HELDERSCHE COURANT
„Lijkschouwing" van de Londense Conferentie
INDONESIË
Marine in conflict te Rotterdam
in de branding
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Zal er nog opheldering komen
Verklaring van Byrnes
Verscherpte tegenstel-
hngen.
Radio-Moskou over de
conferentie,
Deblokkering van f100,
De „Piet Hein" weer terug
Hel weerbericht
Oorzaak de huisvesting
pONDERDAG 4 OCTOBER 1945.
3e Jaargang Vn J52.
VERSCHIJNT DAGELIJKS
Advertenties 11 cent per millimeter
-ABONNEMENT PER KWARTAAL: Stad en
omgeving t 2.60Postabonnementen t 3.00
Na de conferentie te Londen, waarvan zoveel goeds werd verwacht, weer
lot het velleden behoort, komen nog talrijke beschouwingen los. Deze ken
merken zieh door optimistische, maar vooral door pessimistische uitspraken.
Het is een wisseling van licht en donker, gelijk het verloop der conferentie zelf
ook gekleurd was.
Ondanks de heftige botsingen tussen
Bevin en Molotof, heeft een meer-
belovende toon geklonken in een ver
klaring, welke Dinsdagnacht vanuit de
Amerikaansche ambassade door Byrnes
yerstrekt is.
Hierin wordt gezegd, dat op breed ter
rein wel overeenstemming is bereikt en
dat de geschilpunten in een geest van
begrip besproken zijn. Ook Wang heeft
zich in deze zin uitgelaten. Niettemin
blijkt uit een mededeling van Reuters
correspondent te Washington, dat daar
zeer ernstige stappen worden onder
nomen om, zo spoedig als maar enigs
zins mogelijk is, tot een conferentie van
de Big Three te komen, teneinde te
voorkomen, dat de wereld zal worden
verdeeld in twee groote kampen.
Reuters diplomatieke correspondent,
Sylvain Mangeot, vestigt in het bijzon
der de aandacht op het feit, dat de
Britse regering zich tegen iedere poging
om te komen tot een wereld-dictator
schap van de Big Three pertinent ver
zet, De Britse regering is van oordeel,
Ast het volstrekt ontoelaatbaar zou zijn,
wanneer aan de staten, wier bijstand
in de oorlog van zoveel betekenis is
egweest voor de geallieerde zaak, thans
het recht zou worden ontzegd hun stand-
funt naar voren te brengen inzake de
hekomstige vrede. Het schijnt, dat
Bevin een voorstel van Byrnes warm
heeft gesteund, waarin de gedachte ge
opperd werd van een wereldvrede-
conferentle, waartoe alle bij de gealli
eerde zaak betrokken staten zouden
worden uitgenodigd ook de dominions
Indië.
Wat echter in zelfs de nabije toekomst
za' gebeuren ia onmogelijk te voor
spellen.
voor een persconferentie heeft Byr
nes een uitvoerige verklaring afgelegd
an de handelingen der conferentie. Hij
telde o.a. te verwachten, dat de raad
an ministers van buitenlandse zaken
r1" werk voort zou zetten. Het groote
cschilpunt was louter een aangelegen-
®'u van interpretatie van de tekst van
verklaring van Berlijn. Het is nooit
Si- 'ing van de Ver. Staten ge-
ke®8' de tekst dier verklaring zo nauw-
"rig °b te stellen als men met vij-
vertT Z0U doen: ket was immers een
Stat arins van vrienden. Ook de Ver.
v, en voelen niet voor exclusieve
■hoee3serdragen' die dan aan andere
sendheden zouden worden voorgelegd
k, de mededeling: als 't u blieft,
"•xenan.
duur"* 6€n vre<te zou niet van langen
ctjn j en verdrag zou niet meer
b»aninan een stuk papier met daarop de
8 van twee of drie regeringen.
De correspondent van dit blad te
New-York zegt, dat de betrekkingen
tussen Amerika en Rusland zeer gespan
nen zijn geworden. Het door Bevin aan
Molotof toegevoegde verwijt, dat zijn
tactiek „Hitleriaans" was, komt de
meeste Amerikanen juist voor, al is
het niet diplomatiek. Men acht het ken
merkend, dat het bezoek van maar
schalk Zjoekof aan de Ver. Staten is
uitgesteld. Naar de mening van Ame
rikaanse diplomaten is het resultaat
van de conferentie der ministers van
buitenlandse zaken dit, dat de wereld
gesplitst is in twee grote bloes, t.w. het
Westerse bloc onder leiding van Ameri
ka en Engeland en het Russische bloc,
bestaande uit de Sovjet-Unie en de door
haar beheerste Balkanstaten.
Radio-Moskou heeft een uiteenzetting
gegeven over de te Londen gevoerde
besprekingen en daarbij het Russische
standpunt nog eens in duidelijk licht
gesteld. Dit komt in het kort hierop
neer, dat Rusland van oordeel is, dat
geen staten vredesverdragen kunnen
ondertekenen, met staten, waarmede zij
niet in oorlog zijn geweest. Daarom
dienen Frankrijk en China niet betrok
ken te worden in de vredesverdragen
met Hongarije. Roemenië en Bulgarije,
terwijl Frankrijk het volste recht heeft
wel mee te tekenen in het verdrag
met Italië. De vrede met Finland komt
volgens dit standpunt alleen voor
rekening van Engeland en Rusland.
Rusland meent, dat aldus te Potsdam is
overeengekomen
Ook voor „zelfstandigen".
In de „eerste uitvoeringsbeschikking
deblokkering 1945" heeft de Minister
van Financiën het aantal van hen, die
uit hoofde van een zelfstandig beroep
wekelijks over f 100 in contanten ten
laste van hun geblokkeerde of hun gira
le rekening kunnen beschikken, aanzien
lijk uitgebreid. Thans komen mede in
aanmerking al diegenen, die zelfstandig
als hoofdberoep uitoefenen het beroep
van: kunstschilder, beeldhouwer, toon
kunstenaar, letterkundige, belastingcon
sulent, economisch of bedrijfseconomisch
adviseur, raadgevend ingenieur, beëdigd
taxateur, expert terzake van het assu
rantiewezen, repetitor, makelaar en par
ticulier verpleger.
De Marine Voorlichtingsdienst meldt:
Gistermiddag om half zes arriveerde
aan de 3teiger van de Holland-Amerika
lijn te Amsterdam Hr. Ms. torpedojager
„Piet Hein", die enkele weken geleden
in Engeland van de Engelse marine is
overgenomen. Het schip behoort tot een
der nieuwste typen torpedojagers. Het
werd in 1934 in dienst gesteld en nam
deel aan het escorteren van Russische
convooien.
De bemanning bestaat voor het groot
ste gedeelte uit oorlogsvrijwilligers, die
gegroepeerd zijn rond een oude kern
van ervaren matrozen en onderofficie
ren. die gedeeltelijk uit krijgsgevangen
schap zijn teruggekeerd.
Het schip zai vermoedelijk tot 22 Oct.
in het vaderland blijven om daarna
naar Indië te vertrekken
De „Piet Hein" is momenteel onze
grootste jager. Hij meet 2400 ton en is
bewapend met vier 4,5 inch kanonnen, 4
dubbelloop Oerlikon-luchtafweerkanon-
nen en 1 dubbel Beadfort-luchtafweer-
kanon.
De officiële overdracht van het schip
van de Engelse aan de Koninklijke Ma
rine. zal tijdens het verblijf in Neder
land geschieden
^fshin r^e3POn<lent van de Dai|y Mail te
Esprok °a Zegt' 1131 aldaar plannen
*Ult worden voor een volledige
te het r samenwerking tussen Amerika
tele staf** gemenebest, met een gene-
^^^^voor alle strijdkrachten.
^eseno' j to' half bewolkt, over-
°0rniau i og weer. zwakke wind,
"^^temperatuur.
(Van onzen Rotterdamaen corr.)
Er is een zeer ernstig conflict uitge-
breken tussen de Marine en de bevol
king van Rotterdam, een tegenstelling,
die thans tot tn hoogste instantie wordt
uitgevochten. Oorzaak is de huisvesting
van de te Rotterdam gestationneerde
onderdelen van de Marine.
Veel keus heeft men in het gebom-
bardeerde, aan grote gebouwen zeer
arme Rotterdam niet. Als zo vaak werd
ook hier gebruik gemaakt van J
ruimte en men heeft daarvoor gekozen
het fraaie nieuwe gebouw van de Aca
demie voor Beeldende Kunsten en
Technische Wetenschappen. Nu ae
schoolvacantie» achter de rug ito. acht
men het evenwel van het grootste be
lang, dat juist hier het b"derwus za
worden hervat. Ons land »1 «traks
veei technici nodig hebben zodat het
technisch onderwijs - en bet gaat J_
de Rotterdamse Academie om niet min
der dan 2400 leerlingen! - van i
grootste importantie moet worden ge
acht.
Nu staat er een vroeger als meisjes
HBS gebruikt schoolgebouw leeg i
Witte de Withstraat. Dit is evenwel
e-n oud gebouw, heel wat minder fraai,
dan de Academie en deze accomodatie
werd dan ook als behuizing voor de
Marine afgekeurd. Intussen hebben de
ouders van de leer.ingen der Academie
aeze kwestie aanhangig gemaakt bij
den Minister van Marine. Zo ui deze
aangelegenheid tot zelfs in den Minis
terraad gekomen.
De minister van Marine heeft doen
weten, dat de ontruiming van de Aca
demie hem inderdaad dringend nood
zakelijk voorkwam. De Marine-autori
teitan weigerden evenwel het oude
schoolgebouw in de Witte de Withstr
te betrekken en zo zouden zij terecht
komen in het schoolgebouw aan de
Zwartewaalstraat, in gebruik als lagere
school en u.l.o.
Dit is de enige u.l.o.-scbool op de
linker Maasoever, welke nog vrij is,
hetgeen de ouders van de leerlingen
dezer school op hun beurt aanleiding
gaf scherp te protesteren. En ook de
ouders van de leerlingen van de Aca
demie blijven zich roeren. Zij hebban
thans een nieuw protest gericht tot
den minister van Marine. Bovendien
heeft thans het Nederlands Instituut
van middelbare technici met nadruk ter
kennis van den minister van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen ge
bracht, dat een blijvende stagnatie in
het onderwijs aan de Academie van
zeer ernstige aard moet worden geacht.
Deze kwestie heeft op de bevolking
van Rotterdam geen prettige indruk
gemaakt. De bevolking heeft een open
oog voor de huisvestingsmoeilijkheden
van de Marine, maar zij is ernstig te
leurgesteld in het hegrip dat de Marine
omgekeerd schijnt te hebben voor de
ernstige toestand, waarin Rotterdam in
ên door de oorlog is gebracht.
door
Dra, C. YAN ROSSUM.
III
Hieronder geven we het slotartikel
over het belangwekkende Indonesische
vraagstuk. Het tweede artikel besloot
de heer v. Rossum in ons nummer van
gisteren met er op te wijzen, dat de op
standige beweging op Java en Sumatra
gesteund werd door het buitenland en
vooral Moskou bleek hierin de hand
hebben.
De grote belangstelling voor Indische
zaken bleek wel uit de werkzaamheden
van het Comité Exécutief Liga te Mos
kou, waar de Indonesiër Semaoean het
woord voerde en de Ligue Anti Colo-
niale, waar de Duitse communist W.
Münzenberg de leiding had. Van 714
Februari 1927 hield de ligue een congres
te Brussel. Dit congres werd bijgewoond
door afgevaardigden van de Perhim-
poean Indonesia (Indonesische vereni
ging). De gedelegeerden waren Moham
med Hatta, nu één der voornaamste lei
ders van de extréme nationalistische
beweging op Java, en Nazir Panantjak.
Er werd een Hollandse liga secte opge
richt, die echter niet de instemming had
van de S.D.A.P., die zich uit de liga te
rugtrok en verklaarde: „dat zij de zaak
der overheerste volken in het algemeen
en voor de onafhankelijkheid van In
donesië in het bijzonder zou blijven
ijveren". In Indonesië duurden de troe
belen voort en na lang aarzelen greep
de regering in en werden de leiders ge
ïnterneerd.
Het communistische optreden had ech
ter tengevolge, dat nationalistische en
religieuze stromingen ook meer activi
teit begonnen te ontwikkelen. Als leider
trad hierbij op de voorgrond Soekarno.
Hij predikte ai spoedig het „Indonesië
los van Holland"! Het imperialisme en
kapitalisme werden ais de grote vijan
delijke machten voorgesteld en daarme
de moest een Indische massabeweging
ontketend worden. De rode vlag met
hamer en sikkel werd vervangen door
een rood-wit vaandel met de kop van
de wilde banteng (wilde buffel), als
symbool van ontembare kracht. Hun
doel was stichting van een republiek.
Het optreden van Soekarno bracht
grote onrust onder de bevolking en de
regering liet Soekarno met vier anderen
arresteren en strafrechterlijk vervolgen.
De opgerichte Partai Nasional Indonesia
werd verboden. Al spoedig werd nu de
ze partij ontbonden en opnieuw geor
ganiseerd in de Pendikian Nasional In
donesia onder leiding van Mohammed
Hatta. oud voorzitter van de Perhim-
poean Indonesia. Na zijn bevrijding in
1931 werd Soekarno de leider van de
partij, die dadelijk agressie! optrad. Dit
optreden leidde tot zijn internering op
Flores en Hohammat Hatta kwam in
1934 te Boven Digoel terecht. Zo zien
wij dat de oorspronkelijk communis
tische propaganda volkomen werd over
genomen door de Indonesische nationa
listen en dat de anti Nederlandse be
weging door hen geleid, niet meer de
instructies van Moskou ontvangt, of
schoon Moskou niets liever deed dan het
"uur aanwakkeren. De Perhimpoean
Indonesia was niet afkerig met de Com
munistische Partij Holland samen te
werken Deze propaganda strekte zich
uit tot de in Nederland vertoevende
Indische zeelieden, huisbedienden en z.g.
hutjongens der mailboten. De leider»
der Nederlandse communisten toon'1|e*
grote belangstelling voor de gang
«1 Het tweede artikel werd opgeno
men in ons nr. van Woensdag 3 Oct.
(Zie vervolg pagina 3).
