Vijftig millioen clandestiene sigaretten Hors d'Oeuvre Ernstig ongeluk op de Keizersbrug Zuurstoffles explodeerde Multatuli, „ik heb veel geleden Het vlotbrengen van de bij Petten gestrande lichter DE NOORDHOLLANDSCHE COURANl DAGBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA Tabaks win keiiers dreigen met staking Bakkers moordenaars Stadsnieuws De vader wist van niets Lijken der oorlogsmisdadigers verbrand Verboden geschriften Dertien doden bij vliegramp De leden van de Ned. Elftal-club Twee doden en twee gewonden Takelaars van de Werf hielpen mee Extra snoepbonnen De nieuwe bonnen WEERBERICHT BUREAU: Koningstraat 78-80 Den Helder Telefoon 2345 Giro 449041 Dir.: J. Bijlsma VRIJDAG 18 OCTOBER 1046. TOSTE JAARGANG No. 9399 Voortzetting van de HELDERSCHE COURANT TARIEVEN: Advertenties: 14 cent per millimeter. Familieberichten IT cent per m.m Kleine ad vertenties („Juttertjes") tot 15 woorden 75 cent. elk woord meer 5 cent Abonnementen: per kwartaa. f 3.per post f 3.05 H' ofd red acteur: M. H. E. Uyldert, Rayon redacteoren C. A. Dekkers en W. Kok. Wist U, dat per maand niet per jaar, maar Per maand 50 mil lioen sigaretten in ons land clandestien worden ingevoerd? En dat dit per jaar een bedrag van niet minder dan 200 millioen gulden vertegenwoordigt? Dit ontstellende feit werd medege deeld op een zeer druk bezochte en bijzonder bewogen bijeenkomst van de leden van de Vakgroep Detailhan del in Tabaksartikelen, welke in Den Haag werd gehouden. De Staat boekt hier een verlies van 50 millioen aan accijns en de klanten ^elf betalen een slordige 150 millioen. Kwam de Lucky Strike op de bon, dan zou deze voor een gulden per pakje kun nen worden verkocht. Als 't weer Vrijdag wordt.... De voorzitter, de heer L. P. Jongejans, atelde in zijn openingswoord de vraag: „Hoe staan wij er voor? Het antwoord luidde unaniem: „Allerellendigst!" Spr. schetste de moeilijkheden, die 't uiterste van den winkelier vergen. Men kan op geen enkele wijze aan de wensen van consumenten tegemoet komen, er is tegenwerking van fabrikanten, het Rijks bureau is incompetent, andere mensen dienen de leiding van het Rijksbureau op zich te nemen De voorzitter uitte nog meerdere grie ven, o.m. over de geringe winstmarge. Er worden, zo betoogde hij, in ons land maandelijks 16 millioen tabaksrantsoenen omgezet. Gemiddeld ontvangt een detail list 800 rantsoenen. Dooreen genomen te gen een prijs van 50 cent, betékent dit dus een maandelijkse omzet van f 400.—, waarvan de brutowinst 12 pet., dus f 48. is, tietgeen lager ligt dan de gemiddelde kosten. De vergadering, welke vooral bij de rondvraag zeer rumoerig werd, zodat werd geroepen: „Weg met het Rijks bureau!" en zelfs met staking werd ge dreigd, besloot een telegram aan den min.-president te zenden, waarin gevraagd wordt: mede zeggenschap bij de te nemen maatrege- Onder dit opschrift schrijft de „Bak kerswereld" o.a.: Als het zoo doorgaat Is het niet ondenkbaar dat men over de bakkers in Nederland zal spreken in de geest als bovenstaand opschrift luidt. Van alle kanten komen berich ten van personen die ziek geworden zijn door het eten van gebak waarin eenden-eieren zijn verwerkt. Wij zouden het als bona-fide bakker» op prijs stellen indien het Bedrijfschap en de Keuringsdiensten onmiddellijk bekend maakten, dat elke bakker die nu nog eenden-eieren in gebak ver werkt minstens vijf jaar gevangenis straf krijgt en een verbod om ooit nog als bakker werkzaam te zijn. Het is een betreurenswaardig maar vast staand feit, dat de gehele bakkers stand door dergelijke onverantwoorde lijke elementen beklad wordt. De Nachtwacht gezuiverd Talloze Amsterdammers en land genoten van buiten de hoofd stad hebben, kort na de bevrij ding, het Rijksmuseum bezocht en de oude meesters weergezien. De tentoonstelling „Het weer zien der Meesters" zal menig een diep hebben ontroerd. Daar waren dan onze onvergetelijke kunstschatten weer uit hun schuilkelders opgedoken, de Hal sea, de Vermeers, de Steens en.... de Rembrandts, En wij allen hebben weer in stille be wondering voor de Nachtwacht verwijld. Het is, wat de Nachtwacht be treft, een laatste weerzien ge weest. Het doek is voor de Duitse vandalen gespaard ge bleven, zij hebben het ver nield noch geroofd. Maar de zuivering heeft het ons ontno men.... en voor goed. Rem brandts Nachtwacht bestaat niet meer. De schilderij is een Dag- wacht geworden. Zij, die het oude werk in zijn nieuwe gedaante hebben ge zien, spreken van .stralend daglicht" en „onvermoede kleu ren", maar wij vernemen ook dat wij voor een geheel nieuw schilderij worden geplaatst. Het is mogelijk dat dit zeer schoon is, maar reeds verluidt, dat de sfeer verdwenen is, dat de bin dende toon verloren is gegaan en Juist die sfeer ging ons ter harte. Het oude doek bestaat niet meer. Wij zullen aan het nieu we moeten wennen en later al leen aan onze kinderen kunnen vertellen hoe wij genoten heb ben van een werk, dat zij nooit, nooit met eigen ogen zullen zien. KREEFT nrTTTTTT^nnrTTrinrinrii i i i I HT1 len, welke de tabakshandel aangaan, op dat regelmatige distributie worde ge waarborgd; herziening bevoorradingsme thoden voor de handel, teneinde een wanverhouding in de aflevering zoals de laatste maanden, te voorkomen; rant soenverhoging, teneinde de zwarte han del te beteugelen; waarborg bestaans mogelijkheid voor den tabaksdetaillist door betere winstmarge en sanerende regeling van de verkoopsmogelijkheden Met een protest tegen de nieuwe zwar te" sigaret werd de bijeenkomst geslo ten. Op het bureau van de Burgerlijke Stand te Beverwijk vervoegde zich dezer dagen een juffrouw met de me dedeling, dat haar zu.ter het leven had geschonken aan een dochter. Vol gens haar was de gelukkige vader verhinderd de vereiste aangifte te doen, weshalve zij zich van deze taak kweet, daarbij het trouwboekje van de ouders overleggende. Na de inschrijving ging de dame naar het distributiekantoor voor het in ontvangst nemen van de beschei den, waarop de jonggeborene inge volge de voorschriften recht heeft. Leek tot dusverre alles heel gewoon, de krant wierp in dit geval roet in het eten, want daarin lazen medear beiders van den gelukkigen vader de heugelijke gebeurtenis in de ru briek Burgerlijke Stand. Begrijpe lijk werd de man de volgende dag op zijn werk van harte gefeliciteerd met het blijde voorval te zijnen huize. De man stond perplex. Van een dergelijke heugelijke gebeurte nis was hem niets bekend.... De „vader" liep zo snel zijn be nen hem dragen konden, naar het politiebureau, teneinde de geboorte aangifte ongedaan te maken en het zijne bij te dragen tot opheldering van deze mystificatie. Bij het nu in gestelde onderzoek bleek, dat de aan- geefster het gehele verhaal verzon nen had, het louter en alleen had be dacht om in het bezit te komen van een stamkaart, teneinde daarop voor taan een extra hoeveelheid bonnen te halen. De Juffrouw is door de politie naar Haarlem overgebracht. Een telegram van het Franse persbureau AFP meldt, dat volgens een officiële verklaring van de com missie der vier grote mogendheden de lijken van de tien gehangen oor logsmisdadigers te Neurenberg en het lijk van Göring in het ge heim zijn verbrand .Na crematie is de as der lijken verstrooid. In legerorder 315, welke thans is ver schenen, is het verbod geregeld voor het weren uit kazernes en dergelijke van bepaalde geschriften, welke de krijgs tucht ondermijnen. Met name worden genoemd „De Waarheid" van de C P. N., „Geeft Acht" van de Ned. Bond van militairen en „De Vredestichter" van de groep „De Vredestichter". De verordening stipuleert, dat in het algemeen uit kazernes enz. moeten wor den geweerd die geschriften en boek werken, waarvan de inhoud of strekking nationaal socialistisch, fascistisch, revo lutionair, anti-militairistisch of radi caal-pacifistisch ls, ongeacht of deze al dan niet met name zijn genoemd. Een vliegtuigongeluk in de Ver. Staten heeft gisteren dertien do den geëist Op ongeveer vijf km. afstand van Laramie (Wyoming, Ver. Staten), stortte een passa giers-vliegtuig, dat tijdens een verblindende sneeuwstorm tracht te te landen, neer. De uit drie koppen bestaande bemanning en tien passagiers vonden bij dit on geluk de dood. Alle leden van het laatste Nederlandse elftal zijn opgenomen in de Ned. elftal club. welke haar training Dinsdagavond aanving op het Haagse VUC-terrein. Bij de samenstelling van de lij£t valt het op, dat in de club meer Oostelijke spelers zijn opgenomen, terwijl ook Kick Smit deel uitmaakt van de club. De namen van de leden zijn: Kraak (StormvogelsPotharst. v. d. Linden, Drager en v. d. Veen (Ajax Pauwe en De Vriet (FeyenoordSmit en Roozen (HaarlemEngelsman en De Vos (Quick. Nijm. Spierenburg en Reyven tNEC). Van Raalte en Bergman (Blauw-WitKuppen (Sittard Ehlen (Sitt. Boys), Holleman (VUCRijvers (NAC). Schijvenaar (EDO), Van Buite nen (Hermes en Wilkes. LUXEMBURG—ZUID-NEDERLAND. 's-Gravenhage. Op W November a.8, zal te Luxemburg de voetbalwedstrijd LuxemburgZuid-Nederland worden ge speeld. TWEE ONTSPANNINGSAVONDEN VOOR ONZE MILITAIREN. „Met de zon in je hart" was de titel van de cabaret-revue, die door het RAO- kleinkunst gezelschap van Willy van He- mert twee avonden achtereen onder auspiciën van RAO OS&O O&O ten tonele werd gebracht. Reeds eerder had den de Helderse militairen van land- eö zeemacht met Wil'y van Hemert's ca baret een prettige kennismaking gehad, toen hier het Regenboog-cabaret op trad. Ook deze twee avonden,resp. gegeven in de Marinecantine en in de Cadi-club stonden op hetzelfde goede peil, en brachten de militairen een zeer geslaag de ontspanning, gemengd met een dosis levenswijsheid. „Met de zon in je hart1' bewees andermaal, dat niet uitsluitend grappen en grollen behoeven te worden uitgehaald om een succesvolle avond te hebben. Aan het programma werd door een zevental begaafde artisten meegewerkt, die met elkaar in een vlot tempo een onderhoudende revue lieten genieten. Ria Schmitz als de werkster en in di verse andere creaties, Jules Verstraete als de zwerver en als bedelaar-diplo maat en nog meer, Karin Larsen met haar uitstekende parodieën, Petra Jon ker met haar keurige zang-nummertjes, Paolo Smit in zijn evenzeer te waarderen optreden 'als neger-baszanger, Han Chevallereau als vlot acteur, en last- but-not-least Max van Wely, die als onvermoeibaar vleugel-secondant fun geerde. Vooral zijn pianosoli (op de eerste avond Chopin en op de tweede avond De Falla) bewezen zijn muzika liteit en vaardigheid De bloemen, die na afloop door majoor Vermeulen aan de dames van het ge zelschap werden aangeboden, vertolk ten zeker de dank van alle toeschouwers en -hoorders voor hetgeen hun was voortgezet. (da- (Am- (da- Handbal. HAV-NIEUWS. 1,30 uur. HAV I—Vrone I mes); 2.30 uur: HAV I—Turno I sterdam), (heren); 3,45 uur: HAV II—Vrone II mes). De dames ontvangen de Vrone- elftallen uit St. Fancras. Gezien de tot nu toe behaalde re sultaten mag bij de eerste elftallen een spannende strijd tegemoet wor den gezien, terwijl HAV II haar overwinningsreeks waarschijnlijk wel voort kart zetten. De heren krijgen de ex-lste klas- ser Turno op bezoek. Deze Amsterdammers gelden al gemeen als de a.s kampioenen, zijn tot nu toe nog ongeslagen. Maar HAV is dit ook en zal zich niet voet stoots gewonnen geven In ieder ge val zal Zondag beslist worden wie voorlopig de leiding in deze afd. krijgt. We kunnen wel een spr.nnen- de wedstrijd verwachten! Gistermorgen om tien mfnuten over elf werd de bevolking van Den Helder opgeschrikt door een zeer ernstig onge luk, dat op onbarmhartige wijze aan vele afschrikwekkende ogenblikken uit de oorlog herinnerde. Bij de herstel werkzaamheden aan de Keizersbrug o ntplofte een zuurstofcilinder, tengevolge waarvan twee dodeij en twee ernstig gewonden te betreuren zijn. Op slag gedood werd de 47-jarige ge meente-timmerman J. Winkel, wonende Tolderweg 13. Dodelijk geweond werd de 6^-jarige smid P. J. Lafeber, wonende Weststraat 99, die bij aankomst in het gemeente-ziekenhuis reeds bleek te zijn overleden. Zijn 34-jarige zoon W. M. D. Lafeber liep een ernstige oogwonde op, terwijl hij bovendien een „shock" en enige andere verwondingen kreeg. De 32-jarige H. Donders, wonende Jan Blankenstraat 12, die als los-werkman bij de firma Lafeber in dienst was, werd door ontelbare metaal- en houtsplinters verwond. De toedracht. Sinds enkele dagen is de gemeentelijke dienst voor Openbare Werken bezig met het vernieuwen van het brugdek van de Keizersbrug. De smederij Lafeber had opdracht gekregen, met behulp van een autogeen snij-apparaat de brugleuning te verwijderen. Terwijl gistermorgen de heer Lafeber Jr., die evenals zijn vader als een zeer secuur man bekend stond, en steeds alle veiligheidsmaatregelen stipt in acht nam, bezig was met het doorbranden van de leuning aan de zijde van de gasfabriek, bevonden zich in zijn onmiddellijke nabijheid de heer Lafeber Sr. en de heer H. Donders Op de brug bevonden zich ook de gemeen tetimmerlieden J. Winkel en E. Muntje- werf, terwijl op het werkvlot onder de brug de heer H. Rietveld aan de arbeid was. De voorman-timmerman A. Valk- hoff werkte onder het brugdek Op een gegeven moment ontplofte de zuurstofcilinder, die enige meters verder op de brug lag, met het gevolg dat de heer Winkel dodelijk gewond in het water geslingerd werd. Drie anderen bleven roerloos op het brug dek liggen, terwijl de overigen door de geweldige luchtdruk enige ogenblikken waren verdoofd, maar ongedeerd ble ven. Op het tijdstip van de ontploffing heerste in de nabijheid van de Keizers brug geen grote drukte. Zo juist waren de leerlingen van de nabijgelegen scholen, die tot elf uur hun vrij kwartier hadden gehad, weer van het terrein verdwenen, na op en om do noodbrug te hebben gespeeld. De heer Grijpstra uit de Keizerstraat, die onmiddellijk na de ontploffing kwam toelopen, sprong zonder te aarzelen in het water en haalde het lichaam van Winkel op het droge. Inmiddels was een militair-ziekenverpleger ter plaatse ge komen, die tegelijk met den heer Teune, directeur van de gasfabriek, de eeiste hulp verleende. Spoedig v/as ook ür. Proost aanwezig, die constateerde, dat Winkel op slag gedood geweest moest zijn. De heer Lafeber Sr. leefde nog, maar zijn toestand was zeer zorgwekkend. De slachtoffers werden door de ambulance wagen van de GGD naar het gemeente ziekenhuis overgebracht. Als een zware bom. Door de gehele stad was de ontplof fing, die minstens even hevig was als die van een zware bom, gehoord. Dc kracht der explosie bleek duidelijk uit de aangerichte materiële schade. In het brugdek was een groot gat ontstaan, waardoorheen een verbogen draagbalk zichtbaar was. Een gedeelte van de brugleuning was in het water geslin gerd, terwijl in wijde omtrek practisch alle ramen waren gesprongen. Scherven van de ontplofte cylinder werden hon derden meters verder neergeworpen. Een grote scherf viel zelfs 350 meter van de Keizersbrug door het dak van de zaak van den heer Nico Graaff in de Spoorstraat. Andere stukken ijzer zijn in de Wezenstraat, op de Keizersgracht en op het terrein van de gasfabriek teruggevonden. De omgeving afgezet. Kort na het ongeluk kwamen burge meester Ritmeester, commissaris van po litie Rijpma en een aantal andere autori teiten ter plaaste. De omgeving werd af gezet, en het verkeer werd omgeleid, wat gezien het afgaan van de werf wel ge wenst was. Vooral toen het gerucht liep, dat een driejarig jongetje uit de Schagenstraat was vermist, werd spoedig overgegaan tot het afdreggen van de kanaalbodem. Dit was bovendien noodzakelijk, omdat ver moedelijk stukken van de gesprongen cylinder in het water terecht waren ge komen, en het terugvinden daarvan van groot belang kon zijn voor het onder zoek naar de oorzaak van het gebeurde. Het vermiste jongetje werd gelukkig weldra teruggevonden in de Keizerstraat. Een politieagent heeft het kind naar huis gebracht. Oorzaak nog onbekend. Gistermiddag arriveerden twee inspec teurs van de Arbeidsinspectie te Haar- DE BEVOLKING VAN „ERFPRINS" WEER UITGEBREID Wederom heeft de bevolking van het interneringskamp „Fort Erfprins" -uit breiding ondergaan, en wel door de komst van 231 geïnterneerden, die tot nog toe ondergebracht waren in het kamp te Schoorl, dat inmiddels is op geheven. lem, voor het instellen van bedoeld onderzoek. De stukken, die reeds terug gevonden zijn, droegen duidelijk de spo ren, dat in de cylinder brand moest z(jn ontstaan. De oorzaak daarvan is echter nog niet bekend, en bet Is daarom dringend gewenst, dat allen, die In het bezit zijn van cylinderscherven, deze ten behoeve van het onderzoek btj de politie Inleveren. Men zal zich in verbinding stellen met den leverancier van de zuurstofcylinder, de firma Hoes uit Amsterdam, teneinde na te gaan wat in de loop der jaren met de cylinder is gebeurd. Er zijn wel ve: on derstellingen. die alle neerkomen op een technische onvolkomenheid van de cy linder. In leder geval ls komen vast *.e staan, dat het ongeluk niet aan nalatig heid van één der werklieden is te wijten. De materiële schade. Wat de materiële schade betreft kun nen wij opmerken, dat naar schatting een oppervlakte van pl.m. 180 M2 glas verloren ls gegaan. Alleen reeds op de gasfabriek werden 53 gebroken ruiten geteld. De straat was bezaaid met glas scherven en dakpanbrokken. De omge ving van de plaats des onheils bood een aanblik alsof een bombardement had plaats gevonden Spoedig echter zagen wij vele handen aan het werk om de scherven en brokken te verwijderen, en om de sponningen weer gereed te maken voor het inzetten van nieuwe ruiten. De komst van enige honderden vierkante meters Portugees glas, die zojuist in de stad zijn aangekomen, zal het herstel der schade aanmerkelijk bespoedigen. 'Al deze materiële schade valt echter in het niet bij het leed, dat door dit vreselijk ongeluk ln verschillende gezinnen ls ge bracht. Men zal zich herinneren, dat in één der stormnachten in September twee Amerikaanse sleepboten onder de Ne derlandse kust hun sleep verspeelden. Een grote drijvende 75-tons kraan ver daagde op het strand bij Callantsoog, terwijl een enorme met zware balken geladen lichter bovenop een pier bij Petten terecht kwam. Veertien dagen geleden is de kraan vlotgebracht, en meteen onbescha digd! naar Bremerhaven gesleept. Het leeuwenaandeel in de werkzaamheden heeft een ploeg takelaars van de Rijks werf, onder leiding van commandeur S. Starrenburg gehad, die dagenlang hebben moeten zwoegen om de verbin ding tussen de sleepboot en de kraan tot stand te brengen. Ingewijden zullen weten, hoeveel moeite het kost, om een zware sleeptros door de branding heen over te brengen Dat werk hebben de takelaars verricht, en zij hebben er me nig nat pak voor over gehad. We kunnen ons hun teleurstelling begrijpen, wan neer de tros brak en opnieuw kon wor den begonnen Dwars over een pier Vol moed zijn de takelaars daarna naar Petten getogen, oir. aan het bergen van de lichter te beginnen. Tot goed begrip diene, dat dit niet zo maar een lichtertje was, maar een knaap van honderdtien meter lengte, die dwars op een pier geschoven was, en daarbij ongeveer halverwege „gekraakt" was. Op de lichter bevond zich een deklast van meer dan negenhonderd ton hout, zware balken ter lengte van gemiddeld tien meter en met een dikte van om en nabij de dertig centimeter Dat kost bare hout moest zo mogelijk aan boord van de lichter blijven. Manschappen van het Amerikaanse leger hebben de lichter in twee stukken gebrand, waarna met behulp van een bulldozer en een kraanwagen het groot ste stuk zeewaarts moest worden ge trokken. Daartoe was in zee een anker uitgebracht, waaraan een tros was be vestigd, en een andere tros liep van 't achterschip van de lichter, via 'n jijn aan 't einde van de pier, naar de wal. Dit werk nam dagen in beslag. Bij hoog water werd telkens het achterschip naar buiten getrokken, waarna bij laagwater de blokken moesten worden verplaatst. „We sliepen in een bunker". De bergers, Amerikanen en Hollanders, hadden teneinde voortdurend ter be schikking te zijn, hun intrek genomen in een bunker vlak bij het strand, waar het natuurlijk niet bepaald comfortabel was. Maar het werken werd tenslotte in zoverre beloond, dat Woensdag het 65 meter lange stuk kon worden wegge sleept Het is 's avonds in de buitenha ven aangekomen, waar het ligplaats kreeg voorbij de koopvaardijsluizen. Nu is het tweede gedeelte van de lichter aan de beurt. Het bergen hier van zal nog moeilijker gaan, omdat hiervan nog maar vier compartimenten waterdicht zijn, en omdat bovendien de deklast naar verhouding zwaarder is. De heer Starrenburg heeft gezocht naar een oplossing om het drijfvermo- gen i- vergroten en hij heeft deze ge vonden ook. In de beide lekke compar timenten zal hij nu een tweehonderdtal ijzeren drums laten stouwen, die ieder voor zich tweehonderd liter water bui ten sluiten. Afgezien van het gewicht van de drums betekent dat een extra- drijfvermogen van veertig ton! Het was interessant te vernemen, dat deze enorme lichter Indertijd bij de in vasie is gebruikt om locomotieven en ander rollend materieel aan wal te brengen. Op het dek is daarom ook een driedubbel spoor, compleet met wissels, aanwezig De schuine voorsteven doet de lichter duidelijk als landingsvaartuig herkennen. Wij hebben in één van onze fotokas- ten in de Koningsstraat een serie mooie opnamen van de bergingswerkzaamhe den aan kraan en lichter opgehangen, die een goed beeld van de situatie ge ven. Het weer was echter niet steeds even gunstig als toen de opnamen wer den gemaakt 1 Ook voor de tweede cursus van de Hel derse Volksuniversiteit trad een docent op, dien de cursisten het vorige jaar met veel genoegen hebben aangehoord: de heer D L. Daalder uit Alkmaar, die ditmaal enige sociale hervormers uit de Nederlandse letterkunde zou behandelen. Op de eerste avond van deze cursus besprak de heer Daalder de figuur van Eduard Douwes Dekker, „Multatuli", die één der meest representatieve schrijvers uit de vorige eeuw is geweest. „Het is heel moeilijk," aldus de heer Daalder, „om deze merkwaardige figuur te leren kennen. Hij brengt ons van de ene ver rassing ln de andere, en hij wordt zeer verschillend beoordeeld*' Spr. wilde trachten een objectief beeld van Multa tuli te geven, door al zijn daden te be schouwen ln het licht van zijn kunste naarschap. In een zeer boeiende en interessante causerie, die van een grondige kennis van het onderwerp getuigde, heeft de heer Daalder ons Multatuli geschetst als een man, die in alle opzichten als een kunstenaar heeft geleefd en gewerkt Hij had een zeer emotionele natuur en beschikte over een grote verbeeldings- kracht en had bovendien het talent om zich harmonisch te uiten Zijn emotiona liteit was dikwijls oorzaak, dat hij de dingen niet meer zakelijk en objectief kon bezien. Zijn sterk nerveuze karak ter heeft hem zijn leven lang parten ge speeld en heeft hem ten slotte als In disch bestuursambtenaar doen misluk ken. Had hij als ambtenaar een succes rijke carrière gehad, dan zou deze lezing avond waarschijnlijk niet gehouden zijn, omdat dan de literator Douwes Dekker wellicht verloren gegaan zou zijn. „Multatuli", dat ls „ik heb veel gele den," zo noemt Dekker zichzelf, en hij schrijft daarover ook openhartig ln zijn brieven en boeken („Max Havelaar" en „Woutertje Pleterse"). Vooral uit zijn brieven kunnen wij Multatuli leren ken nen, zijn brieven vol lyrische ontboeze mingen, die stuk voor stuk literaire pro ducten zijn. De heer Daalder vertelde, hoe Multa tuli op 18-jarige leeftijd (in 1838) naar In- dië ging, omdat hij zich ln Holland, in het bekrompen milieu waarin hij ver keerde, niet meer thuis gevoelde. Hij was Idealist, en ging naar de tropen vol enthousiasme. Als een miskend genie keerde hij terug en toen schiep hij zijn „Max Havelaar", waarmee hij verbete ring poogde te brengen in de toestanden in Indië, maar waarmee hij tevens een herstel van zijn eigen positie beoogde Er ging iets kapot ln dezen man, toen dit fel-bewogen beroep ook door de te genwerking van Van Lennep geen weerklank vond bij het Nederlandse volk. Men zag de schoonheid van het werk, maar keek daardoor de inhoud ten dele over het hoofd. Multatuli heeft nadien ettelijke geschriften vol bitter- heiod, ironie en sarcasme uit zijn pen doen vloeien, geschriften, waarin hij tal van belangrijke vraagstukken aan de orde stelde. Hij deed dat vaak oppervlakkig, maar met een onmiskenbare mate van genialiteit. De heer Daalder besloot zijn causerie, die meer het licht heeft doen vallen op dc psyche van Multatuli dan dat Multa tuli als sociale hervormer werd getekend, door Multatuli te kenschetsen als een man, die zeker niet als een groot wijs geer kan borden beschouwd, al heeft hij wijze dingen gezegd. Zijn betekenis als maatschappelijk hervormer mag niet LIJST G 13. Van het Informatiebureau van het Ne derlandse Rode Kruis ontvingen wij de lijst G 13 met de namen van geïnter neerden op Java, die geëvacueerd zijn naar geallieerd gebied. De lijst ligt ter inzage. worden onderschat, omdat hij veel for malistische factoren ln Nederland heeft aangewezen en daarbij van een vooruit ziende blik heeft blijk gegeven. En ten slotte heeft de taalhervormer Multatuli een grote invloed gehad op latere schrij vers, o.a. Lodewijk van Deyssel en Fre- derik van Eeder.. Over laatstgenoemde zal de heer Daal der de tweede avond (Dinsdag 22 Octo- ber a.s.) spreken. Wij hopen, dat dan ook die stoelen in de vakschoolzaal bezet zijn, die op deze eerste cursusavond Jammer genoeg leeg bleven. Blijkens een mededeling van het Centraal Distributiekantoor zullen aan de detaillisten extra voorschot ten voor versnaperingen worden verstrekt, welke bestemd zijn voor de extra-bonnen, welke ter gelegen heid van de Sint Nicolaas en Kerst mis zullen worden aangewezen. Het ligt in de bedoeling, beide keren één extra bon te verstrekken. Voor de dames en kinderen wordt dus gezorgd. Wordt er ook om de heren gedacht met een extraroker tje? Van 13 tot en met 26 Oct, 1946 geeft elk der volgende bonnen recht op het kopen van de navermelde artikelen: Bonkaarten KA, KB, KC 610: 629 suiker: 750 gram suiker, boter hamstrooisel of 1500 gram jam, stroop, enz. 623 algemeen: 50 gram thee. 632 algemeen: 2 kg appelen of peren. Bonkaarten KD, KE 610: 129 suiker: 250 gram suiker, boter hamstrooisel of 500 gram jam, stroop, enz 130, 131 algemeen: 250 gram suiker, boter hamstrooisel of 500 gram jam, stroop, enz 132 algemeen: 2 kg appelen of peren Tabaksartikelen enz.: T 52 2 rants. tabaksartikelen Op de bonnen voor fruit kan men met ingang van Maandag 21 October appelen en/of peren betrekken bij een winkelier in groente en/of fruit of bij een markt- of straathandelaar Vóór-inleveren dezer bonnen heeft dus, in afwijking van hetgeen tot nu toe geschiedde, niet plaats. De fruit- bonnen blijven geldig tot en met 9 November. Op de bonnen voor suiker en thee kan -net ingang van Vrijdag 18 Oct worden gekocht: RUSTIG WEER Weersverwachting medegedeeld door het KNMI te De Bilt. geldig van Don derdagavond tot Vrijdagavond. DE BILT, 17 October. Nog steeds over vrijwel het gehele land uitge breide wolkenvelden. Overwegend droog weer met weinig wind. Zelfde temperatuur.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1946 | | pagina 1