Hel schilderwerk van
Michel Angelo
STADSNIEUWS.
Tweede lezing door
Ds Enklaar
Het 2e bataljon 4 R. I.
Helderse Jeugdraad bijeen
Sint-Maarien
Het Nederl. Volksherstel
Wat brengt de Radio
Predikbeurten.
De opening
van de Staten-Generaal
Geen gouden koels
i
Donderdagavond hield Ds. Enklaar
zijn tweede lezing over Michel Angelo,
ditmaal diens werk als schilder behan
delend.
Michel' Angelo voelde zichzelf in
de eerste plaats een beeldhouwer; de
kunstenaar immers wil strijden tegen
de materie in alle werkelijkheid. Mees
ter wil hij zijn over de stof en hij kan
deze drang het best uitleven in de
beeldhouwkunst, waar hij met kracht
diezelfde stof kan aanvallen, er wonden
in kan slaan, welke wonden niettemin
een schone schepping doen ontstaan.
Michel Angelo voelt hierin veel over
eenkomst met het leven zelf, waarin
toch ook de strijd, het lijden en de won
den de mens verrijken en veredelen.
Zo kan de kunstenaar de mens doen be
seffen, dat hij meer is dan een stukje
materie, een mechanisme, maar deel
uitmaakt van een schoner en hoger
wereld, en gesierd is met vele rijke
gaven, die hij niet mag laten verslinge
ren.
Michel Angelo leerde die wereld der
schoonheid kennen aan het hof van
Dorenzo de Medici, ,,11 Magnifico", de
prachtlievende; dat hof was een mid
delpunt van het opkomende kunstleven,
een middelpunt ook van de wereld der
vrijheid, waaraan Michel Angelo zich
Verwant wist.
Universeel kunstenaar.
In zijn later leven was de controverse
in zijn geest tussen beeldhouw- en schil
derkunst niet zo groot meer; ook de
schilder kan op zijn wijze verkondigen
wat hij denkt en voelt, al doet hij dit
juist door toe te voegen, streek voor
streek. En Michel Angelo heeft bewezen,
ook als schilder zeldzame gaven te be
zitten. Hij was universeel kunstenaar,
die de mens uitbeeldde in zijn groot
heid, maar ook in zijn tragiek, onder
worpen als hij is aan het lijden.
Michel Angelo kon zich echter met
het lijden niet verzoenen; hij kwam er
niet bovenuit. Hij was meester in vele
kunsten, de kunst om te leven was hij
helaas niet machtig. Telkens weer blijkt
uit zijn werk zijn opstandige natuur; hij
weet te werken in de schaduw van de
dood en van de vergankelijkheid, en dat
gevoel verdubbelt zijn werkkracht om
aan die dood iets te ontrukken wat on
sterfelijk is.
De Sixtijnse Kapel.
Ds. Enklaar toonde ons tal van lan
taarnplaatjes met afbeeldingen van
schilderwerken van den kunstenaar.
Het belangrijkste werk van Michel
Angelo was de plafondbeschildering van
de Sixtijnse Kapel in het Vaticaan te
Rome. Vier jaren heeft hij hieraan ge
arbeid, alles zoveel mogelijk zelf doen
de. Het werd een grootse uitbeelding
van de dramatische geschiedenis der
mensheid, van de schepping, via alle
hoogtepunten tot aan het laatste oor
deel toe. Merkwaardig was Michel
Angelo's visie op de zondeval; de man
wordt niet door de vrouw verleid om
van de verboden vrucht te eten, neen,
hij neemt zelf; hij wil liever zelf alle
verantwoordelijkheid dragen, dan zich
verleid te weten door de vrouw.
Als nevenfiguren schilderde Michel
Angelo in de Sixtijnse Kapel verschil
lende profeten en sybillen, alle even
treffend van uitbeelding.
In de Jesaja-figuur beeldt hij de
stemming uit van den gehoorzamen
knecht Gods, die luistert naar de stem
van zijn Heer en gehoorzaamt, al kent
hij zijn eigen zwakheid en al beseft hij
dat zijn zending toch tevergeefs zal zijn.
De Jeremia-figuur congrueert sterk
met de geest van den kunstenaar, die
cok worstelt met de vraag over het
waarom van het lijden en die verzucht:
„Mijn volk is minder dan de dieren".
Zo werd ons ook de schilder Michel
Angelo getekend als een dier zeldzame
geesten, die ons hart vervullen van
medelijden, doch tegelijkertijd van be
wondering voor de vele singuliere
gaven, in één mensenziel verenigd, en
ie kunt er staat op maken
Ieder man van zaken
Vindt in „DE BOSKAM" wel vertier
Daar is het prettig en ook lekker
Amstelbier
wiens werk de eeuwen vermag te trot
seren.
De Noorder Kunstkring heeft met het
crganiseren van deze lezingen belang
rijk werk gedaan; de keuze van den
spreker was ook een zeer gelukkige. Wij
kennen de Noorder Kunstkring voldoen
de om te weten, dat het bij deze eerste
stap op de weg naar de geestelijke we
deropbouw van onze stad, niet zal
blijven.
OMSTREEKS 20 NOVEMBER NAAR
ENGELAND.
Onze speciale correspondent, die als
oorlogsvrijwilliger dienst heeft genomen
bij de Gezagsbataljons Indië, heeft een
vraaggesprek gehad met één der officie
ren van het 2de bataljon IV R.I.
Hieruit blijkt, dat bovengenoemd onder
deel, dat op het ogenblik gelegerd is in
Noordwijkerhout, omstreeks 20 November
in auto's op transport gaat naar Nijme
gen en vandaar pv spoor naar Ostende.
Vanuit deze Belgische haven zal het
eerste en tweede bataljon IV R.I., bene
vens het eerste en tweede bataljon V R.I.
scheep gaan naar Engeland, waar ze in
het trainingskamp Oldershot zullen wor
den opgenomen.
Binnen drie weken na aankomst in En
geland zal de inscheping naar Ned. Oost-
Indië plaats hebben. In ieder geval gaan
de manschappen vóór hun vertrek uit
Ncordwijkerhout nog met kort verlof.
Daar in het tweede bataljon IV R.I.
verschillende jongelui uit Den Helder
dienst hebben is deze mededeling ook
voor hun familieleden hier ter plaatse
van belang.
Woensdagavond hield de Helderse Jeugd
raad opnieuw een ledenvergadering in
het gebouw Palmstraat alhier.
Het viel te betreeuren, dat de heer Jan
Peters, afgevaardigde van de NJG, ver
stek moest laten gaan, waardoor de on
duidelijkheid in de verhouding tussen
plaatselijke Jeugdraad en NJG niet op
gehelderd kon worden. Een belangrijk
besluit was het vaststellen van de con
tributie. Deze werd bepaald op een be
drag van f 0,50 per verenigingslid. Over
het algemeen was men zeer té spreken
over de activiteit, die door het bestuur
aan de dag werd gelegd en hier en daar
gingen zelfs stemmen op. om het iets
langzamer aan te doen. De Gemeen
schapsavonden bleken zich in een alge
mene instemming te kunnen verheugen,
al werden hier en daar enige bruikbare
,,tips" gegeven. Dat de Helderse Jeugd
raad haar taak breed opvat bleek wel
uit de woorden van den voorzitter, die
bekend maakte, dat het bestuur zich reeds
met afgevaardigden van het Arbeids
bureau heeft verstaan over het onder
werp Jeugdbemiddeling en Beroepsvoor
lichting, en dat men alles in het werk
wil stellen, om ook op dit punt een be
vredigend resultaat te bereiken.
Van de leestafel, die van de diverse
verenigingsorganen was ingericht, werd
een druk gebruik gemaakt.
Na vijf lange jaren van duisternis zullen
de jongens en meisjes weer gaan door de
killig-donkere straten. Zij zullen er gaan,
dragend hun lichten, kloppend aan de
huisdeuren en zingend met fijne, wat
schuchtere stemmetjes de oeroude liedjes
van Sinter-Maarten zoals vader en moe
der, grootvader en grootmoeder ze ook
al zongen
Ook dit keert weeromdat het goed
was.
Wellicht zullen er nog niet zo heel veel
lichtjes over de duistere straten zweven
als in de dagen van weleer, maar.... er
zullen er zeker zijn!
Berinnering
Nauwelijks waren de laatste October-
dagen in nevel en donkerte vergleden of
in ons jongens en meisjes voer een eigen
aardige geest. Immers de elfde Novem
ber naderde en daarmee het jaarfeest
van den heiligen Maarten, eens bisschop
ergens in het zonnige land der Fransen.
Je zocht naar een lege schoenendoos in
de rommelhoek op zolder, vroeg moeder
om een flinke naald en dan was je uren
lang bezig om in het deksel een gaatje
of figuur te prikken. Een kerk met hoge
spits en gothische vensters, waarachter je
rood mica plakte. Dat was bet meest
geliefde onderwerp, maar ook andere
beelden verschenen op het deksel, al naar
je meer of minder kunstzinnig was aan
gelegd. Als je geen lege schoenendoos
kon vinden, was er altijd nog wel een
kleurige lampion overgebleven van een
nationale feestdag; de vouwen werden er
weer keurig ingestreken, het hengsel
rechtgebogen.
Tussen de Kerstboomversiersels vond je
meestal nog wat stompjes kaars, die zo
Vergadering ten Raadhuize.
Onder auspiciën van Nederlands Volks
herstel werd Woensdagavond ten raad-
huize een vergadering gehouden onder
voorzitterschap van mr. J. Mulder. Aan
wezig waren de burgemeester en de ge
meentesecretaris, alsmede de commandant
der marine met enige officieren van zijn
staf en voorts tal van personen die een
leidende positie hebben in het sociale, cul
turele en geestelijke leven in onze stad.
Geestelijke nood.
In zijn openingswoord wees mr. Mulder
allereerst op de uiterst moeilijke taak,
waarvoor we ons geplaatst zien, namelijk
ons volk opheffen niet alleen uit de ma
teriële, maar ook uit de geestelijke nood,
waarin het verkeert. De activa uit de ont
redderde geestelijke boedel moeten weer
tot gelding worden gebracht en de slechte
passiva geheel geliquideerd. Alle leidende
figuren in de wereld waarschuwen ons
dagelijks, dat het devies moet luiden: SA
MEN WERKEN OF SAMEN STERVEN, of
zoals vdezer dagen gezegd werd: er zal
een wereld zijn voor ons allen of er zal
voor geen van ons een wereld zijn.
De mens is niet alleen verantwoording
schuldig aan zichzelf en aan zijn naasten,
maar bovenal aan God, die het al gescha
pen heeft. De krachten die God de mens
geschonken heeft mogen niet worden aan
gewend tot verdelging van elkanders le
ven, maar alleen tot verhoging van de eer
van Hem, die deze krachten geschonken
heeft. Laat het vuur van de fakkel der
beschaving, die wij aanstonds weer aan
volgende generaties moeten overdragen,
niet verstikt zijn in de verpestende walm
van een gruwzaam egoïstisch en godde
loos volksbestaan, maar laat het helder
vlammend zijn, gevoed door een recht be
sef van onze roeping en taak in deze
maatschappij.
Ervaringen in de gevangenis.
Daarna gaf spreker het woord aan drs.
Bos uit 's-Gravenhage, die ons op ontroe
rende wijze vertelde van zijn werk als
geestelijk verzorger in de Duitse gevan
genis te Scheveningen. Veel heeft hij daar
in de jaren van 1940 tot het einde van 1942
meegemaakt, tal van gevangenen heeft hij
in hun laatste uren bijgestaan. Aangrij
pend was het te horen hoe velen de
dood zijn ingegaan, juichend vaak en vol
geloofsmoed. Persoonlijk was hij getuige
van verschillende grote processen en hij
heeft daar gezien en gehoord hoe de
slachtoffers de verhoren ondergingen.
Welk een wilskracht en geloofsovertuiging
werd daar dikwijls aan de dag gelegd,
als men wilde en moest zwijgen.
Het werk van N.V.H.
Na de pauze vervolgde drs. Bos zijn
boeiende voordracht door te wijzen op
het grote nut van het geestelijke en cul
turele werk dat Nederlands Volksherstel
verricht, vooral ook door de constructieve
arbeid ten aanzien van onze gederail
leerde jeugd. De ouders hebben een zeer
verantwoordelijke taak, waarin zij helaas
zo dikwijls te kort schieten. Spreker ging
daarna de oorzaken na van de zich mo
menteel openbarende dans- en uitgaans-
woede, of zoals hij zeide, de onmatigheid
in het zoeken van ontspanning. In hoofd
zaak kan deze worden verklaard als een
vlucht uit de eigen verantwoordelijkheid,
een gevolg van de leegheid van de eigen
ziel. Bovendien is vaak de contróle van de
zijde der ouders zo gebrekkig; men laat
de kinderen teveel de vrije hand.
Het N.V.H. wil de samenbindende kracht
zijn tussen alles wat werkt tot heil van
het sociale en culturele leven. De lege zie
len moeten weer worden gevuld en de
arme levens door geestelijke opbouw
worden verrijkt.
Hij besloot met de ernstige opwekking
goed en zo kwaad als het ging in doos of
lampion vastgezet werden en klaar was
Kees
De elfde November zélf kon je meestal
niét afwachten; zover reikte je geduld
niet. Een paar dagen tevoren reeds, als
de gloeikousjes in de straatlantarens nog
maar nauwelijks waren aangeflapt ont
staken we onze kaarsjes en gingen we
op pad.
Je had altijd een reuze karwei om je
kaars brandende te houden, want het weer
v/as in die dagen meestal niet erg gun
stig. Ruwe windvlagen en soms een stort
bui. Thuis bij de warme kachel was het
beter, maar het feest van Sint-Maarten
moest toch gevierd worden.
In een portiek werd dan de kaars weer
aangestoken, wat meestal een flink aan
tal lucifers kostte.
En dan ging het weer verder, van de
ene deur naar de andere en je zong
gezamenlijk het liedje van Sinter-Maar
ten, van den man, die veel geven kan en
van „eerlijk zullen wij alles delen"
Na vele avonturen, ontmoetingen met
vriendelijke oude dames, die je een paar
centen of een appel gaven; een goedige
kruidenier, die je hand volstopte met
geurige pepernoten, voorboden van het
feest van vijf December, kwam je weer
met een natte neus, blauwe handen van
de kou, maar ook met zakken vol buit,
thuis. Daar werden de zakken geleegd
en de winst geteld. De centen borg je in
je spaarpot, daar kon je dan met Sinter
klaas taai en marsepein voor kopen.
's Nachts beleefde je dan je avondlijke
avonturen opnieuw in een droom. Je
kreeg balen pepernoten en handen vol
centen
Hoe zalig, als de jongenskiel
Nog om de schouder» glijdt!
Dan is de hemel in de ziel,
En alles even blijd.
W. K.
ZATERDAG 10 NOVEMBER.
HILVERSUM II. 415 m.
14.0114.20 Programma-overzicht en tuin-
bouwpraatje door den heer s.
S. Lantinga.
14.2014.45 Orgelconcert door Joop Walvis.
17.0017.30 Kinderhoorspel „Boerke Naas",
18.0118.30 Nieuwsberichten, programma-
overzicht, wij spreken met...*
en persoverzicht.
18.30—19.30 Gevraagde platen.
21.15—21.45 Het omroeporkest o.l.v. Marinus
van 't Woud.
21.4522.00 Avondwijding. Ds. R. v. d. Mast,
Ned. Herv. prek. te Blericum.
ZONDAG 11 NOVEMBER.
HILVERSUM I. 301 m.
9.00— 9.20 Nieuwsber. en progr.-overzicht.
9.209.30 Yehudi Menuhin, viool.
10.3012.00 Kerkdienst vanuit de Nw.
Waalse kerk, Keizersgracht 676,
Amsterdam. Voorganger ds. Aris,
16.0117.30 Jeugddienst vanuit de Ned.
Herv. kerk te 's-Graveland.
17.3018.00 Albert Sandler en Alfredo Cam-
poli spelen rustige melodieën.
19.0019.30 Nieuwsber. en progr-overzicht.
Sportuitslagen.
22.1522.30 Mens en Maatschappij. Pater
G. van Gestel S. J.
22.30—23.00 Dansmuziek.
23.1523.30 Avondwijding. Prof. J. H. Ba-
vinck, Geref. pred. te Utrecht*
HILVERSUM II. 415 m.
9.209.25 Oude levenswijsheid. Spreker
J. Reinboud (Epitetus).
9.2510.Semi-populair programma.
10.0010.30 Graag gehoorde melodieën.
10.3012.00 Hoogmis vanuit de Sacraments
kerk, Zandberglaan, Breda.
14.30—14.45 Litteraire voordracht. „De
Reus", van Axel Munthe. Spre
ker Herman Jonker.
14 4515.00 Balalaika melodieën.
15 00—15.15 De heer G. A. van Boven over:
„Indische actualiteiten".
17.3018.— Ome Keesje.
18.01—18.20 Nieuwsber. en progr.-overzicht
en sportverslagen.
18.45—19.00 Denksport. Prof. dr. F. Schuh.
19.00—19.30 Eddy Walis speelt.
20.01—20.50 Radio Philharmonisch orkest Ow
l.v. Koos van de Griend.
21.4522.00 Avondwijding. Pastoor J. Sic-
king, pastoor par. St Joris,
Eindhoven (platen).
om ook in Den Helder eendrachtig de
schouders te zetten onder <ïit zeer belang
rijk^ werk.
Daarna sprak de heer Hof, districts
administrateur van N.V.H. te Alkmaar, die
eveneens aandrong op het gemeenschap
pelijk opbouwen van onze ingestorte sa*
Rienleving.
De bijeenkomst werd door mr. Mulde*
gesloten. 1
ZONDAG 11 NOVEMBER 1045.
DEN HELDER. Geref. kerk. Bethelkerk,
vm. 10 uur ds. H. v. Twillert, Zondag 41;
nm. S uur nm. ds. F. Tollenaar. Rehoboth-
kerk, vm. 10 uur ds. F. Tollenaar, nm. i
uur ds. H. v. Twillert, Zondag 41. Chr.
Geref. kerk (a. d. Steengracht): vm. 10 u.
ds. J. Rebel, H.Avondmaal, nm. 5 uur ds.
J. Rebel, H.Doop en nabetrachting.
Evangelisatie (Vijzelstraat): vm. 10 en nm»
7 uur Samenkomst, nm. 2.30 uur Zondags
school. Woensdag nm. 7.45 uur Bijbel
kring. Donderdag nm. 7.30 uur Vrouwen-
krans. Zaterdag nm. 7.30 uur Bidstond.
Oud-kath. kerk, vm. 0.30 uur H. Dienst
(pastoor H. J. Verheij).
DEN HELDER. Herst. Evang. Luth. Gem.
(Weezenstraat)10.30 vm. ds. W. J. F. Mei-
ners van Amsterdam. Bediening van de
H.Doop. Maandag 12 Nov., 0 uur: Tijdrede
door ds. W. J. F. Meiners van Amsterdam,
Kwartetzang. Leger des Heils (Spoor-
gracht 35): vm. 10 uur Inzegening van sol
daten, nm. 3.30 uur Openluchtsamenkomst
(naast het Distr.bureau), nm. 7.30 uur Op
wekkingssamenkomst. Maandag 12 Nov.,
nm. 2.15 uur: Dameskrans. Donderdag, 15
Nov., nm. 7.30 uur: Bidstond. Deze samen
komsten staan o. 1. v. kaps. H. Winter
LUTHERSE KERK, WEEZENSTRAAT.
Tijdrede door ds. Meinero.
Zoals uit een in het nummer van heden
voorkomende advertentie blijkt, zal ds. W.
J. F. Meiners van Amsterdam, a.s. Maan
dagavond om 8 uur in de Lutherse keilc
aan de Weezenstraat een Tijdrede houden.
Deze rede heeft tot onderwerp: „Atoom
energie".
Velen zullen zich dezen predikant nog
herinneren uit de tijd, dat hij predikant
der Lutherse gemeente alhier was. Zijn le
vende wijze van spreken boeide altijd zeer
velen. Er behoeft dan ook niet aan getwij
feld te worden of ook ditmaal zullen ve
len dezen bekenden spreker weer willen
horen.
Het Lutherse Kerkkwartet luistert de
dienst op met zijn zang. De dienst is voor
ieder toegankelijk en de toegang ia vrij.
Ieder Is dus hartelijk welkom.
Van officiële zijde vernemen wii.
dat de zitting van de voorlopige Sta
ten-Generaal op Dinsdag 20 dezer
door H.M. de Koningin In de histo
rische Ridderzaal zal worden geopend.
Het gebruikelijke ceremonieel zal
ditmaal achterwege blijven. De gou
den koets zal men dit jaar dan ook
niet op het Binnenhof kunnen zien.
