HELDERSCHE COURANT
Volwaardige plaats voor
Indië in het Koninkrijk
Tabak
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Indische regering wijst de weg
uit de chaos
WEERBERICHT
Sialin zweeg
De Nederlandse
Volksbeweging
WOENSDAG T NOVEMBER 1945.
Jur(u| No, 581.
VERSCHIJNT DAGELIJKS
Advertenties 11 cent pei millimeter
HOOFDREDACTEUR J. BIJLSMA
ABONNEMENT PER KWARTAAL: Stad en
omgeving l 2.60, Postabonnementen 1 3.00
De Indische regering heeft, naar
verklaring uitgegeven. De tekst der ver
regering luidt als volgt:
De loop der gebeurtenissen na de
capitulatie van Japan heeft ertoe ge
leid, dat grote verwarring is ontstaan
en dat omstandigheden, die niet door
de regering in het leven zijn geroepen,
haar tot dusverre hebben belet, de
voornemens tot staatkundige hervor
ming van het koninkrijk en van Neder-
lands-Indië in hun hoofdlijnen verder
bekend te maken. Reeds op 27 Jan. 1942
werd een rijksconferentie tot dit doel
aangekondigd, te houden na de bevrij
ding van alle bezette rijksgebieden. Op
6 December van dat jaar werden de be
ginselen der gedachte reorganisatie in
een rede van H.M. de Koningin in grote
lijnen vastgelegd. De voornaamste zin
sneden dier rede waren:
„Ik stel mij voor, zonder vooruit te
lopen op de adviezen der rijksconfe-
rentie. dat zij zich richten zullen op een
rijksverband, waarin Nederland. Indo
nesië, Suriname en Curacao tezamen
deel zullen hebbed, terwijl ieder op
zichzelf de eigen, inwendige aangelegen,
heden in zelfstandigheid en steunend
op eigen kracht, doch met de wil el
kander bij te staan, zullen behartigen.
Ik meen. dat zulk een zelfstandigheid
en samenwerking aan het Rijk en zijn
delen de kracht kunnen geven om hun
verantwoordelijkheid naar binnen en
naar buiten ten vólle te dragen.
Daarbij zal voor verschil van behan
deling op grond van ras of landaard
geen plaats zijn. doch zullen slechtg de
persoonlijke bekwaamheid der burgers
eu de behoeften van de verschillende
bevolkingsgroepen de doorslag geven
voor het beleid der regering".
Steeds dieper is het besef doorge
drongen, dat alleen op deze beginselen
van gelijkwaardigheid en samenwer
king het koninkrijk kan worden ge
bouwd. Daarbij is de vorm van deel
genootschap naar voren gekomen, die
nieuw is in de geschiedenis, doch die
inderdaad aan het onder de bezetting
gegroeide nationaal bewustzijn volle
bevrediging kan schenken. In de ont
stane verwarring heeft echter dit zelf
bewustzijn niet alleen de weg gekozen
van de uitroeping. met medewerking
van de Japanse militaire Nederlanders
een zodanige propaganda en tegen an
dersdenkenden een zodanige terreur
ontketend, dat een bekendmaking geen
nut zou hebben gehad en niet in over
eenstemming te brengen viel met de
waardigheid der regering. Zolang dui
zenden weerloze Nederlanders, die de
zwaarste verdrukking door de vijand
doorstaan hadden, in gevaar verkeerden
door bedreigingen een vrije bespreking
onmogelijk wed gemaakt, was ook ieder
begin van gemeenschappelijke recon
structie uitgesloten.
reeds in het kort gemeld, te Batavia een
klaring van de Nederlands-Indische
RUSTIG HERFSTWEER.
Weinig verandering, behoudens
plaatselijke opklaringen.
Nu door de hulp van onze bondge
noten het gevaar voor de bevrijde geïn
terneerden verminderd is en enige ver
betering ingetreden schijnt te zijn ten
aanzien van de vrijheid van spreken
en van contact, is het ogenblik geko
men om het programma der regering
op de rede van H.M. de Koningin van
6 December 1942 gebaseerd, nader uit
te werken. De regering gaat uit van de
erkenning van het rechtmatig streven
der Indonesiërs naar een nationaal be
staan en van de overtuiging dat dit
streven door een goede samenwerking
tussen Indonesiërs en Nederlanders,
langs de weg van een wettige evolutie,
te verwezenlijken is.
Doelstelling is daarbij de spoedige
ontwikkeling van Indonesië tot deelge-
nooit in een koninkrijk, dat zodanig ge
construeerd is. dat het nationaal ge-
respect van alle daaraan deelnemende
volkeren wordt gewaarborgd.
Daartoe zal in dit land op wettige
wijze de centrale regermg_zodanig ge
reconstrueerd moeten worden, dat zij
uit een volksvertegenwoordiging op de
mocratische grondslag bestaat, in be
langrijke meerderheid samengesteld uit
Indonesiërs en een raad van ministers
onder den gouverneur-generaal als ver
tegenwoordiger van de Kroon.
Door deze regering zullen de inwen
dige aangelegenheden van het land
moeten worden bestuurd terwijl daar
beneden door een doelmatig decentrali
satie de regionale en locale belangen
zullen moeten worden behartigd.
Het kiesrecht
Het kiesrecht zal een onderwerp van
nader overleg zijn, doch behoort op
vrije vorming van de openbare mening
en vertegenwoordiging van de burgerij
in haar belangrijkste geledingen te be
rusten.
Indonesië zal overeenkomstig de toe
zegging van H.M. de Koningin tot een
volledig deelgenootschap in het konink
rijk worden opgeroepen, welks organi
satie dus uit de rijksdelen zal worden
opgebouwd. De vorm aan deze grond
gedachte te geven zal door het over
leg in de rondetafelconferentie en de
behandeling van haar voorstellen door
de wetgevende organen van het konink
rijk moeten worden bepaald.
Ook de vraagstukken als die van een
eigen vlag voor Indonesië, naast die
van het koninkrijk, zullen moeten wor
den beslist. De inschakeling van Indo
nesiërs en andere burgers van niet-
Nederlandse landaard in de dienst van
het koninkrijk, kan aanstonds systema
tisch worden uitgebreid.
Regelingen en instellingen, welke nog
berusten op of gevoeld worden als
rasdiscriminatie, zullen verdwijnen of
worden hervormd.
Zoo zal de scheiding worden opgehe
ven tussen een Nederlands- en Indone
sisch bestuur, evenals de gescheiden
strafrechtspraak.
In aile publieke diensten zal de fei
telijke opneming van burger van niet-
Nederlandse landaard met kracht wor
den' doorgevoerd tot in de hoogste
rangen, evenals de onderlinge samen-
Zie vervolg pagina 3.
De vergadering te Moskou is gesloten
zonder een rede van Stalin. Men ver
wacht ook later in de avond geen toe
spraak meer.
Molotof zeide voorts, dat het procédé
van de atoombom niet geheim gehou
den behoorde te worden.
REDE VAN MOLOTOF.
Molotof wees op het belang van de
aanstaande verkiezingen in de Sovjet-
Unie, die over de toekomst van het land
zullen beslissen. In verband met de
omzetting van de oorlogsindustrie naar
de vrede zei Molotof, dat ook de be
hoeften van het Rode leger en de Rode
vloot niet moesten worden vergeten.
„In dit tijdperk van de ontwikkeling
der atoomenergie moeten wij op de
hoogte blijven van de ontwikkeling der
techniek en in de pas marcheren met
de andere technici. Wij wensen in
vrede te leven met alle volken der
wereld, maar zolang de rassenhaat en
het fascisme niet zijn uitgeroeid, mag
onze waakzaamheid niet verslappen en
moeten wij voortdurend bedacht zijn op
het handhaven van de vrede".
Foto: ANEFO
De Indonesische B. S.
Niet alleen in Nederland, maar ook in
Indonesië werd een felle ondergrondse
strijd gevoerd tegen den bezetter. Toen
dë Japanse capitulatie een feit was, werd
de strijd gestaakt en leverden deze on
volprezen Guerillastrijders hun wapens
in bij de bevoegde geallieerde instanties.
Er komen meer sigaren.
De heer Polak, directeur van het
llyksbureau voor tabak, gaf Dins
dagavond voor de radio enige bij
zonderheden over de tabakspositie.
Hij beloofde, dat aan de klacht,
die spreekt over een te weinig in
omloop brengen van sigaren boven
de grote rivieren tegemoet zal wor-
den gekomen. Er komt ook een
,.knak"-sigaar, waarvan men er zes
voor één rantsoen kan kopen. Ook
komt er een klein model cigarillo:
het „sprietje" (20 op 1 rantsoenbon).
Om de tabaksrantsoenering mogelijk
te maken is per week 175.000 kg.
tabak nodig. Het getal van 2 rantsoe
nen per week voor mannen en 1
rantsoen voor vrouwen is tot eind
1946 gegarandeerd.
Er worden geen sigaretten meer
geïmporteerd. Onze industrie kan
zelf aan de behoefte voldoen. Het
bericht, als zou de regering 450 mil-
lioen sigaretten hebben aangekocht,
is dan ook niet juist.
Onze lezers
aan het woord
H.
De sociale mens was geboren. Dit ook
is de zin van de oorlog. Want 't moge
v/aar zijn, dat de oorlog voorvelen een
avontuur is geweest, voor anderen de
ondergang, voor de meesten onzer moge
zij een loutering zijn.
Zo werd de N.V.B. een breed plat
form, waar vele mensen van allerlei
geestelijke Stromingen elkander kunnen
ontmoeten om gezamenlijk zich te bera
den voor één grote brede politieke acti
viteit van een vooruitstrevend karakter.
De N.V.B. wil sociaal-paedagogisch
werkzaam zijn en die vergeestelijking
van de mens helpen bevorderen. Daar
binnen in de mens moet de vernieuwing
plaats hebben; eerbied voor de mense
lijke persoonlijkheid is dus een eis van
de allereerste orde, juist om dat wat
zich daar in die mens afspeelt. Demo
cratie is dus grondslag van haar werk
zaamheid, personalisme noemt de N.V.B.
aat. 't Betere in de persoon, in de mens,
is weer ontwaakt (liefde voor het ge
heel) en in de naam van dat Betere,
van 't Goddelijke in hem, zal hij nu als
sociale mens kunnen denken en hande
len.
Slaan we nu het ontwerp-program op,
dat de N.V.B. aanbiedt, dan .kunnen we
nu verstaan onder A. op blz. 3: „de men
selijke persoonlijkheid, geroepen tot
verantwoordelijkheid, zowel voor de ont
plooiing der eigen gaven als voor de
dienst aan de gemeenschap, in waar
heid, gerechtigheid, barmhartigheid en
naastenliefde, worde door enkeling en
gemeenschap geëerbiedigd", PERSONA
LISME; en onder C. op blz. 5: „Arbeid
is, behalve noodzakelijk middel tot be
staanszekerheid, een onvervangbaar be
standdeel van een volwaardig mense-
Mjk bestaan, alsmede dienst aan de ge
meenschap. Arbeid is een zedelijke fac
tor van de eerste rang en het centrale
element in het voortbrengingsproces;
gezonde arbeidsverhoudingen zijn voor
waarde voor een gezond gemeenschaps
leven. Doel en richtsnoer van de sociaal-
economische activiteit dient niet te zijn
winst voor het individu, doch een
rechtvaardige voorziening in de rede
lijke behoeften van allen", SOCIALIS
ME, en dan volgt een ontwerp-opbouw
van een georganiseerde arbeidsgemeen
schap. De N.V.B. staat een planmatige
productie voor (geleide economie),
waarbij nog aangetekend zij, dat zij het
antwoord op de vraag in welke mate de
overheid rechtstreeks de verantwoorde
lijkheid voor en'of de leiding van de
productie op zich moet nemen, afhan
kelijk stelt ó.a. „van de vraag, of par
ticuliere dan wel overheidsexpioitatie
een gegeven onderneming of groep van
ondernemingen beter aan het doel der
voortbrenging doet beantwoorden," (II
A. blz. 8).
(Zie vervolg pag. Ij
DE KONINGIN TE LONDEN.
Koningin Wilhelmina heeft Dinsdag
in Buckingham Palace met den koning
en de koningin van Engeland het noen
maal gebruikt.
Ned. Spoorwegen bestellen
500 autobussen
Crossley Motors heeft een order der
Nederlandse Spoorwegen ontvangen
voor 500 autobus-chassis met diesel
motor. De aflevering van deze chassis
zal in 1946 beginnen. De waarde van
de bestelling beloopt ongeveer 900.00#
pond sterling.
