KOFFIE-
M E LBA
M
BUSSINK
De algemeene Volksschool legt de
basis voor onze volkseenheid.
De kunst van het
schilderijen-zien.
SURROGAAT
09 stilte yóórdatmOaOfrig,.,
r
Wat verlangt U
voor Uu> bon?
r&>.
W. A. SCHOLTEN'*
NCV
N.C.V.
Intellectualistisch Onderwijs moei plaats maken
voor een muzische opvoeding.
P
De kleine bedelaar.
Wensch.
WAAR EENS DE BURCHT VRONE..
Wim Sonneveld's Cabaret in het
Amsterdamsch Concertgebouw.
Om de
Voedingswaarde
Oie cedt
Dan den ïtoeckett&aekrs
Deventer koek
VRAAGT VOORTAAN
HET NIEUWE KINDERVOEDSEL
DAT TIJDELIJK MOLENAAR S
KINDERMEEL VERVANGT.
VERKRIJGBAAR
OP DE RUSTBOH
EN OP DE
BESCHUITBONNEN
Onze ruim 50-jarige erva
ring op hel gebied van
Kindervoeding slaat U borg
voor de uitstekende kwaliteit
van dit nieuwe Molenaars
Kindervoedsel.
Eén druk op den knop en d« cm
komt vrij! Mi« echter bif'U!
9 energie ontplooien «rilt, denkt O
plot» aan iets anders, U wordc-af-
geleid eo ïoo mislukt alles! WA 't
«tt lukten, dan moet U van binnen
xijn. Dalmeijer's schriftelijke
ologiacbe persoonlijkheidscur-
i mfleen V rustiger cn dus tot
occt energie in staat. V moet den
i eens invullen.
Mierhagt aflnlfpn.
OMI om kosteloos Tserzemu brocfarat
Wil to ontvangen.
«I .aoBadlg adras In rfruldettsrt
Sfc lawMlng, IS ets portsMab, hmIm aan
Cwnhm, Konteglnnow. 182 Aid. M M*» f.
■S/MW////////////////////AI
36 ct. per pak a 250 gram
U verlangt voor Uw bor
levensmiddelen, die op eer
hygiënische manier uitgoedi
grondstoffen zijn samenge
steld. U is daar zeker van,
wanneer de naam W. A.
Scholten op de verpakking
voorkomt. Bekend zijn W.
A. Scholten's Butaroma,
Albumona, Transparants,
sago, verpakt aardappel
meel, etc.
Aardappelmeelfabrieken
EEN WIJS MAN
Hfïu «n SFA ARBIItf
VAM >1
Een SpaarbrloT van de
te s-Gravenhage Is een
uiterst sollede belegging
Looptijd 14 Jaar.
Grootte 600... 1000.- en f 2500.-.
Storting vanaf f 3.- per maand.
Korting bil betaling ineens 75.-,
ƒ150.- en 375.-. Uitkeering kas
1928 ln 19431
hoogste 896... 1792.- en 4480.-.
laagste 650.-, 1300.-en 3250—
Soliditeit: Rijkstoezicht (Verz.k.).
Nadere Inlichtingen, mede om
trent een vertegenwoordiging,
verstrekt de N.C. V. Spaarver,-
zakerlng. Zeestr. 88. Den Haag.
Ontplooiing van de menschelijke gevoels- en karakterzijde.
in.
Met dit derde, tevens laatste artikel
besluit onze medewerker op het ge
bied van Opvoeding en OnderwUs
zijn beschouwing over de opvoeding
zooals deze zich dient te ontwikkelen.
Het probleem ls hiermede natuurlijk
niet volledig behandeld, hetgeen, ge
zien de plaatsruimte, helaas tot de
onmogelijkheden behoort, doch niet
temin zijn in deze serie eenige ge
dachten en Ideeën ontwikkeld, die
den lezer toch tot nadenken moeten
stemmen, temeer waar het hier te
vens gaat om onze zelfstandigheid.
(Redactie.)
Indien de souvereiniteit, dus ons zelf'
standig volksbestaan, thans op het spel
staat en zij staat op het spel dan
wordt het hoog tijcj, dat de individueele
leden van ons volk gaan inzien, dat wij
als volk ons gezamenlijk moeten inspan
nen om ons van onze zelfstandigheid te
verzekeren.
Dat dit nooit zal kunnen geschieden,
als we vasthouden aan de, ons volk
verscheurende, opvoeding, zal na het
voorgaande nauwelijks eenig betoog be
hoeven.
Trouwens, we herhalen het, het ls een
verheugend feit, dat men zich alom
steeds meer bezint op het probleem van
onze zelfstandigheid en op de vraagstuk
ken, die hiermede ten nauwste samen
hangen en dan direct op één van de eer
ste, zoo niet hét eerste belangrijk'
vraagstuk, n.1. op dat van onze opvoedini
stuit.
Daarbij is inderdaad 't inzicht groeien
de, dat wij ons als volk in eenheid weer
moeten leeren kennen en waardeeren,
dat wij weer moeten leeren inzieh, dat
wij als kinderen van één volk deze na
tuurlijke basis moeten koesteren als het
dierbaarste bezit. Dit dierbaarste bezit,
dit bewustzijn van een volk te zijn, his
torisch gegroeid en zijn uitdrukking vin
dend in een hoog ontwikkelde eigen
cultuur, die voor de wereld een schat
kamer beteekent, is echter helaas poli
tiek verkwanseld door een onverantwoor
delijke partij-opvoeding.
Is het dan te verwonderen, dat, nu ve
len dit steeds meer inzien, ook de roep
om een andere opvoeding wordt verno
men?
Zij wenschen voor hun volk weer een
opvoeding, die in de eerste plaats het
geheel ziet en niet de deelen partijen
een opvoeding, die ons verleden waar
dig is en niet in bekrompenheid en eng
heid ontaardt. Een opvoeding, die ver
eent en niet scheldt en die den blik weer
leert richten naar buiten, zooals zij de
den, die eens onfc volk groot maakten.
Bij deze nieuwe opvoeding stellen we
ons als doel ons volk voor oogen.
Het gaat om het voortbestaan en de
zelfstandigheid van ons volk; in het be-
lang van dit volk zullen al die maatre
gelen genomen moeten worden, die zijn
eenheid en aanzien vermeerderen. De
volksgemeenschap als draagster van alle
cultuur staat ons weer voor oo£(en. Niet
langer gaat het ons om den individueelen
mensch, doch om de gemeenschap van
menschen, die ons volk vormt.
Het doel van de opvoeding is dan ook
allerminst van den jongen mensch een
losgeslagen intellectualist te maken, die
meent, dar hij op zich zelf staande aan
zijn menschelijk verstand reeds genoeg
heeft en verder alle niet voor het ver
stand te doorgronden bindingen kan ont
beren.
De leuze: kennis is macht, dient uit de
nieuwe opvoeding geschrapt te worden.
Niet, dat aan de ontwikkeling van het
verstand geen waarde gehecht zou wor
den. Natuurlijk wordt daar ook in de
nieuwe opvoeding waarde aan gehecht.
Echter zijn er naast de ontwikkeling van
het verstand andere zijden van den
mensch, die minstens even belangrijk,
zoo niet belangrijker zijn.
Indien de opvoeding thans nog groo-
tendeels neerkomt op verstandsontwik
keling, dan zien we daarin een uitvloei
sel van bovengenoemde leuze. Het is
zeker niet te veel gezegd te beweren,
dat onze opvoeding bijna uitsluitend
hierop is gebaseerd. De gevoels- en ka
rakterzijde van den mensch zijn veel te
weinig tot onplooiïng gekomen.
Er wordt niet gevraagd of iemand
hulpvaardig, eerlijk en trouw is,
maar of hij „knap" ls. Die knapheid
blijkt buitengewoon belangrijk te
zijn, zóó nelfs, dat men, als de knap
heid maar aanwezig is, -de hoedanig
heid van karakter graag op den koop
toe neemt.
Wat is de jacht naar het diploma an
ders dan het verlangen naar een bewijs
van een intellectueele prestatie; persoon
lijkheid, karakter is bijzaak.
Stellen we - als ideaal de eenheid van
de volksgemeenschap voorop, achten we
de binding aan de volksgemeenschap van
uiterst gewicht, voor het individueele lid
stellen we daarnaast den eisch, dat de
individueele gaven tot ontwikkeling en
ontplooiing moeten komen. Echter en
dit is een kenmerkend verschil met de
voorafgaande opvoeding niet in de
eerste plaats ten bate van het individu
zelf, doch ten dienste van de gemeen
schap. De waarde van den mensch wordt
Op een fraaie wijze.
Een arme kleine bedelaar,
Zocht ln de nood zijn daaglijks brood.
Het leven valt hem bitter zwaar.
Hij smeekt aan elk een woning,
Maar vond volstrekt geen hulpbetoning
Dan was hij hier, dan was hij daar,
Die arme, kleine bedelaar.
Op 't eind ontmoette hij een heer,
Die schat op schat gewonnen had,
Die zag meedogend op hem neer.
En liet gulhartig bij zijn sterven
Hem na zijn dood zijn schatten erven
Zo zorgt de Opperzegenaar
Voor den armen, kleinen bedelaar.
Toen ging hij vrolijk, welgemoed.
Al met zijn schat vluchts naar de stad
Waar hij voorheen was opgevoed.
Hij schonk steeds troost aan de
bedroefden
Bood hulp aan hen die hulp behoefden,
Hij was de redder in 't gevaar,
Die arme, kleine bedelaar.
hH
had nu geld en goed genoeg,
„v was tevreen, zoals voorheen,
Toen hij zijn lot geduldig droeg.
Wijl hem geen tegenspoed meer drukte
En zorgloos alles hem gelukte,
Was hij gered nu uit gevaar
Die arme, kleine bedelaar.
Nu bood hij bijstand dag en nacht.
En had erbaren met de armen.
Wijl hij zijn lot heeft overdacht,
Kan hem geen beter hoop thans- strelen
Dan aan de armen mild te delen.
Zo juicht hij vrolijk door het land,
Verlost nu van de bedelstand.
bepaald door de waarde, die hij heeft
voor de volksgemeenschap, door den
dienst, dien hij ten aanzien van de
volksgemeenschap vervult. Daarom kan
ook de egoïstische Intellectualiteit nooit
het laatste woord van een opvoeding
zijn die de eenheid en den band van het
geheele volk ln haar vaandel draagt.
Wij willen opvoeden tot een volks
verbonden en sterk karakter; tot een
persoonlijkheid, die als hoogste goed
zijn gaven in dienst van het geheel
stelt.
Wij willen de kinderen van ons volk
opvoeden tot nuttige leden van de ge
meenschap. die hun taak op de gestelde
plaats met bewustzijn van den dienst,
dien ze daarmede verrichten, vervullen
Welke plaats zij innemen, zal afhangen
van hun gaven, maar op elke plaats zijn
ze een volwaardig organisch lid.
Wij willen, dat leder lid bewust deel
van het groote geheel zal zijn, deel zal
hebben aan de cultuur van zijn volk,
zich volksverbonden zal voelen, kortom,
dat Ieder lid weer zal leven ln den
geur van zijn volk.
De grondslagen van deze opvoe
ding zullen gelegd moeten worden
door de eene, algemeene volksschool,
die niet scheldt, doch vereent, door
de eene algemeene volksschool, die-
de opvoedingsplaats zal zijn voor de
jeugd van héél ons volk.
Het ondprwijs van die nieuwé volks
school zal zoo Ingericht moeten worden,
dat niet alleen de verstandelijke ontwik
keling tot haar recht komt, doch. dat
alle gaven van hoofd én hart tot ont
plooiing gebracht worden.
Daarvoor zal het overwegend intellec
tualistische karakter van het onderwijs
plaats moeten maken voor een opvoe
ding, die de hoogere gevoelens van den
mensch, zijn kunstzinnigheid tot ontplooi
ing brengt. De grondslag dient gelegd te
worden, dat ieder, zij het ook in ver
schillende mate hetgeen afhangt van
de persoonlijkheid deel zal hebben aan
de waardevolle eultureele uitingen van
zijn volk; de verschillende kunsten zul
len veel meer dan thaiïs het geval ls,
tot het volk gebracht moeten worden en
de school zal hierbij prachtig voorberei
dend werk kunnen doen. Indien het In
tellectualistische onderwijs plaats maakt
voor een muzische opvoeding, een op
voeding niet gewiid aan het verstand al
leen, doch vooral aan het gevoel, aan
de muzen.
Aan het rekenonderwijs' zal daar
om niet langer de belangrijkste
plaats ingeruimd moeten worden,
doch aan het moedertaal-onderwijs.
De moedertaal toch is de band, de
binding tusschen alle leden van hetzelfde
volk. Het bewustzijn „volk", de volks
verbondenheid ls ondenkbaar zonder den
band der gemeenschappelijke taal. Elk
volk, dat zijn zelfstandig bestaan lief
heeft, zal aan het moedertaal-onderwijs
de meeste zorg besteden. Dit onderwijs
mag echter niet intellectualistisch ont
aarden in uitsluitend onderwijs in de juis
te schrijfwijze, doch dient vooral gericht
te zijn op het uitdrukken van eigen ge
voelens en gedachten en het genieten
van de waardevolle literaire producten.
Naast de moedertaal ls de geboorte
grond heilig voor elk volk, dat zich zelf
respecteert. De liefde tot den geboorte
grond, leder van nature aangeboren, zal
verdiept moeten worden. Daarom zal de
heemkunde bij ons onderwijs een belang
rijke plaats moeten Innemen. Om het
eigen heem dient het onderwijs als het
ware gegroepeerd te worden.
Ten nauwste hiermede verwant ls het
geschiedenisonderwijs. Het bestaan als
zelfstandig volk ls altijd een historisch
gegroeid bestaan; zoo ook de verbonden
heid aan den bodem.
Daarvoor heeft ook het geschiedenis
onderwijs een uiterst belangrijke taak.
Hoe weinig ls dit begrepen; het blijkt
wel hieruit, dat door het bestaande ge
schiedenisonderwijs onze volksgemeen
schap ondermijnd ls.
Op bijna geen gebied blijkt de ver
deeldheid van onze verschillende
soorten scholen zoo duidelijk als op
het gebied van het geschiedenisonder
wijs. dat gegeven wordt. Elke soort
school beteekent praetlsch een eigen
geschiedenisopvatting. Het belang van
geschiedenisonderwijs voor het ge
heel. voor het bewustzijn van een
volk, speelt hierbij niet de minste rol.
Dat ons volk dit tientallen Jaren aan
vaard heeft, bewijst, dat het bewustzijn,
kinderen van één volk te zijn verloren
is gegaan.
De behoefte aan een eenvormig ge
schiedenisonderwijs onder leiding van
den staat, waardoor eindelijk eens de
ware belangen van ons volk geleerd
worden, is zeer groot.
Dan zullen zij als helden van ons
volk geëerd worden, die met opoffe
ring van persoonlijke belangen onze
volksgemeenschap het beste gediend
hebben en tot den bloei ervan heb
ben bijgedragen.
Vormt de moedertaal den band, die
alle leden van hetzelfde volk bindt, rf&n
moet de gezongen moedertaal in vreug
de en droefheid, tn vrede en strijd onver
brekelijke banden slaan, niet alleen tus
schen de leden, maar ook tusschen de
generaties van hetzelfde volk.
Bij ons zingt evenwel elke soort school
haar eigen liederen. Wordt ergens an
ders duidelijker door geïllustreerd, dat
wij met onze bestaande opvoeding tot
verdeeldheid op een totaal verkeerden
weg zijn?
In de nieuwe volksschool zal aan het
gemeenschappelijke lied een zeer ruime
plaats toekomen. Waarom zou ons volk
niet opgevoed kunnen worden tot goede
zangers, met gevoel voor muziek? Waar
om zou ons schoone volkslied een van
de schoonste ter wereld niet door heel
ons volk gezongen kunnen worden als
uitdrukking van onze eenheid en saam-
hoorigheid?
Ten slotte zal ook aan teekenen, han
denarbeid en gymnastiek een belangrijk
deel van de opvoeding besteed moeten
worden, willen we opvoeden tot karak
tervolle persoonlijkheid In bijzonderhe
den treden zou te ver voeren
Thans reeds moge gebleken zijn, dat
vooral het bindende element ln de op
voeding naar voren moet komen.
De toekomstige, algemeene volksschool
dient de basis voor onze volkseenheid te
leggenIndien zij het niet doet, wie zal
het dan doen? De school, zpoals wij haar
thans ln volksontbindende verscheidenheid
kennen, legt die basis niet. Integendeel!
Daar de komende opvoeding over
onze toekomst, d.w.z, over ons zelf
standig bestaan als volk beslist, is 't
hoogste tijd om tot een nieuwe op
voeding te komen, die de eenheid van
ons volk als doel stelt, dat. wil dus
zeggen tot een volksche opvoeding.
- A. AALDERINK.
Arbeid en krachten
Hart en gedachten.
Ruimte voor vrijheid,
Hoogte voor blijheid.
Vrienden weinig en vijanden veel,
Laat me dat, God, en ik heb mijn
deel!
René de Clercq.
IKOs» MET lANOEIUKfi DW3» ST- PAWCR.AS
Langs den bochtiger) weg, langs ring
vaarten met molens en over hooge brug
gen, rammelt de generatorbus van Alk
maar naar den Langedijk.
Een blonde conductrice knipt de kaar
tjes en als de papierrondjes neerdwarre-
len op den schuddenden vloer, schokt
langs de vensters van het vehikel een
overweg, een rijtje huisjes, een café-in-
ruste, een kerkje de chauffeur brengt
zijn broodwinning tot staan Sint Pan-
cras.
Er is gelachen in de bus en daarom ls
na het uitstappen een stemming in mij
gerezen, alsof het Sint Paneras is, dat er
schuld aan heeft, dat de vroolijkheid ver
der gegaan is en ik blijven moet.
Als ik om mij heen kijk, denk ik: Huis
je, boompje, beestje 't is al net als
overal.
Het meisje ln de bus wuift.... dan ben
ik alleen.
Aan den weg voor de hulzen, tuintjes,
die opgemaakt zijn als voor een versier-
wedstrijd het lijkt wel, alsof de dorps
liefde van den Pancrassenaar ln zijn
voortuintje wordt gekweekt en daar tot
bloei komt met ontelbare bloemen in
duizend-en-één tint bij een tweesprong
de molen van Timmerman, afgekeurd om
bewaard te blijven, zooais hij daar staat
op zijn betonnen voetstuk.
Een leelijk dorp? Over smaak valt te
twistenmaar leelijk....? Neen.
In afwijking van de meeste Noordhol-
landsche dorpen is Sint Paneras niet
door lintbebouwing tot één enkele kilo
meterslange straat gegroeid, maar de hui
zen en huisjes hebben zich aarzelend
hti 44
(Teekening G. Dekker)
samengeschaard om een twaalftal oude
boerenplaatsen en wat arbeiderswonink
jes, bedachtzaam als ging het er om
de partij van een verslagen veldheer te
kiezen. En zoo werd Sint Paneras tot
een grappig allegaar van bouwsels zonder
stijl, een dorp vol merkwaardige con
trasten.
Eens was hier de hechte burcht Vrone,
die .ln de dertiende eeuw den voornaam-
sten weg naar West-Friesland beheersch-
te. Het was niet makkelijk bij Vrone
door te breken ln die jaren, temeer daar
de boeren en het water van de Zijpe zul
ke beste bondgenooten waren.
Zestienhonderd Noordhollanders zijn nu
rond het eeuwenoude kerkje gaan wo
nen en zij hebben het zich aangenaam
trachten te maken met de middelen, die
binnen hun bereik lagen.
Toen kwam er welvaart door de tuin
derij; de oude boerenplaats kreeg een
uitbouwtje zus en een koepeltje zoo; het
arbeidershuisje vergrootte zijn vensters
en verwijdde zijn blik over een land
schap, dat niet meer alleen groot en
groen was van welland, maar dat ge-
leideiijk-aan tuinderijen uit zijn vrucht
baren bodem deed opbloeien.
Een dorp, leelijk door een warwinkel
van stijl? Neen, het ls een der liefste
vlekjes ln ons Westfriesche land, zooals
het daar ligt tusschen de lapjes wei,
waar een enkele koe graast, met zijn
kassen, waar nijvere handen arbeiden en
zijn landhuisjes met een vruchtboom
hier en daar. L.
KUNST.
mensdom, denkt nu vroeg en laat
■zaï God beloont, wie hem' niet hoon.t
Maakt op Zijn hulp dus altijd staat.
Want Hij kan troost en hulp steeds
geven
ls de redder ln ons leven,
ls ons aller toeverlaat,
redt een ieder ln zijn staat.
Gij
Dat
CUit „De Tranenkruik*'. lit
uit De Oude Doc3, door D. Wouters.)
Hella Haasse heeft tot twee malen toe
Wim Sonneveld en de zijnen -r waar
schijnlijk het beste Nederlandsche caba
retgezelschap, dat ooit voor het voet
licht trad aan voortreffelijke schet
sen en liedjes geholpen. Zij maakte in
één slag naam als talentvol en fijnzin
nig kunstenares Maar alle kunstuitinff
behoeft tild. en men moet zich thans af
vragen of Hella Haasse niet het gevaar
g»at loopen In te korten tijd te veel van
zichzelf te verpen. Want dezen derden
keer is zij minder geslaagd, zoodat
Opus ITT" niet eeheel en al een „opus"
"ênoemd kan worden.
Naar mijn smaak was de ontknoooinff
van ..De Primadonna", dat overigens
een goede dialoog had. erof en doorzich
tig. en de schets ..Variaties voor strijk-
instrumenten" w*»»f1n de hoofdrol eieen-
IHk vertolkt werd door een zeer intiem
kleedir,e,stuk vrii smakeloos Maar er
was veel goeds. De ..Pianoles" dc
ftpsnb'cdenis van het genlaaede en op-
stan^ee kind/ -int haar vriendinnetjes
od het zonnige olein hoort spelen, ter-
i«i1l rii7e'f haar vingers niin tokkelt on
de toetcon van het klavier werd
nntrr ^rend door Eri
Rp"~hé verf kt Tn de „Garderobière"
vol levenswijsheid en speelsche spotter
nij was Sophie Stein op haar best.
De conférence van Sonneveld zelf was,
als steeds, geestig, vlot en beschaafd.
COR VAN DER LUGT—MELSERT
VERLAAT HET TOONEEL.-
Cor van der Lugt—Melsert, die se
dert 1938 het vaste gezelschap van den
Amsterdamschen Stadsschouwburg heeft
geleid, zal met ingang van 1 Augustus
a.s wegens gezondheidsredenen zijn func
tie neerleggen.
Dit, voor bepaalde kringen stellig
uiterst onwelkome, bericht houdt uiter
aard in, dat Cor van der Lugt—Melsert
het tooneelleven ook al zal hij zonder
twijfel een belangstellend toeschouwer
blijven een definitief vaarwel gaat
toeroepen. Een eervolle loopbaan staat
op het punt afgesloten te worden.
Het is m.1. nog niet het juiste oogen-
bllk om in den breede uit te weiden
over de groote beteekenis. die Cor van
der Lugt—Melsert èn als acteur, èn als
regisseur èn ook als zakelijk leider voor
het Nederlandsche tooneelleven gehad
heeft. Maar reeds thans, in de schaduw
van het komende afscheid, mag gezegd
worden, dat Van der LugtMelsert
ondanks de bezwaren, die men soms te
recht of ten onrechte tegen sijn artis
tiek en commercieel beheer heeft meenen
te moeten Inbrengen van het oogen-
bllk af. waarop hij ztjn eigen tooneel-
^ndernemln* stichtte, een voorbeeld ge
weest is, dat elke tooneeldlrecteur zich
ter harte kon en kan nemen.
De beeldende kunst is naast de lltera
tuur en de muziek wel bij uitstek de
kunst, waardoor een volk voortleeft.
Nederland heeft door de eeuwen ln de
schilderkunst een vooraanstaande plaats
ingenomen. Wij behoeven slechts te her
inneren aan de Zuid-Nederlanders Hu-
bert en J&n van Eyck in wier werk „De
Aanbidding van het Lam", het veellul-
kige altaarstuk te Gent, reeds aanwezig
is de opbloei van het stilleven, de ont
plooiing van het genrebeeld en de ont
wikkeling van het portretstuk, die de
zoo rijke zeventiende eeuw tn Hol
land bracht. De namen van Rembrandt,
Frans Hals, Vermeer. Jan Steen en voor
den nieuwen tijd die van de Marlssen,
Vincent van Gogh. Breitner, Toorop en
zoo vele anderen, spreken tot ons als de
meesters, die zich bewust waren, dat het
eigen leven onbeperkt deel heeft aan al
het geschapene, maar allereerst aan dat
van den evenmensch, den aardschen lot
genoot.
De schilderkunst zit ons volk ln het
bloed en de schilder bij Gods genade is
hij) die schildert uit Innerlijken drang
om schoonheid te scheppen.
Er is zeker geen tijd geweest, waarin
in Nederland zooveel geschilderd werd als
thans. In de 19e eeuw gingen tal van
goede schilders ten gronde, omdat zij,
verleid door de financieele verlokkingen
van de kunsthandelaren, die in Amerika
voor scheepsladingen van hun werk af
zetgebied vonden, doeken aan den loo-
enden band vervaardigden. Gelukkig
leven de besten, die zich liever met een
bescheiden bestaan tevreden stelden,
daarvoor ontoegarigkelijk en het zijn zij
die tot de erflaters der beschaving gere
kend moeten worden. In onze dagen,
waarin veel geld in omloop is, waarvoor
geen bestemming kan worden gevonden
en waarin velen vreezen, dat dit geld
straks minder waard zal zijn, kunnen de
schilders zooveel verkoopen als zij ge
lieven te maken. Het leven is duur en
de verleiding is groot, met het gevolg
dat op veie groepententoonstellingen
schilders, die waarlijk beter werk kun
nen maken, met' doeken voor den dag
komen, die als plaatwerk tn bazars thuis
hooren, maar met kunst niets gemeen
hebben. De massa, wier kunstzin niet is
ontwikkeld eh bovendien nog bedorven
wordt door de vele winkels ln allerlei
artikelen, die thans ook schilderijen ex-
poseeren, van lieden, die thans slechts 't
penseel hanteeren, omdat s zij daardoor
gemakkelijk geld kunnen maken, doch
die in normale tijden, waarin het schil
deren een moeizaam bestaan oplevert, er
niet aan denken achter een ezel plaats
te nemen, staat ln dezen warwinkel als
een kat tn een vreemd pakhuis. Daar
naast hebben wij de nieuwe rijken, die
alleen schilderijen koopen als handelsob
jecten en nu, omdat er zoo'n vraag is
naar werk uit de. romantische school
grif een f 19.000.— neertellen voor doeken,
die voor kort, omdat ze ten onrechte
niet in de mode waren, gelen f 100.— op
brachten Nog onlangs beleefden wij het,
dat een meesterwerk van Willem Marls,
welk werk. toen het in Brussel geëxpo
seerd werd, met den grand prix werd be
kroond, ln den loop der jaren tot een
bedrag van f 100 000.— in verschillende
handen overging, in 1940 voor f 1600 ver
kocht werd en twee jaar later weer
f 36000 opbracht. Deze speculatie zal er
wel altijd blijven en voor speculanten
willen wij niet als voorlichter optreden
Tot hen, die hun moeizaam gespaard
geld slechts eenmaal ln een schilderij
kunnen omzetten en daarvan blijvende
vreugde willen beleven, richten wij ons
echter met den raad, zich voor den aan
koop er van tot een vertrouwd kunst
handelaar te wenden, die meestal wel ln
staat is om voör hetzelfde geld,
waarvoor ln de kitschwinkels een bom
bast-schilderij te krijgen ls, hen ln het
bezit te stellen van eén werk van een
jongen meester, die uit liefde voor de
kunst zijn werk heeft geschapen. Leer
zaam ls ook, den tijd eens te nemen, mu
sea en tentoonstellingen te bedoeken. De
beste methode om schilderijen te leeren
verstaan is veel schilderijen te gaan
zien. Ook de muziek leert men verstaan
door veel muziek te hooren. Stelt u niet
dadelijk afwijzend tegenover een doek
omdat u niet dadelijk de techniek van
het werk begrijpt of omdat dit u vreemd
voorkomt. Maakt, indien mogelijk, eens
een praatje met den kunstenaar, die u
allicht duidelijk kan maken, waarom hij
het landschap niet slaafs naar de natuur
afbeeldde, in het stilleven een voor u
vreemde compositie toï stand bracht en
in het portret poogde, het karakter van
de persoonlijkheid uit te beelden. Wijst
eers schilderij niet aanstonds af, omdat
daarop geen mooi gekleede dames en
heeren voorkomen, maar de zwoegende
mensch, gebonden aan den arbeid. Maar
bovenal, gaat pas dan tot den aankoop van
een schilderij over, omdat gil het mooi
vindt, omdat daarvan iets van de levens
blijheid. de eenzaamheid of de gebon
denheid met het geschapene, die de
schilder bij het vervaardigen doorleefde
tot u ls doorgedrongen Dan nas zult gli
ln het aldus verworven bezit steeds meer
vinden wat uw ziel behoefde Koopt geen
oppervlakkig werk. dat met kunst niets
gemeen heeft, want daarop raakt .gij
spoedig uitgekeken.
Onze gave, stoere 17de-eeuwsche boe
ren, die nog niet door den wansmaak
die de moderne techniek bracht, bedor
ven waren, stonden in direct contact met
de reizende schilders en kochten van hen
de beste werken, die men in enkele
boerenfamilies nog kan vinden. De mees
te geraakten later echter helaas voof
veel geld naar Amerika. Voor het be
houd van onze eHen cultuur is het ook
wenschelijk, dat ons uitgebreid en mid
delbaar onderwijs meer aandacht aan
deze zaken gaat schenken.
D. A. Klomo.
In Van der Lugt—Melsert kwam de
merkwaardige en zeldzame synthese tot
stand van ..kunstenaar" en. om het zoo
eens pomilalr te mogen Zeggen, „zaken
man" Hi1 weet niet a'leen wat een too-
neelondernemlng ..artistiek" behoeft
maar ook welke financieele politiek zit
van noode heeft ,om on een gezonde ha-
sis te komen en te blijven. Aan twijfel
achtige experimenten hoe aanlokkeliik
ook voor eiken kunstenaar, die qualitate
aua geneigd is zlin vleugels wlid te ont
vouwen heeft Van der LugtMelsert
zich nooit gewaagd. HIJ orobeerde nim
mer verder te snringen dan zijn polsstok-
lang was: Dit lijkt on het eerste gezicht
voor den artist. 1n wlen men zoo gaar
ne een hemelbestormer ziet. benepen O"
kle'nbureerllik. Maar dit is slechts
sebiin. Want men dient te bedenken, da*
het tuist deze vonrziebtiee taktlek wss
die den. door Van der Lugt—Melsert ge-
engageerde acteurs en actrices een rustte
en verzekerd bestaan waarborgde be-
*allngsmnelUikhden heeft Van der Lue*
nooit eekend: ziin menseden zlin on den
vervaldag der gage nimmer zonder geld
nf slechts met een gedeelte van het hun
♦oekomende naar huls gezonden en
hen daardoor tot een volledige ontplooi
'ne van bun artistieke vermogen ln sttn*
•telde. Ook de kunstenaar kan niet alleen
"an zijn kunst leven, hij beeft evenzeer
het materleele brood noodig.
nor van der Lugt—Melsert gaat heen
"Tisseblen voor een goed deel van h«'
laar naar de rustieke omgeving van zi1-
Tceuwsehe bezitting. Maar zijn sooor zaï
'n ons vaderlandsche tooneelleven nle'
'ifgewtseht worden en reeds thans staa*
Min naam met gouden letters vereeuwigd
'n het Boek onzer Kunst.
H. P. VAN DEN AARDWEdi
OFFIC. LANDROUWMF.DF.nEELINGEN.
Leveren van rundvee.
De veehouders worden er op attent
gemaakt, dat zli ter voldoening van
hun leverlngsplleht ln het algemeen ver-
oüeht zijn een slachtrund te leveren.
Het leveren van een gebruiksdier kan
ten gevolge hebben, dat dit naar de
§4
alleen al moet ge de kinderen
Melba geven. 2e drinken het
graag, want Melba is lekker I
De Ver si erkende
Kinderdrank.
Voor ieder kind lot
13 jaar een pak.
„dat die langen smalen
koecken sullen wegen
drie pondt aen deegh ende
nyet myn dan drie pondt.
Ende die korten smalen
koecken twee pondt ende
gaer toe meesten sess
loet myn"
Toen al. ln 1593, bestond
Busslnk en het befaathde re
cept. nu nog het geheim en
uw waarborg voor de onover
troffen kwaliteit en den
aparten, heerlijken smaak
van Bussink'sDeventerKoek.
Thans schaarsch, later
weer volop verkrijgbaar.
ZATERDAG Ib EEN
BV20NDERE DA<;
thuis en dan.
SCHAFT DE POT ERWTEN /V
OF ERWTEN SOEP. DAAR '1
MOESTEN JULLIE WIEP «r"" <-> 7
EN WINCEENS VAN/IEN
ETEN.. VADEREN
MOEDER KUNNER ER Jj
H AAST NIET TE^ENOPV*" y-
LAAT ZE MAAR.! PEUL
VRUCHTEN, PA'S tjEZONDE EN
STEVI» KOSTSIMON DE WIT
HEEFT ZE ALTIJD PRIMA)"
slachtvee-markt wordt verwezen, wan
neer de aanvoer van slachtvee beneden
peil ls.
Verhuren van volkstuinen.
Nogmaals maken wij belanghebbenden
er op attent, dat het verhuren van volks
tuinen zonder een vergunning voor 1944,
niet is toegestaan. Aanvragen tot in
schrijving, welke binnenkomen en
waarvan blijkt, dat de verpachter geen
vergunning heeft, kunnen derhalve niet
ln behsndeling worden genomen.
DE VOEDSELCOMMISSARIS
VOOR NOORD-HOLLAND.
PROVINCIALE PUBLICATIE
Inscharing rundvee.
Veehouders, die genoodzaakt zijn om
hun veestapel geheel of gedeeltelijk bij
anderen onder te brengen en ook zij, die
dit reeds hebben gedaan, moeten zich
zoo spoedig mogelijk bij hun P.B.H. ver
voegen, om een daartoe strekkend aan
vraagformulier ln te vullen. Op dgze aan-
vragen wordt door den Provincialen
Voedselcommlssaris beslist met inschake
ling van de Grondkamer te Haarlem. Bij
gunstige beslissing ontvangt de kwartier
gever een inschaarvergunning. Met deze
vergunning wendt de kwartiergever zich
tot zijn P.B.H. ter verkrijging van spe-
ciale aankoopvergunningen, welke alleen
bestemd zijn voor in te scharen runde
ren en welke niet op een taxatiemarkt
kunnen worden gehonoreerd. Deze aan
koopvergunningen moeten worden gezon
den aan den eigenaar der in te scharen
runderen, tegen afgifte dezer aankoop
vergunningen die schetsing der die
ren aanvraagt. Na de schetsing kunnen
geleidebiljetten worden afgegeven voor
het vervoer naar het bedrijf van den
kwartiergever. De schetsen blijven onder
berusting van den P.BJI. van den eige
naar der runderen, en worden bij terug
keer van het vee op het oorspronkelijke
bedrijf gebruikt om vast te stellen, dat
ook inderdaad dezelfde runderen wor
den teruggevoerd. Geleidebiljetten naar
den kwartiergever worden ln geen geval
afgegeven, indien nog geen schetsing
heeft plaats gevonden. Betreft het die
ren, die reeds op 'een ander bedrijf
zijn ondergebracht, dan moet de schetsing
aldaar geschieden en worden geen ge
leidebiljetten afgegeven.
De mogelijkheid, dat reeds op eigen ri
sico bij anderen ondergebracht rund-ee,
naar elders zal moeten worden overge
bracht, l* niet uitgesloten.