Den Helder eert gevallen helden
maatschappelijke
ORDENING en
GEESTELIJKE
VRIJHEID
No. 1 van Lijst 1
Den Helder viert de Bevrijdingsdag
Stadsnieuws
Gedenksteen onthuld in de hal van het Raadhuis
,Het lijk'
„De Naamlozen van 1942"
Bij het vertrek van
Ds. Cramer
DE GRONDSLAGEN
VAN HET NIEUWE
NEDERLAND
1 "VlmanshSlt^
I Min. van Voedselvoorziening,
landbouw en^ Visserij
Circus Saltarino
Ernst en vrolijkheid
Wat brengt de radio?
HET VERHAAL VAN MIENTJE EN SAARTJE PEPERNEUT
Zaterdagmorgen heeft in de hall van
het Raadhuis de onthulling plaats ge
had van een gedenkplaat, ter ere van
de burgers, die bij hun strijd in het
ondergronds verzet tegen den vijand,
gevallen zijn.
De genodigden, onder wie wij opmerkten
den commandant van <ïe Marine, den kap.
luit. ter zee J. C. d'Engelbronner, den
directeur der Marinewerf, den hoofdoff.
der M.S.D. Ie kl. K. Bolk, dfen garnizoens
commandant, maj. Roodenburg en den chef
staf der Marine, luit. ter zee der le kl.
D. J. A. Westerveld, verzamelden zich in
de Raadzaal. Daar waren ook aanwezig
de nagelaten betrekkingen xan de slacht
offers, de leden van de illegaliteit, oud-
raadsled'en, bestuursleden van verschil
lende verenigingen en een groep kamera
den van de gevallenen uit Anna Paulowna.
De raadszaal was versierd met palmen
en oranje-bloemen.
Om 10 min. over half elf kwam het vol
tallig college van B. en W. binnen.
Woord van den burgemeester.
Burgemeester Ritmeester wees er in een
toespraak op, dat we op deze dag herden
ken alles wat geschied is, het leed1, maar
ook de dag van vreugde, die ons de vrij
heid bracht. We herdenken hen, die ge
werkt en gevochten hebben en die geval
len zijn in hun strijd.
Met grote dankbaarheid en diepe eer
bied gedenken we die mannen, die wisten,
dat ze niet konden bestaan in een ge
knecht Nederland. Zij hebben gebracht
het zeer grote offer van hun leven. Zij,
die achter bleven, brachten echter een
nog groter offer, zij verloren de steun
van man, zoon of vader. Wij moeten atlijd
bereid zijn hen bij te staan.
Het leed, dat door hen gedragen is, die
in concentratiekampen hebben doorge
bracht, is groot geweest. Zij zijn echter ge
louterd door de gedachte aan de komende
vrijheid van ons land, de vrijheid voor
hun vrouw en kinderen.
Burgemeester Ritmeester las daarna een
van de prachtige gedichten uit cfe verzets
tijd voor, waarna hij een kort - woord
richtte tot de nagelaten betrekkingen en
hen uitnodigde de onthulling bij te wonen.
De genodigden begaven zich daarna naar
de vestibule van het Raadhuis, waar zich
achter een grote vlag, de gedenksteen be
vond.
Burgemeester Ritmeester leest nog een
Illegaal vers voor over de „Vrouwen
van Holland", waarna hij zegt, dat de
gevallenen in de geest bij ons zijri.
Een voor één roept hij de namen af
van de gevallenen en als antwoord daar
op geeft een ambtenaar het „present"
Het is een ontroerend moment. Daarna
valt het doek en onthult een sobere,
fraaie gedenkplaat, waarop een twintig
tal namen van gevallen stadgenoten.
Daarboven staat, als een waarachtig
getuigenis voor deze levens: „Den Va-
derlant ghetrouwe blijf ik tot in den
doet".
Wij geven hier de namen: J. Bakker,
Z. Besterveld, P. H. de Booy, L. Bosch,
J. J. H. Buikes, H. Dirkzwager, J. Dol.
H. Handgraag, H. M. Kok. P. A. H. de
Koning, A. de Leest, J. Ludema, A. M.
Michels, G. Philipsen, J. A. Roman, A.
Men is er in geslaagd het aangespoel
de lijk te indentificeren. Het is gebleken,
dat het het stoffelijk overschot is van
een Duitsen krijgsgevangene, die in Oc-
tober 1945 van de Pyrotechnische werk
plaatsen was ontsnapt en blijkbaar bij
zijn ontvluchtingspoging is verdronken.
Enige weken geleden berichtten wij,
dat door onvoorziene omstandigheden
de voorstelling van „De Naamlozen
van 1942" moest worden uitgesteld.
De Casino-directie deeide ons mede,
dat zij er thans in geslaagd is, het
stuk toch nog in dit seizoen naar Den
Helder te krijgen. Het Amsterdams-
Rotterdams Toneelgezelschap. onder
artistieke leiding ^van A. van Dalsum
en A. Defresne. zal het stuk opvoeren
op Maandag 3 Juni a.s. Wij komen op
deze opvoering nog nader terug.
AUTO GESTOLEN.
Bij de politie werd aangifte gedaan,
dai een auto was ontvreemd, die ge
parkeerd stond voor een café in de
Koningstraat. Een onderzoek is inge-
«teld.
Vermaat, A. P. de Visser, K. Vreugden-
hil, A. B. v. Waarden en R. Zwinder-
man.
Het is jammer, dat aan deze opgave
enkele namen ontbreken. Wij denken
aan die van Abbenes, Bax en Buys en
wellicht nog anderen", die in de strijd
voor het recht gevallen zijn.
Na de onthulling van de gedenkplaat
werden door vrienden en strijdmakkers
kransen neergelegd.
Het monument is uitgevoerd in
genuanceerd zandsteen, terwijl de
gedenkplaat zelf, waarin de namen
der herdachten zijn gehouwen, van
comblanchienmarmer is.
Aan de voet van het momument is
een bloembak aangebracht; de frisse
bloemen, die daarin steeds zullen
staan, zijn het symbool van de eer
biedige herinnering aan de gevalle
nen, welke bij de Helderse bevolking
levend zal blijven.
Burgemeester Ritmeester sloot daarna
deze eenvoudige, doch ontroerende
plechtigheid met het Onze Vader.
Oprichting monument voor
gevallen illegale strijders.
Naar wij vernemen, zal Woensdag
avond 8 uur in hotel Bellevue een ver
gadering worden gehouden yan de ge-
zamenlijke illegaliteit in onze stad, om
te komen tot de samenstelling van een
Comité, dat de bedoeling heeft de op
richting van een monument voor alle
gesneuvelde illegalen voor te bereiden,
Als gevolg van het emeritaat van Ds.
Enklaar, is de taak van Ds. Cramer, als
hulpprediker naast Ds. Enklaar, ten ein
de. Met ingang vian 1 Mei is Ds. Cramer
geroepen den bekenden predikant Ds.
K. Strijd te Hengelo bij te staan ig diens
omvangrijke werk. Bovendien is nu een
einde gekomen aan zijn arbeid als gees
telijk verzorger van de politieke gevan
genen op het Fort Erfprins, welk werk
door Ds. Cramer namens de Hervormde
Kerk werd verricht. Een opvolger is
reeds benoemd, zodat ook deze arbeid
voortgezet zal worden.
Nu hij voor goed onze stad gaat ver
laten, is het goed hem eens openlijk te
danken voor het vele en goede werk,
dat hij deed.
Als „Vrijzinnig" theoloog werd hij,
vooral 'buiten Den Helder, in orthodoxe
kringen vaak zeer gewaardeerd. Zijn
werk als leider van de Zondagsschool
cursus werd door de gemeenteleden van
beide richtingen op hoge prijs gesteld.
Wij wensen Ds. en mevrouw Cramer
op hun nieuwe arbeidsveld veel zegen
toe.
GESLAAGD.
Voor de kort geleden te Alkmaar en
Utrecht gehouden examens van de
Ver. tot bevordering van het slagers
vakonderwijs, slaagden onze stadge
noten de heren R. Kossen (Juliana-
dorp), A. Bandt, C. Deutekom en J.
Bijl, Laatstgenoemde behaalde van al
le examinandi de hoogste cijfers, en
hij ontving als beloning daarvoor de
gildepenning.
Vil
vet.
M
Deze ervaren stuurman
móet'aan het roer blijven
Een circus heelt onze
zocht, en van de zijde van r
derse publiek was daarvoor Hf-
langstelling. Misschien Ws
grote belangstelling wel <j
van het feit, dat de organL"
het plaatsen geven wel wat t
sen overliet. Hierover gW
scheidene ontevreden stemmen
Het programma werd vlot
werkt. Om een enkel onderdeel
noemen: het was vooral de
dendressuur van den heerst
van Schijndel die veel J.
dering oogstte; het paard da
o m. een Engelse wals. Het trane»
werk van Miss Estrella was goed k
noemen, evenals dat van de Vi
Rcthlems en de Twee Ceders.
clownerie was bijzonder geestig
Wij verwachten, dat het Nefe
lnndse circus Saltarino met
medewerkers ov de ingeslagen
dan ook veel succes zal ooesten,
DS. V. D. FLTEF. SPREEKT.
A.s Dinsdag- en Woensdagavonl
hoopt de bekende Predikant-K;
gelist ds. H. C. v. d. Flier van
schede, te spreken in de Luthers
V»rk (Weezenstraat).
STRAATLANTAARN AANGEREDEN
Door een auto is een straaflaataan
in de Vijzelstraat aangereden, ten i
volge waarvan de glazen kap is j
tvoken.
Den Helder heeft de eerste verjaardag
van de bevrijding op passende wijze ge
vierd. Waar ernst moest zijn, was ernst,
en wanneer gefeest mocht worden, werd
ook feest gevierd.
Op de vooravond van de Bevrijdings
dag, op de nationale herdenkingsavond,
namen velen deel aan de stille omgang,
anderen begaven zich ter kerke om daar
van hun dankbaarheid te getuigen, ter
wijl nog anderen hun heil zochten in cen
tra van vermaak
De Bevrijdingsdag zelf begon met een
betrokken lucht en een kille wind. Over
al hingen de vlaggen halfstok. Een som
ber beeld. Het was, of stad en natuur
hun rouwkleed hadden aangetrokken.
Klokke elf uur werden de twee minuten
stilte in acht genomen.
Daarna brak het leve weer los, en
mochten de vlaggen weer vrijuit wappe
ren. Ook de zon kwam door. Het was
feestl
Het was precies één uur toen de ver
wachte formatie van twaalf Lancasters
boven de stad verscheen; op vijfhonderd
meter hoogte schoven ze voorbij, met
brullende motoren, alsof ze ons toerie
pen: weten jullie het nog, hoe we toen
over trokken, bij duizend tegelijk, met
bommen en later met brood?
Ja, het was feest in de stad, en we heb
ben het gevierd. Onder een zee van vlag
gen werden volksspelen gehouden, werd
muziek gemaakt, werd gezongen en ge
danst.
Een stoet van meer dan vijftig ronkende
motorfietsen, bereden door sportieve stad
genoten, bood ons een aanblik, die ons
hart sneller deed kloppen, omdat we een
dergelijk motoriek festijn in na-oo£logs
Den IHMer nog niet hadden meegemaakt.
We hebben ons vier uur lang temidden
van de uitlaatgassen opgehouden, en we
hebben die penetrante geur met vreugde
ingeademd. Morgen zullen we er meer
over vertellen.
Toen de bevolking 'zich tussen zes u
zeven Inwendig had versterkt, begon ti
drukte in de stad weer hand over hand
toe te nemen. Vooral toen onze muzieit
korpsen gingen aantreden voor hunrai.
gangen door de stad. Om half negen bs-
gonnen zij kris-kras de Helderse straten
te doorkruisen, schijnbaar doelloos, mui
allen kwamen tenslotte toch terecht i.,
het Sportpark, waar een grandioos va»
werk werd afgestoken. Hemelhoge vaar-
pijlen en donderende knaleffecten, ven
blindende ontploffingen en gloeiende
kleurschakeringen, zij boden de toeschou-
v. ers een feeërieke aanblik!
Inmiddels werd'voor ons bureau in ie
Koningstraat gestadig doorgedanst, d<
een menigle, die ongekend groot was.
in andere stadsgedeelten waren het ver
schillende buurtverenigingen, die volks
spelen en dergelijke vermakelijkheden
hadden georganiseerd, welke veel aftr
hadden.
De rust keerde in de stad terug,
het middernachtelijk uur reeds was ver
streken, en het tweede levensjaar
bevrijd Nederland was aangevangen,
zal dat Jaar ons brengen?
VOOR MAANDAG 6 MEI 184{-
HILVERSUM 2. NCRV: 13'M
Saionorkest. 14.— Voor jonge
16— Bijbellezing. 17.15 Mand,°.1!" SDor-,pr
De stem van Zuid Afrika. 18.
19.20 Met band en plaat voor u 8
(19 30 Chr. Hlst. Unie: Verk.ezing*
spraak). 21.30 De bevrijding van
dam. 22.30 Moeilijke teksten _u« »e
testament. 22.50 Gewijde
Schriftlezing.
14 30 Voor1
HILVERSUM 1.
vrcuw. 15.30 Voor de kleuters^
18.30 Progr. voor de Ned. strijdkracj
muziek.
S.it
school is uit. 17-30 Rode ff'y^^chten.
18.30 Progr. voor de Ned. stirij
19.30 Om en nabij de twintig.
van de Arbeid: Verkiezingstoespraa^.
door G. TH. ROTMAN.
(Nadruk verl
•bode»-'
5- In plaats van twee
vrije middagen hebben we
op school de hele Zater
dag vrij. En zo stapten we
de eerstvolgende Zaterdag
naar de stad, die nog een
half uur verder weg list
dan Zandwolde. Daar
waren bloemenwinkels ge
noeg, waar we voor ons
geld voor Moeder een
mooie pot konden kopen.
6. Ofschoon we in de
stad bijna geen weg wis
ten, zagen we al gauw een
bloemenwinkel, waar we
een prachtige bloempot
met een mooie plant er in
kochten. Het was een hele
toer om het zware ding
te dragen, zoals je ziet.
Opeens zei Saartje- Kilk
eens, wat is daar te doen?"
