HELDERSCHE COURANT
Nederlanders bereid tot informeele
besprekingen
Proefvlucht naar
Ned. Indië
De verkiezingen
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Het Indische probleem
De Indonesiërs willen wel uil de impasse
600 000 p. schoenen per maand
Spoorlijn naar Wieringen
Vit de Pers:
De mijnwerkers doen hun best
Repatrieering van Nederlanders
uit Indië
ZATERDAG 27 OCTOBER 19M.
3e Jaargang No. 378,
VERSCHIJNT DAGELIJKS
Advertenties II cent per millimeter
HOOFDREDACTEUR J. BIJLSMA
ABONNEMENT PER KWARTAAL: Stad en
omgeving 1 2.60Postabonnementen i 3.00
Volgens berichten uit Britse bron hebben de Nederlanders erin toegestemd,
om informele besprekingen te houden met luit.-generaal Christison en een repu-
blikeinsen afgevaardigde. De republikeinen zün thans van mening, dat het voor
delig zou zjjn, als Soekarno zelf op deze eerste bijeenkomst de republikeinen
vertegenwoordigde. Op de volgende besprekingen met de Nederlanders zou Soe
karno dan worden vervangen door „een autoriteit der republikeinen, die voor
de Nederlanders aanvaardbaar is". Over een en ander is echter nog geen beslis
sing genomen. Dit zal geschieden op een tweede zoogenaamde kabinetszitting.
Deze zal niet worden gehouden voordat de leden van het werkcomité zgn
gehoord.
Naar het einde
van het conflict?
Over de verklaring van Sjarifoedin,
Soekarno's minister van voorlichting,
die wij gisteren zonden, schrijft de
„Times" hedenmorgen ondermeer het
volgende: „Deze verklaring is een veel
betekenende zet van de meer gematigde
leiders (waaronder Soekarno, Hatta en
Soebardjo) met betrekking tot een ont
moeting met de Nederlanders en een
bespreking van het gemeenschappelijk
probleem. Amir Sjarifoedin heeft voor
de oorlog gewerkt onder dr. van Mook
op het departement van economische
zaken en hij is de enige nationalistische
minister met een goede anti-Japanse
staat van dienst. Hij is voor de Neder
landers aanvaardbaar en zou een be
langrijk aandeel kunnen vervullen bij
de toenadering".
De „Times" schrijft, dat de Indone
sische ministers van oordeel zijn, dat
de Britten in het geschil meer aan de
kant der Nederlanders staan en de
Amerikanen onpartijdiger zijn. De pro
minente Amerikaan is hier Walter A.
Foote, de onlangs aangekomen consul-
generaal te Batavia. De hogere Neder
landse officieren zijn niet voor de zoo
genaamde bemiddeling oftewel informele
samenkomsten tussen Indonesiërs en
Engelsen of Indonesiërs en Amerikanen.
Zij vinden namelijk, dat het geschil
slechts tussen nationalisten en Neder
landers bestaat. Het kan zijn, dat deze
bemiddeling door de gematigde Indo
nesiërs wordt begunstigd, om er hun
figuur mee te redden, gezien de huidige
impasse.
„Britten en Amerikanen", vervolgt het
blad, „staan steeds klaar om te helpen
tot een overeenkomst te geraken, al is
I*et maar om te zorgen voor thee en
koekjes, doch indien de Nederlanders en
de Indonesiërs het zonder hulp van bui
ten eens kunnen worden, dan kan dit
alleen maar duurzamer zijn. Onder de
gematigde Indonesiërs, Nederlanders en
Engelsen heerst de mening, dat de im
passe thans lang genoeg heeft geduurd
en dat de verklaring van Sjarifoedin
een welkome stap van de Indonesiërs
betekent op de weg tot beëindiging hier
van", aldus de „Times".
Met ingang van Januari
Van Januari af zullen er 600.000
paar schoenen per maand gemaakt
worden, waarvan er ongeveer 500.000
in de distributie komen, zo meent
,.Het Vrye Volk". De rest dient als
voorraad voor den winkelier, die na
tuurlek keus moet hebben in de
maten.
Er bestaan plannen tot de aanleg
van een spoorlijn van Wieringen naar
Anna Paulowna, zo meldt „Het Pa
rool". Burgemeester Kolf van Wie
ringen, die een open oog heeft voor de
toekomstmogelijkheden van dit vroege
re eiland, heeft stappen gedaan bij de
Ned. Spoorwegen om Wieringen uit
zijn isolement te verlossen.
Een spoorverbinding van Anna Pau
lowna, dwars over het Wieringerland
langs Hippolytushoef naar Den Oever,
wordt noodzakelijk geacht om de af
slag van Den Oever, veilig te stellen.
Deze aanvoer is sinds de afsluiting
van de Zuiderzee belangrijk toegeno
men. Ook met het oog op de vestiging
van nieuwe industrieën, b.v. strocar-
tonfabriekzn, waarvoor belangstelling
schijnt te bestaan door de nabijheid
van de stro-producerende Wieringer-
roeer, is deze verbinding van belang.
De plannen worden in de kring der
Spoorwegen als zeer goed beoordeeld.
Uit Engeland kan 90 km. rails tegemoet
gezien worden. Voor deze lijn zou on
geveer 20 km. nodig zijn.
MET MEDENEMING VAN POST.
De directeur-generaal der P.T.T. maakt
bekend:
Op 7 November a.s. zal een rege
ringswege een proefvlucht naar Neder
lands IndiC worden uitgevoerd. Het toe
stel vertrekt die dag van het vlieg
veld Schiphol en zal na 4 of 5 dagen
te Batavia landen. Met deze vlucht zal
post voor geheel Ned.-Indië worden
meegegeven.
Ter verzending zijn toegelaten ge
wone (niet aangetekende) brieven en
briefkaarten. Expres-bestelling is niet
toegestaan. Het tarief voor de verzen
ding met deze vlucht bedraagt bij voor
uitbetaling voor brieven 30 cent per 10
gram over restend gedeelte van 10
gram en voor briefkaarten 20 cent voor
elke kaart. De aandacht wordt erop ge
vestigd, dat alle met dit vliegtuig te
vervoeren post te Batavia zal worden
gelost en dat omtrent de wijze van
doorzending van poststukken voor ver
dere bestemming in Ned.-Indië geen
gegevens voorhanden zijn. Dit vervoer
zal gehéél afhankelijk zijn van de
eventuele beschikbare vervoermiddelen
daar te lande.
De adressering der poststukken zal
in Ned.-Indië zoveel mogelijk in over
eenstemming worden gebracht met het
tegenwoordige adres van de gadres-
seerden. indien en voorzover dit aldaar
bekend is. Vermelding van naam en
adres van den afzender op de stukken
is noodzakelijk. Voor een vlotte gang
van zaken in de postdienst en om
mogelijke teleurstelling te voorkomen,
verdient het aanbeveling, dat met het
gereedmaken en verzenden van de cor
respondentie niet wordt gewacht tot
kort vóór de dag van vertrek van het
vliegtuig, doch dat reeds nu zoo spoe
dig mogelijk de ter-post-bezorging
plaats vindt.
ZORGWEKKEND.
Wij mogen het niet ver
helen dat de situatie in
Indië en hetgeen er ter
liquidatie van de opstand
op Java geschiedt, ons in
toenemende mate met zorg
vervult.
De situatie op Java is zo
dat er voortdurend meer
Engelse en Nederlandse
troepen landen. Te Batavia
hebben de Engelsen de
feitelijke macht in handen.
Naast elkaar bevinden zich
daar echter de luitenant-
Gouverneur-Generaal Van
Mook. de drager van het
Nederlands gezag in Intfië,
dat door Engeland als 't
wettig gezag wordt erkend
en de zich noemende rege
ring van de Republiek
Indonesië.
Dit is een onbestaanbare
situaelc. Het Nederlandse
gezag en een regering van
een republiek zijn onvere
nigbaar. Intussen luncht
generaal Christison met een
zich noemenden minister
van buitenlandse zaken
dier z.g. republiek in plaats
dat deze man gearresteerd
wordt, gelijk men met der
gelijke actieve revolution-
nairen behoort te doen
De heer Van Mook is be
zig contact te zoeken met
nationalistische leiders.
Het herstel van het wettig
gezag zou immers begeleid
worden door besprekingen
over de toekomstige status
van Ned.-Indië.
De berichten dienaangaan
de gewagen er echter van
dat de heer Van Mook ook
leden der regering Soe
karno" laat benaderen, het
geen de regering in Den
Haag heeft verklaard niet
te wensen.
Voortdurend zijn er in
de afgelopen weken berich
ten van dergelijke aard
geweest. Het s c li ij n t wel
dat de hoogste Nederlandse
gezagsdragers in Indië een
andere houding aannemen
dan de regering in Den
Haag voorschrijft.
Indien dit juist zou zijn,
moeten deze heren onmid
dellijk teruggeroepen wor
den. Indien het niet ju st
is, moeten deze berichten
afdoende gelogenstraft wor
den.
Wij vrezen dat ronde
tafel-conferentie en Staten-
Generaal straks voor vol
dongen feiten zullen staan.
Wij vrezen zulks, ondanks
geruststellende mededelin
gen van regeringszijde, op
grond van de voortdurende
berichtgeving uit Indië, die
in niets wijst op handha
ving van wettig gezag,
doch alleen maar wijst op
een geleidelijk meer hand
haven ener uiterlijke orde
op de straat.
DE HEFFING INEENS.
Willen wij niet onherroe
pelijk verzinken in het
moeras van inflatie en van
de daarmede gepaard gaan
de sociale onrust, zo schrijft
,.Het Vrije Volk", dan zijn
ingrijpend# maatregelen cp
het terrein der openbare
financiën nodig, met name
ook de invoering van een
progressieve heffing voor
eenmaal van de vermogens
in particulier bezit (dat zijn
dan de vermogens na af
trek van de eventueel ver
schuldigde vermogensaan-
wasbelasting).
Voor net socialisme vormt
een zodanige vermogens
heffing voor eenmaal een
principiële eis, waarvan
geen afstand kan worden
gedaan. De rechtvaardig
heid eist, dat kapitaal en
arbeid van de oorlogslasten
elk dragen, wat typisch hun
eigen aandeel is. De arbeid
nu heeft in de financiering
van de oorlog bijgedragen
en zal dat gedurende een
reeks van jaren nog doen
door de daling van de
reële lonen;
daartegenover dienen de
kapitaaisveiliezen voor
zoveel mogelijk te komen
voor rekening van de ver-
mogensbezitteis, die im
mers ook de voordelen van
het nationale vermogen ge
nieten. Tenslotte is slechts
een Staat, die meester is
over zijn geldwezen, krach
tig genoeg om de leiding te
kunnen nemen bij de
maatschappelijke ontwikke
ling. zoals wij die ver
wachten, te weten bij een
geleidelijke socialisering
van de voornaamste pro
ductiemiddelen. Meer nog
dan voor anderen is daar
om een grondige sanering
van de publieke financiën
voor het socialisme een
punt van overwegend be
lang.
Tijdens een excursie van journa
listen naar de Nederlandse kolen
mijnen, onder auspiciën van het
Ministerie van Handel en Nijverheid,
werd niet alleen een onderzoek in
gesteld naar de technische factoren,
waaraan de nationale kolenvoorzie-
ning onderhevig is, maar tevens
werden de persoonlijke omstandig
heden, waarin de mijnwerkers ver
keren, onder de loupe genomen.
Uit de gesprekken met vertegen
woordigers der mijnwerkersbonden,
met mijnwerkers en beambten zelf,
kregen wij de indruk, dat de mijn
werkers voor 100 pet. medewerken,
teneinde Nederland van kolen te
voorzien. Iedere dag weer opnieuw
kijken de mijnwerkers met belang
stelling naar de totale productie
cijfers van alle mijnen gedurende de
vorige dag. Er is voldoening op hun
gezichten waar te nemen, wanneer
zij zien, dat de opbrengst wederom is
gestegen.
DRIE OP EEN DAG?
De Eerste Kamer heeft Donderdag
het wetsontwerp, houdende regelen
omtrent de voorlopige Staten-Generaal.
aangenomen met 16 tegen 9 stemmen.
Tegen stemden de A.R, en C.H., de
heren Poliema, De Savornin Lohman
en De Vos van Steenwtyk.
De Minister van Binnenlandse Zaken,
dr. R. J. M. Beel, betoogde, dat een
voorbereiding voor de verkiezingen di
rect na de bevrijding uitgesloten was.
De secretarieën hadden urgenter werk,
in verband met het veroorzaakte oor
logsleed.
Een ingrijpende wijziging van de
Kieswet is te verwachten. Voorts
wordt overwogen, de drie verkiezingen
op één dag te doen plaats hebben, het
geen een bespoediging geeft.
Er worut spoed betracht.
De afdeling Pers en Publiciteit van
de Dienst der Repatriëring deelt het
volgende mede:
Uit Coiombo is bericht ontvangen,
dat kolonel B. G. van Os van Delden,
het hoofd van de Dienst der Repa
triëring, vandaar naar Batavia is
vertrokken. Hij heeft reeds tal van
belangrijke besprekingen kunnen
voeren en maatregelen voor een
vlotte repatriëring van Nederlanders
uit Indië kunnen nemen.
Hieruit b'jkt dus, dat de Dienst
der Repatriëring niet aileen in eigen
land al het mogelijke doet om onze
landgenoten zo snel en comfortabel
mogelijk naar Nederland te brengen,
j maar dat hij ook, in den persoon
van kolonel van Os van Delden, in
de tropen reeds veel werk verzet.
Stalin ontvangt boodschap
van Truman
Radio Moskou heeft medegedeeld,
dat Stalin Woensdag j.1. te Sochi in
de Kaukasus den ambassadeur van de
Verenigde Staten te Moskou. Avereli
Harriroon, heeft ontvangen, en dat
hem door Harriman een boodschap
van president Truman is overhan ligd,
Stalin vertoeft met vacaatie te So^hi.
De radio voegde er aan toe, dat Har
riman twee besprekingen met Stalim
gehad had en Vrijdag naar Moskot
was teruggekeerd.
