gezinsherstel
Kruisers der Koninklijke Nederlandse Marine
Een Engelse bombardementsvloot van 600 toestellen
In het afgelopen jaar werden rond 5~00 nood*
woningen, 9000 noodboerderijen en
noodstallen gebouwd
Een blik in de historie van onze vloot
Het pachtbesluit
Een nieuw apparaat
voor atoomsplitsing
„Grote Oost" verwacht
goede oogsten
Nieuwe Javaanse
Bijbelvertaling
voorwaarden voor
Voor de Vrouw
De huisapotheek
Bonnen voor rubberlaarzen
worden ongeldig
Marinemutaties
Heimwee
Peron belooft graan
Bouwplan 1946 zal 800 millioen
gulden kosten
Nieuws in 't kort
JONDEN SE DRIE VEN
De stad nog niet in zijn oude glorie hersteld
Reclame in Holland en in
Engeland
ra.
i.
onze „historische" schepen kregen we de Gelderland nog niet terug uit
het land be-oosten ons grondgebied. Waar zou z« zitten? - dat beroemde vaar
tuig. dat President Krüger uit Zuid-Afrika afhaalde en dat later, minder be-
j vprrader" uit Curacao ontvoerde, welk beeld
langrgk maar grappiger, de „loden verrader «ui v
irMtolen. schildwachten ten sptft, door leden
te Rotterdam weer van boord werd gesioien,
van de bekende familie Maduro. waFo ,n
Maar we zullen ons hier bezig houden met een overzicht van de verschillen
de kruisers onzer Zeemacht, zonder op al hun lotgevallen in te gaan.
Hr. Ms.
.KONINGIN WILHELMINA DER NEDERLANDEN".
Wil men de zeilfregatten onder de
kruisers rangschikken, dan moeten
wij ons relaas aanvangen in de 17e
eeuw. Verstaat men onder krui
sers" mechanisch voortbewogen
schepen met pantser en voor hun
tijd hoge snelheid, bestemd om
als verkennings- en licht artillerie
schip op te treden, dan vangt ons
verhaal omtrent het jaar 1890 aan
De stoomfregatten van het type
„Atjeh" tellen dus niet mede.
Onze eerste kruiser was de „pant-
serdekkorvet" SITMATRA, van de
Indische Militaire Marine (dit wa
ren de schepen, betaald door Indië,
uitsluitend dienend voor en in Indië,
doch bemand en beheerd door de
Kon. Marine). Het schip was in 1888
op stapel gezet en kwam in 1891 in
dienst. Het was klein 1720 ton
liep niet erg had 15,6 mijl/uur
maar had een zware bewapening.
Namelijk 1-21 cm, 1-15 cm, 2-12 cm,
1-7,5 cm en nog wat klein grut Er
waren ook 2 torpedokanonnen. Men
kan dit schip wellicht het best een
kanonneerboot noemen.
Het flottieljevaartuig BORNEO
(1892) had een „pantserdek" van
8-11 mm dikte over machines en
ketels. We zullen dit vaartuig met
zijn 13 mijlsvaart maar niet onder
de kruisers rangschikken.
Thans komt de KONINGIN WIL
HELMINA DER NEDERLANDEN,
op stapel in 1891, te water in 1892.
Dit schip was 4600 ton, met een
pantserdek van 75-50 mm, was al
even bont bewapend als zijn tijdge
noten SUMATRA, KORTENAER en
REINIER CLAESZEN. Zie maar:
1-28 cm, 1-21 cm, 2-17 cm, 2-7,5 cm,
16 kleinere kanons, 2 torpedolan-
ceerbuizen en 2 topedokanons!
Maar erg snel was het niet: het liep
15,8 mijl/uur. Bovendien had het
een laag voorschip en, wat de ma
chines aangaat, men had op elke
schroefas 2 machines achter elkaar
gemonteerd, die men moest koppe
len door eerst alles stop te zetten
en dan moeizaam bouten door twee
koppelflenzen te steken en vast te
schroeven. Men ziet wel, dat dit,
alles bijeen genomen, een weinig ge
slaagde kruiser genoemd moet wor
den.
Wat deed men in het
Buitenland?
Na een blik te hebben geworpen
op de „oerkruisers" onder Marine,
zullen we nagaan, wat men in het
buitenland had verricht. Men komt
dan tot de ontdekking, dat reeds in
1878 en 1882 schepen met gedeelte
lijk pantserdek zijn gebouwd, en
dat de eerste volledige „moderne"
pantserdekkruiser de Chileense
ESMERALDA, in 1883 zijn proef
tochten liep. Dit schip was 3000 ton
groot, had een p.dek van 25 mm, een
wapening van 2-25 cm, 6-15 cm en
kleiner geschut, en liep 18.3 mijl.
Wij in Nederland waren dus wel
erg laat, toen we in 1895 onze
eerste echte kruisers gingen bou
wen! Voor we die verder bespre
ken, .zullen we laten zien wat in dat
jaar aan Britse kruisers bestond
Een algemeen overzicht zou veel te
veel ruimte vragen. Engeland had:
13 kruisers le Klasse, groot 7800-
14400 ton, lopende 18-22 mijl/uur,
bewapend met 2-23.4 cm en 10 a
12-15 cm kns.;
2e Klasse, groot 3450-
5680 ton, lopende 17-20 mijl/uur,
bewapend met meest 2-15 cm en
6 a 8-12 cm kns.;
27 kruisers 3e Klasse, groot 1600-
2850 ton, lopende 16-19 mijl/uur
bewapend met 6-15 cm, of 6 5 8-12
cm kns.
Van de pantserkruisers, d w.z.
kruisers met pantserdek en zijpant
ser, spreken we niet.
„Drie „pantserdekschepen"
Zo stonden de zaken, toen in 1894
Minister Jhr. van der Wijck optrad,
welke een voorstander was van
kTuisers. Deze zienswijze wist hy te
doen delen, en zo verschenen op de
begroting voor 1895 drie „pantser
dekschepen", de HOLLAND, ZEE
LAND en FRIESLAND. Hun ont-
werp was afgeleid uit de Engelse
Apollo-k1"rse, en ze waren dus ook
typische „beschermde kruisers 2e
Klasse" Oo 3900 ton voerden ze
2-15 cm en 6-12 cm, plus kleiner
geschut, en 4 torpedolanceerinrich-
tingen. Ze hadden een p.dek van
5 cm dikte en een commandotoren
van 10 cm n
dekrachten moesten een snelheid
van 20 mijl/uur verlenen.
Dit eerste drietal werd door een
tweede (begroting 1897) gevolgd: de
UTRECHT, NOORD-BRABANT en
GELDERLAND. Deze laatsten wa
ren iets groter (4033 ton), hadden
I ractisch dezelfde bewapening, pant
sering en snelheid als hun voorgan
gers, maar er was een verschil in
de ketels. Inplaats van 2 cylindri-
sche en 8 waterpijpketels, hadden ze
v!2 waterpijpketels.
We zagen al (in het artikel onder
de HEEMSKERCK en HERTOG
HENDRIK), dat de bouw van krui
sers hierna gestopt werd, en dat men
weer pantserschepen op stapel ging
zetten.
De zes pantserdekschepen hebben
jarenlang alle mogelijke reizen ge
maakt, de vlag vertoond, in Indië
gevaren, enz. De KON. WILHEL-
ïlINA was in 1910 verkocht. Van de
echte kruisers verdwenen de
UTRECHT en FRIESLAND het
eerst, in 1913. Na de eerste wereld
oorlog waren alleen de ZEELAND
en GELDERLAND over, die als
oefenschepen wftrden gebruikt. Na
1923 was het laatstgenoemd schip de
enige overlevende. Het diende nog
16 jaren als artillerie-instructie
schip, totdat in 1939 de VAN KINS-
LERGEN die rol overnam.
Toen was het ook tijd: de schot
ten en dubbele bodem waren al
herhaaldelilc gerepareerd en toch
poreus, de snelheid was allang ge
zakt op zoiets van 12 mijl. De ka
nonnen werden van boord gehaald,
p bewakingsvaartuigen gezet of op
gesteld in kustbatterijen. Zo trof de
Duitser het ontwapende en waarde
loze schip in Mei 1940 in het natte
dok van de Rijkswerf aan.
(Wordt vervolgd.)
Inscharen van vee en verkoop
van hooigewas op stam.
Artikel 75 van het Pachtbesluit
luidt:
„De Grondkamer kan bepalen,
hetzij voor de gehele provincie het
zij voor een gedeelte daarvan, dat
het zonder haar voorafgaande goed
keuring verboden is:
1 gras of hooi, anders dan per ge
wicht, te verkopen of ten verkoop
aan te bieden;
2. op grond van een overeenkomst
tegen vergoeding vee in een weide
ter inscharing aan te nemen."
Bij Besluit van 20 Mei 1942, be
krachtigd in de Pachtregeling 1945,
heeft de Grondkamer Noordholland
hieromtrent o.a. het volgende be
paald:
„Het is verboden zonder vooraf
gaande goedkeuring van de Grond
kamer Noordholland in de provin
cie Noordholland:
a. gras of hooi, anders dan per ge
wicht, te verkopen of ten verkoop
aan te bieden;
b. op grond van een overeenkomst
vee m een weide tegen vergoeding
ter inscharing aan te nemen.
Artikel 78 van het Pachtbesluit
omschrijft de sancties op overtre
dingen als volgt:
„Overtreding van het bepaalde
in art. 9 (verbod van openbare ver
pachtingen), art. 74 en 75 wordt
gestraft met een hechtenis van ten
hoogste één jaar of een geldboete
van ten hoogste vijfduizend gul
den
Uit bovenstaande blijkt, dat men
groot risico loopt om zonder toe
stemming van de Grondkamer vee
m een weide ter inscharing aan te
nemen. Er zijn heel veel veehou
ders, die menen, dat zij zich straffe-
r^tLaiain deze bepai'ngen kunnen
onttrekken, doch dit kan wel eens
fnI\JTVSrekenin£! zi'n- waardoor zij
ratf vmoeiUikheden kunnen ge-
veel'mliT44 °P het ogenblik
wifzeT^ ®emaakt om op deze
ha en danT PT1\Zen van het land te
de Grnndlra eS ^-an ÏS' vandaar dat
de Grondkamer dit besluit nos niet
kan intrekken. De veehouders2 die
vee willen inscharen. kunnen for-
mulieren aanvragen bij de Grond
kamer Noordholland, Parklaan 14
Haarlem.
Washington. - Aan de universiteit
van Californië wordt een nieuwe Cy
clotron van 4000 ton gebouwd die
maal zoo krachtig is als iedere andere
bestaande atoomsplitsingsmachine. Het
apparaat zal deze zomer gereed ko
men.
Dr. Ernest O. Lawrence, Nobelprijs
winnaar, die het oppertoezicht heeft
bij de bouw van de nieuwe Cyclotron
heeft verklaard, dat de enorme ener-
gie, die door de nieuwe machine vrij
zal komen in staat zal stellen tot on
derzoekingen, die een revolutie teweeg
zullen brengen op het gebied van de
biologie, de medicijnen, de chemie en
de landbouw. Die nieuwe atoom-spit
ser zal het practisch mogelijk maken
vele theorieën omtrent de atoom
structuur te beproeven, hetgeen totnu-
toe onmogelijk was. Op kunstmatige
wijze kunnen cosmische stralen gepro
duceerd worden en verder kan atoom
energie worden voortgebracht uit bron
nen, die goedkoper zijn dan uranium,
terwijl een en ander kan leiden tot ie
ontdekking van nieuwe elmenten. Men
is in 1941 met de bouw van de nieu
we Cyclotron begonnen.
Uit betrouwbare bron wordt vernomen,
dat men na de a.s. rijstoogst tussen Mei
en Augustus op Zuid-Celebes een over
schot van 50.000 ton rijst verwacht. Het
is bovendien zeer waarschijnlijk, dat er
een maïs-overschot zal zijn.
Over het algemeen beloven Borneo, Ce
lebes en andere eilanden in de grote
Oost uitstekende oogsten.
In de laatste maanden zijn grote hoe
veelheden rijst uit de voornaamste rust
gebieden geëxporteerd in ruil voor hout,
dat dan werd gebruikt bij de wederop
bouw van de door het oorlogsgeweld ver
woeste steden op Celëbes.
Binnenkort zal een aanvang gemaakt
worden met de druk van een nieuwe
Javaanse bijbelvertaling, welke onder
leiding van zendeling P. A. Jansz en dr.
F, L. Bakker is bezorgd.
Als alle leden van het huisgezin zich in
een goede gezondheid mogen verheugen
wordt dat meestal als iets vanzelfspre
kends beschouwd en niemand denkt eraan
dat dit alles wel eens plotseling kan ver
anderen. Gebeurt er dan een kleiner of
groter ongeluk dan is men vaak radeloos
In ieder huls behoort daarom een goed
ingerichte huisapotheek aanwezig te zijn
S Koning, Directeur; J. Bijlsma, Hoofd
redacteur; W. Kok, Opmaak en Algemene
Reportage; C. A. Dekkers, Stadsverslag
gever; J. Bremer, Sportredacteur
Hoofdcorrespondenten. Texel. H.J. Rey
Anna Paulowna; Ph. de Wilde. Wie-
r de 9000 paar- ringen: Bals,
Het principe waarop een huisapotheek
moet berusten is pijnlijke reinheid, orde
en overzichtelijkheid.
Wie geen behoorlijk kastje heeft kan
met weinig middelen het doel bereiken.
Een goed schoongemaakte schuiflade kan
gerust de plaats van het kastje innemen.
Van groot belang is het echter dat er
alleen medische gebruiksvoorwerpen in
komen en dat het niet een rommellaatje
wordt, waar men maar van alles instopt.
Eerst zorgen we voor goede verbandmid
delen voor wonden en kleine ongelukjes.
Dat is verbandlinnen in verschillende
breedte, een pakje steriel verbandgaas,
een pincet en een schaar die ook voor
niets anders gebruikt mag worden. Ook
brandwindsels behoren aanwezig te zijn.
Dadelijk na het ongeval moeten ze op de
desbetreffende plek gebonden worden
zonder dat men er eerst vet of iets an
ders opsmeert. Deze speciale verband
middelen zijn verzachtend en genezend.
De apothekersflesjes dienen voorzien te
zijn van duidelijk leesbare opschriften.
Hoeveel onheil is er al niet geschied door
het aanbrengen van verkeerde opschrif
ten?
Voor het aanstippen van kleine wondjes
of schrammetjes gebruikt men Jodium-
tifictuur of waterstofsuperoxyde. Flesjes
met restjes dient men weg te gooien,
daar de medicijnen door het lange staan
meestal onbruikbaar geworden zijn. Pil
len en druppels daarentegen kan men
langer bewaren.
Ook voor hoofdpijn houdt men een
middeltje bij de hand. Asperine of poe
ders kunnen hier goede diensten bewij
zen Laxeermiddelen .mogen in een huis
apotheek niet ontbreken. Tenslotte zorgt
men ervoor dat er watten aanwezig zijn
en een stuk batist voor compressen. Van
een goed ingerichte huisapotheek kan
men veel plezier beleven en gedurende
de oorlogsjaren hebben zij meerdere ma
len hun diensten bewezen.
ïruk Dagblad voor Noord-Holland N.V.
Sezlnsherstel brengt
Votksherstett
Het affiche van Volksherstel, waarin
de voorwaarden voor gezinsherstel ge
propageerd worden.
Met Ingang van 16 Mei a.s. zullen de
bonnen voor rubberlaarzen ongeldig
worden verklaard. Men dient deze
bonnen dus zo spoedig mogelijk te be
steden. Indien bij de handel geen of
geen passende rubberlaarzen in voor
raad zijn, kan men t.m. 15 Mei a.s. de
bon bij den detaillist inleveren, die
hiervoor een ontvangstbewijs moet af
geven, waarop vermeld moeten zijn
naam en adres van de klant en hande
laar. Het inschrijvingsnummer van
laatstgenoemde bij het Rijksbureau voor
huiden en leer en verder de soort en
maat der rubberlaarzen en de datum
van afgifte van de bon. De aflevering
der laarzen op de ingeleverde bonnen
zal plaats hebben, zodra deze door den
handelaar ontvangen zijn.
Bij K. B. is, met ingang van 1 Maart
1946 de vice-admiraal-titulalr C. baron
de Vos van Steenwijk bevorderd tot
vice-admiraal. Aan den vice-admiraal
baron de Vos van Steenwijk, adju
dant in buitengewone dienst, is op zijn
verzoek eervol ontslag uit de zeedienst
verleend wegens langdurige dienst,
onder dankbetuiging voor de langdurige
en gewichtige diensten, door hem aan
den lande bewezen,
is met ingang van 15 Maart 1946 be
vorderd tot kolonel der mariniers bij de
Koninklijke Marine-reserve de luite
nant-kolonel der mariniers bij die re
serve H. baron van Hemert tot Dings-
hof,
met ingang van 1 April 1946 is aan
den kolonel der mariniers bij genoemde
reserve H. baron van Hemert tot Dings-
hof op zijn verzoek, eervol ontslag uit
de reservedienst verleend.
Is, met ingang van 1 April 1946, aan
den hoofdofficier van administratie der
2de klasse mr. D. B. A. Franken, op
zijn verzoek eervol ontslag uit de zee
dienst verleend wegens langdurige
dienst,
is met ingang van 1 April j.1. bevor
derd tot hoofdofficier van administratie
der 2de klasse de officier van adminis
tratie der 1ste klasse mr. R. JBriinner,
zijn met ingang van 1 April 1946 be
vorderd tot hoofdofficier van gezond
heid der 1ste klasse de hoofdofficier
van gezondheid der 2de klasse P. de
Mooy en tot hoofdofficier van gezond
heid der 2de klasse de officier van ge
zondheid der 1ste klasse P. H. M. de
Roo,
Eén van onze abonné's in Indië, die
jarenlang de druk der Japanse bezet
ting heeft gevoeld, en daar ook lange
tijd in een concentratiekamp heeft ver
blijf gehouden, zond ons het onder
staande gedicht, dat zij schreef in No
vember 1941, toen Nieuwediep voor haar
zo ver was, maar toch steeds in haar
gedachten. Het draagt de titel „Heim
wee...."
Mijn heerlijk frisse Nieuwediep,
omspoeld door schuimend wit,
m'n eigen, zo bekende grond,
waar ik mijn eerste schreden liep
en mijn geluk er vond.
Hoewel ik in de bergen zit,
en voel die frisse wind,
ik mis daarin die zilte smaak,
waarin ik geur van zeewier vind.
O! Hollands Noordlijkst plekje grond
wat is mij dat vertrouwd!
Die geur van duinen, strand en dijk,
waar nu mijn hart om rouwt....;
H. M. J. STEIJN—SNIEDER,
Lawang (Java), 10 Nov. 1941.
President Peron van Argentinië
heeft de Unrra laten weten, dat zijn
land verwacht in staat te zijn om
voor 31 Mei a.s. ruim een half mil-
lïoen ton tarwe en mais naar Euro
pa te verschepen. Argentinië heeft
voor hulpverlening reeds 130.000
ton tarwe en 70.000 ton mais ver
scheept.
Zonder bemanning in twee uur visa versa
naar Berlijn
Londen, (ANP-Aneta). - Volgens de „Evening Standard" worden er pogingen
in het werk gesteld, om de R.A.F. een luchtvloot van 600 onbemande bombarde
mentsvliegtuigen te geven, welke vice versa naar Berlijn kunnen vliegen in twee
uur tijds. De snelheid van deze bombardementsvliegtuigen bedraagt 600 mijl per
uur.
De experimenten, waarbij radar en de nieuwste typen van automatische
piloten een grote rol spelen, zijn reeds in een vergevorderd stadium. Een moei
lijkheid is nog, om de toestellen veilig in de mist te laten landen.
De vliegtuigen zullen geleid wórden door radar en boven het doel gekomen,
zullen de bommen worden afgeworpen door het uitzenden van radiogolven. De
machines, welke op een hoogte van 50 k 60000 voet zullen vliegen, ondervinden
daardoor geen last van jagers of afweergeschut.
Hoe Nederland aan de opbouw wer*t
De afdeling Voorlichting van het
ministerie van openbare werken en
wederopbouw verstrekt ons in ver
band met de herdenking der bevrij
ding de volgende gegevens over een
jaar herbouw.
Inundaties
Op het moment der bevrijding be
stonden ongeveer 200.000 ha. van
het gecultiveerde grondgebied (dit
is 10 pet.) onder water. Reeds in
Augustus waren daarvan ruim
160.000 ha. droog gemaakt.
Bij de droogmaking van Walche
ren waren ruim 3500 arbeiders be-
"trokken.
Van de 7.000 huizen in het eertijds
geïnundeerde gebied zijn er thans
3.000 bewoonbaar gemaakt. Daar
naast zijn in Vlissingen en in enkele
andere gemeenten een groot aantal
noodwoningen gebouwd of nog in
aanbouw.
Bruggen.
Na de bevrijding was een groot
aantal bruggen vernield. Van de 41
bruggen over de grote rivieren wa
ren nog slechts bruikbaar: spoor-
burg te Kuilenburg (zwaar bescha
digd), spoorbrug te Rotterdam, weg-
verkeersbruggen te Nijmegen, Gra-
ve, Zaltbommel (zwaar beschadigd),
Dordrecht en Rotterdam.
Er werd een urgentieprogramma
opgesteld.
De resultaten waren, dat begin
Augustus de vaart van Zuid-Lim
burg naar Rotterdam en Amsterdam
vrij was en dat spoedig daarna het
verkeer te water, mede dank zij de
snelle opruiming der 1500 tot zin
ken gebrachte binnenvaartschepen,
door geheel Nederland weer moge
lijk was. Op 1 Augustus was de
spoorbrug te Nijmegen hersteld,
was ook bij Geldermalsen voor
spoorverkeer een noodbrug gelegd
en wks de beschadigde brug bij
Kuilenburg voorlopig hersteld. Half
October kon de herstelde spoorbrug
bij Deventer in gebruik worden ge
nomen, begin November die te
Roermond en half November de
spoorbrug bij Arnhem. Reeds eerder
(voor 5 Mei 1945) was de brug bij
Ravestein hersteld en eveneens de
spoorbrug bij Maastricht vervangen
door een militaire noodbrug.
Op de volgende dagen werden de
bruggen voor gewoon verkeer in ge
bruik genomen: 20 Dec. Maastricht
(Wilhelminabrug, 31 Dec. Moerdijk
(voorlopig hersteld), 15 Jan. Zut-
phen, 30 Jan. Kampen, 2 Februari
Roermond (tijdelijke brug), 6 Febr.
Arnhem (nieuwe Baileybrug op pij
lers, die door de Rijkswaterstaat wa
ren ontworpen en bestand zijn te
gen ijsgang.
Havens
De versperringen in de haventoe
gangen naar Rotterdam en Amstey
dam werden opgeruimd of zodanig
verwijderd, dat de vaart geheel vrij
kwam. De capaciteit van de havent
werd weer opgevoerd en kan op J
ogenblik ruimschoots aan de behoef
te voldoen. Het verdere h erstsltyeru
wordt voortgezet, in het bijzonder
ook aan de grote sluis te LJmuidtfl
die door de Duitsers werd verr.iéu
Huisvesting,
In het afgelopen jaar werden
5.000 noodwoningen gebouwd, njJ!
4.500 noodboerderijen en een even
groot aantal noodstallen» Van a»
350.000 lichtbeschaidigde woningJ,
werden 290.000 tijdelijk of deftoj^
hersteld. Er waren 90.000 woningen
vernield en 45.000 zwaar beschadigd
Aan de herbouwplannen in de tal
rijke getroffen gemeenten is meI
voortvarendheid gewerkt. Behalve
Rotterdam hebben ook Groningen
Deventer, Hengelo, Enschede, 2ut„'
phen, Katwijk en verschillende an.
dere gemeenten bekendheid aan
opzet van hun herbouwplan gegeven,
Bouwplan 1946,
Het bouwplan 1946, dat het eerste
symptoom is van het streven naaj
geordende wederopbouw en bouw,
nijverheid, werd bekendgemaakt.
Voor de volkshuisvesting wordl
voorzien in de bouw van 10.000 per.
manente woningen, het definitief
herstel van alle lichtbeschadigde
woningen en het definitief herstel
van de helft der zwaarbeschadigda
woningen. Dit zal in totaal uitma.
ken 25 pet. van de mogelijke bouw.
capaciteit in het jaar 1946. Ruim 56
pet. zal worden besteed aan de bouw;
en het herstel van industrieën, kan.
toor- en bedrijfsgebouwen en boer.
derijen. Rond 20 pet. is bestemd voor
de herbouw en nieuwbouw van open.
bare gebouwen, zoals stations, raad.
huizen, scholen, ziekenhuizen, enz;
De verwezenlijking van het bouw.
plan 1946, zal, naar wordt geschat,
bijna 800 millioen gulden kosten.
Het broodrantsoen te Weencn
is van 900 tot 700 gram per week
verminderd. Het aardappelrantsoen
is gehalveerd. (Reuter).
De Spaanse minister van bui.
tenlandse zaken heeft eens de bui.
tenlandse pers medegedeeld, dat
zestien onder Duitse invloed staands
firma's met een aandelenkapitaal
van achtmillioen dollar aan de ge.
allieerde controlecommissie zijn
overgedragen. Ook de aandelen van
drie der Duitse scheepvaartmaat.
schappijen tot een waarde van
negenhonderdduizend dollar zijn
overgedragen. (Reuter)
(Van onze speciale Londense corr.)
Londen, 18 April 1946.
Regen over Londen, regen bQ nacht,
asfalt dat hier precies even glibberig
en koud de straatverlichting weer
spiegelt als ln iedere andere stad ter
wereld in de onzalige, lege uren tus
sen middernacht en vier uur 's mor
gens, Ja, op ogenblikken als deze ls
duidelijk te zien dat Londen nog niet
ln zijn oude glorie ls hersteld. 9
De straten zijn vrijwel uitgestorven, voor
de zuinigheid brandt maar de helft van
de lantaarns, en Piccadilly Circus, ééns
een wild geflits van door elkaar schie
tende lichtreclames, rood, en groen en
magnesium-wit, maar vooral schel, zodat
het pijn doet tot in alle zenuwen, Picca
dilly Circus ls een plein als duizend an
dere, waar in het omnevelde licht van
een paar doodgewone lantaarns nog wat
late mensen door de motregen naar huls
sluipen. Dit ls het weer om spelletjes
binnenshuis te doen, en ik denk me dan
ook voor de rest van deze brief te ver
maken met het Groot en Amusant Adver-
tentlespel.
Een van de meest opvallende dingen,
die U ln Holland zeker ook wel moet zijn
tegengekomen, ls, dat zich ln de laatste
jaren een vreemdeling ln de reclame heeft
Ingedrongen: de Officiële „Doe-nietl"
Reclame Immers is van oudher de kunst
van het „Doe!", van de categorische Im
peratief: „Eet meer aardappelschillen!"
„Wordt lid van de Vereniging van Vrou
wenhaters!" „Poets uw tanden met Bras-
sol" Dat ls, hoezeer dergelijke dwangbe
velen ook onder verleidingen, verlokkin
gen, argeloze woorden en valse voorspie
gelingen verborgen mogen zijn, de zin en
het doel van de reclame. Ik moet net zo
lang horen dat ik zonder patentsokophou-
der „Plato" een half mens ben, en niet
de minste kans op betrekking, vrienden of
huwelijk heb, tot ik er een koop, van
mijn vrouw op mijn kop krijg, door mijn
vrienden wordt gehoond en een „Laatste
Waarschuwing" van den personeelchef
krijg En ziet, wat altijd maar een klein
hoekje op de muur heeft ingenomen en
het privilege scheen van de ANWB. de
schillen en de dozen en de Blauwe Knoop,
dat heeft zich in de jaren die achter ons
liggen met grote sprongen een weg ge
baand naar het licht van de schijnwer
pers, en domineert nu haast de aanprij
zingen van den fabrikant die op het ogen
blik meer moeite met het maken dan met
het kwijtraken van zijn spullen heeft.
Er is, zo door Londen van plakkaat tot
plakkaat lopend, een opmerkelijk verschil
te zien tussen de manier waarop de Over
heid hier en bij U de schaapkens tracht
op te voeden. In Holland gaat dat bij voor
keur door officiële persoonlijkheden, Mr
Meterman, IJsbrand de Vries (heeft een
kamerjas, weet u nog wel?) Flipje en
Victorlentje in hun nieuwe rol van Nogt
Even-Geduld, die allemaal door hun her.
haalde verschijning Iets dierbaars maar
toch ook soms Iets erg stoffigs krijgen.
Hier: De foto van een bord met een half
afgeknabbeld broodje, een vergeten
klontje boter en een peuk, vijftig maal
vergroot, en in knalrode, moderne letters
daar doorheen; „If you did not want lt,
why did you take it?" „Waarom
neem je het als Je het toch niet opeet?")
Of alleen maar: „Don 't waste lt!"
„Verspil het niet!" Een felgroene, uitge
spreide hand, en daar doorheen: „Keep
death off the Road", „Houdt de Dood van
<?e Straat"_ Een babygezicht, met daar
overheen de schaduw van een grijpende
hand: „Diphterie is Dodelijk, laat hem
inenten!" De Doe-Niets, die de regering
hier aan ons voorhoudt, op iedere straat,
hoek, ln ieder station, op Iedere bus, zijn,
temidden van de zwijmelende poeier,
dames van Elisabeth Arden, de Moola
Mannen van Gilette en de bijna dorstles-
sende bierglazen van Guinness, moker-
slagen op het geweten van mijn buurman
en mijzelf en iedereen. Zij missen de ge
moedelijkheid van mijn oude vrienden
het Droste Ventje (Nog Even Geduld) en
Pim, de Thee -vakman, maar ze maken dat
ik onwillekeurig mijn broodjes opeet, en,
als ik niet wérkelijk trek heb, mij ook
niet bedien.
In Frankrijk maakt men gebruik van
een nieuw telefoonsysteem, dat berust
op de grondslagen van radar en waar
bij ultra korte radiogolven worden ge"
bruikt. Mr. Letourneau, de Franse mi
nister van P. T. T., opent het nieuwe
telefoonsysteem met een gesorek -'-n-
uit de Franse hoofdsiad. AP P.
