Het Amerikaans bezoek aan onze stad
De taak was de vijand in zijn
zwakste zijde treffen
Hoe Sam en Slokkie op reis gingen
Stadsnieuws
Rondom de Werlzuivering
De Korte Golf
Wijze van distributie in Den Helder
enig in Europa
IV
De taak, die de directie van de werf had, was geen gemakkelijke. Zij had te waken
over het bedrijf, waar de vijand was binnengedrongen en zij had te zorgen voor het
personeel, dat vijf Jaar lang, als een zwaard van Damocles, boven bet hoofd hing;
uitzending naar Duitsland,
Om die beide taken met succes te vervullen, moest zij een opportuniteitspolitiek
voeren. Zij moest trachten den vijand in zijn zwakste zijde te treffen. Eerste taak
was dus die op te sporen. Bij den Duitsen directeur, Ahlers, was dat zijn omkoop
baarheid. Met dezen Duitser viel te marchanderen. Op het oog een ruwe bonk, die
dikwijls grof en onbeschaafd in zijn optreden was, had deze man een klein hart en
was gemakkelijk te beïnfluenceren.
Van het begin van de bezetting af
heeft Ahlers geweten, dat de directie
van de werf anti-Dutts was en dat
niemand van de ingenieurs ooit ge
twijfeld heeft aan de uiteindelijke
overwinning van de gealliëerden. Dat
was hem vaak bitter en in een ge
sprek met een van de ingenieurs, na
een opzienbarend succes van het
Duitse leger, vroeg hij, of de Hollan
der nu nog niet geloofde in een Duit
se overwinning. Op het positieve neen
van dezen werfingenieur, heeft Ahlers
verbitterd opgemerkt: „En toch ben
ik er van overtuigd, dat u over 10
jaar nationaal-socialist zult zijn."
„Laat ons dan over 10 jaar daarover
nog maar eens praten", merkte de
ingenieur lakoniek op en als Ahlers
hem later nog eens polste, dan werd
hij afgescheept met de opmerking:
„Over 10 Jaar zouden we het hier
over hebben."
Dat verdroot den Duitsen directeur. HIJ
wist, dat dit de houding van de gehele
directie was. Nooit heeft een van d«.,di-
rectieleden van de werf het in dit opzicht
aan duidelijkheid laten ontbreken.
Geen vriendschap maar tact
Overigens moest de directie tact ge
bruiken om de Duitsers niet tegenover
zich te krijgen en daardoor voor perso
neel en bedrijf meer te bederven dan te
beschermen.
Men voelt de moeilijkheid: geen
vriendschap, ook geen vriendelijkheid,
maar toch ook geen houding, die de
Duitsers tot onbezonnen handelingen
kon brengen. Daarmee zou bedrijf en
personeel ernstig geschaad kunnen
worden. En dat moest vóór alles voor
komen worden.
Weggaan kon de directie niet, omdat ze
daarmee de leiding van het gehele be
drijf in Duitse handen gegeven zou heb
ben en het personeel onbeschermd ach
tergelaten zou hebben. Daarmee zou de
sabotage, die vijf jaar lang geduurd heeft,
onmogelijk zijn geworden en zou er on
getwijfeld veel meer personeel naar
Duitsland zijn gezonden.
Belangrijk winstpunt.
De directie van de Marinewerf heeft
b.v. kans gezien om het aantal werklie
den, dat naar Duitsland zou worden uit
gezonden en dat op 375 was bepaald, te
rug te brengen op 175.
Er is op de houding van de directie
meermalen critiek geweest, critlek van
mensen, die als buitenstaander zo ge
makkelijk tot oordelen in staat waren,
maar die, door hun positie, zelf buiten
schot konden blijven. Zo hebben we in
oorlogstijd en vooral daarna, verhalen
gehoord, die de directie zouden veroor
delen.
Beschuldigingen
We willen daar enige van nader onder
de loupe nemen. Daar is b.v. de beschul
diging, aan het adres van den waarn
directeur, dat hij N.S.B.-ers in dienst
zou hebben genomen.
De waarheid is, dat de Duitsers N S.B.-
ers aanstelden. Evenwel, op een perso
neel van 2600 man, waren er slechts 8
N.S.B.-ers aangesteld, van wie er nog 3
zijn verwerkt of weggegaan. Het percen
tage was dus wel zeer gering en men
vond deze elementen tenslotte in alle be
drijven ingedrongen. Zo was een Schouw-
vlieger op het distributiekantoor en wa
ren een de Draayer en Lookman op de
Ambachtsschool.
Er is den waarn. directeur verweten,
dat hij de inrichting van Ahlers' woning
te kostbaar heeft gemaakt. Een bedrag
van f 20.000 was door het departement,
op voorstel van den heer de Klerk gevo
teerd voor electr. verwarming, restaura
tie, badkamer, meubilering en stoffering
Het derde artikel werd opgenomen
In ons nummer van Maandag 4 Februari.
Dit bedrag is in de eerste plaats te be
schouwen als een omkoopsom voor
Ahlers, die de belofte had gedaan, dat
hij, op voorwaarde, dat zijn woning op
de werf zou worden ingericht, de bom-
bardementsschade voor rekening van
Duitsland zou nemen. Volgens het land
oorlogsreglement moest de schade door
Nederland zelf gedragen worden. Die
schade bedroeg toen reeds een bedrag
van bijna 200.000 ^gulden, zodat hierbij
een belangrijk voordeel voor het rijk ge
boekt werd. Maar bovendien maakte men
Ahlers murw en wist men op deze wijze
meer voor het personeel gedaan te krij
gen. Met dezelfde motieven kocht de on
dergrondse beweging Duitsers om, om
goede Nederlanders uit hun handen te
houden of te halen.
De Duitse directeur wordt
vertrouwelijk.
Deze tegemoetkoming was dan ook
waarlijk niet te beschouwen als een
vriendelijkheidje aan het adres van
Ahlers, maar zij paste in het kader
van de opportuniteitspolitiek. En zij
had succes. In vertrouwelijke buien
deelde de Duitse directeur belangrij
ke dingen mee, waarmee de Holland
se directie haar nut kon doen.
Zo vertelde Ahlers eens, dat hij wist,
dat door personeel van de brandweer ille
gale drukwerken werden verspreid. Daar
op stond de doodstraf
De heer de Klerk ontkende en gaf de
waarschuwing door. Toen hij Ahlers
daarna vroeg of er wat gevonden was,
zei deze: „Ik ben niet gek, er zou niets
gevonden worden"
Ahlers begreep dus, had waarschijnlijk
opzettelijk gewaarschuwd. Zo gaf hij een
wenk als hij wist, dat er naar de En
gelse zender werd geluisterd of wanneer
er andere dingen gebeurden, die in strijd
met de bepalingen waren.
Nogmaals: dit kon de directie bereiken
door tactisch optreden, zonder laffe
vriendelijkheid of tegemoetkomendheid.
Nimmer heeft men Ahlers b.v. thuis ont
vangen of nooit heeft men hem een be
zoek gebracht in zijn particuliere woning.
Dat gebeurde wel enige malen in zijn
dienstwoning en daarover is dan ook
danig geroddeld.
In een volgend artikel zullen wij dit
en nog enige andere beschuldigingen be
handelen. B.
Moet je hore! kwam haar
stem lichtelijk verontwaardigd ach
ter de gedrukte waaier van de krant
vandaan. Zij liepen gearmd! Be
spottelijk!
Had jij dan soms liever, dat ze
met tien passen afstand achter me
kaar aan wandelden, zij voor en dan
hij, of hij voor en dan zij? En hoe
lopen wijzelf, als we een enkele
keer naar de comedie gaan, verruk
king van mijn ogen?
Maar zij laat zich niet zo gauw
meer met Oosterse beeldspraak af
schepen als in het verleden.
jij snapt nou ook nergens wat
vani vond zij gevat. Men moet
je alles haarfijn voorkauwen en in
de mond stoppen. Ik heb het niet
over een jong stel, maar over man
nen!
Dat is inderdaad een eigenaardig
stel mannen, moest ik toegeven.
Maar misschien had men hen
ergens een jandoedel teveel geschon
ken of zo en kwamen ze juist van
een fuifje. Moet je daar nou zoveel
ophef van maken? Bespottelijk!
Doch ik had het natuurlijk weer
misgeraden. Zij zuchtte gelaten.
Het gaat over twee diplomaten,
Bevin en Wisjinski! Dóór, lees dan
zelf! En ze hadden net tevoren een
heftige woordenstrijd gehad!
Aauuw, zei ik, meen je dat.
Nou, ik kan wel merken, dat je nog
nooit in de ambassade bent geweest,
als je daar zo vreemd van opkijkt.
En hebben wij dan nooit eens ver
schil van mening over het een en
ander? Ik vind het bijvoorbeeld een
hoogst ontactische zet van je, dat je
mij hier alleen garnalen laat pellen,
waar ik toch al zo'n vervloekte hekel
aan heb, terwijl jij met je prettig
humeur maar in een mollige fauteuil
ligt te lanterfanten, en mij verwijt,
dat ik geen helderziende ben. Als ik
zo verder moet leven, ga ik net zo
lief naar Griekenland.
Er verscheen een boosaardige trek
op haar gelaat, en zij rukte meteen
nijdig de pan van de tafel. Bah,
wat een akelig mispunt! siste zjj
woedend.
Ze heeft in recordtijd alle garnalen
het jekkertje uitgetrokken, en wei
gerde per sé mijn hulp. Ik mocht
haar niet eens de krant voorlezen.
Maar we zijn des avonds toch
arm in arm naar de operette ge
weest. En we hadden er zelfs geen
tolk bij nodig!
F a b u 1 i s t.
In vervolg op ons verslag van gisteren
betreffende het bezoek van de Ameri
kanen aan onze stad, geven wij hieronder
het verdere verloop van deze dag.
Het buurtcomité Loodsgracht had bij
monde van den heer J. Sieben de aardige
geste, den heren Giblin en Webster een
schitterende bos gele narcissen aan te
bieden, die vergezeld gingen van een in
Delfts blauw uitgevoerd schild, waarop in
relief was aangebracht de Nederlandse
leeuw. Een dame bood tulpen aan aange
zien zij geen vlag bezat en op deze ma
nier toch aan haar dank uiting wilde
geven.
Mr. Giblin gaf de wens te kennen, deze
bloemen te leggen op het monument "an
de gevallen geallieerde piloten in de
Na het Singel werd naar de Vischbuurt
gereden, waar, op hun eigen verzoek, de
Red Cross-functionarissen deelnamen aan
de huis-aan-huis-afgifte van de prachtige
gaven. Dit is ongetwijfeld het hoogtepunt
geweest van deze, voor Den Helder zo
belangrijke dag. De vlotheid waarmede
zij optraden stempelde hen ongetwijfeld
tot mensen met een warm voelend hart
Vroonstraat, een daad die bedoeld was f™or de noden van hun naasten en door
om al diegenen te eren, die hun leven .*un optreden wisten zij onmiddellijk aller
hebben gegeven voor de overwinning.
Bezoek H.A.R.K.-magazijn.
Na deze plechtigheid bij het monument,
waarbij door den heer v. d. Zijp namens
het buurtcomité foto's van de onthulling
van het monument werden aangeboden,
werd het centrale magazijn van de
H.A.R.K. bezichtigd, waar de gratis uit
reiking van kleding normaal doorgang
bleef vinden en de volle belangstelling
had van het hoge gezelschap.
Na een rondrit door de feestelijke stad,
waarin de open plekken van gebombar
deerde en nutteloos gesloopte huizen de
volle aandacht hadden, keerden de Ame-
door G. TH. ROTMAN.
(Nadruk verboden).
7P. Nu, de oplossing van het geval was
eenvoudig genoeg, maar daarvoor moest
de mooie wagen van Rondlobbes er aan
geloven. Dat ging nu eenmaal n'ct an
ders, want dr. Dikpoot kon daar niet
blijven zitten, tot hij een ons woog en
dat was een aardig poosje De neus
hoorn deed dus een paar stevige rukken
en de wagen viel in stukken en brok
ken uit elkaar.
80. „Dat zal me m'n zak kosten!" zucht
te dr. Dikpoot, terwijl hij zich uit de
overblijfselen van het wagentje be
vrijdde. Toen klom hij op de rug van de
neushoorn en de reis werd voortgezet
Katjemau, die zich bij z'n nieuwe vrien
den aangesloten had, wees hun de weg.
Het viel de arme neushoorn niet mee,
want dr. Dikpoot was zwaar en het
zweet parelde het arme dier dan ook op
(ie kop.
rikanen terug naar het Singel, waar het
afhalen begon van de hoeveelheden zeep
en levertraan. Met grote voldoening na
men de heren Giblin en Webster kennis
van de methode van distribueren, welke
enig in Europa mag worden genoemd.
Red Cross functionarissen nemen
deel aan distributie.
harten voor zich te winnen.
De met vlaggen versierde paard-en-wa
gen werd geëscorteerd door een onver
valst pierement, dat zijn klanken Jui
chend door de smalle straatjes stuwde.
Het was een gelach en een gepraat zon
der weerga. Een ieder was dankbaar voor
de gaven en men stak dat deze keer heus
niet onder draaiorgel of paard en-wa
gen I
Alle waarlijk schone zaken nemen im
mer een te snel einde, en onder luid
hoera-geroep verliet het gezelschap deze
buurt, die zich van haar beste zijde had
laten zien.
Ze komen terug.
Na de lunch, waar diverse sprekers
het woord voerden, moesten onze be
zoekers wegens bezigheden elders,
Den Helder tot hun spijt verlaten. Zij
deelden ons echter nadrukkelijk mede,
dat het deze keer niet was ,,good-bye"i
doch „so long!"
Den Helder mag zich gelukkig prijzen,
deze bezoekers zulk een ontvangst tc
hebben bereid. Zij verdienden het, want
hetgeen door de organisaties, welke zij
vertegenwoordigden, verricht wordt, is
van onschatbaar belang voor de physteke
wederopbouw van onze gehele Neder
landse volksgemeenschap.
Dank aan allen.
Wij willen deze reportage niet besluiten
zonder in de allereerste plaats de heren
Giblin en Webster te danken, die tijdens
hun korte verblijf in Holland de vriende
lijkheid hadden, onze geteisterde stad te
bezoeken, en de heren v. d. Winden,
Broekmans en Carstens voor hun werk
zaamheden inzake het organiseren van
dit bezoek.
Verder allen die hebben medegewerkt
deze ontvangst tot zulk een festijn te
maken. De „vlaguitstekers", hen dl8
oorkonden of bloemen hebben aangebo
den, de buurtverenigingen en zeer zeker
niet te vergeten hen die zorg gedragen
hebben dat aan het Singel alles punc
tueel klopte; en last but not least de spe
ciale reporter van Polygoon, de hee
Blansjaar, die op zo 'n prettige wijze O
fllmreportage verzorgde!
Kindly greetings to our America
friends en burgers van Den Helder, on
dank!