HELDERSCHE COURANT
Minister Logeman over de gebeurtenissen op Java
De Wereld-dierendag
Ir. Louwers over de voedselvoorziening
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Men houde hei hoofd koel, de regering weef haar weg"
WEERBERICHT
Zuivelproductie in het voorjaar op vooroor'otfs peil
Zondagsoverdenking
ZATERDAG OCTOBER 1945.
Se Jaargang No. $54,
VERSCHIJNT DAGELIJKS
Advertenties II cent per millimeter
ABONNEMENT PER KWARTAAL: Stad en
omgeving 1 2.60Postabonnementen t 3.00
In zijn radiotoespraak van gisterenavond heeft Minister Logeman o.m.
gezegd
Landgenoten,
In deze ernstige dagen met U te spreken over Indië valt niet licht. Wei bitter
ervaren wij onze tjjdelgke machteloosheid die ons belet heeft aan de vitale be
langen van dat rijksdeel uit eigen kracht die tijdige bescherming te schenken,
die zq tegen het ondermijnend gestook en gewroet van Japan behoefden.
Zes weken na het aanbod tot overgave van Japan zijn er niet voldoende ge
allieerde troepen, niet voldoende schepen, niet voldoende reliefgoederen beschik
baar om de bevrijding voor Indië tot een blijde waarheid te maken. Wij moeten
dat begrijpen uit de oorlogsmoeheid van de volken, die hun zonen gaven en
offerden voor de strijd in hun vreemde landen. En ach zeker, begrijpen doen wij
het. maar we kunnen de bitterheid niet uit ons hart bannen dat het gemeen
schappelijk werk te onzen koste onvoltooid blijft.
Voor mijn vertrek naar Australië
heb ik u beloofd, dat voor een zeer
snelle familie-berichtgeving zou wor
den gezorgd. Ik had de toezegging,
dat het rode kruis de daartoe nodige
stappen zou doen. De paradoxale toe
stand, die te Batavia geschapen is, is
de voornaamste oorzaak, dat ik mijn
belofte niet heb kunnen waarmaken.
Dit grieft mij en daarom te meer om
dat U weet het allen reeds de be
richten uit de kampen van krijgsgevan
genen en geïnterneerden slecht zijn.
Dat de geest krachtig is, ja die
onzer vrouwen van een ontroerende
heldhaftigheid, dat men bericht, hoe
het herstelproces der ondervoeden
merkwaardig snel verloopt geeft ons
troost.
Een lange dodenlijst.
Maar niet verbergen mogen wij,, dat
de dodenlijst een zeer lange zal blijken
te zijn. Bij de spoorweg-aanleg in
- Sumatra en Thailand, bij torpederingen
van schepen op weg naïfr de Philippij
nen, bij de vliegveld-aanleg op de
Oostelijke eilanden zijn duizenden on
zer landgenoten ellendig te gronde ge
gaan.
Hogere en lagere ambtenaren, die
hun eerlijke plicht deden, zijn daarom
door de Japanse overweldiger ver
moord. Indonesische boeren en arbei
ders zijn bij tienduizenden in arbeids-
Slavernij weggevoerd, ondervoed °n
overwerkt leverden zij hun sinistere
aandeel aan de dodenlijst. Met eerbied
on innig leed gedenk ik hen allen. En
dan verder. De voedseltoestand op Java
on elders ia zeer slecht, de bevolking
kleedt zich in lompen, ja men rappor
teert zelfs hier en daar in matten. En
°m te eindigen, een bodemloze inflatie
heeft het maatschappelijk verkeer ge
heel ontwricht.
.Bitterheid bevangt me".
Indië staat voor een reuzentaak. Maar
ik vond In Brisbane een Indische rege-
r'ng. die weet wat zij wil, die haar
Plannen gereed heeft. Ik vond er een
groep werkers, hoog en laag, die de
tanden op elkaar zet en die de reuzen-
taak zal aanpakken.
Bitterheid, ik vind steeds geen an-
dere term, bevangt me, als ik bedenk,
hoe het dringend nodige herstelwerk
"ook na week blijft liggen tengevolge
van het uitblijven ener effectieve ge-
•overname en herstel van het wettig
gezag.
In afwachting daarvan stelt het geal-
'oerd opperbevel de Japanners ver-
antwoordelijk voor rust en orde, maar
°Pdër hun hoede ontwikkelt zich een
ongebreidelde haatcampagne, geleid
°°r lieden, die men toelaat zich rege-
te noemen, ai erkent men haar
KOUDE NACHT.
wZ"akke wind, licht tot half be-
J overwegend droog weer,
0 oacht, plaatselijk ochtendmist,
rdag zelfde temperatuur.
niet. Lieden, die de prijs van de wel
vaart, de levens en de eer van hun
volksgenoten niet te hoog hebbën ge
acht voor de samenwerking met een
vijand, van wiens onoprechtheid zij
erkennen overtuigd te zijn geweest.
Laten we nochtans het hoofd koel
houden. De Britse regering is voor onze
aanhoudende en klemmende vertogen
niet ongevoelig gebleken. Wq hebben
haar ondubbelsinnig doen weten, dat
onderhandelen met de z.g. Soekarno-
regering voor ons uitgesloten is en wq
instrueerden de Indische regering dien
overeenkomstig.
In de houding der bezettingsautori
teiten komt merkbaar meer kracht en
meer lijn. Onze luitenant G.G. sn onze
bevelhebber zijn thans te Batavia en ik
verwacht, dat nu spoedig een eind zal
^omen aan de verwarde berichtgeving,
die tot "3'usverre dë regering weinig
wijzer maakte dan het publiek.
Extra scheepsruimte is toegestaan,
waarmede wij troepen naar Indië kun
nen verschepen, alsmede versterking
van onze bestuursmiddelen.
Laat men dat goed begrijpen. De voor
nemens met Indië en het Koninkrijk
zijn duidelijk uiteengezet. Het stuit te
gen de borst, telkens te moeten her
halen, dat de kroon haar woord ge
sproken heeft en deze regering zich op
dat woord als program heeft vastge
legd.
,Er zijn reeds daden"
Men vraagt ons beloften en vergeet,
dat er beloofd is over Indië's en des
Rijks staatkundige structuur om de
ronde tafel te spreken. Men vergeet,
dat een ieder dit redelijk en democra
tisch vond. Nu wil men beslissingen,
die de bevoegdheid der regering verre
te buiten zouden gaan.
Men vraagt om beloften en vergeet,
dat er reeds daden zqn er is b.v.
een doorslaande Indonesische meerder
heid in de Volksraad, er is een Indone
sisch resident en meerdere andere In
donesische bestuursambtenaren. Men
vergeet, dat meerdere daden in de lqn
van het vaststaand regeringsbeleid
zouden kunnen volgen, indien wij tijd
en krachten niet moesten wijden aan
het incident-Soekarno.
De regering heeft er aanspraak op,
dat men haar steunt en niet afvalt,
waar zij haar rechte weg gaat. Het
uitgemergelde Indië heeft recht op haar
arbeid. Het heeft recht op de toegezeg
de staatkundige vernieuwing als ver
hoging van zijn volkskracht. Het zou
kunnen zijn dat het gerucht rondom
Tiet ihëident-Soekarno de scheiding
deed vallen tussen hen, die het Ko
ninklijk woord van December 1942
slecht hebben begrepen of slechts heb
ben aangegrepen.
De regering vervolgt haar weg.
In een radiotoespraak besprak ir. S.
L. Louwes, directeur-generaal van de
voedselvoorziening, die voor enkele
ciagen in ons land Is teruggekeerd na
een reis naar Amerika en Engeland,
gisteravond het vermoedelijk verloop
van de voedselvoorziening in ons land.
Het belangrijkste voedsel blijft de
tarwe, aldus ir. Louwes. De «wereld
positie van dit product is niet ongun
stig Er is dus geen plaats voor onge
rustheid omtrent de broodvoorziening.
De aardappeloogst staat er niet zo goed
voor. Hopeloos is de positie echter niet.
We zullen echter steeds kunnen aan
vullen met brood, bloem of meel.
Wat het veevoeder betreft kunnen
we ons op dit ogenblik gelukkig prijzen,
dat de Europese pluimvee- en varkens
stapel nog niet volledig is. Anders was
dc situatie catastrophaal.
Wij zijn echter in staat geweest vol
doende tarwe te importeren, waardoor
het inlandse graan voor veevoeder vrij
komt. Pluimveestapel en varkensstapel
gaan pas in het a.s. voorjaar groeien,
zodat de behoefte aan voer nu geringer
is dan voor de oorlog en pas in het
voorjaar zal gaan toenemen.
Er is dus geen reden om onmiddellijk
alarm te slaan, maar de eigen kleine
oogst, de bedenkelijke wereldpositie en
de groeiende veestapel gebieden voor
zichtigheid.
Wat de eiwitrijke voedingsmiddelen
(veekoeken) betreft lijkt de toestand iets
beter. Toch zal er, naar de schatting
van dit ogenblik, deze winter niet
veel meer beschikbaar zijn dan 200 kg
per dier.
Onze zuivelproductie.
Hier zal vooral de zuivelproductie
onder lijden. De vooruitzichten hiervan
zijn anders niet slecht: Wij bezitten
thans 1.2 millioen melkkoeien tegen
1 550.000 voor de oorlog. Dit is een
goede basis voor een flinke productie.
Zelfs zal het vermoedelijk mogelijk gijn
het volgend voorjaar, het vooroorlogs
peil te bereiken. Als de voortekenen
niet bedriegen zullen we dan vrijwel
uitkomen met onze melk en laat boven
dien een en ander nog ruimte over voor
export. Of deze producten dan alle
vrij zullen komen, zal afhangen van de
beantwoording van de vraag of er vol
doende vet en olie kan worden ge
ïmporteerd.
Vleesrantsoen wordt belangrijk
verhoogd!
Ten aanzien van het vlees is de
situatie door het beëindigen van de
oorlog grondig gewijzigd. Eerst was het
internationale parool: genoeg tarwe,
weinig of geen vlees. Nu kunnen we
vlees kopen. Het rantsoen zal binnen
kort belangrijk verhoogd kunnen wor
den, maar nog niet tot vooroorlogs peil
Dit zal pas geschieden wanneer de eigen
varkensstapel voldoende voortbrengt
Over de hele linie moet deze gedrags
lijn gevolgd worden: aankopen van
levensmiddelen in het buitenland zovee'
mogelijk beperken, zoveel mogelijk zelf
voortbrengen, de productie opvoeren
tot het uiterste, daarna exporteren.
Tenslotte is de voorraadpositie nog niet
zo dat met gerustheid alles overgelaten
kan worden aan de normale kanalen.
Het zal nog de taak van de overheid
blijven te zorgen, dat er geen tekorten
ontstaan en dat er geen onrechtvaar
digheden plaats vinden. Men bedenke
hierbij, aldus ir. Louwes, dat wat in 6
jaar Is afgebroken niet in een half jaar
hersteld kan worden.
Zoals wij reeds enige jaren in Mei een
Moederdag hebben (waar blijft de
Vaderdag?), zo heeft de Ned. Vereniging
voor Dierenbescherming nu óók op
4 October een wereld-dierendag inge
steld. Als alle mensen hun roeping
tegenover de dieren verstonden, konden
de leden van deze vereniging wel met
groot verlof naar huis gaan. Maar dat
doen alle mensen helaas niet. Daar zijn
er. die hun beesten op geraffineerde
wijze mishandelen, hun honden als
trekhonden veel te zware lasten opleg
gen, hun paarden onbarmhartig afbeulen
Daarom moeten de dieren beschermd
worden. Natuurlijk zijn er ook andere
uitersten, mensen die hun beesten als
kinderen vertroetelen, zodat een nuch
ter mens moet glimlachen om de dwaas
heid. In Londen vindt men in het Hyde-
park een stil plekje, het hondenkerkhof.
Daar vindt ge mooie grafstenen met
er in gebeiteld: „Hier ligt mijn lievo
Barry!" of „Hier rust mijn trouwe Fri-
do Dames uit de gegoede stand komen
daar verse bloemen brengen voor hun
ontslapen schoothondjes. En dat in een
stad, waar elke dag minstens 2 a 3 men
sen door ellende gedreven „zelfmoord"
plegen. Toch kan ik nuchter blijvend
een Zondagsoverdenkiug aan onze
dieren wijden. Hoevele malen zijn wij
door de redeloze dieren niet beschaamd?
Daar zijn ouders, die meer liefde van
bun hond en poes ondervinden dan van
hun kinderen. Allen kunnen wij nog
wel wat van de dieren leren. De luiaard
van de mieren, de ontrouwen van de
hond, de ongeduldige van de poes, de
ondankbare van de kanarie. Wat kun
nen wij aan onze beesten gehecht zijn!
Liefde, die wij vaak bij mensen missen,
ontmoeten wij een beetje bij de dieren.
Daar zijn honden, die na het sterven
van hun baas niet meer wilden eten en
op het graf van hun baas de dood ble
ven afwachten. Wij moeten hart hebben
voor onze dieren. Van "Eranciscus, den
monnik wordt verhaald, dat hij met
elke mus en elk wormpje sprak als met
zijn broer en zuster. De viervoeters, de
duizendpoten hoorden, volgens hem,
evengoed in Gods huishouding thuis
alt de mensen.
Van Tolstoï, die zo hartstochtelijk
verontwaardigd was over een oorlog,
wordt verteld, dat hij bij het vangen
van een muis, naar het open veld ging,
en daar de val openzette en de muis de
vrijheid hergaf. „Als ge een mens ziet,
die zo onbezwaard een vlieg dooddrukt,
weest dan op uw hoede", zei hij. „want
hij zal even onbezwaard een mens
dooddrukken, als hij hem t® na komt".
Paulus, de heidenapostel, had fijne
zintuigen. Hij hoorde het zuchten van
de stomme, weerloze schepping, waar
op de vloek rust en waarin ook de die
renwereld deelt. Ook bij de dieren is er
één lange, bange worsteling om het be
staan. Ook bij hen verslinden da
sterken de zwakken, de groten de
kleinen.
Heel de schepping wacht op de vol
komen restauratie, zoals men bij de
onthulling van een gedenkteken wacht,
dat het doek er afgaat. Dan wordt ook
voor de dieren het „miserére veranderd
ia een „jubilate". Wie werkelijk Chris
ten is, die is goed voor zijn beesten.
Dierenbescherming is geen sentimen
tele sport, maar en eis Gods, Die het
leven van deze redeloze schepselen aan
ons toevertrouwt. De rechtvaardige,
zegt de Bijbel kent het leven zijner
beesten. Ook het kleinste diertje is een
schepsel Gods.
Druk. Dagblad voor Nrd.-Holland N.V.