Interpellatie van Hagenaar (C.P.A.)
in de Tweede Kamer
Prof. Schermerhorn over de taak van
de Commissie Generaal
De emigratie naar Zuid-Afrika en
jentinië
Argc
Helderse vishandelaren kunnen weer
exporteren
IJmuiden niet meer het monopolie
Europa en Amerika
DE NOORDHOLLANDSCHE COURANT
DAGBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WI ERIN GEN EN ANNA PAULOWNA
Communistische motie
verworpen
DISTRIBUTIENIEUWS.
Stamkaartcijfer 0 voor
schoenenbon
In October zachte zeep
Karnemelk en yoghurt
weer op de bon
Weerbericht.
De laatste" der Cura^aoërs
Vonnissen van Neurenberg
op 1 October bekend
De aankomst van
Hr. Ms. van Kinsbergen
De staking te Amsterdam in beeld
Rotterdam bouwt
Grieken en Albanezen
Te veel liefhebbers
De opheffing der
Rijksbureau's
HET incident WallaceTruman en het
aftreden van den Amerikaansen
BUREAU:
Koningstraat Tt-M
Den Helder
Telefoon 2245
Giro 160«
Dlr.: J. Btjlsma
DONDERDAG SEPTEMBER 1948 TOSTE JAARGANG No. 9881
Voortzetting uan de
HELDE RSCHE COURANT
TARIEVEN:
Advertenties: 11 cent per
millimeter. Tamllteberictiten
1T cent per m.m. Kleine ad
vertenties JuttertJee") tot
IS woorden Ts cent, elk woord
meer S cent
Abonnementen: per kwartaal
f I.—, per post f 2.65
H'ofdiwdactear: M. H. E. Uyldert, Fayonredactenren C. A. Dekkers en W. Kok.
(Van onzen parlementairen
redacteur).
De dood van Petrus Dibbelaar, een
eenvoudige en tot voor enige dagen
totaal onbek-rnd Inwoner van de
hoofdstad des lands, heeft een poli
tieke nasleep gekregen van monster
achtige afmeting.
Zaterdagavond moest deze Am
sterdammer in de Haarlemmerstraat
het leven laten Tengevolge van e»n
pistoolschot, dat viel op een ogen
blik toen agenten van de gemeente
politie die bezig waren een wilde be
toging tegen de uitzending van troe
pen naar Ned.-Indië uiteen te drij
ven, versterking kregen van een de
tachement Koninklijke Marechaus
see.
Zondag vergaderde naar aanleiding
hiervan het hoofdbestuur der Commu
nistische Partij. Maandag werd op het
redactiebureau van De Waarheid over
gewerkt. Dinsdag staakte hét perso
neel van tram- en gasbedrijf en tal van
andere bedrijven.
Des namiddags van diezelfde dag
vroeg Gerben Wagenaar, communis
tisch lid van de Tweede Kamer, een
Interpellatie aan. Des avonds hield de
minister van Overzese Gebiedsdelen, de
heer Jonkman, een radiorede, op het
zelfde ogenblik dat een d?r troepen-
transportschepen met 3000 militairen
uit de haven van Amsterdam naar de
tropen vertrok.
Woensdag vroeg de heer Wagenaar
het woord. Drie ministers hoord'en hem
aan, waarvan twee zijn vragen beant
woordden. Urenlang hield het parle
ment zich bezig met deze kwestie, die
overigens op niets uitdraaide. De heer
Wagenaar begon met vervelende ge
beurtenissen te schilderen welke hij
met miskenning van de geheele poli
tieke leiding, waardoor zij waren op
touw gezet toeschreef aan de onvol
doende politieke zuivering van het
'Amsterdamse politiecorps, In zes vra
gen verzocht hij om stopzetting van de
verscheping van troepen en wapens.
Minister-president &r. Beel verklaarde,
dat de politie na het optreden van de
betogers deze houding had aangeno
men. Van een vrijwillige demonstratie
was hier geen sprake. Mogelijk waren
sommige burgers gewapend. Spreker
stelde zich achter den burgemeester
van Amsterdam, die verantwoordelijk
is voor dit optreden. Wat er precies ge
beurd is zal de politie wel onderzoe
ken en er is dan ook geen aanleiding
wederom een onderzoek te openen.
Spreker verklaarde zich niet bereid de
troepenverschepingen stop te zetten. In
aansluiting hierop noemde de minis
ter van Oorlog overste Fievez het deel-
neman van militairen aan betogingen
in strijd met de krijgstucht. In het ge
val van een demonstratie als te Am
sterdam zei spreker een gewapend op
treden van de marechaussee zeker niet
hebban afgekeurd, maar zover is het
niet gekomen. Er moet geschoten zijn
door een burger. De verantwoording
voor het gebeurde ligt bij hen, die tot
het houden van betogingen aange
spoord hebben.
De heer Wagenaar toonde zich aller
minst tevreden met deze antwoorden
waarna tal van andere leden er het
hunne van zegden.
Niet minder dan vier communisten
voerden het woord, onder welke me
vrouw Brechtje van de Muijzenberg
Willemse. Ten slotte diende de heer
Hoogcarspel een motie in ondertekend
door de communistische fractie waar
in de Kamer zich zou moeten uitspre
ken voor een stopzetting der troepan-
verschepingén totdat er eerst was be
slist over de toekomstige verhouding
tussen Nederland an de Indonesische
republiek.
Deze motie bracht het Minahassisch Ka-
merlia' Falser in verlegenheid. Als lid
van de Indonesische volkerengemeen
schap kon hij moeilijk bezwaar maken
tegan zulk een uitspraak, maar als lid
van de Partij van den Arbeid wilde
hij geen houding aannemen in strijd
met d'e partijdiscipiline, die instemming
met het regeringsbeleid verlangt. Hij
motiveerde zijn stem tegen de motie
door te wijz an op het feit, dat de be
sprekingen te Batavia onder leiding
van Lord Killearn zijn hervat. Bij dat
onderzoek komt ook het vraagstuk der
troepenverscheping ter sprake. Er is
dus weldra ean uitspraak hierover te
verwachten, welke ook de verantwoor
ding der Indonesiërs draagt. Hierop
wilde spreker niet vooruit lopen.
Nadat aldus de enige kans op een
niet communistische stem voor de mo
tie verkeken was. werd deze verwor
pen met 50 tegen 10 stemmen.
Gisteren heeft de commissie-generaal aan de pers een lunch aangeboden,
tijdens welke prof. Schermerhorn het woord heeft gevoerd.
Hij zeide o.a., dat de taak van de commissie-generaal was: „De oplossing te
vinden. Deze taak kon slechts worden uitgevoerd door toepas-
slng van middelen, die in overeenstemming zijn met het ge
zond verstand, oprechtheid en een beetje gewoon humanisme.
De Indonesische kwestie is geen probleem van de Indone
siërs alleen, zo zeide hij, of van een groep Nederlanders in
Indonesië, maar zij gaat het gehele Nederlandse volk aan. De
oplossing moet dus niet alleen de goedkeuring bij de Indone
siërs of bij een maximum aantal Nederlanders in Indonesië
vinden, maar eveneens bij de Nederlanders in Europa.
Zonder ongerechtvaardigd optimisme meende spreker ge
rust te kunnen verklaren dat Nederland en Indonesië beide al
hun krachten inzetten om een goed gebruik van een goede gelegenheid te maken.
van tien betrokkene moeten daartoe In
geleverd worden. Daarvoor zal men kar
nemelk ontvangen tot elke voorgeschre
ven hoeveelheid. Ook zal het mogelijk
zijn ln plaats van karnemelk magere
melk-yoghurt te verkrijger
Het Centraal Distributiekantoor deelt
ons mede, dat in de loop van de maand
October 1946 diegenen voor een schoe
nenbon ln aanmerking komen, wier
stamkaartnummer op het cijfer (nul)
eindigt, voor zover z(j sedert 1 Januari
1945 nog geen bon voor schoenen heb
ben ontvangen.
Boven het speciale poststempel dat op
brieven voor deze vlucht zal worden
geplaatst
MAAR ZUINIGHEID!
In October zal een rantsoen zachte zeep
worden verstrekt. Het verdient voorshands
aanbeveling, met de verstrekte rantsoe
nen zeep zuinigheid in dit gebruik te
betrachten, aangezien de aanvoer van
grondstoffen uit het buitenland voor
namelijk van oliën en vetten, zeer traag
en ongeregeld verloopt. Omtrent de ver
dere vooruitzichten valt nog niets met
zekerheid te zeggen.
Met ingang van 29 September zullen
karnemelk en magere melk-yoghurt niet
meer bonloos verkrijgbaar zijn, zoals 1(1
de zomermaanden het geval was doch
dan weer uitsluitend ten goede 'komen
aan zieken en zuigelingen, die ze op
voorschrift van hun huisarts nodig
hebben.
De bonnen voor gestandaardiseerde melk
VRIJ ZONNIG
Weersverwachting geldig tot heden
avond:
In de ochtend plaatselijk mist, ove
rigens licht tot half bewolkt, droog
weer. Weinig wind. Vooral in de na
middag warm.
BEVIN IN LONDEN TERUG
De Britse mlister van Buitenlandse Ei
ken, Bevln, is gisteren te Londen terug
gekeerd.
CHURCHILL TE BRUSSEL
AANGEKOMEN.
BRUSSEL. Churchill is gisteren op
het vliegveld Melsbroeck aangekomen.
HULP AAN MOBILISATIE
SLACHTOFFERS
Dezer dagen ls een Koninklijk Besluit
verschenen (Staatsblad G 222). waarbij
over 1915 een uitkering Ineens wordt toe
gekend aan de z.g. mobilisatieslachtoffers,
die over dat Jaar aanspraak hadden op
een wettelijke uitkering.
Deze uitkering ineens is vastgesteld op
22 pet. van het in 1945 genoteen bedrag.
VOETBAL.
5—3 OVERWINNING OP V.U.C.
Vóór de Curacaose voetballers per s.s.
Stuyvesandt vandaag de terugreis naar
West-Indië zullen ondernemen, werd gis
teren te 's-Gravenhage nog een laatste
wedstrijd tegen een ietwat versterkt VUC-
ploeg gespeeld. Hoe gaarne ook het Haag
se publiek kennis wilde maken met het
spel der West-Indiërs bewees wel het tot
de laatste plaats bezette VUC-Stadion. De
verwachtingen zijn niet teleurgesteld, want
een regelmatig behaalde en alleszins ver
diende 30 voorsprong van VUC werd on
danks vele technische tekortkomingen
maar juist dank zij een onhoudbaar
enthousiasme in een 53 overwinning voor
de gasten omgezet.
Het was niet zozeer een inzinking van
VUC, doch veeleer de rotsvaste wil om
te winnen en een opmerkelijke tempover
hoging der gasten, welke het spelbeeld een
volkomen gewijizgd aanzien gaven. De
Hagenaars hadden geen vat meer op het
snelle, zeer individuele spel van hun te
genstanders en liefst vier doelpunten,
waaronder een juweel van een kopbal van
M. Jansen, brachten de eindstand op 53
in het voordeel van Curacao.
Thans is officiëel meegedeeld, dat
geen nieuw uitstel meer te verwachten
is en hét gerecht Maandag tien uur bij
een zal komen. Zoals verwacht werd zal
net voorlezen van het vonnis twee volle
dagen kosten, de eerste dag zal het ge
recht de conclusie meedelen, waartoe
het na een onderzoek van vier weken
tenaanzien van de gehele zaak gekomen
is. De volgende dag zal eerst de moti
vering worden gegeven van het oordeel
over Individuen en organisaties. Eerst
daarna, dus geheel aan het eind van de
laatste dag, zullen de vonnissen worden
bekend gemaakt.
Minister van Maarseveen naar
Neurenberg.
De minister van Justitie, mr. J. H.
van Maarseveen, zal zich einde dezer
week per auto naar Neurenberg bege
ven ten einde Maandag en Dinsdag a.s.
de zitting van het internationale tri
bunaal bij te wonen.
Hr. Ms. ,,Van Kinsbergen" zal vier dagen
later in Nederland aankomen, dan het
oorspronkelijke reisprogramma vermeld
de. Het schip arriveert 2 October 1946 in
Aden, op 8 October in Port Said, van
waar het op 11 October vertrekt. De da
tum van aankomst te Gibraltar is 17
October en van vertrek vandaar 20 Oct.
Hr. Ms. „Van Kinsbergen" zal 25 Octo
ber 1946 te Rotterdam aankomen, waar
het schip bij de Rotterdamse Droogdok-
maatschappij in reparatie zal gaan.
Als protest tegen troepenuitzendingen naar Indonesië braken te Amsterdam
Dinsdag stakingen uit. Op het Waterlooplein werden betogers door bereden po
litie en straatpolitie verdreven. Colson P.
Koning George van Griekenland heeft
aan de Britse maarschalken van de RAF
lord Portel en lord Tedder het Grootkruis
ln de orde van George de eerste verleend.
(Reuter)
Tijdens zijn bezoek aan Nederland
heeft de .minister van economische za
ken van de Unie van Zuid-Afrika, de
heer S. F. Waterson, aan persvertegen
woordigers een uiteenzetting gegeven
omtrent vraagstukken, Nederland en
de Unie van Zuid-Afrika betreffende
De heer Waterson maakt een reis door
Europa, teneinde persoonlijk contact te
leggen met regeringen en vertegen
woordigers van handel en industrie,
om na te gaan, welke mogelijkheden
aanwezig zijn om vooral het handule-
contact met de Unie van Zuid-Afrika
te verstevigen.
Zoals bekend bestond voor den oor
log een zeer nauw contact tussen Ne
derland en de Unie van Zuid-Afrika,
niet alleen op handelsgebied maar ook
op cultureel gebied. Zuid-Afrika wil
zo spoedig mogelijk de goede banden,
die met Nederland bestonden, weer her
stellen.
In de eerstkomende jaren zal Zuid-
Afrika een willige koper blijven voor
producten uit de Noord-Europese lan
den. De jaarlijkse waarde van de te
importeren goederen wordt op 120 mil-
lioen pond geraamd. Tegenover de im
port kan Zuid-Afrika een zeer belang
rijke export stellen. Wol, diamant,
fruit, wijn en steenkolen zijn de pro
ducten, die de Unie van Zuid-Afrika
Rotterdam heeft reeds meer dan 1/3
deel van het voor dit jaar toegewe
zen bouwvolume uitgevoerd. Het
mi ndversiag over Augustus van het
plaatselijk bureau van de wederop
bouw stelt vast dat ruim 28.000 000
is omgezet in bouwwerken.
PHILIPS GAAT GLOEILAMPENFABRIEK
IN ZUID-AFRIKA BOUWEN
Naar wij vernemen, zijn <Je Philips' fa
brieken te Eindhoven voornemens om ln
de Unie van Zuid-Afrika een gloeilam
penfabriek te bouwen, teneinde ln de
grote behoefte aan electrische lampen al
daar te kunnen voorzien In de Zuid-
Afrikaanse vraag naar radio -lampen
zal zoveel mogelijk van Nederland uit
worden voorzien
Volgens een bericht uit Saloniki heeft
het Griekse leger, bijgestaan door gendar
mes, in een gevecht te^en „gewapende
communistische benden" in de buurt van
het stadje Descate 100 Albanezen gevan
gen genomen. Tot dusverre zijn de be
richten, dat Descate, dat naar verluidt door
„bandieten" die uit de richting van de
Albanese grens kwamen, veroverd ls,
heroverd zou zijn, niet van officiële zijde
bevestigd. Tachtig „bandieten" zouden
gedood zijn.
Voor de proefvlucht, die de KLM
voornemens is in de maand October
naar Zuid-Afrika te houden ter voorbe
reiding van eendagelijkse dienst op dat
land, hebben zich 1100 liefhebbers
aangemeld. Er zal in het vliegtuig plaats
zijn voor veertig deelnemers.
PROEfVlUCHT
KLM,
*"A MSTEt 0
6 OC T 1^4- 6
NEDFRLAND-ZUID-AFRIKA
Het bijzondere stempel voor de brieven,
welke met deze vlucht zullen worden
verzonden
kan uitvoeren. Van vrij grote betekenis
is de kolenuitvoer. De Afrikaanse ko-
lenproductie is gestegen van 18 tot 26
millioen ton per jaar. Waarbij nog
lang niet alle delvingsmogelijkheöeu
kunnen worden benut, daar er een te
kort ia aan arbeidskrachten.
De Unie van Zuid-Afrika is voor
nemens binnenkort emigratiecom
missies naar Europa te sturen, ten
einde na te gaan in overleg met de
betrokken regeringen welke krach
ten voor emigratie in aanmerking
kunnen komen. Een spoedige emi
gratie zal evenwel niet mogelijk zijn
wegens het gebrek aan scheepsruim-
te. Als voorbeeld haalde de heer Wa
terson aan, dat in Engeland op het
ogenblik een 20.000 mensen op ver
voer wachten. Aangezien in Zuid-
Afrika eveneens woningnood heerst
moet eerst voor een behoorlijke ac-
comodatie aldaar worden gezorgd.
Emigratie naar Argentinië.
Delegatie van de republiek Argentinië
deelt ons mede, dat men zich, voor emi
gratie naar Argentinië, dient te wenden
tot het Argentijnse Consulaat, Keizers
gracht 701, Amsterdam.
Voorts wordt er op gewezen, dat men
ln zijn eigen belang er beter aan doet
niet op eigen gelegenheid, dus zonder
tussenkomst van het Consulaat, stappen
ln deze richting te ondernemen.
Van onzen parlementairen redacteur.
De verwachting in de kringen van de
handel en het bedrijfsleven, dat spoed
zal worden betracht met de opheffing
van de talloze rijksbureau's is aanzien
lijk versterkt ten gevolge van het feit,
dat op de rijksbegroting voor 1947 voor
deze instellingen een aanzienlijk gerin
ger bedrag is uitgetrokken. Houdt men
rekening met de uitgaven van de Cen
trale Dienst voor de Economische Con-
tróle, waarvoor een afzonderlijke post
is geopend, dan bedraagt de verlaging
7.4 millioen gulden. De raming van de
opbrengst der heffingen is verminderd
met 2.2 millioen. En dan heeft het de
aandacht getrokken, dat in sommige
sectoren van het bedrijfsleven bespre
kingen geopend zijn voor de overdracht
van bepaalde bevoegdheden van de rijks
bureau's aan de bedrijfsorganisaties.
Men wil uit- een en ander conclusies
trekken ten aanzien van de koers van
den nieuwen minister van Economische
Zaken, dr G. W. M. Huysmans, die in
deze forser zou willen optreden dan zijn
voorganger, ir. H. Vos, en die bereid
zou zijn de verdeling der deviezen voor
de invoer van goederen aan de bedrijfs
organisaties over te laten.
Er moet met nadruk op gewezen wor
den, dat de laatste conclusie voorbarig
is. De vermindering der uitgaven spruit
voort uit een vermindering met de be
moeiing met de productie en distributie
van industriële grondstoffen en eind
producten, die geleidelijk zal voortgaan.
Edoch, de bedoelde besprekingen, die
inderdaad gaande zijn, hebben eerder
dan tot het tegendeel tot de slotsom ge
leid, dat de verdeling der deviezen in
handen der overheid moet blijven, zo
lang zij zo schaars zijn.
De geschiedenis van de Helders®
visafslag ia geen rustig en gelijkma
tig voortkabbelend verhaal, maar
h ft wel degelijk zijn ups en downs.
Een topjaar was 1918, toen het totaal
der besommingen niet minder dan
f 1.710.000 bedroeg
Na het afsluiten van de Zuiderzee
liep de aanvoer regelmatig terug: lang
zaam maar zeker verdwenen haring,
geep en ansjovis van het toneel, geheel
overeenkomstig de voorspellingen van
den visserij-deskundige, dr. E. Havinga.
Het gevolg daarvan was, dat de Hel
derse vissers uitsluitend hun geluk kon
den gaan beproeven in de vangst op
tong, tarbot, schol, schar, griet, wijting
ed., omdat wij hier niet de beschikking
hebben over vaartuigen die lang van
huis kunnen blijven en bijvoorbeeld de
haring van de Doggersbank vandaan
kunnen halen. Het zou misschien aan
beveling verdienen, wanneer Den Hel
der ook de beschikking over dergelijke
vaartuigen kreeg.
IJmuiden als magneet.
Een andere moeilijkheid is na de oor
log gerezen. Was vóór de oorlog de
export vrij, na de bevrijding hebben de
IJmuider exporteurs kans gezien, de
geheie vis-export tot zich te trekken.
Daardoor had de IJmuider afslag nog
ruimschoots gelegenheid voor aanvoer
ten behoeve van het binnenland. De an
dere havens, zoals Den Helder, Texel.
Scheveningen. Wieringen, moesten hun
aanvoer uitsluitend op de binnenlandse
markt zien kwijt te raken, waardoor op
hun afslagen heel dikwijls de maximum
prijs niet kon worden behaald.
Wat deden toen verscheidene vis
sers? Zij trokken naar IJmuiden,
omdat zij daar behoorlijke besom
mingen wisten te maken. Zo sneed
in IJmuiden het mes van twee kan
ten, en de andere afslagen liepen de
kans, geleideljjk-aan te worden dood
gedrukt. Daarbij kwam nog, dat
IJmuiden in een bevoorrechte posi
tie verkeerde door de kortere ver
binding met het achterland en door
de aanwezigheid van koelhuizen.
Het spreekt vanzelf, dat dit vraagstuk
de aandacht Lad van de Helderse vis
handelsvereniging en van het gemeente
bestuur. Energieke pogingen werden
aangewend, om het Bedrijfschap voor de
Visserij ervan te overtuigen, dat de
vooroorlogse toestand diende te worden
hersteld, en dat in casu de Helderse ex
porteurs ook hun rechten op de interna
tionale markt konden laten gelden.
De ambtelijke molen
Het liep allemaal niet zo heel gemak
kelijk, want het Bedrijfschap vroeg een
opgave van hetgeen vóór de oorlog door
de verschillende plaatselijke exporteurs
was geëxporteerd Het bestuderen van
deze kwestie nam de nodige tijd in be
slag. maar, zo zeide ons de directeur
van de Helderse visafslag, de heer L. J.
Goedkknecht, „we rustten niet voor we
ons doel hadden bereikt want het ging
hoofdzakelijk om de toekomst van de
Helderse export. We moeten op de
markt blijven om niet in het vergeet
boek te geraken. Dit jaar hebben we
nog niet zoveel schade van het IJmui
der monopolie gehad, maar in volgende
jaren zou dat wel degelijk het geval
zijn."
De Helderse vishandelaren hebben
er geen enkel bezwaar tegen, wan
neer de vis van een centraal punt
uit wordt geëxporteerd, als zü maar
bij deze export worden ingeschakeld.
Het bestuur van de Vishandelsver
eniging Den Helder is tenslotte met
de IJmuider vishandelaren overeen
gekomen, dat ook de Helderse ex
porteurs hun gang konden gaan. Van
het Bedrijfschap hebben zij nn ook
hun exportvergunning ontvangen,
zodat aan het monopolie van IJmui
den een einde ii gekomen,
minister van handel hebben de bemoei
ingen van Amerika ten aanzien van de
Europese belangenstrijd in een schril
licht geplaatst. En niet slechts de Ame
rika ans-Europese betrekkingen, ook de
Amerikaans-Aziatische, want men kan
Rusland, dat, naar men weten wtl,
achter de Oeral, en met gebruik van
uit Duitsland overgehevelde Industriële
apparaten, geheimzinnige voorbereidin
gen treft tot een enorme bewapening,
bezwaarlijk uitsluitend tot Europa re
kenen.
Toen minister Wallace de waarschu
wing liet horen, dat Amerika, door de
imperialistische politiek van het Britse
rijk te steunen, in een nieuwe oorlog
verwikkeld zou kunnen worden en
het was duidelijk, dat hij daarmede be
doelde, een oorlog met Rusland zal
menigeen zich hebben afgevraagd of
men dan de loop des tijds ooit tegen
houden kan door de wijzers van de
klok terug te zetten.
J^ET ls begrijpelijk, dat de gemiddelde
Amerikaan, die het suizen en bor
relen van de Oost-Europese heksenke
tel met bezorgdheid beluistert, zich'
angstig afvraagt, wanneer deze op het
kookpunt zal komen en de hartstoch
telijke wens koestert, buiten een nieuw
gewapend conflict te blijven, indien dit
onverhoopt uitbreken mocht. Doch het
is nu eenmaal zo, dat de economische
en zedelijke belangen van het weste
lijk halfrond ten nauwste met die van
het oostelijk vergroeid zijn en dat de
Verenigde Staten niet meer op zichzelf
kunnen bestaan, niet de ogen gesloten
kunnen houden voor hetgeen aan de
overzijde van de brede wateren, welke
hen van Europa en Azië gescheiden
houden, wordt uitgespookt. Ook niet,
en juist dan niet, wanneer het oorlogs-
spook ergens losgebroken is. Amerika
heeft het tot tweemaal toe beproef^
en tot tweemaal toe in beide wereld-
oorlogen heeft het moeten ondervin
den, dat onzijdig en afzijdig blijven on
doenlijk was, wilde het ten slotte niet
zelf ten offer vallen aan de genadeloze
willekeur van een imperialistische
agressie. Esn krachtig en beleidvol
staatsman als Roosevelt is ten slotte,
evenzeer sis zijn zachtzinnige voorgan
ger, de vredesvriend Wilson, voor de
dwang der noodlottige omstandigheden
gezwicht. De meedogenloze, nietsont
ziende duikbootoorlog In de eerste vol-
kersnstrijd en de Japanse bommen, ver
raderlijk op Pearl Harbour gestrooid,
hebben aan ieder twijfelen en weifelen
op slag een einde gemaakt.
i'J'F.N halve gekeerd ls ten hele ge-
1 dwaald. Toen de eerste wereldoorlog
ten einde gekomen was, heeft Amerika
zich tijdelijk teruggetrokken en in
zichzelf verschanst. Het nam geen
werkdadig aandeel meer in de pogingen
der uitgeputte mogendheden om voor
de Europese staten de duurzaamheid
van de vrede te verzekeren. En het
dwaalde. Nu het, wederom zijns on
danks in de tweede volkerenstrijd werd
meegesleept, wenst het een woordje
mee te spreken bij het bepalen van de
komende wereldorde, en terecht. Het
aftreden van Henry Wallace is daarom
inderdaad symptomatisch. Amerika wil
voltooien wat het begonnen heeft en
aanvaardt het risico van oorlog, dat
daaraan nu eenmaal verbonden is.
^MERIKA wenst, heeft Byrnes, de
Amerikaanse minister van buiten
landse zaken, in zijn te Stuttgart ge
houden rede gezegd, de pogingen der
Ver. Naties, om de vrede in Europa
sterker dan ooit te bevestigen, te on
dersteunen. Het keert niet ten halve,
het zet thans door. Niet om het Britse
imperialisme meer in het bijzonder
tegen Ruslands expansiedrang te
steunen, maar om zo mogelijk een der
de oorlogsramp te voorkomen wenst het
Duitsland bij de vredesbesprekingen te
ontzien, zo nodig te versterken. Daar
om ook zendt het demonstratief oor
logsschepen naar de Middellandse Zee,
opdat men op de Balkan en vooral ach
ter de Balkan, terdege zal beseffen, dat
het achter Engeland staat. Daarom ook
houdt Mac Arthur Japan in zijn greep
en wijst hij elke Russische inmenging
af. De waarschuwing van Henry Wal
lace heeft in die politiek geen veran
dering kunnen brengen. Zij heeft deze
slechts duidelijker gemaakt.
Voor de vissers heeft het nu geen zin
meer om naar de IJmuider afslag te
gaan, want van de Helderse aanvoer
kan nu ook een gedeelte voor de ex
port worden afgenomen, waardoor zij
geen vrees meer behoeven te koesteren
aan de Helderse visafslag hun prijs
niet te kunnen behalen.
Een levensbelang!
Dat is voor Den Helder van zeer groot
belang! Wij noemen hierboven het be
drag van f 1.710.000 als zijnde het totaal
der besommingen in 1918, maar de eer
ste acht maanden van dit jaar bedroeg
dit totaal ook een respectabele som. na
melijk f 1,020.000, terwijl het jaargemid
delde vóór de oorlog nog geen vier ton
bedroeg. En we moeten daarbij beden
ken, dat de haring, geep en ansjovis van
onze afslag zijn verdwenen!
De vooruitzichten zijn nu in ieder ge
val zodanig, dat het buitenland in de
toekomst ook vis uit Den Helder zal
kunnen betrekken. Voor de vishandel
hier ter plaatse is dat van de grootste
betekenis, maar het is ook een levens
belang voor de Helderse visafslag en
daardoor ook voor de gehele gemeente.
