De inlevering van Radiotoestellen.
DAGBLAD VOOR
Duitsch oordeel over de Britsch-
Portugeesche overeenkomst.
Sovjetaanvallen in hevige gevechten
afgeslagen.
Britsche politiek van geweld tegenover kleine volken.
De indruk in Portugal.
Ook Zweden op genade of
ongenade overgeleverd.
Een laatste vermaan.
De vrijstellingen.
Verduister van 18.006.45.
In iwee dagen 142 vijandelijke vliegtuigen neergeschoten.
Badoglio verklaart
Duitschland' den oorlog.
De Sovjet-Unie moet geheel
Europa tot aan het Kanaal
bezitten.
De strijd in Italië.
De nieuwe fascistische
regeering.
Vertegenwoordiging van
moeder of voogden.
Noorwegen een wegwijzer
voor ons land?
Uitgave:
Dagblad voor Noord-Holland N.V.
Alkmaar - Voordam C 9.
Bureau der Heldersche éditie:
Den Helder: Koningstraat 78.
Telefoon 2345 (2 lijnen).
Postrekening 449041.
DONDERDAG 14 OCTOBER 1943.
HELDERSCHE EDITIE.
NOORD-HOLLAND
87e Jaargang, No. 240, 2 pagina's.
Dese Courant verschijnt dagelijks
Advertentie-tarief.
Prijs der gewone advertenties in deze
Editie 11 ot. per m.M. Bij contract
binnen een jaar te gebruiken belang
rijke korting. Tarieven voor de geheele
oplage op aanvrage.
Het standpunt van de Wilhelmscrasse
ten aanzien van de gebeurtenissen op
de Azoren kan als volgt worden sa
mengevat:
De door Churchill als een „over
eenkomst" verkondigde maatregel is
tot stand gekomen ojider den druk
van eischen In den vorm van een
ultimatum door de Britsche regee
ring, gesteld aan de Portugeesche
regeering. De Portugeesche regee
ring heeft zich met het oog op de
afpersingen en dreigementen blijk
baar niet in staat geacht zich tegen
dezen druk te verzetten.
Wanneer Churchill zich beroept op
een,verdrag uit het jaar 1373, dan is
hier sprake van een doorzichtigen pro-
pagandatruc, daar dit verdrag uitslui
tend beschouwd moet worden als een
koloniale overeenkomst van bescher
ming, die in den loop der tijden reeds
lang is achterhaald en ten doel had
Engeland de mogelijkheid te geven zich
te vergrijpen aan het Portugeesche ko
loniale bezit. De thans gesloten over
eenkomst vormt 'n nieuwe schakel in de
reeds lange keten van woordbreuken,
die Engeland tegen Portugal bedreven
heeft. In dit verband moet herinnerd
worden aan de plechtige verklaringen
die Engeland en de Ver. Staten bij de
landingsactie in Afrika tegenover Por
tugal en Spanje hebben afgelegd.
Men is er te Berlijn van overtuigd,
dat bij de »actie van Churchill tegen
Portugal sprake is van een poging ->m de
Portugeesche neutraliteit in haar fun
dament te treffen. Bovendien betreft
het hier een poging om kort voor het
begin van de conferentie der ministers
van buitenlandsche zaken te Moskou
een parade-succes te boeken, en
om de gevolgen van de herle
vende Duitsche duikbootactie te ver
zwakken. Aan alle overige neutrale
staten moet het duidelijk zijn, dat de
nieuwe actie tegen Portugal een illu
stratie vormt van de politiek van ge
weld der Britsche regeering tegenover
de kleine volken.
In Berlijn was men sinds lang op de
hoogte van de voornemens der Ver.
Staten en der Britten tegenover de
Azoren. Alle vroegere pogingen zijn
mislukt op de standvastige houding van
de Portugeesche regeering. Pas de
stappen in den vorm van een ultimatum
van den kant van Engeland hebben het
prijsgeven van de Azoren bewerkstel
ligd.
De indruk in Portugal.
Hoewel de publicatie geschied is in
een vorm waarbij het zwaartepunt ge
legd wordt op de handhaving van de
Portugeesche neutraliteit, valt het toch
niet te verwonderen, dat deze wijziging
in de Portugeesche buitenlandsche poli
tiek bezorgdheid heeft gewekt en in
een algemeene gereserveerdheid tot
uiting is gekomen.
Naast den indruk, dat Portugal een
van zijn souvereine rechten heeft prijs
gegeven, heeft men het onbehaaglijke
gevoel, dat de oorlog dichter bi] Portu
gal in de buurt is gekomen en dat is
het wat het Portugeesche publiek het
meeste verafschuwt.
In politieke kringen, die een zelfstan
dig oordeel behouden hebben, verneemt
men scherpe opmerkingen over het
bondgenootschap met Engeland, dat
voor Portugal niets dan nadeelen ople
vert. Engeland maakt van zijn bondge
nootschap met Portugal gebruik om
steeds nieuwe concessies af te dwingen.
Het is kenmerkend, dat deze nfëuwe zet
van de Britsche politiek juist geschiedt
op het moment, dat voor de Angel-
Saksische scheepvaart het gebruik van
de Azoren van dringende beteekenis
wordt met het oog op de nieuwe aan
valsgolf Van de Duitsche' duikbooten.
De Portugeesche pers.
De ochtendbladen houden zich in uit
voerige commentaren met de gebeurte
nis bezig, maar zij houden* zich binnen
het kader van de aan de pers verstrek
te instructies, die de minister-president
persoonlijk aan de hoofdredacteuren
der bladen heeft verduidelijkt.
In dezen zin wcfrdt het sluiten wan
een verdrag met. Engeland beschouwd
als een succes van de Portugeesche
buitenlandsche politiek en ais de logi
sche consequentie van het 600-jaar oude
bondgenootschap tusschen Engeland en
Portugal. Het blad Seculo legt grooten
nadruk op de handhaving van de neu
traliteit alsmede op het feit, dat de
troepen na afloop van den oorlog van
de eilanden worden teruggetrokken
Alle bladen wijzen in hun opschriften
speciaal op deze beide punten. Ook
wordt er aan herinnerd, dat het Iberi
sche blok behouden blijft. In een hoofd
artikel wordt o.a. gezegd, dat het gaat
om een mogelijkheid waarmede de Por
tugeesche buitenlandsche politiek altijd
reeds rekening heeft gehouden en in
het bijzonder minister-president Sala-
zar, die vaak in zijn redevoeringen zelf
verklaard heeft: „Het toelaten van
vreemdelingen in een deel van het
Portugeesche eilandenrijk is noch een
daad van geweld, noch een eisch die
ons vaderlandsche gevoel zou kunnen
kwetsen."
Het land moge met vertrouwen de
toekomstige gebeurtenissen tegemoet
zien. Het zal noch ontbreken aan de
kracht om zoo noodig het bezit held
haftig te verdedigen, noch aan den
manlijken geest om de beproevingen,
die wellicht nog te wachten staan,
standvastig te verdragen.
Duitsche voorzorgsmaatregelen.
In toonaangevende kringen der Rijks
hoofdstad wordt te kennen gegeven, dat
het gejuich der Anglo-Amerikanen
over hun coup ten aanzien van de Azo
ren wellicht ietwat voorbarig is. De mi
litaire, resp. strategische voordeelen,
die men zich aan gene zijde van de be
zetting belooft, zullen, zoo wordt ver
klaard, waarschijnlijk door le voor
zorgsmaatregelen opgeheven worden,
die van Duitsche zijde in volle bekend
heid met de sedert lang ondernomen
manoeuvres tijdig genomen zijn.
STOCKHOLM, 13 Oct. (ANP). - Al
leen die Zweed, die geen greintje ver
stand bezit of van een zinloozen haat
vervuld is, kan het doodelijke gevaar
loochenen of onderschatten waarin
Zweden zich zal bevinden op den dag
waarop Duitschland den strijd zou sta
ken. Tot deze conclusie komt het eerste
van een aangekondigde reeks artikelen
in Dagsposten onder het opschrift
„Ook Zweden op genade of ongenade
overgeleverd?"
De schrijver verklaart, dat de door de
Zweedsche pers gevoerde propaganda
het meerendeel der Zweden van hun
nationale instinct beroofd heeft. Hoe
kan een verstandige Zweed gelooven,
dat men zich gemakkelijker zou kunnen
schikken in een Russische overheer-
sching van Europa dan in een Duitsche.
Waar de Sovjet-Unie zal blijven staan
wanneer Duitschland vernietigd werd,
weet niemand, misschien zelfs niet eens
Stalin zelf. Vast staat echter, dat zij
zich niet zou laten ophouden voordat
zij de wateren van den Atlantischen
Oceaan op de een of andere plaats zou
Jee
hebben bereikt.
Noorwegen zou in dat geval onder
vinden, dat het Duitsche juk hoe zwaar
het ook gevoeld wordt, in«werkelijkheid
tamelijk licht was vergeleken met dat
gene, wat het land na een Russische
overwinning te wachten staat.
VICTOR EMANUEL UITSLUITEND:
KONING VAN ITALIë.
LISSABON, 13 Oct. (DNB) - Naar de
Engelsche nieuwsdienst meldt, heeft
de minister van staat, Law, heden in
het Lagerhuis het volgende bekend ge
maakt:
„Het is volkomen ontoelaatbaar, dat
de koning van Italië de titels voert van
„keizer van Ethiopië" en „koning van
Albanië" die vervat zijn in zijn decreet
van 23 September. Deze beide titels
zijn daarin geplaatst „door een vergis
sing van ondergeschikte Italiaansche
ambtenaren*'. De regeering-Badoglio
heeft toegezegd, dat de koning voortaan
slechts genoemd zal worden „koning
van Italië".
TEGEN HET BOLSJEWISME.
Meldt U voor de Waffen)-SS
en de Landwacht.
Het SS-Ersatzkommando deelt mede:
Iedere gezonde Nederlander, op den
leeftijd van 1745 jaar, kan zich vrijwil
lig bij de hieronder vermelde adressen
vervoegen, ten einde gekeurd te -vorden
voor de Waffen-SS of de Landwacht.
Tijdens de keuringen worden alle In
lichtingen verstrekt met betrekking tot de
verzorging van familieleden, duur der
opleiding, extra levensmiddelen, etc.
Vrijwilligers, die om bepaalde redenen
ln Nederland moeten blijven, kunnen
dienst nemen bij de Landwacht of bij het
SS-Wachtbataljon ln Amersfoort.
Ook vrijwilligers voor de Duitsche
Kriegsmarine kunnen zich aanmelden. Zij,
die tot de Germaansche SS ln Nederland
loetreden willen, kunnen zich -vcneens
aanmelden, t
Personen, tflsschen 18—30 jaar, die aan-
meldingsplichtig zUn voor de tewerkstel
ling, kunnen zich eveneens aanmelden en
worden gedurende hun verbintenis van de
tewerkstelling vrijgesteld.
Officier ln de Waffen-SS kan leder wor
den. die na minstens een jaar diensttijd
zijn geschiktheid voor de officiersoplei
ding heeft bewezen. Zijn -chooloplciding
is niet doorslaggevend. Beslissend voor
bevordering zijn: karakter, gedrag, pres
tatie.
18.10.43 914.00 uur, Rotterdam. Deut-
sches Haus, Westzeedijk; 19.10.43, 112 00
uur, Breda, Restaurant Modern, Markt;
1518.00 uur. Den Bosch, tïotel Noord-
Brabant, Markt 45; 20 10 43, 9—12.00 uur,
Venlo, Deutsches Haus, Egmondstr. 16:
15—18.00 uur. Arnhem, Café Royal; 21.10.43.
9—12.00 uur, Hengelo, Café Modern, Spoor
straat 18; 15—18.90 uur, Zwolle, Hotel Gij-
tenbeek; 22.10.43, 9—1J.00 uur, \ssen. Con
certhuls, a. d. Vaart: 15—18 00 uur Gro
ningen, Concerthuis, Poelestraat: 23.10.43,
912.00 uur, Leeuwarden, Huize Schaaf,
Breedstraat; 24.19.43, 9—14 00 uur, Amster
dam, Dam 4; 25.10.43, 9—13 00 uur, Utrecht.
N.V.-Huis, Oudegraeht 245; 26 10 43, 9—14.00
uur, Amersfoort, Pol. Durchgangslager,
Leusderweg: 27 10 43, 9—14 00 uur, Den
Haag, Café den Hout, Bezuldenhoutsche-
weg.
Ome mannen In het Ooitel
Xh PK WtmlU/O/H/P
Ter nagedachtenis aan den op 10 Febr.
van dit jaar door moordenaarshand
gevallen W.A.-man H. Bannink werd
te Haarlem op zijn graf een gedenk-
- teeken onthuld en aan de familie
overgedragen. De commandant der
W.A., mr. A. J. Zondervan reikte aan
de mannen van het .Vendel Bannink
armbanden uit CNF/Franse/Pax m
REDE VAN KROATISCHEN
MINISTER-PRESIDENT.
De nieuwe minister-president dr.
Nicola Manditsj heeft een toespraak ge-
jjouden tot het Kroatische volk. De
eerste zorg der regeéring is de moreele
en materieele Versterking van de Kroa
tische weermacht. De tweede belang
rijke taak ziet de regeering in de waar
borging van de voedselvoorziening in
het bijzonder voor den kleinen man. De
Kroatische staat heeft volledig begfip
voor de ondersteuning van het Duit
sche rijk en zijn weermacht. Sedert de
oprichting van den Kroatischen staat
tot op heden heeft de Duitsche regee
ring alle pogingen om den onafhanke-
lijken staat Kroatië te versterken, ge
steund. Schouder aan schouder met het
onoverwinlijke leger en alle verbonden
volken zal Kroatië den strijd tegen de
vijanden van Europa tot de eindover
winning voortzetten.
De Höhere SS- und Polizeiführer maakt bekend:
Aan mijn bekendmaking van 2 October 1943, volgens welke aan de
personen, die hun radiotoestel voor zoo ver dit valt onder den inleve
ringsplicht, vóór 20 October 1943 inleveren, vrijheid van straf wordt
toegezegd, hebben reeds duizenden gevolg gegeven.
Er wordt nogmaals nadrukkelijk op gewezen, dat tegen personen,
die na 20 October 1943 nog, zonder daartoe gerechtigd te zijn, in het
bezit zijn van een radiotoestel, met bijzondere strengheid zal worden
opgetreden.
Tegen hen kunnen volgens par. 10 van mijn verordening van 13
Mei 1943 betreffende het verbeurd verklaren van radio-ontvangtoe
stellen gevangenisstraffen en boeten tot een onbeperkten omvang wor
den uitgesproken. Bovendien kunnen tegen hen maatregelen der
Sicherheitspolizei bevolen worden, in het bijzonder ook verbeurdver
klaring van hun roerend en onroerend vermogen.
Ik vestig er in het bijzonder de aandacht op, dat ik in ieder
geval van niet inlevering of van heimelijk wegwerken van een
toestel als eersten strafmaatregel last zal geven tot onmiddel
lijke verbeurdverklaring van het geheele huisraad met inbegrip
van de meubels ten gunste van slachtoffers van bombardemen
ten.
Er wordt nogmaals op gewezen, dat slechts die personen vrijgesteld
zijn van den plicht tot inlevering van hun radiotoestel, die in het
bezit zijn van eeft officieele voorloopige „Bescheinigung". De officieele
voorloopige „Bescheinigungen" zijn op volgorde genummerd, aan de
eene zijde bedrukt met Duitschen, aan de andere met .Nederlandschen
tekst. Bovendien moeten de „Bescheinigungen" voorzien zijn van een
dienststempel der Dienststelle, die de Bescheinigung heeft uitgereikt.
Alle andere Bescheinigungen van Dienststellen of personen zijn on
geldig en beschermen de bezitters niet tegen bestraffing, wanneer de
toestellen niet voor den vastgestelden termijn worden ingeleverd.
Wie een verzoek om vrijstelling van de inleveringsverplichting
heeft ingediend en tot heden nog niet de bovengenoemde Bescheini
gung heeft ontvangen moet zijn verzoek als afgewezen beschouwen en
derhalve zijn radiotoestel onverwijld inleveren.
15 Oct-: Zon op 7.04, onder y.47.
Maan onder 9.00, op 19.16.
UIT HET HOOFDKWARTIER VAN
DEN FÜHRER, 13 Oct. (DNB) Het
opperbevel van de weermacht maakt
bekend:
Aan den Dnjepr viel de vijand gis
teren den geheelen dag het brugge-
hoofd Saporosje en ónze stellingen in
den sector ten zuidoosten van Kief met
sterke strijdkrachten aan. In hevige
gevechten werden de aanvallen afge
slagen en 137 pantserwagens kapotge
schoten. Plaatselijke bressen werden
afgegrendeld.
Aan den mond van den Fripet en
ten zuidén van Gomel heroverden
pantsertroepen en grenadiers ln
krachtige tegenaanvallen verschei
dene plaatsen, die op de vooraf
gaande dagen waren verloren ge
gaan.
Ten noorden van Gomel en ten wes
ten van Smolensk ondernamen de
Sowjets met bijeengeraapte strijd
krachten nieuwe doorbraakpogingen.
In verbitterden strijd behaalden onze
troepen daar weer een volledig af-
weersucces.
Van de overige deelen van het Ooste
lijke front, vooral uit de sectoren van
de Zee van Asof en ten Zuidwesten
van Welikije Loeki wordt melding ge
maakt van vrij levendige plaatselijke
gevechtsactie.
Op 11 en 12 October schoten jagers
en luchtdoelartillerie .aan het Oostelijke
front 142 Sovjetvliegtuigen omlaag. Ze»
eigen machines worden vermist.
Aan het Zuid-Italiaansche front werd
gisteren de wederzij dsche activiteit van
de artillerie aanzienlijk versterkt.
Verscheidene plaatselijke aanval
len van Britsch-Amerikaansche
strijdkrachten in het dal van den
Volturno en ln de Zuidelijke Apen
nijnen werden onder hevige, bloe
dige verliezen voor den vijand af
geslagen.
In het gebied van de Middellandsche
Zee bombardeerde de luchtmacht met
goed gevolg een vijandelijk eiland
steunpunt en ondernam een doeltref-
fenden aanval op haven en vliegveld
van Ajaccio.
EEN MAATREGEL WELKE PRAC-
TISCH GEEN BETEEKENIS HEEFT.
BERLIJN, 13 Oct. (ANP).
Volgens den Britschen berichten
dienst heeft de clique van Badoglio
Duitschland den oorlog laten ver
klaren. Een „officieele mededee-
ling" zou in den loop van vandaag
den Duitschen ambassadeur te
Madrid overhandigd zjjn.
Te Berlijn wordt een dergelijk bericht
met begrijpelijke ironie ontvangen,
daar het feit als zoodanig slechts een
sluitsteen vormt van het verraad, dat
voor de geschiedenis zijn stempel heeft
gedrukt op koning Victor Emanuel,
Badoglio en zijn lieden. De practische
uitwerking van dezen maatregel is van
weinig beteekenis. In feite strijden
reeds weken elementen, die aan Enge
land en Amerika onderhoorig zijn.
tegen de Duitsche troepen in Italië. Er
wijzigt zich dus niets in den toestand,
zij het dan dat, naar men heden in
Berlijn verklaart, Badoglio en zijn lie
den thans ook door een nieuw docu
ment van Britsche zijde hun onderwer
ping aan de smadelijke Engelsche
eischen bekrachtigen en voor de open
bare meening der wereld te kennen
geven, dat zij voor hun zuiver persoon
lijke belangen ook niet meer terug
schrikken voor de smerigste handel
wijze.
Als belangwekkend wordt in Berlijn
hoogstens het feit naar voren gebracht,
dat de kring van Badoglio als zooge
naamde „medeoorlogvoerende macht"
niet slechts door Engeland en de Ver
Staten doch ook door de Sovjet-Unie is
erkend, waarmede het uitstrekken van
den invloed van Sovjet-Rusland tot
andere dan haar eigen belangensfeer
betreffende kwestice officieel wordt ge
documenteerd.
LISSABON, 13 Oct. (ANP). - Met
het oog op de internationale debatten
over den invloed der Sovjet-Unie in
Europa, die thans gevoerd worden, wijst
men in anti-bolsjewistisëhe kringen in
de Portugeesche hoofdstad op den over
vloed van volkomen ondubbelzinnige
stemmen over dit onderwerp uit de
Ver. Staten. Zoo heeft de bekende Ame-
rikaansche publicist Dewitt Mackenzie
reeds op 3 Augustus in het dikwijls van
officieele zijde geïnspireerde blad „Phi-
ladelphia Inquirer" geschreven, dat men
er algemeen van overtuigd is, dat de
Sovjet-Unie na 4en oorlog door de
macht der gebeurtenissen Oost- en
Centraal-Europa en misschien zelfs
geheel Europa tot aan het Kanaal zal
beheerschen. Men zal dan allerlei ver
anderingen zien en er zal misschien in
vele volken een ontwikkeling naar het
communisme komen. Wanneer men zich
dergelijke uitlatingen voor oogen houdt,
zoo wordt in dezd Portugeesche kringen
verklaard, kan men slechts met de
somberste voorgevoelens de voorberei
dingen voor de Driemogendhedenconfe-
rentie te Moskou volgen.
De strijd in Italië blijft beperkt tot
gevechten van min of meer plaatselij
ken aard en de geallieerden hebben tot
dusver bij hun opmarsch naar Rome
slechts geringe vorderingen gemaakt.
De taktiek van maarschalk Kesselring
is erop gericht, den geallieerden op
marsch te vertragen. Al vechtend trek
ken de Duitschers zich zeer langzaam
terug. Op de beide vleugels stuiten de
geallieerden op uiterst hardnekkigen
tegenstand. Op den westelijken vleugel
hebben de Duitschers, naar hier wordt
verklaard, de Volturno-stelling nog
steeds kunnen houden. Indien niet in
den rug der Duitsche stellingen nieuwe
geallieerde landingen worden onderno
men een gevaar waarmede Kessel
ring steeds rekening moet houden
schijnt de mogelijkheid van een snellen
EngelschAmerikaanschen opmarsch
gering. Aan den anderen kant Is het
de vraag of maarschalk Kesselring het
in dit gebied op een grooten slag wil
laten aankomen.
ROME, 13 Oct. (DNB). - Het recente
besluit van de republikeinsch-fascistl
sche regeering behelst, naar de Italiaan,
sche pers meldt, het bijeenroepen van
een constitueerende vergadering te zij
ner tijd ten behoeve van het nemen van
besluiten over regeeringsvorm en be
ëindiging van de huidige constitu-
tioneele crisis. De constitueerende ver
gadering zal op grond van verkiezingen
gevormd worden en in volledigen om
vang de volkssouvereiniteit verwezen
lijken. Haar bijeenroeping vooronder
stelt een weloverwogen voorbereiding
van de openbare meening.
De republikeinsch fascistische partij.
De secretaris der republikeinsch-
fascistische partij, Pavolini, heeft richt
lijnen uitgevaardigd betreffende opne
ming in de partij. Het onderzoek van
de verzoeken om opgenomen te worden
is de taak van een commissie van drie
in iedere provincie. De richtlijnen be
palen, dat meedoogenloos moeten wor
den afgewezen degenen, die den Duce
en het fascisme hebben verraden onge
acht vroegere verdiensten, daarentegen
mpet een grootmoedige houding aan
genomen worden jegens leden van
andere partijen, vooral pgrtijen met re
publikeinsch standpunt. De partij zal
grootendeels een partij van jonge men-
schen zijn en haar aanhang hebben in
kringen der arbeiders, boeren, kleine
employees, technici en tn de vrije be
roepen. Plutocraten en lieden, die zich
verrijkt hebben moeten verre gehouden
worden. Bij toelating wordt den hoog-
sten prijs gesteld op fatsoenlijkheid van
karakter en een flinken strijdersgeest
HUWELIJK VAN JAPANSCHE
KEIZERSDOCHTER.
In het keizerlijke paleis is gister op
plechtige wijze het huwelijk voltrokken
van de oudste dochter van het Japan-
sche keizerlijke paar, prinses Sjigeko
Teroenomiya, met prins Naroebiko Bi-
gasbipoeni. Even voor 9 uur verschenen
voor de „Kasbiko Dokoro", het keizer
lijke huwelijksaltaar, de prins en de
prinses in traditioneele oude hofgewa-
den. Na den daartoe aangewezen hof-
priester en ceremoniemeester prins Ki-
miteroe Snajo, sprak het bruidspaar
eveneens een aantal gebeden uit. Ver
volgens reikte prins Sanjo den beker
met den heiligen rijstwijn aan het
bruidspaar over. Na den gemeenschap-
pelijken dronk was de huwelijksvol
trekking volgens den Hindustaanschen
ritus ten einde en werden er 21 sa
luutschoten gelost.
Tal van prinsen u prinsessen waren
bij deze plechtigheid aanwezig. Tijdens
den rit van het keizerlijke paleis naar
het paleis van het prinselijk paar door
de feestelijk getooide straten der hoofd
stad werd het bruidspaar door een tal
rijke menigte geestdriftig toegejuicht.
Bfj verzoeken tot vaststelling
van vaderschap.
Het Rijkscommissariaat maakt be
kend:
In aansluiting aan artikel 5 der ver
ordening ter uitvoering van de veror
dening betreffende de verzorging van
kinderen van leden van de Duitsche
weermacht in de bezette gebieden van
13 Februari 1943 (Verordeningenblad
voor het bezette Nederlandsche gebied,
bekendmaking no. 39/1943) heeft de
Rijkscommissaris met betrekking tot de
vertegenwoordiging van moeders of
voogden bij verzoeken om vaststelling
van het vaderschap, de navolgende re
geling getroffen:
Bij het indienen van het verzoek en
in de procedure voor den krijgsraad
moet de moeder of de voogd zich doen
vertegenwoordigen door den leider van
het Bureau voor Volkswelvaart in het
arbeidsgebied van de N.S.D.A.P. in Ne
derland, tenzij de moeder is bevallen in
een tehuis van de „Lebensborn". In
dit geval is de gemachtigde van de
„Lebensborn" gerechtigd om als ver
tegenwoordiger op te treden.
Tevens wordt bekendgemaakt, dat in
Nederland voor de beslissing over bo
venbedoëlde verzoeken de onderstaan
de krijgsraden bevoegd zijn:
1. Voor aanspraken tegen leden van
het leger:
„Das Gericht des kommandierenden
Generals und Befehlshabers der Trup-
pen des Heeres in den Nlederlanden
(Standort Utrecht)",
2. Voor aanspraken tegen leden van
de oorlogsmarine: „Das Gericht Adml-
ral in den Nlederlanden in Utrecht",
3. Voor aanspraken tegen leden van
de luchtmacht:
„Das Feldgericht des kommandieren
den Generals und Befehlshabers im
Luftgau Holland mlt dem Sitz in Am
sterdam".
„EEN NEDERLANDSCHE VROUW
AAN HET WOORD".
's-GRAVENHAGE, 13 Oct. - De titel
van het praatje van Max Blokzijl, uit
te zenden in de serie brandende kwes
ties op Donderdag 14 Oct. 1943 over den
zender Hilversum 1 om 18.45 uur, luidt:
„Een Nederlandsche vrouw aan het
woord".
HOOFDPRIJZEN STAATSLOTERIJ.
1000.—: 11420, 17277, 19649 21744.
400.—: 6381, 9399.
200.—: 3200, 12457, 16316, 20545.
100.—: 1829, 4522, 4957, 8122, 9182,
9490, 16301, 16263, 21501,
21394.
n.
(Van onzen politieken redacteur).
De parallele ontwikkeling der po
litieke verhoudingen, die in velerlei
opzicht tusschen Noorwegen en Ne-
dferland bestaat, en waarop we in eep
eerste artikel ingingen, heeft een
nieuw aanknoopingspunt gevonden in
de officiëele verklaring, die Rijks
commissaris Terboven op 25 Septem
ber j.1. in een bijeenkomst van Noor-
sche partijleiders namens den Fübrer
aflegde. Volgens de .Deutsche Zei-
tung in Norwegen," van 27 September
j.1., luidde de belangrijkste passage in
het Duitsch: „Dabei ist es der unab-
anderliche Wille des Führers, nach
dem slegreichen Ende dieses Schick-
salskampfes ein nationales und sozia-
listisches Norwegen in Freiheit und
SelbstSndigkeit erstehen zu lassen,
das nur jene Funktlonen in die höhere
Ebene einer europaischen Gemein-
schaft abgibt, die für die Sicherheit
Europas auf alle Zeiten unabdingbar
sind, weil dlese Gemeischaft allein
entscheidender Trager und Garant
dieser Sicherheit sein kann und sein
wird". (Met een1 ge vrijheid t.o.v. het
woord Ebene vlakte, plateau, dat
zich bij een zingetrouwe vertaling in
het Nederlandsch moeilijk hairahaven
kan, zetten we deze passage als volgt
over: „Het is de onveranderlijke wil
van den Führer, na den zegevieren
den afloop van dezen strijd een natio
naal en socialistisch Noorwegen in
vrijheid en zelfstandigheid te laten
ontstaan, dat slechts ten behoeve van
een hooger orgaan der Europeesche
gemeenschap die funfcties afstaat, die
dit hooger orgaan ter verzekering van
het voortbestaan van Europa onvoor-
.waardelijk voor alle toekomst noodig
heeft, omdat deze gemeenschap al
léén de beslissende drager en garant
van deza verzekering kan en zal
zijn").
In het reeds aangehaalde nummer
van de „Deutsche Zeitung in Norwe-
gen" stond ook in groote trekken de
rede van. Quisling, bij die gelegenheid
uitgesproken, weergegeven. Enkele
passages geven aan de verklaring van
den Führer nog een bijzonder relief.
Hij zeide o.a.: „Over de Europeesche
nieuwe orde is veel gesproken en veel
geschreven zonder dat echter daar-
over veel concreets bekend gegeven
werd. Eén ding is echter zeker; een
•groote gedachte krijgt eerst dan
effectieve kracht, wanneer zich de
vormen verwezenlijken, die als doel
gedacht zijn. Sleyhts in een georgani
seerde en krachtige samenwerking op
den grondslag van nationale zelfstan
digheid kunnen de volken van Europa
hun krachten tegen het bolsjewisme
en de ontbindende machten inspan
nen. De moreele en nationale kracht,
die in de volken woont, moet ontwik
kelingsmogelijkheid gegeven worden,
opdat Europa zijn innerlijke tegen
stellingen, die zoowel tusschen de na
ties onderling als ook in de afzonder
lijke naties bestaan, overbruggen kan.
De Europeesche volken moeten zich
met elementaire kracht tot een ge
meenschappelijk front in dezen groo-
tèn strijd, Europa's onafhankelijk
heidsstrijd, aaneensmeden laten. De
Europeesche revolutie en de vrij
heidsstrijd moeten een proces worden,
dat de volken van Europa vereenigt.
zooals de Amerikaansche revolutie en
de Amerikaansche vrijheidsstrijd de
staten van Amerika vereenigde.
Europa om een Germaansch blok te
organiseeren is niet alleen het belang
rijkste oorlogsdoel, het is ook het be
langrijkste politieke oorlogsmiddel.
Deze Europeesche nieuwe orde en de
verzekering van een sterke zelfstan
dige positie voor Noorwegen is het
belangrijkste doel, dat wij op het
oogenblik hebben".
De verklaring, die Rijkscommissaris
Terboven namens den Führer af
legde, is een belangrijke bijdrage tot
concrete vormgeving aan de gedach
ten over de Europeesche nieuwe or
dening. Voor het eerst wordt hier uit
bevoegden mond nadrukkelijk vastge
legd, dat de Europeesche gemeen
schap een afstand van bepaalde poli
tieke functies van de staten voor
onderstelt. Dat is volkomen natuur
lijk. Zelfstandigheid is een even be
perkt begrip als vrijheid en Vrije wil.
Iedere gemeenschap, of die nu van
personen of van staten is, eischt af
stand van bepaalde rechten. Wat deze
personen of staten afzonderlijk niet
konden bereiken, bereiken zij door
het vormen van een gemeenschap, die
door middel van een centrale organi
satie de anders verspreid tobbende of
zelfs elkaar onderling bestrijdende
krachten bundelt en tot een grooter
effect aanwendt. Zelfs ieder verdrag
of overeenkomst, die een staat sluit,
beteekent in wezen een beperkin"
van zijn vrijheid en zelfstandigheid, of
dit nu een Volkenbond, een Pact van
Drie of een Atlantic Charter geldt.
De functies, die volgens de verkla
ring van den Führer afgestaan moe
ten worden, zijn niet genoemd. Men
kan er voorloopig dus slechts naar
gissen. Hieraan kan men zich echter
met des te grooter kans op juistheid
wagen, naarmate men zich zorgvuldi
ger van het wezen der heerschende
Europeesche machten een beeld
vormt. Over deze af te stane functies
m een derde artikel.
In het gister opgenomen artikel staat:
„Up grond van tal van overwegingen
kunnen we moeilijk aannemen, dat hier
een gunstiger procédé dan in Noorwe
gen zou toegepast worden". De belang
stellende lezer zal reeds begrepen heb
ben dat hier het woord gunstiger ver
vangen móet worden door ongunstiger
EEN NOODEXAMEN OF DE
MIDDELBARE SCHOLEN.
Het plan bestaat op de middelbare
scholen en gymnasia een nood-examen
in te stellen voor jongelui uit de hoog
ste klassen, die tusschen 1 October en
31 December 19 jaar worden. De be-
l\u°° meldt de "Haagsche
dlt ®xamen n°8 voor 1 Janua-
n 1944 wordt afgenomen door direc
teur en leerareD van de scholen.
Het diploma, dat wordt verkregen
wanneer het noodexamen met gunstig
gevolg zal zijn afgelegd, zal dezelfde
rechten geven als het normale diploma.
Evenals voor het eindexamen 1943 zul
len de eischen voor dat van 1944 in
verband met de ongunstige tijden wor
den vereenvoudigd.
