HELDERSCHE COURAN
glazen huis
Het reizen vrij!
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINEEN EN ANNA PAULOWNA
WOENSDAG 13 JUNI 194S
HOOFDREDACTEUR: J. BIJLSMA
ABONNEMENT PER KWARTAAL: Stad en
omgeving f 2.25Postabonnementen f 2.70
In een
III (Slot).
„We hebben niets geleerd", dat is
een uitdrukking die men dikwijls
hoort in onze dagen. En men bedoelt
dan, dat we in de vijf jaren van ver
drukking en beknotting van onze
rechten en vrijheden niet geleerd
hebben verdraagzamer te zijn tegen
over onze medemensen, dat er nog
een even grote rivaliteit is, dat men
elkaar onderling het licht in de ogen
nog niet gunt.
In zijn algemeenheid is dit waar.
Het was ook niet te verwachten, dat
we van deze oorlog iets goeds zouden
leren en wie zijn ogen de kost geeft
in deze na-oorlogse wereld, die ziet
dezelfde strijd als voor 1940. Het
heeft er zelfs veel van, dat de onder
linge kamp nog is toegenomen en
dat komt natuurlijk, omdat men zich
opnieuw een plaats moet veroveren
in deze nieuwe wereld en het recht
van den sterkste nog steeds geldt.
We hebben weinig goeds van de
Duitsers geleerd, we hebben veel
verkeerds gezien en gehoord en al
licht daarvan iets meegenomen. Dat
laatste is geen denkbeeldig gevaar.
Vijf jaar lang is de wereld doortrok
ken geweest van de Nationaal-socia-
listische zuurdesem, door pers en ra
dio en bioscoap in 't volk vergiftigd en
al was er gelukkig ook tegengif, er
is toch veel, dat is doorgedrongen in
de geest van duizenden Nederlan
ders, zonder dat men zich bewust is,
dat men in zijn gedachtenwereld be
zwangerd is door die Nazi-propagan-
da. De laatste weken zijn veleif van
onze Joodse vrienden teruggekeerd.
We hebben ons daarover verheugd.
Het heeft ons goed gedaan, dat er
zooveel huizen en harten hebben
opengestaan om de meest verdrukte
groep van onze bevolking te be
schermen tegen de misdadige over
vallen en moordpartijen van de Duit
sers. Vele leden van de Helderse
Joodse gemeenschap zijn helaas ge
vallen in handen van den vijand en
wij zullen hen nooit meer terug zien.
De teruggekeerden zijn veranderd,
althans verschillenden van hen. De
levendigheid, het Oosterse karakter
nu eenmaal eigen, is weg. Voor de
gijn is de ernst in de plaats geko
men, hun levensvreugde is waar
schijnlijk voor goed gedood. Er zijn
er echter ook. die met dezelfde druk
te, met dezelfde opgewektheid het
leven weer tegemoet treden, want
net is niet te ontkennen, het Joodse
volk is vitaal, in physiek en in geeste
lijk opzicht. Het pakt zijn zaken
weer aan, reddert de ontredderde
boel en gaat weer beginnen.
Veertig jaar van verdrukking in
Egypte, zeventig jaar van Babyloni
sche ballingschap, eeuwen van vij
andschap en verstrooidheid over de
gehele wereld, hebben het Joodse
volk niet kunnen vernietigen. Vijf
laar van Duitse terreur hebben dat
°ok niet kunnen doen. Wat ze mis-
schien wel hebben kunnen doen, dat
is bij velen een geest van anti-semi-
tisme kweken.
■.Ze zijn niet veranderd", zegt de
man op de straat en de burger in
zijn huiskamer lanceert die opmer
king ook zo langs z'n neus weg. En
beiden voelen niet, dat deze opmeiv
king eigenlijk zijn oorzaak vindt in
de Nationaal-socialistische propagan
da, in de Nazi-zuurdesem die het
volk doortrok.
Wij moeten dan ook tegen derge
lijke uitlatingen ten sterkste protes
teren. We gaan niet meedoen aan
het anti-semitisme, in welke vorm
ook, we willen die Duitse anti-geest
uitroeien en zullen ons daarom ver
zetten tegen alles wat blijk geeft
In N.-Holland, Z.-Holland
en Utrecht.
Het reizen in de provincies
Noord-Holland, Zuid-Holland en
Utrecht is nu werkelijk vrij. Men
kan weer over het N.-Zeekanaal
en vindt de enige belemmering
nog in de z.g. afgezette gebieden,
b.v. Den Helder. Maar het zal
waarschijnlijk niet lang meer du
ren of ook onze stad zal weer zon
der speciale vergunningen betre
den kunnen worden.
Voor het reizen buiten de hier
boven genoemde provincies zal
men nog de gebruikelijke weg
hebben te bewandelen om via het
M. G. een vergunning aan te
vragen.
Den Helder gaat bouwen
Onze stad heeft een tekort aan
woningen. Maar behalve dat bestaat
er een grote vraag naar gebouwen,
die voor de gemeenschap noodzake
lijk zijn. Wij verloren naast een be
langrijk aantal scholen, een theater,
een bioscoop en gemeentegebouwen.
Daarbij komt nog, dat er vóór de
oorlog reeds een tekort bestond aan
sportvelden voor voetbal-, tennis-
en hockeyverenigingen, zwembaden
en tennisbanen.
De oorlog heeft ons land millioe-
nen gekost, inderdaa'd is de natio
nale financiële positie niet van dien
'aard, dat zij leiden kan tot groot
optimisme maar diezelfde oorlog is
er de oorzaak van geweest, dat men
losser van zijn geld kwam te staan,
dat men, waar het ging om hulp te
bieden aan onderduikers of onder
gronds werk te bevorderen, zich
verplicht gevoelde daadwerkelijk te
steunen. In vele opzichten is de be
langstelling voor maatschappelijke
problemen toegenomen, zo zelfs, dat
men, als men de noodzakelijkheid
van sommige zaken inziet, ook ten-
volle bereid is financiële steun te
hieden.
Den Helder gaat bouwen! Daarbij
dienen die gebouwen voor te gaan,
welke direct nodig zijn. Toch mogen
wij niet vergeten, dat naast de ge
bouwen waar men heel ernstige za
ken pleegt, er toch ook opgericht
moeten worden, waar onze burgers
de nodige ontspanning verschaft
wordt; ontspanning en inspanning
moeten met elkander in evenwicht
zijn, slechts dan is het mogelijk zijn
dagelijks werk efficiënt te verrich
ten.
Wij twijfelen er niet aan of scho
len zullen er zeker komen, evenmin
zal men vergeten Sociale Zaken
weer onderdak te geven, maar laat
men toch vooral ook rekening hou
den met het grote tekort aan de
dingen voor ontspanning. Bouwen
kost geld, doch wij geloven, dat men
in deze oorlog wel geleerd heeft, dat
geld moet rollen, dat het gebruikt
moet worden om de gemeenschap,
dus ook ons, te dienen. Dus, Den
Helder zal harmonisch opgebouwd
moeten worden.
smetstof te zijn van deze propaganda.
Onze Joodse vrienden zij hebben
rekening te houden met deze geest
en in hun optreden zelf geen aanlei
ding te geven tot dergelijke opmer
kingen, maar wij, die het Duitse juk
van ons hebben afgeschud, zullen
ook ons moeten ontdoen van edere
geest, die tracht de geest van het
Nationaal-socialisme levend te hou
den. B-
S D A P-afdeling opgericht
Vrijdagavond j.1. vond in Casino
aan de Molengracht een bijeenkomst
plaats, belegd door enige initiatief
nemers, om te komen tot de herop
richting van een afdeling der S.D.
A.P. Een groot aantal personen uit
diverse kringen had aan de uitnodi
ging gehoor gegeven.
In zijn inleidend woord wees de
heer P. S. van der Vaart er op, dat
voor elk weldenkend Nederlander
duidelijk moet zijn, dat een terugkeer
naar de toestand van vóór Mei 1940
ongewenst is. Wij dienen te werken
aan de wederopbouw der wereld op
de grondslag der nationale eenheid.
Hiervoor is een sterk staatkundig
leven noodzakelijk. Ons volk heeft
dat in het verleden veel te vaak uit
het oog verloren. Het staatkundige
leven moet tot ontwikkeling komen
door de politieke wilsvorming der
massa. Er dienen twee stromingen te
worden onderscheiden: een radicale
en een conservatieve. De stroming,
welke richting kan geven aan de
radicale en vooruitstrevende gedach
ten, zal zijn de democratisch-socialis-
tische beweging. Wij aanvaarden
niet de noodzaak van scheiding naar
godsdienstige beginselen. Ook de
S.D.A.P. heeft uit de oorlog geleerd
en zal niet terugkeren in haar oude
vorm. De basis zal worden ver
breed, de naam worden gewijzigd en
oude vormen worden afgeschaft. Een
nieuw beginselprogramma zal wor
den samengesteld, zodra het houden
•van een landelijke conferentie mo
gelijk is.
Op de inleiding volgde een geani
meerde gedachtenwisseling, waaraan
verscheidene aanwezigen deelnamen.
Ook van Vrijz. Dem. zijde was veel
belangstelling. Alvorens stappen te
•ioen om tot grcftere politiske samen
werking met de S.D.A.P. te komen,
wilden de .Vrijz. Dem. eerst het
standnunt van hun hoofdbestuur af
wachten.
Het voorlopige bestuur zal, tot aan
de eerstvolgende ledenvergadering,
bestaan uit de heren P. S. van der
Vaart, voorzitter, D. van der Mast,
Fazanfenstraat 22, secretaris en J. H.
Smith, penningmeester.
Bioscoopvoorstelling ten ba'e
van het Rode Kruis
Donderdag 14 Juni a.s., zal in het
bioscooptheater „De Witte" een
filmvoorstelling worden gehouden,
waarvan de opbrengst geheel ten
bate van het Nederlandse Rode
Kruis zal komen.
Als hoofdfilm zal gedraaid worden
„Only Angels have Wings", een
prachtige rolprent, welke kort voor
de oorlog in Nederland werd ver
toond, doch nog niet in Den Helder
daaide.
Piet van Twisk stelde de toegangs
prijs voor deze voorstelling op 2.50
per hoofd, terwijl geen plaatsen be
sproken kunnen worden.
Wij vinden het idee van Piet, die
weet wat het Rode Kruis presteerde,
die aan den lijve ondevond, welke
goede hulp het verleende in de ge
vangenissen en concentratiekampen,
een goed idee. Wij twijfelen er niet
aan of ieder zal er graag een uurtje
„rijen" voor over hebben om deze
voorstelling tot een groot succes te
maken.
Lord
'n weijpdc
de omwik
Lofd Vansittart. die aandrong op
Icontróle ter bescherming tegen
^wikkeling van geheime wapens,
verklaarde: „Als de V 1. y 2 en V 3
een jaar eerder in de strijd waren.ge
bracht, had het waarschijnlijk "net
einde betekend van het Engelse eiland-
Waren ze in de strijd ingeschakeld bij
het begin van de oorlog, dan zou het
het einde der beschaving betekend
hebben."
200.000 Nederlandse
strijdkrachten
150.000 VOOR INDIE.
Naar A.N.P.-Aneta uit officiële
bron verneemt, zal het totaal der
Nederlandse strijdkrachten ongeveer
200.000 man bedragen. Hieronder zijn
begrepen zowel de strijdkrachten,
bestemd voor de operaties tegen Ja
pan, als ook die, welke op het vaste
land van Europa zullen dienst doen.
In ruime trekken zal de samenstel
ling ongeveer als volgt zijn.
De expeditie-macht, bestemd
voor de bevrijding van Indonesië,
zal bestaan uit 3 divisies, totaal on
geveer 100.000 man. Deze troepen
zullen hun opleiding waarschijnlijk
in Engeland ontvangen. Voorts zul
len in Australië %15 gezagsbataljons
(lichte infanterie) worden omgeleid,
eveneens voor den strijd in de tro
pen. Voor deze 15 gezagsbataljons
zullen ten naaste bij 22.000 man
noodig zijn. Samen met de marine en
mariniers, die op ongeveer 30.000
man worden begroot en de paar dui
zend man, die nodig zijn voor de N.I.
C.A. (Ned. Indische Civiele Admini
stratie) zullen er dus ruim 150.000 man
bestemd zijn voor de bevrijding van
onze overzeese gebiedsdelen en het
handhaven van rust en orde aldaar.
Voor de troepenmacht, die in Eu
ropa gestationneerd wordt, zal rond
50.000 man worden ingeschakeld.
Zoals eeds eerder medegedeeld,
zullen de strijdkrachten in de eerste
plaats woren samengesteld uit vrij
willigers. Het daarna ontbrekende
aantal troepen zal worden gerecru-
teerd uit 2 a 3 lichtingen, waarvoor de
jongste jaarklassen in aanmerking
komen. Vóór het begin van het ko
mende jaar zullen deze lichtingen
echter niet worden opgeroepen, daar
eerst het nodige kader moet wor
den opgeleid.
Demobilisatie van ons leger
De regering heeft bij monde van
den minister van oorlog, in leger
order 8, van 23 Mei 1945, besloten
tot gedeeltelijke demobilisatie van
ons leger.
De bedoeling hiervan is, dat het
oude leger naar huis wordt gezonden
als het nieuwe leger opkomt. De
moeilijkheid is echter, dat deze
nieuwe militairen met de moderne
oorlogsvoering niet op de hoogte zijn
en dat daarvoor dus mensen uit de
practijk nodig zijn. Er is dan ook
bepaald dat officieren voor demobi
lisatie in aanmerking komen, als
het gehele verdere leger gedemobi
liseerd is.
Alle militairen, die op 15 Mei 1940,
5 jaar in werkelijke dienst waren,
daarbij worden ook gerekend de
koopvaardijjaren voor onze koop-
vaardijmensen, zullen uiterlijk 15 Juli
naar huis gaan. Voor alle anderen zal
er naar gestreeefd woden hen 6 maan
den na het einde der vijandelijkheden
in Euopa (9 Mei 1945) naar huis te
krijgen.
Nieuw Zuiveringsbesluit in
voorbereiding
Aangezien het zuiveringsbesluit
(Stbl. e 14), hetwelk regelt de zuive
ring van personen, die een openbare
functie bekleden, in de practijk niet
geheel blijkt te voldoen, heeft de mi
nister van Binnenlandse Zaken een
kleine commissie van juristen inge
steld, welke bezig is aan het ont
werpen van een nieuw zuiveringsbe
sluit. Daartoe he^t de commissie te
vens kennis genomen van van andere
zijde reeds ingediende commentaren
en ontwerpen en van naar voren
gebrachte bezwaren van verschillen
de zijden, o.a. van de „illegaliteit".
Bedoelde commissie staat onder voor
zitterschap van prof. Cleveringa.
