n„CHANTAGE"n SALARISVERHOGING burgerlijk rijkspersoneel Omstreeks 10 pCt. van 1 October af Hors cPOeuvre TEGEN DE DUURTE VOETBALPROGRAMMA De Griekse burgeroorlog DÉ N'ÖORDHÖLLANDSCHE COURANT DAGBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA De rechtspositie Van nabij en verre Stadsnieuws De uitspraak tegen Je bunkerbouwers Cursus Amerika VOOR ZONDAG A.S. FEUILLETON „Film-festival" in de Marine-cantine De 18.000ste spaarder Het Indische vraagstuk Salarisregeling voor onder wijzers spoedig te verwachten Weerbericht BUREAU: Koningstraat 7S-90 Den Helder Telefoon 2345 Giro 449041 Dlr.: J. Bijlsma DONDERDAG M NOVEMBER 1946 Voortzetting van de 79e JAARGANG No. 9428 HELDERSCHE COURANT TABUVWt A4r«rtcotlMf M cent per millimeter. Familieberichten 17 cent per m.tn. Kleine ad vertentie* Juttertjea") tot IJ voorden 75 cent, eUc woord Abonnementen: per kwertea. t t per poet f 8.88 H' ofdredactcnr: M. H. K. üyldert, Rayonredacienren C. A. Dekken en W. Kok. Onder voorzitterschap van den heerL Netaer, Directeur-Generaal van het Staatsbedrijf der PTT, heeft de door den minster van binnenlandse zaken inge stelde salariscommissie ad hoe definitief advies uitgebracht omtrent verschillende voorstellen met betrekking tot de bezoldiging en de rechtspositie van het burger lijk rijkspersoneel Omtrent *t voorgestelde verd door de regeringsvertegenwoordi gers in de salarlscommissie volledige overeenstemming bereikt met de daarin zitting hebbende centrale organisaties van het overheidspersoneel Het kabinet heeft zich Inmiddels met het resultaat der besprekingen ver enigd en zal op grond daarvan aan de Kroon in overweging geven zo spoedig mogelijk dienovereenkomstig te besluiten De huidige rijksbezoldigingen zullen soneel, hetwelk met eenvoudige kan- Voorts gerekend van 1 October llu 'af, worden verhoogd met ongeveer 10 pet Ook deze verhoging zal aanstonds in de salaris- en loonschalen en de vaste wed den worden verwerkt De bestaande ongehuwdenaftrek ten bedrage van 3 pet met de beperking, dat een ongehuwde nimmer meer dan 90 pet van de voor zijn functie geldende wedde mag ontvangen, zal vervangen worden door een uniforme ongehuwdenaftrek van S pet Ingeval van huwelijk zal het totale bedrag van de ongehuwdenaftrek, welke vóór het bereiken van de 45-jarige leef tijd op de ambtenaar ls toegepast, aan hem wordeü terugbetaald De nieuwe af trek zal zich uitstrekken over het gehele burgerlijk rijkspersoneel Ook het onderwijzend personeel Het hierboven omschreven voornemen met betrekking tot de bezoldiging van het burgerlijk rijkspersoneel heeft eveneens betrekking op het onderwij zend en docerend personeel bij het la ger, middelbaar en hoger onderwijs Bo vendien zullen de wedden van de on derwijzers nog afzonderlijk worden her zien De defintieve uitwerking van deze plannen vergt enige tijd Het ligt in de bedoeling voor de periode van 1 October tot het ogenblik, waarop de plannen tn werking kunnen treden, een overgangs regeling te treffen De besturen van de lagere publiek rechtelijke lichamen zullen gewezen worden op de wenselijkheid om soort gelijke maatregelen voor het provin ciaal, gemeentelijk en waterschapsper- soneel, te nemen, met dien verstande, dat het rijkssalaris- en loonpeil als ab soluut plafond zal gelden Voor het personeel op weekloon, werk zaam bij de lagere publiekrechtelijke lichamen in gemeenten, waarin geen of geen groot aantal rijksweekloners werk zaam ls, zal bij de bepaling van de nieu we lonen, behalve met het rijksloonpeil, dat in geen geval mag worden overschre den, rekenig dienen te worden gehouden met het typerende particuliere loonpeil ter plaatse toorarbeld of huishoudelijke arbeid is belast b intrekikng van de korting van l'/t pet op de lonen van bepaalde arbeidscontrac tanten c Verbetering der geldende regeling van de overwerkvergoeding d Vervroeging van het aanvangstijdstip van het recht op kindertoelage, thans ontstaande op 1 Januari volgende op de datum, waarop het kind geboren ls, tot de eerste dag van de maand, volgend op die datum e Uitbr van de kindetroesl. lot kinderen v 18, 19 én 20 Jaren, die dagonderwijs ge nieten f Verhoging van het ziekengeld van de arbeidscontractanten, die volgens amb telijke loonschalen worden betaald, tot 100 pet (thans 80 pet) Met bterekklng tot de verdere rechts positie zal het kabinet aan de Kroon de volgende maatregelen in overweging geven: Verhoging der tijdelijke penslontoelage voor uitwonend jeugdig personeel en per- DE ROKENDE VROUW. Wanneer mijn nichtje Mientje Krab op bezoek komt, brengt ze altijd een goede stemming mee en geen kanariepietje heeft zoveel welluidendheid in zijn stem als zij Maar vanmiddag keek ze sip. Ik' trachtte haar op te beuren en zei: „Kind, Je ziet er weer snoeperig uit!" Toen loensde ze naar mij en zij keek* bepaald vals. „Snoeperig?" zei ze, giftig „Wat bedoelt u daarmee!" Ik legde het haar uit en zij trok een beetje bij. ,,Ik kan dat woord niet meer velen, oom, nu minister Huys- mans dreigt, dat ik mijn bon straks uitsluitend voor snoep zal moeten gebruiken. Ik heb liever één sigaret dan tien bonbons." Ik presenteerde haar een; het was mijn laatste en ik gaf haar daarom niet ^rg vurig, vuur. „Dank u, oom Kreeft," zei ze, iets vriendelijker, en ze inha leerde diep. „Maar ik vind het in-gemeen." „Maar kind, ik kan toch niet zeggen: wat zie Je er rókerig uit?" verontschuldigde ik mijn onschuldig compliment. Ze ne geerde dit. „Ik vind het in-gemeen," her haalde zij. „Waarom krijgen wij vrouwen straks suiker in plaats van tabak? Weet minister Huys- mans nog niet, dat er zoiets als een vrouwenbeweging, emancipa tie of hoe u het noemen wilt bestaat? Hebben wij daarom sinds bijna een eeuw gevochten voor gelijke rechten der seksen? Om nu te worden afgescheept met suikerwerk, als waren we kinde ren van pap! öe minister moest maar liever de mannen boven de vijftig bruidssuikertjes toewijzen Vanwege de verkalking. Mij doet roken geen kwaad Ik dacht aan mijn eigen ver kalking ik ben de vijftig voor bij en ik zweeg. Zij gooide het peukje in de kolenkit en greep uit de bonbonnière een bonbon van mijn vrouws bon. „Denk om je lijn, kind", zei mijn vrouw, die bezorgd aan haar versnaperings kaart dacht, suikerzoet. „Och, tante, daartegen helpt de nicotine wel. Dan rook ik maar wat meer." En zij nam er nog een. „Dan rook je meer?" vroeg ik „Van wat?" „Van u, en van anderen", zei Mientje. „De mannen zijn nog altijd galant" Ja, dacht ik, en ondanks de gelijke rechten voornoemd. En ik begreep dat de minister mijn ta- bakskaart hadgehalveerd. U. In België zijn vanaf heden de tex- tielgoederen zonder punten verkrijgbaar Bij de Franse plaats Traigues ls een Amerikaans transportvliegtuig neerge stort Er werden 13 pasasglers gedood en 11 gewond Als gevolg van een brand, ontstaan door het vlamvatten van een klamboe, zijn te Sampln (Ned-Indië) vijftig gezin nen dakloos geworden In de kelders van het departement van Financiën te Berlijn zijn 75,000 kaar ten gevonden met aantekeningen over Joden, die door de nazi's werden gearres teerd Joseph Orlopp. die met de leiding van de voedselvoorziening van Berlijn ls belast, heeft verklaard dat de voedsel- voorzienig van Berlijn: geen gevaar loopt Een 62-Jarlge garagehouder te Am sterdam die op een rijdende tram wilde springen greep mis en kwam onder de tram terecht, waardoor hem beide be nen werden verbrijzeld De Engelse regering ls van plan voor de som van ruim 2 mlllloen pond onge veer 60.000 slaapkamer-ameubleAienten aan te schaffen uit Europese landen, on der andere uit Nederland Een 21-jarige Juffrouw te Amster dam die een afspraakje had met een dlamntenhandelaar, heeft kans gezien hem diamanten ter waarde van f 12000 te ontfutselen Zij is echter spoedig achter haald en gearresteerd Het Bijzonder Gerechtshof te Am sterdam deed gister uitspraak in de zaak tegen drie Helderse aannemers, die in de bezettingstijd voor de Duit sers bunkers, radiomasten, betonnen ge schutsbeddingen en dergelijke gebouwd hebben Een omzet van zes mlllioen gulden werd vastgesteld De 51-jarige J P Gode werd veroordeeld tot vijf Jaar R W I met aftrek van voorarrest (eis zes Jaar), de 35-Jartge P A Vermeulen tot vier jaar R W I met aftrek (els zes Jaar) en de 58-Jarige w A Ran, die in December 1943 uit de firma is ge treden tot twee jaar gevangenistsraf met aftrek (els drie Jaar) Voorts wer den alle veroordeelden voor de tijd van vtjrtien Jaar ontzet uit beide kiesrech ten en uit het recht tot het uitoefenen van een leidende functie In het bouw en grondbedrijf Dinsdagavond vervolgde dr Suys voor de Helderse Volksuniversiteit de be handeling van de geschiedenis der Ver. Staten. Hij ging vooral in op de staat kundige structuur en op de wetgeving. Spr. wees ojf de bijzondere betekenis van de Senaat, die niet te vergelijken ls met onze volksvertegenwoordiging. De V S hebben hun federale gezagsor ganen, maar daarnaast heeft elke staat een gouverneur, en een eigen parle ment. Dr Suys behandelde uitvoerig de politieke en economische constellatie van de jonge V S (het jaar 1788 kan als het eigenlijke geboortejaar worden beschouwd) en besprak voorts de zg „Monroe-leer" (1823), die feitelijk een bevestiging is van reeds bestaande ideeën, kort uitgedrukt in de leuze „Amerika voor de Amerikanen". Zeer interessant was ook de uiteen zetting over de ontsluiting van het Westen en over de betekenis der immi gratie en de aanleg van spoorwegen. De docent wees op de grote gevolgen van de uitvinding van de „Cotton- gin", door Whitney in 1793, die een enorme uitbreiding van de katoenpro ductie mogelijk maakte. Spr besloot met een bespreking van de ontwikkeling der tegenstelling Noord-Zuid, die leiddo tot de burger oorlog, waaruit in 1865 het Noorden als overwinnaar te voorschijn trad. Op de laatste cursusavond, te geven op Dinsdag 3 December as., zal Dr Suys de Verenigde Staten behandelen na de burgeroorlog tot heden EERSTE KLASSE District I RFC—ADO Hermes DVSSparta EDO—Ajax VSV—DWS Feljenord—'t Gooi District II Blauw-Wit—DHC De Volewijckers Stormvogels Neptunus—DOS HBSExcelsior DFCHaarlem District III Go Ahead—Ensched. Boys AGOVVQuick EnschedeVitesse NECWageningen District IV Willem II—NOAD De Baronie DNLLonga VVV—RKTVV Vlissingen—NAC Helmond—BW District V Be Quick—Achilles Veiocitas—Leeuwarden SneekEmmen HSCGVAV HeerenveenVeen-lam District VI PSVBrabant ia Sitt. Boys—I imburgia Juliana—MW Sportcl Emma— Eindhoven De Spechten—Maurits DISTRICT I 2de klasse A Hilversum—RCH De Spartaan- De Kennemers Zeeburgia—WFC West-Frisia—ZFC HVCAlkm. Boys 2de klasse B SD WV eisen Watergraafsmeer— Vriendenschaar ZVVTOG KFCDWV VolendamOSV 3de klasse A Helder—SLTO Succes—KW HalfwegDe Germaan GVOAhrends BloemendaalDe Meer 3de klasse B Terrasvogels— Purmersteijn WZ—Rapiditas Always Forward DTS Kinheim—NEA 3de klasse C VV A—Beverwij k ASVK—Ripperda Schoten—RKWA Zandv. Meeuwen- De Meteoor IW—Aalsmeer 3de klasse D ADO '20—Hollaodia Zaandijk—OWO SchagenHRC Alcm. Victrix—AFGS 4de klasse A W'waard—Texel JVCWatervogels GrasshoppersSchoorl MFC—N. Niedorp LSW—BKC 4de klasse B WW—EVC Sij bekarspel—Zouaven De Rijp—SEW MonnikendamAndijk St. George—Westfirez^i 4de klasse C AlkmaarVitesse '19 HSV—Assendelft WSV '30Randers VroneUitgeest In de hoofdstad sloeg een ex-geinter- neerde met een hamer op het hoofd van den man, die tijdens zijn afwezigheid de liefde van zijn vrouw had veroverd Hij werd gearresteerd De heer Oosterhnls, 2e voorzitter van het NVV, sprak in Casino over lonen- en prijspolitiek In zijn openigswoord heette de voor zitter van de HBB, de heer Weenink de plm 200 aanwezigen hartelijk welkom, in het bijzonder de vertegenwoordigers van de Ned Bond van Onderwijzers, het UW, de Ver van Ned Huisvrouwen en de Prijzencomissie, die de actie tegen de duurte ondersteunen Daarna was het woord aan den heer Oosterhuis Loonsverhoging en prijsverhoging Direct na het beëindigen van de oorlog werd getracht te komen tot een lonen- en prijzenstelsel, dèt ter bevordering van de welvaart van het Nederlandse volk rekening zou houden met het economisch mogelijke en het sociaal wenselijke Daar toe werd een loonsverhoging verkregen van 25 pet op basis van de lonen in '40 Deze loonsverhoging werd evenwel weer teniet gedaan, omdat ook de prijzen di- recht weer begonnen te stijgen Waarom stijgen de prijzen steeds? Dat de ontwikkeling der prijzen niet in de gewenste richting ging, is te wij ten aan het hier en daar falen der prijs- beheersing, en doordat de regering niet ls overgegaan tot drastische maatregelen om deze verhogingen te voorkomen De prijsbepaling is in handen van het be drijfsleven, en dat is er vanzelfsprekend op uit om hoge winsten te behalen Er wordt thans gewenst een drastisch ingrijpen van de overheid, niet op het sociale terrein (loonsverhoging) doch eco nomisch terrein (prijsvaststelling) In de Tweede Kamer bleek bij een dis cussie, dat ook de regering dat inziet, waar een minister verklaarde, dat „van de arbeiders veel zelfbeheersing wordt vereist", ziende dat men met de lonen niet kan uitkomen, terwijl aan de an dere kant de bedrijven grote winsten be halen Ons land ls straatarm, de Invoer van Nederland bedraagt meer dan twee en een half maal zoveel aan de export Ne derland leeft op (Amerikaans) crediet Dat is niet vol te houden De regering betaalt in het binnenland zware subsi dies op het levensmiddelenpakket en op de brandstoffen Indien de prijzen steeds blijven stijgen zijn loonsverhogingen on vermijdelijk, met uiteindelijk het drei gende spook van bankroet en inflatie Regeren ls vooruitzien Hoewel men thans mischien nog eniger mate met zijn loon uitkomt, straks, als er meer goederen ter beschikking komen die iedereen dringend nodig heeft, als kleding, schoeisel en huishoudelijke ar tikelen, zal men bemerken, dat de arti- kAen er zijn, maar men te arm is kunnen kopen Het consumentencrediet zal daar slechts gedeeltelijk uitkomst bieden Daarom moeten nu de prijzen omlaag, opdat er nu reeds gespaard kan worden, en men straks tenminste het nodige kan kopen Critiek op de prüsbeheersing Het directoraat-generaal van de Prijzen zou, bij het vastsellen van de prijzen, moeten uitgan van de prijzen en de ver deling van de grondstoffen, dit gebeurt niet. De verschillende winstmarges zijn ook nog te hoog, zo ls de winkelprijs van aardappelmeel 75 cent per kg tegen een fabrieksprijs van 33 cent Bovendien wordt de prijsvaststelling soms niet in het be lang van het volk gedaan Een met name genoemde zeepfabriek zond een calculatie in voor de prijs van een stukje zeep, daarbij vragend de prijs vast te stellen op 12 cent De autoriteiten van de prijsbeheersing antwoordden evenwel, dat andere fabrieken zo'n stuk voor 25 cent verkopen en dat ook deze fabrikant zijn product dus voor 25 cent moet verkopen Dat gaat precies de ver keerde kant uit Onnodige luxe-artikelen De grondstoffen worden niet altijd daar gebruikt waar ze het meest nodig zijn Men kan overal beeldjes en allerlei prullaria kopen, doch moet vergeefs zoe ken naar een degelijk servies Als de tuchtrechter een boete geeft die niet m<s is. dan gaat de fabrikant in beroep en de gewone rechter, die nog in vooroorl. omstandigheden denkt, geeft dan lang niet zulke zware straffen Er wordt door de vakbeweging gestreefd naar een soort „utility-systeem". zoals thans in Enge land gebruikelijk Inmenging ln de productie geëist De arbeiders willen wel offers brengen, doch het moet niet ten voordele van een kleine groep, doch van het hele volk gaan Wij begrijpen heel goed, dat hce meer er geproduceerd wordt van werke lijk nodige goederen, er des te meer ter beïëhikking van het volk kan komen Doch dan zal de regering moeten In grijpen. en van dr grond af, te beginnen bij de grondstoffen, de prijzen vaststel len, en controle op de productie uit oefenen door J. S FLETCHF.R 35) vroeg „Geëngageerd? Wat, wie?'* Collingwdbd. „Wat bedoelt u?" „Je loopt Rus niet met trouwplan nen rond. Goed Maar als je er over gaat denken, dan is hier altijd nog me juffrouw Mallathorpe. Een aardig prettij meisje, beste jongen. Heb je de jonge dame al eens ge zien?" „Ik ben er eens geweest", zei Col- lingwood. „Ga er dan nog eens heen, vóór je weg gaat", raadde Eldrick hem aan. „Neem goede raad aan, zeg ik je. Je maakt hier een prachtkans, niet alleen met de jonge dame, maar ook met de practijk. Denk er nog maar eens ern stig over na, als je in Indië zit". Collingwood nam afscheid en zocht on middellijk een auto uit, om naar Nor- mandale Grange te rijden, niet zozeer, omdat Eldrick het gezegd had. als wel. omdat hij het Nesta en Harold had be loofd Hij trof Nesta weer alleen en hoe wel er niet veel ijdelheid in hem school scheen het hem toch toe, dat zij blij was hem wéér te zien „Mijn moeder is uit, naar de fabriek in de stad", zei zij „En Harold zwerft door het park met een geweer en doodt konijnen en zijn tijd Maar hij komt toch dadelijk binnen om thee te drinken, hij zal dolblij zijn je te zien Blijft u nog lang ln Barford?" „Ik was eigenlijk van plan vanavond weg te gaan", zet Collingwood. „Ik wilde met de trein van zeven uur ver trekken Al mijn zaken zijn afgedaan, op het moment ben ik klaar" ..Maar u komt toch weer terug?" vroeg zij „Misschien", zei hij „Het kan zijn dat 11( over een tijdje terug kom" „Als u terug komt, ging zij een beet je gehaast verder, „komt u dan ook weer hier? Ik kan het moeilijk precies uitleg gen, maar lk zou zo graag hebben, dat Harold meer mensen kende, van het goede soort bedoel lk Begrijpt u?" „U bedoelt, dat hij meer gezelschap nodig heeft?" „Meer gezelschap van een beter genre En hij heeft veel te weinig om handen Hij heeft niet de minste aanleg voor za ken Mijn moeder regelt dat allemaal en sport kan hem niet veel schelen Als hij naar Barford gaat, zit hij maar wat te beuzelen in zijn club of lummelt rond in een van de beide hotels Dat doet hem allemaal geen goed" „Is er niets, waar hij warm voor loopt?" „Hij heeft nooit ergens om gegeven", zuchtte Nesta „Hij ls apathisch Hij sloft maar door Soms denk lk wel eens, dat hij half ln slaap geboren Is en nog nooit helemaal wakker ls geworden Jammer, vindt u ook niet?" „Alles bij elkaar genomen, vreselijk Jammer", stemde Collingwood toe „Maar zijn kostje Is gekocht" „Zou het niet veel beter zijn geweest, als hij daar zelf voor had moetei^ zor gen?" vroeg zij „Dan zou hij -iets moeten doen Maar ais u hier terugkomt, zien we u dan nog eens?" „Natuurlijk", antwoordde Collingwood „En als lk terug kom, kon het wel zijn, dat lk hier bleef Eldrick zegt, dat hier een hoop werk ligt te wachten op een flink Jong advocaat die zich wil speciali seren in handelszaken Misschien zal ik proberen of ik zijn Ideaal verwezenlij ken kan, ik ben Jong, of lk flink ben weet lk niet" „Daar moet u uw best maar voor doen", glimlachte zij „Denk erom, dat lk u al eens ln toga en bef heb gezien. het stond u buitengewoon" (Wordt vervolgd) Taak van de Helderse burgers Ook de burgers van Den Helder heb ben hier een taak Zij allen moeten let ten op de ongeoorloofde prijzen, die nog mAr al te veel gevraagd worden Het ls toch een kleine moeite om dan een be zoek te brengen aan de prijzencommis- sie, die Iedere Woensdagavond van zeven tot half acht zitting houdt in het Raad huis Men klaagt wel over de prijzen, doch maakt r.og maar een zeer spaar zaam gebruik van het aangewezen appa raat dat tot taak heeft de overtreders te corrigeren Het is ln het belang van iedereen, dat deze overtreders tot de orde worden gèroepen In vele gevallen heeft de comissie het te veel betaalde kunnen terugbetalen Gisteren heeft Den Helder 'n „Film festival" in klein formaat gehad, dat inderdaad in enkele opzichten aan het onlangs te Cannes gehouden filmisch feest heeft herinnerd. Eerst was de zaal ces middags tot de laatste plaats bezet met kinderen van marine- en landmachtpersoneel, die 2 uur lang hebben genoten van de bele venissen van Dik Trom, den kwajon gen met het goede hart uit het gelijk namige boek van C Joh Kievit, dat onder auspiciën van O en O en RAO ln verfilmde vorm werd vertoond door Jostré's Geluidsfilm-exploitatie te Am sterdam, Het was een geluidsfilm, die zeer zeker paedagogische kwaliteiten had. Gisteravond werden twee voorstel lingen achereen gegeven van de Ame rikaanse documentaire oorlogsfilm „1940-1945", waarin een interessante en aangrijpende serie authentieke opna men tot een uiterst boeiend geheel wa ren verwerkt. We zagen de Duitse in val in Noorwegen, Holland, België en Frankrijk, en verder volgde de film ln bonte schakering de reeks grote ge beurtenissen tot ?13 de geallieerde overwinning en de berechting der oor logsmisdadigers. De slag om Stalingrad, door Rus sische oorlogsreporters op de film op genomen, de invasie in Frankrijk, de strijd ter zee, de atoombom, de capitu latie van Japan, alles werd ons weer voor de geest geroepen. En dat alles deed ons weer eens beseffen, dat we toch wel heel snel leven, en spoedig veel vergeten. Eenmaal beleefden we dat alles, zij het misschien ook slechts door middel van de frontherichten, maar nu maken we ons weer druk over heel andere dingen. In 't voorprogramma werden een al leraardigst tekenfilmpje, een circus reportage en een mooi natuurfilmpje vertoond. Vermelden wij nog, dat de comman dant marine, kapitein ter zee J d'En- gelbronner, de commandant van het Koninklijk Instituut, kapitein ter zee F T Burghart, en de chef-staf, kapitein luitenant D J A Westerveld, onder de aanwezigen waren. De directie van de Nutsspaarbank deelt ons mede, dat de 18,000ste spaarder bij deze instelling werd ingeschreven, op wiens boekje vanwege dé spaarbank f 10 werd bijgeschreven Naar het ANP verneemt, zal a.s. Zater dag een buitengewone ministerraad wor den gehouden, waarin de door de com missie-generaal bereikte resultaten zul len worden besproken. In de loop der volgende week zal de regering bespre kingen voeren met de commissie-gene raal, waarna het definitieve standpunt der regering zal worden bepaald. Van officiële zjjde wordt ons mede gedeeld, dat in de commissie van advies en overlag Inzake de onder wijzerssalarissen t.a.v. de hoofd punten van de salarisregeling vol ledige overeenstemming is bereikt. De commissie zal thans nog enkele nevenzaken in behandeling nemen en vertrouwt binnenkort haar ad vies aan de regering te kunnen uitbrengen. Toenemende en naar Zuid of Zuid- West ruimende wind. Regen, mot regen of mist. Vrij zacht. verkiezingen verzekerd, dat de buiten landse politiek van Amerika geen wij ziging zou ondergaan, maar een derge lijke verzekering mag men niet al te letterlijk nemen. Het is vrij zeker, dat ook de republikeinen weinig gevoelen voor een politiek van isolatie ten aan zien van Europa, maar tussen het be ginsel van anti-isolationisme en een daadwerkelijke militaire steunverlening is nog een aanmerkelijk verschil. U. HET is een gemeenplaats geworden om de Balkan te vergelijken met een heksenketel, een kokende, waarin voor het overige van de wereld al het onheil gebrouwen wordt, dat men zich maar denken kan. Dat is voor de vol ken bezuiden de Donau geen compli ment, maar hun rusteloos nationalisme, hun expansie-zucht, hun onderlinge veten zijn factoren die inderdaad aan leiding hebben gegeven tot tal van in ternationale conflicten en men zou kunnen zeggen, dat de wereldvrede pas gewaarborgd zal zijn als de nationale hartstochten in die uithoek van Oost- Europa volkomen tot bedaren zijn ge komen en als het politiek evenwicht daar is hersteld. TOCH zou men de Roemenen, Bulga ren, Zuidslaven en Grieken onrecht doen als men hun de uitsluitende schuld gaf van alle oorlogsrampen welke door hun onderlinge naijver zijn ontstaan. Immers, als het alleen onderlinge na ijver was, zou het overige Europa zich er niet veel van behoeven aan te trekken. Het kort de kemphanen laten vechten en zich tot de rol van onverschillig toe schouwer bepalen. Het behoefde zich van de politieke intriges, de grensge schillen, de landhonger niets aan te trekken. Maar het ongeluk wil, dat dit onrustige hoekje van Europa, met een zeer hartstochtelijke, impulsieve, en in cultureel opzicht weinig ontwikkelde bevolking het percentage der analfa beten bedroeg omstreeks 1900 in die lan den meer dan 85 terwijl dat ln Euro pees Rusland en Spanje toen circa 40 en ln West-Europa minder dan 1 be droeg, en zeer veel verbetering zal sindsdien, tenminste op de Balkan, ook sl tengevolge van de bloedige oorlógen, niet ingetreden zijn het ongeluk wil, cat de Balkan juist gelegen is op een plaats waar ook de grote mogendheden tegenstrijdige belangen hebben en dat deze vrij primitieve Balkanvolken zich zeer gemakkelijk als werktuigen dezer mogendheden laten gebruiken. In Ser vië zou het panslavisme nimmer de af metingen hebben aangenomen die tot do moord van Serajewo en het uitbreken van de eerste wereldoorlog hebben ge leid, als het tsaristisch Rusland dit niet aangemoedigd en gesteund had. Op de Balkan kwamen voorheen de Russi sche en Duitse (Oostenrijkse) belangen met elkaar ln conflict en thans botsen daar de Russische belangen tegen die der Anglo-Amerikanen, en des te hevi ger, nu de maritieme macht van Italië gebroken is. Want nu dit is gebeurd, begeren laatstgenoemde mogenheden de ongehinderde heerschappij over de Middellandse Zee, door welke wateren de handelsvaart naar het nabije en verre Oosten voert, en wensen zij dus de lan den, die aan' deze zee hun kustgebied en hun havens hebben, onder hun in vloed en gezag te houden, terwijl het communistische Rusland zijn invloeds sfeer juist in die richting wenst uit te breiden. Vandaar de voorlopig nog alleen maar diplomatieke strijd over de vaart door en de bewaking van de Dardanellen, een probleem dat voor beide partijen van vitaal belang is, daar deze zeestraat de Zwarte fcee, die een overwegend Russische zee is, met de Middellandse, die men tot de West- Europese wateren rekenen mag, ver bindt. Vandaar de burgeroorlog in Griekenland. DUSLAND volhardt bij zijn eisen om aan de Dardanellen een militaire basis te verkrijgen en de bewaking van deze zeestraat met Turkije te delen. Moskou heeft over dit geschilpunt de zer dagen wederom een nota tot Enge land gericht. En wat Griekenland be treft, het herstel van de monarchie, zo bereidwillig door Engeland bevorderd, heeft geen einde gemaakt aan de bin nenlandse onlusten. Integendeel, het heeft deze zo mogelijk nog verscherpt. Het geschil over Triest, de havenstad aan de Adriatische Zee, die door Zuid- slavië wordt begeerd, mag dan door de Grote Vier zo goed als beslecht zijn, het is van zeer ondergeschikte betekenis, wanneer men het vergelijkt met de pro blemen van Dardanellen en Grieken land. ^THENE blijkt niet bij machte te zijn de guerilla te bedwingen en heeft de hulp van Amerika ingeroepen. De Griek se regering meent de bewijzen in han den te hebben, dat de opstandelingen door een vreemde mogendheid worden ondersteund en er naar streven in Noord-Griekenland een communistisch bewind te vormen, dat zich onafhanke lijk van Athene maken wil. Mochten de Anglo-Amerikanen er werkelijk toe «vergaan de gevraagde militaire hulp te verlenen, dan zou zich op Grieks grond gebied kunnen herhalen hetgeen in de jaren vóór het uitbreken van de tweede wereldoorlog in Spanje is geschied; dan zou de strijd tussen communistische en anti-communistische ideologieën worden uitgevochten op Griekse grond. Er staan Engelse troepen ln Griekenland onder bevel van generaal Crawford en een Amerikaans eskader kruist ln het oosten van de Middellandse Zee. Of Byrnes, de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, echter thans, nu da republikeinen het Congres beheersen, nog zo krachtig zal kunnen optreden als vóór de kentering in de binnenlandse politiek der Ver. Staten, is een open vraag. Weliswaar is. onmiddellijk na de (Zie slot kolom 5 onderaam

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1946 | | pagina 1