Alkmaarders lichtten Jood op. Afweergevechten in het Oosten duren voort. „MARIEKEN VAN NIMWEGHEN" Getuige gearresteerd wegens meineed! De middagzitting. Vergeefsche doorbraakpogingen der Sovjets. Vijandelijke verliezen aan Kanaalkust. UW PLAATS IS NOG VRIJ. NIEUWE BRANDSTOFBONNEN. Twee boterbonnen ge'dig gedurende 24 dagen. STADSNIEUWS. Bij onze evacué's. „Ik Beschuldig" tot opera verwerkt. Première in den Stads schouwburg te Amsterdam. Uitgave: Dagblad voor Noord-Holland N.V. Alkmaar, Voordam C 9. Bureau der Heldersche éditle: Den Helder: Koningstraat 78. Telefoon 2345 (2 HJnen). Postrekening 449041. WOENSDAG 17 FEBRUARI 1943. DAGBLAD VOOR HELDERSCHE EDITIE. NOORD-HOLLAND Deze Courant verschijnt dagelijks. Advertenti e-t a r i e f. Prijs der gewone advertenties in deze Editie 11 ct. per m.M. BU contract binnen een jaar te gebruiken belang rijke korting. Tarieven voor de geheele oplage op aanvrage. WARWINKEL VAN LEUGENS EN BEDROG. Daar heeft zich, zooals we Zaterdag jj. reeds meldden, in den nazomer van 1942 te Alk maar en Haarlem een stuk afge speeld, dat eigenlijk thuis hoort in de onderwereld van Chicago: eenige Alkmaarders hebben ge tracht voor enkele tienduizen den guldens een Haarlemschen Jood op te lichten, onder voor spiegeling dat zij hem en zijn familie zouden overbrengen naar Engeland of Zwitserland. Gistermorgen is de slot-acte van het stuk begonnen voor de Alkmaarsche rechtbank, waar de drie verdachten terecht staan terzake oplichting. Allereerst stond op de rol de zaak tegen den verdachte S. M. H., krui denier te Alkmaar, die er van wordt beschuldigd in Augustus 1942 te Haarlem, met het oogmerk zich en/ of een of meer anderen wederrech telijk te bevoordeelen, A. Schijve- schuurder te hebben bewogen tot afgifte van een geldswaardig be drag van 1000, zulks op listige en bedriegeliike wijze. Getuigenverhooren. Getuige S. Hijmans, goudsmid te Alkmaar, degene die den verdachten het adres van Schijveschuurder heeft gegeven, vertelde uitvoerig hetgeen hieraan vooraf was gegaan. Hieruit bleek, dat H. hem gevraagd had naar rijke Jodenfamilies, die hij tezamen met een marechaussee, die connecties had met de Duitsche autoriteiten èn met den Officier van Justitie te Alkmaar, behulpzaam zou kunnen zijn bij een eventueele vlucht, hetzij naar Engeland, hetzij naar Zwitserland. De kosten zouden plm. 6000 per persoon bedragen. Nadat getuige door verdachte was voorgesteld aan den marechaussee G., zich noemende Giesberts, heeft hij op zijn beurt den Haarlemschen Schijveschuurder (met wien een ze kere mw. Swaab hem in contact had gebracht), het aanbod van de ver dachten doorgegeven, waarna hij H. met Sch. in kennis heeft gebracht. De verdere onderhandelingen met Sch. werden hoofdzakelijk gevoerd door H., onder den naam Vermeulen. H. had zijn aanbod nog aanlokkelij ker gemaakt door Sch. te verzeke ren, dat het vervoer zou plaats vin den per politieauto, dat Sch. een re volver zou krijgen, enz. enz. 8000 zou worden betaald, wan neer Sch. eenmaal in België was, de rest als de heele familie in Zwitser land was aangekomen. Voor diverse onkosten heeft H. van Sch. een voor schot van 1000 ontvangen. Hoe de politie achter de zaak kwam. "Getuige Th. Berger, reiziger te Alkmaar, is door verdachte H. ge vraagd de zaak mede te deelen aan de Duitsche autoriteiten (immers, inplaats van het bedrag van 28.000 dat „verdiend" was te verdeelen, had G. ook H. nog opgelicht), opdat G. ter verantwoording zou worden geroepen. De Duitsche autoriteiten hebben de zaak toen doorgegeven aan de Alkmaarsche politie. Verklaring van het slachtoffer. De griffier leest dan de verklaring van Sch. voor, zooals deze die afleg de voor den rechter-commissaris. Op een dag verzekerde Heijmans dat hij «vrij gemakkelijk naar Zwit serland du kunnen komen. De kos ten zouden 6000 gulden per persoon bedragen. Sch. stelde veel vertrouwen in Hu- mans en nam de zaak in overweging. Na inlichtingen te hebben ingewon nen, ging Sch. tenslotte in op het voorstel en een paar dagen later overhandigde hij 1000 gulden aan verdachte H. Het verhaal komt dan hier op neer: de fam. Sch. zou per auto ge haald worden en op een_ Maandag zou het vertrek plaats vinden. Sch. werd tijdig gewaarschuwd, zijn ge zin ging loopende vooruit en toen hi.1 met G. de deur uit ging, om naar de auto te gaan, werden ze „gearres teerd". Sch. werd echter weer vrij gelaten, kreeg daardoor rr:n of meer achterdocht, liep G. en den „politie man" achterna, ontdekte, dat .ze vriendschappelijk met elkaar omgin gen en begreep, dat hij was opge licht. Verhoor van verdachte Hoosakker. Verdachte H. vertelt, dat Geelen hem gewaarschuwd had zeer voor zichtig met deze zaak te zijn, daar de Duitsche autoriteiten het geval wel eens als spionnage zouden kunnen aanmerken. Dit heeft hem beangst gemaakt, zoodat hü tot nu toe niet altijd even precies kon zijn in zijn antwoorden. Bovendien had 'hij al maandenlang last van hevige koortsen. De president wust verd. op het onsamenhangende in zijn verklaring en merkt op, dat verd. nu zeker nog last van koortsen heeft. Pres.: Heeft u deelgenomen aan de organisatie die werkt voor trans porten van Joden naar Zwitserland. Verd.: Weet ik werkelijk niet. Ik heb alleen een Jood in contact ge bracht met verd. G. En ik kwam on der suggestie van verd. G., die wel bespraakt was. Pres.: Maar U is thans zoo welbe spraakt, dat U G. ook wel van antwoord hebt kunnen dienen. U is dus zoo on schuldig als een lammetje. Off.: Dus nu zit U in een geheime or ganisatie! Verd.: (benepen) Ja. Pres.: Hoe is de eerste keer het contact gekomen tusschen G. en Hijmans? De eerste ontmoeting blijkt dan bij hem thuis plaats ge vonden te hébben en daar noemde G. zich „Giesberts". Die :.aam hoor de verd. H. toen voor het eerst. Verd. keek er van op, dat G. zich Giesberts noemde en vroeg G. later naar de reden daarvan. Waarop u. antwoordde, dat zijn eigen naam ge heim moest blijven voor Hijmans. Dan hooren we, dat G. ba Hamans in huis in bijzijn van verdachte ver- ue.' dat hij (G.) lid was van een geheime organisatie en dat het transport van Joden plaats vond óf per auto óf per watervliegtuig! Intusschen klopt het verhaal van verd. niet met zijn verklaringen voor den rechter-commissaris, en daarop attent gemaakt, zegt verd., da. hij voor den rechtcr-commissa- ns zijn houding nog niet goed be paald had en daarom wat om de been gedraaid had! Pres.: 't Is du een geheime orga nisatie, waarvan U niets weet! En U speelt er een groote rol in! Waar om ging U toch, als U niets wist? Verd.: Ik kon er niet onder uit. Pres.: U had toen nog geen koorts? De president doet dan voorlezing van een procesverbaal, waarin verd. o.a. zegt, dat G. en hij den jood Sch. in de waan zouden brengen, dat zij hem naar Engeland zouden kunnen brengen en dat hij (H.) 10 pet. van de opbrengst zou krijgen. Verdachte beweert dan geloofd te hebben, dat verd. G. familie van Seyss-Inquart was! En dat G. een zwager was van den hoogsten gene raal uit Weenen! Pres.: Heeft u van Sch. 1000 gul den ontvangen? Verd.: Ja. Sch. gaf mij een waar borg van 1000 gulden. Tenslotte kreeg verd. achterdocht en vertelde toen aan G„ dat hij met de heele zaak niets mee- te maken wilde hebben. Pres.: Waarom bent u aangifte gaan doen bij get. Berger? Verd: Dan kon het geld aan Win terhulp gegeven worden. Pres.: Zijn deze handelingen yan u en verd. G. jegens Sch. de eenige, die u gepleegd hebt op dit gebied? Verd.: Ja. Pres.: De tijd zal anders leeren. U zult hier nog wel eens komen te staan Opnieuw is de tribune volgeloo- pen, terwijl thans ook de advocaten- banken goed bezet zijn. De president komt terug op de verklaringen, 's morgens door verd. H. afgelegd, en wijst er op, dat deze niet kloppen met de verklaringen, afgelegd voor den rechter-commis saris. Uit die verklaringen moest men immers opmaken, dat verd. wel, althans voor het grootste deel, op de hoogte geweest is van den wa ren toestand der zaak. O.a. was af gesproken, dat verd. H. 10 pet. van het bedrag zou krijgen. Verd. H.: Die toezegging kreeg ik op het laatste oogenblik. Verd. doet dan een omslachtig verhaal van de slotscène van het be drijf en vertelt, hoe hij tenslotte ontdekte, dat verd. G hem had beet genomen. Toen is verd. naar get. Ber ger gegaan, opdat deze de zaak kon aanbrengen bti de Duitsche autori teiten. Na voorlezing van de processen- verbaal vraagt de officier nog, waar om verd. H. tegenover Sch. een val- sche rol speelde en zich voordeed als oolitiemai), maar op die vraag kan verd. geen afdoend antwoord geven. De zaak van verd. H. wordt dan geschorst tot Dinsdagavond 7 uur. Verdachte Geelen staat terecht. Dan wordt de inmiddels ontslagen marechaussee G. binnengeleid. Hij wordt eveneens beschuldigd van op lichting. subs. uitlokking of mede plichtigheid. 't Begin is al moeilijk: volgens de agent van politie Hogeweg zou verd. bekend geweest zijn met den naam Sch., wat verd. ontkent. Verder had verd. tegenover Hogeweg beweerd, dmi naam Giesberts op dat oogenblik voor 't eerst te hebben gehoord, wat echter niet waar blijkt te zijn. Dan wordt nogmaals voorgeroepen get. Hijmans. die eenzelfde verkla ring aflegt als 's morgens. Verd. G houdt vol den naam Gies berts niet genoemd te hebben. Verd. H. heeft hem met een verkeerden naam voorgesteld aan Hiimans en daor v/as hij accoord naee gegaan. Verd. doet dan een fantastisch verhaal over Hiimans en een Am- sterdamschen Jood en een nog •fraaier verhaal over vluchten naar Engeland, dat heel gemakkelijk zou gaan. Over een reis naar Zwitser land is heelemaal niet gesproken; aPeen over een reis naar Engeland. Even wordt het fel, als verd. G. zich totaal onschuldig zegt te voelen. Hij zou slechts een loopje met Hii mans genomen hebben en verwijt dezen getuige, dat hij staat te liegen, waarop de president verd. tot de ede roept. Vervolgens wordt verdachte Hoog- akker in deze zaak als getuige ge hoord. Getuige, die reeds des morgens als verdachte een warwinkel van leu gens en bedrog ten beste had ge geven, raakte 's middags in de door hem zelf gespannen netten ver strikt. Nadat hii wederom een nieuwe lezing trachtte ingang te doen vinden, wees de president hem bii herhaling op de beteekenis van ziin eed. Getuige volhardde echter bij zijn laatst afgelegde verklaring. Nadat hiervan acte genomen was, gelastte de president een on derzoek wegens meineed. De ver dacht werd hierop onmiddellijk gearresteerd. De zitting werd hierop geschorst tot Dinsdagavond 7 uur. GANDHFS TOESTAND SLECHTER GEWORDEN. STOCKHOLM, 16 Febr. (D.N.B.) Een officieel bericht van de regee ring *)ie Bombay heeft naar de Brit- sche berichtendienst meldt, mede gedeeld, dat de gezondheidstoestand van Gandhi de laatste 24 uur op nieuw slechter is geworden. Een overzicht van de massale bijeenkomst der N.S.B., welke Zaterdag op den Dam te Amsterdam werd gehouden, waarbij de leider van de Nationaal Socialistische Beweging der Nederlanden, ir. A. A. Mussert, een rede hieldStapï-Borrius-Pax m HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 15 Febr. - (D.N.B.) Het opperbevel van de weermacht maakt bekend: De zware afweergevechten aan het Oostelijke front duurden ook gisteren voort. Met massale formaties pantserwagens en in fanterie zette de vijand zijn door braakpogingen voort. Aan het front van het Koeban- biuggehoofd werden slechts ge vechtshandelingen van plaatselijke beteekenis gevoerd. Vergeefsche doorbraakpogingen van den vijand in het Donetzgebied bezorgden hem zware verliezen aan pantserwagens en menschen. In het gebied rondom Charkof vielen de bolsjewisten met nume riek veel sterkere strijdkrachten de stellingen van onze taai strij dende divisies aan. In den strijd tegen vijandelijke groepen, die in de buitenwijken der stad waren binnengedrongen, werden twintig pantserwagens vernietigd. Aanvallen, die de vijand deed op de Duitsche stellingen ten Noorden van Koersk, werden afgeslag..n; plaatselijke bressen werden gedicht. Ten Zuidoosten van het Ilmenmeer hernieuwde de vijand zijn aanvallen met talrijke pantserwagens en met krachtigén steun van de artillerie. Hier evenals tusschen Wolchof en Ladogameer werden alle pogingen om door ons front heen te breken, deels door het geconcentreerde af- weervuur, deels in hevige gevechten van man tegen man afgeslagen, waarbij 93 pantserwagens werden vernietigd. Tijdens de gisteren ge leverde gevechten aan het Oostelijke front verloren de bolsjewisten in totaal 157 pantserwagens. In Tunesië vielen Duitsch-Ita- liaansche troepen, doeltreffend ge steund door formaties van de lucht macht, den vijand aan en wierpen hem met zware verliezen aan gevan genen. wapens en oorlogstuig naar •het Westen in het gebergteterug. Behalve vele voertuigen werden 23 VERDUISTER GOED. Heden van 17.55 tot 7.53 Maan op 15.15 onder 6.22 20 Febr. volle Maan „BOTER 05" VOOR MARGARINE. Niet iedereen heeft dezen bon bewaard. 's-GRAVENHAGE, 16 Febr. - Naar gebleken is, zijn sommige menschen niet meer in het bezit van den bon „Boter 05", welke tot en met Dins dag 16 Febr. 1943, bii de detaillisten kan worden ingeleverd ter verkrij king van margarine. Er is echter nimmer bekend ge maakt, dat deze bon niet meer zou worden aangewezen. In verband hiermede zij er nadrukkelijk op ge wezen, dat men nimmer bonnen van loopende kaarten moet vernietigen, ook al meent men, dat deze worden overgeslagen. DE KLEINE ZELFSTANDIGEN IN DE SOCIALE VERZEKERING. In het eerste deel van het thans verschenen rapport van de op 1 April ingestelde Staatscommissie- Van Bruggen, die tot taak had over- het vraagstuk van de opneming der kleine zelfstandigen in de so- ciale verzekering te rapporteeren, zijn de hoofddenkbeelden vastge legd, waarin wordt aangegeven, dat alleen een algemeene en ver plichte verzekèring in den ontsta nen noodtoestand verbetering kan brengen. Daarvoor wordt een in- komstengrens van ƒ3000.per jaar gesteld. De kosten aan de verzeke ring verbonden zullen op den con sument moeten worden verhaald. De premie zal gelijk zijn aan die voor de loonarbeiders. Het rapport gaat vergezeld van een aantal wetsontwerpen, waarin de opneming der kleine zelfstandi gen in de ongevallenwetten, de ziektewet en de kinderbijslagwet haar technische uitwerking vinat. Van het doen van een voorstel tot wijziging der invaliditeitswet heeft dé commissie voorshands gemeend te moeten afzien. stukken geschut en 97 pantserwa gens vernietigd of buitgemaakt. Duitsche jagers behaalden twintig overwinningen in de lucht en scho ten verscheidene op den grond staande vliegtuigen in brand. Enkele Britsche vliegtuigen on dernamen gedurende den nacht sto- ringsvluchten boven West-Duitsch- land. Aan de Kanaalkust verloor de vijand gisteren overdag door afweer met jachtvliegtuigen en luchtdoelartillerie 5 vliegtuigen, waaronder zware bommenwer pers. Meldt U aan bij de YVaffen-SS, het Legioen of het Waclitbataljon in Nederland. De laatsten in het huidige stookseizoen. 's-GRAVENHAGE, 16 Febr. - Van 17 Febr. tot en met 30 April 1943 geeft elk der bonnen „09BV" en „10BV" der DV-kaart recht op het koopen van één eenheid vaste brand stoffen. Voor het huidige stooksei- zoen zullen geen verdere brandstof- fenbonnen meer worden aangewe zen. Ook thans wordt het publiek er in zijn eigen belang op gewezen, dat hét gewenscht is de thans geldig verklaarde bonnen zoo spoedig mo gelijk aan den leverancier, bij wien men als klant staat ingeschreven, te overhandigen om hem zoodoende in staat te stellen van zijn transport middelen een zoo economisch moge lijk gebruik te maken. Ten aanzien van handelaren, die nog bestellingen op reeds eerder geldig verklaarde brandstoffenbon- nen hebben uit te voeren, geldt het voorschrift, dat deze bestellingen met voorrang moeten worden uitge voerd. Het mag dus niet voorkomen, dat een gezin reeds brandstoffen ontvangt op de bonnummers 9 en/of 10, terwijl een ander gezin, dat bij denzelfden leverancier staat inge schreven, nog wacht op brandstoffen van eerder aangewezen bonnen. Het zal den handelaren niet altijd mogelijk ziin op alle geldige bonnen zeer gewilde soorten, b.v. anthraciet of parelcokes, te leveren; men neme daarom zoo noodig genoegen met ge deeltelijke levering van andere soor ten. Over de wiize waarop gemengd stoken het best kan geschieden, ziin reeds vroeger adviezen gepubli ceerd. Kleinere en grootere huis brandverbruikers. In hetzelfde tijdvak van 17 Fe bruari tot en met 30 April 1943 ge ven de met „één eenheid negende periode", „één eenheid tiende pe riode". „één eenheid elfde periode" en „één eenheid twaalfde periode gemerkte bonnen elk recht op het kqonen van een eenheid vaste brand stoffen. Deze laatste periodebonnen zijn uitgereikt ten behoeve van kleinere huisbrandverbruikers in de groepen B, C, D en E-rood. Groote huisbrandverbruikers in de groepen B, C, D en E-rood (dat zijn zii, die van de brandstoffencommissie, waaronder zij ressorteéren, een iden titeitskaart hebben ontvangen) zul len binnenkort door den plaatselij ken distributiedienst worden opge roepen. Zij kunnen dan op een door dezen dienst nog nader bekend te maken dag, de toewijzingen ten aanzien van de grootverbruikers van de groepen B3. C en D van de negen de, tiende, elfde en twaalfde periode en ten aanzien van de grootverbrui kers van de groepen BI, B2 en E- rood voor de negende en tiende periode in ontvangst nemen. OP BON 05 MARGARINE. Op nader aan te wijzen bon boter of margarine. 's-GRAVENHAGE, 16 Febr. - Bo terbon 05, waarvan dezer dag.n werd bekend gemaakt, dat daarop voor de distributieperiode, welke op Zondag 28 Febr. 1943 begint, margarine beschikbaar werd gesteld na inlevening van den bon bij den detaillist, is geldig van 28 Febr. tot en met 23 Maart. In die periode kan men dus aflevering van margarine verlangen. Bovendien zal voor de genoemde periode een tweede bon worden aan gewezen, welke recht geeft op het koopen van boter of desverlangd voor zoover voorradig margarme. Het nummer van dezen tweeden bon, die niet zooals bon 05 van te voren behoeft te worden ingeleverd, wordt nog nader bekend gemaakt. Ditmaal zullen dus twee bonnen tegelijk geldig zijn voor een periode van 24 dagen in plaats van zooals gebruikelijk eén bon voor een tijdvak van 12 dagen. Het was goed gezien van burge meester Ritmeester .om de Evacuatie Contact Commissie in het leven te roepen. Dat bleek vooral, toen de Jutters eenmaal in het Noorden aan geland waren, een daad van wijs be leid, waarvoor menig evacué hem dankbaar zal zijn. Deze commissie bestaat uit de heeren L. F. van Loo. J. H. Wijker, hoofdcommies der gemeente-secre tarie en ds. F. Tolenaar, gerefor meerd predikant en haar werkzaam heden betreffen uitsluitend de be langen der evacué's i n Den Helder. Niet dus in de plaats waarheen zij geëvacueerd zijn. Door deze commissie is nu korte lings, wij schreven er reeds in het kort over, een tocht gemaakt naai de dorpen, alwaar de Nieuwediepers ondergebracht zijn, een tocht, die voornamelijk daarom georganiseerd geworden is, omdat men wel eens wilde zien op welke wijze er voor onze stadgenooten gezorgd wordt daar in de Friesche binnenlanden. Het werd een tocht van een week. Een week langs de snoer dorper en dorpjes, gehuchten en gehuchtjes, waar onze menschen thans wonen. Een stukje geografie, waarbij men namen ontmoet, van het meerendeel waarvan geen sterveling ooit nog gehoord heeft Daarheen trok de commissie en hier was het dat men de Helder sche kolonies ontmoette. Dat was een recht prettig weerzien. Zoo prettig, en zoo van beide zij den, als niemand zich eigenlijk had kunnen voorstellen. Er was veel te vragen, veel te vertellen. En ze waren ongelooflijk nieuws gierig naar alles wat er in Den Hel der gebeurde en hoe het leven daar rielde en zeilde, We vertellen ervan in een volgend artikeltje. BOODSCHAPPENTASCH MET WAARDEVOLLEN INHOUD VERDWENEN. Wie verschaft inlichtingen? Dezer dagen zette mevrouw Gouds waard uit de Narcisstraat haar fiets voor enkele oogenblikken tegen den gevel van den winkel van Straat man aan de Hoofdgracht en moest, toen zij daarna den winkel weer verlaten had, tot de ontdekking ko men, dat men van dit korte moment gebruik gemaakt had de tasch, die aan de fiets bevestigd was, mee te nemen. Het verlies van deze tasch is niet zoo erg, maar dat van den inhoud wel. Deze bestond namelijk uit alle distributiebescheiden van het gezin, d.w.z. bonkaarten, stamkaarten, en de bonnen voor de nieuwe periode. Het gezin bestaat uit zes personen, zoodat men kan begrijpen hoe ernstig deze stadgenoote door deze minder waardige daad getroffen is. Een por- temonnaie, bevattende 15 gulden, nam men eveneens mee. Zij, die inlichtingen omtrent dezen diefstal kunnen geven, worden ver zocht zich terstond in verbinding te stellen met de politie, of met de ge dupeerde, wonende Nareisstraat 61. AAN ONZE ADVERTEERDERS. In verband met enkele tech nische wijzigingen en vervroegde uitgave van ons blad is het noodig dat advertenties van de Heldersche editie met ingang van heden den dag vóór den dag van plaatsing aan ons Bureau in Den Helder worden aangeboden. In ieder geval echter des middags vóór half vier uur. Advertenties, die des middags na half vier binnen komen, kunnen niet meer in het nummer van den volgenden dag opgenomen worden. Overlijdensadvertenties en geboorte-annonces kan men uiterlijk tot half vijf des middags afgeven. Ook voor deze laatsten geldt echter dat opname uitslui tend gegarandeerd kan worden, indien zij vóór half vier in ons bezit zijn. Wij vertrouwen er op, dat men met het bovenstaande rekening zal houden. DE DIRECTIE. Tivoli-Theater. Suggestief, spannend, dramatisch is deze Ufafilm „Ik beschuldig". Hoe men ook oordeelt over de daad van dezen medicus, die zijn eigen vrouw uit haar lijden helpt, één ding 'is zeker, men kan zich inden ken, dat het zien van zooveel lij den gepaard aan de zekerheid, dat geen redding meer mogelijk is, de zen dokter, die zijn vrouw boven alles lief had, bracht tot een stap. die door de wet niet geoorloofd is. Zijn strijd om het leven van zijn vrouw wordt op een waardige wijze gestreden. De zware rol van Heidemarie Hartheyer wordt echt en levenswaar uitgebeeld' men be leeft deze rol van een vrouw, die in haar jeugd haar doodvonnis ver neemt. Mathias Wieman als dr. Lang geeft eveneens een bijzonder goede vertolking. Inderdaad een prachtig aangrijpend filmwerk. Zaterdag draaiden enkele Holland- sche films, waarvan vooral een film over het bekende Nederlandsche dansorkest „De Ramblers" genoemd moet worden. Ook een intellect filmpje over de Nederlandsche glas industrie was goed van opname en inhoud. Th. Bijlsma. H.R.C.-FEEST OP KOMST. Op Zondagmidag 28 Febr. zal in het Casino een feestmiddag van HRC plaats vinden, waaraan ver schillende variété-artisten, alsmede de Heldersche accordeon-vereeniging „Inter Nos" zullen medewerken. Wie met zijn stroom niet zuinig is, zit weldra in de duisternis. De Nederlandsche middeleeuw- sche poëzie is in menigerlei opzicht zeer bekoorlijk. Zij biedt een klaar beeld van het parallel isme, dat bestaat tusschen indi vidu en volk. Want zooals, gees telijk, een menschen eens nog in de kinderschoenen staat, doet ook een volk dit. Onze vroege Middelnederland- sche.letterkunde is als een wei, die groeit en bloeit en waarop door God alles aan zichzelve overgelaten is. Er schieten kleine madelieven uit den grond, naast groote zwaar-geu- rende rozen en alles groeit en bloeit naar eigen welbehagen, zonder het beleid van menschen, die snoeier, en inperken. Zeker, soms is die bloei wat te uitbundig, wat te overmoedig en blijkt de stem niet toereikend voor de hooge tonen, die bedoeld werden. Maar alles is echt en vaak overpareld door een teeren dauw, die is als een zichtbare ziel. Een overtuigend exempel van dit alles is het mirakelspel „Marieken van Nimweghen", dat omstreeks het eind der vijftiende of begin der zes- In den Stadsschouwburg te Amsterdam werd door de afdceling Opera van het Gem. Theaterbedrijf de première ge geven van „Mar'eken van Nimweghen", tot opera-zangspel verwerkt door onzen muziek-recensent Jac. Jansen. Marieken (Greet Koeman) krijgt van Heeroom (H. Aengenent) opdracht naar Nimweghen te gaan. (V.N.P.-deHaan-Pax m) tiende eeuw geschreven is door een onbekend gebleven, doch vermoede lijk Antwerpsch, dichter. De geschie denis luidt: Marieken, die verweesd is. woont samen met haar oom, een eerbiedwaardig geestelijke, in de omgeving van Nijmegen. Op zekeren dag gaat zij met den korf aan den arm naar Nijmegen, om daar azijn,' zout en zwavelstokjes in te slaan. De voetreis is lang, en de wegen zijn, wanneer de duisternis over het land daalt, „van boeven niet al te rene". Daarom moet Marieken maar bij haar tante, zuster van haar oom, in Nijmegen overnachten. Als „de schoone, jonge maagd" haar bood schappen gedaan heeft, klopt z;j bij haar moei aan, opdat deze haar „een bedde dekke". Maar in plaats van de verwachte gastvrijheid valt haar van de hysterische helleveeg een dracht scheldwoorden en liederlijke beschuldigingen ten deel. Wanhopig en verslagen vlucht het meisje heen en in de ontreddering van haar ziel besluit zij; „Nu ga ik zitten onder deze hagé, mij zei ven bevelend in de handen van Gode of alle die helse vijanden". En dan ziet Moener, trawant van den Duivel, zijn kans schoon. Hij weet het meisje langer dan zeven jaar aan zich te binden. Meer dan tweehonderd menschen worden in dien tijd, gelijk zij nader hand aan den paus te Rome biecht, om harentwille vermoord. Dan kee- ren zij naar Nijmegen terug. Op de markt aldaar wordt een spel opge voerd „Masscheroen" geheeten, dat haar de bemoedigende stem van de Heilige Maagd Maria in de ooren brengt. Maar wil om met haar zondig leven te breken, die tot heden wel niet gezwegen had. doch tot hande lend doorzetten te zwak geweest was, wordt nu, als door een wonder, eensklaps van staal. Moenen ziet. dat hij haar, en met haar een begeerlijke ziel voor zijn meester, den Duivel verliezen zal; hij wordt zoo woedend, dat hij haar hoog boven de wolken draagt en dan naar hij hoort te pletter doet vallen. Maar het beroem de Faustmotief: „Gij zijt gered!" heeft reeds uit den hemel geklon ken: Marieken wordt door de Hei lige Maagd behoed en zii komt be® houden terug op de aarde. Tezamen met haar oom gaat zij naar Rome, waar zij den paus al haar zonden biecht. De Heilige Vader legt haar een beproeving op en na vele jaren van vroom kloosterleven ervaart Marieken, dat God wiens „ont- fermhertigheid en is niemand ge- brekelijk, die berou heeft eer dat leven is geind" bereid is haar in de heerlijkheid van Zijn paradijs op te nemen. Op spel en muziek komen wij na der terug. H. P. v. d. Aardweg.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1943 | | pagina 1