Nederland voor het eerst na zeven
jaar ;ter stembus
Men voelt zich door de regering
veronachtzaamd
Uitslag der Tweede Kamer-verkiezing op 17 Mei 1946.
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Den Helder stemi
rood
Teleurstellende cijfers voor de Partij van de
Arbeid. De Comnhunisten boeken de grootste
winst bij deze verkiezingen
Honger voor
800.000.000 mensen
Van Mook naar Singapore
Kardinaal de Jong voor
't stembureau een
onbekende
Antwerpense havenarbeiders weigeren het
lossen van Nederlandse schepen
Tweede Kamerverkiezing»
Vergelijkende cijfers met 1937.
Nieuwe bonnen voor
petroleum
PARTIJ
8
JS t:
VERSCHIJNT DAGELIJKS
Advertenties 11 cent per millimeter
Telefoon 2345, Den Helder.
Directeur: S. KONING.
Hoofdredacteur: J. BIJLSMA.
Uitgave: N V. Uitg. Mij. HolL Noorderkwartier.
ABONNEMENT PER KWARTAAL: Sted en
omgeving 2j60. Postabonnementen 3.00.
Gironummer 16066, N.V. Drukkerij vJr. C. de Boer Ir.
Een beschouwing van de uitslag van de stemming van gister kan niet
anders dan teleurstellend zfjn voor de Party van de Arbeid. Optimisten had
den zeker gerekend op een zetelaantal van 35 40 voor de Party van de
Arbeid en de cyfers in onze eigen stad versterkten die mening, want Den
Helder bracht niet minder dan 53 procent van het fotaal aantal uitgebrachte
geldige stemmen uit op de Party van de Arbeid. Wy hebben nog niet alle
uitslagen van andere steden in ons land met die uit onze eigen stad kunnen
vergeiyken, maar zeker is wel, dat Den Helder één van de steden is, die
door haar stemmen&antal een sterk vertrouwen in de Party van de Arbeid
heeft uitgesproken.
lijk dat zij met de Partij van de Ar
beid in zee zal gaan bij de samen
stelling van de nieuwe regering,
maar bij een al te sterke zwaai r.aar
links, kan zij toch ook met de ande
ren een politiek volgen, die beslis
send is. 4
De communisten.
De grootste winst by deze verkie
zingen boekten de communisten. Zij
sprongen van 3 op 10 zetels. Een
aantal dat door velen was geschat,
door anderen was gevreesd.
In onze nieuwe regering zal onge
twijfeld ook één van de communis
tische candidaten een portefeuille
beheren. Of zullen de communisten
in de oppositie blijven?
Zoals we in de aanvang reeds zei
den:,.Den Helder heeft radicaal links
gestemd, dat is de conclusie, als we
de cijfers van de stemming van gis
teren onder de loupe nemen. Ner
gens boekte de Partij van de Arbeid
waarschijnlijk een zó groot succes
als in onze gemeente, waar ze niet
minder dan 53 procent van het to
taal aantal stemmen op zich ver
enigde. In verhouding tot de verkie
zingen van 1937 betekende dit voor
de gecombineerde partijen een winst
van 8 procent; in vergelijking met
de cijfers van 1933 was de winst
slechts IK procent. De winst, van de
Partij van de Arbeid is dus minder
groot, dan men op het eerste gezicht
zou menen.
De R.K. Volkspartij bleef procents
gewijze gelijk met de uitslag van de
stemming van 1937 en 1933. Bij alle
drie verkiezingen behaalde deze
partij in onze gemeente een percen
tage van 12 K procent van het totaal
aantal uitgebrachte geldige stem
men.
De anti-revolutionnairen moesten
een veer laten In deze verkiezingen,
doch dat was vooruit te voorzien,
zoals we hierboven reeds uiteen
zetten. In vergelijking met de cijfers
van 1933 verloor de A.R. partij
Den Helder 2 procent.
De grote winst in onze stad boek
ten ook de communisten, die van
203 stemmen in 1937 op 1275 stem
men bij de verkiezing van gisteren
kwamen. Procentsgewijze ging de
Communistische Partij in onze stad
met 7 procent vooruit en verkreeg
81/2 procent van het totaal aanta1
uitgebrachte geldige stemmen. B
De veronderstelling van velen, dat
de partij van minister Schermerhorn
én Drees vooral in de laatste maan
den veel van haar populariteit heeft
ingeboet, en aan de Partij van de
[Vrijheid verliezen zou, is uitgeko
men. Men is in bepaalde kringen
bang voor een te sterk ingrijpen van
öe regering in het particuliere be
drijfsleven. Men is bang voor staats
socialisme, een woord, dat ten rech
te of ten onréchte, in de verkie
zingsstrijd tegen de negering Scher
merhorn is gebruikt.
Hoe het zij., de Partij van de Ar
beid heeft een veer moeten laten. Zij
heeft haar aantal zetels in de oude
kamer, 31, niet kunnen handhaven
en is teruggevallen op een aantal
yan 29.
Dit verlies heeft de P.v.d.A: wel
In hoofdzaak te danken aan de actie
van de Partij van de Vrijheid, die 2
zetels vooruitging en van 4 op 6 ze
fels kwam.
De anti-revolutlonnairen.
De anti-revolutionnairen hebben
hun oude positie vrijwel kunnen
handhaven. Dat de partij in zetel
aantal terugviel van 17 op 13, was te
verwachten. In 1937 kwamen de a.r.
met de figuur van Colijn. De heer
Colijn oefende in die tijd een sterke
invloed uit op allen, die een krach
tige regering wensten en zo stem
den tienduizenden op de anti-revo
luaionnairen, niet om de beginselen
maar om den sterken man. De anti's
zijn nu weer op hun oude zetel-aan
tal teruggevallen. Ook de Christelijk
Historischen hebben hun positie
kunnen handhaven met 8 zetels,
terwijl de Staatk. Gareformeerden
eveneens dezelfde bezetting in Let
nieuwe kabinet zullen krijgen, n.1. 2
ietels.
Eén zetel winst voor
de katholieken'
De R.K. Volkspartij boekte één
zetel als winst. Voor de katholieken,
die sinds 1937 de sterkste tozname
hebben in onze bevolking, zal dit
geen verrassing zijn. Waarschijnlijk
hebben zij een grotere winst ver-
wacht. De invloed van de Katholieke
Volkspartij wordt echter in onze
nieuwe regering zeer groot. Met de
Partij van de Arbeid vormt zij een
beslissende meerderheid, maar ook
met. de A.R. en C.H. heeft zij een
meerderheid. Zij kan dus naar twee
kanten de beslissing geven ia het
regeringsbeleid. Wel is vaarschijn-
Chicago. Herbert Hoover, pre
sident Truman's speciale afgevaar
digde voor het onderzoek naar de
internationale voedselsituatie, heeft
in een rede voor de radio verslag
uitgebracht over zijn onlangs vol
brachte reis door de wereld. Hij
zeide, dat meer dan 800.000.000 men
sen meer dan 1/3 van de be
volking der aarde door hongers
nood bedreigd werd. ,,Om deze toe
stand meester te worden, moet er in
de eerste plaats eenheid en samen
werking zijn", aldus Hoover.
Naar het Franse Persbureau AFP uit
Batavia meldt is dr. Van Mook, vergezeld
van generaal Mansergh, naar Singapore
vertrokken.
Utrecht. - Kardinaal de Jong
kwam Vrijdag ook zijn item uit
brengen op het itembureau van zijn
district in Utrecht. De ambtenaar
kon echter zijn persoonskaart niet
in het register vinden. De kardinaal
is daarop naar het bevolkingsbureau
in het stadhuis gegaan en heeft er
zijn beklag gedaan. Een ambtenaar
van dit bureau heeft den kardinaal
toen vergezeld naar het stembureau,
waar deze ambtenaar de persoons
kaart wel vond. De kardinaal heeft
daarop zijn sterri zonder meer kun
nen uitbrengen.
Het te Buenos Aires tussen het
Verenigd Koninkrijk en Argentinië ge
sloten luchtvaartverdrag geldt voor 10
Jaar, maar kan met 1 jaar opzeggings
termijn door beide partijen worden be
ëindigd. Alle ïynen zullen over
bon lopen. (Reuter).
ïmroe, de gezant van Ethiopië te
Washington, heeft aldaar tijdens een
persconferentie verklaard, dat de ter
vredesconferentie te Parijs gedane
voorstellen, Erythraea onder beheer
te stellen zowel voor Erythrea als
voor het moederland Ethiopië onaan
vaardbaar zijn. (AFP).
De E.V.C. antwoordt min. Schermerhorn
De loonvoorwaardfeC-
Te Zaltbommel is een aanvang gemaakt met het lichten van de Noordelijke
overspanning fier spoorbrug. Het 200 ton wegende stuk, dat weer gebruikt zal
worden bij de bouw der nieuwe spoorbrug, maar dan aan de Zuidelijke oever,
wordt gelicht.
In repliek op de radiorede van prof.
Ir. W. Schermerhorn heeft de EVC
een open brief aan den minister-pre
sident gezonden, waarin o.m. gezegd
wordt, dat, de woorden die hy verleden
Jaar bezigde, anders lulden dan die
htj Donderdagavond via de radio uit
sprak. Toen heette het!
.De werken van hoog tot laag, rol
len, xowel In de openbare bedryven als
tn particuliere ondernemingen, by het
bedryf worden betrokken, op een wy-
ze, die hen doet gevoelen, dat met hun
rechten, belangen en gevoelens, reke
ning wordt gehouden, maar dat ze dan
ook mede verantwoordelyk zyn, en
dat de goede vervulling van hnn taak
een maatschappelijke plicht is".
Indien deze woorden van een dode
letter tot levende werkelijkheid ware
verheven, aldus de brief van de EVC,
zou er thans geen zeeliedenconflict
zyn.
Met <le „rechten, belangen en gevoe-
»ns" van de Nederlandse zeelieden, is
na de bevrijding op geen enkele wijze
rekening gehouden. Zij komen hier-
vooj toch wel In de eerste plaats in
aanmerking.
De brief betoogt dat reeds maanden
voor het conflict door de EVC ge
poogd is aan de onderhandelingen deel
te nemen, doch zonder resultaat,
gaat daarna verder:
Eens erkende U in een radiorede, dat
de arbeidende bevolking bij het han
teren van het stakingswapen één van
de weinige middelen gebruikte, welke
haar was gegeven in de strijd om haar
bestaan.
Thana dreigt U zelfs met inschake
ling van hst leger om de werkende be
volking dit laatste middel te ontnemen.
Hoewel, door de qeheel nieuwe partijsteling, iedere vergelijking met de laatste Tweede Kamerverkiezingen,
in 1937, manksgaat, willen we toch, door het samenvoegen van de cijfers van die partijen, die b.v. in de Partij
van de Arbeid zijn opgegaan; enkele vergelijkingen met 1937 maken. Ten aanzien van de cijfers van de anti
revolutionaire partij dient men er rekening mee te houden, dat in 1937 tienduizenden op de figuur Colijn
hebben gestemd. Voor een juistere waardeering van de cijfers hebben we dan ook het totaalcijfer van 1933
opgenomen.
Totaal
1946
Totaal
1937
Percentage
1937
Partij v. d. 'Arbeid
S.D.A.P. 890.661
Vrijz. Democr. 239.502
Chr. Dem. Unie 85.004
R.K. Volkspartij
R. K. Staatspartij
Anti-Rev. Partij 1933 49S.890
Chr. Hist. Unie
Partij v. d. Vrijheid
Vrijheidsbond
C. P. N. „De Waarheid"
Communistische Partij
Staatk. Geref. Partij
Percentage
1946
1.347.664
1.215.167
29.94
28.31
1 446.510
1.170.431
28.84
30.81
614.177
665.501
16.40
12.90
373.191
302.829
7.46
7.04
305.202
160.260
3.95
6.41
502.935
136.026
3.35
10.57
101.772
78.619
1.94
2.14
De brief ontkent dan, dat stakende
arbeiden zich aan terreurdaden zcw
den hebben schuldig gemaakt en gaat
dan verder:
Toen U de nieuwe loonregeling voor
de zeelieden gunstig noemde, deed U
er goed aan, ook de regeling van vóór
den oorlog bekend te maken. Het loon
bedroeg toen, volgens Uw eigsn bewe
ring, f 90 per maand. Hiervan moest
dan een uit-elkaar-gerukt gezin rond
komen.
Dit hebben de Nederlandse zeelie-
lieden niet vergeten. Beter ware ge
weest, wanneer U tevens van de ge
legenheid gebruik had gemaakt om de
gehele sociale positie der zeelied »n
uiten te zetten, alsook de verzorging
van de nagelaten betrekkingen van
hen, die voor de bevrijding van ons va
derland vielen.
Monsteren op oude voorwaarden.
Uw vrees voor de gevolgen: dat do
Nederlandse reders en eigenaars van
havenbedrijven bij voortduring van 't
rcnflict hun bestaan elders zullen zoe
ken, is volkomen ongegrond.
Indien de regering slechts zorgt, dat
de havenbedrijven en schepen bier
blijven, kunnen, wat ons betreft, de
.vuige kapitalisten" Uw woorden
Excellentie naar elders emigreren.
Havei.s schepen, arbeiders en een
regering, welke deze arbeiders goed
gezind is, is alles, wat we nodig heb
ben
Oo.: wij zijn doordrongen van het
feit, dat bij voortduring van het con
flict de voedselpositie in gevaar komt.
Het conflict kan echter reeds morgen
beëindigd zijn. Brengt slechts de woor
den tot werkelijkheid uit de rege
ringsverklaring van 27 Juni 1945, wel
ke wij reeds citeerden, de rechten, be
langen, gevoelens der werkers, be
treffende.
Stélt de zeelieden tn de gelegenheid
voorlopig te monsteren op de oudé
voorwaarden van vóór 4 April 1946.
Daarna kunnen in gezamelijk overleg
met alle betrokken partijen de nieuwe
arbeidsverhoudingen voor da zeelieden
worden vastgesteld.
Staking in de haven van
Antwerpen.
Antwerpen. - De staking van de ha
venarbeiders te Antwerpen duurt
voort. Zij weigeren de Nederlandse
schepen die, sedert het uitbreken van
de staking te Rotterdam, in de haven
zyn aangekomen, te lossen.
De leiders der vakbonden hebben
een dringenden oproep tot de havenar
beiders gericht om het werk te her
vatten.
Het Centraal Distributiekantoor
deelt mede, dat gedurende het tijd
vak van 19 Mei tot en met 15 Juni
a.s. op de bonnen 281 en 782 der
bonkaarten K 606, 2 Liter petroleum
beschikbaar wordt gesteld. In .er-
band met de bevoorrading van de
handel is het mogelijk dat de petro
leum niet overal onmiddellijk ver
krijgbaar is. Voorinlevering der bon
nen is evenwel niet toegestaan.
er
I
11
III
IV
V
VI
VII
's-Hertogen-
bosch
Tilburg
Arnhem
Nijmegen
Rotterdam
's-Gravenhage
Leiden
1 Partij van de Arbeid
37722
29359
89325
55024
131733
87478
57505
2 R.K. Volkspartij
233939
192834
46035
115225
48219
57767
69076
10340
7249
41518
19525
44355
37250
41819
5787
6540
48256
17902
15867
15605
31269'
5 Partij van de Vrijheid
2858
2877
22292
10523
25210
31592
19442
6 C.P.N. „De Waarheid"
6788
5232
16829
6373
6204i
36721
11690
816
873
2263
1589
4574
1913
8 Staatk. Geref. Partij
2302
1103
12142
5957
6789
2088
10902
9 Ned. Bellamy Partij
-
-
1072
2921
2882
VIII
JQ
u
V
IX
XI
XII XIII XIV
XV XVI XVII XVIII
O
Q
95443
42076
69567
33023
23336
20884
1562
21773
Amsterdam
Den Helder
Haarlem
Middelburg
Utrecht
Leeuwarden
Zwolle
Groningen
140485
76173
83688
33497
78735
88869
92333
83355
74315
65249
74279
28545
70051
15637
85621
12965
36570
20477
35516
22224
46847
56380
44815
52858
12963
7391
18382
23539
26151
36999
34873
21863
27755
11475
24993
9699
16807
11096
17208
26239
129189
32191
33299
3755
20514
23834
33621
34173
2148
506
2244
1579
2828
2184
4492
1816
796
1195
2524
13344
9486
1567
8751
281
1128
1989
-
1213
J3
V
f
«s
«0
RJ
O
a
v
u
O,
u
4) <0
■*-> Q.
t)
N u
a
49524 37391
7271 237418
24100 2731
15149
19866
1633
1932
8954 J6835
621 -
286
481
Totaal
1347664 28.31
1466510 30.81
614177 12.90
373191 7.84
305202 6.41
502935 10.57
32013 0.67
101772 2.14
11205 0.23
29"
32
13
8
6
10
290552
Alleen Ingediend in de kieskringen Rotterdam
246067 279732 230529 338725 275957 243616 307670 429758
en Amsterdam. Alleen Ingediend in de kieskring Amsterdam.
215785 276914 136182
271419 236576 321714 234763 125771 298421 4760206
Op de groep Rodrigues Lopez werden uitgebracht 5537 stemmen (0.12 °/gJ