Duitse aanvallen ten zuiden van
Boedapest voortgezet
ugd en Jeugd
Per week 500
gram brood
sptissm
Donderdag 25 Jan. 1945 DAGBLAD VOOR 147e JAARGANG No. 10
Stellingen in Opper-Silezië gehandhaafd
Omvangrijk Duits
gebied heroverd
JL_ 3—L iiyu^$sstm8LA?.-..M4<>on
4
>OFDREDACTEUR
M. C. SCHRÖDER.
lijke redactiebureaux
„DE ARBEIDERS-
S", HEKELVELD 15,
AMSTERDAM-C.
38811, TOESTEE 58.
NOORD-HOLLAND
Uitgave Dagblad voor
Noord-Holland N.V.
Alkmaar Voorda» C9.
Bureaux te Alkmaa:, Den
Helder, Scbagen, Hoorn,
Beverwijk, Koog a.d. Zaan.
Losse nummers 7 cent.
zender „Herrijzend Nederland"
af dezer dagen het volgende
je van pater Henri de Greve:
listeraars. U kent waarschijnlijk
het derde hoofdstuk van het
Ecclesiasten, waarin staat: Er
1 tijd om geboren te worden, er
l tijd om te sterven, er is een tijd
ek te worden, er is een tijd om te
en, er is een tijd om te lachen,
een tijd om te treuren en er is
tijd om te dansen, zo gaat de
ker voort. Maar ik zou zijn be-
willen aanvullen met de woor-
Er is een tijd om sigaretten te
i en er is een tijd om het zonder
atten te doen. Toch mijn beste
d, geloof mij. dat ik je op mijn
d je sigaret van harte gun, vooral
kwalijk riekende sigaretten van
ïmse tabak of het merk Consl
en plaats gemaakt voor Navy Cut
chte Virginia. Maar zag ik jou
op de morgen der bevrijding
de deurstijl staan je longen
ligende aan en van dat witte zui-
e? Maar je staat er nu al bijna
maanden te staan of zit ergens
tten met dat eeuwig brandende
eitje, eindeloos en zorgeloos tus-
ie lippen, helemaal opgaande in
schijnbaar zeer belangwekkende
sedrijf. Ik zag je staan terwijl
e convooien gewonden voorbij ge-
sporteerd werden. Je bewoog niet
n je lippen en je neusgaten lie-
twee witte rookstralen door. Vlak
t je, boven je, onder je stonden
nen en vrouwen machteloos te
in naar hun vernietigde huizen,
ten nog in het puin naar ver-
schatten. Vcor je lagen de glas-
rven der verpulverde ruiten. De
schreeuwde uit alle ruitenloze
;n en uit alle ontwrichte deuren
handen die zouden kunnen rui-
Maar jij stond daar wezenloos,
aonloos, gedachteloos, willoos en
:tenloos te staan, of je zat te zit-
Waren je gehoorzenuwen zo ver-
d. dat je deze kreet uit duizenden
den en duizenden wonden niet
de? En je staat er nog en je zit
ïog. helemaal verzonken in de
i, die jouw lastige levensgezellin,
garet, stelt. Je collega is er ook al
bezeten.
klopte gisteren aan zijn loketje
ant ik had inlichtingen te vragen,
deurtje van het loket ging lang-
a open en uit dit deurtje spoot
een dikke benauwde straal siga-
;nrook in het gezicht. Daarna
st ik bij je onmiddellijken chef
:n. Ik kreeg daar bezoek van twee
jongemannen geklede personen.
haalden bijna op hetzelfde mo-
t een sigaret te voorschijn en be
ien te paffen alsof hun leven er
afhing. Zij zogen van vraatzucht,
waren geen rokers meer, dat wa-
verzopen rookslaven. Dit was
i tractatie meer, maar een wei
een stompzinnige hartstocht. En,
beste vriend, terwijl jij daar
t te staan en zit te zitten, tobben
enden mensen zich dood om het
"nodigste. Maar als je jezelf kon
van buitenaf, hoe hard zou je
jezelf weglopen omdat je zo'n
pe kerel bent. Je staat zo slap
n de achtergrond van dit aller-
chrikkelijkste oorlogsgebeuren en
enige effect op je bloedloze ge-
id is dat je je een bedwelming
lieert. Och, beste vriend, ik praat
niet eens over vooroorlogse be
dheid en politesse, die bij bepaal-
situaties roken als ongepast ver-
leelde. Je hebt die beleefdheid als
•oorlogse bekrompenheid afge-
ift maar ik heb het er over slappe
jeman, dat je in deze tijd even
1 opgaat in rook en damp als de
ret, die je tussen je lippen hebt,
ita je. Werk is er voor je.
r erk en een toekomst is er voor
je, ezel. Je laat het meest sublie-
ogenblik aan je voorbij gaan. Het
st sublieme, iü. dat waarop je tot
wonderbare ontdekking komt, dat
nensen zijn, die je nodig hebben,
lulp van jouw handen, de scherpte
jouw geest, de geestdrift van
v jeugd en de liefde van jouw
t. Voor de oorlog, in de tijd der
sloosheid, heb je misschien reden
ad te denken, dat ze je niet nodig
den. Maar deze tijd is voorbij, voor
Weermachtsberichten
Uit het Hoofdkwartier van den
Führer, deelt het hoofdkwartier der
Weermacht op 23 Januari mede:
Zuidelijk van Boedapest hebben
formaties van het leger en Waffen-fj
haar aanvallen in noordelijke richting
tegen versterkt vijandelijk verzet
voortgezet en afgesneden strijdkrach
ten van den vijand vernietigd. Stuhl-
weissenburg werd in een verrassende
nachtelijke aanval veroverd, waarbij
800 gevangenen en een grote buit wer
den binnengebracht. In Boedapest
bleven vijandelijke aanvallen over
het ijs van de Donau tegen het Mar-
garetha-eiland en het westelijke deel
der stad zonder resultaat. Slagvlieg
tuigen mengden zich met goed gevolg
in de gevechten te land. Duitse en
Hongaarse jagers schoten 31 Sowjet-
vliegtuigen neer. Bij een vergeefse
doorbraakpoging ten westen van de
monding van de Gran verloor de
vijand 17 tanks.
In Opper-Silezië handhaafden wij onze
stellingen aan de oostelijke en noordelijke
rand van het industriegebied, afgezien
van enkele penetraties, tegen talrijke
vijandelijke aanvallen; 32 Sowjettanks
werden stukgeschoten. In het gebied ten
oosten van Oppeln en tussen Namslau en
Ools werden de Bolsjewisten in krachtige,
door pantserwagens gesteunde aanvallen
opgevangen.
Bij Kalisch en zuidwestelijk van Litz-
mannstadt leveren onze formaties nog
steeds verbitterde gevechten. Noordelijk
van de Warthe drongen vijandelijke
tankvoorhoeden tot in het gebied ten
oosten van Posen door. Aanvallen der
Bolsjewisten in noordelijke richting wer
den afgeslagen. Meer ten oosten kon de
vijand na zware gevechten in Deutsch-
Eylau binnendringen.
Ten oosten van de Masurische meren
verijdelden onze troepen weer de door
braak van de stormlopende bolsjewisten.
In de straten van Insterburg en aan de
Pregel zijn verbitterde gevechten gaande.
Westfront
In het westen zetten de Engelsen na
het aanvoeren van nieuwe strijdkrachten
hun aanvallen op ons Roerbruggenhoofd
voort. Zij leden ook gisteren bij slechts
geringe plaatselijke successen zware, bloe
dige verliezen en verloren talrijke tanks.
In het Belgisch-Luxemburgse grensge
bied leverden onze troepen ook gisteren
in de sector van St. Vith en ten noorden
goed voorbij. Eet vcor mijn part siga
retten, maar help het land, dat je
nodig heeft en doe dat dan desnoods
met een sigaret tussen je lippen.
Tot zover pater De Greve voor de
zender „Herrijzend Nederland".
Welk een tegenstelling tussen deze
jeugd en die jeugd die zich vrij
willig heeft ingezet voor Land en Volk
onverschillig waar en op welke plaats.
Allen kerels die bewezen hebben, dat
zij geestdrift bezitten, dat zij liefde
koesteren voor hun Volk en hun Va
derland. Kerels die bewezen hebben,
dat zij hun handen uit.de mouwen
kunnen steken en hun hersens kun
nen gebruiken.
Dit is de jeugd waaraan Nederland
nu en in de toekomst behoefte heeft.
De jeugd waarvan pater De Greve
spreekt is een jeugd waaraan ons
land geen behoefte heeft. Dat is een
jeugd zoals die eens door de demo
cratie gekweekt en vergiftigd werd
van de Sauer hevige afweergevechten met
de Ameiikanc die met krachtige steun
der luchtmacht aanvielen. Onze forma
ties vernietigden veertien vijandelijke
tanks, doch konden ondanks verbitterd
verzet niet verhinderen, dat de vijand in
enkele plaatsen binnendrong. Om het
front te verkorten werd de in de richting
van Houffalize vooruitspringende bocht in
onze stellingen zonder vijandelijke druk
op van tevoren gereedgemaakte stellingen
teruggetrokken.
Onder de druk van onze concentrische
aanvallen van de bruggenhoofden over de
Rijn uit ten noorden van Straatsburg en
uit de Beneden Vogezen stortte het Ame
rikaanse front ten noorden en ten oosten
van het bos van Hagenau ineen. De
vijand trok zich in de richting van de
Moder-sector terug. In een scherpe ach
tervolging veroverden onze troepen de
ten noorden van deze sector gelegen ves
tingen der Maginot-linie en bevrijdden zij
een omvangrijk gebied oude Duitse bodem.
Talrijke plaatsen, waaronder Niederbronn,
Reichshofen, Woerth en Froeschweiler wer
den op den vijand veroverd, ook het bos
van Hagenau is voor het grootste deel in
onze handen. Vijandelijke tegenaanvallen
vanuit Bischweiler mislukten.
In het gebied van Mühlhausen wissel
den eigen en vijandelijke aanvallen elkaar
af, zonder dat de toestand belangrijk ver
anderde. In het gebied van Thann werd
de aanvallende vijand uiteengeslagen.
Van het front in Midden-Italië worden
geen noemenswaardige gevechten gemeld.
Benden-oorlog
In Kroatië zijn succesvolle operaties
gaande tegen sterke bendengroepen ten
noordwesten van Serajewo. Het gebied van
Travnik werd gezuiverd. In de Drin-sector
en aan het Svrmie-front tussen Drina en
Donau aanvallende benden worden terug
geslagen.
Luchtoorlog
Anglo-Amerikaanse terreurbommenwer-
pers vielen gisteren overdag en 's nachts
Rijnlands-Westfaals gebied, alsmede
dichtbij het front in het westen gelegen
gebieden aan. Er ontstond schade in
woonwijken vooral in Gelsenkirchen.
Luchtdoelartillerie van de luchtmacht
schoot zestien vijandelijke vliegtuigen,
bijna uitsluitend viermotorige bommen
werpers, neer.
Het vergeldingsvuur op Groot-Londen
duurt voort.
Duitse tegenmaatregelen ten
oosten van Breslau
Ho-pitaaltreinen beschoten
Uit het Hoofdkwartier van den
Führer maakt het opperbevel van de
Weermacht op 24 Januari bekend:
„De aanval ten zuidwesten van
Budaoest won ook gisteren doeltref
fend door formaties der luchtmacht
gesteund en na het afweren van
vrij sterke vijandelijke tegenaanval
len verder terrein in noordelijke
richting.
Tussen de noordeliike grens van
Slowakije en de Weichsel werden de
tot in het gebied van Makow door
gedrongen liolsiewisten in het ge
bergte opgevanven. „j_
In Ooper-Silezië mislukten %!i i,(e
doorbraakpogingen aan de jje
rand van het indus<ricgpir(ie]ji^g
vijande'ijke druk op dft, Mom-I en
rand en op de Oder fee gevechten
Brieg nam toe. Retor vooral om
woeden in de-'o frr
Gleiwitz en Oj>r
Gevechten bij Posen
ijdgeb'ed ten oosten van
In heffejpen vastberaden tegenaon-
BreslaFh onze formaties de Bo'rie-'vis-
vallev verscheid°ne plaatsen. Uit het
tgfe! ten oosten van Sehieratz baarden
sterke onderde'en van de in de diep-
1 Van hpf. slfvrvolri /rnblot.ov, w-v...'
DEN HAAG, 26 Jan. De Secretaris-
Generaal van het departement van Land
bouw en Visserij deelt mede, dat voor het
tijdvak van 28 Januari tot en met 10 Fe
bruari a.s. de bonnen 306 en 307 eik wor
den aangewezen voor het konen van vier
rantsoenen brood; bon A 351 voor het
kopen van 2 rantsoenen brood of bloem en
bon B 351 voor het kopen van 3 rantsoenen
brood of bloem of 250 gram kindermeel of
voedingssuiker. Daar de mogelijkheid be
staat, dat in enkele officiële bonnenlijsten
deze verlaging nog niet tot uitdrukking
komt, wordt de aandacht er op gevestigd,
dat de voor brood aangewezen bonnen der
halve voor veertien dagen in plaats van
voor zeven dagen worden geldig verklaard.
Wij ontvingen hierop de volgende toe
lichting:
De bevolking van het westen van het
land ls, sedert de beperkte voorraden zijn
uitgeput, voor de voedselvoorziening vrij
wel aangewezen op de aanvoer van levens
middelen uit het noord-oosten van het
land. Men weet, dat deze aanvoer met
grote moeilijkheden te kampen gehad
heeft en nog steeds heeft, hoewel met de
stichting van de Centrale Rederij Voed
selvoorziening de organisatie van het ver
voer kon worden verbeterd. De laatste tijd
evenwel heeft de vorst een stagnatie in
de aanvoer veroorzaakt, die. nu de tempe
ratuur laag blijft, de voedselpositie nog
ernstiger maakt. Zo liggen b.v 1200 ton.
graan bij Staveren ingevroren. De aanvoer
per schip in de week van 15 tot 21 Jan.
was weliswaar hoger dan die in de week
van 314 Januari, doch dit was toe te
schrijven aan het vrijkomen van enige
slepen, die in het ijs vastzaten. In de week
welke op 22 Januari» aanving, kwam in
het westen echter niets aan uit het noord
oosten van het land. Het Rijksbureau voor"
de voedselvoorziening in oorlogstijd ziet
zich dan ook genoodzaakt mede te delen,
dat met Ingang van de nieuwe distributie
periode op 28 Januari a.s. het toch al dras
tisch verlaagde broodrantsoen moet wor
den gehalveerd. Met Ingang van die datum
zal het broodrantsoen derhalve 500 gram
per persoon en per week bedragen.
Aardappelen?
Ter toelichting van deze noodmaatregel
kan nog dienen, dat bij de bestaande dors-
capaciteit in het westen des lands
slechts de helft wordt verkregen van het
geen nodig is voor liet huidige brood
rantsoen, zodat, nu de aanvoer per schip
uit het noord-oosten van het land ge
stagneerd is, tot halvering moet worden
overgegaan, hoe moeilijk het ook moge
zijn onder de tegenwoordige noodtoestand
tot deze stap te besluiten. Men begrijpt
wel, dat de stagnatie ook voor de aan
voer van aardappelen geldt. Als enige
compensatie zal voor een aantal plaat
sen in het westen des lands per persoon
250 gram peulvruchten beschikbaar wor
den gesteld.
door. In het «ostelijke deel van Oost-
Pruisen hebben zioh de gevechten naar
de Masoerische meren verplaatst: frts^gjv-
burg ging na hevige straatgevechten ver
loren. Aan de Prege* en aan de Deime
werden overzetpogi'-gen der Bolsjewisten
afgeslagen.
In Koerland 6»een de Sowjets na
krachtige vo"_oerel<img door de artillerie
met het v-aartepunt ten zuidoosten van
Libau ede ten zuiden van Prauen-
burg .noordwestelijk van Doblen met
taj?& infanteriedivisies en Vantse™^
lMSo^eUaSsZvSt|ïeChten W6rdea
De gevechten in het West,
en
Pu het westen mislukte tussen
internationalisme, door zgn
leuzen, kwistig rondgestrooid
lieden die geen verantwoor<«en
heidsgevoel bezaten ei} de J^Ttea-
van hun voik daardoor nip-'-ueuwa
Slechts dan kan ons word,,
worden indien de me
een gezonde jeugdl'™e^1)'£':leiasge-
idealen en ver;
voel, een jeugd rarl zaj on?
strijden. Sleqh ,°'lc 2rote mo~
weer worder zaUpet sferk kunnen
gelhkhed^1^1 vrij. SCHB.
nnaS^uinz zien kenmerkte uuv.
zijn, ona4femoedeliikheid. Hii was een man
naar de bevolen linie. leiding en=troe
pen hebben hier in de heldhaftige 'ge
vechten onder de moeilijkste omstandig
heden schitterende prestaties
Bij Kalisch, Posen
geleverd.
en aan het kanaal
van Bromberg duren de verbitterde ge-
vechlfïn uooef £C-
vil werken en
vechten voort.
Insterburg verloren
*n hej westelijke deel van Oost-Pruisen
drong de vijand ondanks het taaie ver
zet van onze divisies *in noordeliike en
richtinR tot in de gebie
den ten zingen van Elbme en Mohrmwen
weitin6 mth^HSt6rke van het narden en
rie a wI ondernomen aanvallen konden
nietóte staw?hgif^ren het totaal ver-
binnendringen. Oo
Ho r-i zuidwesten van St. Vith en aan
r ondernomen vijandelijke
aanvallen mislukten. In het gebiedT
treSde^tri^v dt vijand met geconcen-
treeide strijdkrachten de gehele dae tor
vcnfton maal toe aanviel, lijn herigf gt
vechten o mplaatsen gaande.
Tussen Reipertsweiler
drongen onze troepen tot aande Roth"eu
Moder-sector door en zuiverden zij het
gebied ten noorden hiervan van vijande
lijke troepen. Ook het bos van Hagenau
Lt ,.?Ver ziJn gehele oppervlakte door-
n vijandelijke aanval uit
Schdettstadt werd afgeslagen. In het ge
bied van Rappoltsweiler zijn hevige af
weergevechten met de daar aanvallende
lim ^MU
