HELDERSCHE COURANT
Indonesië een gelijkwaardige rol in
bel Koninkrijk
INDONESIË
Weldra Ontbijtkoek, Beschuit,
Biscuits en Gebak
in de branding
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
DE NEDERLANDSE VLAG TE BATAVIA GEHESEN
DE NICA WORDT INGESCHAKELD
Geallieerden erkennen
Soekarno niet
Uiteenzetting van Min.
Logemann te Londen
WEERBERICHT
De verklaring van de
Koningin
De NICA wordt zoo
spoedig mogelijk in
geschakeld
Minister Logemann
teruggekeerd
Onze vlag gehesen
Stalin verlangt vrede
De Londense
conferentie geëindigd
De raad van Ministers
van Buitenlandse zaken
is gisteravond geëindigd
zonder tot een overeen
komst te zijn gekomen.
Een goed bericht
WOENSDAG I OCTOBER IS45.
Je Jaargang N». Ï51.
VERSCHIJNT DAGELIJKS
Advertenties 11 cent per millimeter
HOOFDREDACTEUR: J. BIJLSMA
ABONNEMENT PER KWARTAAL: Stad en
omgeving 1 2.60Postabonnementen t 3.00
Terwijl de controverse betreffende de Indonesische regering op Java ver
scherpt werd door de publicatie van de verklaring van de Nederlandse regering,
verwachtte men te Batavia de aankomst van den Nederlandsen afgezant, dr.
Hubertus van Mook, met wat misschien een „vredes-aanbod" aan de Javaanse
nationalisten zou kunnen zijn. Sir Philip Christison, geallieerd bevelhebber in
Nederlands Oost-Indië, zeide te hopen, dat dr. van Mook in staat zou zijn eyn
verklaring af te leggen, welke de Indonesische nationalisten zou tevreden stellen.
Terzelfder tijd werd meegedeeld aan
Soekarno dat de geallieerde bezettings
macht geen „Indonesische republiek"
of enigerlei andere regering, gevormd
door een partij, zou kunnen erkennen.
Dit werd uiteengezet voor Soekarno,
Mohammed Hatta, vice-president van
de Indonesische republiek en andere
leden van het kabinet door een staf
officier van schout-bij-nacht Patterson,
den oudsten vertegenwoordiger van
admiraal Mountbatten te Batavia. Pat
terson heeft verklaard, dat Soekarno
en zijn collega's hun volledige mede
werking hebben aangeboden bij het
Pogen om op Java reeht en orde te
handhaven. Soekarno moet hebben ge
zegd, dat hij zijn volgelingen reeds
instructies heeft gegeven om met de
geallieerden samen te werken. Het
bezettingsleger der geallieerden, dat
Batavia is komen „overnemen", is op
vreedzame wijze ontvangen en de bur
gerlijke aangelegenheden op Java zul
len worden behandeld door het Ned.-
Indisch burgerlijk bestuur, aldus een
Reuter-telegram.
Voorts werd er in de verklaring weer
de naduk op gelegd, dat de Nederlandse
regering Oost-Indië een gelijkwaardige
roI in het totaal, het Koninkrijk, wil
laten vervullen met volledige vrijheid
°m zelf zijn binnenlandse aangelegen-
beden te regelen.
Min, Logemann heeft op een pers
conferentie in Londen een uiteenzetting
gegeven met betrekking tot de houding
Var> de Nederlandse regering ten aan
zien van de toestand op Java. De Ned.
regering zou in geen geval onderhande
len met dr. Soekarno, het hoofd van de
"Z g. Indische nationale regering". Ver
der verklaarde min. Logemann, dat
Nederland volkomen vertrouwen stelde
zijn grote geallieerde bondgenoten,
die ongetwijfeld het enige wettige be-
wind op Java - de regering van Nederl.
Oost-Indië zouden helpen handhaven.
Over de Britse houding liet de minister
niet uit. Wel zei hij, dat met En
geland door zijn regering werd onder
handeld. Ook had hij niets toe te voe-
Sen aan zijn verklaring aangaande de
ederlandse politiek naar aanleiding
de mededeling, dat de plaatselijke
Brt*«e militaire bevelhebber, generaal
Philip Christison, had aangekon-
'gd, dat hij zou trachten de Neder-
Zwakke wind, licht tot half be-
*1. droog weer, koude ochtend
Plaatselijk mist. Overigens nor-
a e temperatuur
landse vertegenwoordigers te doen
plaats nemen aan de conferentietafel
met de Indonesische leiders, die bewe
ren de regering op Java te vormen.
De minister lichtte het Nederlandse
standpunt als volgt toe:
Soekarno is niet te beschouwen als
een representatief Javaansch nationa
list maar hij is een demagoog, die zich
aan de Japanners had verkocht. Steun
zou hij enkel hebben van een deel der
jongere generatie, dat door de Japan
ners in militaire en half-militaire or
ganisaties was gestopt en dat haat
tegen alle blanken was bijgebracht. De
minister schatte hun aantal op ten
hoogste dertigduizend. In de derde
plaats herinnerde de minister aan de
verklaringen van H. M. de Koningin,
afgelegd 1942 en inhoudende, dat Oost
en West-Indlë gelijkwaardige delen van
het Nederlands Koninkrijk zouden zijn
met het gebied in Europa. Deze belofte
zou zo spoedig mogelijk ingelost wor
den. De Nederlandse regering zond,
van Nederland uit, Indonesiërs ook
nationalisten naar Indië, die bereid
waren gebleken samen te werken met
de 'Nederlandse regering ten einde
Indonesië zelfbestuur te verzekeren.
Nederland wenst slechts te onderhan
delen met nationalisten, wier methoden
geen verlengstuk vormen van de Ja-
paase politiek.
Admiraal Patterson beeft verklaard,
dat de NJ.C-A. onmiddellijk de be
stuursfuncties zal vervullen in alle ge
bieden, die geleidelijk aan door de
geallieerden bezet zullen worden.
De minister van overzeese gebieds
delen, prof. J. H. A. Logemann, ls gis
teren per vliegtuig uit Londen, waar
hij met een vooraanstaande figuur van
het ministerie van buitenlandse zaken
besprekingen heeft gevoerd in verband
met de recente ontwikkelingen met be
trekking tot Nederl.-Indië. in de
residentie teruggekeerd.
Zondag werd de eerste Nederlandse
vlag gehesen voor wat vroeger de wo
ning van den resident te Batavia was
en thans geallieerd hoofdkwartier is.
Naast de Nederlandse driekleur wap
peren de Britse en Amerikaanse vlag
gen, doch de vlaggestok, waaraan de
Nederlandse vlag is bevestigd, steekt
boven de andere uit.
De Nederlanders, dte zulk een
schouwspel gedurende drie en een half
jaar niet hebben gezien, getroosten zich
lange wandelingen om dit te zien.
Britse matrozen die geposteerd staan
hij de ingang, overtuigen de Indone
siërs, dat dit geen grap is en dat er
geen misverstand mogelijk i3.
Stalins oprecht verlangen naar vrede,
dat ten nauwste verbonden is met
zijn overtuiging, dat Duitsland en Japan
stevig moeten worden aangepakt, is na
drukkelijk in het licht gesteld door den
Amerikaansen senator Pepper. die mo
menteel een reis maakt in Europa en
het nabije Oosten.
Met de aflevering van ontbijtkoek aan het publiek zal weldra een begin
.«maakt Per 12 October zal de eerste koopbon worden aangewezen,
worden tn «tiotrihutiA gebracht
4 weken
de beschuitbon wordt gelijktijdig een bon
biscuits is suiker
creamcrackers en „zoutjes" in normale ver-
Beschuit zal tegen het einde van October eveneens in distributie
worden op een speciale bon voor 70 gram (dit is een normale rol) per
voor alle leeftijdsgroepen. Naast de beschuitbon wordt - -
bekend gemaakt voor biscuits, toast of wafeltjes. Voor deze
beschikbaar gesteld, zodat biscuits,
houding kunnen worden disponibel gesteld. Het rantsoen zal 125 gram aedraeen_
Ook dit rantsoen zat voor 4 weken gelden, en zal telkens 2 weken later gevolg
worden door een bon voor 75 gram koekjes, gebak en dergelijke.
De thans reeds in het Oosten en Noorden van het land naar keuze p
rnstbon voor kinderen beschikbaar gestelde kinderbiscu.ts, zal binnenkort ook
het Westen des lands op deze wijze verkrijgbaar zijn.
door
C. VAN ROSSUM.
II
De overwinning, die Japan in 1904-
1905 op Rusland behaalde, wordt be
schouwd als het begin van het ont
waken van de Oost-Aziatische landen.
Ook in Nederlands-Indië ging deze
geest niet onopgemerkt voorbij. Vooral
in de eerste wereldoorlog won deze
stroming in kracht en daarbij stond
Japan op de voorgrond. Profiterende
van de moeilijkheden in Europa wist
dat land zijn machtspositie geducht te
versterken.
Het beperkte de strijd, aan de zijde
van de geallieerden, tot Oost-Azië en
wist de Duitser uit zijn machtsgebied te
verdrijven en bij de vrede van Ver-
saijles wist dit land de Duitse koloniën
als mandaatgebied te verkrijgen.
Ook in deze oorlog was de Japanse
tactiek hetzelfde. Duitsland heeft niet
veel aan zijn bondgenoot gehad. Het
■loet van den Japanner was: „uitschake
ling van elke Westerse invloed in Oost-
Aziatische aangelegenheden". „Azië
voor de Aziaten", was de leuze en daar
werd alles aan ondergeschikt gemaakt.
De leiding zou nu natuurlijk aan Japan
komen, evenals Europa onder Duitse
leiding moest komen.
'In Nederland werd en wordt nog
niet voldoende begrepen, dat Westerse
woorden en benamingen niet- gebruikt
kunnen worden voor Oosterse toestan
den. Een Russisch bolsjewisme is nog
geen Aziatisch bolsjewisme en een
Westers communisme zou zich moeilijk
kunnen verenigen met het Russisch
'ommunisme, wanneer wij de doel
stellingen zien, die hier de communisten
verspreiden en die in Rusland niet
worden geduld.
Wij kunnen toch niet van een demo
cratie spreken, waarbij vrijheid van het
woord en het recht van vereniging en
vergadering niet worden toegelaten.
Vrijheid is in Rusland een ander be
grip dan in West-Europa. De Russische
revolutionnairen verstaan daaronder in
de eerste plaats sociale vrijheid en niet
politieke vrijheid. Als wij zien dat Rus
land naar buiten a'ls nationale eenheid
een krachtige buitenlandse politiek
voert, dan hebben zij ie diepere zin
van het Marxisme beter begrepen dan
in het Westen. Volgens het beginsel dat
sociale vraagstukken eerst dan goed
aangepakt kunnen worden, wanneer de
nationale vrijheid gewaarborgd is,
wordt in het huidige Rusland volkomen
toegepast.
Ook in Indonesië werd dat beginsel
overgenomen, waaraan het Oosters in
stituut te Moskou wel niet vreemd zal
zijn, daar hier verscheidene Indonesiërs
werden opgeleid en velen van hen in
de huidige gebeurtenissen een belang
rijke rol spelen. De Partai Kommunist
Indonesia is practisch gesproken een
nationalistisch streven. Het streven
naar zelfstandigheid behoeft de Indische
regering niet te dwarsbomen, iets an
ders wordt dat, wanneer dat leidt tot
rustverstoringen. In 1926 en 1927 werd
de regering genoodzaakt tot optreden,
'.oen bekend werd; dat een algemene op
stand op Sumatra en Java dreigde.
Deze opstand werd gesteund door bet
buitenland en vooral Moskou bad hier
in de hand. De regering verklaarde Jan
ook. dat de oorzaak van de communis
tische agitatie niet In Indië zelf eezocht
moest worden en evenmin haar oor
sprong vond in een onder de bevolking
heersende ontevredenheid.
Het eerste artikel werd opgenomen
in ons nr. van Dinsdag 2 October.
