Nomaden trekken door de Kalmukken-Steppe IÜQJAAR XR6LL0PERA DE WEEK De kinderkamer in de vogelwereld Stadsnieuws Een Jutter liep de Elfstedentocht De LLS*A» op de grondstoffen jacht Wieringen REGEN!? Boekbespreking Een der leden van de H. W. V. „de Jutter", de heer J. Huigen, tijde lijk woonachtig in Oudkarspe), heeft kans gezien de z.g. Friesche Elf stedentocht in 4 dagea tijd te wan delen, en zoodoende een afstand af te leggen van pl.m. 204 km. Wat betreft de organisatie in Friesland, deze was volgens den heer Huigen boven allen lof verhe ven, vooral het geheel belangeloos verstrekken van voeding en onder dak. Daarvoor komt in de allereer ste plaats een woord van dank aan de eminente secretaresse van de L.W.V. „Leeuwarden", mej. v. Woud, toe, die den geheelen tocht organi seerde. De herinnering aan dezen tocht bestond uit een z.g. stempelvel, waarop de wapens voorkomen van de verschillende gemeenten, welke bi het parcours waren opgenomen. Daar dit de eerste maal is, dat een, Heldersche deze Elfsteden tocht wandelt, komt hem zeer ze ker een woord van lof toe, temeer daar hij de sportband tusschen de twee vereenigingen nauwer aanhaal de, wat uitkwam in het gezegde van de secretaresse der L.W.V., die het zeer op prijs stelde om voor een lid van de „Jutter" haar medewerking te verleenen, en die tevens hoopte dat na eidiging van dezen oorlog, het oude verband tusschen beide vereenigingen weder mag bestaan. in Feiten en Fantasieën Van treinen en dieven Vroeger hadden we den Oorter-trein op Woensdag enwe hebben 'm nog! Vroeger kon men bij meneer Gorter op het hoekje van den ,fPrelleweg een super-goedkoop kaartje koopen NieuwediepAmsterdam v.v. en zel den werd van een instituut een dank baarder en uitgebreider gebruik ge maakt dan van dit. Vrouwelijk Den Helder toog hoofdstadwaarts om zich bij tijd en wijle nieuwe plunje aan te schaffen. Men ging in die dagen na melijk nog van de idee-fixe uit dat C. dl A. en hoe de andere kleed paleizen heeten, beter gesorteerd waren dan de plaatselijke winkels. Nu, daar is reeds genoeg over ge praat en ggschreven. Zand erover. De heeren gebruikten den trein voor weer andere doeleinden en de jeugd ten slotte profiteerde ervan door school reisjes en voor een daggie naar Artis". Kijkdat laatste is blijven be staan. lederen Woensdag ziet men wederom een volgeladen trein naar Amsterdam vertrekken, opgepropt met jeugdige reizigers, die met vader, en moeder gaan Artissen. Oorlog of vredeArtis blijft be staan. En al zijn de gelederen der ver scheurende dieren aardig gedund en heeft menige dikhuid het bijltje er bij neer moeten gooien, onmachtig als hij was om tegen „de distributie" te bolwerken, de apen en de vogels en de visschen en al die duizend andere vertegenwoordigers der fauna van vijf werelddeelen zijn er nog en boeien de jongste generatie in evqn hevige mate als een halve eeuw geleden. Artis Er is niet veel wat de jeugd schoo- ner vindt. Laat zij er van genieten. Er is zooveel in deze dagen loof min der fraai, minder verheffend en min der edel is. Laat de vrije fantasie zich gerust baanbreken in die dierenpar ken; het kan geen kwaad. Als men zelf mee-gaat vraagt men Zich telkens weer af wie het meest geniet. Het kind of de ouders. Want zelf dit alles opnieuw ziende komt men steeds weer onder de bekoring van dit levende beesten-spel,, en gaat men in z'n herinnering terug tot de eigen jeugd en het eigen eerste Artis- r eisje.- Daarom is Arfis voor alle tijden en alle leeftijden. Minder prettig was de mededeeling dat twee Heldersche politieagenten zich op allerschandelijkste wijze aan misbruik van vertrouwen schuldig gemaakt hebben. Jammer dat er zulke lieden bestaan. Jammer dat er naturen zijn, die juist van hun functie gebruik maken om anderen te treffen en te dupeeren. En afgezien van het feit dat de Helder sche rookende gemeenschap niet veel meer cigaretten gehad zou hebben als de party niet gestolen zou zijn, het feit dat twee dienaren van recht en orde zich dermate vergaloppeerden is er niet minder om. Een mensch zit wel eens bij zich zelf te fantaseeren: ik deed dat gis teren en kreeg de ivengch om eens één dag rechter te zijn. En dan deze beide heeren voor de balie te krijgen. ïk beloof V dat ze hun vet zouden krijgen. Ik beloof U dat ik den stren gen kadi zou uithangen en Maar ben geen rechter. Ik weet alleen dat dit feit gewroken zal wor den. En driedubbel ook. Als nu al zij, die de gemeenschap aanwijst -om op Onze verlaten bullen te passen, deze bullen zelf gaan incasseeren, dan ja, wat blijft ons dan nog overf Van daar: de volle straf! Burger en collega zal het er over eens zijn, veronderstel ik. Uit de natuur door J. K. S. Er zj}n neeten, en nesten! Het „tehuis" in, de dierenwereld, de kinderkamer, waar het jonge volkje wordt behoed en gevoed, loopt bij de verschillende diersoorten (natuurlijk) sterk uiteen. Om eens bij de vogels te blijven; die hebben nesten. Maar er zijn nesten, en nesten Er is een geweldig verschil tus schen het dotnest van een winter koninkje, dat wel meer op een groote polsmof lijkt, en het kunstig borduurwerk van de karekieten, op gehangen tusschen het riet; tus schen het mestnest van den hop en h^t manden-vlechtwerk van de ek sters; tusschen het gewapend-beton- nen metselwerk van lijsters en zwa luwen en het zachte donsbed van de wilde- en de eidereend; tusschen het eenvoudig kuiltje van kievit of meeuw en het rietvlot van de water hoentjes; tusschen den 2e handsch konijnengang van de bergeend en het trotsche horst van den arend; tusschen het doorzichtig-ijle takken- vloertje van de houtduiven in het park en het boomgat van de spech ten; tusschen het oevernest van* de ijsvogels en... enz., enz. Alle Chineezen elkaar! lijken op Dat zijn dus allemaal varianten op het thema „nest". Er zijn ook varianten in elke diersoort. Het eene kievitnest is nóg lang niet het andere kievitnest. Iemand, die jarenlang naar nesten en eieren gekeken heeft, kan het U vértellen: dat de individuen van élke vogelsoort nog weer verschillen ver- toonen in nestbouw. Net als bij de menschen, zijn er bij de vogels slim- melingen en domooren, onervarenen en handigen, uitblinkers en achter lijken, vertrouwelijken en achter- dochtigen, betrouwbaren en onbe- rekenbaren. Dat komt heusch niet alleen in nestbouw uit, maar ook in. andere eigenschappen, den zang bv. Zoo goed als wij alle Chineezen op elkaar vinden lijken, wat heelemaal niet zoo is, zoo goed schijnen alle vogels van een bepaalde soort op elkaar te lijken, wat evenmin het geval is. De èene musch is nog niet precies de andere! Ik heb in m'n Haagschen mobilisatie-tijd den zang van drie nachtegalen kunnen bestu- deeren. Dat was vrij gemakkelijk, want ze waren alledrie geabonneerd op een vast plaatsje. Maar ten slotte kende ik ze alledrie aan hun zang. De een combineerde 'n bepaalde tril ler zusmet 'n bepaalde triller zoo, na zoo-en-zoo-veel strofen; de twee de pauzeerde na een bepaalde strofe een poosje en begon dan heel zacht en smeltend, en de derde had weer een andere gewoonte. Wij menschen zingen immers ook niet allemaal hetzelfde En, net als btf de menschen, zijn er dus slordige en nette vogelhuis houdens. Of, even anders gezegd, er zijn bv. nachtegaalnesten, die on vindbaar zijn voor viervoetige roo- vertjes, maar die voor menschen heel gemakkelijk te vinden zijn, en er zijn er ook, die voor den mensch juist onmogelijk bereikbaar zijn, maar weer wel zonder moeite door ratten, katten, wezels e.d. te ont dekken zijn. Materiaalkeuze. Uit welke bouwstoffen is nu een vogelnest samengesteld Instinctieve en individugele eigen schappen spelen hier een groote rol, en ook wel het toeval. De vinken voeren hun nestje als regel met paardenhaar. Maar een paartje, dat z'n nest bouwt in de buurt van een pluimveehouderij, waar veel wyan- dottes rondloopen, zal de verleiding van al die zachte veertjes, die daar rondwaaien, wel niet kunnen weer- gens, dat iemand in den herfst uit een ouden schoorsteen een heele karrevracht takken en takjes had laten weghalen. Dat waren de res ten van een kauwennest. De hoe veelheid nestmateriaal was eenige honderden malen grooter dan van een normaal kauwennest! Bouwtechniek. Er zijn ook nog verschillen in bouwtechniek. Een zwaan brengt geen bouwstoffen aan, maar haalt alle halmpjes, strootjes, enz., die binnen het bereik van zijn langen hals liggen, naar zich toe. En in geen nat.-his. boek, dat zichzelf respecteert, ontbreekt een plaatje van den neushoornvogel, waarvan „hij" hel wijfje in een boomholte metselt, zoodra het erin gekropen is om dieren te leggen, zulks met open- latihg van een deuropening, zijnde "kijk- en luchtgaatje, waardoor ook gevoerd kan worden. En bij de boschkalkoenen maakt het manne tje een enormen heuvel van gistende en rottende plantendeelen, waaruit de jongen als kalkoentjes-in-zak- formaat, kant en klaar met veeren bekleed, te voorschijn rollen. De merkwaardigste nesten komen wel in de tropen voor. Daar heeft men, door grooter verscheidenheid in soorten, ook een grooter verschei denheid in gewoonteri, en, door meer vijanden, zijn de vogels daar opk vindingrijker. Vooral moeten ze voortdurend uitkijken naar dé vele. op boomen levende zoogdieren, die fel op eieren zijn. Beroemd zijn de hangende nesten, vooral die van den snijdervogel in Engelsch-Indië. Dat is zoo'n alledaagsche, grauwbruine, kleine Oostersche vogel, die wel wat weg heeft van ons winterkoninkje. Dat beestje naait de twee randen van een blad of meerdere bladeren van grootbladige struiken aan el kaar, en naait zoo z'n nest. Als naaigaren bezigt hij de coconzij van rupsen en spinnen. Maar mgt wat voor soort steek de snijdervogel naait, weet ik .niet. Ik weet wel, dat het vertelsel, dat hij ook nog als een volleerd naaister een knoop aan het eind van z'n draad legt, uit den duim van een al te groot vogelbe wonderaar is gezogen. De meubileering. Bekleede nesten komen erg véél voor. Eenvoudig gemeubeld met wat strootjes en halmpjes, zooals k>evit en scholekster dat doen. Maar ook nesten, die kunstig met een dikke viltlaag warm gemeubeld zijn, ko men voor! Daarvan levert de kaap- sche mees wel' weer het sterkste staaltje. De kolibri's zijn ook om hun pestbouw merkwaardig. Ze zijn al opvallend door hun grootte: som mige zijn niet grootèr dan onze hom mels. En verder ook door de manier, waarop ze het klaar spelen om, stil staand in de lucht voor een bloem, met hun Speciaal daarvoor inge lichte tong, honing te puren. Als ge dan nog weet, dat elke kolibri-soort slechts een bepaalde voedselbloem bezoekt, en ze dan ook streng ge bonden zijn aan het verspreidings gebied van die bepaalde bloem, zoo dat er zeer régionale soorten zijn, die bv. beperkt zijn tot het eiland Ma- dagascar, dan weet ge al genoeg van deze bonte vogel-vlinders. Maar ook hun nestbouw is nog merkwaar dig! Ze bouwen hun nestje namelijk aan het dunste uiteinde van een tak. Ze gebruiken er spinsel van rupsen en spinnen voor en maken er een soort afdakje aan boven de opening, om het broedende diertje te bescher men tegen gevaren uit de lucht. Ongelooflijk knap zijn de geweven nesten van de wevervinken van Afrika en Z.O.-Azië. Het is bijna niet te geloo^en, dat een handloos diertje zooiets moois kan vlechten. Bekend ,zijn vooral de gezellig levende we- vertjes van die suid-afrika. Die leven heel genoeglijk in kolonies van do zijnen paren en leggen een gemeen schappelijke broedplaats aan. Eerst wordt een grasmat-vloer geweven boven in de takken en onder dat ge- improviseerde dorpsplein hangt elk paartje z'n eigen gezinsnet op. Enz, enz., enz. Want, waarde lezer, die dit betoog tot het eind toe gelezen'heeft (hulde voor uw geduld!), dit overzicht is lang niet volledig, en slechts bedoeld als een poging om eenig idee te ge ven van de vele mogelijkheden, die zich op het gebied van het thema „nest" voordoen. Ieder diertje heeft zijn pleiziertje! AFSTAMMELINGEN VAN DJEN- GIS KHAN TUSSCHEN DON EN WOLGA. Tusschpn Manytsch en Sal, aan den Zuidelijken voet van de Jer- geni-heuvels ligt het Kalmukken- stadje Elista, dezer dagen door de üuitsche troepen veroverd. Hier bevinden-zich de ronde viltgn ten ten, de jurten en hutten van de Kalmukken, de afstammelingen van Tamerlan en Djengis Khan, die eens als een springvloed de ,e- bieden tusschen Don en Wolga overstroomden. Tweehonderd vijf tig jaar is het geleden, dat deze nomadenvolkeren in onafzienbare .scharen uit Midden-Azië over het Ueralgebergte trokken om eerst halt te maken voor de keten van Kozakkenforten, die vanaf Zary zin het tegenwoordige Stalingrad tot aan de uitmonding van de Don een onoverkomelijke barrière /hebben gevormd. Zestig jaar lans trokken de Kalmukken brandend en plunderend tusschen Wolga en Oeral heen en weer, doch alle po gingen om verder in Rusland door te dringen, faalden, ^e hoofdmacht trok zich naar China, Tibet en Staan en de toekomstige kinder DioenKarije terug, de rest bleef in kamer wel in hoofdzaak bekleedenU steppengebied tusschen Wolga en Don. d.t die» ,i]d de Zoo zijn er allemaal afwijkingen te vinden. Er is in de literatuur een nest beschreven van een kuifleeuwe rik, d^f lag tusschen rails op een rangeerterrein, en dat geheel be stond uit dotjes vuil poetskatoen; er is eens een nest gevonden van een houtduif, gemaakt van ijzerdraad, en in de literatuur komen we meer van die eigenaardige nesten tegen: van oude horlogeveeren af tot siga- rettenpapieytjes toe! Niet alleen de menschen gaan dus langs den weg van den minsten weerstand; ook de vogels! Want stellig is in al deze gevallen sprake van gemakzucht. Woningnood. Als regel is er geen sprake van gemakzucht, maar van woningnood, wanneer een vogelpaar zich het nest van een andere soort wederrechte lijk toeëigënt. Zoo nemen torenval ken wel eens bezit van een roeken nest, spreeuwen leggen nog al eens beslag op spechtgaten, musschen op zwaluwnesten. Dat zwaluwen ech ter gemeenschappelijk een musscljen- paar, dat zich een zwaluwnest toe eigende, wel eens zouden inmetselen en zoo den hongerdood doen ster ven, is een kostelijk verhaal, ont sproten aan het vruchtbaar brein vpxi een fantast. Inderdaad heerscht er woningnood voor veel vogels. Onze moderne hui zenbouw en dakbedekking maken de nestelgelegenheid voor de musschen en spreeuwen steeds kleiner, en van de cultiveering onzer woeste gron den valt hetzelfde op te merken voor heel veel andere vogelsoorten. Toch komt het ook wel eens voor, dat een vogelpaar met boos opzet het nest van een ander paar in be zit neemt. Domweg diefstal dus. Gemakzucht. Dat woord werd zooeven gebezigd. Ik las eens er- naam van Kalmukken-steppe ver kreeg. Hier in dit vlakke, dorre gebied spaarzaam met gras begroeid trekken nog altijd de Kalmukken zwervend rond op zoek naar nieu we weideplaatsen. Precies als voor veie eeuwen volgen de herders de kudden en trekken verder, wanneer het gras is afgegraasd. Koren, gereedschap pen en wollen kleederen worden geruild tegen vee en vleesch, Norsch en zwijgend trekken deze nomaden door de steppen, levend volgens de wet dezer steppe, primitief en on toegankelijk voor Westersche in vloeden. De Kalmikken zijn Boedhisten hoewel sjamanisme in velerlei vorm in het dagelijksche leven een groo te rol speelt. Een groot aantal gees- stelijken, monniken en nonnen leeft ten koste van de overige maat schappij. Het geestelijk opperhoofd is een Boedhistische Lama. die in Kalmuk, in de omgeving van Astra kan woont. De sovjets, die anders overal te vuur en te zwaard eiken vorm van godsdienst vervolgen, hebben de Kalmukken hun tempels en priesters gelaten. Gedeeltelijk, omdat Stalin persoonlijke onder vindingen met deze steppennoma- den heeft opgedaan, de Kalmukken waren waardevolle kavallerietroe- pen in de Witgardistische legers van Wrangel, Peltjoera, Denikin en andere Tsaristische generaals maar ook om andere redenen. De sowets hadden in Azië ver gaande politieke plannen en er zijn in China, in Oostelijk Siberië, m Mongolië en Tibet veel stammen, die verwant zijn aan de Wolga- Kalmukken. De „vrijlaeid" dezer Kalmukken was een belangrijke troef in de handen der Komintern. (V.P.B.). Verhooging van de produc tie van allerlei metaalert sen. Lissabon, Aug. (Europapress) Ter aanvulling van de Canadee- sche leveranties streeft dé" regee ring van de Vereerrigde Staten in den Igatsten tijd sterk naar een intensieve ontginning van de nik kelertsen met een laag gehalte, in Alaaka, Portorico, Brazilië en Chi li. Bijzondere beteekenTs kent men toe aan de ontginning pn de Cu- baansche ertsen. De Douw van nieuwe installaties is reeds aan den gang, doch met de productie is nog geen aanvang gemaakt. De Refico heeft een overeen komst gesloten ten aanzien van de subsidieering van niet-rendabele Canadeesche mijnen, vooral voor de wolframproducie, doch ook voor zink en lood. De verhooging van de productie van wolfram, antimoon en tin maakte ook een belangrijk punt uit van de besprekingen, wel ke onlangs door een Amerikaan- sche economische delegatie miet Bolivia werden gevoerd. De War Production Board jieeft zijn toe stemming verleend voor onvoor waardelijke ontginning van bin- nenlandsche mangaanertslagen, zon der acht te slaan op de productie kosten. Zoo mogelijk zal de Ameri- kaansche mangaanertsproductie tot 400.000 ton hoogwaardige con centraten worden opgevoerd. Een overeenkomst Piet Mexico voorziet in de ontginning van man- gaanertsen met een gering gehalte en in een stijging van de productie aan cadmium.' molybdeen en va- nadium. ZWARTE HANDEL. De politie hield vanmorgen zeke ren B. aan. afkomstig uit Den Hel- ter en wonende in den Stroeërkoog- eg. alhier, die per rijwiel een kof fer vervoerde. De koffer bleek ge rookte paling te bevatten, kennelijk bestemd om op onregelmatige wijze te worden verhandeld.* Aangezien de herkomst der lekkernij even duister was als de bestemming werd B. in verzekerde bewaring gesteld. GEVAARLIJK. Hippolytushoef. Een knecht van den groentenhan- delaar S. alhier kwam per rijwiel uit de Kerkhofsteeg rijden en wilde langs de hoek van slagerij Poppen, door de binnenbocht de Hoofdstraat in. Juist passeerde daar Mej. L. al hier. eveneens per rijwiel en een tiental meters achter haar een luxe auto. Een botsing was onvermijde lijk en de groenteman torpedeerde vde fiets van Mej. L. midscheeps. Berijder en berijdster maakten een Jeelijken val. terwijl de aankomende auto nog tijdig kon stoppen. De straat kleurde zich bloedrood vandes groentemans heerlijke tomaatjes, die. tezamen met eenige komkommers het tafreel vervol maakten. Gelukkig kwamen de be trokken personen er zonder noe menswaardig letsel af. maar dit voorval houdt toch een ernstige waarschuwing in om voortaan voor zichtig te zijn en niet dan met de grootste omzichtigheid uit stegen en zijwegen op de toch reeds nauwe straten van ons dorp te komen. KIND VERDRONKEN. Woensdagmiddag speelde zich op het voormalige Amstelbad op Wiéringen een tragisch ongeluk af Verscheidene kinderen en oude ren waren er aan het zwemmen, totdat men op een gegeven mo ment het 10-jarig zoontje van dp familie Vliegèr miste. Het kind was in een kuil geraakt en had mevr. Sfijgstra meegetrokken Mevr. Stijgstra wist men op tijd te redden, doch het jongetje kon men aanvankelijk niet vinden. Genees kundige hulp werd ingeroepen en Dr. Oterdoom mocht het genoegen smaken het ventje uit het water te halen. Helaas te laat! De levens geesten waren al geweken. Toen het Amstelbad nog bestond had men op de plaats van het on geluk een kuil gegraven, om vanaf de duiknlank in het wter te Kun nen duiken. Nu het Amstelbad reeds geruimen tijd opgeheven is heeft nien er niet aan gedacht, lieze kuil dicht te maken. Hier gëldt dus ook weer: „Als het kalf vedronken is, dempt men de out Het is echter droevig, dat 't eerst menschlevens moet kosten. .ZOMERTHEATER WERD VER GADERZAAL VAN DEN RIJKSDAG. Toen op 21 Maart 1933 de eerste Rijksdagzitting vap het Derde Rijk gehouden werd, vond deze histori sche gebeurtenis niet in het door brand geteisterde Rijksdaggebouw, maar in de Krollopera, nabij de Tierkarten, plaats. Sindsdien is dit gebouw do vergaderzaal van den Rijksdag gebleven. Juist 100 iaar geleden werd. do'r een kabinetso der van konipg Fre- derik Willem IV tot de oprichting van een gebouw op de plaats van de huidige Krollopera besloten. Het snel groeiende Berlijn had behoefte aan een amusementsgele genheid. waar alle kringen der be volking een vroolijke avond kon den doorbrengen. Jeseph Krol) bleek de geschikte man om dit tót stand te brengen. Zijn Wintergar- ten, die 'twee jaar later geopend werd, wekte de geestdrift .der Ber- lijners. Reeds in 1851 brandde hel Krolltheater. dat uit de Wintergar- ten ontstaan was, echter af. Krol I's dochter *en haar man Engel, een bekend type in het Berlijn, van de vorige eeuw, bouwden terstond een nieuw theater. Op den openings avond straalde de zaal in het licht van 40.000 lampen! „Kroll" werd bet groote zomertheater van Ber lijn en dat is het tientallen jaren g»hleven. Na den wereldoorlog wegd het Krolltheater langzamerhand door andere instellingen overvleugeld. Nog eenmaal beleefde het hoogtij dagen. toen hier tijdens een ver bouwing van het staatsoperage- bouw de uitvoeringen van de staatsopera plaats vonden. Na 1931 werd in de Krollopera evenwel niet meer gespeeld, totdat enkele jaren later deze beroemde plaats van het - Berlijnsche cultuurleven als vergaderzaal van den Rijksdag in de geheele wereld vermaard heid kreeg. (V.P.B.) DE STRIJD BIJ DE SALOMONS EILANDEN. LISSABON, 19 Aug. (A.N.P.) In een Reuterbericht wordt woor delijk gezegd, dat ondanks de offi- cieuse bewering van Washington, volgens welke de Amerikaans' Te troepen 5000 vierk. km. der Salo- monseilanddïi veroverd zouden hebben, de openbare meening aan deze en gene zijde van den Atlan- tischen Oceaan in geen enkel op zicht over den afloop van den slag gerust is en voor een langeren duur van den strijd vreest dan men ge- wenscht acht. Kenners van de om standigheden ter plaatse nemen aan, dat de strijd van het eene ei land naar het andere overslaat en de Amerikaansche strijdkrachten niet toereikend zijn om geruimen tijd met succes tegenstand te bie den, vooral niet, daar hun de drin gend noodige aanvoeren ontbreken. Een Iweede Reuterbericht is nog duidelijker en spreekt onverholen van de zware verliezen, die de Ame rikanen geleden hebben. In het be richt wordt tevens onthuld, dat de Amerikaansche valschebmtroepen, die bij den aanval op de Salomons eilanden hebben meegewerkt, ver liezen geleden hebben, "die, vergele ken met hun aantal, enorm ge noemd moeten worden. v SOWJETVLXEGTUIGEN BOVEN DUITSCH GEBIED. BERLIJN, 19 Aug. (D.N.B.) - Tijdens systeemlooze storingsvljich- ten hebben Sowjetvliegtuigen in den loop van vannacht, naar het D.N.B. wordt gemeld, bommen ge worpen op verscheidene plaatsen m Oost en^West-Pruisen. In woon wijken der burgerbevolking ont stond geringe schade aan huizen Twee der aanvallers werden neer geschoten. DE AFZETTING VAN AUCHINLECK. ROME, 19 Aug. (D.N.B.) De afzetting van generaal Auchinleck en zijn medewerkers wordt door de Romeinsche ochtendbladen een van die mutaties genoemd, die Londen pleegt te ondernemen na lederen nerlaag. Wat zijn opvolger Jhetreft. herinneren zij aan de on afgebroken reeks nederlagen, die generaal Alexander in Birma heeft geleden. Regen! zegt de tuinder, Want de grond is droog, Het gewas moet groeien, En mijn tuin ligt höbg. Veertien dagen buitjes, En geleid'lijk aan, Zie dan eens, hoe alles Weer er bij zal staan! Regen? zegt de gastheer Van een stil pension, Geef mij liever warmte, 'Droogte, licht en zon. Denk eens aan mijn gasten, Regen schaadt me 't meest, Wat voor zomerdagen Zijn er nu geweest! Regen! zegt de werker Op de boerderij, 't Vee moet kunnen drinken In de warme wei. Laat de zon maar schijnen, Koest'rend, wijd en zijd, Maar dan ook weer regen, Alles heeft zijn tijd! Regen? zegt de huisvrouw Komt me slecht van pas, Dan kan 't toch niet drogen, Morgen doe 'k de wasch! Neen, dat kan best wachten, Dat komt steeds te vroeg, Aan mijn regenwater Heb ik ruim genoeg! Regen! Regen? Regen! 't Is maar, hoe men 't ziet, Wiss'lend e'n twee-stemmig Klinkt ons regenlied. De natuur lacht fijntjes Bij dien duo-zang, Eif ze gaat in stilte Wijs haar eigen gang!! Augustus 1942. KROES. (Nadruk verboden.) DEN HAAG, 18 Aug. Eenigen tijd geleden ontvingen 'de dage lijksche bezoekers vah de Haag persconferentie door bemiddeling van de Presseabteilfnjg van het Rijkscommissariaat ,een te Lubeck. bij de uitgeverij Charles Coleman verschenen brochure van den'hand van prof. dr. R. van Genechtefi: „Der Kapitalismus in den Nieder- landen". In deze brochure schildert prof. dr. van Genechten, na een histo rische uiteenzetting van het ver schijnsel „Kapitalisme" gegeven te hebben, de invloed, van dit ver schijnsel op de Noordelijke en Zui delijke Nederlanden. Hij gaat na, hoe in beide laryien het kapitalis me is gegroeid uit den handels geest van het volk en zet vervol gens uiteen, dat tot aan den oor log de handelsbelangen den door slag gaven bij de politieke beslis singen in Nederland. Reeds vroeg in de geschiedenis trachtten de groote Nederlandsche koopmansfamilies de geheele we reld dienstbaar te maken aan den welstand van West-Europa en het zijn vooral de Spaarfsche en Portu- geesche joden en de in de 18e eeuw naar Holland gevluchte Hu genoten geweest, die een zeer ster ken invloed uitgeoefend hebben op dg geestesgesteldheid van het Ne derlandsche volk. Zeer interessant zijn de in deze brochure verwerkte ideeën van prof. dr. van Genechten omtrent de koloniale prestaties der Nederlan ders. Hij betoogt o.a..\dat, hoewel de karaktereigenschappen van den Nederlander hem ongeschikt maak ten het grootste koloniale rijk ter wereld te stichten, hij door dezelf de eigenschappen tot de beste ko lonisatoren der wereldgeschiedenis werd in het door hem verkregen gebied. Een der beste gedeeltes van de brochure is gewijd aan den in vloed. die de zee en de wijde ver ten op den Nederlander uitoefen den. Het is duidelijk, dat er in dit boekje critiek. doch dan gedegen critiek wordt geoefend aan de ver keerde invloeden, die het kapita lisme hier gehad heeft en ten deele nog heeft. Het geheel is echter ge schreven met een waardigheid en een kennis van zaken, die doet ho pen, dat velen kennis zullen ma ken met den inhoud. Het zal voor hen, een oorzaak zijn, een bgter in zicht te krijgen van de vele, hier nog heërschende spanningen. (P. Verberne) DEN HAAG, 1,8. Aug. Heden werd op de dagelijksche perscon ferentie een keurig uitziend boekje uitgedeeld, getiteld:/-„Weimar im Europaischen Geistesleben". De auteur, van dit boekje is Dr. Smid- son en de uitgave geschiedde naar aanleiding van de stichting van een verbond van Europeesche schrij vers en dichters. Een korte inleiding schildert de historische beteekenis van Wei- rnar als middelpunt van geestelijk leven. Deze inleiding wordt gevolgd door een aantal afbeeldingen van groote kunstenaar en denkers uit uit vervlogen tijden. De tweede helft wordt gewijd aan een reporta ge van het dichterscongres 1941, waar het besluit genomen werd bo venvermeld verbond op te richten. Het geheel is inderdaad keurig verzorgd en geeft een goed beeld van het gestelde thema. (P. Verberne.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1942 | | pagina 3