DAGBLAD VOO Bij Sebastopol slechts plaatselijke gevechten. Engelsche aanvallen op Noord -Sumatra. Pi>>il«a voor Moord-HoHaod N.V. Ajhnur - Voordam C 9. Betrekkelijke rust aan het Italiaansche front. Stilte voor den storm. Legerbericht van Zaterdag. TURKIJE STAAKT CHROOMLEVERANTIES AAN DUITSCHLAND. Verduister van 21.00-6.15 u. De invasieplannen en de Britsche vlootpolitiek. KEURINGEN. TTJj: i V DE FINSCH-RUSSISCHE ONDERHANDELINGEN. Invoering van de Z-kaartenprocedure in de voedselvoorzieningsbedrijven. Hei dure huishoudelijke goed. Bmreau der Helderaobe Editie: Den Helder: Koningstraat 78. Telefoon 3845 l#nen). Poefrekening 449041. MAANDAG M AP1HL 1941 HELDERSCHE EDITIE. NOORD-HOLLAND 88e Jaargang, No. 95, 3 pagina's. Drie Courant verschijnt dagelijks. Advertentie-tarief Prijs der gewone advertenties in deze Editie 11 ct. per m.m. Bij contract binnen een jaar te gebruiken belang rijke korting. Tarieven voor de geheele oplage op aanvrage. CJfoote activiteit in de lucht. HOOFDKWARTIER VAN DEN FttWRER, 23 April (DNB). Het opperbevel van de weer macht deelt mede: bet gebied van Sebastopol, aan den benedenloop van den Dnieetr en in de Boefcowina kwam bet gisteren slechts tot plaatselijke Ssveebten. Boven de Krim vernie- H&den Duitsche jacht- en slagvlieg- Mgen bij slechts één eigen verlies 2# vijandelijke vliegtuigen. Tneechen de Karpathen en den bovenloop van den Dnjestr wier pen Dnttsche en Hongaarsche troe pen de bolsjewisten in harde aan- yalscevechten verder terug. Vijan- deHffce tegenaanvallen werden af geslagen. 5c den zuidelijken sector van het Öbstelijk front heeft zich in de laatste weken het Brandenburgsche 176a batal jon fuseliers onder bevel van kapitein VlSpoa bijzonder onderscheiden, ïen zuidwesten van Narwa maakten aanvallen in het moerassige ter ondanks taai vijandelijk verzet ni^arw© vorderingen. jto Italië vonden geen gevechtshan- éafmisen van beteekenis plaats. Luchtaanvallen op Duitsehland. Amerikaanschs bommenwerpers vie- lbb in de avonduren van 22 April ver scheidene plaatsen in West-Duitsch- land aan. Vooral in de woonwijken der steden ftamm en Koblenz ontstonden schade en verliezen onder de bevol king. In zware luchtgevechten en door (ka luchtdoelartillerie werden 37 Ame- w|eannsche vliegtuigen, voor het mee- Omtrent den toestand aan het Oostelijk front schrijft Martin Hal- lensleben, de militaire correspondent van het D. N. B., o.a. het volgende: De aanvalsmachine der bolsjewieken is tot staan gekomen. De Duitsche aanvalsacties blijven beperkt tot plaatselijke ondernemingen met het doel de stellingen te verbeteren. Er heerscht, vergeleken met het strijd- gebeuren der vorige maanden, be trekkelijk rust. Daarom is de Duit sche verkenning op het oogenblik bijzonder intensief om na te gaan, waar en met welke stootrichting en met welke sterkte de bolsjewistische leiding haar divisies tot den storm loop wil aanzetten. Naast de opeen- hooping der Sovjets in het Noorden van den Zuidelijken sector, alsmede in het midden van het front, zijn thans nieuwe vijandelijke concentra ties ook aan den benedenloop van den Dnjestr waargenomen. Achter de coulissen worden thans echter aan beide zijden de voorberei dingen getroffen voor de komende groote veldslagen. Aan Duitsche zijde rollen onafgebroken colonnes evenwijdig met het front. Welk doel zij hebben, is nog niet duidelijk. Aan de nummers van de regimen ten en divisies valt echter te zien, dat het geen eenheden zijn van het Westelijke Europeesche front, ook niet van het Noorden of het Zuid oosten. Het ziet er naar uit, dat deze eenheden, die zeer goed zijn uitge rust en een bijzonder frisschen in druk maken, deel uitmaken van die reserve voor het Oosten, die tot dus- ver nog op den achtergrond is ge bleven. De bevoegde militairen te Berlijn weigeren zich uit te laten over de vraag, in hoeverre geconcludeerd moet worden tot een offensieve of een defensieve houding van de Duitsche legerleiding voor de toekomst. Men vergist zich echter wel nauwe lijks, wanneer men aanneemt, dat de Duitsche maatregelen op het oogenblik vooral er op bedacht zijn, niet alleen in het Westen paraat te zijn, doch ook in het Oosten, waar het er naar uitziet, dat de bolsjewistische leiding haar voorbereidingen treft in de richting eener gelijktijdigheid van de komende Engelsch-Amerikaansche invasie met haar eigen groote offensief. Stilte voor den storm. Zoo kenmerken Duitsche militairen heden den toestand aan alle fronten der aarde. Het is daar bij opmerkelijk, hoe weinig men aan Duitsche zijde eenig teeken van span ning, om nog niet te zeggen van nervo siteit waarneemt. Overal aan de Duit sche fronten, bij de troepen en bij de slaven, ontmoet men een houding, die een absolute zelfverzekerdheid verraadt. rendeel viermotorige bommenwerper», vernietigd. Britsche bommenwerpers onderna men in den afgeloopen nacht terreur- aanvallen op verscheidene steden in West- en Midden-Duitschland. Vooral in woonwijken van Düsseldorf en Brunswijk ontstonden schade en ver liezen onder de bevolking. Luchtver dedigingsstrijdkrachten vernietigden bij deze aanvallen, alsmede boven de be zette gebieden in het westen 76 Brit sche bommenwerpers. Vliegtuigen boven Engeland. Snelle Duitsche gevechtsvliegtuigen vielen in den afgeloopen nacht met goed succes afzonderlijke doelen in Oost-Engeland aan". Het weermachtbericht van Zaterdag luidde: „In het gebied van Sebastopol en aan den benedenloop van den Dnjestr wer den plaatselijke aanvallen van de Sov jets afgeslagen en werden nieuwe troe penconcentraties door geconcentreerd artillerievuur uiteengedreven. In het oostelijk deel van de Boekowi- na, tusschen de Karpathen en den be nedenloop van den Dnjestr, wonnen de eigen aanvallen in hardnekkige ge vechten verder terrein. Sterke forma ties Duitsche gevechtsvliegtuigen vie len in den afgeloopen nacht de spoor- wegwerken van Welikije Loeki met goede uitwerking aan. Ten zuidwesten van Narwa mislukten herhaalde aanvallen van de bolsjewie ken op onze pas ingenomen stellingen. Aan het landingshoofd van Nettuno werden verscheidene plaatselijke aan vallen ten zuiden van Aprilia onder verliezen voor den vijand afgeslagen. Aan het zuidelijke front hebben stoot troepen aan de Adriatische kust drie vijandelijke pantserwagens met de be manningen opgeblazen. Luchtaanvallen in Zuid- Oost-Europa. Amerikaansche bommenwerpers vie len op 21 April, zonder uitzicht op de aarde, verscheidene steden van Zuid- Oost-Europa. vooral Boekarest, aan. Er ontstonden schade en verliezen onder de bevolking. Door Duitsche en Roe- meensche luchtstrijdkrachten werden 19 vijandelijke vliegtuigen, in hoofd zaak viermotorige bommenwerpers, neergeschoten. Eenige Britsche vliegtuigen wierpen vannacht bommen in het gebied van Keulen". Turkije heeft besloten de chroomle veranties aan Duitsehland te staken. In antwoord op een desbetreffende vraag werd in de Wilhelmstrasse ver klaard, dat het nog niet mogelijk is een officieel standpunt ten aanzien daarvan te bepalen, omdat nog niet alle stukken voor het onderzoek van de kwestie be schikbaar zijn. In politieke kringen van de rijkshoofdstad laat men echter door schemeren, dat Duitsehland bindende verdragen met Turkije bezit. In het al gemeen bezien behoort volgens deze kringen het nieuwe feit tot den veld tocht tegen al degenen, die niet in den een of anderen vorm aan den oorlog aan den kant van de geallieerden wil len deelnemen. Deze veldtocht is op langen termijn georganiseerd. Hij moet reeds thans den grondslag leggen voor een latere dictatoriale curateele door bepaalde groote mogendheden op alle gebieden. Daartegenover wijzen poli tieke kringen alhier op de verklaring van Sjigemitsoe, den Japanschen mi nister van buitenlandsche zaken, die b.v. de vrijheid van den handel voor allen heeft geproclameerd als een fun damenteel beginsel der politiek van de landen van het Driemogendhedenpact. De Turksche pers probeert de door de Turksche regeering meegedeelde staking der chroomleveranties aan Duitsehland en zijn bondgenooten te rechtvaardigen. De voor pro-Engelsch doorgaande af gevaardigde Jalman schrijft in zijn blad „Vatan" o.m., dat de chroomleve ranties aan Duitsehland geschied zijn in overleg met den Engelschen bond genoot, waarbij Turkije in ruiltransac- tie goederen verkreeg, die voor het Turksche bedrijfsleven uiterst noodig zijn, doch die de geallieerden niet had den kunnen leveren. Toen Turkije be merkte, dat de geallieerden in de chroomleveranties een dolkstoot tegen zichzelf zagen, bleef slechts over de kwestie te onderzoeken, in den geest van de Turksch-Engelsche alliantie en de chroomleveranties terstond stop te zetten. Minister Menemendsjogloe heeft o a bekend gemaakt, dat Turkije steeds de politiek toegepast heeft, dat het diver se staten slechts leverde in ruil voor andere leveranties. 25 April: Zon op 6.12, onder 20.55 u. Maan op 8.17, onder 0.08 u. 26 April: Zon op 6.20, onder 20.57 u. Maan onder 0.08, op 8.54 u. De beteekenis van Sabang. De aanval, die Engelsche luchtstrijd krachten op het gebied van Nrd-Suma- tra ondernamen, kan worden beschouwd als een nieuw element in den oorlog te gen Jcpan. Deze aanval zou zelfs de in leiding eener geheel nieuwe fase in den strijd op 't Aziatisch oorlogstooneel kun nen beteekenen. Maar het is ongetwijfeld nog voorbarig reeds dergelijke voorspel lingen te doen, ofschoon lord Louis Mountbatten, zijn hoofdkwartier van New Delhi naar Ceylon heeft verlegd. Te New Delhi was Mountbatten dichter bij het front aan de grens van Birma eenerzijds en Britsch-Indië en Tsjoeng- king-China aan den anderen kant. Van Ceylon heeft hij echter een breederen kijk op heel het gebied, dat hem is toevertrouwd en dat zich van de Golf van Bengalen tot de Molukken uitstrekt. Woensdagochtend verscheen bij het aanbreken van den dag voor de uiterste n. spits van Sumatra een machtig eska der van de Britsche Oost-Azië-vloot, waarvan de kern werd gevormd door een formatie vliegdekschepen, die te oordee- len naar den omvang van de actie in elk geval wel ten getale van een dozijn» of meer vertegenwoordigd geweest moei ten zijn. Zij werden geëscorteerd door slagschepen en door een dienovereen komstige strijdmacht van kruisers, des- troyers en kleine bovenwater vaartui gen. De Engelschen hadden om dit es- kéder een ring van onderzeeërs gecon centreerd. Aanzienlijke formaties bombardements vliegtuigen stegen van de vliegdeksche pen op en gingen noder de bescherming van jagers over tot een zwaren aanval, die zich hoofdzakelijk concentreerde op het eilandje Sabang, ten n. van Suma- trs en op Lho Nga op het vasteland van Sumatra, 20 km. ten z.w. van Kotarad- ja. Sabang dat over scheepswerven be schikt, was gedurende den oorlog door de Ned.-Indische regeering aanzienlijk versterkt, terwijl het in de eerste plaats als bunkerstation en oliedepót een groo te rol speelde in de ravitailleering der strijdkrachten van Ned.-Oost-Indië. Lho Nga was in de laatste jaren een uitgebreide luchthaven geworden en een basis van groote beteekenis voor de Ned.- Indische luchtvaart. Lord Louis Mountbatten geeft toe, dat het Engelsche eskader geen andere een heden van de Japansche vloot heeft ont- Het SS-Ersatzkommanflo deelt mede: Wegens de zeer vele aanmeldingen zal nog één extra keuring gehouden worden op: 27 April 9—14.00 uur, Amsterdam, Neben stelle der Waffen-SS, Dam 4. 28 April 914.00 uur, Den Haag, in een der zalen van het gebouw Amicitia, West einde no. 15, waar iedere gezonde Nederlander zich kan aanmelden teneinde gekeurd te wor den voor de Waffen-SS, SS-Wachtbatail Ion in Amersfoort, Landsorm Nederland, Kriegsmarine en de Germaanschc SS in Nederland. Personen tusschen 19 en 35 jaar, die aanmeldingsplichtig ztjn voor de tewerkstelling kunnen zich eveneens aan melden en worden gedurende hun verbin tenis van de tewerkstelling vrijgesteld. Officier in de Waffen-SS kan ieder wor den, die na tenminste een .jaar diensttijd zijn geschiktheid voor de officiersopleiding heeft bewezen. Zijn schoolopleiding is niet doorslaggevend, beslissend voor zün bevordering zijn: karakter, gedrag, pres tatie. Tiidens de keuringen worden alle inlich tingen verstrekt met betrekking tot de verzorging der familieleden, duur der op leiding, extra levensmiddelen etc., even eens verstrekken alle inlichtingen en gratis reisbiljetten voor de heen- en terugreis de navolgende Nebenstellen der Waffen-SS: Amsterdam, Dam 4; Alkmaar, Langestr. 56; Heerlen, Saroleastraat 25; Groningen, Heerestraat 46; Enschedé, Hengelosche Haag, Korte V'Uverbcrg 5. Bij onze Vrijwilligers, - Aangenaam met d« Soyjet-b.evolldng onderhoud van een onzer mannen PK Schremmer/O/H/P a» moet dan twee destroyers en verder een gelijk aantal vrachtschepen. De aanval was voor de Japahners een volkomen verrassing wat weinig verbazing kan wekken daar dezen zich ruim 1000 mijl ten o. van Ceylon vrij veilig moesten voelen. Een incidenteél optreden. Is hier slechts sprake van een inci denteel optreden of van een nieuwe fase in den strijd tegen Japan? Deze zou dan daarin bestaan, dat de Engelschen in den Indischen Oceaan op dezelfde wijze willen gaan optreden tegen de Japan sche buitenposities als de Amerikanen in den Stillen Oceaan. De tijd zal het lee- ren. De Japanners moeten in elk geval rekening houden met de mogelijkheid van een toenemend offensief optreden der Engelschen op hun w. en z.w. flank Van Japansche militaire zijde heeft men er al eens zijn bevreemding over uitgesproken, dat de Engelschen nog steeds niet een landing hebben gepro beerd op de Andamanen en de Nicoba- ren. Deze zouden als basis kunnen die nen voor bommenwerpers, die hier slechts 400 tot 500 km. van Birma en Malakka en minder dan 200 km. van n.- Sumatra verwijderd zouden zün. Japansche militaire deskundigen heb ben 7,icb steeds op het standpunt gesteld, dat de lange kusteh van Birma.. Malak ka. Sumatra en Java daarvoor zooal niet volkomen ongeschikt, dan toch minder geschikt zijn dan- de eilandengroepen in den stillen Oceaan. De bewondering, die van Engelsche zij de aan den dag is gelegd voor het op treden van de Amerikaansche vloot in het Verre Oosten heeft reeds geruimen tiid de vraag doen rijzen waarom de En gelschen niet op hun beurt tot dezelfde taktiek overgingen. Waarschijnlük is dit te wijten aan het gebrek aan vliegdek schepen. Engeland begon den oorlog met 'n be- oerkt aantal vliegkampscheoen, waar mede het bovendien niet biister geluk kig is geweest. In het ombouwen tot dit doel van groote vracht- en passagiers schepen en half voltooide oorlogsbo dems, waartoe de Ver. Staten oo groote schaal zijn overgegaan, had het weinig vertrouwen. De vlootactie der Amerika nen in den Stillen Oceaan heeft intus- schen de Engelsche ners er van over tuigd. dat. de Amerikaansche methode benaalde nieuwe nersoectieven voor den oorlog ter zee opende. De Britsche Oost-Azië-vloot. Na de caoitu.latie van Italië verluidde uit Japansche bron. dat do Engelschen zware eenheden uit de Middellandsche Zee hadden teruggetrokken, waardoor er te Ceylon zes tot acht slagschepen ge concentreerd konden worden. Van Engelsche ziide is later het olan ^eopoerd de Italiaansche s'agscheoen. die zich op de reede van Malta onder het geallieerde ooperbevel hadden ge steld. eveneens naar den Ind Oceaan te zenden. Of dit heeft plaats eehad is niet na te gaan. alleen staat v*e1 va*+ dat zii zich niet meer in de Middelland sche Zee bevinden. Van de vier groote moderne Italiaan sche slagschepen hebben de Engelschen er twee in handen gekregen Van de vier kleinere, oudere Italiaansche slagsche pen lag de ..Cnvour" in dok te Livor- no, terwijl de ..Giutf"" te Toria was en de ,,Cesare" naar Malta wist te ont komen. Tenslotte is onlangs bericht, d^t het Fransche slagsehio ..Dunkeraue" her- steld en in geallieerden dienst gesteld is. Vooral als men aanneemt, dat de En gelsche Oost-Azië-vloot. versterkt door 15 tot 20 kruisers en ongeveer 50 des troyers van de Italiaansche en de Fran sche vloot, over voldoende begeleidend^ bodems beschikt, is dit een niet te on derschatten macht, die een waardig pen dant vormt van de sterke krachten, die de Amerikanen in den Stillen Oceaan hebben geconcentreerd. Maar al deze be rekeningen staan min of meer op los«- schroeven, sinds de geallieerden ernst schijnen te maken met de invasieDlannen Zijn zij werkeliik besloten tot een inva sie over te gaarfi dan lijdt het nauweliikr twijfel of zii hebben in allo stilte belam* rijke deelen der opgezonden vlootstriid krachten zoowel naar de Middellandsch" Zee als naar Engeland zelf gehaald, daa** de homefleet alleen bii de laatste ma noeuvres behalve het vlaggeschip ..Duk#1 of York" slechts twee oudere slagsche pen telde, volgens de recente "uitfat'"'' ^an Engelsche zijde haar handen vol heeft om het Duitsche 40.000 ton slag- m bsfcss*# Dé plaatsvervangende Sovjet-Russi sche commissaris van buitenlandsche zaken Wysjinski heeft, naar radio- Moskou vandaag meedeelt, op een persconferentie een verklaring afge legd over de Sovjet-Russisch-Finsche betrekkingen. Hij ging uit van het standpunt, dat de Sovjet-voorwaarden voor een wa penstilstand, samengevat in de beken de zes punten, op 1 Maart gepubliceerd zijn. Het antwoord van de Finsche re geering op 8 Maart, is door de Sovjet- regeering als onbevredigend be schouwd. Meegedeeld is, dat de overhandigde voorwaarden 4e „minimale en elemen tairste" voorwaarden waren. De Sov- jetregeering verwacht „binnen een week een positief antwoord", daar an ders de Sovjet-voorwaarden als ver worpen worden beschouwd. De Finsche regeering heeft op 17 Maart geantwoord, dat de Sovjet-voor waarden. die „het oestaan van de ge heele natie raken" niet van tevoren zonder kennis te hebben van de inter pretatie dezer voorwaarden aangeno men konden worden. De Sovjetregeermg heeft de Finsche regeering daarna voorgesteld een of meer vertegenwoordigers naar Moskou te zend-m de inteap.et .Le te ver nemen. Op 26 Maart zijn Paasikivi en Enkel te Moskou aangekomen. Op 27 en 28 Maart vonden besprekingen plaats met Molotof en Bekanosof, waarbij de Sovjetregeering heeft voor gesteld, dat Finland uiterlijk einde April de betrekkingen met Duitseh land zou verbreken en de Duitsche troepen en schepen tot over de grenzen van Finland zou verdrijven. De Sov jetregeering zou Finland hierbij „met haar troepen hulp kunnen verleenen". Voorts moet Finland de Sovjet- en verbonden krijgsgevangenen en gear resteerde burgers onmiddellijk uitleve ren. De helft van het Finsche leger moet in den loop van Mei gedemobili seerd worden, terwijl in de maanden Juni en Juli het Finsche leger ver volgens „op vredessterkte" moet wor den teruggebracht. Finland moet een schadevergoeding betalen ten bedrage van 600 millioen Amerikaansche dol lars, betaalbaar in vijf ;aar. door ie veranties van goederen, f'etsamo en gebied van Petsarro moeten worden te ruggegeven HET FINSCHE ANTWOORD Finland heeft ih zijn antwoord van 19 April meegedeeld, dat de voorstellen voor een deel om tech nische redenen niet te verwezen lijken zijn. Zij zouden in belang rijke mate de voorwaarden, krach tens welke Finland zijn bestaan als zelfstandige staat zou kunnen voortzetten, ondermijnen en het Finsche volk een last op de schou ders leggen, die de grenzen van zijn krachten in aanzienlijke mate over schrijdt. On 29 April heeft de Sovjetre geering geantwoord, dat zij dus voor kennisgeving aanneemt, dat „de finsche regeering in haar antwoord de Sovjetvoorwaarden als basis voor onderhandelingen van de hand wijst en de wapenstilstands onderhandelingen heeft gestaakt". De tegenwerping van Finland, dat de voorstellen der Sovjet-Unie voor een deel om technische rede nen niet te verwezenlijken zijn, be schouwt de Sovjet-Unie als „niet steekhoudend". BOMKRATERS RONDOM DE SACRE COEUR. Omtrent het bombardement op de stad Parijs en omgeving in den nacht van Donderdag op Vrijdag melden de Parijsche ochtendbladen zeer uitvoerig. De foto's toonen een enormen krater voor de basiliek Sacré Coeur op Mont Martre. Rondom de kerk bevin den zich geweldige bomkraters. De pastorie is verwoest. De schilderachtige huizen in de omgeving van de basiliek bovenop het oude Mont Martre zijn door de kracht der explosies in elkaar gestort. De „Matin" meldt, dat honderden woonhuizen in brand zijn geraakt. De „Petit Parisien" noemt het bombarde ment een apocalyptischen nacht. In Parijs en omgeving zouden 513 dooden zijn. De reddïngs- en hulpmaatregelen zijn in vollen gang. Actie van Prijsbeheersching heeft gevolgen. 's-GRAVENHAGE, 22 April. De door de Prijsbeheersching eenige weken terug in de groote steden ingezette ac tie tegen de winkels, waar voor huis houdelijke artikelen en goederen van meer luxen aard in het algemeen te hooge prijzen "werden gevraagd, is nu in een tweede stadium gekomen. Eerst zijn in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag een groot aantal voorbeelden ge steld, waarbij duidelijk gebleken is welk prijsniveau de Prijsbeheersching voor deze groepen artikelen toelaatbaar acht. Tezelfder tijd werd er in de pers met nadruk op gewezen, dat de winke liers die niet door de Prijsbeheer- schingsambtenaren werden bezocht zelfstandig de verlaging hunner prijzen tot het nieuwe peil ter hand moesten nemen. In het tweede stadium is nu een deel der controle-ambtenaren het land in getrokken en bezoekt de kleinere plaat sen. Andere ambtenaren controleeren evenwel in de groote steden en binnen kort ook in door hun collega's afge werkte provincieplaatsen of men wel gevolg heeft gegeven aan de uitnoodi- ging de prijzen te verlagen, ook al heeft men geen ambtenaren in zijn winkel gehad. In Rotterdam en Amsterdam zijn reeds verschillende handelaren ont dekt, die de ernstige waarschuwing in den wind hebben geslagen. Tegen een vijftal zijn de inspecteurs voor de Prijsbeheersching al opgetreden en zijn zware straffen uitgedeeld. Ten overvloede worden de winkeliers er nog op gewezen, dat zii dus wel op straffe van een hooge boete het herprij- zen hunner artikelen moeten ter hand nemen, maar onder geen voorwaarde tot verkoopweigering mogen overgaan als zij zouden meenen, dat hun winsten op de aanwezige artikelen te gering zijn geworden. Dit laatste is evenzeer strafbaar als het handhaven van te hoo ge BJÜien, Vrijstelling van de onmisbare arbeidskrachten. Van bevoegde zijde wordt medegedeeld: Op grond van de verordening van den Rijkscommissaris voor het bezette Neder- landsche gebied, Nr. 108 1942, waarbij el ke ondernemer verplicht werd desge vraagd inlichtingen te verstrekken om trent in zijn bedrijf aanwezige arbeids krachten, is in toepassing gebracht de z.g. Z-kaartenprocedure. Deze procedure wordt thans ook voor het geheele gebied van de voedselvoorziening ingevoerd. Op deze wijze worden voor dit bijzonder be langrijke deel van het economische leven de arbeidskrachten vrijgesteld, die nood zakelijk zijn om de voedselvoorziening te verzekeren. Aan de kaartenprocedure behoeven op dit oogenblik nog niet deel te nemen de eigenaren en werkkrachten van land- en tuinbouwbedrijven, dus boeren, tuinders, visschers en de bij hen werkzame perso nen. Voor deze groepen van personen blijven de uitgegeven gele vrijstellings- bewijzen voorloopig van kracht. Onder de Z-kaartenprocedure voor de voedselvoorzieningsbedrijven vallen thans dus de navolgende groepen van bedrijven en personen: I. 1. De geheele industrie op het gebied van de voedselvoorziening, zooals deze is ondergebracht in vakgroepen en onder- vakgroepen van de volgende bedrijfs groepen: a. Binnen- en buitenlandsche akker bouwproducten verwerkende industrie; b. industrie van oliën, margarine, vet ten en verwerking van dierlijke produc ten; c. derivaten van landbouwproducten verwerkende industrie; d. zuivel- en melkproductenindustrie en melkinrichtingswezen e. groenten- en fruitverwerkende in dustrie; 2. de geheele groothandel in levens middelen, zooals deze is ondergebracht in de vak- en ondervakgroepen van de on derbedrijfsgroep Groothandel Voedsel voorziening en aanverwante gebieden; 3 de tusschenpersonen in de voedsel voorzieningsbranches, o.m. zooals zij zijn ondergebracht in de tot de bedrijfsgroep Tusschenpersonen behoorende vakgroe pen: a. Tusschenpersonen in bloembollèn; b. tusschenpersonen in cacao; c. tusschenpersonen in alcoholhoudende dranken; d. tusschenpersonen in granen; e. tusschenpersonen in groenten en fruit; f. tusschenpersonen in kaas; g. tusschenpersonen in koffie; h. tusschenpersonen v in kruidenierswa ren; i. tusschenpersonen in kunstmeststof fen j. tusschenpersonen in melkproducten; k. tusschenpersonen in oliën, vetten en oliezaden; I. tusschenpersonen in specerijen; m. tusschenpersonen in suiker; n. tusschenpersonen in thee; 0. tusschenpersonen in visch; p. tusschenpersonen in gedroogde zuid vruchten; q. tusschenpersonen in zetmeel. 4. De detailhandel in de voedselvoor ziening, zooals deze is ondergebracht in de tot de bedrijfsgroep Detailhandel behoo rende vakgroepen: a. Detailhandel in kruidenierswaren; b. detailhandel in melk, boter, kaas en eieren; c. detailhandel in aardappelen, groenten en fruit; d. detailhandel in visch; e. detailhandel in wild en gevogelte; f. detailhandel in brood, banket, choco laterieën en suikergoed; g. detailhandel in vleeschwaren; h. detailhandel in alcoholhoudende en alcoholvrije dranken; 1. detailhandel in bloemen en planten. 5. De ambachtsbedrijven in de voedsel voorziening, zooals deze zijn onderge bracht in de tot de bedrijfsgroep Voed selvoorzieningsambachten behoorende vak groepen a. slagerij b. brood- en banketbakkerij; c. maalderij d. loondorscherij. II. De navolgende groepen: 1. De koel- en vrieshuizen, onderge bracht in de ondervakgroep Koel- sen Vrieshuizen; 2. de vlasverwerkende ambachtsbedrij ven (vlasroterij en) 3. de griend- en rietbedrijven, zooals deze zijn ondergebracht in de ondervak groepen Verpakkingsmandenindustrie en Rietmattenindustrie; ondervakgroep Bie- zenmattenmakerijen en -sorteerderijen; 4. de boerenleenbanken en haar centra les, opgenomen in de bedrijfsgroep Land* bouwcredietbanken: 5. het ambacht ten plattelande en de ambachtelijke nevenbedrijven van den landbouw, met name: a. dorpssmeden; b. wagenmakers; c. reparatie-inrichtingen voor land bouwwerktuigen en -machines; d. cïorpstimmerlieden, electrotechnische installateurs, metselaars en dakdekkers, die uitsluitend of in hoofdzaak öp het platteland werkzaam zijn; e zadelmakers en vervaardigers van tuigen; f. persbedrijven voor hooi en stroo; g. grasdrogerijen. Voor zoover ondernemingen uit de on der II opgesomde groepen van bedrijven reeds aan de doorvoering van de Z-kaar tenprocedure hebben deelgenomen, kan daarmede worden volstaan. Het is niet noodig, om een tweede maal Z-kaarten in te dienen. Wil een ondernemer, hetzij voor zich zelf, hetzij voor zijn personeel vrijstelling van arbeidsinzet verkrijgen, dan moet hij een aanvrage daartoe indienen bij de Duitsche instantie, die de belangen van ziin bedrijfstak behartigt, in dit geval de „Hauptabteilung Ernahrung und Land- wirtschaft", Juliana van Stolberglaan 45, Den Haag. Duitsche ondernemingen, d.w.z. ondernemingen, waarvan de eige naar of de meerderheid van de eigenaren Rijksduitscher is, alsmede ondernemin gen, waarvan het kapitaal voor meer dan 50°/o Rijksduitsch bezit is. of die een Rijksduitschen „Uebernahmetreuhander" hebben, dienen hun aanvrage in bij de Duitsche Kamer van Koophandel voor Ne derland te Amsterdam, welke de aanvra gen doorgeeft aan de Hauphabteilung Er nahrung und Landwirtschaft in Den Haag. Deze instantie beslist over de aanvragen. Dc vakgroepen worden in de gelegenheid gesteld om de belangen van de aangeslo ten ondernemers te bepleiten binnen het kader van richtlijnen, welke hun na overleg met de vakgroepen en de betref fende bedrijfschappen worden verstrekt. De ontvangst van een aanvrage wordt bevestigd door de toezending van een ontvangstbewijs. Het ontvangstbewijs waarborgt, dat de arbeidsbureaux zoo lang de beslissing op het verzoek niet ls genomen, geen werkkrachten aan het be drijf onttrekken. Mocht een ondernemer korten tijd na het indienen van zijn aan vrage nog geen ontvangstbewijs hebben gekregen, dan moet hij zich onmiddellijk tot de Hauptabteilung Ernahrung und Landwirtschaft resp. de Duitsche Kamer van Koophandel wenden. Bij het verzoek moeten worden overge legd: 1. Een wit vragenformulier in drie voud, dat de totale personeelsbezetting weergeeft; NIET VLUCHTEN ALS BRANDBOM- 2. voor elke mannelijke werkkracht van MEN uw HUIS HEBBEN GETROFFEN, 18 tpt 45 jaar (e^enaai», directeur ot me. MAAR BLUSSCHJBN, dewerkende familieleden daaronder be grepen) een driedeelige groene Z-kaart. Ook voor reeds vroeger door z.g. Aus- weise vrijgestelde werkkrachten moeten Z-kaarten worden ingediend, aangeaten deze Ausweise met de doorvoering van de Z-kaartenprocedure hun geldigheid verliezen. Aanvraagformulieren en Z-kaarten zidn verkrijgbaar gesteld bij de vakgroepen, <fe Kamers van Koophandel en de Duitaehe Kamer van Koophandel voor Nederland te Amsterdam en te Rotterdam. Filiaalbedrijven moeten zoowel voor het hoofdbedrijf als voor elk filiaal een af zonderlijke aanvrage indienen. Aan het hoofd van het vragenformu lier moet de vakgroep, waarbij de onder neming is aangesloten, worden aangege ven, alsmede het bedrijfschap op welks gebied zij werkzaam is. IS de onderne mer lid van meer dan één vakgroep, dan moet slechts één daarvan worden ge noemd en wel die, in welker artikelen de onderneming den grootsten omzet heeft. Hetzelfde geldt voor het bedrijfschap. Ondernemingen, die zoowel in den han del, de industrie of het ambacht werk zaam zijn, moeten bij de vraag naar den omzet dez$n splitsen in handels-, indu strie- of ambachtsomzet. Rijksduitschers moeten in de vragen formulieren met „R.D." worden aange duid. Joden moeten ook op de vragenformu lieren worden vermeld en als ,,Jood" worden aangeduid. Bij de indiening van de Z-kaarten moet er op worden gelet: a) Dat elk der drie deelen gelijkluidend moet worden ingevuld (de afzonderlijke deelen mogen niet gescheiden worden) en vervolgens moet worden opgegeven: b) onder v o n (van) (toeziend orgaan): Hauptabteilung Ernahrung und Landwirt schaft, Den Haag; c) onder für (voor): nauwkeurige aanduiding van de firma met plaatsnaam, straat en telefoonnummer, indien moge lijk met stempel, schrijfmachine of druk letters; d) onder als (als): nauwkeurige op gave van de betrekking resp. werkzaam heid van den betrokkene, b.v. eigenaar, procuratiehouder, monteur, bakker enz.: e) onder de nummers 1—7 de gegevens betreffende den persoon; f) onder Arbeidsbureau (G.A.B.) het voor het b e d r ij fdus niet voor de woonplaats van het personeelslid be voegde arbeidsbureau, bij filialen het voof de filialen bevoegde arbeidsbureau. In lichtingen geven in twijfelgevallen de ar beidsbureaux, de burgemeesters, politie of Kamers van Koophandel; g) onder 8a resp. 8, indien op de kaar ten een ruimte 8a niet is aangegeven: het 'nummer van het persoonsbewijs; b) onder nummer 9 „Früher ausgeübte Tatigkeit": het vroegere beroep, b.v, on geschoold arbeider; i) onder „Begründung des Antrages" moet de beteekenis van het personeels lid voor het bedrijf kort worden aange geven, b.v. de eenige chemicus, beste vakkundige pakhuisknecht enz.; ook kan op sociale gezichtspunten worden gewe zen, b.v. kostwinner van zijn ouders, en 5 jonge kinderen. Hier moet ook worden aangegeven, indien de betrokkene reeds is afgekeurd. De vrijstelling van den arbeidsinzet heeft plaats hetzij voor een bepaalden, hetzij voor een onbepaalden tijd. Na de* beslissing krijgt zoowel de be treffende vakgroep resp. de Duitsche Ka mer van Koophandel als dc ondernemer één Z-kaart terug, waarop de beslissing is aangeteekend. De vrijstellingen, die naar aanleiding van de aanvragen zijn gegeven, ziin bin dend voor de arbeidsbureaux en kunnen door deze bureaux niet worden in trokken. Mocht desondanks een vrijstel ling door een arbeidsbureau niet worden erkend, dan is de vakgroep resp. de Duit sche Kamer van Koophandel in de gele genheid om in overleg met de Hauptab teilung Ernahrung und Landwirtschaft onmiddellijk daartegen op te komen. De verzoeken om vrijstelling van bo vengenoemde groepen van bedrijven en oersonen moeten onverwijld en wel uiter lijk tot 30 April 1944 zij de Hauptabtei lung Ernahrung und Landwirtschaft resp. bij de Duitsche Kamer van Koophandel te Amsterdam worden Ingediend. Onder nemers, die verzuimen binnen dezen ter mijn hun verzoek in te dienen, stellen daarmede zichzelf en hun personeel voor arbeidsinzet elders ter beschikking. Met nadruk wordt er dus op gewezen, dat die ondernemers, die deze laatste ge legenheid tot het aanvragen van vrijstel ling ongebruikt laten voorbijgaan, het aan zichzelf te wijten hebben, wanneer hun belangen bij het vrijstellen van hun werkkrachten niet worden behartigd. Buitenlandsche ondernemingen, d.w.z. ondernemingen, waarvan de éigenaar of de meerderheid der eigenaren nóch Rijksduitscher nóch Nederlander is. als mede ondernemingen, waarvan het kapi taal voor meer dan SO®/» niet-Duitsch of niet-Nederlandsch bezit is. behooren hun aanvragen evenals de Duitsche onderne mingen in te dienen bij de Duitsche Ka mer van Koophandel te Amsterdam of te Rotterdam. Al daar zijn voor deze onder nemingen ook aanvraagformulieren en Z-kaarten te verkrijgen. BEURZEN TER VOORBEREIDING OP EXAMENS IN DE DUITSCHE TAAL. 's-GRAVENHAGE, 22 April. De Secretaris-generaal va.i het departe ment van Opvoeding, Wetenschap en Kuituurbescherming maakt bekend, dat de Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied voor het studie jaar 1944/1945 wederom een aanzienlijk bedrag beschikbaar heeft gesteld, ten einde financieel minder draagkrachti- gen in staat te stellen zich voor te bereiden op één der Nederlandsche examens, welke de bevoegdheid verlee nen tot het geven van onderwijs in de Duitsche taal (akte Duitsch L.O., akten Dpitsch M.O. A en B, academische exa mens). Degenen, die voor een beurs uit be doeld bedrag in aanmerking meenen te komen, kunnen tot uiterlijk 1 Mei 1944 een daartoe strekkend schriftelijk ver zoek richten tot den inspecteur van het onderwijs in algemeenen dienst, Pasch- laan 24, Apeldoorn. ALGEMEEN VORDERINGSBESLUIT 1940. 's-GRAVENHAGE, 22 April. De Sec.-gen. van het dep. van Landbouw en Visscherij heeft in overeenstemming met den Sec.-gen. van het dep. van Handel, Nijverheid en Scheepvaart, ir. C. Staf, Gemachtigde voor den Oogst, en de door dezen bij algemeene of bij zondere machtiging overeenkomstig het Algemeen Vorderingsbesluit 1940 daar toe aangewezen personen voor het tijd vak, zich uitstrekkend tot 1 Januari 1945 ten einde een regelmatig ver loop van de werkzaamheden in den landbouw te verzekeren gemachtigd, de terbeschikkingstelling-in-gebrulk te vorderen, overeenkomstig de bepalin gen van genoemd besluit, van werktui gen, paarden, gereedschappen en ma chines, welke voor gebruik in den land bouw geschikt zijn.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1944 | | pagina 1