Krabbels uit de rimboe
Onze richting
K3EUW5BLAD tf00R DfeN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULQWNA
Hoe staat het met de
textiel-voorziening
Biljetten van honderd gulden
ongeldig verklaard
Hoe een vestigingsvergunning
te verkrijgen?
DINSDAG M JULI 1045.
HELDERSCHE COURANT
VERSCHIJNT DAGELIjftS
Advertenties 11 cent per millimeter
ABONNEMENT PER KWARTAAL: Stad en
omgeving f 2.60, Postabonnementen i 3.00
s H«ld«£»
Voor democratie-
IV.
De vijf achter ons liggende iaren
hebben ons doen rien de vloek van de
dictatuur. We hebben daardoor tevens
geleerd ons te moeten keren tegen
iedere richting, die de verheerlijking
van de totalitaire staatsidee voorstaat
en die meent, dat staatsabsolutisme tot
zegen van een volk kan zijn. De prac-
tijk van die vijf jaren hebben ons het
tegendeel bewezen. In dit verband
hebben we ook te waken voor een te
•terk eenzijdig, nationalistisch streven.
We hebben ons te voelen leden van
één grote mensengemeenschap, die na
tionaal wel haar eigen geaardheid heeft,
maar die zich niet ongestraft kan iso
leren of stellen boven andere delen
van diezelfde gemeenschap. We hebben
elkaar nodig, zijn in vele opzichten af
hankelijk van elkaar. We hebben het
superioriteitsgevoel, dat inhaerent was
aan nationaal-socialisme en fascisme,
af te zweren.
We zijn voorstanders van herstel van
de democratische rechtsstaat en in dat
verband heeft het volk zich zo spoedig
mogelijk uit te spreken over de rege
ring. die het verkiest. We hebben dus
aan te dringen op zo snel mogelijke
verkiezingen. Eerst als het volk zijn
eigen gekozen regering heeft, kan het
vertrouwen in de leiding van lands-
en gemeentebestuur weer hersteld
wonlen. Want wat voor het rijk geldt,
geldt eveneens voor de gemeente Men
is niet tevreden over de gang van
u en" in het gemeentebestuur.
Het feit. dat ..de oudjes" weer rustig
hun zetel hebben ingenomen, voldoet
weinigen. We komen daar wellicht in
een apart artikel nog nader op terug,
voorlopig tippen we het alleen aan
om te wijzen op de noodzakelijkheid
van de verkiezingen.
We hebben te ageren tegen een al te
u 'n-.^tipen van overheidswege in
het bedrijfsleven en te strijden voor
handhaving van het persoonlijk initia-
j.en !?e individuele vrijheid. Het zal
"hm z''n' dat de regering in ver
schillende opzichten regelend optreedt
vooral in de overgangstijd wen
selijk, maar dat ingrijpen mag niet zo
worden, dat het persoonlijk initiatief
geremd wordt, dat de particuliere be-
oruven min of meer door de overheid
geleide .bedrijven worden. Dat doodt de
energie en verlamt het zakenleven.
We zullen in onze krant bepleiten
h^n krachtig optreden tegen zwarte
andelaren, de parasieten van onze ee-
eenschap en weermachtsleveranciers.
5.,Pro^'teurs van de vijandelijke be-
etting. Het volk heeft recht, dat
egen deze twee groepen drastische
aatregelen worden genomen. Zij mo-
®en geen voordelen hebben van hun
era^htenswaardige houding.
Ten aanzien van de buitenlandse
Politiek hebben we ons te stellen ach-
?hse regering- Onze neutraliteits
politiek hebben we moeten laten
■aren We zjjn een onderdeel gewor-
en van bet grote geallieerde geheel
"daarnaar zullen we'ons in vele op-
tek n ^ebben te richten. Dat be-
ze. jnt Seenszins. dat we geen stem
tel n bebben in het geallieerd kaoit-
i„ ...'"tegendeel, we ziirt met onze ko-
cen mogep^held. d'e niet ach-
jraan behoeft tevKomen. We hebben
re iT het aandeel in deze oorlog onze
echten en daarvoor hebben we steeds
eetie dorpen en die hebben we te laten
geiden, we zingen dus ons ei"en lied
zine?n niet na. wat de andere ons
„°r zu''en zingen.
In
grote lijnen hebben we nu aange-
6even de richting die onze krant zal
£aan. We vertrouwen, dat we h
"oerendeel van onze lezers achter ons
hebben en overigens we zijn demo
cratisch en staan dus open voor Iedere
eerlijke critiek-
D.
Het derde artikel werd opgenomen
>n ons no, yan Maandag 9 JuB-
Men koestere nog geen
hoge verwachtingen
(Van onzen specialen verslaggever).
Hoewel we het anders hadden
verwacht, bleek ook de textielvoor-
ziening in het Zuiden des lands
zeer veel te wensen over te laten.
De étalages zijn gelukkig niet meer
leeg. We zien ze gevuld met stof
fen en confectteartikelen. De da
meskleding is zeer sober; ook de he-
renconfctie is heel eenvoudig ge
houden- Onder de prijzen, welke
niet te hoog genoemd kunnen wor
den, prijkt echter altijd het kaartje:
„Alleen voor getroffenen".
We hadden een onderhoud met
den verkoopchef van een der groot
ste kledingmagazijnen in het Zui
den. De huidige toestand is nog
heel bedroevend. We wijzen op de
in de afdeling voorhanden zijnde
artikelen. Is dat nieuw? Neen en ja.
Het komt n.1. uit onze eigen ateliers
in den Bosch. We wisten een partij
stoffen en kleding aan de Duitsers
te onttrekken en brengen deze nu in
de verkoop. Damesmantels mogen
zelfs niet meer worden afgele'verd.
Wat verkocht mag worden is alleen
voor de getroffenen bestemd. Zij
ontvangen dan van alles 1 stuk-
Wel mooi maar of je daarmee ge
red bent is een twede. Vele mensen
kunnen zich niet meer met goed
fatsoen op straat vertonen. Hand
doeken, lakens, slopen, etc. zijn er
helemaal niet.
Voor de heren komen er in de
toekomst eenheidscostuums, be
staande uit een pantalon plus
windjack
De gegevens verstrekt op de kort
geleden gehouden persconferentie te
Eindhoven zijn ook nog niet buiten
gewoon bemoedigend. De linnen
industrie in het Zuiden draait, maar
zeer beperkt. De aanvoer van lin
nengarens uit België is tot voor kort
goed geweest, doch begint thans
moeilijkheden op te leveren. De im
port van wollen garens is onvol
doende. De hoeveelheden in bewer
king genomen wol bedragen slechts
een fractie van de normale produc
tie- De kunstzijdespinnerijen gaan
draaien, maar het pr >ductieplan be
draagt nog slechts 10 pet. van de
productie, die tijdens de bezettings
jaren werd gehaald.
Het Rijksbureau voor textiel deel
de nog mede, dat thans de eerste
zending Australische wol. die door
de regering ten behoeve der wol
nijverheid is aangekocht, van over
zee is aangekomen. Deze partij van
500 ton is te Rotterdam gelost. De
Tilburgse industrie zou door deze
aanvoer weer in groter omvang
kunnen gaan werken, wanneer de
kolenvoörziening geregeld was. Doch
naar men verneemt, is juist nu de
koienpositie in Tilburg uiterst som
ber.
Als geheel blijkt dus dat men zijn
verwachtingen voor een textielvoor-
ziening, die verder gaat dan de be
hoeften van getroffenen en aan
staande moeders, niet hoog kan
spannen. Als alles meeloopt, zal de
textielproductie in 1946 weer in nor
male banen geleid kunnen worden.
Het devies: „Weest zuinig met wat
U hebt" blijft dus nog steeds van
kracht!
De bank- en muntbiljetten van
f 100 verliezen met ingang van 9 Juli
1945 de hoedanigheid van wettig be
taalmiddel en worden buiten omloop
gesteld. Ieder kan zijn honderd-gul
den-biljetten vóór Zaterdag 14 Juli
inleveren bij een handelsbank of
boerenleenbank. De bank opent voor
het bedrag van de ingeleverde bil
jetten een rentelooze rekening, die
voorloopig geblokkeerd blijft. Het
ontvangbewijs en de geblokkeerde
rekening worden gesteld ten name
van dengene, die bij den aanvang
van 9 Juli eigenaar was. De tegoeden
zijn niet overdraagbaar.
Het is niet toegestaan bankbiljet
ten bij méér dan één bank te de
poneren.
Voor bijzonderheden zie men de
bekendmakingen, dio op alle post
kantoren en verscheidene andere
plaatsen zijn opgehangen.
Het is de bedoeling der regering,
dat men al dadelijk met het saldo
der geblokkeerde rekening belasting
zal kunnen betalen en zekerheid zal
kunnen stellen voor toekomstige be
lastingen. De regering wijst er met
nadruk op dat bonafide houders van
De Heldersche Courant wordt
met vreugde, doch evenzeer met
wemoed gelezen in den vreemde.
Bij velen roept de inhoud van
het „vliegend blaadje" herinne
ringen op naar Jutterstad. Doch
daarnaast, en dat blijkt uit de
correspondentie welke wij ont
vangen, bestaat er ook ongerust
heid vooral bij diegenen, die in
onzekerheid verkeren over het
feit of zij kunnen terugkeren ot
niet.
Daarom is de vraag zo belang
rijk, hoe een vestigingsvergun
ning te verkrijgen.
Dat gebeurt zot
Men vraagt een formulier voor
vestigingsvergunning aan bij de
Dienst Sociale Zaken, Kerk-
gracht 32 te Den Helder- Dit
formulier moet nauwkeurig wor
den ingevuld door de betrokke
ne en vervolgens naar genoemde
instantie worden teruggezonden.
Alvorens op een dergelijke
aanvraag wordt beslist, moet be
halve het advies van Sociale Za
ken, 'adviezen worden ingewon
nen bij de Afd. Bevolking op het
Raadhuis, het Woningbureau, de
Zuiveringesorganen (Militar Ge
zag) en de Distributiedienat (dit
alleen voor middenstanders)..
Luiden al deze adviezen gunst g,
dan -komt de aanvrage in behan
deling bij de Commissie voor
her-evacuatie, waarna, als ook
daar geen bezwaren worden ge
maakt, de vergunning kan wor
den verleend en per post wordt
toegezonden.
Bestaan bij genoemde instan
ties wel bezwaren dan kan de
vergunning voorlopig worden ge
weigerd.
Een volgende keer zullen wij
verschillende afzonderlijke ge
vallen aan een bespreking on
derwerpen.
honderd-guldenbiljetten geen vreeg
behoeven te koesteren voor de uit-,
eindelijke bestemming van hun bezit.
De minister van financiën, prof.
mr. P. Lieftinck, zal hedenavond om
acht uur in een korte radiotoespraak
den genomen maatregel toelichten.
(Van een „bijzonder-evacuatie-slacht-
offer-correspondent).
„Nee. maarde „Helderse Cou
rant". zingt-jubelt met een van emotie
bevende stem een oud dametje en valt
me haast om de hals. terwijl een
stoere ouwe Jutter de, als een phoenix
uit haar as herrezen. „Helderse" haast
uit mijn handen rukt. „Hoe bestaat
'tzegt nummer drie en de oudste
der Mohikanen, pas ziek geweest zegt
na lezing met een hartgrondigheid die
weinig waardering inhoudt voor dok-
ter's medicamenten: „dèèr knapt een
mens pas van op"!!
Aldus de ..joyeuse entree" van het
lijfblad der Jutterse kolonie in evacu
atie ballingschap. Lezers in Den Hel
der. gij weert blij en gelukkig weer
een eigen, van vreemde smetten vrij
en actueel blad te ontvang?n en te
kunnen lezen en ongetwiifeld zal de
verschijning ervan in een „bestaande
behoefte" voorzien hebben, zoals de
ge-ijkte Droogstopnelterminologie dat
nleegt uit te drukken, maar wat het
voor ons in de rimboe betekende en
tekens weer betekent bet ontvangen
van ons 'ettertie" is méér. veel meer
dan dat. Het spreekt van hen. die ons
dierbaar zijn en dèfir of naaste otrdrek
leven en streven en hen die ons dier
baar waren en nu rusten aan de voet
der duinen! Het spreekt een eigen
taal en heeft een eigen sfeer en is
saamgewev en met ons innerlijk, Is een
stuk van onszelfherinneringen,
schoner vaak d3n de werkelijkheid, ze
zijn èèn met de stad waar we „geboren
en getogen" zijn en die nu zo ver, ver
weg en onbereikbaar is.
Een kleine groep Jutters mocht in
de tijd. die nu gelukkig achter ons
ligt. in Den Helder blijven en hoe
hebben wij ze benijd, ook al zal het
leven er geen pretje geweest - zijn.
Het grootste gedeelte der Jutterij her
en der verspreid over de kop van N.-
Holiand en levende in kippenhokken,
schuren en meer of min bewoonbare
huisgedeelten, voelden toch aan de
lijve dat het spreekwoord van „de
eigen haard" enz. voor 100 waar is.
zélfs als er weinig of geen kolen zijn
om die eigen haard te doen branden.
Maar... ze blijven bij' Den Helder,
konden er dagelijks of af en toe eens
komen, spraken rege'matig mede stad-
en lotgenoten en hielden zo in meer
of mindere mate de moed erin
Een derde categorie vormden en
vormen nog de ouden van dagen en
zij, die niet* direct in het productie
proces waren ingeschakeld; zij gingen
het eerst weg en werden verspreid
over Friesland. Groningen. Overijsel,
Gelderland enz-, individueel, in ge
zinsverband of als inrichting.
En zo werden er heel wat „ouwe bo
men" losgerukt uit eigen bodem en
overgeplant in vreemde grond, ondanks
dat ieder „vakman" en leek wel weet
dat zulks altijd gaat ten koste van de
„ontwortelde", want zijn er zo al niet
heel wat „gesneuveld" en zijn de ove
rigen niet bezig in de meest letterlijke
zin weg te kwijnen? Een ander maal
vertellen wij u misschien iets over ia
droeve en weinig prettige evacuatie-
ervaringen, die we in de loop der jaren
hebben opgedaan, laat het nu voldoen
de zijn mede te delen, dat er bij die
slachtoffers zijn. die men niet één
maal, maar wel zes maal heeft overge
plant en waarbij het woord evacue
ren het meest met het begrip: depor
teren overeenkomt.
Wist u, lezers, dat er bij die Jutter»
in ballingschap zijn, die in 9't maand
geen stromend water of licht hebbew
gehfld, en die de gehele winter met 18;
personen en meer hebben gebivakkeerd'*
in een „l)Qk" van 5x4 meter, tem
men gedrongen om een gammele roke
rige kachel op 2 poten en een paar,,
stenen? Ach, komt u me alsjeblieft1
niet aan boord met de dooddoener dat
„het nog veel erger had gekunt". want
heus. dat weten wil ook wel en *1^*
dat dan ook zo is wil ik hierbij ooi»
voor die om voorrang pleiten, maarj
momenteel vind ik voor bovengenoem
de categorie oude mensen, die op
gejaagd als beesten nu snakken on*
hun laatste levensdagen (denkt u er,
om, in vele gevallen géén jaren) ii»
Den Helder door te brengen, spoedigal
hér-evacuatie ben dringende eis.- Laat.
men tenslotte ook bedenken dat me#
de beschaving van een volk o.a- kan
afleiden uit de wijze, waarop het zorgt
voor zün kinderen én ouden van dan