HELDERSCHE COURANT
Onze vrouwen en kinderen zuchten nog in de kampen,
de Jappen logeren in luxe berghotels!
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
In Bandoeng en Soerabaia zwaait
Soekarno de scepter
Nogmaals:
WIE STEM IK?....
Prof. Schermerhorn
over Indië, politieke gevangenen en de verkiezingen
WEERBERICHT
VRIJDAG S OCTOBEE IMS.
3e Jaargang No, S53.
VERSCHIJNT DAGELIJKS
Advertenties 11 cent per millimeter
HOOFDREDACTEUR: J. BIJLSMA
ABONNEMENT PER KWARTAAL: Stad en
omgeving 2.60Postabonnementen l 3.00
Vier van Soekarno's volgelingen heb-
ten de Japanners verdrongen en de
controle van twee van de belangrijkste
steden op Java, n.1. Bandoeng en Soe-
rabaja, zo werd gisteren officieel nit
Bandoeng gemetd.
Associated Press meldt uit Batavia,
dat de Indonesiërs beweren, dat hun
leger uit 35.000 man bestaat, met nog
10.000 leden van het Moslim leger als
vrijwillige reserves, terwijl nog 75.000
Indonesiërs door de Japanners werden
opgeroepen.
De „Daily Mail" van Woensdag 3 Oc-
tober bevat een artikel van de hand van
Noël Monks, die uit Batavia een uit
voerig artikel schrijft over de toestand
aldaar. Wij laten het hieronder volgen:
„Germ&ny for ever".
Een slanke, blonde man in de uniform
van de Duitse marine stond gisteravond
in een Chinees restaurant hier ter stede
op, en zijn glas met Japanse sake op
heffende riep hij in het Engels „Ger-
many for ever". (Duitsland boven alles).
Een luid applaus volgde van een groep
Indonesische, door de Japanners uitge
ruste, soldaten en van Japanse officieren,
die, in verlegenheid gebracht, aan andere
tafels hun rijst aten en dedea alsof zij
Biets hadden gehoord.
Dit is één van de dwaze dingen, die
men hier toelaat te gebeuren in dit land
wegens gebrek aan een sterke, doelbe
wuste politiek van de zijde der bezet
tingsautoriteiten, die, naar het toeval
wil, Britten zijn.
De Duitser, die deze toast uitbracht,
was een lid van de bemanning van een
Duitse onderzeeboot die hier gegrepen
Werd toen de Japanners zich overgaven.
Hij en zijn kameraden, wandelden hier
sindsdien nog altijd vrpnd, vrij als een
vogel in de lucht en moeilijkheden ver
wekkende.
Voorts >gn er nog 10.004 zwaarzieke
Europese vrouwen en kinderen in de
gruwelijke concentratiekampen, omdat
t' elders nog geen accomodatie is. Doch
4e Japanners worden de bergen in ge
sneden naar luxe hotels met tennisbanen
en zwembaden.
De Britse autoriteiten handhaven den
collaborateur en anti-geallieerden „haat-
koopman" dr. Soekarno, den mario-
Bettenleider der Indonesische nationa-
•stische beweging, die zelf zijn colla-
oratie heeft bekend op zijn „presiden
tiele" post.
De Britten dringen er op aan, dat de
ertegenwoordiger van de Nederlandse
cgermg in Oost-Indië, de zachte ge-
Barde heer van der Plas, met hen (de
tionalisten der groep Soekarno) samen
werken om de orde te herstellen.
Hoe men ook de zaken hier bekijkt, en
ik heb gepoogd ze van alle zijden te be
zien, één ding is zeker: onze geallieer
den, de Nederlanders, wier ondergrond
se beweging de meest strijdbare in
Europa was, wordt hier een zeer rauwe
behandeling toegediend.
De Japanners hebben een legaat van
haat en geweld achtergelaten en zij
pogen daaraan heimelijk nog voedsel te
geven in de persoon van dr. Soekarno,
die met voorliefde in zichzelf den
Gandhi van Zuidoost-Azië ziet.
Op iedere tram, die hier rjjdt, is een
anti-Nederlandse slagzin geschilderd...
in de Engelse taal.
De enige Nederlandse vlag, die ik h:»r
heb zien wapperen, is die bij het ge*
allieerde hoofdkwartier. Een schilde
wacht van de Britse marine staat er
naast. De door de Japanners getrainde
troepen van Soekarno controleren door
de gehele stad of er geen rood-witte
Indonesische vlaggen worden ver
wijderd.
De Britse bevelhebber hier heeft dui
delijk gemaakt, dat zijn troepen alleen
Batavia zullen bezetten en het gehele
achterland van Java aan de Japanners
en hun Indonesische marionettentroepen
zullen overlaten.
De Indonesiërs hebben voldoende
wapens.
De Indonesiërs hebben de beschikking
over meer dan voldoende Japanse wa
pens, die hun de beheersing over het
gehele achterland van Batavia
lenen.
Deze erfenis van haat en woede, die
aan de Nederlanders werd vermaakt,
door den Japansen veldmaarschalk
Terauchi als één van zijn laatste offi
ciële daden voor de capitulatie, zullen
een grote tragedie voor ohzen bond
genoot worden, als de verenigde naties
niet onmiddellijk een flinke houding
aannemen. Onze tegenwoordige politiek
schijnt er een te zijn van „wachten en
toezien" en van de dingen op hun be
loop te laten.
Onze lezers aan hel woord:
Door de actualiteit van het Indische
vraagstuk, was de beantwoording van
den heer Heuvelman min of meer in de
knel gekomen. Er waren lezers van ver
schillende richting en overtuiging, die
gereageerd hebben op het stuk van den
heer H. Wij plaatsten reeds het ant
woord van den heer Potjewijd. Hieron-
ver" der nemen we de quintessence over uit
enige brieven, die ons gezonden werden.
De heer C. Egmond, te Anna-
Paulowna, schrijft o.m.:
„De door U aangehaalde toestanden
van vóór 1940 zijn juist gezien. Nog
juister die van vandaag de dag. Pijnlijk
juist heeft U geconstateerd, dat de so
ciaal-economische positie van U en Uw
mede-arbeiders slecht is.
U verlangt sociale rechtvaardigheid,
beste vriend, hoger lóón enz.
Begeeft U niet op het glibberige poli-
i tieke terrein. U schijnt daarin trouwens
Ik heb'zowel met Nederlandse autori- a[ ervaring te hebben opgedaan. Maar...
teiten als met den stroman Soekarno en i s[u;t u aan bij die organisatie, die strijdt
voor de sociale en economische belan
gen van alle werknemers in het a' ge
meen en van haar leden in het bizouder,
n.1. de Eenheidsvakcentrale.
Zij staat voor U open. ongeacht uw
politieke of godsdienstige overtuiging!
zijn kabinet gesproken, en ik heb het
gevoel, dat de Nederlanders hier in de
steek gelaten zijn.
De Nederlanders kunnen geen vol
doende voorraden aanvoeren voor hun
vrouwen, omdat hun schepen in Aus
tralië worden opgehouden en de rest van j jjet ;s geen onbetreden pad, dat U be-
hun eens zo grote handelsvloot in dienst I Wandelt. want er gingen reeds ruim
is van de verenigde volken, voor wie zij j 170.000 arbeiders van hoofd- en hand
Britse en Austr ische krijgsgevangenen i diezelfde weg
naar huis brengen of Amerikanen van
Europa naar Amerika vervoeren.
Den Helder
NOG RUSTIG WEER.
Aanvankelijk zwakke> iater matige
hail tusseB Zuidoost en Zuidwest,
och, t0t zwaar bewo1
zelfa mist' overwegend
- ie temperatuur.
plaatselijk
droog,
In het gebouw Kalverstraat 111 te
Amsterdam, waar eens het Duitse ver
keersbureau gevestigd was, zetelt thans
het Amsterdamse bureau van de rege-
rings-voorlichtingsdienst, of beter ge
zegd de afdeling „Oog en oor" van deze
dienst. De regering wil n.1. met haar
werkzaamheid midden in het volk
staan en niet de indruk wekken onbe
reikbaar voor de gewone burgers te
zijn. Door een uitgebreide en snelle
documentatie wil men antwoord geven
op alle zakelijke vragen, die opkomen
bij de moeilijkheden van elke dag. Be
langwekkende opmerkingen en ideeën
zal men er kunnen deponeren, welke
aldus op de meest doelmatige wijze te
recht komen bij degenen, die er ambts
halve mee te maken hebben.
Gistermiddag is dit bureau, dat een
unicum is op het gebied van de voor
lichting, zijn taak begonnen met een
intieme bijeenkomst, waarop een aantal
hoofdstedelijke journalisten in de ge
legenheid werden gesteld, vragen te
richten tot den minister-president, prof.
ir. W. Schermerhorn. Op Indië kon de
min.-pres. niet uitvoerig ingaan, omdat
de toestand nog verward is en de
regering de rapporten moet afwachten
van hen, die ter plaatse aanwezig zijn.
Velen geven b'.ijk hun evenwicht te
hebben verloren. Het zou een onheil
voor de wereld betekenen, indien
extremisten van beide zijden thans de
overhand zouden krijgen. De minister
president drong er op aan, dat alle
uitingen voldoen moeten aan een ob
jectief waarheidsgehalte.
Wat de politieke gevangen?n betreft
zeide prof. Schermerhorn, dat hij ge
voelig is voor de honderden ki achten
die bij zijn departement en dat van
justitie binnenstromen en dat de rege
ring zich ten volle bewust is van de
moeilijkheden, die een gevolg zijn van
de overgangstoestand, welke moet lei
den van de chaos, welke de Duitsers
hebben aangericht, naar een normale
situatie. Spr. was zich volkomen be
wust van de gevoelens van duizenden
onder ons volk ten opzichte van hen,
die zich aan het volksbestaan hebben
vergrepen. Het is noodzakelijk, dat de
te volgen procedure voldoet aan hoge
eisen, welke het Nederlandse volk
waardig zijn.
Er is deze week in den ministerraad
een ontwerp-K.B. behandeld, waarin
de gehele berechting van de politieke
gevangenen geregeld wordt.
Verder kondigde prof. Schermerhorn
aan, dat het in het voornemen ligt over
te gaan tot een schifting der politieke
gevangenen, teneinde een vermenging
van volstrekt ongelijksoortige gevallen
te vermijden. Naar beide kanten zijn
gerechtvaardigde klachten over de be
handeling der gevangenen aanwezig.
Men moest destijds de organisatie uit
de grond stampen, zonder gelegenheid
tot behoorlijke selectie. Bovendien was
de praktijk geschoeid op het voorbeeld
van het Zuiden, waar een oorlogstoe
stand heerste er -«iet alleen straf-, maar
ook veiligheidsmaatregelen moesten
worden genomen.
Tenslotte de verkiezingen. De rege
ring. zo zeide prof Schermerhorn,
streeft er naar zo snel mogelijk ver
kiezingen uit te schrijven. Waarseh 'n-
ljjk zal dit tjjdstip April 1946 zijn, zo
wel voor gemeenteraden als parlement.
Op een vraag van Canadese zijde,
wat de regering denkt te doen voor de
handelsbetrekkingen tussen Canada en
Nederland, zeide de min.-pres., dat de
regering alles zal doen om deze zo
spoedig mogelijk te ontwikkelen en dat
er voor de toekomst vele mogelijkhe
den waren, niet alleen op commercieel
maar ook op wetenschappelijk gebied
De heer S. de Boer, te
schrijft o.m.:
„Dat de bestaande christelijke partijen
nimmer op de bres zijn gesprongen voor
onze belangen is een beschuldiging, dia
U waarschijnlijk van horen zeggen hebt.
Wanneer U zich werkelijk in de gele
deren van de christelijke volksgroepen
schaart, zult U anders beginnen te pra
ten. Ik zou zeggen, sluit U aan als lid
bij de Chr. arbeidersorganisatie, U
krijgt dan gelegenheid uw grieven,
wensen enz door middel van die orga
nisatie te brengen waar ze wezen
moeten. U krijgt dan voorlichting, hoe
gij ook als christen de dure roeping
hebt uw stem uit te brengen, hoe gij ge
regeerd - wenst te worden, links of
rechts".
De heer Roozendaal te Wieringer-
waard zegt, dat de critiek, die de heer
Heuvelman heeft op de regeringspolitiek
van 5 of 10 jaar geleden, meer aan het
volk lag dan aan de regering. Immers
we werden toen democratisch gere
geerd, dat betekent dus, dat het volk
die regering gekozen had en er dus
verantwoordelijk voor was. Achteruit
zien baat echter niet. we moeten voor
uit. Laat iedere partij maar bestaan,
zegt de heer R., al zijp het er 50 of 60,
doch laten die kleine partijtjes beseffen,
dat ze samengebundeld moeten worden
:n hoogstens drie of vier grote partijen.
Dit werk van samenbundeling wil spr.
dan laten doen door de Ned. volks
beweging.
De heer H. Weemhoff, Den Helder,
schrijft:
„We moeten in ons leven allen kie
zen. Voor of tegen den Christus. Wij
moeten leven uit en door Zijn woord.
Dus als wij Christenarbeiders, ministers,
dominé's. advocaten enz. zijn, dan is er
voor ons maar één keus. Dan kiezen
wij die partij, die kerk, die organisatie,
vaar getracht wordt te leven vorens
en op de grondslag van Gods Woord.
Dus kan kiezen wij politiek A.-R. of
C -H., wat hopenlijk één wordt of R -K.
Staatspartij. Op organisatieterrein
C N. V. of R.-K. W
In een slotartikeltje zullen we nog
CfrTÏ socialistische stem laten horen.
In dit verband kondigde hij aan, dat een c pravPr
commissie, o. 1. v. professor Vening waarna wg onze lezers die zich erover
Meines: een reis naar de Ver. Staten uitspraken, wat we met de N. B.-ers
en Canada zal maken. moeten doen. aan het woord laten.
B.
