HELDERSCHE COURANT
DE TOESTAND OP JAVA NIET I Attlee over de verenigde volken
MEER TE CONTROLEREN!
„Macht, niet steunend op het
leidt tot bederf"
recht,
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Nationalisten hebben vrij spel
Toestand wordt slechter
Tweede Kamer
De Minister-President antwoordt
En nu:
Wat doen we met
de N.S.B.ers?
n.
Ministers naar Engeland
Het weerbericht
DONDERDAG 11 OCTOBER W«.
Se Jaargang No. 558.
VERSCHIJNT DAGELIJKS
Advertenties 11 cent per millimeter
HOOFDREDACTEURJ. BIJLSMA
ABONNEMENT PER KWARTAAL: Stad en
omgeving i 2.60 Postabonnementen 1 3.00
3 H.tf*
Onze correspondent Coniston heeft over de nationalistische radio het volgende
gemeld:
Twee Japanse marine-officieren, die belast waren met het bevel over de
marinebasis Soerabaja, hebben Zaterdag j.1. een munitiedpöt opgeblazen, waarna
zij voor de ogen der nationalistische politie, die de basis kwam overnemen, met
handgranaten harakiri pleegden aldus is mij door sublieutenant F. Worth
meegedeeld, die getuige geweest is zowel van de explosie van het depót als
van de begrafenis der beide Japanners.
De betrokken Japanners waren kapitein-luitenant ter zee Watanabe en luite
nant ter zee tweede klasse Yosikawa, die de opdracht hadden, de marinebasis
intact aan de geallieerden over te dragen. Zij hadden, toen ze bemerkten, dat
de nationalistische politie hen omsingeld had, een tijdbom geplaatst en toen
deze detoneerde, liepen zij naar buiten, waar zij harakiri pleegden.
Volgens Worth hadden de Japanners in Soerabaja niets te beweren. De natio
nalisten rijden nu in pantserwagens, die zij de Japanners hebben afgenomen,
door de straten van Soerabaja.
Spanning wordt groter.
Hier in Bandoeng, waar, zoals een
collega mij vertelde, het t;-*i dagen ge-
leden héél kalm was, begint de span
ning groter te worden. De nationalisten
zijn hier de enigen, die nog gezag uit
oefenen. Soortgelijke berichten komen
uit Semarang en Cheribon, welke steden
nu in handen der nationalisten zijn,
terwijl gemeld is. dat alle luchtverbin-
dingen, wegtransport en mogelijk ook
treinverbindingen zijn afgebroken. Zon
dag werden in Bandoeng alle auto's aan
gehouden door de politie en zelfs door
Indonesische knapen. Vooral Nederland
se burgers werden aangehouden door
knapen getooid met de nationalisti
sche kleuren en gewapend met kle
wangs, scherpgepunte bamboestaken en
speren, die alles onderzochten wat zij
met zich voerden, teneinde wapens te
kunnen confisceren. Volgens de natio
nalisten provoceren de Nederlanders hen
en dreigen zij wapens te gebruiken. Een
Nederlandse luitenant vertelde mij, dat
de nationalisten hem, toen hij Bandoeng
binnenkwam, zijn tommy gun met ge
weld ontnamen.
Europeanen kunnen géén voedsel ko
pen. De Nederlandse burgers beklagen
zich, dat zij door de nationalisten ge
volgd worden, die de winkeliers aan
zeggen hun niets te verkopen Van an
dere zijde wordt bericht, dat van hen
geëist wordt, dat zij een verklaring te
kenen, waarin zij trouw aan de natio-
Palistische regering beloven. Indien zij
weigeren, worden zij uit hun rijksbe
trekking gezet.
Hiewel het nationalistische leger oor
spronkelijk door de Japanners is gere-
cruteerd en door hen maanden geleden,
omdat een afdeling aan het muiten was
geslagen, ontwapend en ontbonden was,
blijkt thans, dat het nog altijd bestaat.
Soldaten met roodwit op hun helmen
'ijden door de straten in vrachtauto's
■net mitrailleurs en anderszins gewapend
„Het wordt steeds duidelijker dat de
nationalistische beweging in Neder
lands Oost-Indië niet meer te contro
leren is", schrijft de correspondent te
Batavia van de Times. „Soekarno en
zijn zelfbenoemde „regering" schijnen
machteloos te staan tegenover de ex
tremistische en oproerige elementen
in het land en zij maken zich zeer on
gerust hierover want zij beseffen dat
het gevaar bestaat dat de politieke
kwestie op de achtergrond geraakt
tegenover de noodzaak wet en orde
-e handhaven.
Er komen verontrustende berichten
binnen uit verschillende landstreken
op Java. Extremisten in Bandoeng
hebben Britse en Nederlandse onder
commandanten van oud-krjjgsgevange-
nenorganisaties gearresteerd en on
danks hun protesten een van hun
hospitalen overgenomen. Zjj houden
ook Nederlandse vrouwen op straat
aan om haar te fouilleren. In Soera
baja verhinderen zjj vliegtuigen ook
die van de organisaties van terug
gekeerde krijgsgevangenen te lan
den.
In een rede tot een nationale demon
stratie van verenigingen voor de „Ver
enigde Volken', zeide de Engelse mi
nister-president Atllee heden, dat het
de bedoeling van de Britse regering is,
van de „Verenigde Volken" de spil van
haar buitenlandse politiek te maken.
,.Wij zijn gekomen op een ogenblik in
de geschiedenis der mensheid dat het
noodzakelijk is een instituut als dit op te
richten of anders de consequenties on
der ogen te zien. De atoomenergie ls
bevrijd en dit feit maakt een oorlog een
voudig tot een zelfmoord voor de mens
heid.
De veiligheid van het Britse rijk ls
verbonden aan het succes van de „Ver
enigde Volken-*: het handvest is onze
eerste verdedigingsgordel.
In Djokjakarta maakten zij het
vliegveld onbruikbaar door er onge
veer 40 Japanse vliegtuigen te ver
branden. Er zijn botsingen en gevech
ten tussen nationalisten en Japanners,
waarbij aan beide zijden doden vallen.
Speciale treinen, die gebruikt werden
voor het vervoer van bevrijde krijgs
gevangenen en geïnterneerden van de
kampen naar nieuwe plaatsen, werden
teruggezonden en er werden zo dik
wijls auto's aangehouden dat de auto
riteiten zoveel mogelijk het reizen over
de weg vermijden".
De correspondent besluit: „Over het
geheel genomen vertoont Java het
beeld van een volksbeweging, die niet
meer te controleren is. Het zal be
langwekkend zqn om te zien of Soe
karno en zijn collega's ofwel een totaal
andere groep er de controle over kun
nen krjjgen en haar tot een einde kun
nen brengen".
We geven hier het vervolg van de de
batten uit de vergadering van de Tweede
Kamer van 10 October.
De heer Ruys de Beerenbrouck (r.k.)
is van mening, dat een spoedige over
winning der technische moeilijkheden
dure plicht der regering is. Alleen een
werkelijke, materieele overmacht zal tot
uitstel mogen leiden. Een gekozen par
lement ls de enig juiste weerspiegeling
van de volkswil. De regering mist het
recht, naast materieele overmacht, poli
tieke' overmacht te construeren. Macht
niet steunend op het recht, leidt tot be
derf en recht om de verkiezingen op de
lange baan te schuiven, heeft de rege
ring niet. De taak der regering is zwaar,
maar zij heeft die zwaarder gemaakt dan
nodig was, doordat zij niet onmiddellijk
koerste naar legale verhoudingen.
De Voorzitter van de Raad van Mi
nisters beantwoordt de sprekers. Hij
dankt voor de waardering, die het
wetsontwerp gevonden heeft en van
het begrip voor de moeilijkheden,
waarmede de regering te kampen
heeft.
De regering I»at zich alleen leiden
door de beginselen van recht en wet.
Als doel wordt slechts nagestreefd, het
Nederlandse volk in zijn geheel uit de
chaos te brengen naar geestelijke vrij
heid en stoffelijke welvaart. Voor de
hartekreten van de heren Schouten en
de Wilde is de regering echter geens
zins doof. Zij verkeert echter in de
omstandigheid, de wet niet letterlijk te
kunnen toepassen.
De Minister trad vervolgens in be
schouwingen over het Nederland tij
dens de bezetting. Talrijk waren de
visioenen, die vele illegale werkers
hadden van een beter Nederland in de
toekomst. In die geest diene men te
zien een zekere tegenstelling, welke
gegroeid is tussen hen, die vóór de
oorlog ons volk in staatkundige orga
nen vertegenwoordigden en de groep,
welke ons volk met de daad vertegen
woordigde in de strijd tegen den over
weldiger.
Bij de keuze van een oplossing is
gezocht naar de weg van de minste
spapningen en weerstanden. Ons
zwaar geslagen volk mag immers geen
slachtoffer worden van een te £terk
doorgevoerd formalisme. Het is niet te
dulden, dat het jonge geslacht, dat
tijdens het verzet zoveel voor ons land
gedaan heeft, geheel buiten vertegen
woordiging in de Kamers zou worden
gehouden. Van nieuwe stromingen wil
de Minister nog niet eens spreken. Hij
doet echter een beroep op den heer
Schouten om ertoe mede te werken,
de elementen jeugd en verzet in de
Kamer een redelijke vertegenwoordi
ging te geven.
Intussen is de regering bereid, met
deze Kamer in urgente aangelegenhe
den overleg te plegen en dezer dagen
zal zij een Kon Besluit bevorderen,
waarin zij gemachtigd wordt, derge
lijke onderwerpen bij deze Kamer aan
hangig te maken. Het voornemen be
staat bij de regering, in het begin der
volgende week in deze Kamer een
verklaring af te leggen over de toe
stand in Ned.-Indië.
Voorts betoogt spr. dat de regering
verkiezingen zal doen houden zodra
dit technisch verantwoord zal zijn.
ofi-
Generaal Eisenhower zal een
cieel bezoek brengen aan Praag.
In Ankara zal een krachtige radio-
bass-bal zijn hobby.
De heer E. Zon van Julianadorp for
muleert zijn mening over het vraagstuk
wat we met de N.S.B.-ers aan moeten
kort en zakelijk als volgt:
„Als het bewijs geleverd is, dat een
N.S.B.-er iemand vermoord heeft, dan
moet onherroepelijk de doodstraf wor
den uitgesproken."
Onze abonné J. uit Den Helder
schrijft:
„Mijn opinie ls spoedige vrijlating van
de lichte gevallen, daar 5 maanden op
sluiting voor die mensen al heel erg is.
Degenen, die straf verdienen, die straf
zo spoedig mogelijk toepassen, zodat we
weer met moed aan de opbouw kunnen
beginnen."
Mevr. L. Fransen—Schenk zegt:
„In geen enkel opzicht moet deze zaak
zacht behandeld worden. Integendeel!
Zij hebben zich naar het beestmens ge
noemd en moeten, volgans mij, ook zijn
lot delen. Nooit mogen wij de wreed
heden van den gehaten verrader over
nemen, doch recht moet er geschied an.
Hoevelen toch zijn door hun verblin
dend fanatisme in smart, rouw en mar
telende onzekerheid gedompeld? Deze
plaatsen kunnen nooit meer aangevuld
worden. Dit onschuldige bloed mag niet
voor niets gevloeid hebben. De verra
ders kenden, zelfs tegenover weerloze
kinderen, geen erbarmen. Zij allen roe
pen om vergelding. Ook in de kampen
behoort men gestreng op te treden.
Stuur er de mariniers naar toe, die
hebban genoeg ondervonden en in Rot
terdam opgedaan."
Een korp.-mach. van de K.M., de
heer P. Westdijk, wil het Duitse voor
beeld geheel volgen. Hij schrijft o.m.:
„Waarom richt men hier geen Bu-
chenwalde in? Laat ze daar van profi
teren. maar dan ook in dezelfde zin als
in bovengenoemde kampen. Ze hebben
toch ook gelach an en er zich niets van
aangetrokken, toen ze hoorden, dat de
mensen daar zo verschrikkelijk hadden
te lijden? Nu komen deze huichelaars
met het smoesje, dat ze van niets heb
ben geweten, terwijl ieder kind wist,
hoe 't in Vught toeging. Het verbannen
naar Nova Zembla is toe te juichen,
want dan profiteren ze ook eens van
de kou. Om ze naar Indië te sturen is
volgens mij, zo zegt schr., niet goed,
want het zou voor zulke sujetten te
mooi zijn om ipdere dag de zon te zien
opgaan."
We zullen het vandaag bij deze vier
stemmen laten. Morgsn laten we dan
een lezer aan het woord, die de zaak
van een andere kant belicht, terwijl we
daarna twee N.S.B.-vrouwen aan het
woord laten. B.
Dinsdag zijn de ministers van Buiten
landse Zaken en Overzeese gebiedsdelen,
mr. E. N van Kleffens en prof. dr. J.
H A. Logemann, per vliegtuig naar En
geland vertrokken, waar zij belangrijke
besprekingen zullen voeren met vooraan
staande figuren uit Engelse regerings
kringen.
De ministers worden vandaag In Ne
derland weer terug verwacht.
FRAAIE HERFSTWEER BEDREIGD.
Matige, aan de kust aanvankelijk
nog krachtige wind tussen Z.-W. en
Noord-West, half tot zwaar be
wolkt, aanvankelijk nog droog, later
in het Westen en Noorden van het
land plaatselijk lichte regen, normale
temperatuur.
