De wereld schreeuwt om voedsel Het glas is aangekomen! Een vreemde stilte hangt boven de noodgebieden Aan de vooravond van ontmoeting de grote STADSNIEUWS DE NOORDHOLLANDSCHE COURANT DAGBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIER1NGEN EN ANNA PAULOWNA Duizelingwekkend spel van cijiers Regering nam nog geen beslissing Nog 674 krijgsgevangenen in ons land Er is nog wat over Ultimatum inzake het radiobestel Motie van de C.P.N. De Belgische „Max Blokzijl" gearresteerd Wij luisteren morgeri naar Oranjeteam in Engeland VOEDSEL 1 THE STRUGGLE FOR LIFE Gulle ontvangst te Vierlingsbeek 500 kilometer door Nederland heen Voldoend ft kunstzijde kleding in 1947 Van nabij en verre Weerbericht BUREAU: Koningstraat 7f-M Den Helder Telefoon 2345 Giro 449041 Dir.: J. Bijlsma WOENSDAG 27 NOVEMBER 1946 Voortzetting van de 7»e JAARGANG So 9433 HELDERSCHE COURANT TARIEVEN: Advertentie*: 14 cent per millimeter. Familieberichten 1T cent per m.m. Kleine ad vertenties („Juttertjes") tot 15 woorden 75 cent, elk woord meer I cent Abonnementen: per kwartaal f E—per port f 1.08 H' ofdredactear: M. H. E. Uyldert, Rsyonredaetenren C. A. Dekkers ©o W. Kok. De wederopbouw gaat traag (van onzen specialen verslaggever). Het is een duizelingwekkend spel van cijfers, dat in geteisterd gebied wordt gespeeld. Een noodschool van karton 12000, zes noodwoningen voor 38000, twee barakken 42000. een noodstal van geperst stroo 2500 k f 3000. En de aan vragen lopen maar door en het geld Als men elf en een half milliard ouder wetse Nederlandse harde guldens neertelt, dan heeft men de totale vergoeding van de oorlogsschade, die over ons land als een dnistere wolk hangt. Het zal heel moeilijk zijn dit alles te vergoeden, zo niet onmogelijk. Maar de nienwe huizen moeten worden betaald. De bouwkosten zijn echter zeer gestegen. Een hals, dat men vroeger bouwde, kostte zo om en nabij de 4000. Dat is gestegen tot 10,000. Een hnis, waar men vroeger in woonde, kostte bijvoorbeeld 2,50 aan hnur, na moeten de mensen, die in de noodwoningen leven, vaak 'n hunr van 3,40, zelfs van 5,betalen. De reactie hierop van de getroffenen !s begrijpelijkerwijze slecht, maar ook Den Haag vond deze bedragen te hoog en zeide, dat de huren hoogstens 2,50 mochten zijn. De basis vap de ver goeding door het Rijk is voer herbouw de taxatiewaarde van het verwoese pand per 9 Mei 1940, voor herstel het bedrag, dat er 9 Mei 1940 voor nodig zou zijn geweest. Deze vergoedingen worden niet direct uitbetaald, maar ingeschreven in het Grootboek voor de Wederopbouw, welke bijdrage een rente van 4 procent geeft en eerst aan den getroffene ter hand wordt gesteld, als deze met her bouw of herstel laat beginnen. Z(j leven maar Voor het Rijk is het moeilijk dit alles In goede banen te leiden, voor de ge troffenen is het soms bitter te ervaren", dat men méér huur betaalt in een nood woning dan voorheen in een normaal huis. En velen leven maar en weten helemaal van niets. Zij leven maar. In Breskens, dat geen enkel onbeschadigd huis meer had, in Oostburg, waar meër dan 45 ptocent was vernield, meer dan 25 procent zwaar beschadigd en onge veer 25 procent licht beschadigd, in Sluis, waar nog tien procent overeind stond, in Schoondijke en Aardenburg, waar dit respectievelijk zes en drie procent was. Mensen in bunkers, nu nog.... En hoewel de vuurtoren van West- kapelle zijn licht weer over land en zee uitstraalt, de mensen voor bijna hon derd procent tevreden zijn, hangt er een doodse stilte over het dorpje, een stilte, die andejrs is dart vroeger toen men ook alleen het ruisen der zee hoorde. Tweehonderd Westkapellers zijn niet meer en boven op de dijk staan nog bunkers, waarvan er één een oorlogsmuseum zal worden met de tanks eromheen, die nu nog in de nauwe straatjes staan. In acht en veertig bunkers leven nog mensen, een paar honderd zjjn nog ge ëvacueerd. In de stilte werkt men aan de straten, die voor het grootste ge deelte waren vernield, werkt men aan de noodwoningen en weet men, dat er voor het volgende jaar 120 huizen weer z(jn toegewezen. Men is wel tevreden In Westkapelle en elders, in Gelderland en Noord-Limburg ook wel, alleen hangt er soms zo'n vreemde stilte, waar dan het geluid van ritselende formulieren en krakende ambtelijke machines bovenuit klinkt NEDERLANDSE SCHILDWACHTEN VERVANGEN BRITSE. De Britse militaire schildwachten voor het hoofdkwartier der geallieerde strijd krachten in Nederlands-Indië zullen op 29 dezer officieel door Nederlandse schildwachten worden vervangen. Ver moedelijk zal daarbij een kleine plech tigheid plaats hebben. Als gevolg van de mijnstaking ver wacht men, dat de staalproductle in de V S ln de komende week zal teruglopen tot 10 pet van de capaciteit. Engeland zal 955.000 paar schoe nen naar de Britache zöne van Duits land sturen. Naar aanleiding van het Daily Tele- graph-artikel als zou het Nederlandse kabinet de ontwerp-overeenkomst van Cheribon hebben afgewezen, heeft de Minister van Overzeeschev Gebiedsde len aan het ANP het volgende ver klaard: „Op Zaterdag jl. heeft het ka binet, in verband met de komst van de commissie-generaal, de ontwerp-over eenkomst, zoals deze te Linggadjati Is opgesteld, besproken. Daar de commis sie-generaal is teruggekeerd om verde re inlichtingen te verstrekken, is het voor de hand liggend, dat het kabinet tot dusverre nog geen enkele beslissing heeft genomen." In Nederland bevinden zich nog 674 Duitse krijgsgevangenen, die werkzaam zijn ten behoeve van de Kon. Marine Zij worden gebruikt bij het onschadelijk maken van mijnen langs de kust en bij het vernietigen van achtergebleven Duitse munitie, alsmede voor het de monteren en vervoeren van Duitse kust- artillerie. Het laat zich aanzien dat het aantal Duitse krijgsgevangenen door de voortgang der werkzaamheden in 1947 geleidelijk zal kunnen worden vermin derd. Van een aantal instellingen, waar mee we tijdens de bezetting zijn ver blijd, is nog wat geld overgebleven. Hieronder volgen enige bedragen: NSDAP 5 millioeri Winterhulp 2 millioen, NVD 2,8 mlllioen, Kultuur kamer 2,5 ton, Vereniging van Zie kenfondsartsen 9 ton, Apothekerska mer ruim 2 on, Rijksstichting Ne derland RM 43 millioen, f 2 millioen aan Nederlandse effecten en enige tonnen aan huizenbezit, Kath Ned Boeren- en Tuiridersbond 6 ton. De Landstand had echter een tekort van een millioen! De Artsenkamer leverde een nadelig saldo van f 50.000 op. ÖE NOODLANDING VAN HET AMERIKAANSE DAKOTA-VLIEGTUIG IN ZWITSERSE ALPEN. De inzittenden van het vliegtuig werden gered. Reddings ploegen en berggidsen op weg naar de plaats, waar het toestel neerkwam. ANP. P. De regeringsvoorlichtingsdienst deelt mede: De ministerraad heeft in zfln Maan dag gehouden bijeenkomst de kwes tie van de wijziging van het tjjdeljjk radiobestel behandeld. De ministerraad besloot om de bQ dit vraagstuk onmiddellijk betrokke nen gedurende twee weken de gele genheid te geven ln onderling over leg een regeling aan de regering voor te leggen. Wanneer na afloop van deze ter mijn zou blijken, dat dit overleg geen resultaat heeft opgeleverd, dan zal de regering zelf een voorlopige regeling vaststellen met als uitgangs punt een door den minister van O K en W voorbereid ontwerp. ONDERWIJZERS NIET IN DIENST? B(j de algemene beschouwingen over de begroting van oorlog heeft de heer Schoonenberg (C.P.N.) ten motie inge diend, waarin de vrijstelling van mili tairen dienst voor alle onderwijskrach ten wordt gevraagd. De PRA Amsterdam is er gisteren in geslaagd in het perceel Waalstr. 57 te Amsterdam te arresteren J L A Peremans, bijgenaamd de Bel gische Blokzijl, als verdacht van politieke activiteit in Nederland tij dens de bezetting. Peremans, die te Jette in België geboren is, werd tot Nederlander genaturaliseerd. Hij is reeds twee maal ter dood veroordeeld, éénmaal na de vorige oorlog en éénmaal n 1945, terwijl hem tevens een boete opgelegd werd van vijf millioen francs. Men houdt rekening met de mogelijkheid, dat de Belgische rege ring zijn uitlevering zal vragen we gens gepleegde oorlogsmisdaden. HILVERSUM t geeft nieuwsber om 7. S, 1, 8 en 11 uur. AVRO: f,15 Órpl; 9.15 Morgenwijding; 9,30 Arbeidsvitaminen; 10.50 Kleutertje luister; 11,45 Familieber uit Indonesië; 12,35 Pierre Palla; 13.15 Reno va-Septet; 14,20 Recital door Ans Stroink: 15 Voor zieken' en gezonden; 17.30 The Skymasters; 10,30 Ned Strijd krachten; 20,15 Aansluiting met Con certgebouw; 21,15 Hoorspel; 22 15 The Romancers olv Gerard van Krevelen 23,15 Koorzang van Don-Kozakken. HILVERSUM H geeft nieuwsberichten om; 7, 8. 1, 7,-8 en 10 uur. KRO- 7 45 16e eeuwse orgelcomposities; 8,15 Pluk de dag 9 Vrouwenspiegel; 9,50 Uit onze muziek- kalender; NCRV: 10,15 Morgendienst; KRO: 11 uur De Zonnebloem; 12.30 Lunch- co'ncert; 14 NCRV Metropole-orkest: 15 Do ra Schrama-zangrecital: 16 Bijbellezing 17,50 Het Rijk over zee; 19,15 Stichting Studentenfilm; 20,05 Studto-stertocht aan de Amstel en aan 't IJ; 22,30 Werken van J S Bach; 23,25 Avondconcert. LONDEN, 26 Nov. (Van een specia len ANP-sportverslaggever). De Nederlandse voetballers, die héden de strijd tegen het Engelse team zullen aanbinden, brachten Maandag een rus tige avond door in hun hotel. Gister morgen trokken zij er op uit voor een lichte training. He terrein in de om geving van het hotel bleek niet in or de te zijn, waarom in plaats van een training een wandeling gemaakt werd. 's Middags gingen zij naar Hudders- field om er het terrein in ogenschouw te nemen. Voor 's avonds stond een bioseoopje op het programma. Het Londense avondblad „The Star" deelt onder een grote kop „Dutch would rather have waited" mee,- dat, alhoewel de Nederlanders het waarderen, dat zij de eersten zijn, om Engeland in een volledige internationale wedstrijd sin de 1939 te ontmoeten, zij er toch de voor keur ®an gegeven zouden hebben te wachten tot over twee jaar. Karei Lotsy vertelde aan het blad, dat het Nederlandse voetbal tijdens de bezetting zeer geleden heeft. Herinnerd wordt aan de wedstrijd tegen een Boar-elftal, verleden jaar in Rotterdam waaraan door een viertal Engelse in ternationals deelgenomen werd en in welke wedstrijd de Nederlanders tot aan de laatste 20 minuten het beste deel van het spel hadden. Toen brak hun kracht en werden door. de Engel sen vier doelpunten gescoord. Het blad merkt op dat de gemidd-.- de leeftijd der spelers 29 is. hetgeen er op wijst, dat de belovende jonge spelers door de oorlog werden terug gehouden. Het noemde de beide vete ranen Pauwe en Smitde beste krach ten. „Niet gerangschikt onder de 10 sterkste Europesche ploegen, zo be sluit het blad, verwacht Nederland *n zware nederlaag tegen Engeland doch zulks zal de speler» niet weerhouden om een harden strijd te leveren". D« wereldbevolking sinds '39 met 7 Het jaar 1946 is wei het jaar van conferenties, Grote Vier, Parijs, Lake Succes, Veiligheidsraad, terwijl de tijd tussen de conferenties nog gevuld wordt met vergaderingen van diverse commissies en sub-commlseies. Onder deze langzamerhand ontelbare vergaderirigen lopen de voedselconferenties gevaar ln het niet te verzinken, ter wijl deze toch zeer belangrijk zijn. Nog onlangs werd in Washington een vergadering gehouden door de voorbereidende Commissie van de Landbouw- en Voedsel-Organisatie, welke op de conferentie der F.A.O. te Kopenhagen werd opgericht. Deze Commissie is be last met het ontwerpen van plannen voor betere voedirg over de gehele wereld en het stabiliseren der inter nationale voedselprijzen. Dat zulks niet overbodig is, bewijst de kaart „Voedsel: The Struggle fpr life". Amerika geeft nog de gunstigste berichten over zijn voedselproductie. Het Amerikaanse Departement van Land bouw waarschuwt echter, dat een zorgvuldig gebruik van de voedselvoorraden nodig zal zijn om in de lente van 1947 een nieuwe voedselcrisis te voorkomen! Voedsel is een inhaerent bestanddeel van onze samenleving. Zelfs de Grote Vier zouden niet kunnen vergaderen, wanneer het resultaat van de Grote Vier: Zaaien, Ploegen, Maaien, Oogsten, hun niet in eerbare vorm voortgezet wordt. De nacht was donker en kil» en Den Helder was nog: in Hiepe rust verzonken, toen Maandagmorgen om vjjf uur de reizigers naar Vjer- lingsbeek de vrachtwagens bemandden t die op het Koningsplein gereed stonden. Een kwartier later zette de file zich in beweging, op naar Bra bant, door vijf provincies heen! Het werd een voorspoedige tocht, waarover heel wat te vertellen zou zfjn. De stemming onder de Jutters was pulk en het enthousiasme om daar ver in Brabant aan het werk te gaan nam nog toe naarmate de afstand klei ner werd. Onderweg, in Renswoude, tussen Amersfoort en Ede, werd een half uurtje gepauzeerd' om koffie te drinken, en toen werd in één ruk het laatste traject afgelegd. Over de grote rivieren. Door Arnhem, Nijmegen en langs de Maas, in een hoog tempo; het was niet moeilijk te ontdekken, dat we door een gebied reden, dat ernstig van het oorlogsgeweld had geleden. Eindelijk, om precies 12 uur, zette het motorpontje bij Ber gen ons over de Maas, en toen waren we op Vierlingsbeekse bo dem. .Was aan de Oostkant van de Maas reeds te zien, oat de glaspositie in het Zuiden niet bijzonder rooskleurig waa, nauwelijks in Vierlingsbeek aangeko men bleek wel, dat de linker Maasoe ver er wat dat betreft nog veel slech ter aan toe was. Kent U 't beeld van dichtgespijkerde ramen, met misschien een klein stukje glas er in. of desnoods hobbelig cellofaanpapier? Kent u de noodwoningen, die daar zijn neergezet? Voor het oog niet onaardig met hun witte muren, maar om in te wonen toch \mrre van ideaal! Men moet Vier lingsbeek zien, om te kunnen begrij pen onder welke omstandigheden daar soms geleefd wordt. Ter plaatse. Burgemeester A. Jans ontving de ex peditie voor het ook al beschadigde gemeentehuls en het werd een bij zonder hartelijke ontvangst. Zonder veel plichtplegingen en overdadig offi cieel vertoon, maar oprecht gemeend. „Laten we nu maar niet lang praten en de héren eerst wat laten eten!" stelde de burgemeester voor; het was niet te verwonderen, dat na een trip van zeven uur de boterhammen wa ren in Renswoude al opgegeten een warme hap welkom was! In het café van Thijssen zat even „Katoen en wol voor kleding zal in het komende jaar nog niet aan de vraag beantwoorden. De positie van kunstzijden kleding zal eind 1947 echter gunstiger zijn aldus de heer P. Fentener van Vlissingen directeur van de NV van Vlissingens katoenfabrieken te Helmond. „Dit betekent, dat kunstzijden damesstoffen, voering, tricotage en lingerie naar alle waar- schijnlijkheid in zodanige hoeveelheden verkrijgbaar zullen zijn, dat men voor het allergrootste deel in zijn behoeften op dit gebied zal kunnen voorzien. Helaas betekent het nog niet, dat het kledingprobleem in het binnenland hiermee zal zijn opgelost Immers katoenen en wollen stoffen kunnen door onze industrie nog niet in voldoende mate worden, afgele verd. De vervaardiging van wollen stoffen hangt eveneens ten nauwste samen met het tekort aan spin-capaciteit in Nederland. Ten behoeve van de de- viezenpositie van ons land is het bovendien noodzakelijk, dat een gedeel te der wol-fabrikaten, als stoffen en dekens, wordt geëxporteerd. Zeer grote moeilijkheden ondervindt men ook door gebrek aan chemi caliën en kleurstoffen, temeer nu de Duitse I G Farben vrijwel geheel is uitgevallen. later het hele gezelschap aan een maal tijd, die veel meer was dan alleen maar een warme hap. Het "was een kostelijk maal en we konden ons voor stellen, dat vooral het opdienen er van wat hoofdbrekens kostte! Natuurlijk werd aan tafel ge speecht. Eerst door den heer Luijckx, die op de hem eigen kern achtige wijze in hartelijke bewoor dingen het Helderse glas en de werkkracht der Helderse schilders aan den burgemeester aanbood. Burgemeester Jans antwoordde niet minder hartelijk. De door de Hel derse bevolkirig gestelde daad van naastenliefde, om de Vierlings bekers in hun grote moeilijkheden te komen helpen, wekte gevoelens van dankbaarheid, die niet in woor den onder te brengen waren. Spr. hoopte, dat de band, die nu in deze paar uur reeds was gelegd, zou blijven bestaan. Hij was er zeker van, dat Vierlingsbeek tot in leng te van jaren zich deze spontane daad van hulpverlening zou blij ven herinneren. Rondrit door de gemeente. Nadat buiten voor het gemeentehuis een paar foto's waren gemaakt moes ten de wagens worden uitgeladen. In middels maakte de pers met burge meester Jans een rondrit door de uit gestrekte gemeente. Hier en daar werd de auto gestopt, om onze aandacht te vestigen op de ln het land verspreid liggende brokstukken van Duitse en geallieerde tanks, of op een eenzaam soldatengraf in een wegberm, of om ergens in een boerenbehuizing een kijkje te nemen. Zo kwamen wij ook bij de familie Peters, die daar „woonde" in de resten van hun boerderij. Het gedeelte van de stal, dat door bommen, granaten en ge weervuur gêspaard bleef, was door noodmuurtjes ln drieën gedeeld. Een klein slaaphokje, waar precies ruimte was voor twee bedden: een raampje ter grootte van een schilderijtje liet een streep daglicht door. Daarnaast een popperig woonkamertje, erg be scheiden gemeubileerd, ook al met wei nig licht. En daarnaast het stalletje, waarin twee prachtig uitziende koeien en een schaap. Op het erf een toom sneeuwwitte leghorns; die zijn er veel in Vierlingsbeek, waar vóór de oorlog meer kippen werden gehouden dan in Bameveld! Overlopn Verder ging onze tocht naar het' oorlogsmuseum te Overloon. Wij schreven reeds eerder, dat Over loon het meest getroffen was. In derdaad stond geen huis meer overeind en zagen wij uitsluitend noodwoningen, "karakterloze dingen, die evenmin in het landschap thuis horen als de tanks en het an dere oorlogstuig daar in het open luchtmuseum. Het bezoek aan het museum in Overloon, waar niet alleen in het bos rijke terrein allerlei typen tanks en geschut verspreid staan, maar waar ook in een eenvoudig maar stijlvol ge bouwtje een bijzonder uitgebreide ver zameling van allerhande oorlogsherin neringen geëxposeerd ls, loonde wel zeer de moeite. Ongemerkt werd het Maandag, kort voor' middernacht, is er een bom in het Britsche alge mene hoofdkwartier te Cairo gewor pen. Er werd weinig schade aaange- riiht Von Papen heeft thans zijn In trek genomen in het Gemeente-Zieken huis van Neurenberg, daar hij geen permanene verblijfplaats heeft kunnen vinden. Het Amerikaanse militaire bestuur in Duitsland deelt mede, dat de uit reiking van extra maaltijden aan onge veer 245.000 ondervoede Duitse kinde ren zal worden stopgezet, indien er niet onmiddellijk meer voedselschen- kingen uit het buitenland komen. Een Britsch officier en een jonge vrouw zijn ten huize van de vrouw met vele revolverschoten doorboord aange troffen. De laatste was reeds ^verleden en de eerste stierf in het ziekenhuis. dan ook half vijf, en toen kwamen de wagens met de andere Jutters, die juist met lossen klaar waren en nu ook het museum kwamen bezichtigen. Allen tevreden. We hoorden van hen, dat de organi satie van de werkzaamheden tiptop was geregeld en dat ook voor al wat ver der nodig was, gezorgd was. We had den trouwens uit hetgeen burgemees ter Jans ons gezegd had, voldoende be grepen, dat het onze mensen aan niets zou ontbreken en dat zij bij een heel gastvrije, gemoedelijke en vriendelijke bevolking waren aangeland. Het werd langzamerhand tijd om de 250 kilometer lange terugweg te aan vaarden; de schemering begon al te vallen. Er was weer voor een heer lijke broodmaaltijd bij Thijssen ge zorgd, zodat we behoorlijk gesterkt 't land van Cuijk, waar we zo gul en wel willend waren ontvangen, weer kon den verlaten. Het was al aardedonker, toen onze wagen door het pontje naar het Limburgse werd overgezet. Zes uur geleden stonden, we op ditzelfde pontje; wat hadden we in die korte spanne tijds veel gezien! In die wei nige uren waren de reeds tussen Den Helder en Vierlingsbeek gelegde ban den nauwer aangehaald. De weg terug..., Snel schoof onze wagen door het donkere zuiden, met zijn ondanks 't oorlogsgeweld keurige wegen. Hier en daar herinnerde een wegomlegging aan ernstige beschadigingen. Kwartier na kwartier verstreek. Kilometerslange lanen werden door de ronkende vijf en tachtig paarden van de Ford genomen. Twee, soms drie rijen dik schaarden de bomen langs de weg zich in het fel le licht der koplampen. Tegenligger na tegenligger flitste voorbij. Dorpen en steden lieten we achter ons, maar telkens moesten we denken aan die kleine plaatsjes in het Brabantse land. waarvoor Den Helder zich is gaan in teresseren. Een belangstelling, die ze ker wederkerig is. Het zal misschien niet heel lang duren, of wij kunnen in Den Helder een Vierlingsbeker expedi tie verwachten met iets heel bijzon ders. Maar laten we nog niet op de plannen vooruitlopen. WISSELEND BEWOLKT Meest matige wind tussen West en Zuid. Wisselend bewolkt met hier en daar tijdelijk enige regen. Weinig verandering in temperatuur.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1946 | | pagina 1