Rondom de mond van het Noordzeekanaal
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Waar eens machtige motoren gonsden
Hef weerbericht
Japanse troepen op Java
gaan z>ch overgeven
10 Sept. een bijeenkomst
„Grote Vijf"
Volkshogeschool in Borgen.
Nederland krijgt 2 millioen ton
kolen uit het Ruhrgebied
De grote betekenis
ven het gezin
dinsdag n AUGüSTüsim.
Jurfiof N«. 416.
HELDERSCHE COURANT
GEORUKT OP DE GEVORDERDE PERSEN VAN HET DAGBLAD VOOR NOORD-HOLLAND N.V.
VERSCHIJNT DAGELIJKS
Advertenties 11 cent per millimeter
I.
(Van onzen specialen verslaggever).
Tijdens een pers-excursie, welke werd georganiseerd door het Ge
meentebestuur van Velsen brachten we een bezoek aan het Hoog-
ovenbedrijf. de sluiswerken, de voormalige Duitse bunkerhavens en het
Staatsvlsserijbedrijf te IJmuiden. De oorlog en de zinloze vernielzucht
van den Duitser brachten aan dit ecoomisch zo belangrijke gebied ont
stellende schade toe. Gelukkig heeft men de energie gevonden om het
herstel met kracht ter hand te nemen.
ABONNEMENT PER KWARTAAL: Stad en
omgeving t 2.60Postabonnementen t 3.00 o
Ons eerste bezoek gold dan de Hoog
ovens. Op het terrein van het bedrijf
werden we ontvangen door ir. H- P
Ingenhousz, lid der directie. In zijn
toespraak legde hij de nadruk op de
grote betekenis van deze fabriek voor
ons land. Door haar ligging aan een
open zeehaven is zij verbonden met
ai'.e wereldzeeën, welke de verbinding
vormen met de rijke ertsgebieden van
Zweden, Normandië, Spanje en Noord-
Afrika.Anderzijds la het verbonden met
het prachtige stelsel van binnenlandse
waterwegen, dat ons land bedekt en
het achterland, behorende tot de
stroomgebieden van Rijn en Ma-s. Tij
dens de crisis van 1930'37 waren wij
de goedkoopste producenten van giete
rij-ijzer in West-Buropa en exporteer
den naar alle Europese landen en dc
Ver. Staten.
Als nevenbedrljf is aan de fabriek
verbonden een ceihentfabriek, waarin
de slakken van de hoogovens worden
verwerkt. Deze fabriek kan jaarlijks
180.000 ton cement produceren. Geluk
kig voor ons land is deze fabriek enige
tiid geleden weer gaan draaien. Haar
produet vormt een onmisbare schakel
In het kader van de wederopbouw van
ons land
staat bier ook een grote stikstof-
fabriek, waarin het kookovengas ten
de'e „verwerkt" wordt met de stikstof
o't de tucht. De kunstmeststoffen, wel
men vervaardigde waren salpeter-
ke
*uur en kalksalpeter.
De Duitsers kwamen
Ja, we zeiden hierboven met nadruk
„waren", want de Duitsers kwamen. Er
Was eens een spreekwoord, dat zei'
„Waar de Turk zijn voet Zet, groeit
geen gras meer". Met een variant hier
op zouden we kunnen zeggen: „Waar
de Duitser kwam, staakten de motoren
hun Hed". Talloze Industrieën in ons
land
werden van al hun machines be-
Lang wist men dit op het
noogovenbedrijf te voorkomen, maar
tenslotte sloeg de Duitser ook hier zijn
slag
Men werkte juist tussen twee ulter-
a'en door. Aan de ene kent moest men
n e' te hard werken, maar het was ook
mot goed een zekere stilstand ln het
odrtjf te ontwikkeien, want dan had
e Duitser direct alles weggesleept.
Aanklagende stilte
We gaan het terrein op en betreden
oerst de grote machinehallen der stik-
«offabrlek. De hoge ramen, die anders
om zee van licht doorlieten, zijn dicht-
«ometseld. In de leeggeroofde hallen
an«t een sinistere stilte, een stilte
e hier niet behoort. Een rust.
algemene weerstoestand veran-
Jrt #1<*hts zeer langzaam. Verwach-
geldig Dinsdagavond: Halt tot
bewolkt, iets warmer, aanvan
ke'1k In u-
ve
ke'Ük In u
enige n het noorden hier en daar
dr0 re8en, overigens overwegend
zWakke wind.
welke een schreeuwende aanklacht in
houdt. Het hart van de fabriek, enkele
gigantische luchtsplitsingsapparaten.
waarin de lucht diepgekoeld en na
vloelbaarmaklng. gesplitst werd, zijn
verdwenen. De Duitser vorderde ze ten
behoeve van ztjn oorlogsindustrie. Het
gevolg ls, dat de fabriek stil moet
liggen, dit betekent een ware ramp
voor onze landbouw- Mede door de
totale vernieling van de stikstoffabriek
te Sluiskil kan de Nederlandse indus
trie niet voorzien tn de behoefte aan
stikstof. Het uitvallen van de fabriek
te Velsen komt neer op een verminde
ring van de opbrengst van landbouw
producten, welke gesteld kan worden
op 3W.009 ton tarwe of b.v. 1.5M.000
ton aardappelen!
Een veld met onkruid bleef over
Vervolgens kwamen we op de plaats,
waar eens de zware plaatwalseriLstond
Alle machines, inclusief de gebouwen
met een beginwaarde van 8 millioen
werden in 1913 door de Duitsers ge
vorderd en naar de Herman Goering-
werke bij Brunswijk overgebracht. Al
leen zien we nog de trieste fundamen
ten en de grote putten, waarin de
machines stonden opgesteld. Het ge
heel wordt overwoekerd door rijk
bloeiend onkruid- De walserij was het
sluitstuk van de staalfabrieken; met
het wegvallen hiervan zullen deze fa
brieken voor een groot deel worden
stilgelegd. Het ts thans van het groot
ste belang, dat deze geroofde Installa
ties zo snel moge'ijk uit Duitsland
worden teruggevoerd. Moge de gealli
eerden in deze een diep begrip tonen
voor de grote moeilijkheden, waarvoor
onze geplunderde en zich toch weer
oprichtende industrie, zich ziet gesteld
Eik lid der directie, dat wij spraken,
wees ons naast de verliezen ook de
lichtpunten, welke er nog zijn Vaak
kleinigheden, maar zij vormen de eer
ste mogelijkheden welke kunnen lei
den tot een algeheel herstel.
De Japanse troepen in het gebied van
Batavia voeren het bevel „staakt het
vuren" uit en bereiden zich voor op
onderhandelingen over de overgave,
aldus meldt de Amerikaanse omroep.
De Permanente Raad van de Minis
ters der vijf grote mogendheden, welke
op de conferentie van Potsdam werd
opgericht, zal op 10 September a.s. !c
Londen bijeenkomen. In deze bijeen
komst zullen in de eerste plaats de
voorwaarden voor de vredesverdragen
worden onderzocht voor de landen die
san de zijde van Duitsland hebben ge
vochten. Het verdrag met Italië korat
het eerst aan de beurt,
Eerste cursus 38 Augustus.
De commissie tot oprichting van
een Volkshogeschool in Noord-Hol
land is er in geslaagd een gebouw
te huren in Bergen (N.-H.), dat go-
legen is ln de duinen en bij uitstek
gunstig voor dit werk.
De eerste cursus zal worden gege
ven voor meisjes en jonge vrouwen
van 28 Augustus tot 9 September
a.s. In deze periode zal tevens de of
ficiële opening geschieden. Het
secretariaat van de commissie is ge
vestigd Vincent van Ooghweg 2,
Bergen (N-H.)
Voor 1 April 1946.
(Van onzen Rotterdamsen correspondent)
De Maas is vrij, de Rijn zal over enige
weken vjij komen. Dat betekent dus
dat thans eindelijk kan worden gewerkt
n-„nvoer van kolen, voor de
'eropbouw van ons land van zq essen
tieel belang. Ook thans nog blijft even
wel het transportvraagstuk met 'n veel
heid van moeilijkheden, vooral ook ln
organisatorisch opzicht.
Wat de Ruhr-kolen betreft, moeten
er eveneens nog moeilijkheden worden
opgelosl En door het internationale
aspect van dit vraagstuk z(jn deze
van nog veel ernstiger karakter. H»*
staat nu vast. dal Nederland 8 zal
krijgen van de kolen in het Ruhrge
bied Dit betekent, dat wij op 1 April
19*6 J.OW 900 ton kolen uit het Ruhr
gebied zullen hebben ontvangen. De
vraag is nu. hoe moeten die kolen
hier komen. In deze zal de vooroor
logse toestand, waarhij de Steenkolen
Handels Vereniging te Rotterdam de
invoer van kolen uit Duitsland in Ne
derland regelde, worden gehandhaafd
Een ander groot probleem vormt de
scheepsruimte. Ook de Nederlandse
Rijnvloot heeft zware slagen moeten in
casseren. Op het ogenblik is een Ne
derlandse missie onder leiding van mr
W. H. Andreae te Duisburg aanwezig,
om in deze aangelegenheid de Neder
landse belangen te behartigen. Behalve
met het opsporen, lichten en en terug
brengen van in Duitsland gezonken
Nederlandse schepen zal deze missie
zich ook bezig houden met het bevrach
ten der Nederland toekomende kolen
uit het Ruhrgebied.
Hierbij staan grote belangen op het
spel. vooral ten aanzien van een ver
deling van een gedeelte van de Duitse
binnenvloot over de bij de Rijnvaart
betrokken landen. Aanzienlijk meer
dan de helft van de Internationale
Rijnvloot was Nederlands bezit
Wanneer dus op billijke wijze Duitse
schepen worden verdeeld, zal dit moe
ten geschieden ia dezelfde verhouding
als die van het aandeel der onder
schelden vloten bij de vaart.
maar heeft gebeden. Dat kan hij noch
ik uitmaken. Indien het waar is heeft
de paus inderdaad gefaald. Een echt
christen bidt en werkt. Ais hij het een
of bet ander nalaat, ls er iets niet in
orde met zijn christen-zijn.
Het is misschien in het verleden de
fout geweest dat een christen te veel
„bad" en een socialist te veel „werkte"
Het een zai het ander moeten aanvul
len. Wie na de bevrijding lectuur in
beide richtingen heeft gelezen, zal moe
ten erkennen, dat ik in deze overtui
ging niet alleen sta.
Onze lezers aan het woord i
De heer H. J. Engel schrijft o«w:
Ik kan me levendig voorstellen hoe
de heer Schoeffel-enberger tijdens de
bezettingstijd kan hebben zitten hun
keren om weer eens naar de pen te
grijpen om een zijner befaamde „inge
zonden" aan de „Heldersche Courant"
te kunnen richten. De eerste bevrij-
dingsroes is nog maar nauwelijks ten
einde of we hebben ai weer enkele
van zijn geestesproducten te verwerken
gehad.
Op zijn laatst verschenen stukje, be
treffende het gezinsleven en de opvoe
ding van onze jeugd.-kan ik niet nala
ten even te reageren
Mijn reageren wil niet anders zijn
dan een getuigen. En ik getuig hier
ais christen. Ik getuig niet voor het
christendom, zoals we dat door de
eeuwei^,. hebben leren kennen. Het „of
ficiële christendom" met zijn fouten,
en zijn goede resultaten. Ik getuig hier
voor Christus an Zijn Evangelie. Wie
zich tot deze bronnen van het christen
dom wendt en zich niet blind staart op
de gebrekkigheden van het officiële
christendom, zal moeten erkennen, dat
hierin ligt een programma van sociale
opbouw van revolutionnair karakter.
Naast het persoonlijke, dat in het
christelijk geloof ligt, in het staan van
de mens tegenover zijn God, zoals
Christus hem dat leert, ligt heel sterk
het sociale elemant- En dit sociale ge
voel zal juist uit dit persoonlijk bele
ven voortkomen Dit ls misschien wel
wat men tegenwoordig personalistisch
socialisme noemt. Als dit zo la, dan ls
er met dit modewoord niets nieuws
onder de zon.
Dit persoonlijk beleven, dat ons zal
moeten voeren naar de wereld en haar
sociale noden, zal toch gevormd moe
ten worden bij de jeugdige mens in die
omgeving, waar aan zijn persoonlijke
opbouw wordt gewerkt: het gezin. En
later komsn daarbij die inrichtingen
van vorming, die op deze basis voort-
werken.
Het geestelijke zal boven het mate
riële dienen te gaan! Er niet omge
keerd, zoals de heer S. denkt, die
meent dat alleen de betere sociale om
standigheden de mensheid uit „de poel
van ellende" zal kunnen halen- Neen,
daar vliegen -ve niet ln. Dat heeft de
nationaal-socialistische vogelaar ons
ook trachten wijs te maken. Die toonde
ons ook zijn nieuwe volkswijken en
prachtige auto-wegen en wat al niet
meer op materialistisch gebied. Maar
de „domme Hollander" keek verder:
en wat het einde geworden Is, daarover
behoevsn we nu niet meer te praten.
En het Is toch wel mede aan het
„christelijk" inzicht van *t Nederlandse
volk te danken geweest, dat het hier
heeft weerstand geboden, al zal ik niet
graag zeggen dat de motieven hier al
tijd christelijke waren en dat de mid
delen van het verzet immer door een
christelijke geest waren ingegeven.
Maar dat doet hier niet ter zake.
En als Stalin ons niet anders te bie
den heeft dan alleen maar deze mate
riële vooruitgang, dan zal lk hem als
christen evenzeer afwijzen, als ik het
Hitier heb gedaan. Als het moet zal ik
als christen materiële armoede prefe
reren boven geestelijke armoede Men
zegge niet dat dit het welbekende
„opium voor het volk" is. Wie dit be
weert kent niet de geest van Christus,
maar staart zich alweer blind op dat,
wat zich als ware christenheid ln bet
verleden heeft gepresenteerd en niet
anders was dan handlanger-zijn van
de wereldse machten.
De heer S- «egt, dat de paus «lies»
