DAGBLAD VOOR
Tweeduizend dooden
Antwe
rpen.
Massagraf in Rotterdam.
f
ïïeldersche editie.
Misdadig spel der
geallieerde vliegers
voort.
duurt
Beeld van verschrikking.
Vijandelijke aanval in Tunesië
hervat.
Nieuwe successen ter zee.
Studenten dienen loyaliteits
verklaring te teekenen.
Vóór 10 April.
Enkhuizen's primeur.
Vrouwelijke postbestellers.
voortvluchtige
bankbediende gearresteerd.
politie doet een goeden
greep.
Vlastelers kunnen tot
bepaalde hoeveelheid
linnen koopên.
bulgarije en de oorlog.
Keuringen voor de Waflen-S.S.
en het Legioen.
REDERIJKERSLEVEN IN WEST-FRIESLAND.
I Voor en achter de schérmen
van het dorpstooneelj
voorwedstrijden voor de
turnkampioenschappen
vastgesteld.
italiaansch overzicht
van den oorlog.
de joden in palestina.
Uitgave:
Dagblad voor Noord-Holland
Alkmaar - Voordam C 9.
N.V.
Bureau der Heldersche éditle:
Den Helder: Koningsttaai 78.
Telefoon 2345 (2 lijnen).
Postrekening 449041.
DONDERDAG 8 -APRIL 1943.
NOORD-HOLLAND
87ste Jaargang No. 82.
Deze Courant verschijnt dagelijks.
Advertentie-tarief.
Prijs der gewone advertenties in deze
Editie 11 et. per ra.M. Bij oontract
binnen een jaar te gebruiken belang
rijke korting. Tarieven voor de geheele
oplage op aanvrage.
Maandag is Groot-Antwerpen
het doel geweest vin den ter
reur der Anglo-Amerikanen.
Deze aanval is al bijzonder mis
dadig geweest. Op vreeselijke
wijze is de burgerbevolking ge
troffen.
Volgens de Dinsdagavond me
degedeelde cijfers bedraagt het
aantal slachtoffers reeds 2007
dooden, 603 gewonden en 130
vermisten.
Het blijkt dat meer dan 200 bom
men werden uitgeworpen en bijna
evenveel woonhuizen met daarbij
scholen en een kerk zijn getroffen
Met man en macht werd van
Maandagmiddag af gewerkt om te
redden wat er nog te redden viel.
Alle instanties spanden hun krachten
samen om de eerste hulp te verlee
nen. Alle voertuigen werden opge-
eischt om dooden' en gewonden te
vervoeren.
In de vier getroffen scholen beloopt
het getal doode kinderen meer dan
300; ook werden 16 zusters gedood,
terwijl er twee anderev vermist wor.
den. v
Op de stadsmuren heeft burge.
meester Delwaide een biljet met
rouwband laten aanslaan.
Ten teeken van rouw zullen alle
openbare vermakelijkheden tot en
met 9 April gesloten blijven. Muziek
uitvoeringen moeten achterwege
blijven.
Het stadsbestuur heeft uitgebreide
hulpmaatregelen getroffen, maar het
is noodig dat alle Antwerpenaars het
hunne bijdragen door giften in na-
tura en geld. De burgemeester doet
een beroep op den burgerzin, de
naastenliefde en de offervaardigheid
van allen.
t 10 Millioen frank voor de
slachtoffers.
Belgapress verneemt dat de Mili-
tar Verwaltungschef Dr. Reeder in
naam van den militairen bevelheb
ber voor België en Noord-Frankrijk
10 millioen frank ter beschikking van
den burgemeester van Antwerpen
heeft gesteld om den dringenden
nood te lenigen.
De leider van de Unie van Hand
en Geestesarbeiders, heeft meege
deeld, dat de Unie aan de gezinnen
van haar gedoode leden een onmid-
dellken steun van 1.000 fr. zal uitkee-
ren en aan de gezinnen van de ge
doode niet-leden een steun van 500
frank.
Bommen van 7 K.M. hoogte
geworpen.
Nader wordt gemeld, dat de En-
gelsch-Amerikaansche vliegtuigen
hun bommen vanaf een hoogte van
6 tot 7000 M. hebben geworpen, zoo
dat de aanval niet als een aanval op
militaire doelen kan worden be
schouwd.
Hinderden woonhuizen zijn ver
woest of zwaar beschadigd en dui
zenden menschen dakloos. Een fraaie
oude kerk werd zwaar beschadigd.
Kardinaal van Roey, primaat van
België, bracht een bezoek aan het
geteisterde gebied.
Gemeld wordt, dat de vijand m
het bijzonder bij den aanval op Ant
werpen 19 vliegtuigen heeft ver
loren.
Vanaf het Antwerpsche stadhuis
heeft men een indrukwekkend ge
zicht op de verwoestingen. Langs de
Groote Baan over een afstand van
meer dan een kilometer vormen de
huizen met hun weggerukte voorge
vels, met de ingestorte daken en de
gesprongen vensters ,een blok waar-
ui geen enkele woning onbeschadigd
is gebleven. Hier. heeft een bom 34
woningen vernietigd en slechts roo-
kende puinhoopen achter gelaten.
Bommen van het zwaarste kali
ber werden op een school gewor
pen 180 schoolmeisjes, die na het
ontploffen der eerste bommen naar
hun onderwijzeressen gesneld wa
rén, werden ter plaatse gedood, of
wel op de Cour ofwel m de ge
bouwen onder de ruïnen, die de
lijken nog verborgen houden.
Verpleegsters van het Vlaamsche
Roode Kruis qn het Roode Kruis dra
gen overb ijfselen van afgrijselijk
wi?kVpV^em,fene ^8'aafplaats Croos-
ÏPÏJP&** Zijn Woensdagmiddag
57 slachtoffers van den luchtaanval
die zoo verminkt waren, dat zij niet
steld konden worden, ter aarde be-
Beauftragte van den Rijkscommi»-
moHoi Rotterdam bracht zijn
medeleven met de getroffenen tot uiting
°'®gd8 namens den Rijkscommissaris
een krans neer.-
Burgemeester Müller betuigde bij dit
massagraf de gevoelens van diep mede
lijden met het leed, dat de nabestaan
den heeft getroffen en deed uitkomen,
dat de band tusschen de burgers niet
verbroken, maar integendeel versterkt
Wij allen, zeide hij o.a., vereenigd ln
den eerbied voor den dood, die deze
naamloozen tot zich nam, zullen hen
niet vergeten.
dekt, weg. Dit alles gebeurt in ake-
Iige stofwolken welke door een ge
weldigen wind worden opgedreven.
De kindermoord.
In de kruin van een boom bemerkt
men de alpenmuts van een school
kind, aangrijpend zinnebeeld van de
vreeselijke slachting welke aange
richt werd.
200 Meter verder ziet men de
normaalschool voor meisjes, welke
ook niet ontsnapt is aan dit bloed
bad: 100 jonge meisjes, evenals
vijf zusters, werden gedood.
In ue jongensschool aan, den an
deren kant van den Steenweg meer
dan 500 meter verder, werden 25
kinderen het slachtoffer van den
laffen aanval.
Maar het afschuwelijkste in dezen
plotsen overval is het feit dat de be
volking tijdens haar werk verrast
werd, in de namiddaguren, op het
oogenblik dat het verkeer het druk
ste was.
328 dooden te Parijs.
Het aantal dooden na den En-
gelsch-Amerikaanschen terreuraan-
val op Parys van afgeloopen Zon-
g is inmiddels tot 328 gestegen.
PARUS BEGRAAFT ZIJN
DOODEN.
Gisteren heeft te- Parijs, onder
groote deelneming van de bevol
king, de begrafenisplechtigheid
plaats gevonden van de door den
terreuraanval veroorzaakte slacht
offers. 220' lijkkisten stonden opge
steld voor het in een rouwkapel her
schapen stadhuis in de -het ^terkst
getroffen wijk van Parijs.
De echtgenoote van maarschalk
Petain nam aan de plechtigheid deel
aan de zijde van generaal Brecard,
den officieelen vertegenwoordiger
van den maarschalk. Alle te Parijs
verblijvende ministers waren aanwe
zig. Van Duitsche zijde was o.a. aan
wezig de gezant Scheiier.
De aartsbisschop van Parijs, kar
dinaal Suhard, droeg de mis op.
De minister van financiën, Ca-
thala, klaagde namens de regeering
de Engelsche vliegers aan, die in
1940 Frankrijk midden in den strijd
in den steek hebben' gelaten, en
thans verschijnen om dood en ver
derf te zaaien.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FüHRER, 7 April (D.N.B.). - Het
opperbevel der weermacht deelt
mede:
„Aan het Oostelijk front wordt
slechts uit enkele sectoren .levendi
ge plaatselijke gevechtsactie ge
meld. Afzonderlijke sterk door ar
tillerie gesteunde aanvallen der
bolsjewisten mislukten. Een eigen
aanvalsonderneming aan de Midaen
Donetz bereikte, ondanks hardpek-
kigen vijandelijken tegenstand, het
beoogde doel.
Tijdens een succesvolle onderne
ming in den noordelijken sector van
het front blies een stoottroep van de
Spaansche vrijwilligersdivisie veer
tien kazematten in de lucht en
maakte gevangenen.
Aan hert zuidelijke front in
Tunesië ging de vijand na he
vige voorbereiding door de ar
tillerie opnieuw tot den aanval
over. De gevechten zijn nog in
vollen gang.
Een afzonderlijke Britsche bom
menwerper werd tijdens een poging
om plaatsen in Noordwest-Duitsch-
land met de boordwapenen aan te
vallen, neergeschoten.
De verliezen van de burgerbevol
king van Antwerpen tijdens den
terreuraanval van Britsch—Ameri-
kaansche vliegtuigformaties op den
5en April 1943 zijn tot meer dan
2000 dooden gestegen.
Zooals in een extra bericht wordt
medegedeeld hebben onze duikboo-
VERDUISTER GOED.
Deze week van 20.30-7.
Maan op: 9.09, onder -.
12 April: Eerste kwartier.
Ter beveiliging van de orde
aan universiteiten en hooge-e
scholen, is het van 10 April a.s.
af aan studenten, die de voorge
schreven loyaliteitsverklaring
niet hebben geteekend, verboden
aan universiteiten en hoogescho-
len de lessen te volgen en exa
mens af te leggen.
Voor alle studenten bestaat de ge
legenheid om in het bureau van den
Rector-Magnificus te teekenen. Aan
de studenten van openbare universi
teiten en hoogescholen wordt deze
verklaring bovendien zeer binnen
kort ter teekening' toegezonden.
De aandacht wordt er op geves
tigd, dat zfj, die vóór of op 10 April
aan den oproep tot teekening gehoor
geven, binnen den numerus clausus
zullenÉ vallen en dus de garantie
hebben hun studie ongestoord te
kunnen voortzetten.
Zjj, die niet op 10 April geteekend
zullen hebben, zjillen weliswaar in
de gelegenheid gesteld worden zulks
r.a dien datum te doen, doch een
garantie, dat zij binnen .den nume
rus clausus vallen, kan hun echter
niet worden gegeven.
Ook kan de secretaris-generaal te
werkstelling in Duitschland van stu
denten, die
ten in zware gevechten tegen de vij- teekenen,
andelijke ravitailleering op den At- verhinderen,
lantischen Oceaan en op de Mid-
dellandsche Zee wederom veertien
volledig geladen schepen met teza
men een inhoud van 102.000 b.r.t. en
een torpedobootjager in den grond
geboord. Vijf andere schepen wer
den getorpedeerd. Door den ter
stond beginnenden sterken afweer
kon niet worden waargenomen of zij
zijn gezonken. In de Golf van Bis-
caye heeft een onzer duikbooten een
aanvallenden vijandelijken zwaren
bommenwerper neergeschoten.
De rector-magnificus der Tech
nische Hoogeschool heeft bekend ge
maakt, dat de colleges Maandag 12
April a.s. zullen worden hervat. Het
onderwijs zal dein echter slechts
mogen worden gevolgd door hen, die
voor of op 10 April a.s. de loyaliteits
verklaring hebben geteekend.
Den- Haag moge de primeur gehad
hebben van de eerste tramconduc
trices, Enkhuizen heeft thans een
minstens even groote noviteit, want
bij de posterijen zijn daar drie vrou
welijke bestellers in dienst geno-
V"5". Conductrices kende men hier
in Nederland al op sommige bus
diensten,, maar naar „vrouwelijke
posten zal men tevergeefs in de an
nalen zoeken!
Het is een aardig gezicht de meiskes
a r werk te zien doen. Kwiek en mon
ter stappen ze langs de huizen om hier
een krant, daar een brief in de bus te
stoppen.. En ofschoon ze pas een paar
dagen in dienst zijn, gaat het al vrij
vlot.
De directeur van het postkantoor
de heer Gerringa, toonde zich tenmin
ste tevreden over haar werk
De bankbediende A. Y. de R.,
wiens opsporing door de Amsterdam-
sche politie was verzocht is gisteren
op aanwijzing in een woning in de'
Hartenstraat aldaar, gearresteerd.
De man, die zich door valsche boe
kingen en handteekeningen een be
drag van ruim 102.000.had weten
toe te eigenen, verklaarde, door
speculeeren tot zijn daad gekomen
te zijn. Voor ongeveer 85.000 aan
geld en effecten werd door de politie
in beslag genomen.
DE
De Amsterdamsche politie is erin
geslaagd, twee mannen aan te hou
den, die waarschijnlijk de daders
zijn van de talrijke diefstallen, in
kruidenierszaken en manufacturen
winkels in die .omgeving den laat-
sten tijd gepleegh. Een hunner, de
„Men moet natuurlijk in aanmerking 22-jarige transportarbeider S„ stond
nemen, dat de meisjes nog zeer jong r?eds zesmaal in het politieblad ge-
zijn", zoo zeide hij, „Annie Bijl is zes- signajeerd en hij heeft o.a. nog twee
--- - - - 1 straffen, resp. 1 jaar en 1 jaar en 3
maanden, tegoed. Uit het arrestan
tenlokaal te Bergen wist hij te ont
vluchten en later eveneens uit het
Paleis van Justitie te Amsterdam.
?ok, ..z«n laatste aanhouding
trachtte hij weer te vluchten, doch
met behulp van eenige schoten wist
de rechercheur hem opnieuw te grij-
Een. De man wordt thans extra goed
ewaakt.
Drie vrouwen zijn, verdacht van
heling in deze zaken, eveneens ge
arresteerd
tien jaar. Aafje Bijl en Leni Reekër
zijn achttien".
Is die zware brieventasch niet wat
erg onhandig en zwaar voor haar?
wilden we weten.
„Ja, inderdaad", was het antwoord,
„maar we zoeken naar een oplossing,
die denkelijk wel gevonden zal wor
den in kortere en breedere riemen"
Benijdenswaardig lijkt me het
baantje van post niet voor een meis
je!
.Neen", zei de heer Gerringa, „te
meer daar het publiek, evenals op el
ke nieuwigheid, nog wat vreemd re
ageert. De meisjes worden wel eens
door de straatjeugd nageroepen. En
bovendien is de dienst bij slecht weer
een heel karwei. Maar daar staat te
genover, dat de meisjes ook voor het
gewone kantoorwerk worden opge
leid. Haar werk als bestelster vordert
slechts een derde van den diensttijd.
TiA.irt 4/NrtL ij:
Zonder inlevering van
textielpunten.
Ter aanmoediging van de teelt
van vlas, oogst 1943 is bepaald, dat
r„ r ?£?„1?der> die in 1943 vIas teelt, pa-
Vr-h 1000 kg gerepeld stroovlas, welke hij
goea aan een handelaar in stmnvlac óf aon
aan te pakken, zich later een vaste
positie in den binnendienst van de
Deze toch is uiteraard slechts een tij-
d®JÖk?> d°ckle goed aan een handelaar in stroo'vlas~of aan
BOMMEN OP ITALIAANSCH
GEBIED.
Dinsdagmiddag hebben formaties
vijandelijke vliegtuigen bommen ge
worpen op woonwijken van Trapani,
Ragusa en Messina. Er is ernstige j
schade aan burgerlijke gebouwen,
en er zijn 40 dooden en meer dan
100 gewonden onder de bevolking
van Trapani, zes dooden en negen
gewonden te Messina.
Door het voorzieningsfonds voor kun
stenaars wordt een door eigen krachten
geteekend mapje prentbriefkaarten in
den handel gebracht, dat in den boek
handel verkrijgbaar is en dient ter ver
sterking van de geldmiddelen van het
fonds.
P.T.T. verwerven"
Juist als de directeur uitgespro
ken is, verdwijnt een der bestel-
sters door de deur. Ze heeft haar
„wijk" gesorteerd en gaat nu be
zorgen.
Een flinke meid, die van aan
pakken weet en die oog heeft voor
de toekomst!
een vlasfabrikant aflevert, tot een
waarde van 8.zuiver linnen
weefsel zal kunnen koopen, zonder
daarvoor punten van de textielkaart
te behoeven in te leveren. Dit linnen
komt ter beschikking van den teler
en zijn vaste personeel. Gekocht
kunnen worden: handdoeken (bont)
lakens (wit) en linnen stukgoed
(wit).
De minister voor openbare werken,
Wassileff, heeft in een rede in Lom
er over gesproken, wat zou gebeu
ren, wanneer Engelschen en Ame
rikanen, als zij in het Oosten
van de Middellandsche Zee de over
macht zouden verkrijgen, zouden
trachten te landen aan de kust van
de Aegeische Zee, in Griekenland
Albanië of Dalmatië, zooals zij tijdens
den eersten wereldoorlog in Saloniki
aan land zijn gegaan. Het is duide
lijk, zoo zeide de minister, dat waar
dit ook op de kusten van het Bal
kanschiereiland moge gebeuren, Bul
garije niet buiten den actieradius van
den oorlog kan blijven, en dat het
dan tot werkelijk oorlo'gstooneel zal
worden. Dan zal het Bulgaarsche
volk als één man opstaan en den
vijand, die het zou wagen zijn vrij
heid, zijn heiligen bodem, zijn .oer
oude rechten aan te tasten, in zee
drijven.
PROF. SCHWARZGRUBER
GESNEUVELD.
Aan het Oostfront is gesneuveld Prof,
Rudolf Schwarzgruber, een bekend
alpinist uit de Donau-t en Alpengau.
Schwarzgruber beeft zfch met zijn
twee expedities naar den Kaukasus een
van -j-- -
Verminkte lijken met een deken be- wereldberoemden naam gemaakt.
Het SS-Ersatzkommando Niederlande
deelt mede:
Nederlanders van Arisch bloed, i
den leeftijd van 17-45 Jaar (ook ge-
huwden), die lichamelijk zoowel als
geestelijk goed ontwikkeld zijn en rich
geheel kunnen geven aan de eiscj\ei?.
die de opleiding hun stelt, kunnen zich
bij de genoemde adressen vervoegen,
teneinde gekeurd te worden.
Thans bestaat ook de mogelijkheid
tot opleiding en dienstvervullmg in
Nederland, in een sPec,aal_]ï^1,1_
bataljon. Gezinsleden deze' 111
ge is hebben eelljke voorrechten »ls
zij, die dienen in de Waffen-SS of
het Legioen: kostwinnersvergoeding
kostclooze ziekenverpleging, extra
levensmiddelen enz.
Tijdens deze keuringen, kunnen zich
ook diegenen melden, die tot d
rraansche SS in Nederland willen toe
tr i4 April 1943, 9 tot 13 uur Rotterdam,
Deutsches Hans, Westzeedijk.
15 April 1943. 9 tot 11 uur, Tilburg,
Lange Schijstraat 66. n„«rh
15 April 1943. 15 tot 17 uur. den Bosch.
Hotel Noord-Brabant, Mark. 45.
16 April 1943, 9 tot 11 uur Roermon
N.S D A P Swaimerstraat 61.
16 April' 1943. 16 tot 18 uur, Arnhem,
Weverstraat 16B. n«,*elo
17 April 1943, 9 tot 11 uur, Henge
DeutSches Haus.
17 April 1943, 15 tot 17 uur, Zwolle,
Hotel Peters. Markt.
18 April 1943. 9 tot 11 uur, Groninge
Concerthuls, Poelestraat.
Nedertandsche Vrijwilliger* strij
den in het Oosten
SS PK Zscb&ckel-O-H-P
18 April 1943, 15 tot 17 uur, Leeuwar
den. Huize Schaaf, BreedstraaL
19 April 1943, 9 tot 13 uur, Amster
dam, school Iepenweg 13.
20 April 1943, 9 tot uur. Utrecht,
N.V. Huis, Oudegracht 245.
211 April 1943, 9 tot 13 nur, Amersfoort,
Dienstgebouw, Lev«derweg.
22 April 1943, 9 t13 uur. Den Haag.
Café „Den Hout.' Bezuidenhoutsche-
weg.
GRQOT-ADMIRAAL DOENITZ
KRIJGT HET EIKENLOOF.
De Führer heeft den opperbevel
hebber van de marine, groot-admi
raal Dönitz, ontvangen en hem uit
waardeering voor zijn unieke ver
diensten voor de leiding van den
duikbootoorlog als 223sten soldaat
van de Duitsche weermacht het
eikenloof bij het ridderkruis van het
ijzeren kruis overhandigd.
AARDBEVING IN CHILI VERWOEST
EEN STAD.
Omtrent de ernstige aardbeving in I
Chili wordt nog gemeld, dat militaire
vliegtuigen hebben waargenomen, dat
van Salamanoa, dat ongeveer 5000 in
woners heeft, nauwelijks meer iets
overeind stSat. In de stad La Slerena
is het aantal slachtoffers naar ver
houding gering, daar de aardbeving I
overdag geschiedde. Het aantal gewon-
den is echter des te grooter.
OPVOEDING VAN Dfc SOVJET-JEUGD
Een verwaarloosde, zonder toezicht levende leugd, die zich op
de binnenplaatsen der buizenkazernes aan allerlei liederlijke
uitspattingei te buiten gaat Een duidelijk beeld geeft ons de
JComsomolskaja Prewda' van 20 JulAl939 CNF-GBL-Paam
RUIM 150 DUIKERS WERKEN AAN
BERGING DER „NORMANDIë."
Oceaanreus wordt troepen
transportschip.
In Duitsche scheepvaartkringen be
schikt men over informaties, waaruit
blijkt, dat er met man en macht ge
werkt wordt aan de berging der „Nor-
mandië," die indertijd tengevolge van
een zwaren brand in de haven van
New York is gekenterd. De werkzaam
heden, waaraan ruim 150 duikers deel
nemen, staan onder leiding van 30
ingenieurs der Amerikaansche marine.
Men wil de „Normandië," die reeds
was omgedoopt in „Lafayette," zoo
spoedig mogelijk in dienst stellen als
troepentranssportschip, daar de Ameri
kaansche koopvaardij slechts over
weinig voor dit doel geschikte passa
giersschepen beschikt.
t
HET AMERIKAANSCHE
VALUTAPLAJJ.
De Amerikaansche minister van finan
ciën, Morgenthau, heeft de voorstellen
der schatkist Inzake de valutaplannen
aan een commissie van den Amerikaan-
schen Senaat medegedeeld.
De voorstellen bevatten 6 punten en
wel de volgende: L De oprichting van
een stabiliseeringsfonds, 2. de verschaf
fing van middelen voor dit fonds, 3. op
heffing van oe deviezencontróle, 4. de
functies van het fonds, 5. de nieuwe
valuta-eenheid „Unitas" en 6. de leiding
van het fonds.
De deelnemende landen moeten min
stens een half milliard dollar storten.
Bepaald zou moeten worden, dat oe tal
rijke valutaplannen voor de toekomst
zonder speciale toestemming van het
fonds niet behandeld mogen worden.
TELEGRAM VAN KALLAY AAN
DEN DUCE.
BOEDAPEST, 6 April. (D.N.B.) - Mi
nister-president von Kallay heeft, naar
het Hongaarsche telegraafagentscbap
meldt, den Duce bij het passeeren van
dgrens een telegram gezo iden. waar
in hij dank zegt voop de zeer warme
ontvangst en verklaart terug te keeren
met de rotsvaste overtuiging, dat de
Italiaansche en Hongaarsche natie uit
hun strijd tegen de krachten: die de ge
meenschappelijke beschaving en het
christendom willen vernietigen, slechts
gesterkt te voorschijn zullen komen.
,Ik ben er van overtuigd, dat het op
het beginsel der gerechtigheid ont
staande nieuwe Europa onze beide na
ties in de nauwste vriendschap naast
elkander zal vinden, ook in1 het zware
opbouwwerk."
n.
In ons tweede artikeltje zouden
wij het een en ander zeggen over
het werken en streven van den
Westfrieschen Tooneelbond, een
organisatie, waarover zoo vaak
schouderophalend is gesproken,
doch •waaraan men één verdienste
toch niet kan ontzeggen: dat zij
den rederijker in het algemeen
meer bewust heeft gemaakt van
de plaats, die hij inneemt en van
het doel, dat hij zich heeft te stel
len en dat hooger ligt dan alleen
maar de menschen nu en dan eens
te laten lachen of huilen, al naar
het uitkomt.
Waarmede wü maar willen zeg
gen, dat tusschen het rederijken van
voorheen en thans een hemelsbreed
verschil ligt. Gaat men terug naar
den „dragen'-tijd van het tooneel,
dan waren er slechts twee eischen,
waaraan de speler behoefde te vol
doen. Doorslaggevend was, dat hij
zjjn rol goed uit het hoofd kende en
met eenigen pathos weergaf en
dit was zeer belangrijk dat de
grimeur hem dermate had toegeta
keld, dat hij voor de neefjes en
Sichtjes mitsgaders andere zich in
C zaal bevindende verwanten totaal
onherkenbaar was. Hoe meer er met
pruiken en schmink was gewerkt,
des te zekerder kon men van het
succes zijn. Dat men als rederijker
een cultureele taak had te vervul
len, daaraan werd nauwelijks ge
dacht
Kentering.
Toen voor ruim twintig jaar gele
den de tooneelbond het levenslicht
zag, beteekende dit een langzame
kentering. Geleidelijk aan werd het
tooneelleven in West-Friesland in
betere banen geleid. Er werd een
bondsbibliotheek opgericht er wer
den z.g. bondsaVonden en tooneel-
wedstrijden georganiseerd en .het is
van een dezer bijeenkomsten, dat de
uitspraak van een ouderwetsch, nu
reeas overleden plattelandsburge
meester dateert, dat dat rederoiken
toch maar een mooie sport was".
Dit was alles echter nog slechts een
begin; later zou men de vleugels nog
veel wijder uitslaan. Een der op
voedende factoren school ook in het
ezamenlijk bezoek aan goede too-
las beroepsgezelschappen waagden
zich slechts weinig in de provincie;
van goede tooneelspeelkunst bleef
men over het algemeen verstoken.
De groote trek.
Ook hier wist men echter raad op.
Kwam Amsterdam niet naar de pro
vincie, dan zou de provincie naar
Amsterdam komen en er werd een
aanvang gemaakt met het organi-
seeren van de zoogenaamde bonds-
reizen. Uit bijna alle dorpen van
West-Friesland kwam men per auto
bus op een centraal gelegen punt
samen en vandaar vertrok de gehee
le karavaan, soms uit tien, vijftien,
twintig bussen bestaande, naar de
hoofdstad. Meer dan eens kwam het
voor, dat de Westfriesche rederijkers
een groot deel van den schouwburg
bevolkten. 1
Inmiddels groeide de bond meer
en meer; steeds nieuwe vereenigin-
fen traden toe en het duurde maar
ort of de oude Noordhollandsche
bond, waarvan de Westfriesche in
den beginne slechts een bescheiden
zusterorganisatie was, was verre
overvleugeld.
Een ruim arbeidsveld.
Dat hierbij een ruim arbeidsveld
werd gevonden, behoeft welhaast
geen betoog. De bond ging zich in
teresseeren voor de auteursrechten,
waarmede van weerszijden maar al
te vaak werd gemarchandeerd, nöo-
digde menschen uit met tooneelerva-
ring 6m van voorlichting te dienen
in verschillende vraagstukken, zoo
als b.v. de tooneelbeÜchtilig, welke
voordien alles te wenschen overliet,
liet voordrachtkunstenaars van naam
op de planken verschijnen firn door
hun groote gaven meerdere bezie
ling bij te brengen aan hen, die het
tooneel uit liefhebberij dienden.
Men zette reciteercursussen en -mid
dagen op touw en men hielp elkaar
onderling door verhuur of uitlee-
ning van décors of requisieten. Het
bovenstaande vormt slechts een be-
Nadat reeds voorwedstarijden in
de gymnastiek voor drie districten
waren vastgesteld, zijn thans ook
de wedstrijden uitgeschreven voor
Zuid-Holland, te houden te Den
Haag op 9 Mei en voor Noord-Hol
land en Utrecht in Purmerend.
waarschijnlijk 16 Mei a.s.
De nationale raad Guglielmotti
heelt voor de financieele commissie
van de Fascistische Kamer een over
zicht gegeven van den oorlogstoe-
toestand. Nadat hij, naar Stefani
meldt, gewezen had op de beide be
langrijke vernieuwingen in de finan
cieele begrooting van het ministerie
van oorlog, n.1. op de verhooging
van het aantal Italiaansche officie
ren en op de aanvullende premie bii
onderscheidingen, sprak hij over het
groote aandeel van de vrijwillige
fascistische militie in de gevechten
aan alle fronten en in de bescher
ming van het vaderland.
Voorts maakte Guglielmotti gewag
van den bouw van nieuwe groote
transportvliegtuigen en van de op
richting van nieuwe formaties val
schermjagers, van de versterking
der infanterie-divisies in Afrika, van
de verbetering der kustbescherming
en van de versterking der pantser
troepen, alsmede van nieuwe troe-
penonderdeqlen en militieafdeelin-
gen, zooals landtroepen, skitroepen
en storingstroepen.
Bijzondere beteekenis krijgt, zoo
verklaarde Guglielmotti, het optre
den van de vloot en de luchtmacht
bij de ravitailleering van de fron
ten en de uitbreiding' van de bewa
peningsindustrie voor het vergrooten
van liet Italiaansche oorlogspoten
tieel. Sedert meer dan 30 jaar voert
Italië bijna ononderbroken strijd.
Zooals de Duce zeide, zal diegene
overwinnen, die een kwartier langer
verzet kan bieden dan de andere.
Italië, zoo zeide Guglielmotti ten
slotte, gelooft vast aan de overwin
ning, waarvoor het bereid is alle of
fers te brengen en waarvoor reeds
zooveel helden hun bloed gegeven
hebben.
GEALLIEERDE CONFERENTIE
VOOR VOEDSELVOORZIENING
UITGESTELD.
LISSABON, 7 April. - De conferentie
voor de voedselvoorziening der Ver-
eenigde Naties gedurende en na den
oorlog, die 27 April in de Ver. Staten
zou beginnen en waarvan veel ophef Is
gemaakt, omdat bij deze gelegenheid
de Sovjet-Unie voor de eerste maai
met haar bondgenooten aan de confe
rentietafel plaats zou nemen, is voor
onbepaalden tijd uitgesteld.
Volgens de jongste Palestijnsche
statistieken heeft ongeveer de helft
van de in Palestina wonende Joden,
n.1. 232.000, eind 1942 het Palestijn-
sche staatsburgerschap verworven.
In Palestina zijn thans nog 58.000
Poolsche, 20.000 Duitsche, 8000 Ame
rikaansche, 5000 Roemeensche, 7000
Britsche, 4000 Iraansche, 3000 Iraak-
schen 2500 Turksche en 3000 Griek
scheiden overzicht van wat de West- scke Joden, alsmede 37000 Joden
friesche Bond deed. Het vorig jaar verschillende andere nationali
is het bestuur weer een stapje ver- I toiten.
der
van
gegaan door het organiseeren
een regiecursus,
wat inderdaad mag gelden ais een
experiment. Johan M. Ridderikhoff,
die de leiding had, is zelf regisseur
Fransche wetenschappelijke krin
gen hebben besloten een oproep te
richten tot het Internationale Roode
Kruis, waarin geprotesteerd wordt
tegen de onmenschelijkheid der En-
m hart en nieren met beide bee- gelsch-Amerikaansche luchtaanval-
nen staat hij midden in de practtjk. len op de Fransche burgerbevolking
Vorigen Zondag is deze cursus ge- en verzocht wordt een commissie
eindigd met een soort examen en van onderzosk van het Internatio-
van de indrukken, die we hierbij nale Roode Kruis te zenden naar de
opdeden, schrijven w-eeen volgend
maal.
door de bombardementen.
Fransche steden.
getroffen