Duitsche troepen diep in N.-Stalinprad Verduister -n binnengedrongen DAGBLAD VOOR HELDERSCHE EDITIE Historische verbondenheid Zeegevecht io het Kanaal Willkie legt een verklaring af De kwestie der krijgsgevangenen WAARSCHUWING aao Zwitsersche pers Statistiek der Gemeentefinanciën '41 170ct 18.45 uur 1Nov. 240ct 8.07 uur 8Nov' KEURINGEN VOOR DE WAFFEN-SS EN HET LEGIOEN 4 pagina's Hoofdredacteur: A. R. JONKER Alkmaar Italiaansch Weermachtbericht Een Belgische „Kenau" Een triest beeld van toenemende malaise in de voor-oorlogsjaren Stijgende tekorten en dalende reserven Uitsr.N.V. Uitg. Mij. Hollands Noorderkwartier. Redactie- en Administratiebareanx: SCHAGEN: Laan 201. Tel. 444 (2 lijnen. - DEN HELDER: Koningstr 78. Tel. 2345 (2 lijnen). ALKMAAR: Voordam 9. Tel. 3330. Deze Courant verschijnt dagelijks. Advertentie-tarief. Gewone advertenties 11 ct p. mun. Dij contract, binnen een laar te ge bruiken. belangrijke korting. Prij zen worden op aanvraag verstrekt. 87ste Jaargang. No. 11928 VRIJDAG 16 OCTOBER 1942 Io Kaukasus meer dan 500 steunpunten en stellingen genomen HOOFDKWARTIER VAN DEN v FüHiRER,. 151 Oct. Het opper bevel der weermacht maakt be kende In den Kankasus zijn Duit- sche en Slowaaksche troepen in dicht beboscht bergterrein onder verbitterde gevechten door nieuwe vijandelijke stel lingen gebroken en hebben ruim 500 steunpunten en ge vechtsposities stormenderhand tsmomen, In den Tereksector werden vijandelijke strijd krachten teruggeworpen. In Stalingrad hebben forma ties infanterie en tanks den verbeten tegenstand der bols jewisten in blokken huizen en barricadestellingen gebroken en zijn diep in het Noordelijke stadsgebied doorgedrongen. Eskaders gevechtsvliegtuigen en duikbommenwerpers hebben in achtereenvolgende aanvallen vij andelijke bunkers en artilleriestel lingen uiteengeslagen. Ontlastings" aanvallen van den vifand werden met zware, bloedige verliezen af geslagen. Doeltreffende luchtaan vallen zijn ook gericht op trans portbewegingen en overladings plaatsen der bolsjewisten aan den benedenloop van de Wolga. Een tanklboot en twee vrachtschuiten wende tl door brand vernietigd. Aan het frint van den Don heb ben Roemeensche troepen plaatse lijke aanvallen afgeslagen. In den centraien sector van het front hebben eigen acties van stoottroepen tot de vernietiging van talrijke bunkers en gevechts posities geleid. Gevechtsvliegtui gen hebben belangrijke spoorweg trajecten gebombardeerd, waarbij de vijand aanzienlijke verliezen aan rollend materiaal ed. In scheervluch taan val hebben jacht vliegers een bolsjewistische motor torpedoboot op de Finscthe Golf in brand geschoten. In het hooge Noorden zijn aan vallen van jachtkruisers gericht op troepenkampen ten Oosten van de Kolabocht. De Britsehe luchtsteunpunten op de eilandvesting Malta zijn door gevechtsvliegtuigen overdag en des nac^s met bommen van zwaar kaliber bestookt. De ter be geleidende bescherming opgestegen Duitsche en Italiaansche jagers hebben tezamen 25 Britsehe jacht vliegtuigen neergeschoten, waar van 18 alleen c^oor Duitsche ja gers vielen. Twee eigen gevechts vliegtuigen keerden niet terug. Bij een aanval op het convooi- verkeer aan de Britsehe kust heb ben motortorpedofoooten vier vij andelijke koopvaarders van teza- ROME. 15 Oct. In zijn weer machtbericht no. 872 maakt het Ita liaansche opperbevel het volgende bekend: Activiteit van de artillerie en van patrouilles aan het Egyptische front. Een Britsch vliegtuig werd vernie tigd door het luchtdoelgeschut van een onzer divisies. In de omgeving van Sidi el Barrani is de beman ning gevangen genomen van een vijandelijk vliegtuig, dat op 8 Octo- ber door het luchtdoelgeschut van Tobroek was neergeschoten. Deze bemanning bestond uit twee officie ren en twee onderofficieren. De luchtmacht zette haar opera ties tegen Malta voort. Tijdens een poging om zich tegen de vastbera den aanvallen der bommenwerpers van de as te verweren, heeft de vij andelijke luchtmacht tijdens hevige luchtgevechten 25 vliegtuigen ver loren, hiervan werden er zeven door Italiaansche jagers neergehaald en 18 door de Duitschers. De actie van drie vijandelijke vliegtuigen tegen een convooi in de Mïddellandsche Zee is mislukt. Twee der aanvallende driemotorige machines werden neergeschoten door het nauwkeurige afweerge schut van de begeleidende torpedo booten en de derde door de verge zellende luchtmacht. In een aanvulling op het weer machtbericht deelt het Italiaansche opperbevel nog het volgende mede: Bij de vervulling van zijn taak is op 13 October aan het Egyptische front gesneuveld generaal Alessan- dro Prodierl, commandant van de divisie „Brescia". De divisie Bres- cia is vermeld in een dagorder we gens haar heldhaftigheid tijdens de gevechten bij El Alamain. De naam van generaal Prodierl wordt ge voegd bij die van zoovele onzer commandanten van groote eenhe den. die in de allereerste linie, vlak bij hun soldaten, het hoofd boden aan alle risico's van een zeer zwa- ren strijd en alles gegeven hebben voor de overwinning van onze wa pens. men 8000 brt. in den grond ge boord. Alle booten keerden op husn steunpunt terug. In den nacht van 13 op 14 October is het in het Kanaal toi een zeegevecht gekomen tusschen Duitsche beveiligings vaartuigen en een sterkere vijandelijke formati*, die be stond uit twee groepen tor pedoboot jagers en verscheide ne flottieljes motortorpedoboo ten. In een hard gevecht werden een Britsehe artille rie-motortorpedoboot tot zin ken gebracht en 5 motortorpe dobooten door artillerietrcffers beschadigd, resp, in brand ge- sohoten. Eén eigen vaartuig ging verloren. Patrouilebooten en marine af weergeschut hebben in het Noord zeegebied 2 vijandelijke vliegtui gen neergeschoten. Lichte Duit sche gevechtsvliegtuigen hebben gisteren voor den oorlog belang rijke installaties en militaire doe len aan de Zuidkust van Enge land gebombardeerd. BOODSCHAP VAN AARTS BISSCHOP VAN CANTERBURY. STOCKHOLM, 15 Oct. (D.N.B.). Naar de Britsehe berichtendienst meldt, heeft de Aartsbisschop van Canterbury aan den Metropoliet van Moskou een boodschap gezon den, waarop Sergius antwoordde, dat de Sowjet-Unie en het Britsehe Impire, niet voor niets in den strijd voor een zaak vereenigd zijn. In het prachtige „Wildrijk" nabij St. Maartensbrug, dat eenige jaren geleden werd aangekocht door de vereeniging „Het Noord-Hollandsch Landschap", wordt gedurende eenige weken gelegenheid gegeven tot het sprokkelen van hout. Een heele familie is erop uit getrokken om de afgewaaide takken te verzamelen. Polygoon-Kuiper-Pax Holl. m STOCKHOLM, 15 Oct. (D.N.B.). Wendell Willkie, die, zooals reeds gemeld, na zijn bezoek aan de Sowjet-Unie en Tsjoengk ng-China Woensdag in Washington is terug gekeerd, heeft, naar de Britsehe berichtendienst meldt, voor de pers zijn te Moskou afeelegde verkla ring, dat het Tweede Front zoo spoedig mogelijk gevormd moet worden, herhaald. Hij weigerde echter zich erover uit te laten of Stalin met de vorming van het Tweede Front in het aanstaande voorjaar tevreden zou zij. Willkie zeide voorts, dat hij zijn te Moskou afgelegde verklaring over het Tweede Front op grond van de uitlatingen van de militai re deskund^en in alle landen, wel ke hij bezocht heeft, heeft opge steld. Hij geloofde niet, dat mili taire leiders onschendbaar zijn waar het betreft de uitlatingen der openbare meening. Hij was er van overtuigd, dat de „vereenigde naties" den oorlog zouden winnen, doch „het gaat hier om de vraag, welke tol aan menschenlevens en menschelijke waarden hiervoor be taald moet worden." VluüTitelingen. die nog bijtijds aan de hel van Stalingrad konden ont komen. slaan vanuit hun toevluchts oord den ondergang van de stad gade. PK Gerbracht-DV-R-P H m BERLIJN, 15 Oct. (Interinf) Naar in welingelichte kringen ver luidt, is via Zwitserland als be schermende mogendheid een En- gelsche nota in de kwestie van de geboeide krijgsgevangenen in Ber lijn overhandigd. Het schijnt hier te gaan om den door Ghurchill in het Lagerhuis aangekondigden En- gelschen proteststap, ten aanzien waarvan politieke kringen alhier reeds een standpunt hebben be paald met de verklaring, dat niet Engeland, maar Duitschland het recht heeft tot ean protestactie. Omtrent de behandeling der nota verluidt vooreerst niets. Bij de Belgische grens stiet- ten twee Fransche douaneamb tenaren op twee vrouwen, die klaarblijkelijk een slecht gewe en hadden en haastig rechts om keert maakten. De beide amb tenaren begonnen een achter volging en het gelukte den jongste een der vrouwen te grij pen. De smokkelaarster echter, die ongewoon groot en sterk was. bood verwoede tegenstand. Een verbitterde worsteling ont stond. waarbij de beambte ten slotte „gevloerd" werd. Zijn collega, die ijlings ter hulp snel de. werd eveneens tot den af tocht gedwongen. De vrouw ontkwam, de ernstig toegeta kelde beambte moest echter naar een ziekenhuis vervoerd worden. BERLIJN, 15 Oct. (A.N.P.) Op de heden gehouden persconfe rentie van het ministerie van bui- tenlandsche zaken heeft de leider der persafdeeling, gezant dr. Schmidt, gesproken over de hou ding van een bepaald deel der Zwitschersche pers. Hij citeerde uitvoerig Zwitschersche bladen, die zich in den loop van een enke le week met de meest uiteenloo- pende kwesties der politiek en oor logvoering hadden -beziggehouden op een wijze, die te Berlijn als niet vereenigbaar wordt beschouwd met de plichten der neutraliteit. Dr. Schmidt zeide een eerste ver maning aan deze Zwitschersche pers op haar plaats te achten. Een groote natie als de Duitsche kan het zich op den duur niet laten welgevallen, dat onder den dek mantel der neutraliteit anti-Duit- sche propaganda gevoerd wordt. Wanneer de pers onverstan dig genoeg is, de beginselen Een nieuwe Bismarck-film (Van onzen Berlijnschen correspondent). EDERLAND en Duitschland zijn voof alle tijden met elkaar verbonden door 't feit. dat Duitsch- lands laatste keizer. Wilhelm II. nadat hij in November 1918 zijn toe vlucht te Amerongen had gezocht, tot aan het einde van zijn veelbe wogen leven gastvrijheid ten on zent heeft genoten. Het ligt onder deze omstandigheden voor de hand. dat alles, wat direct of indirect met het Huis Hohenzollern iets uitstaan de heeft, onze bijzondere belangstel ling geniet en dus is het begrijpelijk dat een nieuwe Bismarék-film .Die Entlassung" waarbij de jonge kei zer een rol van ingrijpende betee-- kenis vervult, met een zekere span ning werd tegemoetgezien. In onze herinneringen ligte en andere Bis marck-film van enkele jaren gele den. waarin Paul Hartmann dei IJzeren Kanselier in den glanstije van zijn politieke activiteit deee herleven, maar ditmaal gaat het om de „Entlassung". het ontslag, kort nadat de jonge keizer Wilhelm II door den al te vroegen en tragischen dood van zijn doodzieken vader aan het bewind was gekomen. We krij gen dus Bismarck op rijperen leef tijd te zien en Emil Jannings is dit maal de vertolker van de hoofdrol. IJ ET Duitsche woord Entlassung klinkt haast nog kouder en snijdender dan ons woord ontslag. Het lot van heel een menschenleven is er mee gemoeid. Zoo was het ook op dien 20sten Maart 1890. i twee jaar. nadat de jeugdige keizer zijn zieken vader was opgevolgd. Er wa ren toen weliswaar reeds velen, die dezen gpng van zaken voorspeld, verwacht en.... beïnvloed hadden, maar toch waren er ook talloozen wier verbazing en ontstemming geen grenzen kende. Zelfs een er varen diplomaat als graaf Schoewa- loff. de Russische gezant aan het Duitsche Hof. slaakte de verzuch ting: „Dat heeft heel Europa voor ondenkbaar gehouden". Heel Europa klinkt thans in onze ooren eenigs- zins overdreven, want uil tallooze mémoires, onder meer uit die van Bismarck zelf. weten we immers maar al te goed hoe ook toen de jongere generatie tegen de oudere ageerde en intrigeerde, deels uit eerzucht en jalozie. deels uit de in nerlijke overtuiging, dat de ouderen nu maar eens hun plaats moesten inruimen voor anderen. Het waren deze keizerlijke raad gevers. die het wisten gedaan te krijgen dat Wilhelm II den Alt- reichskanzler" zijn ontslag deed toe komen. Het stuk historie, dat op de ze schromelijke vergissing volgde hebben wij allen van betrekkelii dichtbij kunnen volgen en het ein: resultaat hebben wij in Novembc 1918 beleefd. Jeugdige overmoed e; kinderlijker onstuimigheid, ook ai gaan ze met talent en goeden wil gepaard zijn niet toereikend om het staatsbewind te leiden en werkelijk groote mannen zijn en blijven een zeldzaamheid, die met het lampje van Diogenes gezocht moeten wor den. 17 AN dit «ezicht&unt uit bezien heeft deze Tobis-film formaat. Historisch betrouwbare documenten vormen de basis. Braun en Von Ec- <ardt hebben het manuscript ge- chreven en Wolfgang Liebeneiner jehaalde met zijn tactvolle regie ulk een succes bij het ademlooze ipbliek, dat Rijksminister dr. Göb- lels ^ïem met den Duitschen film- ring voor zi.jn toewijding beloonde Liebeneiner heeft het milieu dier dagen tot in de kleinste finesses be trouwbaar en boeiend weergegeven hij maakte er geen Tendenzfilm van. maar realiseerde een stuk Duitsche historie, dat ook voor den huidigen tiid nog van practische betee- kenis geacht moet worden. Werner Hinz geeft ook nu den jongen, eer- zuchtigen keizer weer. wiens storm achtig temperament tot ernstige conflicten leidt, maar die ongetwij feld ook zijn goede eigenschappen had en onder dai druk der omstan digheden wellicht pas later de waar deering zal vinden, die hem toe komt. De moeilijkheden van zulk een stuk historie liggen voor de hand. Wij staan met onze gedachten "iog te dicht bij de toenmalige fei ten. Bovendien is het niet gemak kelijk. de politieke spanningen en drijfveeren. die den doorslag gaven na teV>gaan aan de hand van docu menten die achter slot en grendel Hggen. Bovendien gaat 't in deze cm een stuk Duitsche geschiedenis, waarbij ons land toen slechts indi- ï'zct werd betrokken. P MIL JANNINGS geeft den IJze- ren Kanselier weer als den Va ar des Vaderlands, als den schep per. die zijn levenswerk niet door augdige zelfoverschatting wil laten verknoeien en men voelt daarbij, dat hij niet zoozeer voor zichzelf, maar voor zijn volk vecht en voor het land. dat hem lief is boven alles. Onmiddellijk daarnaast moet Wer ner Krauss genoemd worden in de geheimzinnige rol van geheimraad von Holstein. de intrigant van for maat. die altijd op den achtergrond bleef, maar wieps invloed onbe grensd bleek te zijn. Tallooze ande re vooraanstaande figuren uit die keizerlijke periode glijden langs ons heen als schaduwen en aan het ein de der voorstelling worden we ons pas bewust, dat het om een stuk ge schiedenis gaat. dat van ingrijpende beteekenis is. ..Die Entlassung" is de vierde film die tot ..Film der Nation" werd ge promoveerd. Voordien kregen Oom Krüger". Heimkehr" en „De Groo te Koning" dit eervolle predicaat. De daarmee gepaard gaande film- nng is toen aan Emil Jannings. Gust.av Uciky en Veit Harlan over handigd. (Nadruk verboden). Gemeentelijke uitgaven. 's-GRAVENHAGE, 15 October. De totale uitgaven van den ge wonen dienst volgens de primitie ve begrootingen van ulle gemeen ten tezamen werden voor 1935 nog geraamd op f 755 millioen. Bijna onafgebroken is dit bedrag ge stegen tot f 834 millioen over 1041. Van laatstgenoemd bedrag werd alleen reeds f 407 millioen ge raamd door de 7 gemeenten boven 100.(WO inwoners tezamen. Ge raamd wordt, dat tot dekking van genoemde totale uigaven voor alle gemeenten tezamen onder meer geput zal worden uit recht- streeksch ten behoeve der gemeen te geheven belastingen f 117 mil lioen en in den vorm van uit- keeringen uit het gemeente- en werkloosheidssubsidiefonds f 217 millioen. De verplichte uitgaven voor po litie en lager onderwijs daalden van f 63 millioen over 1935 tot f 60 millioen over 1938, terwijl de uitgaven ovor armenzorg (zonder eener juiste neutraliteit niet te respecteeren, i|_ de taak van de bevoegde instanties, haar bladen tot de orde te roepen. Ook hier geldt de oude spreuk van Bismarck, dat het land de vensterruiten moet betalen, die de pers ingooit. Duitschland moet de inmenging in zijn aangelegenheden van de hand wijzen. Het treedt niet op als Summer Welles, die onder drei gingen het opgeven der neutrali teit van Argentinië en Chili ge- eischt heeft, doch het eischt uit sluitend het naleven van de neu traliteit. Duitschland, zoo besloot dr. Schmidt, kan op den duur niet toelaten, dat deze neutraliteit door een ergernisgevende pers" ten nadèele van Duitschland wordt misbruikt. Maan Maan op vanavond om onder 15.01 «o A - 23.54 E.K. tol morgenochtend L.K 8 No\ N.M. V.M. die voor werkloosheid) stegen van 1 82 millioen tot f 97 millioen. Van alle begrootingshoofdstuk- ken leverde dat van ondersteuning aan behoeftigen en werkloozen voor 1941 het hoogste nadeelige slot op (f 15 per hoofd der bevol king). Voor het hoofdstuk onder wijs, kunsten en wetenschappen beliep dit cijfer f 7, voor open bare veiligheid f 5 en voor open bare werken eveneens f 5. De kapitaalsuitgaven beliepen over 1939 volgens de gemeentere keningen f 219 millioen. Gemeentelijke reserves en tekorten. De invloed van de economische crisis blijkt duidelijk hieruit, dat de totale beschikbare reserves daalden. Bedroegen zij op 31 Dec. 1935 f 38 millioen, op 31 December 1939 beliep het overeenkomstige cijfer slechts f 26 millioen. De nog niet definitief gedekte tekor ten van den gewonen dienst be liepen op 31 December 1938 f 119 millioen en op 31 December 1939 f 129 millioen. Gemeerrtcschulden. De totale schuld der gemeenten steeg van f 1.531 millioen op 1 Januari 1924, het eerste jaar waar over dit gegeven beschikbaar is, tot f 2.699 millioen (of f 299 per hoofd der bevolking) o>p 1 Janu ari 1941. Ongeveer 58 der totale schuld kan geldelijk rendabel itievó 1 1935 nog voor 92 der leeningen de rentevoet 4 of hooger, op 1 Januari 1941 stond 91 der lee- ningen tegen een rente van bene den 3% uit. Bedrijven. Van de 1060 gemeenten exploi teerden in 1941 426 gemeenten in totaal 1269 bedrijven, waarvan 21? elêctriciieits-, 176 gas- en 153 waterleidingbedrijven. worden geacht. De renjtevoet daal de voortdurend. Was 1 Janugri Lfc.. «er belangrijkste werkob.jecten van den Nederlandschen Arbeids dienst wordt in de omgeving van Workum uitgevoerd. 400 HA. grond, die oorspronkelijk bij hoog water onderliep, werd door de arbeids mannen ingedijkt. In een proefpol- der is men thans bezig met het diep- spitten. De vette klei wordt naar boven gebracht, terwijl de bpvenste zandlaag onder komt. waardoor uit stekend bruikbare cultuurgrond ontstaat. Polygoon-Zeijlemaker-Pax Hdll. m Het SS-Ersatzkommando deelt ons mede. dat vrijwilligers voor de Waf- fen-SS en het legioen zich op on derstaande data bij de genoemde adressen kunnen vervoegen tenein de gekeurd te worden. Tevens wordt er de aandacht op gevestigd en wel speciaal voor hen. die er bezwaar tegen hebben hun dienst buiten Nederland te vervul len. dat thans de mogelijkheid be staat om dienst te nemén in een speciaal wachtbataillon. De oplei ding vindt in Nederland plaats, ter wijl de inzet van dit bataillon ook in Nederland blijven zal. Tijdens de keuringen voor de Waffen-SS en het legioen kunnen zich ook diegenen melden, die tot i de Germaansche SS Nederland (Ne- derlandsche SS) willen toetreden. 17.10.42 11.00 uur Arnhem. We verstraat 16b. 18.10.42 14.00 uur Venlo. Deut- sches Haus. Emmastraat. 19.10.42 11.00 uur Eindhoven. Huis Maria. Kruisstraat. 20.10.42 11.00 uur Den Bosch. Ho tel Noord-Brabant. Markt 45. 21.10.42 10.00 uur Tilburg. Werk liedenver.. Tuinstraat 68. 21.10.42 17.00 uur Rotterdam. Deutsches Haus. 22.10.42 10.00 uur Amsterdam. school Iepenweg 13. 22.10.42 17.00 uur Utrecht. Wehr- machtheim. Mariaplein. 23.10.42 10.00 uur Den Haag. Café Den Hout. Bezuidenhout- scheweg. 24.10.42 11.00 uur Amersfoort. Dienstgebouw Kapelweg. Jij onze vrijwilligers. In het hooge Noorden zorgen de Finsche Lot- ta's goed voor de mannen. Sigaretten, koek en versche koffie, zooveel men wil. SS PK Gösling-O-H-P H m

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1942 | | pagina 1