Even in de Jordaan De terugkeer der „lichte gevallen" Het a.s. Gezondheidscongres in de hoofdstad NIEUWSBLAD VOOR DEN NELDER, NOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA Hoe staat het met onze textielvoorziening? Teruggang in de hoedanigheid van het brood Wij zijn weer begonnen Deelnemers komen uit heel het land Een gezond volk Een sterk volk De export van textiel Productie hangt voornamelijk af van het aantal arbeidskrachten Straks weer nieuwe punten Voorlopig aangewezen op eigen oogst WeerWicht. Waarom zo duur? Fusie N.V.V.LV.C. nu aanstaande? Bezoek van Lord Killearn uitgesteld Bomaanslagen te Triest Veiligheidsraad Maandag bijeen Opvoedend werk in de kampen beantwoordde niet aan zijn doel ZATERDAG 14 SEPTEMBER 194«. 70e Jaargang No. 8871. HELDERSCHE COURANT VERSCHIJNT DAGELIJKS. Advertenties 14 cent per m.m.; familieberichten 17 cent per m.m. Contractadrertenties speciaal tarief. Dlreetenr-Hoofdredaetenr: J. BIJLSMA. Uitgave: Dagblad voor Noord-Holland N.V. Abonnementsprijs per kwartaal: Stad en Omgeving 3. Postabonnement 3.65. Giro 16666 t n. v. N.V. Drukkerij v.h. C. de Boer Jr. Telefoon K 2230—2345. (Van oneen specialen verslaggever). Weer dan duizend belangstellenden en belanghebbenden bij onze nationale Volksgezondheid zullen binnenkort vijf dagen lang te Amsterdam bijeenkomen voor het houden van een congres, gelijk Nederland nooit tevoren heeft gekend. Officiéél zal het de 48ste bijeenkomst zijn van de stichting „Het Nederlandse Congres voor Openbare Gezondheidsregeling", maar de laatste 47 de laatste viel in 1939 droegen een veel beperkter karakter dan deze reeks van verga deringen, waarin meer dan vijftig prominente figuren de besprekingen op de Iheest deskundige wijze zullen Inleiden. Toen wij dezer dagen spraken met dr. J. H. Tuntler, directeur van de Amsterdamse G. G. D,, die als voorzit ter van het bestuur esn groot aandeel heeft gehad in de voorbereidingen, noemde hij met zijn onverwoestbaar optimisme het congres reeds bij voor baat geslaagd. De belangstelling over treft alle verwachtingen. Had men aanvankelijk de openingsvergadering. Waarin prinses Juliana het woord zal Voeren, in da 650 plaatsen tellende aula van het Indisch Instituut willen houden, veertien dagen voor voor het begin hadden zich al 750 deelnemers gemeld, zodat het bestuur het Cor>- certgebouw heeft moeten afhuren. Het aantal aanmeldingen neemt nog dage lijks toe. Komen de artsen uit het heele land?, vroegen wij dr. Tuntler, Niet slechts artsen. Het congres draagt eer een maatschappelijk dan 'n Wetenschappelijk karakter. Er komen ook verpleegsetrs, bestuursleden van kruisverenigingen, ambtenaren Kamer- en raadsleden. De inleidingen zullen ook voor riet- wetenschappelijke on derlegde personen goed te volgen zijn. Er ls bij voorbaat rekening gehouden met een sterk gemengd bezoek. Waar zullen al die deelnemers lo geren? De mensen uit de buurt zul len wel heen en weer gaan. en verder rekenen wij erop, dat wel bijna ieder een een kennis in Amsterdam heeft. Er komen hele groepen verpleegsters •an nonnen logeren in zusterhuizen en klooaters. Slechts een klein gedeelte zal van de hotels gebruik behoeven te maken. En waarom wordt juist nu dit con gres gehouden? Wel, daar is alle reden toe. On ze gezondheidstoestand heeft tenge volge van de oorlog sterk geleden Allerlei ziekten, vooral de geslachts ziekten, zijn nog lang niet overwon nen. Tal van oorzaken bestaan nog Steeds: voeding, kleding en huisvesting laten nog veel te wensen over. Ons sterf tecijfer, 9 pro mille, was het laagste ter wereld, het is in de oorlogswinter aterk opgelopen, doch heeft nu het voor Nederland normale peil bijna weer bereikt. Maar daar mogen wij niet tevreden mee zijn. Het moet nog lager. Dat zal inspanning zorg en geld kosten, ledereen moet daarvan door drongen zijn. Ten aanzien van zijn ge zondheid speelt men vaak e:n beetje struisvogelpolitiek. Wij hebben overwo gen in de congres-zaal een struisvogel met de kop in het zand neer te zetten als het zinnebeeld van hetgeen wij willen bestrijden. Nederland moet health-minded worden. De tentoonstelling. Wat zal er op de tentoonstelling, die aan het congres verbonden is te zien zijn? vroegen wij. Grafieken, foto's, cijfers enz. Een voudige toelichtingen op bet gespro- kan woord. Aardig is, dat wij nu reeds uit Purmerend een aanvraag hebben gekregen om die tentoonstelling na af loop daar nog eens in te richten. Men wil daar blijkbaar in eigan huis het congres in het klein nog eens over doen. Een zeer sympathieke gedachte, die wij gaarne aanmoedigen. Wij zou den niets liever zien dan dat onze ten toonstelling straks het heele land door zou trekken als basis voor regionale bijeenkomsten van soortgelijke aard. Het materiaal is er nu toch. En wat de handelingen van het congres betreft, zij zullen allen in druk verschijnen, zodat een ieder er over kan beschik ken. Wij stellen ons veel voor van deze vijfdaagse bijeenkomst van 16 tot 20 September, die in het vervolg om de wee jaar zal worden gehouden. (Van onzen parlementairen redacteur.) Hoe zit dat? zullen velen zich hebben afgevraagd bg het lezen van de uitlating van prof. dr. P. Kuin, secretaris-generaal van Economische Zaken, volgens welke slechts zes procent van onze textielproductie naar het buitenland gaat. Het zit zo: 30 k 40 pet. is bestemd voor leger, marine en technische doeleinden (o.a. canvas); 10 pet. gaat naar de Overzeese ge biedsdelen; 6 pet. gaat naar het buitenland; de rest is voor binnenlandse con sumptie. Landingsvaartuigen worden gebruikt voor de veerdienst LondenRotterdam v.v., welke thans begonnen is. Na aankomst van de eerste boot op deze dienst, de „Empire Baltic" te Rottrdém, worden de auto's uitgeladen. Anefo P. Indien alle krachten worden Ingespannen, om de productie so hoog moge lijk op te voeren, zal het mogelijk zijn de distribotiemogeltjkheden op het ge bied van de textiel te verruimen en de beperkende bepalingen geleidelijk op te heffen. Momenteel zijn we nog ver van dit Ideaal verwijderd. Toch zal het mogelijk zijn in de loop van de eerstkomende maanden wederom een aantal punten van de textielkaari geldig te verklaren. Zo heette het In de gegevens, welke ons verstrekt werden op een perscon ferentie, gewijd aan de huidige textiel voorziening van Nederland. Ten aanzien van de babypakketten werd o.a. medegedeeld, dat misschien binnen niet al te lange tijd het aantal luiers, dat beschikbaar wordt gesteld en dat zes bedraagt, iets opgevoerd zal worden. Overigens bestaat de mogelijk heid luiers te kopen op gewone textiel punten. Bij de textielvoorziening heeft men met allerlei moeilijkheden te kampen. Daar is allererst de kwestie der devie zen De deviezennood maakt het nood zakelijk in de grote behoefte, welke na vijf bezettingsjaren gedekt moest worden, beperkingen aan te brengen. De grondstoffen. De voorziening van de textielindu strie met ruwe katoen en ruwe wol biedt, in het algemeen genomen, geen moeilijkheden. Ernstiger is het met de garenvoorziening van de industrie ge steld. Onze kamgarenbehoefte is nog steeds voor slechts 20*/« gedekt. De in voer van katoengarens, welke voor de oorlog 18.000 ton per jaar bedroeg, moet zelfs nog worden hervat. Wat mag nu van de textleproduetie in de naaste toekomst worden verwacht? Bij beantwoording van deze vraag dient voorop te worden gesteld, dat de om vang van de textielproductie voor een aanmerkelijk deel van onze eigen krachtsinspanning afhankelijk is. Indien van de kolen als productie be lemmerende factor mag worden geab- De staking van de havenarbeiders In ile Ver. Staten heeft de graanversche- plng uit dit land geheel stil gelegd. Voor ons land kwam deze staking op •en zeer ongunstig ogenblik. In de laat- tte tijd zijn onze graanvoorraden tot een minimum teruggelopen. De honger, welke in vele landen heerst, maakte het noodzakelijk deze landen In de eerste plaats van graan te voorzien. De ver scheping van graan naar landen, die hog over enige voorraden beschikten, werd daarom onderbroken. De verwachting was, dat na de nieuwe éogst, die in Noord-Amerika een record beloofde te worden ook de voorraden tn Nederland zouden kunnen worden aan gevuld. De eigen oogst. Weliswaar ls Intussen de inlandse oogst beschikbaar gekomen, doch de slechte weersomstandigheden hebben hierbij vertraging doen ontstaan, terwijl ock de kwa 'telt van de La'andse gran-a ernstig geleden heeft. Toch zal binnenkort een belangTtjk deel van de brocdbloem uit inlandse tarwe moeten worden gefabriceerd en indien de aanvoer van tarwe ntt het buitenland niet spoedig hersteld wordt, sal ook rogge aan de grondstoffen van d# brcodblocm moeten worden toege voegd. Het gevolg van deze maatregelen zal een onvermijdelijke teruggang ln de boedanigheid van het brood zijn, de voedingswaarde sal daardoor echter niet aanmerkelijk veranderen. PLAATSELIJK REGENBUIEN. Weersverwachting, geldig tot heden avond: Meest zwaar bewolkt met hier en daar verspreide regenbuien, koeler dan gisteren. Matige tot krachtige wind tussen Zuidwest en West. In het Oosten van Drente is men bezig met de aanleg van een spoorweg van Nleuw-Amsterdam naar Schoonebeek, welke speciaal zal dienen om de daar gewonnen aardolie af te voeren. Arbeiders bezig met het dempen van een klein kanaal, in verband met de aanleg van deze spoorweg. Van Buiten-P. Twee oorzaken: stijging grondstof- fenprijs en gestegen productiekosten. Prijs katoen 1939 per kg. 57 ct„ thans 2,30. Voor de ruwe wol geldt het zelfde in iets mindere mate. Stijging loonkosten met 80130 Een costuum, dat ln 1939 39,81 kostte, moet thans b.v, 61.60 op brengen. De handelswinst steeg sinds 1939 slechts met 2.19. Tengevolge van de minder sterke concurrentie is de kwaliteit echter ook vooruitgegaan. gtraheerd, hangt de verdere ontwikke ling van het productieniveau af ven de arbeidsfactor. Er kan derhalve niet genoeg de na druk op worden gelegd, dat Neer- lands bevolking die textielvoorziening ontvangt, welke onze arbeiders moge lijk maken. Hierbij is van grote be tekenis, dat ook zij, die thans nog bul ten de fabrlekspoorten staan, hun col lega's binnen de poorten komen hel pen. De textielindustrie kan nog 15000 arbeidskrachten gebruiken. De distributiemogelijkheden kunnen verruimd worden els alle krachten worden ingespannen. Thans wordt een voorraadvorming in de winkels in de hand gewerkt, om ze kerheid te krijgen, dat de aan te wij zen punten omgezet kunnen worden. Het ligt in de bedoeling, binnen het raam van de koopkracht der punten, een concurrentie onder de winkeliers te scheppen. Het babypakket. Medegedeeld werd. dat de wijziging in de babypakkettenvoorzienlng is inge voerd, om de toestand te verbeteren. Laatste tijd kwamen de pakketten vaak zeer laat bij de as. moeders. Als de nieuwe regeling ingaat, is de achter stand ingehaald. Dat zal deze maand het geval zijn. De verstrekking van knotten wol bij babypakketten ls afgeschaft, omdat er thans meer babykleding te krijgen ls. De zoon van den Noorsen schrijver Knut Hamsun is wegens collaboratie tot 9 jaar gevangenisstraf en 10 jaar ver lies van burgerrechten veroordeeld. QEZER dagen op zwerftocht door de hoofdstad richtten wij onze schreden naar dat deel van de stad. dat men sinds jaar en dag met de naam „de Jordaan" pleegt te betitelen. Misschien is de sfeer er niet meer zó typisch als Israël Querido die eens beschreef ln zijn on volprezen boek „De Jordaan", tóch zo dra je uit de drukte der Amsterdamse City in de schaduw van de Westertoren komt, voel je als het ware instinctmatig, dat het hier anders is dan anders. Smal le straten: hobbelige keien en aan weerszijden hoogoprijzende huizenwan den, een ver -meling van alle mogelij ke en onmogelijke soorten geveltjes, kleine fabriekjes, café's („Bij rooie Ne- lis") en winkeltjes. Achter het stoffige raam van e i dier verkoopkamertjes hing naast 'n rijtje zoveelste hands kle ding een prachtig groot schilderij: een oud man met een grote baard, zittend tegen een décor van kleurige Oosterse tapijten en omringd door grote kande laars met brandende kaarsen: op de lijst een naam: Rabindranath Tagore.... Tagore in de Jordaan..., Uit de deur opening van een smederij er vlak naast - - jetj van een stoere kerel, die •r zijn werk doet. Zó is dA Jordaan, zó ls de buurt van Oome Dirk en Tante Neel. Je kunt je voorstellen, dat de man wiens wieg aan de Leliegracht stond kan zingen: „Waar wij ook moeten zwerven En waar wij gaan of staan.... W willen eenmaal sterven Bij ons in de Jordaan...." op aanwijzing van een klein oerecht Amsterdams mannetje komen we in een straat wiens naam tengevolge van een zeker soort handel bij hoofdstede ling en provincieman een bekende klank heeft gekregen. Leunend tegen een winkelpand of tegen een brugleuning, bijeengroepend op de hoek van een straatje staan daar de beoefenaars van deze handel. Loop je voorbij een pri ma geoefend oog bespeurt onmiddellijk de as. klant dan wordt je „non stop" toegefluisterd „Schoenenbonnen-tex- tielpunten-boter-vet-sigaretten. Eén der heren spreken we aan en we vernemen op onze vraag, dat de prijs van één textielpunt elf stuivers be draagt. Verder op een volgende. Ook J"e moet die prijs voor de bonnen heb» ben.... Eénheidsprljzen dus of vastge stelde? Elke dag schijnt men gezamen lijk de prijs te bepalen. Zou er soms een zwarte „vakgroep" van dergelijke handelaren bestaan? Hoe de vork precies in de steel zit? We komen er niet echter. De heren zijn heus niet van gisteren! Een tweetal leden van het corps van den Heiligen Hermandad wandelt voor bij. Even later een stel op de fiets. Con- tróle genoeg, zou je zo zeggen Vorige week was er op een der Amsterdamse bonnenmarkten nog een razzia. Bij foull lering beek een der dames haar koop waar in casu chocoaderepen, ln een niet nader te noemen kledingstuk verstopt te hebben.... Lust u nog een stukje? Tóch: de handel duurt voort.... on danks dit en ondanks dat. We naderen weer de grote grachten. Een draaiorgel -werkelijk zo'n onvervalst pierement speelt het schier weer vergeten lied van de Ouwe Taaie.... Sic transit.... In een curiositeitenwinkel zien we een klein vrouwenbeeldje door John Ra- deker. Nog een paar straatjes door, dan het Hekelveld over en daar zijn we aan ons volgende doel: een klein cafétaria, warr we onze honger gaan stillen met warme flensjes bestrooid met suiker. De klokken van het Paleis spelen half twaalf.... W. R In een op 12 September te Amsterdam gehouden bijeenkomst van vertegen woordigers van N.V.V. en E. V. C. is volledige overeenstemming verkregen over de voorwaarden, waarop de fusie tussen N.V.V. en E.V.C. tot stand kan worden gebracht. Overeengekomen werd, het fusierap port thans ter definitieve goedkeuring aan de organisatie-instanties van N.V.V. en E.V.C. voor te leggen. Na bekrachti ging van dit fusierapport zullen de be sprekingen over samensmelting van de afzonderlijke bonden van N.V.V. en E.V.C. een aanvang nemen. Zodra deze besprekingen tot een goed einde zijn gebracht, zal een gemeenschappelijk N.V.V—E.V.C.-fusiecongres plaats vin den, teneinde de nieuwe centrale, het algemeen Nederlands Verbond van Be- drijfsbonden, te stichten. Uit zeer betrouwbare bron wordt vernomen, dat het bezoek van lord Killearn is uitgesteld tot de tweede helft van de volgende weck. In verschillende delen van Triëst zijn hedennacht zes bommen gelegd, waar van vijf ontploften, aldus wordt van betrouwbare zijde medegedeeld Er wa ren geen ongevallen Vier personen wer den gearresteerd. Kijkjes uit Levens vensier De vergadering van de Veiligheidsraad welke Vrijdag zou worden gehouden, is tot Maandag a.s. 19.30 uur uitgesteld. Dit op verzoek van de Amerikaanse delega tie, wier afgevaardigde, Herschel John son, ziek is. Tot besluit van Haar tweedaags be zoek aan Walcheren en Zeeuws-Vlaan- deren bezocht H.M. de Koningin de ka nonneerboot „Van Speyck", welke in Terneuzen ligplaats had genomen. De vorstin onderhoudt zich met enige offi cieren aan boord van de oorlogsbodem. A.N.P. P. De scholen, zowel de lagere als de middelbare zijn weer geopend. Het kantoorpersoneel, de mensen van de fa briek en van de werkplaats, de winke liers, allen hebben de vacantie er op zitten en gaan weer aan de slag. Het leven begint weer normaal te worden. Nering en handtering, alles stelt zich weer in op het werkseizoen. In de be ginne kost dit nog wat moeite. Geen wonder. Het is een bekende zielkundige wet, dat een intermezzo de arbeidsvaar- digheid schaadt. Verontschuldigend zeg gen wij dan: „Een mens moet eerst wat op gang komen!" Zijn wij jong, dan valt dat op gang komen niet moeilijk. De eerste schooldag na een vacantie mag een kind wat lang duren, het eerste huiswerk wordt misschien zuchtend ge maakt, maar na die eerste dag is dR jeugdige veerkracht reeds opgewekt en onze jongens en meisjes rollen de berg der wetenschap af, alsof 't een zand duin ls. Onze huisvrouwen passen zich altijd bijzonder snel aan de huishoudelijk* plichten aan. Er moet worden gekookt en gewassen, gestopt en hersteld, want dit werk kan nu eenmaal niet stilstaan. September betekent: wij beginnen al len weer opnieuw! Groten en kleinen, ouden en jongen. Bij de aanvang is 't alsof alles met een nieuwe gloed is over goten. Wij zetten ons weer in 't gelid, willen de ding n anders bezien en an ders doen dan vóór de vacantie. Ik las eens van een professor, dat hij na elke vacantie zijn studeerkamer een goede beurt gaf, de boeken uit zijn kast haal de en ze weer anders plaatste. Hij zei: ,,'t Is een verkwikking voor mij dit te doen, 't is of oude vrienden mij met een nieuw gezicht aanstaren!" De colleges beginnen straks weer met nieuwe stu denten, dan wilde hij fris zijn en daarom uit andere boeken studeren. Er zijn huismoeders .die 2 of 3 maal per jaar de portretten aan de muur om ruilen, het dressoir een andere plaats geven en nu eens in de voorkamer dan weer in de achterkamer de kachel plaatsen. Zo krijgt de kamer een ander uiterlijk, vaak een verongd uiterlijk. De zomer is nu voorbij met zijn lange licht, de winter staat voor de deur met zijn lange avonden. Ook die hebben hun bekoorlijkheden. Wij gaan opnieuw be ginnen en onderwerpen onze arbeid aan een grondige revisie. Wij willen niet luk-raak werken, dat is meestal luk-mis, wij willen evenmin inslapen ln de zelfmoord der routine. Wij werpen ons met nieuwe energie op wat onze hai.d vindt om te doen, met nieuwe moed op oude moeilijkheden, wij gaan een nieuwe toewijding maken. Wij wil len vóóruit. Stilstand is achteruitgang! Er ia geen meer verlammend gevoel dan het gevoel stationnair te zijn. Denk aan de treinreis. Staan wij op een sta tion een paar minuten stil, dan irriteert dat ons al en met een verlicht hart zeggen wij: „Gelukkig, hij rijdt weer!" Staande bij het begin van het nieuwe seizoen, denk ik aan een rijmpje, dat bij ons in de school hing en waarvan de twee laatste regels luidden: „Vangt gij met God de arbeid aan. „Dan is reeds 't halve werk gedaan! (Van onzen parlementaire redacteur) Nn de behandeling van het merendeel der politieke delinquenten uit de sfeer der gerechtigheid in die van de barm hartigheid is getrokken een hoge amb tenaar sei dezer dagen, dat de recht spraak een offer heeft moeten brengen aan het tempo ligt het in de lijn der verwachting, dat tal van maatregelen zijn te verwachten, die tot doel hebben de vrijgelatenen de helpende hand te bieden. Ten dele wordt reeds geruime tijd gewerkt aan de tenuitvoerlegging van die maatregelen. Mr. J. Ie Poole, die hierover namens de regering tegenover de pers een uit eenzetting gaf, formuleerde het ont staan van de Gordiaanse knoop aldus: ij hebben het te goed willen doen en daarom zijn wij er niet in geslaagd in de kampen enig geestelijk opvoedend werk te verrichten Wij hadden eenvou dig geen middelen en geen mensen om de geestelijke ontwrichting en het mo reel verval der geïnterneerden tegen te gaan en hen weer op te voeden tot behoorlijke staatsburgers. De harde les sen van het ingeboren perfectionisme hebben ons ons onvermogen doen inzien. Voor de wederinschakeling van de vrijgelatenen is de Stichting Politieke Delinquenten in t leven geroepen. Zij beschikt over een subsidie van 850.000 gulden voor dit jaar en zal in 1947 an derhalf millioen kunnen uitgeven. Daar voor heeft zij 25 bureaux geopend, die de moeilijkheden van en met de poli tiek onmaatschappelijke elementen moe ten oplossen. Deze st'^ht'ng zorgt zo no dig voor onderdak en voor een mini mum aan huisraad. Zij tracht de be zwaren te overwinnen, die rijzen bij de terugkeer van de vrijgelatenen in hun werkkring. En zij ziet tenslotte toe, op hun gedrag in de maatschappij .In geval van wangedrag rapporteren zij zulks aan den procureur-fscaal. Toen uit de kring der journalisten gewezen werd op het feit, dat de Ko ningin in haar radiorede van 10 Mei 1941 had gesproken over lieden, waar voor in onze samenleving geen plaats meer is, met welke woorden de onder havige maatregelen volkomen ln strijd zouden zijn. wees de heer Le Poole erop. dat H. M. de uitdrukking „een handjevol landverraders" had gebruikt en hij sprak als zijn overtuiging uit, dat daarmee niet bedoeld kon zijn het gros der lichte gevallen. Tóch bijltjesdag? Het deed in dit verband wel seer vreemd aan, dat deze vooraanstaande ex-illegale werker, die bij herhaling zeer vergoelijkende woorden bezigde ten aanzien van de NSB-ers, scherp van leer trok tegen de diefstal van eigen dommen van deze mensen door ambte naren van politieke opsporingdiensten en bewaringskampen. van buren en plunderaars. Er is in dit opzicht, zeide hij, wel degelijk bijltjesdag gehouden en wel op zeer grote schaal. Hij verweet de politie, dat zij veelal weigert tegen deze vormen van diefstal, die volgens hem nog steeds voortduren, handelend -n t« treden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1946 | | pagina 1