ERVARINGEN in het
concentratiekamp te Amersfoort
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEORAS, TEXEL. WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
De Kerk roept!
Een Heldersche jongen vertelt:
I jNDERGRONDSE
BENZINE?
DONDERDAG JUNI 1945
HELDERSCHE COURANT
HOOFDREDACTEUR: J. BIJLSMA
ADVERTENTIES 11 CT. PER MM.
ABONNEMENT PER KWARTAAL
Een woord van bezinning.
De Kerk, en dit woord geldt zowel
voor de Katholieke als voor de Pro
testantse kerken, heeft in de jaren
van de bezetting haar taak wel be
grepen. Meermalen is, van kansels en
katheders, een ernstig woord van
protest geuit tegen de maatregelen,
door den bezetter genomen. In naam
van het Hoofd der Kerk, Christus,
heeft de gelovige wereld geprotes
teerd tegen het gruwelijke onrecht en
de rechtsverkrachting door den vij
and bedreven. Menig katholiek gees
telijke en vele predikanten hebben
hun verzet moeten boeten in de con
centratiekampen van het Nazi-regiem.
Velen hebben hun leven geofferd.
Nu is er de vrede en weer roept de
Kerk het Nederlandse volk tot ern
stige bezinning. In een boodschap
van de Alg. Synode der Ned. Herv.
Kerk, die voor enige weken van alle
kansels werd afgelezen, richt de
Kerk zich tot het Nederlandse volk
en wijst op de grote verantwoorde
lijkheid, die de herkregen vrijheid
ons oplegt.
In deze boodschap wordt o.m. ge
zegd:
De Christelijke Kerk, haar deel der
verantwoordelijkheid dragende, zal
daarbij steeds wijzen op Jezus Chris
tus, den waarachtigen Bevrijder der
wereld en op Zijn reddende Bood
schap. Het is op grond daarvan, dat
zij thans tot heel het Nederlandse
volk zegt: bouw Uw sociale leven op
de grondslag der christelijke gerech
tigheid en der onderlinge verant
woordelijkheid.
In naam dezer gerechtigheid vraagt
zij van het volk, van de Overheid en
naar ambtenaren, dat de zwarte han
del radicaal een einde hebbe, dat cor
ruptie worde gebannen en het ver
trouwen in gezags- en controle-orga
nen worde hersteld. Als er nog lange
tijd sober en misschien armelijk moet
worden geleefd, eist de gerechtig
heid dat wij tezamen in solidariteit
dit lot zullen dragen; misbruik van
vertrouwensposities ten eigen bate,
bevoorrechting en weelde van enkele
groepen zijn tegenover de grote
nood van het geheel volstrekt on
duldbaar.
In naam dezer gerechtigheid vraagt
zij van heel het volk, van de Over
heid, werkgevers en bedrijfsleiders,
dat de uit het buitenland terugkeren-
e arbeiders zo spoedig mogelijk in
®'|eh omgeving zullen worden inge-
chakeld in het normale productier-
Proces.
In naam dezer gerechtigheid vraagt
U krachtige maatregelen tegen alle
orlogswir^t en vermogensaanwas
Jdens en tengevolge van de oorlog,
in «aam dezer gerechtigheid vraagt
1 van heel het volk, in het bijzon-
er van werkgevers, kapitaalbezitters
n arbeiders, dat zij niet zullen te
rugkeren tot de schrijnende klasse-
egenstellingen en felle klassenstrijd
a.h het verleden, maar alle krachten
Vg inspannen tot een rechtsorde
n de arbeid, waarin de arbeider als
Tantwoordelijk medewerker wordt
end en zijn bestaanszekerheid is
gewaarborgd.
d IrLnaam dezer gerechtigheid vraagt
?e Kerk van heel het volk, van den
oogst geplaatste tot den eenvoudig-
van allen die verantwoordelijk
heid dragen in enige tak van het
conomische, sociale en politieke le-
en dat in hechte eendracht en on-
aatzuchtige gemeenschapszin niets
'orde nagelaten om de vloek en de
ehande der werkloosheid te voor
komen.
De boodschap besluit met de vol
gende woorden:
De Kerk, die in opdracht van haar
eer dienend staat te midden van
volk, voelt de nood der huidige
in.
Bfl de N. S. F.-ploeg.
Toen nam men mij pp de kleerma
kerij. Ik ben er maar vijf dagen ge
weest, toen ging ik naar de N. S. F.
Ik had n.1. een ingenieur aangeklampt
en gevraagd of ik bij de N- S. F.-ploeg
geplaatst kon worden. Daar had je het
goed. Je was verlost van het buiten
appèl en kreeg extra voeding".
,,Ik werd voorgeroepen. Men vroeg
mij of ik in Delft studeerde. Iemand,
die in de kamer aanwezig was, knikte
me toe, dat ik ja moest zeggen. Ik be
greep daaruit, dat ik de meeste kans
had, als ik zei in Delft te studeren en
zei dus „Ja". Ik werd geplaatst en had
het van die tijd af stukken beter.
Trouwens, toen voelden wij ook reeds
de grote invloed van het werk van het
Rode Kruis, waardoor na Pasen een
grote .verandering ten goede is ge
komen.
We kregen van Pasen af wekelijks
de pakketten van het R. Kruis- Daarin
zat brood, kaas, suiker, jam. spek, vi
tamine, biscuits. Eens in de twee we
ken kwam dan het z.g. boerenpakket.
waarin dikwijls een stukje spek of
eieren in was. Eén keer vonden we
een pakje shag en één keer een pakje
sigaretten. Dat was een feest.
Vóór deze tijd bestond het middag
eten uit een waterige soep, wat aard
appelen en weinig groente. Je behield
altijd een leeg gevoel in je maag.
Eens was er een pakket gestolen.
Je had er tenslotte van alles zitten in
het kamp- Naast de politieke gevange
nen, waartoe ik behoorde en die het
sterkst onder controle stonden, waren
er ook de zwarte handelaren, zij die
Joden begunstigd hadden en de radio
luisteraars of bezitters van niet-inge-
leverde toestellen.
Aan uiterlijke kenmerken is de
aard van de overtreding te zien.
De politieke gevangenen
hebben een rode bal en drie
hoek. Een rode bal met
blauwe driehoek ziji^de radio-
gevallen. Een blflfee drie
hoek met gele punt zïjn de ge
vallen van Jodenbegunstiging.
Een gele bal zijn de Joden-
Een zwarte driehoek zijn de
zwarte handelaren.
Er waren onder al deze elementen
ook heel wat ongure typen. Enigen
daarvan hadden een pakket gestolen,
's Nachts om 12 uur moesten we allen
voor de bedden aantreden. Met een
hond werden de daders opgespoord.
Het waren drie jongens. Als straf kre
gen ze 200 stokslagen, waarvan de
eerste vijftig door de Duitsers werden
toegebracht, de andere door de Hol
landse knuppelaars; dat waren mis
dadige S.S.-typen. Ze slaan je overal
raak. Eén van de jongens is aan de
gevolgen overleden.
Toen ik nog maar enkele dagen in
het kamp was. werd één van de kamp
samenleving smartelijk en diep en
legt hem aan het geweten van ieder
Nederlander. In deze nood getuigt zij
van de profetische, apostolische liefde
en verantwoordelijkheid, die Jezus
Christus in de wereld ontstoken heeft
en ontsteekt. Zijn geest leide ons
volk voort op de weg tot waarachtige
vernieuwing in gerechtigheid en
vrede!
Tot zover dit woord van de Ned.
Herv. Kerk. Laat ons hopen, dat deze
stem tot ons volk niet is als een stem
des roependen in de woestijn, maar
dat het volk de ernst zal verstaan
waarvan deze boodschap getuigt en
zijn verantwoordelijkheid tegenover
den naaste zal gevoelen.
B.
bewoners doodgeschoten. Hij bukte zich
over een van de afrasteringen heen
om een peukje sigaret qp te rapen en
of men nu dacht, dat hij wilde ont
vluchten, weet ik niet, maar men
schoot hem als een hond neer. Aan
ontvluchten viel overigens niet te
denken. Je had rond het kamp acht
posten met mitrailleurs en drie zware
afrasteringen prikkeldraad. En bij het
werk waren altijd Duitse wachten met
automatische wapens.
Eén van de zwaarste straffen, was de
bunkerstraf. Die kreeg je b.v. bij het
binnensmokkelen van brieven of
pakjes.
De bunker was een kleine, donkere
cel, vreselijk vies, waar je zonder eten
of drinken in moest. Er zijn kampbe
woners, die er zes weken in gezeten
hebben- Ze kregen dan natuurlijk wa
ter en brood.
Geen eenheid onder de kamp
bewoners.
„Hoe was de geest onder de kamp
bewoners?", vragen we.
Nu, die liet nogal eens wat te wen
sen over. Er was geen eenheid. Men
bestal en beroofde elkaar, vooral van
geld en sigaretten. Men vormde ook
groepjes. De intellectuelen zochten el
kaar en isoleerden zich zo'n beetje. Er
was allerlei slag van mensen. De
jongste in het kamp was een theolo
gisch student van 19 jaar, de oudste
een communist van 73 jaar-
Het was een gemengd gezelschap. Er
waren studenten en politie-agenten,
marktverkopers, een effectenhandelaar
en een grossier, de gemeente-secretaris
van Haarlem en de officier van Justi
tie van Rotterdam- Een pastoor uit
Venlo. die onderduikers had geholpen
en een kapelaan, voor het verbergen
van onderduikers. Ds Molenaar, een
orth. Herv. predikant, die letterlijk
voor alles zat. o.m- voor het verber
gen van Engelse vliegers en voar het
huisvesten van onderduikers. Burge
meester Slager van Wormerveer, die
geweigerd had om mee te werken aan
het transporteren van jongens naar
Duitsland. Burgemeester Peters van
Medemblik en burgemeester Nolet van
Warmenhuizen- Er zat spoorwegperso
neel en een buitengewoon Kamerheer
van de Koningin. Er was een proot im
porteur van zuivelproducten, die een
Duitse wacht had omgekocht met
50.000, waardoor voor hem iedere
week een pak van 20 kg. het kamp
werd binnengesmokkeld. Daar profi
teerden we allemaal van.
(Wordt vervolgd).
Op 't appèl voor
,,Ons Genoegen"*
De zang- en operettevereniging
„Ons Genoegen", directeur de heer
A. Krijgsman, doet een beroep op de
Helderse jeugd. Men gaat weer spelen
en daarvoor heeft men nodig jongens
en meisjes van 14 tot 18 jaar. Men
weet het, 't was altijd een genoegen
bij „Ons Genoegen" en wij ondersteu
nen deze oproep dus gaarne.
Wie er meer van wil weten vervoe-
ge zich bij mej. A. v. Spelden, Dahlia
straat 43 of bij het secretariaat van
de vereniging: Jonkerstraat 43.
WIELERBAAN TE ALKMAAR?
In „De Waarheid" lezen wij:
Wij vernemen uit Alkmaar dat er
plannen zijn om wederom een wie
lerbaan te bouwen. Op dezelfde
plaats waar de houten was zal nu
een betonnen baan gelegd worden
van 200 m. Het ligt in de bedoeling
deze in Maart 1946 te openen.
Hoe kwam de
VX aan
De Rijkswerf leverde 4 ton
Wij hebben ons dikwijls afge
vraagd, waar op het moment, dat de
ondergrondse tot actie kwam en
motorrijwielen en auto's langs de
wegen snorden, de benzine vandaan
gekomen was.
Een dezer dagen werd dit raadsel
voor ons opgehelderd.
Het was in 1941, dat de Rijkswerf
met vooruitziende blik het ogenblik
zag naderen waarop een nijpend ge
brek aan benzine zou ontstaan en
om te voorkomen, dat alle benzine
door de Duitsers zou worden ver
bruikt heeft men toen, nadat vele
bezwaren waren overwonnen, kans
gezien om liefst 4 ton benzine op te
slaan in een Shell-tank van den
tankhouder Tauber te Anna Pau-
lowna. Dat de heer Tauber hier
door een groot risico liep, is van
zelfsprekend.
In September 1944 werden twee
SS-officieren belast met de opspo
ring van benzine en verschillende
tanks werden gecontroleerd. Dit zijn
spannende momenten geweest, aowel
voor de Werfdirectie als voor den
heer Tauber. Gelukkig vond men de
tank met haar kostbare inhoud niet.
En zo is onder leiding van een
officier der N. B. S. enkele weken
vóór de capitulatie, met levensgevaar
voor de betrokken personen, 2600
liter benzine afgetapt en dat terwijl
een kapitein Schneider, een zeer ge
vaarlijk Duits individu, in Anna
Paulowna de scepter zwaaide
De hoeveelheid benzine, die op
deze wijze in handen kwam van de
ondergrondse heeft de eerste actie
mogelijk gemaakt voor het gehele
gebied tussen Den Helder en Scha-
gen.
Na de capitulatie heeft men ook
het restant kunnen gebruiken voor
het werk der N. B. S.
Het is te begrijpen, dat de onder
grondse de Rijkswerf dankbaar is ge
weest voor deze daadwerkelijke steun
bij haar werk.
De Texelse bevrijding
Het was anders.
Een Texelse abonné, de heer A. J.
Roskam, van Westermient, schrijft
ons, dat ons bericht over de bevrij
ding van Texel door de komst van
100 Canadezen niet helemaal juist is.
Vooral heeft hij zich geërgerd aan
het feit, dat in het bericht gespro
ken werd van de strijd van de Duit
sers tegen de Mongolen.
Hij zegt hierover:
Het betrof nl. een bataillon Geor-
giërs (een Sovjet-Russische Repu
bliek) dat tegen de Duitsers met
wapenen ten strijd was getrokken.
Na de capitulatie van Duitsland
duurde hier de strijd voort, tot, na
dat eerst enige malen besprekingen-
waren gevoerd tussen Georgiërs en
Canadezen, op 18 Mei (en niet, zo
als foutief «werd vermeld, op 16 Mei)
een 100-tal Canadezen het eiland
betrad, waardoor de strijdende par
tijen werden gescheiden.
Het aantal gesneuvelde Georgiërs
bedraagt plm. 550; dat der Duitsers
is niet nauwkeurig bekend;
het bedraagt volgens sommige
mededelingen 2000, volgens anderen
minder. In ieder geval ^ijn dus de
getallen veel groter, dan door uw
krant werd opgegeven.
Tot zover onze abonné. Wij geven
zijn opmerkingen zonder commentaar
omdat ons ook al gebleken was, dat
de berichten, die van de overkant
kwamen, nogal tegenstrijdig waren.
