr. R. Hoogeveen,
W.W., 49.5: 2e pr. H. Wilms, O.V..
55.9.
100 M. schoolslag dames H kl.
le pr. R. Hoogeveen, W.W., 1.49.9:
50 M. vrije zwemwijze adsp. jon
gens: kampioen en le pr. C. Mosk,
W.W., 36.1; 2e pr. G. v. 't Kaar,
Wirg, 36.6.
25 M. rugslag adsp. meisjes: 1.
Nel Reuvers, de Wiel 32.6.
50 M. rugslag heeren X klasse:
kampioen J. Plooy 33.6.
25 M. rugslag adsp. jongens: le
prijs Jan Raven, de Wiel, 22.2.
50 M. rugslag damès IJ-klase,
kampioene en le prijs D. van Os,
de Wiel, 44.9.
100 M. schoolslag heeren X klas
se: kampioen en le prijs J. Jansen,
F. M„ 1.30.8.
idem IJ klasse: le prijs T. Kok,
de Wiel, 1.38.3; 2e prijs D. Kaan,
O.V., 1.40.5
100 M. borstcrawl heeren X kias-
se: le prijs Jb. Boonacker 1.8.3; 2e
prijs C. M. J. Sinke 1.9.8.
Idem IJ klasse: le prijs J. Plooii.
1.13.5; 2e prijs G. Flameling, 1.16.4;
3e prijs B. Sprengers 1.26.5.
100 M. schoolslag dames X klas
se: kampioen en le prijs D. v. Os.
4 x 50 M. borstcrawl heeren esta
fette: kampioen en le prijs Fris-
srhe Morgen 2.11.3 2e prijs de Wiel
2.21.5.
4 x 50 M. gemengde estafette: le
prijs de Wiel 2.51.6; 2e prijs Wie-
ringerwaard 3.09.9.
200 M. vrij zwemwijze heeren: Jb.»
Boonacker, de Wiel.
MAAR ER IS VERBETERING OP
KOMST.
GANDER het opschrift: „De wet
nog steeds als langzaam wer
kend apparaat" schrijft F. de H.
ons: „in December 1940 heb ik een
loonvord,ering aanhanging gemaakt
voor het kantongerecht, volgens de
nieuwe bepaling. In Januari 1941
moest ik voor het eerst verschijnen,
nadien nog vele malen tot aan De
cember 1941 toe. Toen werd mij de
loonvordering toegekend Dat duur
de al een klein jaar. Nu heb ik tot
op heden er nog geen taal of teeken
van vernomen. Weer 7 maanden.
Als nu zoo een arbeider zijn recht
moet zoeken, dan vind ikt dat wij
daarin nog niets,verbeterd zijn. De
vraag is, hoe kom ik aan het mij
toekomende loon?"
ANTWOORD: Wij hebben deze
vraag voorgelegd aan het Bu
reau voor Arbeidsrecht van het Ne
derlandsche Arbeidsfront, waar men
mededeelde dat inderdaad voor ar
beidsgeschillen de wettelijke afdoe
ning, ook voor hfet Kantongerecht,
nog steeds te lang duprt. Dit kan
echter niet altijd den rechter ver
weten worden. Indien beide- par
tijen (zoowel eischer als gedaagde)
snel procedeeren, dan helpt de kan
tonrechter hieraan wel mede en
Het ingeschreven bedrag
van ruim
ia verdeeld over ong.
Dit beteekent, dat tenmin
ste
heeft ingezien zijn belang
bij het groote geheel te
moeten voegen.
Neemt ook GIJ deel in de
steeds groeiende risico
spreiding!!
Vraagt inlichtingen bij Uw
<jfcQ ASSURANTIE-
W BEZORGER
GESLAAGD.
Geslaagd voor het dfjjloma Huis
houdkundige en Aanvullingsdiploma
Mulo B, onze vroegere stadgenoote,
Beb Daniels.
Onze stadgenoot, de heer W. v. d.
Witte, Jr., slaagde te Schoonhoven,
aan de Rijksvakschool voor Horloge
makers, Gsud- en Zilversmeden, Gra
veurs, voor het diploma Horloge-
maker-graveur.
BURGERLIJKE STAND,
van 25 t.m. 31 Juli 1942.
GEBOREN: Jkn Cornelis, z. v. F.
J. Stolk en H. Blom; Anthonus
Theodorus, z. v. K. Zuidewind en R.
A. Swaerts; Helena, d. v. G. Witvliet
en J. L. Broekman; Aaltje, d. v. S.
Lap en E. de Waard.
ONDERTROUWD: H. Verijzer en
M. Buxgel; C. P. Drijver en G.
auta.
GETROUWD: W. Stam en G. A.
Maas.
OVERLEDEN: Cornelia Schrama,
54 jaar, ongehuwd.
Gevonden: een damesporte-
monnaie.
Ingekomen personen:
G. Hessels, van Meppel, Gr. Oever
straat 122 naar C 12.
A. Eenhoorn, van Beemster, Vol-
gerweg 58, naar De Cocksdorp 119.
A. Statema en echtgen., van Rot
terdam, Dordtsche straatweg 675a,
naar Den Burg, Koogerweg 16b.
L. Agricola, van Doniawerstal St.
Nicolaasga 15, naar O 157.
D. Biesboer en gezin, van Lange-
dijk, Broek op Langendijk 337, naar
O 18.
T. Leegwater, van Hensbroek A
127, naar Oosterend, Peperstraat 52.
Hij'was een zonderlinge man,
Dat zei men overal,
Wat eigenaardig en wat vreemd,
Een* zeldzaam grens-geval.
Aan and're menschen vroeg hij niets
Al was het goed gemeend,
Een werkman had hij eens zijn fiets
Een volle tveek geleend!
Hij had geen voorraad in zijn huis,
Daar deed die man niet aan,
Men zag in 't keldertje benee
Niet veel bizonders staan.
Hij had wel geld, maar leefde totch
Gewoon van zijn rantsoen,
En, wie hem kende, schudde 't
hoofd,
Hoe kon hij dftt nu doen!
Hij had een kleine groentetuin,
Die hield hij voor elkaar.
En als er 'n ietsje over was^
Dan zei hij: „Komt U maar!"
EF zijn wat doppertjes te veel,
Zie, hoe mijn kooien staan.
Pluk wat rabarber, neem maar mee
Die groeit.vanzelf weer aan!"
Eens kwam hij in een arm gezin.
Daar keek hij in het rond.
En raadt eens, wat men later daar
Vap heift op tafel vond?
(Het is wel waar, hij was wat
vreemd.
En altijd had hij haast)
Een broodbon en een boterbon,
Met zelfs het geld er naast!
W&s hij een eigenaardig man?
Dat is nog zeer de vraag,
't Is maar met welke maat men
meet.
Dat geldt vooral vandaag!
Want zijn we zelf, wal zacht gezegd.
Niet zonderling en klein,
Wanneer we, juist in dezen tijd.
Vaak héél zelfzuchtig zijn?!
Juli 1942. KROES.
(Nadruk verboden)
door Kurt FröhlicTi.
Het glaswerk van het kleine stad
je was beroemd en toch hadden
ook hier de machines het hand
werk weten te verdringen. Toen va
der Koeps' jongens als leerlingen
in het bedrijf kwamen, dreunden
ook daar de machines- en werd in
een paar uur tijd vervaardigd wat
voorheen in dagen tot stand kwam.
Vader Koeps' jongste zoon had
naar de hoogeschool gewild.' Inder
daad had de jongen ook geschikt
heid voor studie, echter niet in die
mate, dat het een misdaad geweest
zou zijn, een handarbeider van heni
te maken. Daarom hield vader
Koeps ook' voet bij stuk: Een goed
vakman worden, die in staat zou
zijn een gezin te onderhouden. Meer
mocht hij niet van het leven ver
langen. En daarmee uit!
Terwijl zijn broers snelle vorde
ringen maakten en zich daarvoor
ook moeite gaven, kon Karei, de
jongste, maar geen vrede vinden bij
de smeltovens. Boeken, daar ging
zijn hart naar uit.
„Je houdt niet van het vak", zei
vader Koeps teleurgesteld tegen zijn
jongste „en daarom kom je niet
van .de smeltovens vandaan. En
voor de machines deug je ook al
niet! Wat hang je toch altijd rond
in huis! Ga naar buiten! Daar
vindt je lust en kracht voor je
werk!"
Een Zondagmiddag in het kleine
arbeidershuisje. De vadër slaapt op
den divan, Karei loopt op zijn tee-
nen door de kamer. Naar de kast.
Boven op die kast liggen een paar
boeken. Zè leggen naast een goud-
glanzenden glazen bowl, een kunst
stuk van slijpwerk. Karei grijpt
naar de boeken.» De mouw van zijn
jas haakt zich vast aan den lepel,
die uit den bowl steekt. Gerinkel.
Scherven. De vader schrikt wak
ker. De moeder, die in dg keuken
bezig was, komt binnen.
.Jongen, Karei!" Dat is alles wat
zij kan uitbrengen.
„Vader, U mag me gerust een
pak slaag geven. Ik was een stom
meling!"
„Kan ik dat daar weer heel slaan?
Je hebt ons al heel wat verdriet be
zorgd, Karei, maar ditdit kan
je nooit meer goed maken. Weet je
wel wat je hebt vernield?".
„Ik heb het niet met opzet ge
daan, vader".
„Ik heb het destijds ook niet met
opzet gemaakt! Er werd in die da
gen een wereldtentoonstelling ge
organiseerd, waarbij ik kon toonen
wahrtoe ons stadje in staat was en
ik heb iets mogen maken, beter dan
ik zelf vermoedde. In die la daar
ligt een papier. Haal dat er eens
uit.'
„Oorkonde",-las Karei en verdey:
,De eerste prijs werd verleend aan
Hein Koeps, die xien bekroonden
bowl alleen ontwierp en vervaardig-
„De eerste twee maanden zijn we
in Riga geweest", zoo schrijft er
gens in het Oosten, één der Neder
landsche Oostlandboeren in een
uitvoerigen brief aan den heer
Max Blokzijl, welken brief wij hier
onder afdrukken. De inhoud is zoo
duidelijk en oprecht en geeft zoo'n
juist beeld van de toestanden al
daar, dat wij hem onzen lezers niet
willen onthouden.
„Vrijdag voor Pinksteren zijn we
allen uit Riga vertrokken, de on
metelijke ruimte in. Ik ben met
mijn zoon doorgereisd naar Bara-
nowitsche en we kwamen daar den
tweeden Pinksterdag aan. Het was
een mooie réis en we hebben veel
gezien. De stad Dunaburg heeft
veel geleden van den oorlog, zoo
ook hier en daar een geheelen Rus-
sischen trein onderaan de spoor
baan, evenzoo vernielde tractoren,
pantsers, tanks auto's, enz. Daags
na Pinktersen werden we met een
auto afgehaald en naar Nowa-
Mysch (nieuwe muis) gebracht, een
groot dorp 6 km. Zuidelijk van
Baranowitsche; dat enkele honder
den km.s' ten Zuiden van Minsk
ligt. Onze komst in Npwa-Mysch
bleek niet onmiddellijk verwacht te
worden door onze Chefs, reden
waarom ze ons nog 12 km. Zuidelij
ker lieten brengen naar het land
goed „Proesinowa". Ook daar kwa
men we geheel onverwacht, maar
dat was raar geen bezwaar blijk
baar. Een zeer vriendelijke dame
noodigde ons uit binnen te komen
en we kregen de mooiste kamer te
onzer beschikking. Drie weken heb
ben we daar met zeer vèel genoegen
doorgebracht, totdat onze privéwo-
ning in Nowa-Mysch ter beschik
king was, waar we inmiddels reeds
weer een week zijn. De tijd vliegt
om. Onze Chefs, twee Sonder-Füh-
rers in den rang van luitenants,
zijn prachtkerels, echte kameraden,
n.1. twee boeren, de een uit Wür-
temberg en de ander uit Olden-
burg, beide met een bedrijf van 50
a 60 ha. Wij kunnen best met hen
opschieten; ze zijn eiken dag op
kantoor om alle landbouwaangele-
genheden te verzorgen en hebben
het heel druk. Het lijkt daar sorhs
wel een bijenkorf van in- en uit
gaan. Spoedig zullen wij wat arbeid
kunnen overnemen op een voor ons
passend terrein. Die drie weRen
moesten we maar gebruiken om op
bepaalt ook zijn vonnis, eventueel
gëiuigenverhooren enz., op vrij kor
ten termijn. Maar zelfs dan nog
kan het te lang <iuren. Zoo lijkt ook
19 maanden wachten aleer er re
sultaat is, Wel te lang. Inmiddels
is dat in deze zaak niet te beoordee-
len zonder inzage der stukken te
hebben gehad. Immers, er kunnen
factoren ii het spel zijn, welke een
direct verhaalbaar maken der vor
dering belemmeren, zooals bij de
tegenpartij weinig of geen verhaal,
of iets van dien trant.
Echter is het volgende van belang
Vrij spoedig zal het NA.F. een
aantal verordeningen kunnen
doen publiceeren, waarop de
nationale Arbeid wettelijk ge
regeld wordt en waarbij ook
eventueele kwesties omtrent
loon een belangrijk vluggere
oplossing zullen verkrijgen dan
tot heden het geval was. De
bureaux voor. rechtsbescher
ming van het N.A.F. zullen hier
bij een groote rol spelen.
Inmiddels kafe de betrokken ar-
beider zich weaden tot dit bureau
voor rechtsbescherming als hij in 't
N.A.F. georganiseerd is, met ver
zoek om inlichtingen. Dezezullen
hein zeker worden verschaft en zoo
'volledig mogelijk. Daar kan men
hem ook uitleggen, waarom zijn
klacht zoo lang geloopen heeft.
de zonder inmenging van anderen
Naast de bekroning zal hem mits
dien een premie worden toegekend"
„Zie je, aan dien bowl heb ik het
te danken dat ik al jong alfe eerste
klas vakman werd erkend, want 't
tentoonstellingsstuk heeft ons stad
je veel opdrachten uit het buiten
land bezorgd. Ja jongen, nu heeft
jouw' onverschilligheid dit werk
stuk vernietigd. Zoo'n exemplaar
kan ik nu niet meer blazen, daar
voor ben ik te oud en al te lang
buiten het vak."
Zwijgend is Karei naar buiten ge
gaan en zoo lang bleef hij weg, dat
men hem wilde laten zoeken. Het
duurde té lang. Men kon nooit we
ten. Maar juist toen vader naar de
politie wilde gaan, kwam Karei
thuis. Even stil als hij gegaan was.
Over het gebeurde werd niet meer
gesproken. Karei liep echter rond
met een gezicht als zocht hij ver
twijfeld naar iets dat hij verloren
had. Voor dag en dauw vertrok hij
al naar zijn werk. Hij was de laat
ste die thuiskwam. ^Spreken deed
hij maar heel weinig. Zelfs op den
verjaardag van zijn vader ging hij
als gewoonlijk in alle vroegte weg.
Het leek of hij zijn vader niet wilde
geluk-wènschen. Midden op den
ochtend kwam hij echter terug met
een groot pak onder zijn arm. De
vertwijfelde trek was uit zijn ge
zicht verdwenen. Langzaam vouwde
hij de papieren open van het pak,-
dat hij voor zijn vader op tafel had
gezet. Een goudglanzende bowl, vol
komen gelijk aan dien hij een paar
maanden geleden gebroken had.
kwam te voorschijn.
„Heb... heb jij dien..." Toen
controle te gaan naar groote land
goederen (staatsbedrijven) en dien
tijd hebben we ons zeer ten nutte
gemaakt. We hebben veel gezien en
gehoord, wat ook in ons vak te pas
komt of kaft komen. Laat ik begin-
nen met het bedrijf, waar we 3 we
ken zijn geweest. Daar heeft zich
ook als op zoo vele plaatsen een
tragedie afgespeeld.
Bolsjewistische tragedie.
Den echtgenoot van de eigenares
se hebben de bolsjewieken naar Si
berië gesleept, haar vader, een ou
de man van 80 jaar, die bij haar is
hebben ze <1 maanden in de gevan
genis gezet en toen de straat opge
schopt; haar jnoeder, die Duitsche
van afkomst is, hebben ze laten
doodhongeren. Zoo is het bijna op
alle staatsbedrijven, waar wij zijn
geweest. Voordat de Duitschers de
bolsjewieken op de hielen kwamen,
hebben ze bijtijds de beenen geno
men, maar zij hebben alles geroofd
en gestolen, n.1. 30 koeien, 12 paar
den, alle varkens, jvagens, ma-
chiherie, werktuigen, huisraad en
linnengoed, ja tot zelfs de bijen
toe, zoodat onze Mevrouw, zooals
we haar noemen, die met haar
dochter thans 19 jaar naar
Duitschland gevlucht was, weer te
rug kwam en niets, maar dan|ook
heelemaal niets meer terug vond.
Het laat zich begrijpen in welk een
desolaten toestand alles was, als
men weet dat er in dien tusschen-
tijd 13 bolsjewistische gezinnen in
haar 8 kamers hadden gewoond. In
één van de kamers hebben ze de
varkens ondergebracht, en toen
Mevrouw terug kwam, lag de mest
er nog 2 voet hoog, om van alle on
gedierte maar niet te spreken.
Op andere staatsbedrijven werd
gewoonlijk het kasteel, het land
goed of het huis bij het verlaten
nog vaak in brand gestoken. Dat is
nu de cultuur van het bolsjewis
me! Hoe vele Nederlanders daar
nog de zegeningen ,van verwach
ten, is toch wel onbegrijpelijk.
Geen gebeden meer voor
een Sowjet-overwinning.
Laat velen Zondags in de kerk
hun handen niet meer vouwen
voor een Sovjet-overwinning, want
dan begaat men een misdaad te
gen elke beschaving en de mensch-
heid. Velen in Nederland zullen
van dit alles onwetend zijn, maar
laten zij zich dan leiden door hen,
die het wel weten. Zoover zijn we
helaas nog niet. 't Is alles nog veel
erger dan ik hier vertel', het tart
gewoon elke beschijving.
Mevrouw is een vrouw van zeer
goede afkomst, was rijk, doch is
nu straatarm, doordat de bolsjewie
ken van naar landgoed een staats
bedrijf hebben gemaakt en waar zij
nu door de Duitsche overheid als
Verwalterin op haar eigen voorma
lig goed is aangesteld. Ze hoopt na
den oorlog eerst haar man en een
gedeelte van ha^r land weer terug
te krijgen.'Na haar terugkomst
heeft zij met haar dochter de ar
men uit de mouwen gestoken .n
alles na weken van hard werken
weer op orde gekregen. Ze was
voor ons een echte moeder en we
zullen haar nog vaak bezoeken.
Mevrouw spreekt goed Duitsch, als
zoovelen hier, zoodat we goed kon
den converseeren. Nooit meer bol
sjewisme, zeide Mevrouw, want
dan vlucht ik naar Duitschland pm
hier niet weer terug te keeren,
want die angst daar gaat een
mensch aan ten gronde. Ik waagde
het te zeggen aan de hand van -por
tretten: U bent in 4 jaar tijd 10
jaar ouder geworden. „Nee", zei ze,
„minstens 20 jaar". Volgens de
portretten was ze op 37-jarigen
leeftijd een jonge vrouw, maar de
doorgestane angst had haar zwaar
aangegrepen.
i
eerst merkte de vader dat naast
zijn zoon nog een ander stond. Keu-
Ier, de chef van de afdeeling mond-
glasblazen, waar nog steeds glas
werk vervaardigd werd, dat een
eigen leven scheen te hebben als
men het vergeleek met de piassa-
producten van de machines.
„Heeft hijKeuier knikte ver
genoegd. ,Zelf heeft hij hem gebla
zen, zelf geslepen. Net zoo lang
heeft de jongen mij aan den kop
gezeurd tot ik de fotos van jouw
bekroonden bowl uit het archief heb
laten halen. Hij heeft aangepakt,
die jongen van jou! Telkens moest
hij overnieuw beginnen, maar je
ziet, het is hem gelukt jouw bowl
volmaakt te copieëren. Maar toen
was hij nog niet tevreden! Nu wil
de hij een eigen stuk ontwerpen en
uitvoeren. Hij had nog geen ver
jaarsgeschenk voor je, Koeps! Dit
ding, deze vaas, heeft hij geblazen.
Een vaas van treffend mooien
vorm werd den vader aangereikt.
„Koeps met je jongste zoon kun
je meer dan tevreden zijn, hij is
een kunstenaar in zijn vak.
Vader Koeps heeft vele uren voor
de werkstukken van zijn zoon ge
staan en ontelbare malen heeft hij
dankbaar gezegd: Dat ik dit nog
heb inogen beleven! Toen wist hij
nog niet, dat het leven nog een
hoogtijdag voor hem bewaarde: den
dag, dat zijn zoon openlijk als een
glaskunstenaar van eersten rang
werd erkend en een eigen bedrijf
opende, dat als embleem een slan
ke vaas voerde, omringd door als
goud glanzende scherven.
Staatsbedrijven.
We zijn ook nog op een landgoed
geweest van 860 ha: een erf van
18 ha, waarop de bedrijfsgebouwen
smaakvol zijn opgesteld met aan
weerszijden hoog en laag hout, 4
ha boomgaard, ongeveer 10 ha
prachtig vischwater. Maar voor
het grootste deel uitstekende grond,
had onze grootste belangstelling.
Het kasteel is door de bolsjewieken
afgebrand, terwijl overal dood en
verderf gezaaid is.
Tenslotte wil ik nog een staats
bedrijf in vogelvlucht «tfeschrij ven,
„Stara-Mysch" genaamd (oude
muis). Een landgoed, bereikbaar
door twee lanen met bosschen aan
weerszijden. Daar woonde nog een
Gravin van 70 jaar. Ook hier is
het kasteel verbrand, zoodat de
gravin in het vorige jaar van de
bolsjewieken bij gratie nog in de
arbeiderswoning mocht wonen, en
daar het kasteel verbrand is, nog
in deze woning huist. Toen zij
hoorde, .dat wij Hollanders waren,
liet ze vragen of we bij haar ook
wilden komen, hetgeen wij natuur
lijk gaarne hebben gedaan. Ze sprak
Fransch, Duitsch, Engelsch, Poolsch
en Russisch. Vroeger reisde ze vaak
in de landen, welke talen ze sprak;
ze was veel in Nice in Frankrijk,
ook wel in Weenen. De gravin heeft
destijds ook 60 Hollandsche koeien
op de boerderij gehad en was blij
met een kiekje van èèn mijner
beste koeien uit het vaderland. Ook
zij heeft Veel geleden; haar twee
dochters zijn bij het Centrale Roode
Kruis in Duitschland. Iedereen waar
mede men spreekt zegt, nooit meer
bolsjewisme, dan liever de hel in.
Zij vroeg of we nog eens terug wil
den komen, nou dat beloofden we.
De gravin draagt haar lot gelaten
in de hoop, dat 't straks na den oor
log voor goed eens beter zal wor
den. Men heeft hier anders de laat
ste 25 jaar met die revoluties en
oorlogen wat meegemaakt. Wat zijn
wij in Nederland dan verwend!
Landbouw en veeteelt.
Wat landbouw en veeteelt be
tref, is het hier veelal allerbedroe
vendst. Koeien je neemt er bij wij
ze van spreken onder eiken arm
een en loopt er mee weg. De hoe
veelheden melk zijn minimaal, per
koe 1 a 2 liter per dag. Eén heele
stal geeft niet meer dan twee
koeien in Holland. Hoe kan het ook
anders, als de dieren eiken dag
worden gehoed door kinderen of
oude menschen op braak land, waar
niets dan een beetje onkruid staat
enverder langs wegen of in bos
schen. Op den duur krijgt of houdt
men een gedegenereerd ras over.
Voor bekwame.Hollandsche fokkers
ligt hier een geheel terrein braak,
een taak met toekomst. Dan dienen
eerst goeae kunstweiden te wor
den aangelegd, want zoo gaat het
niet. Hier is een achterstand van
100 jaar in te halen. Duitschland
heeft echter reeds een begin ge
maakt op dit gebied, door het zen
den van 100 goede stieren, die we
hebben aangetroffen op landgoede
ren. De akkerbouw is al.precies het»
zelfde. Men kent hier geen grondbe
werking en ook geen gewassenver-
pleging. Alles is zoo wanordelijk en
vol onkruid en meer dan een men-
sdhenleven achterstand. Ook be
schikt men niet over iets dat op een
beheorlijk werktuig lijkt; nog vaak
ziet men een eg met houten tanden,
enz. G'ereedschap voor „verpleging"
van het gewes kennen ze ook niet,
dus zaaien en maaien. Echte roof
bouw! Er zullen natuurlijk nog wel
wat jaren overheen gaan eer het
wat begint te lijken. Men vindt hier
zelfs geen behoorlijken weg. Ook
met den akkerbouw heeft Duitsch
land met de verbetering een begin
gemaakt door den i,nvoer van een
zeer groot kwantum goede tvvee-
scharige ploegen en cultivatoren te
gen ongelooftijk lage prijzen. Maar
het ontbreekt de meesten aan be
hoorlijke trekkracht. Als die men
schen met hun systeem hier het le
ven houden, dan is er niet ons
systeem en met vakbekwame boe
ren hier een zeer groote toekomst.
Maar eerst ontsluiting van het ge
bied en handel, anders gaat het
niet. Nu hebben we de opdracht een
z.g.n. M.T.S. in te richten. Een
M.T.S. is een station, waar tracto
ren, machines en werktuigen! kun
nen worden gemonteerd en gerepa
reerd. Wij zullen alles electrisch in
richten in twee joodsche kerken,
die naast elkaar staan en gemak
kelijk aan elkaar kunnen worden
gebouwd, we hebben dan een enorm
groote hal. We hebben al heel wat
personeel: monteurs en tractoristen
dus nu werk genoeg. Ook komen er
binnenkort een 100-tal dorschma-
chines uit Duitschland. Met de ver
deeling in ons rayon worden wij
ook beiast. We hebben een aardige
werkkring en- een dito privéhuis
met een paar prima Chefs, dus heb
ben niets te klagen en zijn vol goe
den moed aan den arbeid, al kom
je in oorlogstijd veel moeilijkheden
tegen met verkrijgen van materiaal
enz.
Ik hoop dat ik er in geslaagd ben
U in vogelvlucht een kijk achter de
schermen te hebben gegeven. Spoe
dig hoop ik iets uit Nederland te
vernemen, want we hooren niets.
Met onze radio kunnen we Holland
niet bereiken. Met hartelijke groe
ten van de Oostlandboeren, Piet en
Gert Schoorl."
Ons adres, is:
Landwirtschaitspost.
(rood onderstrepen)
Aan den Heer G. SCHOORL, H 326.
Güterbewin (schaft ungs-
Gesellschaft, Ostland.
Aussenseile-Baranowitsche
Lei (stel le-Brest
We 1 s s-R u t h e n i 6.
(Rood onderstrepen en een blauw
kruis over 't adres.)
