De inlevering van Radiotoestellen.
De luchtslag boven Schweinfurt.
DAGBLAD VOOR
Mislukte doorbraakpogingen der Sovjets.
Hef probleem
Duifschland-Rusland.
121 van de 300 vijandelijke bommenwerpers
in Zuidwesi-Duitschland omlaag gehaald.
SAPAROSJE ONTRUIMD.
Groote aanval in de richting
van Rome.
Ministerwisseling in Sofia.
Een laafsie vermaan.
De vrijstellingen.
Vliegende vestingen werden
vliegende doodkisten.
De Portugeesche concessies.
DE NIEUWE BONNEN.
Groote plannen van de
N.J.H.C.
Verduister van 18.006.45.
Uitgave:
Dagblad voor Noord-Holland N.V.
Alkmaar - Voordam C 8.
Bureau der Helderscbe éditie:
Den Helder: Koningstraat 78.
Telefoon 2345 (2 l(jnen)
Postrekening 449041.
ZATERDAG 16 OCTOBER 1943.
HELDERSCHE EDITIE.
NOORD-HOLLAND
87e Jaargang, No. 242, 4 pagina's.
Deze Courant verschijnt dagelijks
Advertentie-tarief.
Prijs der gewone advertenties in deze
Editie Tl ct. per m.M. Bjj contract
binnen een jaar te gebruiken belang
rijke korting. Tarieven voor de geheele
oplage op aanvrage.
(Van onzen politieken redacteur.)
OFSCHOON de veelzijdige aspecten
der Duitsch-Russische verhoudin
gen stof voor boekdeelen bieden, is het
in verband met de actualiteit van
allerlei geruchten nuttig, dit vraag
stuk in kort bestek te belichten. Dat
er tusschen het nationaal-socialisme en
bolsjewisme, deze ontaarde vorm
van communisme, verschillen van
principieel karakter bestaan, zal wel
niemand willen ontkennen. Daar is in
de eerste plaats het verschil in rassen
leer. Het communisme wil, in afwijking
van het oude Russische felle antisemi
tisme, een gelijkheid van rassen of be
ter, het erkent geen rassen, doch uit'
sluitend menschen. In afwijking van
deze kerngedachte van het communis
me, dat alleen een algelijksoortige en
gelijkwaardige wereldbaaierd van indi
viduen waarneemt, heeft Stalin een
soortement nationaliteiten-rangschik
king der volkeren van de Sovjet-unie
als noodzaak erkend. Dit is dus in ze
keren zin een theoretische toenadering
iot de kerngedachte van het nationaal-
socialisme. Het nat.-socialisme ziet im
mers de hoogste voleinding van het
ideale staatswezen in de organische en
v harmonische ultleving van het nationa'
liteitenprincipe, zoodat. elke staat zich
in al zijn vormen volkomen met den
volksaard van zijn bloed- en bodem-
verwante toehoorigen dekt.
Het communisme erkent geen gods
dienst. Het bolsjewisme laat vrijheid
van godsdienst in theorie toe, doch pro
pageert van staatswege het ongeloof.
Stalin heeft thans ter vergemakkelij
king van een samengaan met de Anglo-
Amerikanen uit politiek-tactische rede
nen een Russische kerk erkend. Het na
tionaal-socialisme respecteert den
godsdienst als zoodanig. Het stelt zich,
zonder in dogmatische begrippen te ver
vallen, op den bodem van een positief
Christendom, zooals het in den loop der
eeuwen uit de voortschrijdende ontwik
keling van het Avondland is gegroeid.
Het duldt echter op het strikte gebied
der staatszaken geen inmenging van
kerken en kerkelijke bedienaren. Zijn
er dus tusschen nationaal-socialisme en
bolsjewisme reeds een aantal zeer
grondige verschillen van levensbe
schouwing, waarvan we hier slechts de
voornaamste noemen, belangrijke ver
schilpunten vallen ook te constateeren
op politiek, economisch en sociaal ge
bied.
HET bolsjewisme erkende oorspron
kelijk, evenals 't communisme, het
recht van eigendom niet. Het be
schouwde eigendom later als een nood
zakelijk kwaad, waarmee het noodge
dwongen een zwak compromis sloot.
Het nationaal-socialisme ziet in de be-
zitvorming, mits zij rechtvaardig en op
grond van eigen arbeid van den ver
werver geschiedt, een van de voor
naamste prikkels van het menschelijk
arbeidsvermogen.
Bij het bolsjewisme is de siaat in
alles doel; bij het nationaal-socialisme
slechts middel. Bij het bolsjewisme is
geen persoonlijk initiatief denkbaar.
Alles, maar dan ook letterlijk alles, is
planmatig. De menschen worden ro
bots, levende mechanismen zonder ziel
en zonder levensvreugde, die het be
wuste bezit daarvan den mensch
schenkt. De bolsjewistische mensch
wordt van den ochtend tot den avond,
van de wieg tot het graf, door den rtaat
geregeld, eenvoudigweg doodgeregle-
menteerd. De mensch telt niets, de
staat alles. De vreugden en glooiingen
van het leven, waaraan in ons land en
ook in Duitscaland ieder mensch naar
mate zijn capaciteiten, smaak en opvoe
ding deelachtig kan worden, zijn in
Rusland onder het bolsjewistische re
giem een voorrecht van de kleine groep
machthebbers gebleven. De menschellj-
ke persoonlijkheid, wi^r krachtige be
wustwording het nationaal-socialisme
als hoogste ideaal beschouwt, wordt tn
bolsjewisme en communisme volkomen
weggeredeneerd. Uitermate leerrijk zijn
de herinneringen van den bekenden
Franschen schrijver André Gide over
zijn bezoek aan de Sovjet-unie. Hij was
ais een overtuigd communist, vol voor-
oordeelende bewondering, naar Rus
land vertrokken. Als een ontgoocheld
man kwam hij terug en schreef daarop
de felste aanklacht tegen het wezen
van het bolsjewisme, die ooit is gepu
bliceerd.
Het geheele bedrijfsleven in de Sov
jet-unie is in handen van den staat,
zooals de staat in theorie, doch in
feite de kleine iTiek van machthebbers,
waaronder Joden een zeer voorname
plaats innemen, bezitter, opdracht
gever, producent, distribuant en
genieter van het geheele maatschappe
lijke leven is. Elk privaat initiatief is
dood. Dit in tegenstelling tot Duitsch-
land, waar voor de ondernemers, zij
het in oorlogstijd in verminderde mate,
het ondernemersprincipe geldt. In so
ciaal opzicht is de Sovjet-unie zeer
achterlijk ten ..pzicht van Duitschland
en de andere Euröpeesche landen, om
dat de bolsjewisten nog meer dan
Göring de kanonnen belangrijker dan
boter achtten. Zij hebben twintig jaren
niets anders gedaan dan hun weer
macht op te Douwen, terwijl geheel het
andere sociale leven, dat weliswaar niet
door hun schuld reeds een belangrijke
achterstand met het andere Europa ver
toonde, in vergelijking met hun weer
macht schromelijk verwaarloosd werd.
Op kunstgebied gaf zich het bolsjewis
me veel moeite. Zijn kunstuitingen
droegen echter kennelijk destructieve
tendenzen. Het wilde hiermee het Wes
ten ontredderen. Kunst is in hun oogen
uitsluitend een politiek-propagandis-
tisch machtsinstrument, zooals heel hun
cultureele leven geen andere oogmer
ken kent.
o
DAT Duitschland in Augustus 1939
een accoord met Rusland sloot, be-
teekende niet, dat er overeenstemming
tusschen hun ideologieën verkregen of
nagestreefd werd. Het was een machts
politiek compromis, waarbij als eenige
nuttige basis van samenwerking hun
beider bestrijding van het kapitalisme
gold met voor iedere partij andere
middelen en doelstellingen. Toen de
machthebbers van de Sovjet-unie in de
periode van September 1939 tot Juni
1941 terwijl Duitschland om zijn le-
vensBestaan vocht, in het geheim en
weldra openlijk nieuwe onderhandelin
gen met de kapitalistische landen aan
knoopten (De missie van Crlpps en de
activiteit van v*k# anderen leveren
UIT HET HOOFDKWARTIER VAN
DEN FÜHRER, 15 October (D.N.B
Het opperbevel van de weermacht
maakt bekend:
Ten noorden van de Zee van Azof
en aan den Midden-Dnjepr heeft de
vijand in verscheidene sectoren he
vige maar vergeefsche aanvallen
ondernomen. Het bruggenhoofd van
Saparosje werd door onze troepen
volgens het bevel na verwoesting
van belangrijke inrichtingen ont
ruimd. Aan den Dnjepr, aan den
mond van den Pripet en aan den
Sjosh leverden eigen aanvalsonder-
nemingen nieuwe successen op.
Eenige vijandelijke iandingshoofden
op den westelijken oever der rivie
ren werden opgeruimd, andere
werden ingekrompen.
Ten westen van Kritsjef en vooral
ten westen van Smolensk mislukten
ook gisteren sterke doorbraakpogingen
van de sovjets. Alleen in het scrijdge-
bied ten zuidwesten van Smolensk wer
den daarbij 46 sovjetpantserwagens
vernietigd. De laatste drie dagen heeft
de vijand bij zijn vergeefsche aanvallen
in totaal verloren 3-4 pantserwagens en
233 vliegtuigen.
Kapitein Novotny, groepscommandant
van een jachteskader, heeft gisteren
aan het Oostelijk front de 250e over
winning in de lucht behaald.
In de hevige afweergevechten in den
centralen frontsector heeft zich de eer
ste SS-Freiwilligen-grenadier-brigade
(Mot) bijzonder onderscheiden.
In Zuid-Italië zijn de Britsch-Ameri-
kaansche troepen in den middag van 14
October met superieure infanterie en
pantserstrijdkrachten tot den verwach
ten aanval op onze vooruitgeschoven
stellingen aan den Voiturno aan weers-
TEGEN HET BOLSJEWISME.
Meldt U voor de Walfen-SS
en de Landwacht.
Het SS-Ersatzkommando deelfc mede,
Iedere gezonde Nederlander, op den
leeftijd van 1743 jaar, kan zich vrijwil
lig bij de hieronder vermelde adressen
vervoegen, ten einde gekeurd te 'orden
voor de Waffen-SS of de Landwacht
Tijdens de keuringen worden alle in
lichtingen verstrekt met betrekking tot de
verzorging van familieleden, duur der
opleiding, extra levensmiddelen, etc.
Vrijwilligers, die om bepaalde redenen
i Nederland moeten blijven, kunnen
dienst nemen bij de Landwacht of bij het
SS-Wachtbataljon in Amersfoort
Ook vrijwilligers voor de Luitsche
Kriegsmarine kunnen zich aanmelden Zij,
die tot de Germaansche SS tn Nederland
toetreden willen, kunnen zich veneens
aanmelden.
Personen, tusschen 18—30 jaar, die aan-
meldingsplichtig zijn voor de tewerkstel
ling, kunnen zich eveneens aannfelden en
worden gedurende hun verbintenis van de
tewerkstelling vrijgesteld.
Officier in de Waffen-SS kan ieder wor
den, die na minstens een jaar diensttijd
zijn geschiktheid voor de officiersoplei
ding heeft bewezen Zijn chooloplridlng
is niet doorslaggevend beslissend voor
bevordering zijn: karakter, gedrag, pres
tatie.
18.10.43 914.00 uur, Rotterdam. Deut-
sches Haus, Westzeedijk: i9.10.43 1Z 00
uur, Breda, Restaurant Modern. Markt-
1518.00 uur, Den Boson, Hotel Nootd-
Brabant, Markt 45; 20 10 43, 912.00 uur,
Venlo. Deutsches Haus, Egrnondstr 16.
1518.00 uur. Arnhem, Café Royal: 21.10.43.
912.00 uur, Hengelo, Café Modern Spoor
straat 18; 15—18.00 jur, Zwolle. Hotel Gij-
tenbeek; 22.10.43, 912,00 uur, ssen Con
certhuis, a. d Vaart; 15—18 00 lar Gro
ningen, Concerthuis, Poelestraat; 23.10 43,
912.00 uur," Leeuwarden, Huize sch„af,
Breedstraat; 24.10.43, 9—14 00 uur vmsier-
dam, Dam 4; 25.10 43, 9—13 00 uur. Utrecht
N.V-Huis, Oudegracht 2)5; 26 10 43, 9—11 00
uur, Amersfoort, Pol Dnrehgangslager,
Leusderweg; 27 10 43, 914 00 uur, Den
Haag, Café den Hout, Bezuidenhoutsche-
weg
i
Onze mannen In het Oosten
Vt PK Wlgforss/O/H/P m
kanten van Capua overgegaan. Zware
en verbitterde gevechten zijn nog aan
den gang.
Sterke Amerikaansche formaties
bommenwerpers vielen gisteren de
stad Schweinfurt aan en veroor
zaakten aanzienlijke schade In
woon- en zakenwijken. Duitsche es
kaders jachtvliegtuigen en jacht-
kruisers wierpen zich op den vijand
en brachten hem in een hevigen
luchtslag in samenwerking met de
luchtdoelartillerie een zware neder
laag toe. Van ongeveer 250 tot 300
aanvallende bommenwerpers werden
volgens de voorloopige berichten 121
omlaag gehaald. Het is waarschijn
lijk, dat nog meer bombardements
vliegtuigen zijn neergeschoten.
In zware gevechten tegen Britsch-
Amerikaansche konvooien hebben
duikbooten 11 schepen met een geza-
menlijken inhoud van 74.000 brt. en 1
torpedojagers tot zinken gebracht. Twee
andere schepen en een torpedojager
werden door torpedotreffers zwaar be
schadigd.
Geallieerden zetten nieuwe
troepen aan land.
De A.N.P.-correspondent meldt:
Na wekenlange voorbereidingen zijn
de geallieerden thans aan den Voiturno
tot een grooten aanval met richting
Rome overgegaan, waarbij zij een over
macht aan menschen en materiaal in
den strijd hebben geworpen.
Tot dusver had de Voiturno, die ter
plaatse van het offensief, door een diep
dal stroomt, hoog water. Aan de noord
zijde van de rivier, in de bergen, had
den de Duitschers gisteren, bij het be
gin van het offensief hun stellingen in
de bergen bij Capua, alwaar het zwaar
tepunt van den slag ligt. De geallieer
den hadden zich aan de zuidzuide op
gesteld. Aan beide zijden wordt zeer
veel gebruik gemaakt van artillerie. De
geallieerden trachten met behulp van
hun geschut de Duitsche stellingen
stormrijp te schieten, terwijl aan den
anderen kant uit Engelsche en Ameri
kaansche. frontberichten blijkt, dat de
Duitsche artillerie zeer veel moeilijk
heden bereidt bij het oversteken van de
rivier bij Capua.
Ter versterking hunner operatics
hebben de geallieerden bij de mon
ding van den Voiturno, dat wil zeg
gen aan de noordzijde, nieuwe troe
pen aan land gezet, die echter on
middellijk door Duitsche reserves
werden opgevangen en volgens de
laatste berichten in het beginsta
dium van deze locale gevechten
zware verliezen hebben geleden en
op het oogenblik weer voor een deel
zijn teruggedrongen.
Ofschoon van Duitsche zijde reeds
r eermalen verklaard is, dat de huidige
positie in Zuid-Italië niet als hoofd
verdedigingslinie moet worden aange
zien blijkt uit de formuleering van het
weermachtbericht toch, dat men niet
van zin6 is de Volturnostellingen zon
der meer prijs te geven. Het doel der
verdediging is blijkbaar, het ophouden
der Anglo-Amerikaansche troepen en 't
toebrengen van zoo groot mogelijke
verliezen. Dat dit streven door het
bergachtige terrein begunstigd wordt,
zai duidelijk zijn, temeer daar de geal
lieerde strijdkrachten door het dal ten
aanval moeten gaan en hier dus de be
scherming van de bergen missen, die
de Duitschers wel bezitten.
De Bulgaarsche minister van buiten-
landsche zaken Kirof heeft, laartoe ge
dwongen door ernstige ziekte, zijn
ambt neergelegd en is opgevolgd door
Dimiter Sjisjmanof, tot dusver secre-
tari -generaal van buitenlandsche za
ken
De wisseling aan het ministerie wordt
te Berlijn beschouwd als een natuurlijk
gevolg der ziekte van den tot dusver
in functie zijnden minister. Derhalve
wordt aan deze wisseling geen enkele
politieke beteekenis gehecht.
De nieuwe minister van buitenland
sche zaken, zoo verklaart men hier, is
geen onbekende persoonlijkheid. Hij
wordt in Berlijn gewaardeerd wegens
zijn vakkundigheid, zijn principieele
houding jegens Duitschland en als ken
ner en vriend van het Duitsche cul
tureele leven.
De Höhere SS- und Polizeiführer maakt bekend:
Aan mijn bekendmaking van 2 October 1943, volgens welke aan de
personen, die hun radiotoestel voor zoo ver dit valt onder den inleve
ringsplicht, vóór 20 October 1943 inleveren, vrijheid van straf wordt
toegezegd, hebben reeds duizenden gevolg gegeven.
Er wordt nogmaals nadrukkelijk op gewezen, dat tegen personen,
die na 20 October 1943 nog, zonder daartoe gerechtigd te zijn, in het
bezit zijn van een radiotoestel, met bijzondere strengheid zal worden
opgetreden.
Tegen hen kunnen volgens par. 10 van mijn verordening van 13
Mei 1943 betreffende het verbeurd verklaren van radio-ontvangtoe
stellen gevangenisstraffen en boeten tot een onbeperkten omvang wor
den uitgesproken. Bovendien kunnen tegen hen maatregelen der
Sicherheitspolizei bevolen worden, in het bijzonder ook verbeurdver
klaring van hun roerend en onroerend vermogen.
Ik vestig er in het bijzonder de aandacht op, dat ik in ieder
geval van niet-inlevering of van heimelijk wegwerken van een
toestel als eersten strafmaatregel last zal geven tot onmiddel
lijke verbeurdverklaring van het geheele huisraad met inbegrlr
van de meubels ten gunste van slachtoffers van bombardemen
ten.
Er wordt nogmaals op gewezen, dat slechts die personen vrijgesteld
zijn van den plicht tot inlevering van hun radiotoestel, die in het
bezit zijn van een officieele voorloopige ..Bescheinigung". De officieele
voorloopige „Bescheinigungen" zijn op volgorde genummerd, aan de
eene zijde bedrukt met Duitschen, aan de andere met Nederlandschen
tekst. Bovendien moeten de „Bescheinigungen" voorzien zijn van een
dienststempel der Dienststelle. die de Bescheinigung heeft uitgereikt.
Alle andere Bescheinigungen van Dienststellen of personen zijn on
geldig en beschermen de bezitters niet tegen bestraffing, wanneer de
toestellen niet voor den vastgestelden termijn worden ingeleverd.
Wie een verzoek om vrijstelling van de inleveringsverplichting
heeft ingediend en tot heden nog niet de bovengenoemde Bescheini
gung heeft ontvangen moet zijn verzoek als afgewezen beschouwen en
derhalve zijn radiotoestel onverwijld inleveren.
daarvoor een arsenaal van bewijzen!)»,
toen de Sovjet-unie haar politieke as
piraties meer en meer over Europa uit
strekte, eerst over Finland, vervolgens
over de Baltische staten, daarop over
Roemenië en voorts nog ten opzichte
van Noorwegen. Zweden, Turkije en de
Balkanlanden, vooral zuid-Slavië en
Bulgarije, werd' het voor Duitscnland
bittere noodzaak, in het hoogste belang
om zijn eigen voortbestaan, dat het de
wapenen tegen de bolsjewistische
machthebbers en hun krachtig oorlogs
wapen keerde. Zoowei naar den geest
als naar de letter hadden de Sovjets
de Duitsch-Russische overeenkomst el-
ken nieuwen dag verachtelijker als een
vodje papier beschouwd. Voor Duitsch
land was het een levensbelang van de
eerste orde, de kracht der weermacht
van de Sovjet-unie te breken. Op docd
of leven was het gedwongen, het voor
het bolsjewi§me onmogelijk te maken,
gewapend in de Duitsche levensruimte
in te grijpen of op andere wijze door
politiek intrigespel het prestige van de
doelbewuste Duitsche buitenlandsche
politiek te dwarsboomen en de Eurö
peesche herordening te saboteeren.
OP het moment dat Duitschland het
oogenblik zou gekomen achten, dat
de kracht der Sovjet-weermacht gebro
ken is, dat het gevaar van onverhoed-
sche aanvallen van een in volle sterkte
opmarcheerend Roode Leger bezworen
is en dat de Sovjets de opbouw van
een nieuw Europa niet langer kunnen
saboteeren, zou de omstandigneid kun
nen intreden, dat er andermaal een
Duitsch-Russische overeenkomst tot
stand zou kunnen komen. Dal is de
•enige reëel* achtergrond van de tal-
looze geruchten over de Duitsch-Russi
sche verhoudingen. De geruchten van
loopende of reeds afgesloten vredeson
derhandelingen vinden te gretiger ge
loof, omdat vrijwel niemand kan aan
nemen, dat het voor Duitschland een
directe militaire noodzaak is, vrijwel al
de in Rusland veroverde gebieden
veelal zonder slag of stoot te ontrui
men.
De tijd zal moeten leeren of deze ge
ruchten oewaarheid worden. In de po
litiek is niets onmogelijk, alles moge
lijk! Maar wat er ook gebeurt - zeker
is in ieder geval, dat het nationaal-so
cialisme niet met het bolsjewisme pac-
teert, doch dat uitsluitend de staat
Duitschland met den staat Rusland op
nieuw een machtspolitieke overeen
komst zou kunnen 'aangaan. Zulk een
overeenkomst zou dan alleen uit militai-
e, strategische en tactische overwegingen
kunnen gesloten worden, een politiek
middel hoogstens om den tegenstander
aan de andere zijde schaaken mat
te zetten! De geldigheidsduur van zulk
een nieuw machtspolitiek verbond zou
dan een lengte bezitten, zoolang als
de omstandigheden dat toelaten. Wil 't
nationaal socialisme met het bolsje
wisme werkelijk tot een duurzame ba
sis van verdraagzaamheid kunnen ge
raken, dan is er meer noodig dan de
uiterlijke schijn van een feestelijk uit-
gedoschte metropoliet, die ter gelegen
heid van hoog-oezoek van een noogen
vertegenwoordiger van de Hooge En
gelsche Kerk maar eventjes uit de
kamfer en mottenkist wordt gehaald.
Dan moet het bolsjewisme een loute
ring doormaken en zoodanig evoluee-
ren, dat het niet langer bolsjewisme,
doch..» nationaal-aocialisma is.
BERLIJN, 15 Oct. (DNBV De ne
derlaag van het Amerikaansche lucht-
wapen boven Duitschland heeft, naar
het DNB verneemt, een rampspoedigen
omvang aangenomen. Het staat reeds
thans vast, dat het aantal der door de
Duitsche luchtverdediging vernietigde
Amerikaansche bommenwerpers geste
gen is tot 123. Aangezien eenige ber
gingscommando's hun resultaten nog
niet gerapporteerd hebben, kan waar
schijnlijk nog een stijging van het to
taal verwacht worden.
Bij een noodlanding neergekomen
Amerikaansche vliegers zeiden dat er
tijdens den aanval onder hun formaties
groote verwarring was ontstaan als ge
volg van het gebruik van nieuwe nevel
raketten door den Duitsphen luchtaf
weer. Tn de dichte mistbanken zijn
eenige bommenwerpers met elkaar in
botsing gekomen en neergestort.
Bij de gevechten zijn zeventien Duit
sche jagers verloren gegaan. Een deel
der bemanningen kon met valschermen
in veiligheid komen.
Nevelgranaten.
Nader wordt uit Berlijn gemeld:
Zooals in het weermachtbericht van
heden reeds werd medegedeeld, onder
namen sterke groepen Amerikaansche
bommenwerpers gisteren een aanval op
de Zuid-Duitsche stad Schweinfurt.
De onmiddellijk in actie komende
Duitsche luchtstrijdkrachten, voorna
melijk jagers en luchtdoelartillerie,
vingen de vijandelijke bommenwerpers
reeds boven Frankrijk en België op en
verwikkelden den vijand in hevige ge
vechten, waarbij volgens de tot nu toe
bekend geworden resultaten ongeveer
de helft der aanvallende machines
werd vernietigd.
Van Duitsche militaire zijde
wordt verklaard, dat dit succes, dat
thans voor het eerst bereikt is,
hoofdzakelijk !s toe te schrijven aan
de opmerkelijke versterking vgn het
Duitsche jachtwapen in de laatste
maanden en aan de toepassing van
nieuwe luchtdoelwapens, zoowel bij
de jagers als bij de luchtdoelartille
rie.
wordt om den een of anderen dag het
antwoord te geven op de luchtterreur
van den vijand, waarbij het resultaat
aan neergeschoten vliegtuigen van
Schweinfurt slechts wordt beschouwd
als een mijlpaal op den weg naar dat
doel.
Verder wijst men te Berlijn op de al
gemeen in Duitschland heerschende
nuchtere meening, dat de Engelschén
en Amerikaneh, ongeacht hun verliezen
zeker nieuwe zware luchtaanvallen zul
len ondernemen. Alle maatregelen aan
Duitsche zijde zijn er op ingesteld, dat
de vijandelijke luchteskaders nog zware
slagen op Duitschland zullen doen
neerkomen, doch juist dit schijnt voor
alle bevoegde Duitsche instanties de
motor te zijn voor verdere versterking
niet alleen van den luchtafweer. De
jachteskaders, die de overwinning van
Schweinfurt hebben behaald, hebben de
vijandelijke formaties op de hielen ge
zeten van het oogenblik der nadering
tot het verlaten van Europa en ook
nog boven zee. De heen- en terugweg
van de Amerikaansche vliegtuigen ligt
bezaaid met brokstukken van uiteenge-
sprongen Amerikaansche toestellen.
De Duitsche en Eugelsche berich
ten spreken in dit verband van een
nieuw soort nevelgranaat, waarvan
de Duitsche luchtdoclartillerie zich
voor het eerst bediend heeft. Van
Duitsche z(jdc schat men het verlies
aan manschappen der Amerikanen
op rond twaalfhonderd man, doch
dit kan nog hooger worden daar de
mededeelingen van eenige bergings-
groepen nog ontbreken.
Vliegende doodkisten.
De militaire correspondent van het
D.N.B. noemt het resultaat van den
luchtslag van Schweinfurt een indruk
wekkende Duitsche overwinning. Van
300 aanvallende Amerikaansche bom
menwerpers heeft de Duitsche lucht
afweer bijna de helft in slechts 1 uur
neergeschoten. De „vliegende vestin
gen", door den vijand onoverwinnelijk
genoemd zijn daarbij „vliegende dood
kisten" geworden. Meer dan 1200 man
keurmanschappen heeft deze aanval
den vijand gekost. Dat zijn percentages
die van belang zijn, onverschillig wat
de vijand nog "aan materiaal achter de
hand heeft. Want geschoold personeel,
zooals dat noodig is voor de bediening
van en den strijd in deze groote vier
motorige vliegtuigen, kan slechts in
zeer beperkte mate snel worden aan
gevuld. En op snelheid komt het aan,
daar de luchtoorlog bij de verbeterde
afweermethoden tegelijkertijd ook een
worsteling met den tijd is geworden.
De meening van deskundigen
Deskundigen op luchtvaartgebied
staan verbaasd dat Duitschland in het
vijfde oorlogsjaar met een dergelijke
snelheid een reeds zoo duidelijk zicht
bare resultaten afwerpenden afweer
tegenover deze zwaargepantserde bom
menwerper» heeft weten tot srtand te
brengen Daarbij moet men bedenken,
dat aan Duitsche zijde de afweer nog in
wording verkeert en dat alle energie
op tuohtvaarttochpisoh gebied gebruikt
VERLEEND ONDER ZEER
GROOTEN DRUK.
In politieke kringen te Lissabon
is men zeer ontstemd over het feit,
dat aan de Engelsch-Portugeesche
overeenkomst in de Anglo-Ameri
kaansche pers en vooral met behulp
van de Anglo-Amerikaansche pers-
bureaux een beteekenis wordt ge
hecht, die naar men van Portugee
sche zijde zou willen verklaren, aan
deze gebeurtenis in het geheel niet
toekomt.
Het betreft een overeenkomst, zoo
zegt men aldaar, die uitsluitend tusschen
Engeland en Portugal werd gesloten,
zonder dat welke andere naties dan ook
hieraan deelhebben. De overeenkomst
draagt bovendien een uitgesproken pro
visorisch karakter, daar zij geldt voor
den duur van den oorlog en beteekent
in geen geval, dat Portugal van zijn
souvereine rechten afziet, daar de Azo
ren vanzelfsprekend ook in de toe
komst onder Portugeesch bestuur blij
ven.
Onder het Portugeesche volk wijst
men voora.1 op 't feit, dat betrekkelijk
sterke Portugeesche strijdkrachten op
de Azoren zijn gestationneerd en naar
het schijnt, ook daar zullen blijven.
Deze, troepen zijn, zoo wordt hier
verklaard, een waarborg voor het
feit, dat de Portugeesche souverei-
niteit op de Azoren gehandhaafd
blijft ondanks de „faciliteiten", die
deze overtuiging is algemeen
een consessie vormen, die door den
minister-president onder den
zwaarsten druk en na hardnek
kige weigeringen en onderhande
lingen is gedaan om den vrede ten
minste voor het Portugeesche moe
derland te bewaren. Het is alleen te
danken aan de staatsmanswijsheid
van Salazar, dat de Azoren niet op
een formeele en voor het Portugee
sche gevoel buitengewoon onteeren-
de wijze moeten worden afgestaan.
Men gelooft, dat deze laatste ont
wikkeling nauwelijks te vermijden
was geweest, indien Portugal ge
weigerd had op de Britsche eischen
in te gaan.
DUITSCH PROTEST TE LISSABON.
BERLIJN. 15 Oct. (DNB). De Rijks-
regeering heeft Vrijdag door haar Ge
zant in Lissabon bij de Portugeesche
regeering in een formeele nota zeer
scherp ertegen geprotesteerd, dat Por
tugal heeft toegegeven aan den Engel-
schen druk tot inruiming van militaire
steunpunten op de Azoren en zich
daarmede schuldig heeft gemaakt aan
een ernstige schending der neutrali
teit. De Rijksregeering heeft zich voor
behouden de maatregelen te nemen, die
voortvloeien uit den veranderden toe
stand op d» Azoren.
(Uitknippen en bewaren.)
Van 17 October t.e.m 30 October 1943.
Brood: 43A en 44A. 4 rants. 43B en
11B 1 rants.
Beschuit: 43 en 44 1 rants.
Bloem, brood of gebak: 676 en 677.
Havermout: 678 125 gram.
Peulvruchten: 679 125 gram.
Vervangingsmiddelen: 680 1 rants
Kindervoedsel: 43A 250 gram gort.
43B 250 gram rijst of gort.
Boter: 43A rants. boter of rundvet.
43B Vi rants margarine'.
Kaas: 681 150 gram.
Melk: 43 en 44 (13^ 1.). Taptemelk
43 en 44 (13^ 1.).
Aardappelen: 43 en 44 2 kgt Toeslag:
43 en 44 1 kg.
Jam: 682 250 gram.
Versnaperingen: 42 100 gram suiker
werk of chocolade. 43 100 gram suiker
werk.
Tabak: 43 en 44 1 rants. sigaren, ta
bak of sigaretten.
Bijzondere rantsoenen.
Boter 44B y2 rants. margarine. 462
Reserve rants. margarine.
Op al deze bonnen mag reeds op 16
October worden gekocht, uitgezonderd
aardappelen. Alle bonnen zijn 14 dagen
geldig, uitgezonderd 38A boter en 40A
en B boter, die gelden tot 30 October.
's-GRAVENHAGE, 15 Oct. - Voor de
volgende veertiendaagsche periode van
17 tot 30 October zijn voor het koopen
van de gebruikelijke rantsoenen brood,
beschuit, melk, taptemelk en aardappe
len en tabakswaren aangewezen de
bonnen 43 en 44.
Voorts zijn voor deze periode geldig
verklaard de bonnen: 676 en 677 voor
bloem, 678 voor 125 gram havermout,
679 voor 125 gram peulvruchten, 680
voor vervangingsmiddelen, 681 voor 150
gram kaas, 682 voor 250 gram jam, 43a
boter voor een Half rantsoen boter of
rundvet, 43b boter voor een half rant
soen margarine, 43a kindervoedsel voor
250 gram gort, 43b kindervoedsel voor
250 gram rijst of gort, 42 versnaperin
gen voor 100 gram suikerwerken of
chocolade en 43 versnaperingen voor
100 gram suikerwerken.
Tenslotte zijn voor bijzondere rant
soenen aangewezen bon 44b boter voor
een half rantsoen margarine en 462
reserve eveneens voor een half rant
soen margarine.
Voor vervangingsmiddelen en choco
lade zal de eerstvolgende bonaanwijzing
geschieden op 14 November.
Er zij aan herinnerd dat de bonnen
38a boter, 40a en 40b boter geldig blij
ven tot 30 October.
Maandag a.s. bonaanwijzing vleesch.
DE NIEUWE BOTERBONNEN.
Ter toelichting op de heden gepu
bliceerde bonnenlijst wordt medege
deeld, dat de vleeschbonnen voor het
tijdvak van 17 tot en met 30 October op
Maandag 18 October bekend zullen wor
den gemaakt.
Op bon „Versnaperingen 42" wordei
100 gram suikerwerken of, voor zoover
voorradig, 100 gram chocolade beschik
baar gesteld. Het publiek dient derhal
ve genoegen te nemen met wat de win
kelier kan aanbieden.
Voorts is voor het tijdvak van 17 tot
en met 30 October bon ,,44B boter" voor
personen van 4 t.e.m. 20 jaar en bon
„Reserve 4-62" voor personen van 0 t.
e.m. 3 jaar aangewezen voor het koopen
van 125 gram margarine, naast de voor
de geheele bevolking aangewezen bon
nen, „Boter 43A", waarop 125 gram bo
ter of 100 gram rundvet en „43B boter",
waarop 125 gram margarine verkrijg
baar is.
Te Rotterdam heeft Vrijdagavond de
heer Van Dieren, leider van de Neder-
landsche Jeugdherberg Centrale, een
causerie gehouden over de plannen,
welke deze centrale voor de naaste toe
komst heeft.
Spit deelde mede, dat in de toekomst
ten minste 125 Jeugdherbergen langs de
groote Nederlandsche verkeerswegen
zullen verrijzen.
Voor de meeste dezer is de grond
reeds aangekocht en voor vele hebben
bekende architecten de opdracht tot
ontwerp ontvangen. In Rotterdam zal
dé grootste Jeugdherberg van Europa
komen. Zij zal 500 bedden tellen en-op
den heuvel in het park recht tegenover
den Maastunnel gelegen zijn. Op de
tentoonstelling, welke van 1 November
a.s. af te Amsterdam wordt gehouden
zullen o.a. de ontwerpen voor deze en
vele andere Jeugdherbergen te zien
zijn.
Spr. deelde ten slotte mede, dat zeer
waarschijnlijk binnenkort tot uitgifte
van een serie Jeugdherberg-postzegels
wordt overgegaan, welke dan de eerste
ter wereld zal zijn.
17 Oct.: Zon op 7.07, onder 17.43 uur.
Maan onder 11.23, op 20.21 uur.
18 Oct.: Zon op 7.09, onder 17.41 uur-
Maan onder 12.24, op 21.02,uur.
De koeien loeien om
aardappelschillen.
Arild Hamiun, da Jongste zoon van
dan grooten Noorschen dichter Knut
Hamiun, strijdt als vrijwilliger in da
rijen der WaHen-M aan hat Oostelijk
iront tegen het Bolsjewisme. Dezer
dagen werd Arlld Hamsun wegen»
rijn moedig gedrag met hat IJzeren
Kruis llda klasse onderscheiden
PK ZsohSekel/Sch/CNF/P m
