Zwarte handel leidt tot den chaos DAGBLAD VOOR Slag bij Krementsjoeg duurt nog steeds voort. Ook de ruilhandel is immoreel. t Uiteenzetting van Ir. L Louwes. Nederland importland. EEN IEDER WERKE MEE. Naar Duitschland? Boter geruild tegen margarine. Levendige gevechtsactiviteit bij de Volturno. Belangrijke gevechts driehoek. Ernstige gevolgen. RIJKSMINISTER RUST IN NEDERLAND. De inlevering van radio toestellen. LUILEKKERLAND IN TILBURG. Voor meer dan een ton gehamsterd. De buitenlandsche werkers in Duitschland. Rede van Sauckel. ZEVENTIEN ZUSTERS BEWUSTELOOS. 2y2 MILLIOEN DOODEN EN GEWONDEN. Verliezen van het Roode leger. Uitgave: Dagblad voor Noord-Holland N.V. Alkmaar - Voordam C 8. Bureau der Heldersche éditle: Den Helder: Koningstraat 78. Telefoon 2346 (8 lijnen). Postrekening 449041. DONDERDAG 21 OCTOBER 1943. HELDERSCHE EDITIE. NOORD-HOLLAND Deae Courant verschijnt dageiQks Advertentie-tarief. Prijs der gewone advertenties in deze Editie U et. per m.M. Bij oontract binnen een jaar te gebruiken belang rijke korting. Tarieven voor de geheele oplage op aanvrage. „Er wordt zeer veel over zwarten „handel gesproken en bfl die discussie beerscht wel eens eenige begripsver warring. De één trekt het begrip zwarten handel veel ruimer dan de an der." Aldus zeide 'ir. S. L. Louwes, direc teur van de Voedselvoorziening, in de dageliiksche persconferentie te 's- Gravenhage. Hij vervolgde zijn belangwekkende uiteenzetting aldus: Geen verschil van meening bestaat er over. dat onder den zwarten handel moet worden gerangschikt de verboden koop en verkoop tegen de abnormale zoogenaamde zwartehandelprijzen, maar die één zal ertoe rekenen het meer en meer toenemende goederenruilvérkeer tusschen producenten onderling, produ centen en handelaren, en zelfs tusschen handelaren en producenten eenerzij ds en consumenten anderzijds, terwijl er zon der twijfel velen zijn, die den verkoop tegen normale of vrijwel normale prijzen buiten de gestelde regelingen, b.v. van den boer aan stedelingen of zelfs van den boer aan zijn eigen arbeiders als niet tot den zwarten handel behoorende beschou wen. Tot goed begrip diene, dat In het bo venstaande al deze vormen en misschien nog andere wei worden gerekend onder het begrip zwarten handel. Het hoofdkenmerk van den zwarten handel Is, dat met goederen, die voor de verdeeling voor de geheele gemeenschap bestemd zijn, bepaalde particulieren wor den bevoorrecht. Of dit nu al dan niet gepaard gaat met weerzlnwekkenden woekerhandel of met een zeer egoïstisch ruilsysteem, dat een voudig de niet-bezittenden van de ge meenschap uitsluit, is eigenlijk een vraag van secundairen aard. Nederland is een zeer dicht bevolkt land; onze bevolkingsdichtheid per ha cultuurland en daarop komt het aan is alleen maar iets geringer dan de Belgische en wij overtreffen de op ons volgende landen, Duitschland en Enge land, met meer dan 50 pet. Nederland Is daarom in normale tijden een importland; onze eigen graan- en peulvruchtenproduetle bedraagt in gewo ne tijden nog niet de Wuift van hetgeen we aan granen, veekoeken e.d. importee ren. Maar, zegt men, dan wordt er ook zooveel uitgevoerd van onze dierlijke veredelingsproducten. Zeker, er wordt uitgevoerd. Wehadden in vredestijd een netto uitvoer van vleesch: ruim 10 pet. van onze productie; eieren: ongeveer de helft van onze productie; kaas: niet hee- lemaal de helft. En boter, zal men zeg gen. Jat wij exporteerden meer dan de helft vaAonze boter, maar importeerden daartegenover bijna de dubbele hoeveel heid aan vetten als grondstof voor spijs- vetten, oliën en margarine. Wij missen nu den invoer van granen en veevoeder sedert Mei 1940. Wij hadden toentertijd groote voorraden, die, dit moge nog wel eens gezegd worden, wat deze artikelen betreft, geheel in Neder land zijn gebleven. Maar wat geeft dat, zelfs al stellen we deze voorraden op on geveer een binnenlandschen oogst? Se dert Mei 1940 zouden we In normalen tijd hebben Ingevoerd tusschen 9 en 10 millioen ton aan granen en veevoeder. Dan wil dit zeggen, dat wij sedert dien tijd voor menschelijke voeding en vee voeding minder ter beschikking hadden pl.m. 8.5 millioen ton of ongeveer de op brengst van ruim 6 binnenlandsche oog sten. Sedert Mei 1940 hebben we het moeten doen met ongeveer rond bere kend 5.5 é"6 millioen ton, terwijl we nor maal ter beschikking zouden hebben ge had pl.m. 15 millioen ton. Of voor iemand, die van groote cijfers houdt: wij hebben gemist in dien tijd ongeveer achtduizend vijfhonderd millioen kg graan en krachtvoeder. Men wil aan de hand van deze cijfers nu misschien wel gelooven, dat dit in de structuur van onzen landbouw en van onze voeding ingrijpende wijzigingen TEGEN HET BOLSJEWISME. Meldt U voor de Waffen-SS en den Landstorm. Het SS-Ersatzkommando deelt mede: Iedere gezonde Nederlander, op den leeftijd van 17—45 jaar, kan zich vrijwil lig bij de hieronder vermelde adressen vervoegen, ten einde gekeurd te worden voor de Waffen-SS of den Landstorm. Tijdens de keuringen worden alle In lichtingen verstrekt met betrekking tot de verzorging van familieleden, duur der opleiding, extra levensmiddelen, etc. Vrijwilligers, die om bepaalde redenen in Nederland moeten blijven, kunnen dienst nemen bij den Landstorm of bij het SS-Wachtbataljon in Amersfoort. Ook vrijwilligers vóór de Duitsche Kriegsmarine kunnen zich aanmelden. Zij. die tot de Germaansche SS in Nederland toetreden willen, kunnen zich eveneens aanmelden. Personen, tusschen 1830 jaar, die aan- meldingsplichtig z«n voor de tewerkstel ling kunnen zich eveneens aanmelden en worden gedurende hun verbintenis van de tewerkstelling vrijgesteld. Officier in desÉVaffen-SS kan leder wor den, die na minstens een jaar diensttijd zijn geschiktheid voor de officiersoplei ding heeft bewezen. Zijn schoolopleiding ls niet doorslaggevend. Beslissend voor bevordering zijn: karakter, gedrag, pres- 22.10.43, 912.00 uur, Assen, Concerthuis, d d Vaart' 1518.00 uur, Groningen, Concèrthuis. Poelestraat; 23.10.43, 9—12.00 uur, Leeuwarden. Huize Schaaf, Breed straat; 24.10.43, 9-14.00 «ur. Amsterdam Dam 4; 25.10.43, 9-13.00 uur. Utrecht N.V. huls. Oudegracht 245; 26.10.43, 9-14.00 u1., Amersfoort. Pol Durchgangslager. Leus- derweg; 27.10.43, 9-14.00 uur. Den Haag Café den Hout, Bezuidenhoutscheweg. De Direoteur-Gcneraal van de Voed selvoorziening, Ir. S. L. Louwes, heeft een uiteenzetting gegeven van onze voedselvoorziening. Hij heeft in deze belangrijke be schouwing laten uitkomen, hoezeer een eerlijke distributie van wat voor allen bestemd is, door den zwarten handel ondermijnd wordt. Na een algemeen overzicht van onze voedselpositie te hebben gegeven, heeft de Directeur-Generaal laten uitkomen, dat er geen sprake van is, dat deze door gedwongen export of levering voor het bezettingsleger in ernstige mate benadeeld wordt. Na verklaring van verschillende noodgedwongen genomen maatrege len heeft hij ten slotte in het licht gesteld dat onze voedselpositie niet slechter behoeft te worden, mits iedereen er toe medewerkt den zwar ten handel terug te dringen, daar deze in welken vorm darf ook - een gevaar voor ons volk beteekent. moest brengen en dat dit hier en daar groote beperkingen tengevolge moest hebben. Zal ieder van hetgeen er nu nog ter beschikking kan komen nog een eenigszins dragelijk deel krijgen, dan is een uiterst nauwkeurige verdeeling nood zakelijk. Nu behoeven niet veel woorden gewijd te worden aan den wel eens zoo ge noemden „echten" zwarten handel, n.1. den zwarten hnadel, „die met het vragen van woekerprijzen gepaard gaat. Dege nen, die zich hieraan schuldig maken, die dus niet schromen den nood hun ner medeburgers op schaamtelooze wij ze te exploiteeren, behooren tot de al lergevaarlijkste misdadigers, die ons volk in zijn midden telt. Heel gevaarlijk en toch in wezen ook heel erg immoreel is de steedstoene mende ruilhandel. Het moge dan niet zoo'n grove stuitende wijze van hande len zijn als die van den woekerhandel, in wezen verschilt hij er toch niet zoo heel veel van. Het is hier geen bevoordeeling van de eigen portemonnaie, maar men maakt van zijn door omstandigheden nu een maal veal gunstiger positie gebruik om "zich nog meer te bevoordeelen. Men gaat geen rijkdommen opstapelen, ver-;, kregen uit den nood van anderen en in zooverre doet het niet zoo weerzin wekkend aan, maar het is een beeld van egoisme, dat in dezen tijd ook allesbe halve fraai aandoet. Een voor velen wel aantrekkelijke, ja zelfs van Verschillende zijden aangepre zen, clandestiene handeling, is het be schikbaarstellen aan anderen, kennissen, familieleden en ook vreemdelingen, die öf op aanbeveling dan wel op eigen ini tiatief komen vragen om tarwe, kool zaad, rogge, melk of aardappelen, omdat ze thuis te kort komen en dat tegen de normale prijzen. Ieder moet gevoelen, dat dit in we zen tot hetzelfde resultaat leidt als de andere vormen van clandestiene handel. Er wordt onttrokken aan de gemeen schap om een particulier te bevoordee len. Een. gevaar is, ook in de oogcm van degenen, die dit anders wel goed vinden, dat de bevoordeelde de waar gebruikt voor den zwarten handel of ruiltrinsac- ties, die ook dikwijls op den echten zwar ten handel uitloopen. Dit komt meer voor dan men wel eens denkt. Ik geloof, dat een veel grooter percentage van de goederen, die tegen de echte zwarte handelprijzen verhandeld, worden, dan men denkt, in eersten aanleg afkomstig is van deze schijnbaar toch zoo onschul dige transacties. Het groote motief, waarom men dezen clandestienen vorm van verkoop in vele kringen niet erg vindt en hij zelfs door ondergrondsche. propaganda sterk wordt aanbeyolen, is dat men zegt, dat de waar anders toch naar Duitschland gaat. Wat is daarvan nu waar? Ik zal mij nu bepalen tot ongeveer de ..ratste twee jaar, wijl dit de ttjd is, dat wij voor het overgroote deel van onze eigen pro ductie hebben moeten leven. Er ls gedurende dien tijd geëxporteerd en er ls beschikbaar moeten worden ge steld voor de bezettende macht. Het ls moeilijk om in één cijfer uit te drukken, hoeveel dit nu voor onze voeding beteekent. Misschien ls de vraag die de menschen het meeste interesseert nog: hoeveel zou de voedingswaarde van ons rantsoen hooger hebben kunnen zijn, als er geen export was en als er niets voor de weermacht beschikbaar was ge steld. Dit cijfer meen ik naar beste we ten te kunnen vaststellen op onge veer 7 a 9 pCt. Dit wil zeggen, dat, als er in 't geheel niets geëxpor teerd was en als er niets voor de weermacht was beschikbaar gesteld en we alles hier hadden kunnen op eten, wat aan voedingsmiddelen er uit is gegaan, we 7 i 9 pCt. méér voedingswaarde hadden gekregen. Van sommige artikelen hadden we niets of vrijwel niets méér gekregen, b.v. van brood en boter. Van andere artikelen was het percentage wel van beteekenis, wat het laatste jaar betreft zouden we b.v. pl.m. 10 pet. meèr kaas hebben kunnen geven. Van vleesch was dit in het laat ste jaar zelfs 25 pet. en ook van peul vruchten heeft export plaats gehad en wel het laatste jaar pl.m. 20-25 pet. van onzen oogst. Van groente zou het nog meer beteekend hebben, als we alle nu geëxporteerde groentep werkelijk hadden kunnen opeten. Dit was van verschillende groenten zeker niet het geval (komkom mers, tomaten, andijvie, kool, koolrapen e.d.) Niemand kan evenwel ontkennen, dat onze groentepositie in dezen zomer vrij- wat gemakkelijker geweest was, als we geen export hadden gehad. Op dit lijstje ontbreken twee onzer voornaamste exportproducten, n.1. boter en eieren, wijl die nu niet meer worden geëxporteerd, evenmin als consumptievet- ten. Van onzen in 1939-1940 gevormden voorraad vet heeft een belangrijke export plaats gehad (ruim één derde), terwijl tot Juni 1941 ook regelmatig boter is geëxpor teerd, zij het dan niet in zulke groote quanta als normaal. Sedert dien heeft de vet- of liever olie export zich bepaald tot technische olie (speciaal lijnolie) en heeft de boterexport opgehouden. Wel moeten wij een klein deel onzer productie beschikbaar stellen voor onderhoud van het bezettingsleger. Toch is er in dezen zomer nog weer bo ter geëxporteerd, maar dit is een gevolg geweest van een op ons verzoek gedane ruiltransactie. Toen In dezen winter de melk- en daardoor de boterproductie enorm tegenviel, was het slechts mogelijk om de distributie van spijsvetten eenigs zins te blijven regelen zonder rantsoc.. verlaging, doordat we van Duitschland een zekere hoeveelheid spijsvetten en olie leenden, die als margarine in de consump tie zijn gebracht en die we riu weer als boter moeten terugleveren. De eieren, die verplicht moeten worden ingeleverd door de pluimveehouders, wor den niet geëxporteerd. Ze worden onge veer voor 1/5 deel ter beschikking gesteld van het bezettingsleger en de rest blijft voor zieken, ziekenhuizen enz., terwijl de meeste eieren, die nog worden geprodu ceerd, vrij\ zijn. Men vergete niet als men over eieren praat, dat wij vroeger wel on geveer de helft onzer eieren exporteerden, maar dat onze pluimveestapel tot op 1/10 van zijn vroegeren omvang is geslonken en dat de voedingstoestand van dezen pluimveestapel ongunstiger is èn een kip kan, ook geen eieren produceeren, als ze niet behoorlijk wordt gevoed. Onze vroe gere pluimveestapel consumeerde naar schatting ong. 800.000 ton graan, dit is bij na onze oogst aan broodgraan. Toen onze voorraden op raakten, stonden we dus voor het vraagstuk: of aan den mensch aan wel aan de kip. en hetzelfde geldt zij het niet in zoo'n scherpe verhouding voor het varken, den voorrang te ge ven. Waar het nuttig effect van de gra nen voor den mensch direct zoo enofm veel grooter is dan wanneer we deze aan de kip en het varken geven en in den vorm van 'eieren en vleesch ter beschik king krijgen, daar is de keuze niet moei lijk. Kippen en varkens moesten verdwij nen. Hoe lijkt het nu in de toekomst? Met Bolsjewisten vorderen niets HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 20 Oct. (D.N.B.) Het opperbevel der weermacht maakt bekend: Ten noorden van de Zee van Azof hebben de Sovjets opnieuw ons front aangevallen. Ten zuidoosten van Krementsjoeg duren de zware afweergevechten met onverminderde felheid voort. Tusschen Kiew en Gomel zjjn op verscheidene plaatsen uitgevoerde vijandelijke doorbraakaanvallen na verbitterde, den geheelen dag aan houdende gevechten afgeslagen. Aan het overige oostelijke front heb ben zich alleen ten zuidwesten van We- iikije Loeki en ten noorden van het Ilmenmeer plaatselijke, en voor ons suc cesvolle gevechten voorgedaan. In de wateren van Vardö hebben formaties jagers en jachtkruisers op nieuw een vijandelijken luchtaanval op een Duitsch ravitailleeringsconvooi'ver ijdeld. Zonder eigen verliezen werden 14 vijandelijke vliegtuigen neergescho ten. In Zuid-Itaiië is het in de bocht van de Volturno en in het gebied van Campobasso tot levendige ge vechtsactiviteit gekomen. Na wisdbl- valligen strijd werden Amerikaan- sche strijdkrachten uit een tijdelijk verloren gegane plaats ten noorden van Capua teruggeworpen. Uit de andere frontsectoren worden weder- zjjdsch artillerievuur en succesvolle eigen stoottroepactiviteit gemeld. Beveiligingsvaartuigen der marine hebben boven het Nederlandsche kust gebied gisteren zes Britsche vliegtuigen neergeschoten. Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben in den afgeioopen nacht doelen in het gebied van Londen aangevallen. De militaire correspondent van het D.N.B. schrijft, dat de slag bij Krement sjoeg zich heeft uitgebreid tot de groot ste krachtsinspanning, tot dusver door de bolsjewisten ontplooid, zonder dat zij er in geslaagd zijn het gebied van penetratie te vergrooten Door de diepe Sovjet-penetratie in de Duitsche stellingen tusschen Kre mentsjoeg en Dnjepropetrofsk op den westelijken oever van den Dnjepr is een gevechtsdriehoek* ontstaan, waarvan de basis ongeveer wordt gevormd door de lijn KrementsjoegDnjepropetrosfk en waarvan de top Z.-W. van die lijn ligt. Nog steeds vallen de bolsjewisten met de grootste hevigheid aan. Na hun aanvankelijke successen zijn zij er ech ter niet meer in geslaagd, den slag ver der naar het ztïiden of westen uit te breiden. Dit moet worden toegeschreven aan de bliksemsnelle reactie van het Duitsche commando, dat met het oog op de buitengewone numerieke meerderheid van den vijand in men schen en materiaal de Duitsche di visies heeft teruggenomen, om zoo den eersten hoofdstoot te kunnen opvangen. Volgens alle berichten, die beschikbaar zijn, is dat ook ge lukt. De hevigheid van de worsteling is daarbij niet verminderd. Integendeel, zij is nog toegenomen, waaraan ook het weinig gunstige weer niets kan veran deren. Bolsjewisten zoowel als Duit schers concentreeren op groote schaal nieuwe formaties en nieuw materiaal. Interessant is het. dat de Duitsche luchtmacht over het geheele gebied in actie is gekomen, hoewel het weer dat niet zou doen denken. Zij heeft blijk baar tot taak, de uitwerking te neutra- Nederlandtche Vrijwilligers bij de Duitsche Oorlogsmarine. Tijdens den vrijen tijd In het kamp. De mannen op de kamer der 4de groep van de 2de aideeling behoeven voor een bezoek aan den kapper niet ver te gaan, want een van hen hanteert de schaar op vakkundige wijze Andres/Staof/Pax m absolute zekerheid kan niemand die toe komst voorspellen en zeker niet in oor logstijd, maar voor zoover op dit moment de vooruitzichten lijken,' zou ik zeggen, dat de export zal afnemen. Vermoedelijk is het bovenstaande niet in overeenstemming1 met datgene, wat ve len zich, in de war gebracht door allerlei geruchten en veronderstellingen, van den omvang van den export hadden voorge steld. Als men deze cijfers ziet, dan zal men moeten concludeeren, dat, hoewel het cij fer van 7-9 pet., waarmede we de voe dingswaarde van ons rantsoen zouden kunnen verhoogen, van beteekenis is, vooral in een tijd, dat dit rantsoen de mi nimumgrens genaderd is, het ook weer niet zoo is, dat het alleen de export is, die dp moeilijkheden veroorzaakt. Zeker is, dit cijfer niet zoo, dat iemand zou kunnen zeggen: „Laat de boel maar in 't honderd loopen, dan gaat het tenminste niet naar Duitschland," zooals nu van verschillende zijden ter verdediging van den zwarten handel wordt aangevoerd. Zeven tot negen procent van onze totale productie kan de bezettende overheid zich altijd wel verschaffen, als ze dit- wil, en gesteld, dat ze in dit geval niet méér nam, dan zouden-wij net als nu 91-93 pet. over houden, maar dan onder volkomen chaoti sche toestanden. Het maakt een geweldig verschil, of we deze hoeveelheid eerlijk en gelijk matig kunnen verdeelen over de bevol king, zoodat ieder zijn deel krijgt, dan wel of we voor de verdeeling den zwar ten handel laten zorgen. In dit laatste geval krijgt de een, die toevallig veel geld of veel kennissen op het platteland of onder fabrikanten of winkeliers heeft, veel meer dan hem toekomt en de an der krijgt minder of niets. Het zijn de armen, de maatschappelijk weinig weer baren, die de dupe worden. Als dit ge beurde, dan zouden we den hongersnood i^i grooten omvang zijn intrede zien doen met zijn begeleiding van moreele en ma- .terieele verwording. Men kan zich de gevolgen hiervan niet ernstig genoeg voorstellen. Het gevolg zou zijn een ver- scheur d volk, verwildering op zedelijk en geestelijk gebied, terwijl de gevolgen voor de volksgezondheid, speciaal van de opgroeiende jeugd, in ^een jaren weer goed te maken zouden zijn. Bij onze productie, al dan niet ver minderd met den export in den om vang als nuT kan het volk als geheel zich niet voéden als normaal. Dit tekort voor allen is niet aan *e vullen, wel voor enkelen, maar als dit ge béurt, wordt het tekort voor de eersten grooter en de hongersnood is een schre de dichterbij gekomen. Dat is het gevoeg van den zwarten handel, van den ergsten tot dien, door velen beschermden, goedbedoelden. Tot nu toe is het gelukt, hoewel wij sedert ruim drie jaar onzen grooten im port moesten missen,» hoewel wij een be zettingsleger gedeeltelijk moeten voeden en hoewel wij een deel van onze pro ductie voor den export moesten beschik baar stellen, het Nederlandsche volk te voeden, .niet ruim, maar zoo, dat ernsti ge gevolgen van ondervoeding konden worden 'afgewend. Meer kunnen we niet doen nu onze voorraden geheel op zijn, nu de kunstmestvoorziening moeilijker wordt: maar veel slechter behoeft het ook niet te worden, in sommige opzich ten kan het zelfs wat gemakkelijker gaan, mits en dit is de absolute voor waarde de verdeeling zoo goed moge lijk blijft, dus dat de zwarte handel zich niet glleen niet uitbreidt, maar wordt teruggedrongen. Meer dan ooit is waar. dat tusschen ons volk en den honger alleen staat de organisatie van de voedselvoorziening. Als die organisatie het niet meer kan houden, is de ellende daar. Op enkele oogenblikken heeft men al even gevoeld, wat het beteekent. als de organisatie, door welke oorzaak dan ook, niet regel matig loopt en de verdeeling in de war komt, zooals bij groente in den voor zomer en bij boter in het voorjaar. Men stelle zich eens voor, wat het beteekent, als dit geen uitzondering, naar regel wordt. De Nederlanders hebben zich al tijd zelve gaarne een nuchter volk genoemd. Laat men nu deze feiten nuchter onder oogen zien en men ^al t%t de conclusie komen, dat de^ zwarte handel, in welken vorm d*n ook, een gevaar voor het volk betee kent. 's-GRAVENHAGE, 20 Oct. Rijks- minster Rust is ter bezichtiging van Duitsche opvoedingsinrichtingen in Ne derland aangekomen. Na een hartelijke begroeting door Rijkscommissaris, Rijksminster Seyss-Inquart, werd eerst een bezoek gebracht aan de school voor opleiding van onderwijskrachten te Heer bij Maastricht. Vóór het schoolge bouw inspecteerden de Rijksministers met hun gevolg de in het uniform der Hitlerjugend opgestelde jongemannen. In een schoolplechtigheid sprak Rijks minister Rust tot de toekomstige jon ge onderwijzers over de verantwoorde lijke taak van den onderwijzer, vooral in den tijd van strijd, dien het Duitsche volk nog te wachten sta^f. „Gij moet met de menschen, die u in handen worden gegeven een nieuwen tijd, een nieuwe wereld opbouwen", zeide de minister. Na de plechtigheid woonden de minister en de Rijkscommissaris ver schillende lesuren en den gemeenschap- pelijken middagmaaltijd der jongelui bij. Op de bezichtiging van de school te Heer zullen bezoeken aan andere opvoedingsinrichtingen in Nederland volgen. DE REDE VAN MR. ROST fAN TONNINGEN. In het verslag van de rede, door mr. M. M. Rost van Tonningen dezer dagen te Groningen gehouden, is een storende fout geslopen, waardoor een misvatting zou kunnen ontstaan. Daarom herhalen wij hier, wat de spreker in werkelijk heid heeft gezegd, n.1. „dat, «ooals een Groninger in Holland steeds een Gro ninger blijft, ook het Duitscher worden niet mogelijk is". De aandachtige lezer zal inmiddels voor zich zelf waarschijnlijk reeds deze rectificatie hebben aangebracht. A. M. DE JONG OVERLEDEN. 's-GRAVENHAGE, 20 Oct. De schrij ver A. M. de Jong is op- 18 October des avonds in zijn woning te Blaricum door onbekende daders overvallen en door een revolverschot gedood. De Jong werd op 29 Maart 1888 te Nieuw Vosmeer (N.-B.) geboren. Hij be zocht te. Delft de Rijksnormaalschool, waarna hij van 1906 tot 1919 als onder wijzer werkzaam was. In 1919 trad hij in dienst van het dagblad „Het Volk". Voorts werkte de Jong eenige jaren aan letterkundige bladen. Den laatsten tijd wijdde hij zich uitsluitend aan de lette ren. 's-GRAVENHAGE, 20 Oct. Op instructie van den Höheren S.St uud Polizeifühxer wordt .de termtin voor de inlevering van de radio-appa raten, waarvoor een inleveringsplicht bestaat, ln verband met den grooten toeloop bi) de lnleverlngsbnreaux met twee dagen, dus tot en met 22 October verlengd. De economische politie heeft een in val gedaan in het café van P. v. d. Loo aan den Korrelschen weg te Tilburg, waar, naar men vermoedde, dingen ge beurden, die het daglicht niet konden zien. Het bleek, dat v. d. Loo in een ver trek achter het kleine cafézaaltje een soort gelegenheid voor duurdere" klanten had ingericht. Een en ander bleek echter een zoodanigen omvang aangenomen te hebben, dat men werke lijk van een „zwart" luilekkerland kon spreken. In het pand bleken honderden flee- schen jenever, whisky, champagne, rhum, wijnen en likeuren voorradig te zijn, alsmede groote partijen echte kof. fle, thee en cacao, blikken kip, ham en andere vleeschwaren, een qnorme voor raad boter, vet, kaas en eieren, kisten toiletzeep, balen rijst en suiker en sta pels dames- en heerenstoffen. Een en ander mag, naar „zwarte" prijzen gerekend, zeker op een totale waarde van ver over de honderdduizend gulden beroot worden. Drie groote vrachtauto's waren noo- dig om den inhoud van dit clandestiene paradijs naar het politiebureau te trans porteeren in afwachting van de beslis sing die_ de prijsbeheersching en de economische instanties in deze zaak zullen nemen. DE TECHNISCHE DAG. Het programma voor den Technischen Dag, welke 14 November a.s. wordt ge houden, is als volgt samengesteld: Groningen: NoordOost. Tilburg: ZuidWest. Rotterdam: RotterdamDen Haag. Amsterdam: AmsterdamHaarlem. Utrecht: UtrechtZwaluwen. Gorinchem: BondselftalRotterdam- sche tweede klassers. Zutphen: BondselftalTwentsch «Ut. Zaandam: Zaansch elftalAmster- damsche 2e, 3e en 4e klassers. liseeren van de .vijandelijke artillerie, die hier op ongekende schaal optreedt. In Berlijnsche militaire kringen verheelt men niet, dat van den af loop van dezen slag veel afhangt. Het schijnt het doel van het Duit sche commando te zijn, met zoo klein mogelijke offers door uitwij kende bewegingen en tegenaanval len een linie te handhaven, van waaruit de overgang van herfst- naar wlnterveldtocht het gemakke lijkste bewerkstelligd kan worden. Ook in de andere sectoren zijn de bolsjewisten actief. Blijkbaar willen zij den Duitschers verhinderen, troepen weg te nemen voor het gebied van Krementsjoeg, doch deze overweging berust op een verkeerde veronderstel ling, aangezien de Duitschers over ge noeg vrije krachten beschikken. Tusschen de Zee van Azof en Melito- pol en noordelijk en zuidelijk van den weg naar Smolensk zijn de bolsjewisti sche aanvallen verminderd, zoodat ze nog slechts plaatselijk genoemd kunnen worden. Daarentegen heeft de Duitsche luchtverkenning in het gebied van Le ningrad omvangrijke offensieve voorbe reidingen der bolsjewisten waargeno men, zoodat men binnen afzienbaren tijd ook hier een nieuwe golf van Sov- jetaanvallen moet verwachten. Zij werken ook voor eigen volk. BERLIJN, 19 Oct. (D.N.B.). In de nieuwe aula van de universiteit te Berlijn zijn vandaag op uitnoodiging van den Reichsorganisationsleiter dr. Ley de buitenlandsche rijks- en gouw- verbindingslieden van het Duitsche Ar beidsfront voor een werkvergadering bijeengekomen. De bijeenkomst vond plaats onder het motto: „Europa over wint" en werd een demonstratie van de socialistische solidariteit van de met Duitschland samenwerkende Europee- sche volken. Vlaggen van 21 Europee- sche naties versierden de vergaderzaal. Oberbefehlshaber Otto Marenbach heette als zakelijk leider van het D.A.F. de aanwezigen welkom, waarbij hij er op wees, dat het D.A.F. in de buiten landsche arbeiders niet alleen maar 'n object van de tewerkstelling ziet, waar mede een onbezette arbeidsplaats wordt vervuld, doch nog veel meer dén Europeeschen mensch en den medestrij der voor het gemeenschappelijk doel. In den strijd van de volken van Europa tegen het bolsjewisme zijn de gecon centreerde economische en arbeids krachten van het continent even be langrijk als de strijdende legers en de wapens. De millioenen werkers uit ge heel Europa dragen zoodoende op direc te wijze ook bij tot de redding en be veiliging van hun eigen vaderland en volk. Ook al wordt in oorlogstijd ge streefd naar een maximumprestatie, dit geschiedt toch niet ten koste van de ge zondheid, zooals spreker nader stipu leerde. v Wat het D.A.F. deed. De leider van het bureau voor de te werkstelling van het D.A.F., Ober- bereichsleitér Mende, deelde mede, dat het systeem van het verzorgen van de buitenlandsche arbeiders prachtige re sultaten heeft afgeworpen. De vele millioenen buitenlandsche arbeiders zijn in 22.000 door het D.A. F. verzorgde kampen ondergebracht. Eenentwintig wekelijks verschijnende buitenlandsche bladen en tijdschrif ten met een totale oplaag van 790.000 exemplaren staan hun ter beschik king. Voor kampbibliotheken zijn al leen in dit jaar 235.000 boeken en 350.000 brochures aangeschaft, 90.000 liederenbundels, 27.000 gramofoonpla- ten, 5000 muziekinstrumenten, boven dien instrumenten voor zestig volle dige orkesten, 4940 radiotoestellen en 11.000 sporttoestellen zijn de laatste maanden beschikbaar gesteld. 3800 taalcursussen met 167.000 deelne mers, 4000 kampsportfeesten. 5760 grootere K.D.F.-uitvoeringen naast 18.000 eigen uitvoeringen van de kam pen in de laatste maanden geven in grove trekken het beeld weer van de cultureele zorg. De algemeen gemachtigde voor de te werkstelling, gouwleider en stadhouder Fritz Sauckel, legde den nadruk erop welke groote beteekenis het D.A.F. als de grootste en geweldigste socialisti sche instelling ter wereld toekomt voor de overwinning van een nieuw en be ter Europa. Wanneer Duitschland in deze geweldige worsteling om 't voort bestaan van het Europeesche cultuur contingent niet alleen het bloed van zijn eigen zonen moet eischen, doch ook op zijn jeugd, zijn vrouwen en moeders een beroep doet voor geweldi ge arbeidsprestaties, dan volgt het des ondanks niet het voorbeeld van de plu tocratische staten, die den buitenland- schen arbeider meedoogenloos exploi teeren, verbruiken en tenslotte weg werpen. Hgt Duitsche volk, zoo zeide Sauckel verder, brengt in zijn geheel overwel digende offers om de Duitsche en daar mede de Europeesche overwinning te waarborgen. Het verlangt van de mil lioenen buitenlandsche arbeiders niet meer of nog lang zooveel niet als het zelf in elk uur doet. Deze tewerkstelling van vreemde na- Geeft de koe de schillen dan geeft de koe melk. ties in het Rijk, zoo verklaarde Sauckel onder stormachtige toejuichingen, be lichaamt in zich reeds het nieuwe, on herroepelijk komende zegevierende Europa. Het zal den vijand nooit geluk ken het Rijk te berooven van de nood zakelijke Europeesche arbeidskrachten. De medewerking van de volken van Europa, 1 waartoe ook millioenen goed willende arbeiders uit de sovjet-repu bliek behooren, zal en moet de dood steek zijn voor die joodsch-bolsjewisti- sche wereldorde, die ondanks den rijk dom van deze aarde de werkende men schen laat verhongeren. Uitgaande van de steeds herhaalde bewering van Duitschland's vijanden dat Duitschland met de buitenlandsche arbeidskrachten het paard van Troje zelf ln zijn land gebracht heeft, ver klaarde Reichsorganisationsleiter dr. Ley vervolgens, dat iedereen, die in Duitschland leeft, kan bevestigen, dat de beste verstandhouding met de bui tenlanders bestaat. De buitenlandsche arbeiders hebben gezien dat in Duitsch land iedere volksgenoot de hoogere be langen van de gemeenschap stelt boven de persoonlijke belangen. „Ik ben er van overtuigd", zoo ver klaarde dr. Ley, „dat thans millioenen der genen, die indertijd zonder eenigé belangstelling zijn gekomen, vrienden van Duitschland geworden zijn". Kolendampvergiftiging in een klooster. AMSTERDAM, 20 Oct. Een groot aantal religieuzen uit het St. Rosakloos- ter aan het Hagedoornplein in Amster dam-Noord, is op wonderbaarlijke wij ze aan den dood ontsnapt. Maandag avond gevoelden enkele zusters zich onwel. Zij begaven zich daarom te bed Later op den avond werd één van haar wakker; omdat zij het benauwd had wilde zij een raam openschuiven. Toen zij echter uit het bed stapte, viel zij plotseling neer. Enkele andere zusters, die te hulp wilden komen, zakten even eens ineen. Een der religieuzen wist het raam te bereiken, terwijl een ander de buitendeur kon openen. Op deze wijze kon de priorin van het klooster wor den gewaarschuwd, die onmiddellijk geneeskundige hulp inriep. Toen de dokter verscheen, waren reeds zeventien zusters bewusteloos. Het bleek dat de verwarmingsinstallatie van het ge bouw, dat grootendeels door een bom bardement is verwoest, niet normaal functioneerde en dat de zusters door kolendamp waren vergiftigd. Zou de hulp enkele uren later zijn gekomen, dan zouden de gevolgen waarschijnlijk catastrophaal zijn ge weest. De toestand van de zusters is thans bevredigend. Tot de sinds 1 October zwaar geteis terde of bijna volkomen vernietigde Sovjet-eenheden behoorde ook de 17e divisie tirailleurs. Volgens een relaas van den Sovjet luitenant Andrei Oesjakof, beschikken de twee nog opgestelde regimenten der divisie, het 45e en 48e regiment tirail leurs, tezamen nog slechts over 300 man. Alle anderen zijn dood of gewond. Ook de 23e Sovjet-divisie tirailleur» heeft de laatste dagen zoo zware verliezen gele den, dat zij practisch niet meer kan worden opgesteld, nu 90 procent van de bemanning is uitgevallen. De aanhou dend felle gevechten en de blijvend zware verliezen der Sovjets hebben het Roode Leger alleen in de laatste 4 maanden ruim 2.500.000 man aan doo- den en gewonden gekost

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1943 | | pagina 1