HELDERSCHE COURANT
Zonder uitstel zal toestand van
veiligheid worden geschapen
Moskou bindt Iran met vaste banden
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Indonesië
Communiqué over de besprekingen te Londen
Sjarir is het eens met
Christison
Interview mei Van Mook
Nederland bouwt bruggen!.
3800 repatriërenden op weg
naar Holland
Voor 3 millioen aan werktuig
machines naar Nederland
LAATSTE NIEUWS.
Naar een Partijstelsel
ZATERDAG 89 DECEMBER 1945.
Je Jaargang No. S2S.
VERSCHIJNT DAGELIJKS
Advertenties 11 cent per millimeter
HOOFDREDACTEUR J. BIJLSMA
ABONNEMENT PER KWARTAAL: Stad en
omgeving 1 2.60, Postabonnementen i 3.00
Vrijdagmiddag is het volgende commu
niqué door Downingstreet uitgegeven.
De Britse eerste minister, vergezeld
door den minister van Staat, den chef
van de Imperiale Generale Staf en den
Britsen ambassadeur te 's-Gravenhage
hielden een bespreking te Chequers met
den Nederlandsen minister-president, den
minister van overzese gebiedsdelen en
den waarnemend minister van buiten
landse zaken, tezamen met den luitenant
gouverneur-generaal van Nederlands In-
dië en den Nederlandsen ambassadeur
te Londen.
De bespreking betrof de toestand op
Java, die in de laatste tijd is achteruit
gegaan en de meest cïoelmatige wijze om
rust en orde te hers'^llen. In de loop
van deze besprekingen, die een bevre
digend resultaat hadden, werd de Britse
regering volledig op de hoogte gesteld
van de consequente en vooruitstrevende
politieke gedragslijn, welke de Nederland
se regering gevolgd heeft en voornemens
is te volgen met betrekking tot het In
donesische vraagstuk.
De Britse regering bevestigde haar
verplichting jegens haar Nederlandse ge
allieerden om zonder uitstel een toestand
van veiligheid te scheppen waarin het
voor de regering van Nederlands-Indië
mogelijk zal zijn .besprekingen met re
presentatieve Indonesiërs voort te zetten.1
De respectieve regeringen waren het
er over eens, dat een oplossing van het
politieke conflict beschouwd moet wor
den als een essentiële bijdrage tot de
sucesvolle vervulling van de taak door
het oppercommando van de geallieerde
mogendheden toevertrouwd aan Groot-
Brittannië om de Japanse bezetting van
deze gebieden te liquideren en dat voor
wat dit betreft, dit een gemeenschappe
lijke zaak is van de Britse en Nederland
se regeringen en van het Indonesische
volk.
De Britse en Nederlandse regeringen
zijn het daarom eens over de gedrags
lijn om te bevorderen, dat de leiders
van de nationalistische beweging tot over
eenstemming komen met de Nederlandse
autoriteiten.
Middelerwijl zullen onmiddellijk ver
dere stappen worden genomen om zoveel
als mogelijk is, de veiligheid te verzeke
ren van de krijgsgevangenen en geïnter
neerden in Indonesië, die bedreigd wor
den door geweld der extremisten.
Sjarir zelde dat hij in principe toe-
Stemde in de voorstellen, gedaan door
Christison om actieve maatregelen te
nemen ter verzekering van wet en orde
op West-Java.
„Een van onze voorwaarden voor sa
menwerking zal zijn, dat niet meer Ne
derlandse troepen hier zullen landen",
zeide Sjarir.
De republikeinen vinden het zeer be
langrijk, dat Christison's verklaring „geen
enkele 'zinspeling maakte op herstel van
de Nederlandse souvereinitelt".
De vriendschappelijke persoonlijke be
trekkingen, die 'ussen Christison en de
Indonesische leiders bestaan, werden ge
illustreerd, toen de gealliëerde bevelheb
ber naar een Indonesische militaire pa
rade ging, gezamenlijk bewaakt door
Brits-Indische en Britse militaire poli
tie en mannen van het Indonesische volks
leger. Christison werd hartelijk door lr.
Soekarno en leden van het Indonesische
kabinet ontvangen en poseerde met hen
voor de fotografen.
Deze groep van Sjahrir vertegen
woordigt de grote meerderheid der in-
tellectuëlen en het gevoel van millioe-
nen. die een eind willen zien komen
aan de chaos en het bloedvergieten en
die verlangen naar terugkeer van een
behoorlijke regeering. Met deze groep
■werden besprekingen gevoerd, waar
in de rede van de Koningin op libe
rale en op opbouwende wijze werd
uitgewerkt. Maar, zo waarschuwde
dr. van Mook, wij moeten de realiteit
niet uit het hoofd verliezen. Indonesië
heeft materiële steun hard nodig en
die kan alleen gegeven word2n doojr
samenwerking.
De nationalistische aspiraties moe
ten met zin voor de werkelijkheid
worden tevreden gesteld. Duizenden,
die juist een leven als in een hel ach
ter de rug hebben, wordan nog steeds
met levensgevaar en hongersnood be
dreigd. Zij moeten worden beschermd.
Dr. van Mook verklaarde, dat hij uit
het Oosten was overgekomen, om het
contact weer op te nemen, en dat hij
niet anders kon zeggen, dan dat zijn
Weerbericht
BUIïG.
Wisselende bewolking met regen
of hagelbuien en meest matige wind
tussen Zuid en West. Niet koud voor
de tijd van het jaar.
De K. N. A. C. deelt mede, dat
wordt verwacht, dat de in aanbouw
zijnde verkeersbruggen bij Zuthphen
en Kampen, zomede de nieuwe nood
brug bij Roermond, reeds in de loop
van de volgende maand in gebruik
genomen zullen kunnen worden.
bezoek zeer vruchtbaar was geweest,
hij was van mening dat hij zou kun
nen teruggaan naar Indië met de ver
zekering, dat de politiek, die gevoerd
zal worden, in overeanstemming zou,
zijn met de redevoering van de Ko
ningin in 1942.
In antwoord op verschillende vra
gen zeide dr. van Mook, dat hij de
ontvangst die de Indonesiërs deze
voorstellen zouden bereiden, met op
timisme tegemoet zag.
Op Borneo, Celebes, en de Moluk-
ken waren de goede betrekkingen met
de Nederlanders hersteld, op basis
van gelijkheid. Tenslotte zeide dr. van
Mook, dat de nieuwe grondwet die
zal worden voorgesteld, betrekking
zal hebben op geheel Nederlands-
Oost-ïndië, dat een soort van gemeene-
best zal worden met plaatselijke be
sturen, aangepast aan de aard en de
bijzondere omstandigheden van het
betreffend gebied.
Een voorbereidende conferentie zou
de uiteindelijke conferentie, waarop
de nieuwe regeringsvorm uitgewerkt
zal worden, kunnen voorafgaan. Dr. v.
Mook is van plan, op 5 Januari naar
Nederlands-Indië terug te keren.
Sommige waarnemers te Teheran
voorspellen de volgende resultaten van
de conferentie van Moskou waarbij het
Iraanse probleem wel ter sprake kwam
doch niet geregeld werd, voor Iran:
een zwenking naar links van de rege
ring, erkenning van de noordelijke pro
vincie Azerbeidzjan, olieconcessies aan
Rusland, mutaties onder de hogere mi
litairen en personeel van de veilig
heidsdienst gevolgd door directe onder
handelingen met de Sowjet-Unie, sa
menwerking met de Tudeh(arbeiders)
partij en een verdrag met Rusland in de
plaats van het Engels-Russisch-Iraanse
verdrag.
Amerikaanse troepen uit Iran.
De resterende Amerikaanse troepen in
Iran zullen deze week naar Basra ver
voerd worden, waar de Irakse rege
ring een transitkamp heeft doen inrich-
Met de Nieuw Amsterdam.
De afdeling pers en publiciteit van de
dienst der repatriëring deelt mede:
Volgens een via radio-Scheveningen
ontvangen telegram verloopt de reis van
de „Nieuw Amsterdam", met zijn 3800
repatriërenden uit Indië aan boord, voor
spoedig. De weersomstandigheden waren
zowel in de Ind. Oceaan als in de Middel
landse Zee goed. Hoewel de accomodatie
aan boord door de overbevolking niet te
vergelijken is met vooroorlogse toestan
den, is de stemming uitstekend. Er is
een prima verzorging en vrij veel ge
legenheid voor ontspanning. Ook het
Kerstfeest is op geslaagde wijze gevierd.
De algemene gezondheidstoestand der
repatriërenden is ondanks tamelijk veel
lichte zieken, bevredigend. Ongeveer 1/4
gedeelte der passagiers werkt goed mede
aan allerlei werkzaamheden aan boord.
Over de ontvangst te Suez en de uit
reiking van warme kleding en schoeisel
aldaar is iedereen enthousiast. De „Nieuw
Amsterdam" zal vermoedelijk 1 Januari
te southampton aankomen.
ten in overeenstemming met de beslis
sing der regering van de Verenigde
Staten haar troepen tegen 1 Januari uit
Iran terug te trekken.
Vrijdag hield de vakgroep Groothan
del in metaal- en houtbewerkingsmachi
nes in de Industriële Club te Amsterdam
een spoedvergadering, waarin werd
medegedeeld dat de Nederlandse
machinehandelaren in de gelegenheid
worden gesteld om voor Nederlandse
rekening in Engeland bestelde werk
tuigmachines over te nemen van de
officiële instanties.
Van deze machines zijn II stuks
reeds in Nederland gearriveerd terwijl
bet geheel zijnde in totaal 400 stuks,
waaronder revolverbanken, schaafban
ken en boor- en fraisnfachines in
totaal voor een waarde van 3 millioen
gulden in 1947 moet zijn uitgeleverd.
DE ONTWAPENING VAN DE
INDONESISCHE POLITIE.
De gehele Indonesische burgerlijke
politie te Batavia is door generaal
Christison ontbonden. Alle leden van
de politie, officieren en manschappen
beide, zijn ontwapend en in hun hoofd
kwartieren opgesloten. Het dragen van
uniformen is verboden. Een groot
scheepse overval door de Britse mili
taire politie op de Indonesische politie-
boofdkwartieren had geen volledig
succes, daar vele Indonesische politie
manschappen niet aanwezig waren. De
aanwijzingen zijn, dat zij een „tip
hadden gekregen omtrent de Britse
voornemens.
ii*
Ik heb de publicaties en redevoerin
gen van de N.V.B., voor zover mij dit
mogelijk was, met belangstelling ge
volgd. De Nederlandse volksbeweging
wenst een nieuwe zich bezinnende
mensheid en zij ziet haar taak meer
moreel en cultureel dan politiek-prac-
tisch. Oppervlakkig bezien is dit ook
juist, doch op de keper beschouwd en
rekening houdend met de Volkspsyche,
is dit toch niet de weg. Het volk wil
actie zien, practische werkzaamheid,
niet alleen met woorden, maar vooral
daden. Dat de beweging geen politieke
partij wenst te zijn is juist. Daarmede
zou een averechtse richting worden in
geslagen. Maar wat ze wel kan doen
is, daadwerkelijk stappen ondernemen
ter bereiking van het in mijn vorige
artikelen nader omschreven 4-oartiien-
stelsel. Zij moet zich daartoe niet tot
de Partijbesturen wenden, want dan ligt
de afwijzing al gereed. De hokjesgeest
in Nederland is paraat en op haar post.
Zij moet echter zien te bereiken dat in
iedere plaats in Nederland bij de afde
lingsbesturen der partijen een voorstel
aanhangig wordt gemaakt tot samen
gaan met geestverwante groepen. Voor
de Soc. Dem. zal dit betekenen de
vraag, zijn we nu echte socialisten of
alleen maar sociaal democraten. In het
eerste geval moet een gemeenschappe
lijke basis met de communisten gevon
den kunnen worden. In het 2ë geval
met de sociaal voe'ende vrijzinnigen.
Voor de minder radicale vrijzinnigen
zou de oprichting van een „nieuwe de-
mocratiscne unie" de aangewezen weg
zijn.
De Protestans Christelijke groepen
zullen toch in moeten zien dat zelfs
al zou het schier ondenkbare geval zich
voordoen dat een specifiek Protestants
Christelijk Kabinet optreden kon, het
toch uitgesloten is dat ooit elke gods
dienstige nuancering in het regeerge-
bied tot uitdrukking zou kunnen komen.
Waarom zich dan niet verenigd op do
grote lijnen nu het Vaderland het zo
nodig heeft?
Zie, dat moet de Nederlandse Volks
beweging, wier individuele leden toch
merendeels tevens leden of ex-leden der
oude partijen zijn of waren, bij monde
van die leden of ex-leden, in de ver
schillende afdelingen te berde laten
brengen en die afdelingen moeten in
groten getale de fusievoorstellen bij de
Hoofdbesturen indienen.
Dan kunnen de Hoofdbesturen er niet
onderuit, dan moet er over gepraat
worden. Van onderen af beginnen en
er met recht „beweging" in brengen,
dat moet de weg zijn, en welke groe
pering is hiervoor beter geschikt dan
de Nederlandse Volksbeweging?
De drang naar eenheid is bij het volk
aanwezig, dat is een groot ding. Laat
dit niet verloren gaan.
Het zal nog moeite geven en
strijd, zeer zeker. Zoals gezegd, de hek»
jesgeest is onvervaard op haar post.
Maar toch, aanpakken, hier valt iets
groots te doen. De tijd die ons van de
verkiezingen scheidt is kort, veel te
kort om een bezonken oordeel van het
totaal onvoorbereide kiezerskorps te
verwachten. Als de verkiezingen gehou
den zijn is het te laat, dan is de teer
ling geworpen. Bezint U op Uwe ver
antwoordelijkheid. B. H.
Het eerste artikel is opgenomen in
ons nr. van 18 December.
Naqekomen Predikbeurten
Ned. Herv. Gem., Nieuwe Kerk. 10 u.
ds. Elink Schuurman. Palmstraat, 10 uur
ds. Borghardt. Oudejaaravond: Nieuwe
Kerk, n.m. 7 uur ds. Enklaar. Palmstr.,
n.m. 7 uur ds. Borghardt. Nieuwjaarsdag:
Nieuwe Kerk, geen dienst Palmstraati
10.31 uur ds.,.Borghardt.
