Onuitgesproken perspectieven
Walter Lippman over
geallieerdedoelstellingen
De a. s. conferentie
van Drie
Japan werkt aan nieuwe
wapens
ÜttfeÜbitt
Wat kunnen wij doen?
Dis+ributienleuws
Prov. Publicaties
Barre winter belemmert
U.S.A. wapenproductie
Onder dit opschrift, dat dr. Göbbels
heden plaatst boven zijn artikel in het
weekblad „Das Reich" schrijft hij over de
toestand van het ogenblik. Hij zet o.m.
uiteen, dat het grote offensief der Bolsje
wieken nogmaals met afschrikwekkende
duidelijkheid het ontzaglijke gevaar toont,
dat door de stormloop van het bolsjewisme
rechtstreeks gericht is op Midden-Europa
en indirect op West-Europa, maar bestaat
voor het gehele vasteland. Wanneer de
Duitse weermacht deze reusachtige stoot
niet zou kunnen pareren of opvangen,
zouden de gevolgen niet alleen Duits
land maar geheel Europa, ja de gehele
mensheid betreffen. Duitsland strijdt al
leen op een eenzame post, maar beschermt
tevens het lfeven van de gehele be
schaafde wereld.
De ontwikkeling in het Oosten heeft een
dramatisch karakter aangenomen. De Bols
jewieken zijn opgetreden met massa's
I mensen en materiaal, die alle voorstellin
gen te boven gaan, een bewijs, wat het
F Kremlin bereid is op ie offeren om zijn
doelstellingen te bereiken. De wereld kent
deze doelstellingen. In deze strijd gaan de
1 geesten uiteen, meer nog dan thans kan
worden overzien. leidt de strijd tot suc
ces, dan staat de moderne mensheid voor
een nieuw begin, mislukt zij, dan zou
daarmede het einde van het avondland
zijn gekomen. Het Duitse volk is zich
daarvan volledig bewust.
Al stellen de Bolsjewieken hun strijd
voor de Bolsjewistische wereldrevolutie
voor als een strijd voor de volkeren, nooit
is de waarheid zo verdraaid. Zo'n vrijheid
I zou de smadelijkste onvrijheid zijn. Mis
schien zal een dergelijk perspectief een
vromen Engelsman geestdriftig maken,
vooral wanneer het het Duitse volk be
treft. Maar Duitsland is midden-Europa en
i midden-Europa vertegenwoordigt practisch
het gehele vaste land. Hier is het maar
een stap van de hecht ineengesloten orde
naar de anarchie en daarop gedijt het
bolsjewisme welig.
De Bolsjewieken hebben, volgens Britse
I uiteenzettingen, 200 divisies geworpen in
j hun massale aanval. De Engelsen en
I Amerikanen brengen in het Westen vol-
1 gens geloofwaardige berekeningen onge-
veer 80 divisies in het veld. Wat zou daar-
i mee gebeuren, wanneer de Duitse divisies
in het oosten plotseling niet meer aan
wezig zouden zijn? Deze vraag stellen
[I betekent er een antwoord op geven. Op
ons vaste land zou in dit geval vermoe
delijk geen hand uitgestoken worden ter
bescherming van de plutocratieën. Heel
oost-, zuidoost- en midden-Europa zou in
enkele dagen door de brand der bolsjewis-
In de „New-York Herald Tribune"
schrijft Walter Lippman: .De komende
conferentie der geallieerde regering3-
hoofden zal in de eerste plaats de bij-
eenkomst zijn van een ooiiogs-c^rrdté.
want het militaire werk in Europa is nog
lang niet voltooid, en in nog grotere
verte ligt het einde van de oorlog in de
Stille Oceaan. Het eerste en voornaamste
doei van de geallieerden is de bezetting
van heel Duitsland. In aanslu iing daar
op moet de de-militarisalie van het land
plaats hebben, waarover de westelijke
Mogendheden en de Sowjet-Unie het eens
zijn. Wanneer in tegenstelling daartoe
Groot-Brittannië en de Verenigde Staten
zouden beginnen ideologische hinderpalen
op te richten tegen de invloed der Sow-
jet-Unie in Oost-Europa, in plaats van
hun streven te concentreren op het voor
noemde doel, zou de Sowjet-Unie daarop
heftig reageren waardoor ten slotte de
vrede gecompromitteerd zou kunnen wor
den. Wij zouden ons inderdaad tegen
over een nieuwen vijand geplaatst zien,
nog voordat wij met onzen huldigen
vijand zouden hebben afgerekend. Aan
de andere kant zou dezelfde ideologische
strijd tegen de Sowjet-Unie Moskou ertoe
breugen, zich alleen aan de Europese
problemen te wijden en zich te onthou
den van een gewapende interventie tegen
Japan, die nodig is om een beslissende
overwinning op Japan te behalen".
Met betrekking tot de bevrijde Euro
pese landen merkte Lippman op. dat de
voornaamste inspanning der geallieerden
er in bestaat de hulpbronnen dier lan
den tegen Duitsland te mobiliseren. De
binnenlandse problemen van deze landen
kunnen alleen worden opgeheven door het
verstrekken van de nodige levensmidde
len, waardoor een einde zou komen aan
jSe verschrikkelijke nood, waaronder de
bevolking aldaar te lijden heeft.
tische revolutie worden aangetast. Italië
en Frankrijk zouden de rode anarchie als
rijpe vruchten in de schoot vallen. De
honger is niet alleen een scherp zwaard,
maar ook een goede agitator. Het Krem
lin zou een schitterende gelegenheid krij
gen om Europa klaar te maken.
Wij zijn er ons volledig van bewust, dat
ons enige heil in onze eigen kracht ge
legen is en al is deze kracht thans ook
weer blootgesteld aan de zwaarste belas-
tingsproeven, wij zijn er toch rotsvast van
overtuigd, aldus dr. Göbbels, dat wij ook
daarmede klaar zullen komen, omdat wij
er klaar mee moeten komen. Wij behoeven
nergens bang voor te zijn, ook niet voor
de uitspraak van het lot, want wij zijn
ervan overtuigd, dat het rechtvaardig zal
zijn en aangezien dit het geval is, slechts
voor ons kan spreken. Dat geloven wij en
dat weten wij. Hoe zouden wij onze vijan
den om begrip kunnen vragen? Zij kunnen
ons niet bedwingen, want met ons is alles
wat het leven levenswaard is er. de wereld
schoon maakt. De vloed uit het Oosten
zal verbroken worden, ook al binden de
vijanden in het Westen ons de handen,
terwijl wij bezig zijn, ter redding van ons-
zelve maar ook van de gehele beschaafde
wereld, dijken op te werpen tegen de
razende stroom uit de steppen. Onze
vaders, broeders strijden, bloeden en ster
ven voor het Rijk, dat toch en juist thans
in zijn nood en benauwdheid het middel
punt van Europa is. Van hier alleen komt
de redding. Zij zal zo groot en heerlijk
zijn, als de wonden smartelijk zijn, die het
lot ons thans toebrengt.
De verdeling van Duitsland
De Washingtonse correspondent van de
„New York Herald Tribune" zegt uit in
zeer nauwe relatie tot het Witte Huis
staande kringen te hebben vernomen, dat
president Roosevelt voornemens is op de
komende conferentie der grote Drie te
pleiten voor een vrede ongeveer beant
woordende aan de door den minister van
Financiën opgestelde richtlijnen. Roose
velt wil er voor ijveren, dat de belang
rijkste economische en strategische gebie
den van Duitsland verdeeld zullen wor
den tussen de Sowjet-Unie, Frankrijk en
Polen. Frankrijk zou de rijke westelijke
gebieden, Sowiet-Rusland Oost-Polen en
Oost-Pruisen, Polen delen van Pruisen
krijgen. Verder zou Roosevelt de deelne
ming van Frankrijk aan de bezetting van
Duitsland goedkeur-en.
Het Duitse economische leven zou aan
een permanente geallieerde controle on
derworpen worden, die geleidelijk herzien
zou moeten worden.
Roosevelt is volgens het blad ook voor
het plan de zware industrie van Duits
land in beslag te nemen, zonder evenwel
het Rijk tot een agrarisch gebied te ma
ken. Verder zou hij er voor ijveren, dat
Duitsland fabrieksinstallaties en arbeids
krachten zou moeten leveren voor de
wederopbouw der vernielde gebieden.
De Leider van het technische bureau
der /egering heeft verklaard, dat het tijd
stip niet ver is, waarop Japan nieuwe
wapens van doorslaggevende uitwerking
in de strijd zal brengen. De beste krach
ten van de Japanse wetenschap en tech
niek. zo voegde hij hieraan toe, werken
thans aan p.cjecten, die hun verwezen
lijking dicht genaderd zijn, en die den
vijand zeer onaangename verrassingen
Wij zullen ongetwijfeld, weinig tegen
spraak ontmoeten, wanneer wij bewe
ren. dat de directe en indirecte gevolgen
van de spoorwegstaking, welke meer dan
vier maanden geleden op instigatie van
minister-president Gerbrandy en den Ame
rika ansen opperbevelhebber Eisenhower
onder gejuich van talrijke Nederlanders
begon, thans honderdduizenden landgeno
ten met de dood door verkommering be
ginnen te bedreigen, aldus het „Alg.
Handelsblad.
Wij zouden op deze rampzalige blun
der, die waarom er nog langer omheen
te praten? zich steeds meer en steeds
duidelijker begint af te tekenen als het
beginpunt van onze nationale ondergang
in biologisch opzicht, na alles wat wij er
in de laatste tijd over hebben gezegd,
niet nogmaals hebben teruggegrepen, ware
het niet. dat ons uit de kringen van onze
lezers vragen hadden bereikt, welke wij
naar vermogen willen trachten te beant
woorden.
In de eerste plaats dan de vraag, of de
bepalingen van het door generaal Winkel
man half Mei 1940 ondertekende verdrag
van capitulatie wel inderdaad is. geschon
den dcor de spoorwegstaking. Welaan, in
dit verdrag, ondertekend onzerziids door
den officiëlen gemachtigde van Kroon en
ministerraad, dus van de toenmalige, op
het ogenblik der machtsdelegatie nog op
ons grondgebied vertoevende regering,
staat woordelijk te lezen: ..In het door deze
overeenkomst betroffen Nederlandse
grondgebied (dat was Nederland zonder
Zeeland Red. H.) mogen voor den
duur van de oorlog geen oorlogs
maatregelen tegen het Duitse Rijk wor
den getroffen of voorbereW'.
Rest ons nog de vraag, of de spoorweg
staking op 17 September en volgende dagen
het karakter droeg van ..een oorlogsmaat
regel, getroffen of voorbereid tegen het
Duitse Riik". Het dunkt ons, dat hier
over in ernst en gemoede geen verschil van
mening kan bestaan en wel om de volgende
redenen
le. Zij droeg geen enkel kenmerk van
een werkstaking op sociale gronden, zoals
die onder het democratisch-kapitalistische
regime voorkomen, b.v. wegens lonen, werk
tijden, medezeggenschap, rechtspositie e.d.
2e. Zij begon zonder énig symtoom,
zonder énige kenbaarmaking, van wensen
of eisen, zonder voorafgaande onderhande
lingen, doch zij begon op den dag der
Britse luchtlandingen benoorden de Rijn
met de kennelijke bedoeling, de Duitse
legerleiding te dwarsbomen in bet aan
voeren van troepen en materieel naar deze
meest bedreigde en meest gevaarlijke, want
toen nog meest kwetsbare plek van hare
rijksverdediging: de toegang tot de Neder-
Duitse laagvlakte langs de Westwal heen
naar het hart van het Rijk.
3e. Sedert de staking van 1903. welke
dcor dr. Abr. Kuyper met militair geweld
werd gebroken. Is het aan spoorweg-
employés verboden te staken.
4e. Zi1 werd geproclameerd uit Londen,
door prof. Gerbrandy. en blijkens diens
eigen woorden op uitdrukkelijk verzoek of
bevel van het geallieerde hoofdkwarlier!
5e. Zij werd door het gros der Neder
landers. degenen nl. die er mee instemden,
dan ook toegejuicht niet als werkstaking
van arbeiders, wier bestaansvoorwaarden
onvoldoende waren; neen. zij werd toege
juicht als een genadeklap, toe te brengen
aan de Duitse weermacht in deze sector op
een ogenblik van verrassende benarring.
Het wil ons dus voorkomen en wij
wijzen met de grootst mogelijke nadruk
op punt 4 dat er inderdaad geen twijfel
over kin bestaan, dat de spoorwegstaking
was bedoeld en hier te lande ook alge
meen werd uitgelegd en opgevat als
„een oorlogsmaatregel tegen het Duitse
Rijk", zoals het verdrag van capitulatie
hetwelk rechts krachtig is en dat tijdens
de Duitse bezetting van ons lanci ook on
voorwaardelijk blijft dat noemt.
Het feit, dat de Britse Airborne Divislons
óndanks deze staking zijn vernietigd en
dat de Duitss bezetter in tegenstelling
tot prof. Gerbrandy's groten voorganger en
geestverwant Abraham Kuyper letterlijk
niets heeft gedaan, om deire staking „een
zuiver interne Nederlandse aangelegenheid"
te breken en de stakers te straffen, doet
aan lu±ar karakter van vijandige daad. van
een moordaanslag op ons volk, hoewel dat
toen slechts het halve aantal zielen van
thans telde en een minder industrieel en
meer agrarisch karakter vertoonde. Daar
om brak hij de sociale staking met ge
weld.
De Duitse bezetter van thans beschouwt
de zie boven militaire staking
echter uiteraard primair als een mili
taire aangelegenheid en heeft dienover
eenkomstig hare maatregelen getroffen: or
ganisatie van militair railverkeer met
Duits personeel, organisatie van m i 1 i t i r
weg- en waterverkeer met grootscheeps in
beslag genomen bussen, auto's, rijwielen,
paarden en binnenschepen, en ten slotte
door het blokkeren van voorraden ten be
hoeve der in ons land aanwezige mili
taire onderdelen.
Gezien de herkomst van het stakings
parool, gezien ook de bedoeling, uitvoering
en ontvangst der staking zelve zou het
derhalve geen verwondering kunnen wek
ken. Indien de bezettende overheid zich
uitsluitend zou beperken tot belangstelling
vóór en maatregelen tégen de militaire
gevolgen van deze militaire staking,
deze oorlogsdaad, deze op bevel van Eisen-
hower-Gerbrandy gepleegde aanslag in de
rug der Duitse weermacht. Doch men zou
den Rijkscommissaris onrecht doen, indien
men aannam, dat deze voor het voor
hem secondaire aspect der gevolgen,
nl. voor de Nederlandse burgers, hóé
luide zij aanvankelijk ook hebben gejuicht,
geen oog zou hebben. Dit is duideliik ge
bleken. niet alleen uit zijn jongste rede
„Wat nu?", maar óók uit maatregelen,
welke Nederlandse instanties bezig zijn te
nemen met zijn medewerking, al is het
resultaat daarvan, als gevolg o.a. van kli
matologische omstandigheden, nog niet
merkbaar.
Sprekende over de nood. de verwarring
en de radeloosheid die in Westelijk Neder
land vijf millioen mensen! heersen,
zeide dr. Seiss Inquart: „Gemeenschappelijk
de handen uit de mouwen steken tot op
heffing van de nood, onder een ordenende
leiding, die uit Nederlanders zélf bestaat
en wie van Duitse zijde niets dan aan
moediging ten deel zou vallen, dat schijnt
de enige weg te zijn om de huidige toe
stand te overwinnen."
En zo komen wij dan tot een fcndere
vraag, die ons steeds vaker bereikt, een
meer positieve vraag, nl. uit kringen
van spoorwegmannen, die de rede van den
Rijkscommissaris „Wat nu?" hebben ge
hoord en deze twee woorden thans ook op
zich zeiven toepassen. Het komt hierop
neer dat zij inzien, dat hun staking mili
tair een échec, doch wat ons eigen volk
betreft een ramp ls geworden. Sommigen
geven ook toe. dat hun levenswijze en hun
inkomsten bij den dag slechter zijn ge
worden. Summa summarum: zeer velen
willen graag weer aan het werk en nu
vragen zij óns. hoe het spoorwegverkeer nu
weer op gang kan worden gebracht.
Deze vraag Interesseert ongetwijfeld
thans een ieder, ongeacht of hij op 17
September heeft gejuicht of niet en zij
werd klaarblijkelijk ook gesteld aan den
heer Max Blokzijl, want in één van zijn
radiopraatjes (wij menen, dat het. vorige
Vrijdag was) antwoordde hij er dngeveer
het volgende op: Het is zo. dat in zeer
brede kringen van het spoorwegpersoneel de
wens ls opgekomen, om weer aan het werk
te gaa.n. Maar ik ben van mening, dat men
van de Duitse overheid niet mag verwach
ten. dat zij maar direct weer vertrouwen
heeft in de bereidwilligheid van mensen,
die op één teken van Londen onmiddellijk
staakten en wellicht, na het werk weer te
hebben opgevat, op een nieuw bevel het
verkeer weer opnieuw in de steek zouden
laten. Treinen, die de Duitse bezetting
nodig heeft, lopen ook zonder Nederlandse
hulp. Ik moet daarom mijn overtuiging
uitspreken, dat de Duitse overheid er zeker
niet toe zal overgaan, op het verlangen van
zeker zeer vele spoorwegmannen tot werk
hervatting over te gaan, zolang zij niet de
overtuiging heeft, dat alle spoorwegambte
naren-beambten in het belang van hun
volk zich achter de bezettende overheid
stellen in volle loyaliteit en in hun eigen
kring elke verdere sabotage uitsluiten. Ik
zou het dan ook op prijs stellen, van hen
antwoord ie krijgen op deze vraag: „Hebt
gij al een poging gedaan om uw volk te
\-i si van
Bon 309 voor peulvruchten
De Secretaris-Generaal van het depar
tement van Landbouw en Visserij maakt
bekend, dat op de bonnen 309 van de
derde noodkaart in de distributiekringen
Zaandam, Wormerveer, Beverwijk, Alk
maar en Velsen 250 gram peulvruchten
per bon beschikbaar wordt geseld. Het
publiek dient deze bonnen voor Zondag
28 Januari as. bij den leverancier in te
leveren, desverlangd tegen ontvangstbe
wijs. Aflevering door handelaren zal zon
der nadere aankondiging geschieden, na
dat de detaillisten de peulvruchten heb
ben ontvangen.
Pasgeboren kinderen 5^ liter
melk per week
De distributiediensten in de provincie
Noord-Holland zullen in verband met de
per 21 Januari van kracht geworden ver
laging van de hoeveelheid gestandaardi
seerde melk, verkrijgbaar op noodrant
soenbonnen ten behoeve van pasgeboren
kinderen voor het tijdvak, liggende tus
sen de geboorte en de uitreiking van het
inlegvel, in plaats van drie noodrantsoen
bonnen „melk 1" zeven van deze bonnen
per week verstrekken, dus per dag één
bon. Hiermede wordt bereikt, dat pasge
boren kinderen de volle hoeveelheid van
5i liter gestandaardiseerde melk per week
blijven ontvangen.
Inlevering bonnen 309 peulvruchten
De Secr.-Gen. van het departement van
Landbouw en Visserij maakt bekend, dat
de handelaren in de bekend gemaakte
distributiekringen, die de bonnen 309 van
de derde noodkaart voor Zondag 28 Jan.
as. van het publiek hebben ontvangen,
deze bonnen, waarop 250 gram peul
vruchten beschikbaar wordt gesteld,
uiterlijk voor of op Dinsdag 30 Januari
a.s. bij de plaatselijke distributiediensten
dienen in te leveren, ter verkrijging van
toewijzingen voor peulvruchten (zonder
afgeknipte hoek) voorzien van het stem
pel van de distributiedienst op de voor-
en achterzijde en een geldigheidsdatum
van 1 Maart 1945. De distributiediensten
zullen deze toewijzingen zo nodig op het
eerstvolgende veelvoud van tien rantsoe
nen naar boven afronden. De leveran
ciers dienen deze toewijzingen bij hun
grossiers in te leveren, die deze zonder
omwisseling in verzamel toewijzingen bij
een van de reeds bekendgemaakte A.V.A.-
bijkantoren dienen in te leveren. Af'eve-
ring aan het publiek dient zonder nadere
aankondiging te geschieden, zodra de
detaillisten de peulvruchten hebben ont
vangen.
Reuter meldt uit New York, dat de
wapenproductie in enige der belangrijkste
gebieden van het oosten en midden-wes
ten der Ver. Staten door de felste win
ter sinds tien jaren een daling heeft
ondergaan. Te bevoegcier plaatse vreest
men, dat in verschillende sleutelindu
strieën een crisis zal uitbreken, indien er
niet spoedig een keer komt. De ergste
storingen werden daarbij veroorzaakt
door de verkeersstagnaties als gevolg van
de zware sneeuwval en de daardoor ont
stane schaarste aan alle soorten brand
stof. In enige der belangrijkste gebieden
moesten de regeringsinstanties koïen naar
de fabrieken laten vervoeren, die in een
bijzondere noodpositie verkeerden. Een
a^lL<%naar van verkeerswezen ver
klaarde. dat er in sommige kolenmijnen
van Pennsylvanië aanzienlijke inkrimping
ot volledige staking der productie zal
ontstaan.
zins Juist en logisch, om welke reden wij
menen goed te doen. het onder de aandacht
lezers te brengen, want de spoor-
f8 jL in hare gevolgen c-ata-
en dèrhalve kan elke bespreking
'""«e'lJkheid. om haar. al is het maar
gedeeltelijk, ongedaan te maken. van
landgenoteni °8 VOOr eaige miIicenen
WÜ <te hoofdredacties van het „Alg.
Handelsblad" en van het „Dagblad
voor Noord-Holland achten deze quaestie
ttians van een dérmate groot belang, dat
wij ons volledig beschikbaar stellen voor
het ontvangen van schriftelijke reacties
van de zijde van met naam en ciem'.graad
genoemde spoorwegmensen op hetgeen
hierboven werd betoogd en bereid zijn om
vragen of verzoeken naar vermogen te
beantwoorden of zo nodig aan een bevoeg
de autoriteit voor te leggen. De traditie
van onze bladen staat er ook in dit ver
band borg voor, dat men ons in volkomen
vertrouwelijke geest kan schrijven. Daar
om zal men het ook billijken, dat wij
anonvme brieven, gelijk steeds, ongelezen
ter zijde leggen.
Onze énige bedoeling met een en ancer
is om enigermate een gefundeerd inzicht
te krijgen in het standpunt en de ge-
dachtengang van onze spoorwegmensen
na ruim vier maanden staking en hare
steeds duidelijker gevolgen voor hen zelf
en voor het dichtbevolkte Westen bene
vens om dat inzicht, naar bevind van
zaken in het belang van millioenen Neder
landers eventueel te gebruiken voor een
Poging tot verbreking van wat zou kunnen
worden een vicieuze cirkel. Dit alles
„ho: zij herhaald in strikte ven n.uwe-
