Pater Henri de Greeve als declamator
Pietje Pluis en Jantje Joppe beleven
nieuwe avonturen
Stadsnieuws
„HET VIERDE BEEST"
een uitverkochte zaal
Waar gaan we heen?
Kranslegging bij het
monument
ATOMEN EN
ATOOMSPLITSING
Het hindert niet, of men
kwaad van u spreekt,
indien ge zo leeft, dat
niemand het kan geloven
Herdenkingsbijeenkomst
slag op de Javazee
Eis niet meer van
Uw melkboer!
VERMOGENSAANWAS-
BELASTING
SCHEEPSTIJDINGEN
SPORT IN HET KORT
Bijna 500 mensen (als Casino er dui
zend had kunnen bergen waren het er
duizend geweest), zijn Vrijdagavond ruim
3 uur lang, onder gehoor geweest van
den bekenden radio-spreker, Pr. Henri
de Greeve, die zich die avond ontpopt
heeft als een declamator van groot for
maat.
In Januari 1844 schreef Pr. de Greeve,
in gijzeling op de Runenberg, het toneel
werk, waarmee hij onder de titel „Het
Vierde Beest", in verschillende plaatsen
van ons land optreedt en volle zalen
trekt. De titel van het werk is ontleend
aan het 7e hoofdstuk van het boek
Daniël, waar Daniël het visioen heeft
van de vier beesten, die als oordelen
Gods over de wereld gaan. De tekening
van het Vierde Beest is bijna letterlijk
van toepassing op het Derde Rijk.
In dit toneelstuk heeft Pr. de Gree
ve op boeiende en aangrijpende wijze
het conflict getekend tussen twee
Duitse vrienden, die misleid door de
valse propaganda, lid van de Gestapo
geworden zijn en als Obersturmführer
een belangrijke positie hebben in de
partij.
Een van hen, Kurt Lodi, een Katho
lieke jongen, die zijn Jeugd in Neder
land doorbracht en verloofd is met een
meisje uit Uitgeest, is gedesillusioneerd,
heeft de rotheid van de partij gezien en
de misdaad, die het Duitse volk over
Europa brengt, in eigen ziel ervaren.
Hij verbergt zijn overtuiging niet, die
zich uit in deze gedachten: „Wij zijn
geen helden, wij hebben geen moed. Wij
zijn laf en hebben angst. Moed zou zijn
te weigeren aan de misdaden deel te ne
men. God schept geen Uebermensen,
maar mensen, die alleen naast en met
elkaar kunnen leven."
Zijn vriend Heinrich daarentegen is
een fanaticus, die in verbeten felheid te
genover zijn vriend staat en wiens hou
ding wellicht het best gekarakteriseerd
wordt met zijn woorden uit de begin-
dlaloog: „Een Duitser kent geen nood,
die bidt niet, die vecht. Onze vijanden
bidden voor ons."
Naast deze hoofdfiguren vinden we
om. twee Amsterdamse jongens, Manke
Janus en Jopie, die uit balorigheid heb-'
ben getekend bij de Weermacht en nu
spijt hebben „als haren op hun hoofd".
Op voortreffelijke wijze heeft Pr.
de Greeve niet alleen zijn figuren ge
tekend, maar ook uitgebeeld. Wij
kenden Pr. de Greeve als spreker,
doch dat hij een even eminent voor
drachtskunstenaar zou zijn, dié meer
dan drie uur lang zijn auditorium in
spanning hield, die met zijn dikwijls
geestige dialogen de lachspieren van
zijn auditorium in beweging bracht,
maar dan weer in diepe ernst het ge
wetensconflict van Kurt uitbeeldde,
waarbij het muisstil was, dat wisten
wa niet.
Aangrijpend van uitbeelding was het
slot van het eerste bedrijf, waarbij de
fanaticus Heinrich een aanval van sadis
me krijgt na een conflict met z'n vriend
en aan het slot besluit tot arrestatie van
de verloofde van Kurt, Marie Manders
uit Uitgeest.
Meesterlijk was de vertolking van het
derde bedrijf, dat bijna uitsluitend be
staat uit een alleenspraak van Kurt, die
op een kamer in Berlijn zijn schilderijen-
albums doorkijkt en daarbij gegrepen
wordt door de hoge kunst van de oude
meesters.
„Dat waren meesters, dat kunnen wij
niet. Wij zijn triërs, Jullie oud Duitsers;
echt Duits." Terwijl het adagio cantabile
uit de 9e symphonle van Beethoven op
de gramofoon weergegeven wordt, fijn
en teer als een gebed, is het alsof Kurt
ontwaakt en zegt: „Ja, dat is Duits,
Duits, toen Duitsland vocht tegen zijn
overweldiger in 1813, dat is anders dan
de Godslastering van Hitier en terwijl hij
staart naar het portret van zijn meisje
voor hem, zegt hij: „Marie, ik heb be
grepen wat Je bedoelde, toen Je sprak
over de oudé Duitsers. Zó spreken, zó
bidden, zó lachen, zó lijden, zó lieven
en beminnen. Maar Nazi-leer en Nazi-
wijsheid dat is van den Satan. En dan
rukt Kurt de portretten en hakenkruis-
vlag van de wand en rukt het ijzeren
kruis van zijn uniform en werpt alles
op een hoop en weer kijkt hij naar het
portret en zegt: „Marie, je kunt tevre
den zijn".
Op hetzelfde ogenblik wordt hij door
vier Gestapo-agenten gearresteerd, die
zijn „vriend" Heinrich in kasten had ver-
atopt om hem te schaduwen.
Het volgende bedrijf geeft een recht
zitting in een schuilkelder te Berlijn,
waarbij Kurt ter dood wordt veroordeeld
en waarbij hij op scherpe en ongezouten
manier zijn rechters de waarheid zegt en
wijst op de corruptheid van de partij.
Het laatste bedrijf speelt in Amster
dam waar Heinrich het doodvonnis zal
voltrekken van zijn vriend Kurt en aan
een Jood, die smeekt om het behoud van
zijn leven, terwille van zijn dochter Ju
dith, die, zoals uit een brief blijkt, het
onechte kind van Heinrich is.
De ontknoping komt dan wat abrupt als
Heinrich alle veroordeelden wegstuurt
en zegt: „Door die brief is in mij een
mens ontwaakt, die ik niet meer kende
en waarvan ik het bestaan allang ver
geten was."
Het toneelstuk van Pater Henri de
Greeve is een sterk speelstuk, met een
uitnemende karaktertekening, dat een
waardige vertolking vond door den emi-
nenten schrijver.
Wij hopen, dat de R.K. Helderse Stud.
Ver. „Pugnavic", onder wier auspiciën
deze avond was georganiseerd, nog eens
een herhaling zullen geven voor de velen,
die deze avond teleurgesteld moeten
worden.
Dinsdag 26 Februari. Casino-Uitvoe
ring van de R.-K. toneelvereniging Ar-
raeria, bal na, 8 uur.
Donderdag 28 Februari. Casino, to
neeluitvoering „De Meid", 8 uur.
Vrtfdag 1 Maart. Casino, Soirée van
Moed, Volharding en Zelfopoffering,
8 uur.
Helderse jeugdver, namens
Ned. jeugd.
Bij de plechtige herdenking van de
slag op de Javazee, zal een grote
plaats worden ingenomen door de
jeugd. Het is de jeugd, die op deze
dag eerbiedige hulde wil betuigen
aan allen, die het offer van hun
leven brachten voor onze vrijheid.
Namens de Nederlandse jeugd zal
door de Helderse jeugdraad een
krans worden gelegd bij het Monu
ment voor hen die vielen. Deputaties
van Helderse jeugdverenigingen, be
staande uit 5 of 10 man, met vlaggen
en vaandels, worden verzocht zich
om 2 uur op te stellen bij het Chr.
Militair Tehuis, Kanaalweg, vanwaar
wordt afgemarcheerd naar het Ha
venplein.
De Helderse jongeren zullen des
avonds 8 uur een herdenkingsbijeen
komst hebben in de Luth. kerk,
Weezenstraat, waar een programma
wordt uitgevoerd van declamatie,
zang (tenorsoli) en orgelspel van
mevr. Aafje GraaffKamp. De heer
Schendelaar zal een herdenkings
woord spreken.
Neen lezer, denk niet dat wij Vrijdag 1.1.
in de Vakschool exclusieve opnamen van
de atoomproeven in de Mexicaanse prai
riën te zien kregen, evenmin van de ver
woeste en verschroeide Japanse steden
Hyroshima en Nagasaki. De eerste avond
van de cursus: Atomen en Atoom -splitsing
door dr. Houtgast, in het kader van de
Helderse Volksuniversiteit droeg een zui
ver wetenschappelijk karakter. Des
ondanks vond zij een aandachtig gehoor
bij het 40-tal cursisten.
De heer Nijkamp wees in zijn openings
woord eveneens uitdrukkelijk op het feit
dat deze cursus niet bedoeld is ter tege
moetkoming aan de bevrediging van de
betrekkelijk „ongezonde" belangstelling
uit het oogpunt van sensatie tengevolge
van de tijdsomstandigheden, doch zich
uitsluitend richt naar de wetenschappe-
lijkfe behandeling ervan.
Uit de inleiding van het betoog van
dr. Houtgast bleek dan ook al direct dat
men voor het volgen der cursus wel enig
begrip moest hebben der atoombouw.
Het zal b.v. voor den leek vreemd klin
ken, te horen, dat een stuk hout voor
het grootste gedeelte hol is, opgebouwd
uit stofdeeltjes, doch van elkaar geschei
den door minstens duizend maal zoveel
luchtdeeltjes!
Volgens de atomistische school zijn
atomen de onveranderlijke kleinste deel
tjes waaruit de materie is opgebouwd, ge
scheiden door het ledige, dat echter even
werkelijk is, als de atoom zelf.
Reeds ongeveer 2000 jaar geleden be
stond er onder de Griekse filosophen een
strijd over de deling der materie (Atoom,
een Grieksch woord, betekent ondeel
baar, dus het oer-deeltje).
Sindsdien kwam men in theorie in de
loop der tijden tot eenzelfdé veronder
stelling doch het ontbrak de geleerden
aan practische bewijzen. Bij waarneming
van verschijnselen bleek echter, -dat men
te doen had met materie-deeltjes, b.v. bij
de electrolyse van water.
Aan de hand van scheikundige voor
beelden toonde spreker o.a. aan het be
houd van energie en kwam hij langza
merhand tot behandeling van de atoom
zelf. O.a. werden nog uitvoerig bespro
ken: Het periodiek systeem der chemi
sche elementen, de molecule-leer, de
lichtverschijnselen van Neon gas, de
atoom-theorie van Bohr en de proeven van
Rutherford. In het bijzonder was de be
spreking der spectrum onderzoekingen,
verduidelijkt met enkele lichtbeelden,
zeer interessant.
Een ander belangwekkend punt van
bespreking was de radio-activiteit. Ook
door G. Th. ROTMAN.
(Nadruk verboden).
13. Klets I Op hetzelfde ogenblik kwam
het pond zeep, dat Jantje vlak achter
de bezem aan naar benden gegooid
had, midden in des loodgieters gezicht
terecht, vergezeld van wolken roet.
Daar het papier onder 't vallen losge
raakt was kleefde de vette zeepmassa
hem aan z'n gezicht vast, terwijl een
groot gedeelte in zijn mond terecht
kwam, die hij bij het omhoogkijken
wijd open gehouden had.
14. Vuurrood van benauwdheid rende
de man naar de keukenkraan, reinigde
zo goed en zo kwaad het ging zijn ge
zicht en probeerde met water de zeep
uit zijn mond te spoelen. Dit lukte nog
niet zo gauw, daar het vieze goedje
tot achter zijn kiezen toe zat. Met
het water vermengd, werd het zeepsop,
zodat, telkens als hij uitademde, een
hele schare zeepbellen uit zijn mond
opsteeg.
hierover wijdde spreker uitvoerig uit en
gaf bijvoorbeeld een interessante be
schouwing der radium stralingen, toege
licht met diverse lichtbeelden van foto
grafische opnamen van radlo-actieve-
stralingen.
Wij zijn er van overtuigd, dat de cursis
ten met belangstelling het volgende deel
der cursus tegemoet zien.
Woensdagavond 8 uur zal in de Nw.
Kerk aan de Weststraat een herden
kingsbijeenkomst plaats hebben van de
slag in de Javazee.
Voor de nagelaten betrekkingen van
de Marine-slachtoffers zullen plaatsen
gereserveerd worden, waarvoor Dinsdag
toegangskaarten kunnen worden afge
haald bij de N.V. Drukkerij de Boer,
Koningstraat.
Het wordt onze melkslijters niet
gemakkelijk gemaakt. Door het ge
ringe rantsoen, dat op onze bonnen
verstrekt wordt, dringen de cliënten
herhaaldelijk op wat extra aan en
spelen de ene melkslijter tegen den
ander uit, die wat scheutiger is. Men
begrijpe echter goed, dat geen en
kele melkboer in staat is extra melk
te geven of hij moet dit een ander
onthouden of hij moet knoeien.
De keuringsdienst heeft de laatste
,tijd herhaaldelijk knoeierij vastge
steld. In enkele gevallen was er tot
30 procent water bij de melk ge
voegd en als gevolg daarvan zullen
b.v. in Enkhuizen vier zaken wor
den gesloten. Ook in onze stad weD
den enige gevallen van knoeierij
geconstateerd. Wij vertrouwen, dat
ook hier een voorbeeldige straf zal
volgen, doch onze huisvrouwen be
denken daarbij, dat zij indirect mede
schuldig zijn aan deze overtredin
gen, door hun eindeloos gezeur over
dingen, die niet mogelijk zijn.
Naar wij vernemen Is Vlrijdag het ont
werp van de Wet op de Vermogens*
aanwasbelasting bij de Tweede Kamer der
Staten-Generaal ingediend.
Het Wetsontwerp houdt voor alle ver-
mogensaanwas, welke op onoirbare wijze,
dat wil zeggen door zwarten handel of
door leveringen aan of dienstverrichting
voor cfen vijand, is verkregen, een tarief
in van 90 pet. De overige toenemingen
van vermogen zullen worden getroffen
door een tarief van 50 pet.
Van de vermogens-aanwas van natuur
lijke personen ts f 5.000,— vrijgesteld van
belasting, voor kinderen bedraagt deze
vrijstelling echter f 1.000,Voorts is voor
zien in een reeks van bijzondere vrij
stellingen, die evenwel niet in mindering
komen op vermogens-aanwas, welke op
onoirbare wijze ls verkregen.
Behalve natuurlijke personen worden
ook naamloze vennootschappen en enige
andere categorieën van lichamen i« °e
belasting betrokken.
Voor zoveel mogelijk wordt voorkomen»
dat zich tengevolge hiervan dubbele k©-
lastingheffing voordoet.
Aalsum (KNSM) 22-2 v. Curacaon. <J-
Westkust van Z.-Amerika. Orestes
(KNSM) 22-2 van Amst n. Dublin. NU*
kerk (VNSM) 22-2 v. Antw. n. Newport.
Saparoea (SMN) 22 2 v. Hoek van Hol
land naar de Golf van Mexico. J°"a
de Wltt (SMN) 23-2 V. Batavia te Am
sterdam. Java (SMN) 20-2 v. Rio de
neiro naar Bahla.
De belangstelling voor Luxemburg
Holland begint al steeds groter omvang
aan te nemen. De Hollandse ploeg
de reis per vliegtuig ondernemen. Des®
wedstrijd wordt op 10 Maart aai. 8®"
speel d.
In de diamantindustrie te Ams'e*"
dam zijn reeds 900 arbeiders werkzaam.
