DAGBLAD VOOR
Bolsjewiseering van 't Europeesche continent
Sovjets poogden op de Krim te landen.
Militaire kwesties op den voorgrond.
De conferentie te Moskou.
Vage omlijning inzake
na-oorlogsche politiek.
Oorlogsmaatregelen.
Italië en Oostenrijk.
Jaarvergadering
Het Witte Kruis.
STALIN'S DOEL
Gemeenschappelij ke
verklaring.
Het probleem der kleine
staten.
De reactie te Berlijn.
„Geweldige berg baarde
een muisje".
Men staat pas aan de poorten.
Een kleine herinnering.
Succesvolle Duitsche tegenaanvallen.
Critische stemmen.
Nieuwe rantsoenbonnen voor
vaste brandstoffen.
Verduisteren van 17.30-7.15
De openstelling van winkels.
STADSNIEUWS.
Diphtherie
neemt in Den Helder toe.
Nog eens: de verduistering!
Uit donker Nieuwediep.
JulianaJnrp.
Uitgave:
Dagblad voor Noord-Holland N.V.
Alkmaar Voordam C 9.
Bureau der Heldersche éditie:
Den Helder: Koningstraat 78.
Telefoon 2315 (2 Ijjncn)
Postrekening 419041.
V' >ENSDAG 3 NOVEMBER 1943.
HELDERSCHE EDITIE.
NOORD-HOISA
Deze Courant verschijnt dageiyk»
Advertentie-tarief..
Prijs der gewone advertenties in deze
Editie 11 ct. per m.M. Bjj contract
binneji.een jaar te gebruiken belang
rijke korting. Tarieven voor de geheele
oplage op aanvrage.
Stockholm, 2 Nov. <DNB). Gister
avond heeft Reuter den tekst gepubli
ceerd van het op de conferentie van
Moskou uitgegeven communiqué met
de Inleidende formule „zooals het te
Londen is gepubliceerd."
In het communiuué wordt er op ge
wezen, dat alle ter bespreking gestelde
problemen der drie regeeringen op de
agenda ztjn geplaatst* Voor eenige de
zer problemen is een definitief stand
punt bepaald. Voor andere problemen
is weliswaar een prlnclpleele beslissing
overeengekomen, z(j z()n echter, aan
speciale „commissies voor nauwkeuri
ger bestudeering" overgedragen, of men
heeft zich de afhandeling er van langs
dlplomatleken weg voorbehouden. Weer
andere problemen zUn bijgelegd door
gedachtenwlsseling.
De regeeringen der Ver. Staten,
van Engeland en de Sovjet-Unie, zoo
wordt woordelijk verder gezegd, stre
ven naar de meest intieme samenwer
king In alle problemen, die de ge
meenschappelijke oorlogsinspanningen
raken.
In de eerste plaats z(jn oorlogsmaat
regelen tegen Dultschland en zijn
bondgenooten besproken, zoo wordt in
■t communiqué verder gezegd. Er zijn
„definitieve militaire operaties over
eengekomen, ten opzichte waarvan een
beslissing genomen ls en die reeds
voorbereid worden om den grondslag
voor de nauwste militaire samenwer
king tusschen de drie landen in de
toekomst te vormen". De drie aan de
conferentie deelnemende regeeringen
erkennen in de 2de plaats de nood
zakelijkheid „hun nauwe samenwer
king van dit oogenbllk en hun samen
werking bij de oorlogvoering ook
voort te zetten in den tijd, die zal
volgen op het einde van de vijan'"
g lykheden".
Het Communiqué geeft vervolgens een
verklaring van den Amerikaanschen, den
Britschen en dx Sovjet-Russischen mi
nister van buitenlandsche zaken betref
fende de politiek der geallieerden Jegens
Italië. Deze politiek moet berusten op 'n
algeheele vernietiging van het fascisme".
In een reeks van punten wordt geëischt,
dat de regeering van Italië door het op
nemen van „leden der oppositie tegen 't
fascisme" een „meer democratisch aan
schijn" krijgt. Voorts worden vrijheid van
drukpers, meeningsuiting en vergadering,
benevens onderdrukking van alle fascis
tische instellingen geëischt. De leiders v.
het fascisme en de generaals van het fas
cistische leger moeten worden uitge
leverd.
Voorts wordt in het communiqué ge
meld, dat de Sovjet-Russische, Ameri-
kaansche en Britsche regeering overeen
gekomen zijn, de „annexatie van Oosten
rijk" van 1958 van „nul en geener waar
de" te verklaren en in plaats daarvan een
„vrij en onafhankelijk Oostenrijk" op te
richten. Woordelijk wordt gezegd „Oos
tenrijk wordt er echter aan herinnerd,
dat het een verantwoordelijkheid draagt,
die het niet verloochenen kan, namelijk
de- verantwoordelijkheid aan den oorlog
te hebben deelgenomen aan de zijde van
Dultschland. Oostenrijk wordt vervolgens
uitgenoodigd „een bijdrage te leveren tot
zijn bevrijding".
Tenslotte behelst het communiué een
verklaring van de bij de conferentie be
trokken naties, volgens welke „alle Duit-
sche officieren, manschappen en partij
leden", die voor beweerde „gruweldaden"
verantwoordelijk zijn, na den wapenstil
stand naar de betrokken landen „wegge
voerd" worden, om daar „gevonnist te
worden."
Organisatie voor gebrekkigienzorg
opgericht.
AMSTERDAM, 2 Nov. Een belang
rijk onderwerp van de jaarvergadering
van „Het Witte Kruis", welke van
daag In Krasnapolsky te Amsterdam
werd gehouden, vormden de jongste
gevallen van kinderverlamming.
De heer G. J. van Leersum zeide
in zijn openingsrede, dat de genees
kundige inspecteur van de Volksge
zondheid in Noord-Holland, dr. mr. V
van den Brekel, met financieelen steun
van en in samenwerking met de hoofd
besturen der Kruisvereenigingen een
organisatie voor gebrekkigenzorg in
het leven heeft geroepen. Per 1 Jan
a.s. zal Het Witte Kruis daartoe een
adviesbureau openen, onder leiding
van een bekwamen orthopaedist. De aan
dit bureau te verbinden sociale zuster
zal mede tot taak hebben, de gevallen
die voor behandeling in aanmerking
komen op te sporen, waaronder ook
de slachtoffers der kinderverlamming
Het is een feit, dat de betrokkenen
kinderen en hun ouders meestal
slechts noode tot een nabehandeling
zijn te bewegen. En toch kan hierdoor
dikwijls ontzaglijk veel leed worden
bespaard. Dr. mr. Van den Brekel
deelde mede, dat driekwart van de
gevallen dit geldt natuurlijk ook
voor door andere ziekten veroorzaakte
gebrekkigheid zoover geholpen kun-
hen worden, dat de slachtoffers hun
maatschappelijke onafhankelijkheid her
krijgen. Om te genezen is echter een
zeer langdurige behandeling noodig. De
overheid zal ook op dit terrein de
Kruisvereenigingen steunen met sub
sidie.
Het ledental steeg met ruim 500.
Het communiqué maakt dan melding v.
een gemeenschappelijke verklaring der
Amerikaansche, Britsche, Sovjet-Russische
en Tsjoengkineesche regeeringen. Deze
verklaring aldus wordt gezegd - is
In overeenstemming met de verklaring
van de geallieerden van 1 Januari 1942
en latere verklaringen, zooals die. dat de
vijandelijkheden tegen de spilmogendhe-
den moeten worden voortgezet tot de
„onvoorwaardelijke capitulatie".
De gemeenschappelijke verklaring eischt
in de eerste plaats, dat het gemeenschap
pelijke optreden der vier regeeringen, dat
gericht is op. de voortzetting van den
oorlog tegen hun vijanden, voor de orga
nisatie en de instandhouding van den
vrede en de veiligheid wordt voortgezet.
In de tweede plaats zullen de regee-
ringen, die ,.*n strijd zijn met den ge-
meenschappelijken vijand", gemeenschap
pelijk handelen in alle kwesties der ca
pitulatie en der ontwapening van dezen
Vijand.
Het derde punt dezer verklaring eischt
gemeenschappelijke maatregelen ter voor
koming van schending der voorwaarden,
die den vijand worden opgelegd.
In het vierde punt wordt de nadruk
gelegd op de noodzakelijkheid eener
internat, organisatie, die „gebaseerd
is óp het beginsel der souvereine kwa
liteit van alle vredelievende staten en
waarvan al dergelijke staten, groot of
klein, lid kunnen zijn, ten einde den
internationalen vrede en de internatio
nale veiligheid in stand te houden."
Het vijfde punt eischt „wederzijdsche
raadpleging" vap de vier regeeringen, tot
'n „systeem der algemeene veiligheid" is
ingevoerd. „Zoo noodig" kunnen bij deze
raadpleging ook andere leden der gealli
eerde* naties betrokken worden.
Het zesde punt der verklaring houdt in.
dat de vier regeeringen „na het einde
der vijandelijkheden hun militaire strijd
krachten niet zullen döén optreden bin
nen het gebie.d van andere staten, met
uitzondering vair de in deze verklaring
bepaalde gevallen en eerst na gemeen
schappelijke bespreking."
Het zevende punt eindelijk eischt sa
menwerking voor het tot Stand komen v.
een „algemeen accoord betreffende de
reguleering der bewapeningen in den tijd
na den oorlog."
Extra vaeantie. Wia zou daar niet voor
te vloden zijn? Een heele maand In
een der mooiste streken van Dultsch
land, met eiken dag sport, spel, veld
werk enz. I Waarom zou jij daar ook
niet van profiteeren. Iedere Neder-
landsche jongen van 16—18 jaar
kan z?ch aanmelden. Werkgevers en
scholen moeten vrij geven^jon wordt
doorbetaald. Honderden z'al in een
weersportkamp geweest. Het wordt
tijd, dat zij, die tot nu toe nog ge
aarzeld hebben, thans ook deze
keer de gelegenheid voor een heele
maand vaeantie aangrijpen} hak de
knoop door en meld je aan. Aan
meldingsbureau weersportkampen
Koningslaan 9 te Utrecht
'Frltz Emde/Stap{/Pax m
BERLIJN, 2 Nov, (DNB) De diploma
tieke correspondent van het DN^ dr.
Siegfrieci Horn, schrijft:
Omtrent de Moskousche conferentie is
een officieel communiqué uitgegeven, dat
naar Reuter met een zekere behoefte tot
herverzekering vaststelt, is weergegeven
in den vorm „zooals het in Londen is
gepubliceerd". De authentieke officieele
redactie van dit „sensationeel en histo
risch ingrijpend" genoemde document is
er derhalve nog niet, ofschoon belangrijke
variaties ten opzichte van de Londensche
redactie nauwelijks te verwachten zijn.
Deze redactie veroorlooft reeds eenige
zaken te constateeren. die aldus kunnen
worden samengevat, dat alle van Duitsche
zijde uitgesproken meeningen over de be
weegredenen, het verloop der onderhan
delingen en het resultaat der conferentie
in laatste instantie volledig worden be
vestigd.
Op den voorgrond der besprekingen
stonden, naar thans officieel wordt ge
documenteerd, militaire kwesties, zondei^j
dat aan de. wereldmeening nauwkeuriger 1
gegevens worden verstrekt over de voor
nemens der z.g. geallieerden In de twee
de plaats is onderhandeld over de z.g.
politieke' problemen, die in het officieele
communiqué gecamoufleerd worden door
een stroom van phrases over na-oorlog
sche politiek, waarbij de Volkenbonds
gedachten onzaliger nagedachtenis een rol
spelen.
Uit de vblkomen negatieve behande
ling van die problemen, welke de Eu
ropeesche volken in de eerste plaats
zouden kunnen interesseeren, trekt men
in Duitsche politieke kringen de con
clusie, dat Stalin iedere bespreking der
problemen, die hy beoordeelt als bin
nen, zijn belangensfeer komende, afwU-
zend behandeld heeft en dat hem door
zUn partnets b^ de onderhandelingen
de concessie is gedaan de discussie van
die problemen uit te stellen tot een ge
schikter tydstip. Dit beteekent volgens
de opvatting alhier niet meer en niet
minder dan een principieele concessie
aan den dictator van het Kremlin om
naar believen op te treden overal, waar
de belangen van Sovjet-Rusland naar
zijn meening een dirigeerende hand
noodig hebben.
De opvallende caoutchouc-achtige for
muleering van het communiqué over de
Moskousche besprekingen wordt in Duit
sche politieke kringen aldus uitgelegd,
dat wel een principeele overeenkomst is
bereikt ten opzichte v. den gemeenschap
pelijke^ haat der „geallieerden" tegen de
Europeesche nationale staten en ten aan
zien van hun wil om deze te liquideeren
op de hun geschikt voorkomende wijze,
maar dat verschillende oneenigheden het
noodig hebben gemaakt te vluchten in
een phraseologie, die herinnert aan recep
ten, zooals de wereld ze uit den tijd van
den Volkenbond voldoende kent.
Wanneer in het communiqué over de
ontmoeting in Moskou Italië een speciale
plaats inneemt, dan is dat klaarblijkelijk
omdat daarmede uitdrukking moest wor
den gegeven aan de ontstemming van
Moskou over db eigenmachtige behande
ling van een probleem door Engeland en
de V.S.; waarbij ook Moskou meende een
woordje te kunnen meespreken. Na de
aanstelling van de z.g. Middellandsche
Zeecommissie schijnt de in het commu
niqué gevonden formuleering betreffende
een specialen „Raad van Vier" achteraf
datgene te willen goedmaken, wat Stalin
niet slechts als een in gebreke blijven
ten aanzien van de wensohen van Mos
kou maar ook ten aanzien van de rech
ten van Moskou meende te moeten accen-
tueeren.
Opgevallen ls In Berlijn, dat Oostenrijk
In het bijzonder naar voren gebracht
wordt als 't eenige land, dat bij de z.g.
regeling der na-oorlogsche problemen
in het communiqué van Moskou speciaal
vermeld wordt. Ongetwijfeld heeft men
hier gezocht naar een uitweg om de zelfs
van Engelsehe en Amerikaansche zijde
WERP GEEN „SCHERP" TUSSCHEN DE
AARDAPPELSCHILLEN.
'S-GRAVENHAGE, 2 Nov.
De aardappelschillen, die de hulsvrou
wen zorgvuldig dienen te bewaren en
voor den ophaler klaar zetten, worden
door de koelen met graagte gegeten
Niet alleen, dat die schillen het melk
vee goed voeden, maar ze werken bo
vendien sterk melkdrljvend. Men moet
echter wel bedenken, dat onachtzaam In
den afvalemmer geworpen „scherp" niet
alleen geen voedsel is. maar dat het ook
veel schade kan berokkenen aan het vee
Wat is „scherp"? „Scherp" ls alles wat
een koeienmaag niet kan verteren, zooals
oude scheermesjes, naalden, stukjes glas
en aardewerk.
Vooral gebroken naalden kunnen gemak
kelijk in den schillenemmer verdwalen.
Wie onbekend ls met vee, weet niet hoe
veel lijden door een gebroken naald aan
een koe veroorzaakt kan worden.
Dus: geen „scherp" ln de schillen.
1 als netelig aangegeven regeling van hef
problem der kleine staten te behandelen
van een standpunt, dat de z.g. groote
mogendheden bevrijdt van de pijnlijkhe
den, die er in gelegen zijn het probleem
der kleine staten aan "te snijden in een
door Sovjet-Rusland al lang veroordeelden
vorm en toch den schijn te bewaren van
het Atlantic Charter, alsof in Moskou ook
de belangen van al die naties onder oogen
waren gezien, welke feitelijk opgeofferd
worden op het altaar van die belangen
welke slechts moeiliik tn vereenstemming
kunnen worden gebracht met bekende
propagandistische stellingen.
In Berliinsche politieke kringen, waar
ook van de communiqués omtrent de re
kenschap, die men eischen wil van de z.g.
oorlogsmisddad'gers, gelaten kennis is ge
nomen, behoudt men zich een dieper
gaande beoordeeling van het z.g. commu
niqué over Moskou voor.
De fundamenteeïe tendentie biyft In-
tusschen de al sinds dagen aangeduide.
Ook dit communiqué bevestigt alle tot
dusver geuite vermoedens en Inlichtin
gen, volgens welke Stalin vasthoudt aan
de bolsjewiseering van het Europeesche
continent en ztfn partners by de on
derhandelingen hem om opportunistische
redenen niet hebben durven tegenspre
ken.
BERLIJN, 2 Nov. (DNB) De diploma
tieke correspondent van het DNB dr
Siegfried Horn, heeft op grond van een
gisteravond in Duitsche politieke kringen
gehouden enquete kunnen vaststellen, dat
bij de beoordeeling van het z.g. sensatio
neele Moskousche communiqué een eens
gezindheid heerscht, die niemand behoeft
te verbazen, die eenigszins vertrouwd is
met de opvatting van toonaangevende
Duitsche instanties.
De waardeering van het communiqué
komt in hoofdzaak overeen met hetgeen
dienaangaande reeds gezegd is. Wanneer
de „geallieerden", die thans reeds mee-
tien te kunnen optreden als overwinnaars,
verklaren, dat zij een gemeenschappelij-
ken oorlog voeren, brengen zij volgens
de hier heerschende opvatting niets
nieuws, maar kunnen hoogstens Dultsch
land en zijn vrienden sterken 1n hun wil
om van hun kant met alle hardheid en
vastberadenheid den strijd door te zetten
tot de beslissing.
Wanneer zij doen alsof Europa reeds
veroverd was, wijst men er in Berlijn op,
dat zij pas aan de poorten staan van dit
voor alle mogelijkheden zorgvuldig uit-
*/r c°ntinent- Wanneer Eden en Huil
mnkiü, zl'i" gegaan om territoriale
hipmln °P !e helderen en grenspro-
meir n r®j?eIen' dan hebben zij, naar
men ln Berlijn verklaart, een trekbal
maken,' eenvoudig omdat Moskou
'edere inmenging weigerde in die proble-
^f\.200^at als eenige uitweg bleef te
vluchten in een commissie, die gevormd5
werd op het voorbeeld van den Volken-
en met, v°lkenbondsmethoden sma
kelijk gemaakt moetsworden voor dege
nen, die moeten worden gedupeerd.
In Moskou ls men het, volgens, het
rSiu" J1 oordeel van toonaangevende
Berlijnsche, instanties, wel eens ten aan
zien van het doel: Vernietiging dtr Euro
peesche nationale staten zonder dat de
ontvangen informaties en ook het thans
uitgegeven communiqué zonder meer
conclusies wettigen teq aanzien van
overeenstemming ten opzichte van de
desbetreffende methodes.
De opvatting ten aanzien van het doel.
dat het Moskousche communiqué op het
oog heeft met de uitvoerige behandeling
van het Italiaansche probleem, komt
overeen met de overwegingen, die hier
reeds naar voren gebracht zijn. Princi
pieel ziet men te Berlijn tn het Moskou
sche communiqué een typisch voorbeeld
ervoor hoe Stalin als realist de anderen
laat kletsen over vermeende diplomatieke
overwinningen, terwijl hij zelf zijn legers
op marsch brengt naar Europa en' uit
sluitend vertrouwt op het verpletterende
gewicht van een machine, waartegen 'Eu
ropa alleen door den Duitschen wapen
muur en de bezielende gèdachte daarvarl
beschermd wordt.
Wanneer binnen 't bestek van het Mos
kousche communiqué het probleem van
Europeesche staten slechts zachtjes is
aangeduid, gelooft men ln Berlijn te dien
aanzien een ophelderende bijdrage te
kunnen geven door te herinneren aan 4
vragen, die Indertijd door den Sovjet-
Russlschen commissaris van buitenland
sche zaken. Molotof, gericht zijn tot den
Führer van Dultschland. Uit de procla
matie van den Führer aan het Duitsche
volk van 21 Juli 1941 blijkt ondubbelzin
nig, dat zoowel de Sovjet-Russische elsch
ten aanzien van Roemeensch bezit als ook
cynische insinuaties, betreffende Finland
en brutaal naar voren gebrachte aanspra
ken op beweerde belangen ln Bulgarijcl
.Hollandsche molen', een .childerlj
van den Obergefr. Zieger. op de
tentoonstelling .Soldaten am Atlantik-
wal! zeigen Ihr Frelzeitschaffen*. welke
in Den Haag gehouden wordt
W Blldberichter Fritz/Stapf/Pax m
en niet ln de laatste plaats de eisch be
treffende belangrijke steunpunten aan de
Dardanellen en den Bosporus beantwoord
zijn met een duidelijkheid, die lederen
twijfel omtrent het standpunt van Aden
Führer niet alleen als verantwoordelijk
vertegenwoordiger van Dultschland, maar
ook van de Europeesche cultuur en ci
vilisatie uitsluit en werd tot het signaal
voor den strijd, waarin het eenvoudigweg
gaat om het bestaan van Europa.
Deze verwijzing naar principieele over
wegingen, die de leiding van Duitschland
hebben bepaald, verbonden met
de vele vooral den laatsten tijd komende
uitlatingen uit Engelsehe, Amerikaansche
en Sovjet-Russische bron, rechtvaardigt
niet alleen de houding van Duitschland
en zijn bondgenooten sedert den dag.
waarop de strijd tegen den vloed uitghet
Oosten begon, maar geeft ook een bij
zonder relief aan de Moskousche confe
rentie, die als een geweldige berg slechts
een muisje baarde, dat de wereld wordt
aangeprezen als panacee.
In de Wilhelmstrasse ziet men het
Moskousche communiqué als de ratifica
tie-oorkonde van de capitulatie van En
geland en de Ver. Staten naar de Sovjet-
hegemonie ln Europa en tevens als dat
der totale uitlevering van Europa aan
het bolsjewisme. Men wijst er op, dat
niet de landen genoemd zijn welke door
de Sovjet-aspiraties zijn getroffen, maar
wel een Oostenrijk dat zich onverbreke
lijk bij het Duitsche'Rijk heeft aange
sloten en zich reeds na den eersten we
reldoorlog daarvóór uitsprak.
Dat een land een „democratische vrij
heid" moet worden opgedrongen is in
flasranten strijd met de afkondiging der
vrije zelfbeschikking der volken. Bijzon
der schaamteloos en kenmerkend den
communisttschen geest noemt men r— met
het oog op de massagraven van Katyn
den eisch tot bestraffing van de Duit
sche officieren die zoogenaamd Pooische
officieren zouden omgebracht hebben.
Volgens den Londenschen correspondent
van „Social-Demokraten" zou men ln
Moskou besloten hebben, dat Finland
zich onvoorwaardelijk moet onderwer
pen.
De Finsche pers wijst er op, dat de
kwesties der Baltisch» staten, 't vroegere
Polen, Finland, de Balkan enz., volkomen
verzwegen worden. .Finland wijst het
plan eener aansluiting van alle „vrede
lievende volkeren" na den oorlog af,
wanneer de Sovjet-Unie, die wegens haar
overval op Finland door den Volkenbond
werd uitgesloten, thans behoeder van een
vredesordening en rechter Over Finlands
vredelievendheid moet worden.
In de Roemeensche pers wordt erop
gewezen, -dat er van de Atlantische char
ter in 't communiqué niets meer te be
speuren valt. Engeland en Amerika laten
ook Finland volkomen in den steek. Ter
wijl men te Moskou den toekomstlgen
vrede bespreekt, geeft de Sovjetpers zich
over aan van haat vervulde parolen van
vernietiging tegen de nabuurlanden.
Volgens den Moskouschen zender staat
Hongarije, Roemenië, Rusland en Bulga
rije hetzelfde lot te wachten als 'Duitsch
land en zal er voor hen in het bevrijde
Europa geen plaats zijn.
De News Chronicle schrijft, dat de re
sultaten der conferentie een geweldige
leemte vertoonen, daar elke aanwijzing
omtrent de W. grenzen der Sovjet-Unie
ontbreekt, vooral ook t. a. van Polen.
EDEN NOODIGT TURKSCH
HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜH
RER, 2 Nov. (DNB). Het opperbevel
der weermacht maakt bekend:
Op de Krim heeft de vijand gis
teren getracht ter weerszijden van
de stad Kertsj te landen. Op een
plaats gelande Sovjetstrijdkrachten
werden in een tegenaanval afge
grendeld en opeengedrongen. Op de
overige landingsplaatsen werd de
vijand bloedig afgeslagen. Aan land
gekomen vijandelijke strijdkrach
ten werden vernietigd.
Ten zuiden van den Beneden-Dnjepr
gaan in de Nogaische steppe de ge
vechten met de op den Dnjepr aanruk
kende snelle formaties der bolsjewis
ten voort. Pogingen van de bolsjewis
ten om Duitsche strijdkrachten te om
singelen en af te snijden mislukten,
evenals krachtige aanvallen op onze
noordelijke en zuidelijke afgrendelings
fronten.
In de bocht van den Dnjepr werden
vrij sterke aanvallen ten zuidwesten
van Dnjepropetrowsk afgeslagen en
daarbij op één plaats van 40 aanval
lende tanks 28 vernield.
Succes ten noorden van
Kriwoirog.
Onze tegenaanval in het gebied ten
noorden van Kriwoirog heeft reeds
tof groote successen geleid. De ver
vooruitgedrongen vijandelijke aanvals-
toppen werden afgesneden en vernie
tigd. Sedert 27 October werden daar
volgens tot dusver ontvangen berich
ten 5000 gevangenen binnengebracht,
357 tanks, 378 kanonnen en ruim 500
voertuigen buitgemaakt of' vernietigd.
Vooral zwaar zijn de bloedige
verliezen van de bolsjewisten ten
gevolge van den wanhopigen tegen
stand der afgesneden vijandelijke
groepen. De eigen verliezen zijn
gering.
Aan de rest van het Oostelijk front
is het, behalve een feilen, maar ver-
geefschen aanval van den vijand in de
lus van den Dnjepr ten zuidoosten van
Kief. slechts tot gevechten van plaat
selijke beteekenis gekomen. Daarbij
werden vrij kleine vijandelijke pene
traties ten zuidwesten van Gomel en
ten zuidwesten van Welikije Lbeki in
tegenaanvallen opgeheven of afgegren
deld. Een eigen aanvalsactie ten wes
ten van Kritsjef bracht ondanks taai
en vijandelijken tegenstand belangrijke
stellingverbeteringen.
De strijd in Italië.
In den westelijken sector van het
Zuid-Itaüaansche front trachtte de
vijand met sterke strijdkrachten onze
stellingen te naderen. Uit de andere
sectoren van het front wordt, behalve
een succeslooze aanval van Britsch-
Amerikaansche formaties in het gebied
ten westen van Campobasso, slechts
geringe gevechtsactiviteit gemeld.
Napels door Duitsche gevechts
vliegtuigen aangevallen.
In den afgeloopen nacht hebben ster
ke formaties Duitsche gevechtsvlieg
tuigen het vijandelijke ravitailleerings-
steunpunt Napels aangevallen. Door
bomtreffers ontstonden in de haven
installaties branden en verwoestingen.
Verscheidene schepen werden zwaar
getroffen.
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben
gisteravond de haveninstallaties van
verscheidene steden in Zuid-Engeland
met bommen bestookt.
MINISTER UIT.
ANKARA, 2 Nov. (DNB). Naar
radio Ankara meldt, heeft minister
Eden den Turkschen minister van Bui
tenlandsche Zaken, Menemendsjogloe,
uitgenoodigd voor een bespreking in
Cairo. De Turksche minister heeft deze
uitnoodiging aangenomen en is met be
geleidende personen terstond derwaarts
vertrokken.
's-GRAVENHAGE, 2 Nov. Met In
gang van 1 November j.1. zijn nieuwe
rantsoenbonnen voor vaste brandstof
fen in gebruik gesteld. Deze rantsoen
bonnen. waarvan de ondergrond in
groene kleur is uitgevoerd, zijn van
een horizontale roode gegolfde lijn voor
zien en dragen in den linkerbovenhoek
in ro.od het nummer 73. terwijl in den
rechterbovenhoek het cijfo 1 en de
letter E in zwart voorkomen, evenals
het woord „Brandstoffen", dat onder
aan den bon over de geheele breedte
is gedrukt. i
De oude in omloop zijnde rantsoen
bonnen voor vaste brandstoffen blij
ven tot nader order geldig.
MARGARINEBONNEN OOK IN
RESTAURANTS.
's-GRAVENHAGE, 2 Nov. Het is
gebleken, dat in enkele restaurants van
de bezoekers, die voor het nuttigen van
hun maaltijden wisselbonnen van 1/50
rantsoen moeten inleveren, geen bon
nen, waarop uitsluitend margarine
verkrijgbaar is gesteld, worden aange
nomen. Van bevoegde zijde wordt daar
om medegedeeld, dat. zooals tot dusver
gebruikelijk is, ook bonnen, waarop uit
sluitend margarine verkrijgbaar is ge
steld, kunnen worden afgegeven en dat
na aftrek van het verschuldigde aan
tal wissclbcnnen van 1/50 rantsoen de
overige wisselbonnen den bezoekers
ter hand oienen te worden gesteld.
3 Nov.: Zon op 7.37, onder 17.09 uur.
Maan op 13.10, onder 21.41 uur.
4 Nov.: Zon op 7.39, onder 17.07 uur.
Maan op 13.57, onder 22.51 uur.
GEDURENDE. HET
WINTER-HALFJAAR,
'-GRAVENHAGE, 2 Nov. Van de
zijde van het Dep. van Handel Nij
verheid en Scheepvaart wordt de aan
dacht er op gevestigd, dat met ingang
van 1 November 1943 inzake de ver
plichte openstelling van winkels de
regeling van het winter-halfjaar geldt.
Deze regeling houdt in, dat alle bak
kers-, kruideniers-, melk-, groenten-
en fruit- en slagerswinkels op alle
werkdagen van 10—18 uur voor het
publiek geopend moeten zijn. Voor
alle overige winkels, met uitzondering
van de slijterijen en de kantoorma-
chinewinkels, geldt de verplichting tot
openstelling op Maandag van 1317 uur,
op Zaterdag van 1018 uur en op de
overige werkdagen van 10—17 uur.
Deze regeling blijft tot 1 Maart 1944
van kracht.
Winkels, ten aanzien waarvan toe
passing in gegeven aan artikel 9, 4e lid
onder b van het Winkelsluitingsbesluit
1941 of aan artikel 6 der Winkelslui
tingswet 1930 in dien zin, dat zij weke
lijks gedurende een anderen halven
dag dan den Maandagmorgen niet voor
het publiek gesloten behoeven te zijn,
onderscheidenlijk voor het publiek ge
sloten moeten zijn, dienen van 1 Nov.
1943 af ook op Maandagmorgen geopend
te zijn.
Werp geen „scherp" tusschen de aard
appelschillen.
De noodzakelijkheid der
bestrijding.
In verband met de toeneming van
het aantal gevallen van diphtherie, ook
in Den Helder, is de wenschelijkheid
naar voren gekorrlen de bevolking te
gen deze ernstige ziekte te beschermen.
Deze bescherming is mogelijk door het
toedienen van een serie inspuitingen.
Ten gevolge hiervan zal geleidelijk
aan in den loop van ongeveer acht
weken een zekere graad van onvat
baarheid ontstaan ten aanzien van den
verwekker der besmettelijke ziekte, de
diphtherie-bacil. De kans om daarna
het slachtoffer van besmetting met deze
bacil te worden is veel en veel geringer
dan vóór het onvatbaar maken.
Wanneer zich daarna ten gevolge
van aanraking met een lijder der ziek
te of een bacillendrager toch nog
ziekteverschijnselen mochten voordoen,
heeft het verloop der ziekte een veel
minder ernstig karakter.
Verleden jaar werd aan de
schoolkinderen gelegenheid geboden
de bovenbedoelde onvatbaarma-
king te ondergaan. Jammer genoeg
werd toen van deze gelegenheid
geen algemeen gebruik gemaakt,
anders zou de epidemische opleving
stellig een geringeren omvang heb
ben aangenomen. Het is bekend,
dat de meeste slachtoffers worden
gemaakt onder kinderen, ouder dan
één jaar en onder jonge volwas
senen, in hoofdzaak onder diegenen,
die met kinderen in aanraking
komen.
De verminderde vatbaarheid c.q. on
vatbaarheid voor diphtherie blijft na
de inspuitingen minstens eenige jaren
bestaan. Deze handelingen behoeven
derhalve niet te worden herhaald voor
diegenen, die verleden jaar reeds wer
den behandeld (zulks in tegenstelling
met de vaccinatie tegen typhus, waar
mede deze onvatbaarmaking niet ver
ward dient te worden). Iedere bacil
lendrager is een besmettingsbron en
daarom ook voor zijn omgeving een
gevaar. Ten gevolge hiervan is het niet
alleen uit een oogpunt van zelfbescher
ming van belang zich onvatbaar' te doen
makerf. doch tevens uit een maatschap
pelijk. oogpunt onverantwoord zich an
deze onvatbaarmaking te onttrekken.
Binnenkort zullen plaats, dag en uur
bekend worden gemaakt, waarop de
kostelooze inspuitingen kunnen wor
den toegediend. Er mag op worden ge
rekend, dat van deze gelegenheid een
ruim gebruik zal worden gemaakt.
LAATSTE VERMAAN AAN
DE BEVOLKING.
Ongetwijfeld zal men zoo langzamer
hand wel begrepen hebben, ook in
Den Helder, dat het den autoritei
ten ernst is met de verduisterings
voorschriften. Een aantal lang niet
malsche straffen is gevallen en men
kan er van verzekerd zijn, dat die
straffen nog in strengheid zullen
toenemen bij Volgende overtredingen.
Het lijkt ons echter gewenscht er op
te wijzen dat voorkómen altijd nog
beter is dan genezen. Het is volstrekt
overbodig dat men slecht of onvol
doende verduistert. Gebeurt dat toch,
dan is dit uitsluitend te wijten aan slor-
dijfheid, nonchalance en vergeetach
tigheid. En gezien den ernst van de
overtreding kan niemand protesteeren
tegen de zware straffen, die overtreders
van de verordening opgelegd worden.
Wij wezen er op deze plaats reeds
eerder op: goed verduisteren is niet
alleen een plicht dien men dient na te
komen omdat de overheid dat nu een
maal eischt. Integendeelhet be
treft hier een gemeenschapsplicht. U
dient te verduisteren voor U-zèlf, maar
daarnaast voor al diegenen, die bij U
wonen. Voor èl Uw stadgenooten.
Wij meenen dat er niet velen zullen
zijn, die dit met ons oneens zijn. En
daarom frappeert het telkens weer te
lezen van overtredingen, die niet noo
dig geweest zouden zijn als men zich
niet aan slordigheid in dit opzicht had
schuldig gemaakt.
Nog eens: controleert vandèèg
Uw verduistering encontroleert
haar goed. In ieder geval zóó goed,
dat ge Uzelf vrijwaart voor de zware
straffen, die in het vooruitzicht gesteld
en ook zonder eenigen twijfel opgelegd
worden!
Diefstallen. Een bewoner van den
Brakkeveldweg deed aangifte, dat van
de waschlijn in zijn tuin een aantal
kleedingstukken waren ontvreemd.
Ten nadeele van een arbeider die on
dergebracht is in een lager aan de
Molenstraat, werd dezer dagen een
blauwe winterjas gestolen. Een be
woner van de Eerste Goversdwars-
straat deed namens zün patroon aan
gifte. dat van een platten wagen op
luchtbanden, die gemarkeerd stond op
een weiland aan den Nieuwen Weg,
de wielen waren weggenomen.
FIETSENDIEFSTAL.
H. H. H. uit Den Helder had in
Augustus een fiets gestolen in Alk
maar. De eigenaar van de fiets, een
toevallige getuige en een rechercheur
konden beweren wat ze wilden, de ver
dachte bleef hardnekkig ontkennen.
De tweede getuige had gezien, hoe
verdachte uit een winkel was gekomen
en de fiets van een ander had mee
genomen. De rechercheur v. d. Burg
had verdachte bijna een .ganschen mor
gen geschaduwd en hem als 't ware op
heeterdaad gesnapt.
't Was allema&l nonsens volgens H.
H. H.. die ook al eens langen tijd in
de cel gezeten had voor een feit, waar
aan hij totaal onschuldig was (dat zei
hij tenminste),- waarop de president
opmerkte, dat hij dus thans voor de
tweede maal onschuldig terecht stond.
Dat was het eenige. dat verdachte
toegaf.
De eisch luidde 1 jaar.
Mr. Berkhouwer zag geen kans om
op goede gronden clementie te kunnen
bepleiten, maar meende toch, dat ver
dachte niet heelemaal normaal was.
Deze verdediger bepleitte wel cle
mentie in de volgende zaak, n.1. die
tegen J. H. uit Amsterdam, die in Den
Helder een fiets flapte, welke voor'de
Leeszaal stond. Hij werd echter door
de eigenaresse gesnapt, zoodat zijn ple
zier gauw verdwenen was.
De elsch was 1 jaar.
Koegras-nleuws. Zondagmiddag k'"eg
Koegras I haar kleurgenooten van Wie-
rlngen op bezoek. Koegras had twee in
vallers. Stompedissel deed goed werk
onder de lat en J. Borst speelde een
besten maar eenzij dtgen wedstrijd. Met
8—1 werd Succes Ingemaakt.
Koegras a won met 3—0 van Helder b.
Zondag a.s. ls het eerste vrij. Koegre-
a ontvangt HRC b.