HELDERSCHE COURANT
Een Indischman vertelt over zijn
ervaringen
Mr. van Genechten erkent schuld
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Pessimisme of Reatisme
Kersvers uit Jan Oost
gekomen
Sinaasappelen voor iedereen
Zijn
Alleen verdwijning van N.S.B.ers kan werkelijke
verzoening mogelijk maken
laatste brief
Koffie, cacao, suiker,
peulvruchten, olie!
Penicillinefabriek in
Engeland
Ook de
versnaperingen vrij!
Koek, cacao en biscuits
van de bon
WOENSDAG 1» DECEMBER 1945.
3e Jaargang N«. 316.
VERSCHIJNT DAGELIJKS
Advertenties 11 cent per millimeter
HOOFDREDACTEUR J. BIJLSMA
ABONNEMENT PER KWARTAAL: Stad en
omgeving i 2.60. Postabonnementen 1 3.00
De bekende zeeschilder Jaarsma liep
Vrijdagmiddag in de binnenstad. Naast
hem een man, met die tanig bruine
huid, die de thui6vaarders uit de Oost
kenmerkt. De populaire Jaars gaf een
schreeuw alsof hij een schip praaide,
toen hij den man van de krant zag. En
hij stelde voor: „M'n zwager Vlam,
gisteren uit Indië gekomen".
Als je dat hoort zit je meteen met
duizend vragen en wij spraken dus
af, 's middags een praatje te komen
maken.
De heer Vlam kent Indië. Hij heeft
er 10 jaar gewoond en deed er zaken.
Hij reisde er veel, doch was al eni
ge jaren vóór de oorlog gerepatriëerd
en woonde in Brussel, waar een paar
dochters van hem getrouwd waren.
Toen kwam de oorlog en werden ze
opgejaagd, zoals ook wij aan den lijve
ondervonden. België capituleerde, doch
de heer Vlam had geen zin om onder
de Moffenlaars te zitten en met z'n
vrouw ging hij op stap, via Frankrijk
naar Spanje en vandaar met een
schuit naar Amerika en toen naar de
Oost. Dat alles is heel gauw neerge-
echreven, maar er waren ontzagge
lijke moeilijkheden te overwinnen,
voordat de heer Vlam en zijn echtge
note voet aan wal zetten in Batavia,
na een reis van tachtig dagen. Het
was een lange, en een dure reis. Ruim
10.000 gulden waren er voor nodig,
maar dat had de familie er graag voor
over om in vrijheid te leven.
Geen vrjjheid.
Die vrijheid was aanvankelijk een
teleurstelling, want het eerste wat hun
in Indië te wachten stond, dat was
Internering. Een voorzorgsmaatregel
van de toenmalige regering, tegen het
mogelijk binnenkomen van N. S. B.-
ers. Het onderzoek duurde een maand.
Wij waren er nog vlug uit, want er
Waren families, die heel wat langer
werden vastgehouden", vertelt de heer
Vlam.
„We zijn toen naar Kamadjang bij
Garoet gegaan, waar ik beheerder
werd van een berghotel. Na enige
maanden brak de oorlog met Japan
uit en toen leerden we spoedig de
Japanse terreur kennen".
Jappen-terreur,
Het gezicht van den verteller be
trekt. „Dat zijn geen mensen meer",
zegt hij, „het zijn varkens. Vooral
de z.g. stoottroepen, die in het begin
van de oorlog kwamen, waren on
mensen. Boeven, die uit de gevange
nis kwamen en die geen vrouw ont
zagen"....
„Geen Europeaan mocht in zijn wo
ning blijven. De cultures werden ver
nield. Ik heb het in Garoet gezien, dat
de theestruiken uit de grond werden
gerukt. Er is zoveel in Indië op te
knappen, dat ik me afvraag of Indië
nog wel lonend voor ons is".
Weerbericht
STORMACHTIG.
Krachtige tijdelijk stormachtige
wind tussen Zuid en Zuidwest.
Meest zwaar bewolkte lucht met
enkele regenbuien, vrij zacht weer.
We kijken den heer Vlam een beet
je ongelovig aan. „Ik meen wat ik
zeg, meneer. Java was voor ons het
rijkste eiland en Java is het zwaarst
geteisterd en vergeet niet, dat als we
de zaak daar op moeten knappen het
millioenen kost en we daarbij een be
volking van 50 millioen hebben te on
derhouden.
Heel het Oosten wil de blanke
weg hebben.
„Wat denkt U van de extremistische
beweging?" zo vragen we.
„Een beweging, meneer, het is geen
beweging. Heel het Oosten wil de
blanke weg hebben. Ook de intellec
tueel is er van overtuigd, dat de Wes
terling weg moet. De regenten praten
ons nog wel naar de mond, maar in
hun hart zijn ze ook voor het losma
ken van Indië van de Westerse in
vloeden. Heel Azië is tegen ons. Ze
liegen als ze het anders zeggen. De
algemene groet is de fascistengroet en
de uitroep „Merdikka", dat vrijheid
betekent. De jongens op straat roepan
het elkaar toe, ze zeggen het in trei
nen en in hotels, als ze de haak van
de telefoon nemen en als een gesprek
besloten wordt. Neen, het ziet er niet
gunstig uit". (Zie vervolg pag. S)
IN DE CAVALERIEKAZERNE TE AMERSFOORT VOND DE OVERDRACHT
PLAATS VAN 17 FOKHENGSTEN, AFKOMSTIG UIT OLDENBURG. Deze
prachtige paarden werden door de Engelsen ten behoeve van de Nederlandse
fokpaardenstapel in Duitsland gevorderd. Tijdens de overdracht. V.l.n.r.: de
directeur-generaal van de Landbouw, dr. van Leignes Bakhoven, kolonel Stalker,
hoofd van de veterinaire dienst van het Engelse leger aan de Rijn en kolonel
Otto van het Nederlandse leger.
Het is de bedoeling, zo schrijft „Het
Vrije Volk", de sinaasappelen, die
in gedeelten worden aangevoerd,
in algemene distributie te brengen.
Dat dit voor de Kerstdagen nog kan
geschieden, moet echter wel uitge
sloten worden geacht.
De volledige tekst van de brief, welke
Mr. R. van Genechten aan den griffier
van 't Bijzonder Gerechtshof te 's Graven-
hage, voor hij zich van het leven be
roofde, schreef in zijn cel in de gevan
genis te Scheveningen, is door den pre
sident van dit Hof aan het A.N.P. ter
publicatie overhandigd.
Wij ontlenen er het volgende aan:
De brief was gedateerd 8 December
1945.
Naarmate ik in de eenzaamheid der
cel de gebeurtenissen der laatste jaren
overwogen heb, zo schrijft v. Genechten,
ben ik mij mijn schuld hoe langer hoe
meer bewust geworden. Het is alsof ik
uit een droom ontwaakt ben. De hou
ding, die de Nederlandse nationaal so
cialisten tijdens de oorlog hebben inge
nomen, werd ingegeven door de ge
dachte, dat zij beter dan de overgrote
meerderheid der bevolking inzagen,
waar het belang en de toekomst van
het Nederlandse volk lag. Zij werd be
paald door drie overwegingen.
Deze overwegingen wogen zo zwaar,
dat zij zich zelfs van de regering en
van de overgrote meerderheid van het
volk afscheidden, toen Duitsland Ne
derland binnen viel.
Geen van deze drie overwegingen is
echter door de feiten bevestigd.
De vergissingen, die wij begaan
hebben, zijn dan ook te fundamen
teel om door een beroep op goede
trouw gedekt te worden. Wanneer
men zich in een zo critische tijd als
het Nederlandse volk heeft meege
maakt, afscheidt van de overgrote
meerderheid' en van de politiek der
wettige regering, kan dit alleen ver
ontschuldigd worden doordat men
blijkt juist te hebben gezien.
Daarbij komt in mijn persoonlijk geval,
dat ik er mij bewust van ben geworden,
dat ik door mijn optreden het Neder
landse volk ten diepste heb gegriefd,
zulks alhoewel ik mij er steeds ten
zeerste mede verbonden heb gevoeld en
zeer gelukkig was temidden er van tq
kunnen leven. De oorzaak van dit op
treden ligt in een verbitterde verstan
delijke hoogmoed.
Ik heb besloten zelf het vonnis van
het Bijzonder Gerechtshof te execu
teren.
Ik doe dit, omdat de gevolgen bij een
langer in leven blijven voor mijn gezin
nog rampzaliger zouden zijn dan reeds
het geval is en omdat ik van mening
ben, dat alleen werkelijke zoenoffers
de heilloze verwijdering tussen onze
duizenden volgelingen en het Neder
landse volk kunnen doen verdwijnen.
Het is mij duidelijk geworden, dat
alleen de verdwijning van de leidende
nationaal socialisten een werkelijke
verzoening met de duizenden ongeluk-
kigen, voor wier gedachtengang wij
in hoge mate verantwoordelijk zijn,
kan mogelijk maken.
Ik dank God dat er tengevolge van
mijn optreden niemand de dood heeft
gevonden en dat ik niemand heb aan
gezet in het Duitse leger te dienen,
maar meerderen daarvan heb weerhou
den. Ik betuig in het bijzonder mijn
spijt over de bitsige en haatdragende
woorden, die ik tegenover de Joden
heb gebruikt op een tijd, dat zij reeds
zo getroffen waren, al draag ik nift de
minste schuld aan hun afslachting en
heb ik die altijd huiveringwekkend ge
vonden.
Waar ik er een verzoenende werking
van verwacht, hoop ik, dat U mijne
schulderkenning zult willen publiceren
en ik roep het mededogen van het Ne
derlandse volk in voor mijn gezin.
Hoogachtend,
uw
~W w.g. R. VAN GENECHTEN.
Met het oog op de komende feest
dagen zal een bon worden aangewezen
voor één extra-rantsoen van 100 gram
vlees. De aanwijzing der vleesbonnen zal
voortaan per 14 dagen geschieden met
drie bonnen van 100 gram, zodat men
voor de periode der feestdagen in totaal
over vier bonnen kan beschikken.
Bij de vóór Kerstmis te publiceren bon
nen komen voorts, behalve de koopbon
voor het extra rantsoen spijsolie, bonnen
voor 100 gram koffie en 100 gram cacao
poeder. Het extraatje van 100 gram sui
ker wordt niet op een afzonderlijke bon
gegeven, maar de normale rantsoenen
voor de volgende 14 dagen zullen met
deze hoeveelheid worden verhoogd. Het
zelfde geschiedt voor de peulvruchten,
welke ter compensatie van de komende
tijdelijke verlaging van het kaasrantsoen
extra zullen worden gegeven (250 gr. per
4 weken voor alle leeftijden).
De thans in aanbouw zijnde penicilli
nefabriek te Speke nabij Liverpool, die
de grootste ter wereld wordt en aan
bouwkosten 1 millioen pd. st. zal vergen,
nadert haar voltooiing, aldus de Daily
Tel. Het personeel zal bestaan uit 300
man. Een tweede grote penicillinefabriek
wordt gebouwd in Barnard Castle (graaf
schap Durham).
Minister Mansholt heeft gisteren in
de Tweede Kamer meegedeeld, dat
hij de tijd gekomen acht langzamer
hand het aantal artikelen van de
distributie te verminderen. Hij
deelde mede, dat grutterswaren,
peulvruchten, biscuits, koek, cacao,
verschillende versnaperingen vrij
zullen worden gegeven. Ook het
varkensvlees zal in de naaste toe
komst wel vrij komen. Brood nog
niet, doch alleen uit de overweging,
dat het brood anders als veevoer zal
worden aangewend.
