Felle gevechten ontbrand
bij Markirch en Gerardmer
DAGBLAD VOOR
Geweldige materiaalslag
nabij Aken
Versterkte druk in
bos van Hürtgen
Gen. Dittmar over
de toestand
Doorbraak naar de
Ruhr mislukt
Amerikaanse druk
inVogezen
Oorlogswinst
Water in Noord-Holland
Toestand in België blijft gespannen
Pierlot voor de radio
De mensenvrieiv,
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER, 27 Nov. Het opperbevel
van de weermacht maakt bekend:
In de slag bij Aken ïs bij voortdu-
■ring van de aanvalsactiviteit geen
belangrijke wijziging in de toestand
ontstaan. De Amerikanen werden uit
verscheidene plaatsen geworpen.
Sterker was de vijandelijke druk in
het bos van Hürtgen, om welks ooste
lijke uitgangen "Zich zware gevechten
ontwikkelden. Met aanzienlijke ver
liezen aan mensen en tanks kon de
vijand slechts enige vrij kleine stuk
ken bos veroveren.
De garnizoenen van sterke vesting
werken in de omgeving van Metz zet
ten hun verzet voort. Aan de noord-
oostgrens van Lotharingen ondernam
het derde Amerikaanse leger over een
breecL front en met vrij sterke strijd
krachten nieuwe aanvallen. Zij liepen
in het gebied ten oosten van Siarck
voor onze stellingen vast. Bij Bolchen
en ten westen van St. Avold kon de
vijand geringe vorderingen makeri.
Onze troepen vernietigden in deze
gevechten veertien tanks. In het ge
bied van Straatsburg ontstonden
geen gevechtshandelingen van be
lang. Öm de Markirch-pas en de berg
kam ten zuidoosten van Geeardmer
wordt hevig gevochten.
In de Boven-Elzas probeerde de
tegenstander opnieuw, door concen
trische aanvallen uit het gebied ten
noordoosten van Belfort en ten zuid
westen vgn Mühlhausen de Bourgon
dische Poort te openen. Bij Masmün-
ster stortten zijn aanvallen met ver
liezen ineen. Aan de Zwitserse grens
gelukte hem met krachtig gebruik
van tanks een nieuwe penetratie
langs de weg Delle—Bazel.
Ons lange-afstandsvuur op de ge
bieden van Londen, Antwerpen en
Luik wordt voortgezet.
In Midden-Itallë heeft het afweer-
succes van onze troepen in het ge
bied van Faenza het achtste Britse
leger gisteren tot een gevechtspauze
gedwongen. Pas in de namiddaguren
ging de vijand aan weerszijden van
de stad tot nieuwe aanvallen over. die
vruchteloos bleven. Aaaa de Monte
Belvedere, ten zuidwesten van Vergato,
duren de gevechten voort.
Sinds enige tijd zijn hevige aan
vallen van gemengde vijandelijke for
maties gericht >op het wegenknoop
punt Knin ten noordoosten van Sibe-
nik in Dalmatië. Zij werden afgesla
gen. In het gebied tên westen van
Apatin en Batina zijn onze divisies
nog steeds in felle afweergevechten
gewikkeld met sterke bolsjewistische
strijdkrachten.
Tussen Boedapest en Tokay is de
kracht der bolsjewistische aanvallen
gisteren verminderd. Bij onderdelen
van aanvallen, die alle uiteengesla-
Luit.-generaal Dittmar, de militaire
spreker van de Grootduitse omroep,
heeft in zijn radio-spreekbeurt van
gisteren de militaire toestand aldus
gekarakteriseerd, dat het verloop der
gevechten in het zuiden van het wes
telijke front bevestigt, hoezeer het de
westelijke geallieerden er aan gelegen
is, he tnog aanhoudende tussensta
dium in de Duitse oorlogvoering te
boven te komen door de vastgelopen
situatie weer mobiel te maken. Ditt
mar zeide o.a.:
„De Amerikaanse aanvalsformat.ies
zijn in Elzas-Lotharingen op plekken
van het Duitse front gestoten, die
nog niet z o sterk waren, dat zij ^egen
de aanzienlijke vijandelijke over
macht aan tanks bestand waren. Bij
alle' erkenning van het feit, dat de
vijand een niet onbelangrijk succes
heeft behaald, kan men aan het ver
loop der gebeurtenissen in het zui
den van het westelijke front toch
geen symptomische betekenis hech
ten. Duidelijk is aan het licht getre
den, dat de Duitser» nog altijd in
een tussenstadium verkeren. Wat
zulks t.a.v. de eisen der oorlogvoering
betekent, is duidelijk: De Duitsers
zijn nog niet sterk genoeg, om'den
aanvallenden vijand overal zó krach
tig het hoofd te bieden als de toe
stand vereist, doch hieraan moet
men nadrukkelijk toevoegen: .nog
niet". Elke dag, die de Duitsers in de
strijd voor de linie van de defini
tieve tegenstand winnen, elke vijan
delijke tank, die hierbij vernietigd
wordt, elke vijand die hierbij uitvalt,
vormt voor de Duitsers winst in de
richting waarop het thans beslissend
aankomt.
Waar de beoogde nivellering van
sterkte reeds kon worden uitgevoerd,
n.1 in het strijdgebied van Aken,
hebben de gebeurtenissen dan ook
reeds ee nandere loop genomen dan
in Elzas-Lotharingen. In het gebied
van Aeken. op de kortste linie naar
de Beneden-Rijn, hebben de geal
lieerden met bijzondere nadruk ge
streefd naar een terreinwinst en
naar een vernietiging van sterke
Duitse strijdkrachten: Hier lag en
ligt ot dusver höt zwaartepunt van
de gehele grote slag. Volkomen lo
gisch was het dus, dat hier van
Duitse zijde, in het huidige tussen
stadium alles werd opgesteld, wat
aan reservesbrij dkrachten beschik
baar was. Zo plaatsten de Duitsers
hier voor het eerst in de strijd tegen
den westelijken tegenstander tegen
over de ongekende concentratie van
mensen en strijdmiddelen der tegen
partij, een afweerkdacht, die tot dus
ver sterk genoeg is gebleken, om den
aanvaller elk opartief succes te ont-
zoefden.
Er kan geen twijfel over bestaan,
dat de door generaal Eisenhower SC-
oogde vernietigingsslag meer en
meer is geworden tto een slijtageslag
van de grootste afmeting. De weste
lijke geallieerden hadden het offen
sief afgesteld op de diepe doorbraak.
Thans dreigt hun onderneming te
worden tot een bloedige taak voor
geruime tijd, tot een zaak, waarvan
het einde niet te' zien is. Juist de
Duitsers bezitten nu datgene, dat
hun deze zomer zo ontbroken heeft,
n.1. reserves, en wel reserves die in
aantal en gevechtswaarde nog zul-1
len stijgen.
Nog is er aan Duitse zijde een
zorgvuldige spaarzaamheid in het ge
bruik der strijdkrachten nodig, die
het dringend noodzakelijk weet te
scheiden van het weliswaar gewenste
doch nog niet bereikbare. Van be
tekenis is het evenwel, dat de Duitse
strijdmacht op de punten waar de
vijand de beslissing zoekt sterk ge
noeg is bewezen, om den vijand niet
alleen het gewenste succes te ontzeg
gen, "doch hem te dwingen tot een
verbruik van mensen en materiaal,
dat als een bedenkelijke hypotheek
zal drukken op al zijn toekomstige
plannen en voornemens. Daarmede
winnen de gevechten om Aken aie
eigenschap van het symptomatische,
die op dit tijdstip va een duidelijk
tussenstadium een bijzondere bete
kenis heeft. Zii tonen aan, dat ook
de krachtsontplooiing der westelijke
geallieerden haar grenzen kent. die
niet alleen bepaald worden door de
grotere of kleinere gunst der omstan
digheden, doch minstens in dezelfde
_mate door de. Duitse teeenmaatreee^
gen werden, verloren de bolsjewieken
door de doeltreffende afweer van een
van onze legercorpsen 22 tanks. Slag-
vliegers bestookten des nachts met
goed resultaat de vijandelijke ravitail
lering in het strijdgebied van Boeda
pest. alsmede troepenconcentraties en
gereed staande strijdkrachten bij
Mohac. Een brug over de Don.au werd
vernield.
In Koerland zette de vliand zijn:
grote aanvallen als gevolg van de
zware verliezen, die hij geleden heeft
aan mensen en matoriaal, gisteren
niet vojrt.
Anglo-Amerlkaanse terreur bommen
werpers, die overdag onder krachtige
bescherming van Jagers, naar Noord
west- en Mldden-Dultsland vlogen,
wierpen voornamelijk bommen op
woonwijken van verschillende stedert
en op talriike landelijke gemeenten.
Daarbij ontstond bijzonder omvang
rijke schade in het stadsgebied van
Hannover. dat de laatste tijd herhaal
delijk het doel van vljandeliike lucht
aanvallen was. alsmede" in Hamm. 88
vijandelijke vliegtuigen werden neer
geschoten, waaronder 61 viermotorige
bommenwerpers. Des nachts vielen
vijandelijke vliegtuigen München aan.
Duikboten boorden in felle gevech
ten met het vijandelijke ravitallle-
ringsverkeer zes schepen met een in
houd van 33.500 brt. alsmede drie tor
pedojagers in dé grond.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER, 28 Nov. Het opperbevel
van de weermacht deelt mede:
Zoals reeds sedert dagen sloegen
onze troepen ook gisteren hevige vij
andelijke aanvallen in het Maasbrug
genhoofd bij Venlo af en bestreden
zij gereedstaande afdelingen tanks
der Engelsen met geconcentreerd ar
tillerievuur.
Ten noordoosten van Aken hervat
ten de Amerikaanse divisies na een
zeer zware voorbereiding door de ar
tillerie opnieuw hun grote aanval om
een doorbraak te verkrijgen naar de
Roer. Deze mislukte opnieuw in ons
voornaamste gevechtsterrein door het
vastberaden verzet van onze troepen.
De, garnizoenen in de vestingwerken
rondom Metz handhaven zich nog
steeds ondanks vijandelijke aanvallen
of wisten al strijdende stukgeschoten
complexen te verlaten en naburige te
bereiken.
Van het gebied ten noordoosten van
Bolcheh tot. in het gebied van Fin-
stingen ondernamen de Amerikanen
vergeefse plaatselijke aanvallen op
onze achterhoede en vergeefse ver-
kenningsaanvallen op ons deels .recht
getrokken en op van tevoren gereed.-
gemaakte stellingen steunende front.
Eigen pantsertroepen verijdelden ten
noorden van Saarburg sterke vijan
delijke doorbraakpogingen. Zij ver
nietigden in verbitterde afweer 43
Amerikaanse pantservoertuigen en
zodoende belangrijke delen van den
daar aanvallenden vijand.
De toestand in de Elzas wordt door
concentrische aanvalsbewegingen van
den vijand van het penetratiegebied
van Straatsburg uit in zuidelijke rich
ting en door zware gevechten om de
passen van de Vogezen en in het ge
bied van Mühlhausen gekenmerkt.
Harde weerstand en een snel beweeg
lijke afweer brachten de vijandelijke
aanvallen tot staan. 33 tanks van den
vijand werden stukgeschoten. s
Lonaen, Antwerpen cn LüiK\ lagen
onder zwaar vuur.
In mldden-Italië ontstonden slechts
plaatselijke gevechten. Bij Galllcano
wierpen Italiaanse troepen den vijand
uit een penetratieplek. In de Lamo-
nesector ten zuidwesten van Faenza
mislukten vijandelijke aanvallen.
In Zuid-Hongarije houdt de krach
tige druk der bolsjewisten van het
gebied van Mohac uit ln westelijke
en noordelijke richting aan. Een vrij
groot aantal vijandelijke tanks werd"
in de zware afweergevechten vernie
tigd.
Aan het oostelijke front verliep de
dag zonder grote gevechtshandelingen.
In het zuidwestelijke deel van het
Matragebergte dreven onze troepen
vijandelijke formaties, die daar de bos
sen waren binnengedrongen, terug.
Eén plaatselijk beperkte aanval van
onze grenadiers in het Oost-Pruisische
grensgebied bracht d,en Sowjets zware,
bloedige verliezen toe. In Koerland on
dernamen de bolsjewieken na de in
eenstorting van hun tot dusver on
dernomen zware aanvallen slechts vrij
zwakke aanvallen, die zonder succes
bleven.
De zee-oorlog voor de Noorse kust
Is in de laatste tijd zeer sterk opge
leefd. In de loop van 27 November
sloegen Duitse convooien voor West-
Noorwegen verscheidene aanvallen van
vijandelijke bommenwerpers en torpe
dovliegtuigen af en schoten er zes
hiervan heer.
Gisteren overdag waren de aanval
len van de Anglo-Amerlkaanse bom
menwerpers en Jagers gericht op het
gebied aan weerszijden van de Rijn.
Zware 'schade ontstond vooral in
woonwijken van de steden Offenburg
en Keulèn. In de nacht ondernamen
Britse vliegtuigen een terreuraanval
op Frelburg en Brelsgau, waardoor
vele personen om het leven kwamen
en omvangrijke schade aan gebouwen
werd aangericht. Een andere, nachte
lijke aanval was gericht op Düssel-
dorf-Neuss. Boven het Duitse rijksge
bied waren bovendien storingsvlieg
tuigen in actie. Negentien vijandelij
ke vliegtuigen werden neergeschoten.
De vliegende bommen
Het bericht van de Sunday Dis-
patch, dat de vliegende bommen in
België een nog groptere uitwerking
hebben dan in Zuid-Engeland, wordt
te Berlijn beschouwd als een'sympto-
matische bevestiging van het feit, dat
de Duitse strijdmiddelen voor de
lange afstand als oorlogswapen een
steeds groter wordende betekenis
krijgen. In Berlijnse toonaangevende
kringen verklaart men. dat het pro
ductieplan voor de V-wapens naar
wens verloopt en dat het aantal vlie
gende bommen, dat dagelijks wordt
afgevuurd, aanzienlijk is toegeno
men. Het is slechts een kwestie van
enige tijd of de salvo's zullen zo snel
op elkaar volgen dat troepenconcen
traties. pantserformaties cn belang
rijke militaire centra met groter suc
ces aangevallen kunnen worden dan
door geconcentreerde verdragende
artillerie mogelijk is.
Juist de V 2 leent zich hiervoor bij
uitstek, daar zij noch van de grond,
noch vanuit de lucht bestreden kan
worden, dóch als een spookbom uit
de aether neervalt en dood en verderf
zaait De vliegsnelheid van de V 2
heeft drie stadia: 1. h?t zichtbare
starttempo, 2. de onzichtbare stra-
tosfeersnelheid en 3. de fantastische
daalsnelheid. De tot dusver verzamel
de ervaringen worden voortdurend
gebruikt om het nauwkeurige richten
te vergroten en om het vernietigen
de effect op te voeren.
Men verklaart voorts, dat de stap
van liet, doe'. Londen tot het doel
Parijs, Antwerpen en Luik, alsmede
tot de directe doelen aan het front
betrekkelijk snel is gegaan De eerst
volgende trappen van ontwikkeling
der Duitse lange afttands- en ge-
heimè wapens zullen door den vijand
dienovereenkomstig verwacht moeten
worden.
Amerikanen ontruimen Hanning
Naar Reuter meldt, ie in Tsjoeng-
king officieel bekend gemaakt, dat de
luchtbasis Hanning in het zuidelijke
dfsa -- a
146e Jaargang No. 225
Donderdag 30 Nov. 1944
NOORD-HOLLAND
Tijdelijke redactlebureaux:
N.V. „DE ARBEIDERSPERS",
HEKELVELD 13, AMSTERDAM-C.
TELEFOON 38811, TOESTEL 58
Verschijnt voorlopig Dins
dag, Donderdag cn Zaterdag
Uitgave Dagblad voor Noord-Holland N.V.
Alkmaar Voordam C 9.
Bureau.v te Alkmaar, Den Helder, Scha-
gen. Hoorn. Beverwijk, Koog a. d. Zaan.
Losse nummers 5 cent
BERLIJN, 28 Nov. (Interinf).
In de loop van Maandag deden Brit
se formaties slechts zwakke aanval
len op het Maasbruggenhoofd bij
Venlo. Na het intreden van beter
weer toont het strijdgebied bij Aken
wederom het beeld van een geweldige
materiaalslag. Vooral in de seetoren
ten noord-oosten van Aken, vielen de
Amerikanen na een urenlang trom
melvuur uit vele honderden vuur
monden en onder het in de strijd
werpen van alle beschikbare Jacht-
vliegerformaties over een breed front
met alle ter beschikking staande in
fanterie- en tankstrijdkrachten de
Duitse stellingen aan. Na een verbit
terde strijd, die uren duurde, geluk
te het den Amerikanen tenslotte het
plaatsje Merzenhausen te omsinge
len, dat door de Duitse troepen te
gen alle concentrische aanvallen
werd behouden. Een nieuwe aanval
in de richting van Koslar werd door
een tegenstoot opgevangen. Hierbij
ontstonden in Koslar verbitterde
straatgevechten. De aanvallen in het
gebied van Grosschau waren veel
zwakker dan in de afgelopen dagen
en zij werden alle afgeslagen.
In het gebied van Elzas-Lotharin
gen zijn de Amerikanen ten noorden
van Saarburg op een zeer smal ge
bied met geconcentreerde infanterie-
en tankformaties hun aanval op de
Duitsche verdedigingsstellingen be
gonnen. Aan deze aanval ging een
grote activiteit van het vijandelijke
luchtwapen vooraf. Desondanks slaagf
den de Amerikanen er slechts in
plaatselijke penetraties tot stand te
brengen, die zij in de avbnduren weer
moesten prijs geven. Terwijl het op
de noordelijke flank van het penetra
tiegebied van Straatsburg betrekke
lijk rustig bleef, zetten de Amerika
nen op de oostelijke vleugel hun
hevige aanvallen in zuidelijke rich
ting voort.
In het gebied ten westen van Er-
stein ontstonden bijzonder verbitterde
gevechten, die gedurende de gehele
nacht voortduurden. Duitse tegen
aanvallen maakten hier aan het op
dringen der Amerikanen, een einde.
In de westelijk aansluitende sectoren
slaagden de Amerikanen er weliswaar
in terreinwinst te behalen, doch deze
had gèen operatieve betekenis. In de
Vogezen duurde de vijandelijke druk
op de bergpassen voort. Hierbij ge
lukte het de sterk in de meerderheid
zijnde Amerikanne. onder het in de
strijd werpen van grote formaties
vliegtuigen, tijdelijk ten oosten v&ri
MarkirCh en in het gebied van Bon-
homme de Duitse hoofdverdedigings
linie binnen te dringen. In tegenaan
vallen slaagden de Duitse troepen er
in de loop van de middag echter in
de Amerikanen op te vangen en tot
staan te brengen. Op de uiterste zui
delijke vleugel werd als gevolg van de
toenemende vijandelijke druk de
Duitse verdedigingslinie in het ge
bied ten zuiden van het Rijn-Rhöne-
kanaal op een verkorte linie terug
genomen. Hevige vijandelijke aanval
len, die deze operaties moesten ver
hinderen, iwerden met zware verliezen
voor de Franse hulptroepen afge
slagen.
In het Hongaarse gebied ontston
den ten noorden-van de Drau en ten
zuid-oosten van Fuenfkirchen leven
dige gevechten met opdringende
,sowjet-russische tankformaties, die
opdracht hadden de stad stormen
derhand te nemen. De van drie kan
ten tegelijkertijd aanrollende sowjet-
russische tanks werden door mobiele
luchtafweerbatterijen verscheidene
kilometers ten zuid-oosten der stad
tot staan gebracht. In het gebied
van Mohacs slaagden de sowjet-rus-
sen er evenwel in hun bruggenhoofd
op de westelijke oever der Donau
iets naar het noordwesten en het
noorden te verbreden. Het lukte hun
echte* niet de duitse stellingen te
doorbreken. In het gebied van Boe
dapest en ten oosten da&rvan ver
liep de Maandag rustig. Als gevolg
van de zware verliezen voeren de
sowjet-r.ussen hier hergroeperingen
uit.
Naar interinf van het Italiaanse
strijdtoneel meldt, zijn verscheidene
britse aanvallen ter weerszijden van
Vfaenza reeds in het voorterrein der
Duitse stellingen uiteengeslagen. De
duitse troepen brachten de vijand
hier zware verlfezen toe.
In een radiopraatje uit het door
de Engelsen bezette Nederlandse gé-
bied werd dezer dagen de bestraffing
aangekondigd van allen, die op on
geoorloofde" wijze verdiend hebben
tijdens de Duitse bezetting, hetzij
door leveranties aan den bezetter,
hetzij door sluikhandel e.d. Als voor
beeld van een goede regeling van
deze bestraffing werd de methode
der Franse regering geprezen. In
Frankrijk waren in September de
z.g. bevrijdingscamité's begonnen
met het instellen van particuliere
commissies, die tot taak hadden „on
gerechtvaardigde financiële winsten
op te sporen". Op 18 October werden
deze opsporingscommissies officieel.
Toen werd bepaald, dat als onwettig
zou worden beschouwd alle winst,
gemaakt tussen 1 September 1939 en
31 December 1944, hetzij door sa
menwerking met den vijand, hetzij
door zwarte-marktoperaties op grote
schaal. In iedèi^ departement zou een
commissie voor de confiscatie van
onwettige winsten worden ingesteld.
Deee commissie zou daii inlichtin
gen krijgen, zowel van de onder
grondse beweging als van overheids
instanties, zoals belastingen. De com
missie zou ook op eigen initiatief een
onderzoek mogen instellen door mid
del van haar eigen agente» en haar
experts. Zij zou voorts huiszoekingen
mogen verrichten en tenslotte eigen
dommen geheel of gedeeltelijk in be
slag nemen.
De Nederlandse radiospreker, die
deze mededelingen deed, sprak de
wens uit, dat een dergelijke finan
ciële uitmesting met de grootst mo
gelijke'spoed en energie zou worden
aangepakt. Dit zou dan blijkbaar
moeten geschieden door de tegen
woordige Engelse bezettingsoverheid.
Vier millioen Nederlanders
naar Engeland?
Het Engelse blad News Chronicle
publiceerde dezer dagen een bericht,
waarin gemeld wordt: De Nederland
se regering is voornemens om in ver
band met de verwoestingen van de
oorlog in Nederland 4 millioen Ne
derlanders naar Engeland tg laten
evacueren. Nederland wordt door een
ontzaglijke rampspoed bedreigd en
ongeveer de helft der inwoners van
Nederland moeten daarom het land
verlaten. Derhalve heeft de Neder
landse uitgeweken redering de mas
sale evacuatie van 4 millioen inwo
ners' als onvermijdelijk onder ogen
gezien. De regering ziet geen andere
weg dan deze vier millioen naar En
geland te brenfen, waar zij in reu-
zenkampen zouden moeten worden
verzorgd. Men weet weliswaar niet,
zo schrijft het blad, of iets dergelijks
mogelijk is in een tijd tussen oorlog
en vrede en vermoedelijk zou zo'n
aankomst van 4 millioen Nederlan
ders de Engelse bevolking schrik aan
jagen. Ook al zou het een vriend
schappelijke invasie zijn, toch zou
den daardoor zeer moeilijke problei
men worden opgeworpen. Waar
schijnlijk zou de Engelse bevolking
de Nederlanders een vriendelijke ont
vangst bereiden, aangezien zij bond
genoten zijn, maar slechts op voor
waarde, dat het economische en so
ciale leven des lands, dus de voeding
en ravitaillering daardoor op gener
lei wijze veranderd zouden worden.
Argentinië als exporteur van
radiotoestellen
De Argentijnse- regering heeft vol
gens een berléht uit Buenos Aires een
decreet uitgevaardigd waarbij gen be
perkte uitvoer van radio-ontvangtoe
stellen wordt toegestaan, echter zon
der lampen. Indien de toestellen met
inbegrip van lampen worden uitge
voerd, moet de exporteur bewijzen,
dat hij tevoren minstens hetzelfde
aantal lampen heeft ingevoerd.
Voorts heeft het Argentijnse ministe
rie van oorlog een technische com
missie benoemd welke tot taak heeft
plannen op te stellen voor een uit
breiding van de Argentijnse produc
tie van radiolampen met gebruikma
king van binnenlandse materialen.
De Argentijnse productie aan radio
lampen Is tot dusverre nog zeer ge
ring en de invoer bedraagt momen
teel vrijwel nihil.
Amerikaanse „export ven steden"
naar Europa
Naar aanleiding van de moeilijke
woningtoestanden in de Engelse
hoofdstad wijzen de Stockholmse bla
den op de berichten uit New York,
waarin gesproken wordt van onder
handelingen van buitenlandse rege
ringen in Washington over het trans
port van gehele in de Verenigde Sta
ten vervaardigde steden naar Europa.
Bommenwerpers boven Tokio
Domei meldt, dat Maandag ver
schillende formaties vijandelijke'zwa
re bommenwerpers boven Tokio en
omgeving verschenen en van onge
woon grote hoogte brisant- en brand
bommen uitwierpen. Regen en lage
bewolking verhinderden, dat de vijan
delijke machines belangrijke doelen
onder vuur te nemen. De bommen
veroorzaakten slechts lichte schade
aan niet-militaire objecten.
Inzending advertenties
Nu ons blad weer een zo
ruim mogelijke verspreiding
heeft gekregen, hebben de ad
vertenties weer hetzelfde nut
als vroeger.
Hoewel ons blad thans te
Amsterdam gedrukt wordt,
kunnen de advertenties afge
geven worden aan otize bij
kantoren.
Alkmaar:.Voordam 9;
Schagen: ten huize van
den heer Jan Mens, Molen-
Helder: Koningstraat;
Beverwijk: Breestraat;
Koog aan de Zaan: Sta
tionsstraat;
Zaandam: Ged. Gracht;
Hoorn: Kleine Noord 9;
Enkhuizen: Parklaan .bij
den heer Groot.
Zuidscharwoude: bij den
heer M. Kuiper.
De Directeur vSn het Provinciaal
Waterliidingbedrijf van Noord-Hol
land deelt het volgende mede:
Een paar weken geleden is, door
middel van opvallende aanplakbil
jetten en door vriendelijke tussen»
komst van den kerkelijken voorgan
ger, aan de bevolking dringend ver
zocht in haar eigen belang het
waterverbruik tót. het uiterste te be
perken, teneinde de normale wijze
van drinkwaterlevering zo lang mo
gelijk te kunnen voortzetten. Ieder
een begrijpt wel, dat hij die van
een kaas twee plakjes per dag opeet,
twee keer zo lang met de kaas doet
als hij, die vier plakjes per dag
verorbert. En zo was de verwach
ting, dat men ook algemeen het vol
gende tfel zou inzien:
Is er maar een bepaalde, niet te
vergroten hoeveelheid brandstof be
schikbaar om het water op te pom
pen, dan kan er met die brandstof
twee keer zo lang gepompt worden
als het waterverbruik tot de helft
verminderd is.
Maar wij hebben ons blijkbaar ver
gist, want van algemene medewer
king tot beperking van het water
verbruik is helaas nog niets ge
bleken.
Heeft menzich wel eens inge
dacht, dat, als de kraan geen water
meer geeft, met emmers het nodige
water voor de huishouding moet
worden aangesleept en dan nog
maatregelen moeten worden ge
nomen om het voor inwendig ge
bruik bestemde water te koken of
op andere wijze te ontsmetten? Ik
weet zeker, dat, als die noodtoestand
intreedt, „men" in een stemming
van grote verslagenheid zal komen
en het dan heel erg zal vinden, dat
„ze" geen maatregelen hebben geno
men zich dat tenminste te besparen.
Nu hebben „ze" inderdaad en tijdig
maatregelen getroffen die mogelijk
waren, opdat de ramp van waters
nood zo lang mogelijk aan „men"
bespaard blijft, maar die maatrege
len kunnen onmogelijk tot hun recht
komen als „men" niet in alle op
zichten medewerkt. Laat „mén" toch
zijn gezonde verstand gebruiken én
zichzelf niet voortijdig in grote
moeilijkheden brengen. Het is zo
eenvoudig om het waterverbruik te
beperken. Spoèl de closetbak uitslui
tend door met oud voor andere
doeleinden gebruikt water; Wees zui
nig met afwaswater; schrob niet met
leidingwater. Maak de afvoerleiding
van de vaste wastafel los en zet er
een emmer onder waarin het ge
bruikte water wordt opgevangen.
Heus, dat kan allemaal zonder
moeite en het kost niets. „Men"
heeft het zelf gewoon in de hand
om, nu we al zo veel moeten missen,
althans nog over het zo onmisbare
water te kunnen blijven beschikken.
Maar dan moet „men" er ook iets
voor doen! Ik doe in het eigen be
lang van de bevolking nogmaals een
zeer dringend beroep op haar alge
meen medewerken tot waterbe
sparing.
Voedselgebrek in Zuidelijk
Nederland
Een medewerker van radio Londen
seint uit Nederland het volgende:
Meer dan 2 millioen burgers in het
bevrijde deel van Nederland moeten
op het ogenblik van rantsoenen le
ven, die nauwelijks voldoende zijn
voor de normale levensbehoeften. Dit
is gedeeltelijk te wijten aan het te
kort aan plaatselijke voorraden en
transportmiddelen. Militaire autori
teiten houden zich nu met het vraag
stuk bezig en men meent, dat er met
Kerstmis misschien verbetering in de
toestand zal komen.
Jongetje verdronken te Groningen
Uit het verbindingskanaal te Gro
ningen is het lijk opgehaald van het
vierjarig jongetje Simon Staal uit
Haren, dat sedert 3 October werd ver
mist. Het kind is vermoedelijk spé-
lenderwijze te water geraakt.
Naar Exchange Telegraph uit
Brussel meldt, heeft minister-presi
dent Pierlot voor de radio het woord
gevoerd over de bloedige incidenten
van Zaterdag j.1. in de straten van
Brussel,
Hij begon met te verklaren, dat er
geen doden te betreuren zijn. Wel
werden 45 bètogers en 15 politieman
nen gewond. Niet de politie, zo zeide
hij, is met schieten begonnen. In
tegendeel, het bloedige verloop der
betoging is te wijten aan het feit,
dat demonstranten een handgranaat
geworpen hebben naar een auto met
gendarmes. Een gendarme raapte de
handgranaat op en* slingerde hem
naar de menigte terug, waardoor
verscheidene betogers gewond wer
den. De menigte antwoordde toen
met schoten op de gendarmes, waar
op deze van hun kant het vuur
openden.
Pierlot deelde mede. dat het aantal
betogers circa 1000 heeft bedragen,
Men wilde het uitbreiden der be
toging verhinderen. Toen de beto
gers de politiemannen op twee plaat
sen terugdrongen, werden in vracht
auto's versterkingen voor de gendar
merie aangevoerd. De auto's werden
dwars over de straat geplaatst om
de betogers de weg te versperren.
Hierbij ontsjpnd hei; vermelde haruj,- ove
werd tot verdere gebeurtenissen.
De Engelse nieuwsdienst meldt uit
Brussel, dat de secretaris-generaal
van de Belgische communistische
partij. Dalemand; in een extra editie
van het communistische blad „Dra-
peau Rouge" de Belgische patriotten
en arbeiders heeft opgeroepen, krach
tig uiting te geven aan hun verlan
gen, dat het land bevrijd zal worden
van een regering, die het voert naar
de afgrond en de schande. De oproep
draagt als opschriften- „Pierlot geeft
zijn politie bevel, op de verzetsgroe
pen te schieten" en: „De regering is
verantwoordelijk voor het bloedver
gieten en moet verdwijnen".
Bevolking afwijzend tegen
over regering
Ten aanzien vkn de toestand in
België schrijft de News Chronicle
o.a., dat deze steeds slechter wordt
en dat de betogingen in de straten
van Brussel in het weekeinde een be
wijs vormen voor de impopulariteit
der regering-Pierlot. Deze regering
handhaaft haar gezag door te stey-
nen op het opperbevel der geallieer
den. Het blad wijst erop. dat de Bel
gische regering nooit op grondwet
tige wijze gekomen is. Thans wordt
het duidelijk, dat een groot gedeelte
der bevolking afwijzend staat tegen-
iver de regering
toegeven, dat de economische moei
lijkheden in België tot een politieke
anarchie voeren. De zekerste wijze
om de aanvoerlinies te waarborgen
is een regering aan de macht te
laten, die door 'het volk aanvaard
wordt. Aan de andere kant mag het
opperbevel zich nooit of te nimmer
laten manoeuvreren in een toestand
waarbij de aanwezigheid der geal
lieerde wapens gezag verleent aan
een regering, die niet door het Bel
gische volk erkend wordt.
De News Chronicle stelt voor in deze
kritieke toestand twee duigen je
doen. n.1.. de regering moet of op
een populaire basis opnieuw opge
bouwd" worden of door een andere
vervangen worden.
Oproep tot staking
Door pamfletten, die door de bond
van vakverenigingen, verspreid wer
den, worden, naar Reuter meldt, alle
arbeiders in Brussel opgeroepen een
algemene staking te beginnen.
In verband met de oproep zijn de
leden van het trampersoneel, naar
Exchange Telegraph meldt, reeds in
staking gegaan.
Volmachten voor de
Belgische regering
Naar Reuter uit Brussel meldt,
heeft de Belgische Kamer de bijzon
dere volmachten voor de regering
Pierlot, met 116 tegen 12 stemmen
goedgekeurd. 6 afgevaardigden stem-
Regeling gestandaardiseerde melk
De secretaris-generaal van het
departement van Landbouw en Vis
serij deelt mede, dat, ter waarborging
van een ongestoorde melkvoorziening
voor zieken en voor aanstaande" en
jonge moeders bepaalde maatregelen
getroffen dienen te worden. In ver
band hiermede dient het publiek in
de provincies Noord-Holland, Zuid-
Holland en Utrecht de voor de
periode van 26 November tot en met
9 December 1944 aangewezen bonnen
E. 406 van het inlegvel voor gestan
daardiseerde melk voor Donderdag
30 November bij zijn melüiandelaar
in te leveren. Op deze bonnen zal per
week 51 liter worden afgeleverd
De inlevering van noodrantsoen
bonnen voor gestandaardiseerde melk
dient aldus te geschieden, dat men
per week niet meer bonnen bij zijn
melkhandelaar inlevert dan overeen
komende met het verbruik van een
week. Indien men tengevolge van een
onjuiste inlevering van bonnen aan
het einde van deze twèeweekse
periode nog een tegoed bij den melk
handelaar heeft, zal hierop na
9 December a.s. niet meer -worden af
geleverd.
Er is voldoende gestandaardiseerde
melk om op de bonnen, overeen
komende met het verbruik van een
week, binnen de gestelde termijn te
leveren.
De melkhandel wordt er met na
druk op gewezen, dat de bonnen van
het publiek moeten worden aangeno
men, ook al is de betrokken persoon
tot dusverre geen klant geweest.
Verlenging aardappelbon
De voor de periode van 19 t.rtt. 25
November voor de provincie Zuid-
Holland geldig verklaarde bon 298
voor het kopen van 2 kg. aardappelen
is verlengd tot en met 2 December.
Hetzelfde geldt voor de kinderbon
r 39, waarop 1 k.g. aardappelen kan
worden gekocht.
Ook in de provincies Noord-Holland
en Utrecht zijn de daar voor de vo
rige periode aangewezen aardappel
bonnen verlengd t.m. 2 December.
ZAANDAM
C. B. Zon. t
Op 47-jarige leeftijd overleed ver
leden week te Hilversum na een lang
durig lijden de heer C. B. Zon, in
leven kassier bij de Incasso-Bank, bij
kantoor Zaandam.
Wijlen de heer Zon interesseerde
zich naast zijn drukke werkzaamhe
den ook gaarne voor het verenigings
werk en was o.a. enige jaren waarne.
mend penningmeester van de Zaanse
V.V.V.
De begrafenis heeft plaats gehad
op Dinsdag 28 Nov. 1.1. op de alge
mene begraafplaats aan de Zuiddijk.
Houtdieven gearresteerd.
Maandagavond werd een drietal in
woners betrapt" bij hun werkzaamhe
den om een „stokie" langs de weg te
verzamelen. De mannen werden mee
genomen naar het politiebureau aan
de Vinkenstraat waar proces-vertaal
werd opgemaakt. Hout en gereed
schappen werden in beslag genomen.
De volgende morgen werden de drie
mannen weer naar huis gezonden.
Bekendmaking
De Inspecteur der Staatsrecherche
le klasse Korpscommandant van Po
litie te Zaandam, maakt bekend, dat
de laatste tijd in deze gemeente per
sonen optreden, die onder de bevol
king op meerdere wijzen een terreur-
toestand scheppen. Zo is het voorge
komen, dat onder bedreiging van
vuurwapenen woningen werden bin
nengedrongen, waarna alle waarde
volle voorwerpen werden geroofd.
Ook durft men zich onder het mom
van ondergro-.dse werkers-fee ver-
schuüen, om zodoende het argeloze
publiek ontzag in te boezemen en het
te dwingen tot het nalaten of ver
richten van bepaalde handelingen.
Uit alle binnengekomen ambtsbe
richten en mededelingen is gebleken,
dat hier sprake is van'personen, die
zo spoedig mogelijk onschadelijk die
nen te worden gemaakt. Het publiek
wordt dan ook in ieders belang aan
geraden, om alle voorkomende geval
len direct te melden bij de politie,
opdat het optreden van deze elemen
ten kan worden voorkomen.
Een aldus ontstane terreurtoestand
mag niet worden geduld en hiertegen
dient snel en krachtig te worden op
getreden.
Vier jubilea bij de N.V. Polak an
Schwarz's.
Het was dezer dagen een bijzondere
dag voor de N.V. Polak en Schwarz's
Essencefabrieken. Er waren n.1. 4 per
sonen, die hun 35-jarig jubileum vier
den. Het waren de heren: J. Jacob.,,
C. Reek, P. Wals en P. Zonderland,
inpakkers en magazijn-bedienden.
De jubilarissen werden toegespro
ken door deh Directeur, den heer C.
C. Brummer, die hun de medailles
van de N.V. met bijbehorende oor
konden alsmede een enveloppe met
inhoud overhandigde.
Namens het personeel spraken de
heren J. Mey en D. v. d. Lingen, die
cadeaux en bloemen aanboden.
Verder voerden het woord de heer
F. Bleyenberg Sr., die op humoristi
sche wijze enkele voorvallen uit de
loopbaan van de jubilarissen ver
meldde en de heer K. Woudt, die hen
in dichtvorm toesprak.
De jubilarissen dankten hierna Di
rectie en collega's, waarna men nog
enige tijd gezellig bijeen bleef.
St. Nicolaasfeest
Evenals vorig jaar organiseert het
„Zaandams Jongens-comité" ook nu
weer een St. flicolaasfeest en wel op
Saterdag 2 Dec.' a.s. des middags om
twee uür in „Ons Huis". De Sint ver
schijnt om 1.45 uur op het balcon
van „Ons Huis", waar de kinderen
hem kunnen toezingen. Om 4 uur
maakt de Sint met z"h gevolg een
rondrit door de stad langs de vol
gende route: Ged. Gracht, Rusten
burg, Hogendijk, Dam, Westzijde,
Nieuwe Brug Oostzijde, Dam, Czaar
Peterstraat, Czarinastraat, Houtha
venkade. De kinderen van 4 t.m. 12
jaar, die zich hebben laten inschrij
ven, hebben gratis toegang.
De gewijzigde vuilnisophaaldienst.
Sedert Maandag l.i, is de vuilnisop
haaldienst, met zoveel toewijding en
toenemende outillage jarenlang door
de gemeente verzorgd, grotendeels in
particuliere handen overgegaan, nu
de grote auto's niet meer kunnen
voorrijden.
Zoals bekend, heeft de „Reiniging"
in de stad een aantal plaatsen aange
wezen. waar men bij behoefte zijn
vuilnisemmertje kan komen leegstor-
ten. Vooral de dichtstbijwonenden
hebben van stonde af aan een dank
baar en druk gebruik gemaakt van
deze gelegenheid en menigeen sleepte
in arren moede zijn emmertje der
waarts.
Daarnaast is een particuliere op
haaldienst te voorschijn gekomen,
welke a raison van 15 ets. per keer uw
vuilnisemmer ophaalt en geleegd
thuis bezorgt. Dit nieuwe zaakje loopt
reeds geweldig en de haridige onder
nemers hadden druk rijwerk, waarbij
de jeugd natuurlijk gaarne een hand
je hielp; want daarvoor was het een
nieuwtje I Zelfs autopeds deden dienst
bij deze gewijzigde vuilnisinzameling.
Al met al mogen wij met deze gang
van zaken tevreden zijn, want het
voorkomt tenminste, dat zeer vele em
mertjes clandestien in de Zaan of in
andere binnenwateren en op dempen
terecht komen, wat voor de algemene
hygiëne nu niet Juist bevorderlijk, kan
Gevonden voorwerpen.
Twee portemonnaie's met inhc,"
»twee damesschoenen (enkelingfJ
twee herenhoeden, twee petten.-?
vulpen, een stel riemen, een rijwiel'
met inhoud, een sok, een paar *r
ten, een overgordijn, een klos gaj
een ceintuur, een bril, een paar hei
handschoenen, enkele wanten
handschoenen. 1
Wanhopig stond een vrouwtje N
Een wclgedanen man:
„Mijn jongste kind heeft Tip i
Help mii aan iets, als 't kan!'
"«I
De boer een hoofd groter dan zit
Keek haar eens pellend aan: -< 1
..Wat extra's voor je zieke kuj^t.
Wel ja, dat zal wel gaan.
Boter? Eén pond? Is dat nvimerÜ
Dan ben je even klaar. -en. j
Betaal me 50 piek en geef jein-
Me heel Je bonkaart maar! Tan-4
zal
En bevende voldeed de vrouw rujt
Aan deze wrede eis. t nt
Haar zieke kind moest nodig (de l
Zij zelf was van 'de "wijs.. en i
De boer nam met een sluwe grijjrG
Haar schaam'le schatten aan
En dacht: Ik heb vandaag weerv-j
Een „mooie zaak" gedaan.
O, waarom sprong een blil
Niet uit Uw hemel. Heer,
En sloeg .dien laffen bloedzuiger
Eens en voor eeuwig neer?^ JM
Sportbeoefening kan Veer doorga
Naar wij vernemen kunnen*
sportverenigingen weer gebruik V
ken van de sportvelden, wat du-
vens zoveel betekent, dat de spa
oefening weer doorgang kan vir
Alleen de spelende leder, kunnen
ter toegang tot de velden verkr
publiek mag niet worden toege
zelfs ook geen leden, die niet
plan zijn aan een bepaalde wedstj
of oefengelegenhèid deel te nem
De gelegenheid is dus thans w
epen voor de sportverenigingen
onderlinge krachtmetingen te h
den.
Waarschuwing.
In de nacht van Vrijdag op
terdag zijn in onze gemeente 40 ba
zout gestolen Aangezien alle k
bestaat, dat dit zout in de zwe
handel terechtkomt, wordt het Z?
damse publiek dringend gewi
schuwd hiervan niet te kopen, s
gezien dit zout vergiftigd is en
halve gevaarlijk voor de consum]
KOOG AAN DE ZAj
Teraardebestelling van wijleq:,
P. van Mever.
Onder grote belangstelling Wj
Zaterdagmiddag het stoffelijk o\
schot van wijlen den heer P. 4j
Mever aan de schoot der aarde t>
vertrouwd. De heer Van Di.<
hoofdbestuurder van „VolksonG.
wijs", sprak van een gelukkig
die van ons- is heengegaan, abt
tevreden, opgeruimd en iWl wé
lust en -kracht. De heer Van Me
de bijna 80-jarige, was een optirr
die steeds weer uitkomst zag voor i
moeilijkheden, waarvoor wij allen
het verenigingsleven geplaatst w>
den. Ongetwijfeld ging zijn groof
sympathie uit naar het onderv L
d* hij eerst gediend heeft' als
der.wijzer, later als wethouder
Zaandam en ln niet mindere
besteedde hij zijn aandacht aa
vereniging „Volksonderwijs",
voor het „Fonds tot Steun"
hij veel gedaan.
De heer Dijkstra sprak na
Kring zaanstreek: - -
Namens het bestuur van „Na
sprak de heer Dubbink woorden l»f
deelneming en troost. Dank sp-,j
Spr. voor alles wat de overleef
voor.de lijdende mensheid heeft
daan. De heer Flentrop bra
herinnering dat de overleder
Zaandam een grote persoonlijk
is geweest.
De oudste zoon, de heer P. A. f(
Mever dankte voor de ondervonj
belangstelling. Een groot aarft
bloemstukken dekte de baar. ,.e
„Simson" gaat weer Yurnen. i)
Na een zeer lange rustperiode g
..Simson" onder leiding van den ïjvr
W. Overliese haar repetities weeri
nutten. De oefengelegenheid is thi
verplaatst naar „De Waakzai
heid".
Personalia.
Naar wij vernemen is burgem<.
ter W. F. Allan met ziekteverlof j<
gaan en is burgemeester Vitters
Zaandam tot wnd. burgemeester f
Koog aan de Zaan benoemd.
ZAANDI
G. J. Honig 80 jaar. pï
Vrijdag 24 November herdacht^
heer Gerrit Jan Honig zijn 8(yc
verjaardag. Ter gelegenheid van fa
feit had de Zaanlandse Oudheics
mer in het koffiehuis „Zaanzidxi
een receptie belegd, die zeer <Jdi
bezocht was. De heer J. VredencF'
Pz. hield een toespraak, waarin jlei
tal van bijzonderheden de revue
passeren. De heer Honig was alai
vankelijk genealoog en heraldicus
mede als zodanig verbonden aan f
aantal periodieken. Van zijn ht
verscheen een uitgebreide studie fs
de Zaanse gemeentewapens. Het v.
na de stichting van de Oudheiï
mer werd de heer Honig benoem<üf t
bibliothecaris, een functie die pL,
hem met nog veel zorg wordt Tij
heerd. In de vroegere jaren sclp^
de heer Honig enkele Zaanse
stukken waarvan de ..Bloem
Zaandijk" (1884) na zoveel
nog als een typisch voorbeeld, vi
naverteld. Ongetwijfeld zijn de vj;
zaamheden van den heer Honig
omvattend geweest. Ook van hd
hand werden zijn verdiensten
eerder geapprecieerd met de bef
ming tot Ridder 3e kl. der Orde f
Sint Stanislaw en tot Ridder in
Orde van Oranje-Nassau.
WESTZ^bc
Burgerlijke Stand
Geboren: Dirk. z. v. J. J. Swar
M. van Duyn: Klazlna, d. v. J.
en L. Havik: Lida. d. v. G. C. Ha
en L. van 't Veer: Piet Hein. z.
Graauw en G. Slffels: Grietje.
B. Sikkes en A. Winter; Roelof.
R. Sluia en E. J. Stolk:Guurtje lm
derika. d. v. A. Koning: CathsL'
Maria. d. v. P. Gaal en G. J ZuSC?'
vaart: Pleter Jan, z. v. J. Kalf ef
T. Schönthaler. dc
Gehuwd: Simon Kat en-Maartjejtei
Ham: Machiel Onos en Maria
man.
Overleden: Jozijntje Klootwijk;
v. Beerd Dijkhuizen: Christlna
huljs, eohtgen. v. J. P. Smit.
50-jarige echtvereniging. BCI
Woensdag 29 November
dacht het echtpaar Pieter v. d.
en Trijntje v. d. Blom—v. d. WL
Weiver alhier, de da? dat het 50™
geleden in het huwelijksbootje st
Hoofdredacteur: H. ïl. C. Schrqfd.
A'dam. Rayonredacteuren: J. Gif
Enkhulzen; J. Broersen. Hoorn; A.J Ai
Kampen. Den Helder; M. Kuiper. S.»tl
gen en Langedijk: D. Klomp,
maar: W. Harwijnen Koog ad ZJldet
J. Belterman. Beverwijk. t
Verantw. voor de adverten/p^p
Ragetlle, Koog a.d. Zaan. jjrI
Drukker: N.V. ..De Arbte>«/r 1