HELDERSCHE COURANT
Mussert voor het gerecht
Zij wezeri ons de weg...
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Zijn politieke geloofsbelijdenis''
Weerbericht
Plechtige herdenking van 422 gefusilleerde
strijders
Strijd in Soerabaja in
laatste stadium
Diphterie-epidemie in
N.-Europa
Zware aardbeving in
Centraai-Azië
Veertigduizend
WOENSDAG «S NOVEMBER 1945.
3e Jaargang No. 899.
VERSCHIJNT DAGELIJKS
Advertenties II cent per millimeter
ABONNEMENT PER KWARTAAL: Stad en
omgeving 1 2.60, Postabonnementen t 3.00
Dinsdagmorgen om 10 u. is 't grootste proces, dat vermoedelijk ooit in de
geschiedenis van het Nederlandse Koninkrijk is gevoerd, begonnen. Ir. Anton
Adriaan Mussert, gewezen hoofdingenieur, zoals op de rol vermeld staat, Leider
van de Nationaal-Socialistische Beweging in de Nederlanden, is vanmorgen voor
zijn rechters verschenen, om verantwoording af te leggen voor hetgeen hij gedaan
heeft in de jaren tussen Mei 1940 en Mei 1945.
De belangstelling van het publiek was
bij het proces tegen Max Blokzijl aan
merkelijk groter.
Het Bijzonder Gerechtshof is samen
gesteld uit: Mr. A. L. M. van Berckel,
president. Prof. Mr. P. G. M. van Oven
en Mr. H. Burgersdijk, civiele raads
leden en LuiJ.-Gen. P. W. Best en Gen-
Maj. H. Ch. G. van Lawick, militaire
leden. Als procureur-fiscaal had Mr J.
Zaayer aan de groene tafel plaats ge
nomen. als griffier fungeerde Mr. C. G.
Iordens. De verdediging van Mussert is
in handen gesteld van Mr. C. R. C. Wij-
ckerheld Bisdom, die aan Mussert is
toegevoegd.
Mr. Wij"kerheld Bisdom heeft een
grote ervaring op het gebied van poli
tieke processen, omdat hij tijdens de
bezetting in tal van processen tegen
over Duitse rechtbanken de verdediging
op zich heeft genomen van Engeland
vaarders en verzetslieden.
Mussert lacht.
Omstreeks half tien hedenochtend ar
riveerde de gevangenisauto uit Schqve-
ningen met Mussert en de twee gedeti
neerde getuigen Carp en Van Dien. Mus
sert stapte lachend uit de auto en con
stateerde |net galgenhumor, dat de be
langstelling hem meeviel.
De drie mannen werden direct naar
de cellen in de kelders van het gebouw
overgebracht om daar te wachten tot
het proces zou beginnen. Omstreeks
kwart voor tien werd de publieke tri
bune opengesteld. De belangstelling was
opvalend gering. Mussert poseerde, na
dat hij in de verdachtenbank had plaats
genomen, rustig voor de talrijke pers
fotografen en keek daarna belangstel
lend rond. Uiterlijk had hij weinig van
zijn zelfvertrouwen verloren. Hij maak
te een physiek en mentaal gezonden in
druk.
Het proces begint.
Om precies 10 uur rijzen allen van
hun stoelen. Het Hof komt binnen.
De president, mr. Van Berckel, doet
Mussert de gebruikelijke vragen en
daarna is het woord aan mr J. Zaayer,
den procureur-fiscaal, voof het uitspre
ken van de tenlastelegging.
De voornaamste punten uit deze reeds
gepubliceerde tenlastelegging zijn:
Het trachten Nederland onder Duitse
heerschappij te brengen, het pogen de
grondwettelijke regeringsvorm van het
Koninkrijk der Nederlanden omver te
werpen en hulpverlening aan den vij
and.
Mr. Zaayer heeft deze drie punten
uitvoerig uitgewerkt en toegelicht met
talrijke citaten.
Musser hoort staande met kennelijke
belangstelling het voorlezen van dit do
cument aan. Het is wat rumoerig in de
zaal omdat de talrijke fotografen hun
blitzlicht laten knallen en flitsen. Ove
rigens heeft de duidelijke stem van den
openbare aanklager ieders aandacht.
Op een vraag van den president of
REGENACHTIG.
In de ochtend nog plaatselijk regen,
later opklarend, doch tegen de avond
weer buien. Iets kouder, tijdelijk
krachtige Noordwestelijke wind.
Mussert de citaten erkent, antwoordt hij:
JaMussert brengt echter meteen
naar voren, dat hij nooit de bedoeling
heeft gehad Nederland onder vreemde
heerschappij te -brengen, integendeel,
alles heeft hij gedaan om dit te voor-'
komen. Dan komt de eerste getuige, het
hoofd van de bijzondere dienst van de
P.O.D., Van Dien, die Mussert de eerste
verhoren heeft afgenomen.
Deze getuige verklaart, dat Mussert
steeds d> „indruk maakte op waarheids
getrouwe^ antwoorden te geven op de
hem gestelde vragen.
(Zie vervolg pagina 3).
MUSSERT TUSSEN DE VELDWACHTERS IN DE RECHTSZAAL.
Foto: Thuring-P.
Te Soerabaja is een dossier gevon
den van de Indonesische politie, waarin
zich onder andere foto's bevonden van
dtn moord op generaal Mailaby.
Haarlem was Dinsdag in rouw. De
vlaggen hingïn halfstok, de .winkels
waren gesloten, het verkeer stilge
legd. In de Grote Kerk werden 422
slachtoffers, die bij het binnenlandse
verzet tegen de vijand zijn gevallen
en thans zullen rusten in de eregraf-
hof in de -duinen bij Bloemmdaal,
plechtig herdacht. In de grote ruimte
van de St. Bavo waren vijf duizend
familieleden aanwezig uit alle delen
van het land om de gefusilleerden de
laatste eer te bewijzen.
Hannie Schaft
Vóór de preekstoel stond het stof
felijk overschot opgebaard van Hannie
Schaft, enige vrouw onder al deze
slachtoffers. De baar werd gedekt door
de Nederlandse vlag, 'welke in Sep
tember 1944 werd gehesen op het ver
blijf van H. M. de Koningin in Enge
land, toen daar bericht werd, dat ge
heel Nederland bevrijd zou zijn. Er
omheen waren talrijke kransen ge
rangschikt, een zeer klein deel van de
vele honderden kransen en bloemstuk
ken, welke Maandagmiddag, toen men-
langs de baar kon defileren, in de
Grote Kerk door verwanten, vrienden,
oud-illegale groepen, verenigingen en
organisaties van allerlei aard waren
neergelegd en die later naar de ere-
grafhof zijn gebracht. Onder deze kran
sen waren ook die van de Koninklijke
familie.
De plechtigheid werd bijgewoond
door H. M. de Koningin, door Priijs
Bernhard (later op de eregrafhof ook
door Prinses Juliana). Verder waren
tegenwoordig de minister-president,
prof. ir. W. Schermerhorn, de mi
nister van binnenlandse zaken dr. C.
J. M. Beel, luit.-gen. mr. H. J. Kruis,
de commissaris der Koningin in de
provincie Noord-Holland, dr. J. E.
Baron de Vos van Steenwijk en vele
andere autoriteiten.
De herdendinksdienst.
De herdenkingsdienst werd geopend
door de Kon. liedertafel „Zang en
Vriendschap" onder leiding van Frits
Schuurman. di° het „Wilt hed°n nu
t-eden" zong. Daarna sprak dr. H
Wamsteker namens het comité eregraf
hof.
Deaanwezf(?heid van H. M. de Ko
ningin en de Prins geeft de nabestaan
den de troostrijke gedachte, dat hun
leed in de harten van het eehele Ne
derlandse volk weerklank heeft ge
vonden. Het is spr. te moede, alsof wij
vandaagals' één grote familie met 6
landsmoeder in ons midden, onze
dierbare zonen ten grave dragen. Voor
de..iemileleden van de gevallenen-moet
het een steun in hun verdriet zijn, dat
met hen 't hele Nederlandse volk zich
ervan bewust is, dat het in de vijf ja
ren een groot en onherstelbaar verlies
heeft geleden.
De enige vrouw, hier opgebaard,
vertegenwoordigt niet alleen alle ge
vallenen van het verzet, doch ook de
Nederlandse vrouw. Spr. ziet deze
plechtigheid dan ook als een symbool
van de moed en de offervaardigheid
der Nederlandse vrouwen in de oor
logsjaren, die de groei van het verzet
stimuleerden.
Maken ook de levenden vandaag de
balans op, dan kan ik de verzuchting
van menig achtergebleven dierbaren
verwant begrijpen, die zegt: „Heeft hij
voor dit volk. voor deze baaierd van
hebzucht en egoïsme, voor deze poel
van ongerechtigheden zijn jonge leven
gegeven en ons in smart en kommer
achtergelaten?" Tot hen zou ik willen
zeggen: Gedenkt, dat God regeêrt, dat
hij het is, die oogst op zijn tijd. Geen
offer, hoe groot ook, is in zijn licht
vergeefs geweest. Zeker, al deze ge
vallenen. zij vormen slechts een scha
kel in de lange, onzegbaar zware keten
van lijden, die ons volk gekluisterd
hield, die in menig gezin zwaar drukt
en zijn donkere last op ons gehele
volksleven legt. Maar ik zie in al dat
lijden, in al deze heldenmoed en ster
vensbereidheid de enige, althans de
sterkste tegenkracht tegen de verwilde
ring en ikzucht van enkeling en groep
zoals die uit iedere oorlog naar voren
komen. Het leven van hen. die wij he
den gedenken,schenkt misschien aan
ons volk de kracht tot herstel, misschien
ook de moed tot vernieuwing.
Prof. H. van Rooy O.FM. getuigde
namens de illegaliteit, dat de nationale
eenheid hier geboren is: met succes
hebben de ondergrondse werkers alle
aanvallen op onze nationale zelfstandig
heid afgeslagen En <iit zal in onze ge
schiedenis als een der grootste over
winningen blijven voortleven. Alleen
zij kunnen het offer van deze strijders
begrijpen, die met hetzelfde lot voor
ogen op het laatste ogenblik de dans
ontsprongen.
(Zie vervolg pagina 3).
In acht Dakota-vliegtuigen zijn Dinsdag
enige honderden Brits-Indische soldaten
van Soerabaja naar het centrum van on
rust: Semarang overgebracht. Volgens do
berichten is Semarang door torpedojagers
beschoten. Met de Mahcattasoldaten die
zijn aangekomen mee, béöraagt de sterkte
aan Brits-Indische soldaten te Semarang
nu ongeveer één bataljon.
Wij vernemen dat de operaties te Soe
rabaja het laatste stadium beginnen te
naderen. Nu het Darmogebied vast in
Britse handen is gekomen, zullen, naar
men verwacht, spoedig alle weerstands
nesten zijn opgeruimd, de laatste verlies
cijfers zijn, naar Reuter meldt: gesneu
veld: 12 officieren, 4 officieren .met spe
ciale opdracht van den onderkoning, 2
manschappen en 91 Brits-Indische man
schappen; get/ond: 16 officieren, 14 offi
cieren met speciale opdracht van den
onderkoning, 16 Britse manschappen en
414 Brits-Indische manschappen; vermist:
4 officieren, 3 officieren en 99 Brtts-Indir
sche manschappen,
LUCHTAANVALLEN OP AMBARAWA
EN DJOKJAKARTA.
Vier Thunderbolts hebben aanvallen ge
daan op doelen ten zuidwesten van Amba-
rawa. Twee auto's werden in brand ge
schoten. Vier Mosquito's, waarvan twee
met raketbommen waren uitgerust, heb
ben voor de tweede maal Djokjakarta aan
gevallen. De twee andere Mosquito's wier
pen 500 pondsbommen.
BULLETIN VAN DE MEDISCHE STAF
VAN DE UNRRA.
In een Dinsdag door dtf medische staf
van de UNRRA gepubliceerd rapport is
medegedeeld, dat de diphterie in N.-
Europa epidemische omvang heeft aange
nomen. Het bulletin meldt voorts, dat in
Nederland diphterie niet dodelijke afloop
zoveel voorkomt, dat het sterftecijfer door
diphterie onmiddellijk volgt op dat door
tuberculose.
Een aardbeving van grote hevigheid is
opgemerkt door den seismoloog J. J.
Shaw te West Bromwich (Birmingham».
Dit geschiedde gisteravond om 22 uur 26
minuten GMT. Het centrum van de aard
beving bevindt zich waarschijnlijk in het
westen van China of in het noorden van
Voor-Indië. Drie en een half uur na de
eerste schok trilde de aarde nog.
Opgraving van slachtoffers
van Nazi-terreur in Polen.
Uit Warschau wordt medegedeeld,
dat men gisteren is overgegaan tot
de opening van massagraven in het
Bosch van Palmiry, nabij de Poolse
'hoofdstad. Uit het eerste heeft men
ongeveer 40.000 lijken van slacht
offers van de Hitler-terreur opge
graven, waaronder zich vele geraam
ten van vrouwen en kinderen be
vonden.