De wereld schreeuwt om voedsel
Het glas is aangekomen!
Een vreemde stilte hangt boven de
noodgebieden
Aan de vooravond van
ontmoeting
de grote
STADSNIEUWS
DE NOORDHOLLANDSCHE COURANT
DAGBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIER1NGEN EN ANNA PAULOWNA
Duizelingwekkend spel van
cijiers
Regering nam nog geen
beslissing
Nog 674 krijgsgevangenen
in ons land
Er is nog wat over
Ultimatum inzake het
radiobestel
Motie van de C.P.N.
De Belgische „Max Blokzijl"
gearresteerd
Wij luisteren morgeri naar
Oranjeteam in Engeland
VOEDSEL 1 THE STRUGGLE FOR LIFE
Gulle ontvangst te Vierlingsbeek
500 kilometer door
Nederland heen
Voldoend ft kunstzijde kleding in 1947
Van nabij en verre
Weerbericht
BUREAU:
Koningstraat 7f-M
Den Helder
Telefoon 2345
Giro 449041
Dir.: J. Bijlsma
WOENSDAG 27 NOVEMBER 1946
Voortzetting van de
7»e JAARGANG So 9433
HELDERSCHE COURANT
TARIEVEN:
Advertentie*: 14 cent per
millimeter. Familieberichten
1T cent per m.m. Kleine ad
vertenties („Juttertjes") tot
15 woorden 75 cent, elk woord
meer I cent
Abonnementen: per kwartaal
f E—per port f 1.08
H' ofdredactear: M. H. E. Uyldert, Rsyonredaetenren C. A. Dekkers ©o W. Kok.
De wederopbouw gaat traag
(van onzen specialen verslaggever).
Het is een duizelingwekkend spel van cijfers, dat in geteisterd gebied wordt
gespeeld. Een noodschool van karton 12000, zes noodwoningen voor 38000,
twee barakken 42000. een noodstal van geperst stroo 2500 k f 3000. En de aan
vragen lopen maar door en het geld Als men elf en een half milliard ouder
wetse Nederlandse harde guldens neertelt, dan heeft men de totale vergoeding van
de oorlogsschade, die over ons land als een dnistere wolk hangt. Het zal heel
moeilijk zijn dit alles te vergoeden, zo niet onmogelijk. Maar de nienwe huizen
moeten worden betaald. De bouwkosten zijn echter zeer gestegen. Een hals, dat
men vroeger bouwde, kostte zo om en nabij de 4000. Dat is gestegen tot 10,000.
Een hnis, waar men vroeger in woonde, kostte bijvoorbeeld 2,50 aan hnur, na
moeten de mensen, die in de noodwoningen leven, vaak 'n hunr van 3,40, zelfs
van 5,betalen.
De reactie hierop van de getroffenen
!s begrijpelijkerwijze slecht, maar ook
Den Haag vond deze bedragen te hoog
en zeide, dat de huren hoogstens 2,50
mochten zijn. De basis vap de ver
goeding door het Rijk is voer herbouw
de taxatiewaarde van het verwoese pand
per 9 Mei 1940, voor herstel het bedrag,
dat er 9 Mei 1940 voor nodig zou zijn
geweest. Deze vergoedingen worden niet
direct uitbetaald, maar ingeschreven in
het Grootboek voor de Wederopbouw,
welke bijdrage een rente van 4 procent
geeft en eerst aan den getroffene ter
hand wordt gesteld, als deze met her
bouw of herstel laat beginnen.
Z(j leven maar
Voor het Rijk is het moeilijk dit alles
In goede banen te leiden, voor de ge
troffenen is het soms bitter te ervaren",
dat men méér huur betaalt in een nood
woning dan voorheen in een normaal
huis. En velen leven maar en weten
helemaal van niets. Zij leven maar. In
Breskens, dat geen enkel onbeschadigd
huis meer had, in Oostburg, waar meër
dan 45 ptocent was vernield, meer dan
25 procent zwaar beschadigd en onge
veer 25 procent licht beschadigd, in
Sluis, waar nog tien procent overeind
stond, in Schoondijke en Aardenburg,
waar dit respectievelijk zes en drie
procent was.
Mensen in bunkers, nu nog....
En hoewel de vuurtoren van West-
kapelle zijn licht weer over land en zee
uitstraalt, de mensen voor bijna hon
derd procent tevreden zijn, hangt er
een doodse stilte over het dorpje, een
stilte, die andejrs is dart vroeger toen
men ook alleen het ruisen der zee
hoorde. Tweehonderd Westkapellers
zijn niet meer en boven op de dijk
staan nog bunkers, waarvan er één een
oorlogsmuseum zal worden met de
tanks eromheen, die nu nog in de nauwe
straatjes staan.
In acht en veertig bunkers leven nog
mensen, een paar honderd zjjn nog ge
ëvacueerd. In de stilte werkt men aan
de straten, die voor het grootste ge
deelte waren vernield, werkt men aan
de noodwoningen en weet men, dat er
voor het volgende jaar 120 huizen weer
z(jn toegewezen. Men is wel tevreden In
Westkapelle en elders, in Gelderland en
Noord-Limburg ook wel, alleen hangt er
soms zo'n vreemde stilte, waar dan het
geluid van ritselende formulieren en
krakende ambtelijke machines bovenuit
klinkt
NEDERLANDSE SCHILDWACHTEN
VERVANGEN BRITSE.
De Britse militaire schildwachten voor
het hoofdkwartier der geallieerde strijd
krachten in Nederlands-Indië zullen op
29 dezer officieel door Nederlandse
schildwachten worden vervangen. Ver
moedelijk zal daarbij een kleine plech
tigheid plaats hebben.
Als gevolg van de mijnstaking ver
wacht men, dat de staalproductle in de
V S ln de komende week zal teruglopen
tot 10 pet van de capaciteit.
Engeland zal 955.000 paar schoe
nen naar de Britache zöne van Duits
land sturen.
Naar aanleiding van het Daily Tele-
graph-artikel als zou het Nederlandse
kabinet de ontwerp-overeenkomst van
Cheribon hebben afgewezen, heeft de
Minister van Overzeeschev Gebiedsde
len aan het ANP het volgende ver
klaard: „Op Zaterdag jl. heeft het ka
binet, in verband met de komst van de
commissie-generaal, de ontwerp-over
eenkomst, zoals deze te Linggadjati Is
opgesteld, besproken. Daar de commis
sie-generaal is teruggekeerd om verde
re inlichtingen te verstrekken, is het
voor de hand liggend, dat het kabinet
tot dusverre nog geen enkele beslissing
heeft genomen."
In Nederland bevinden zich nog 674
Duitse krijgsgevangenen, die werkzaam
zijn ten behoeve van de Kon. Marine
Zij worden gebruikt bij het onschadelijk
maken van mijnen langs de kust en bij
het vernietigen van achtergebleven
Duitse munitie, alsmede voor het de
monteren en vervoeren van Duitse kust-
artillerie. Het laat zich aanzien dat het
aantal Duitse krijgsgevangenen door de
voortgang der werkzaamheden in 1947
geleidelijk zal kunnen worden vermin
derd.
Van een aantal instellingen, waar
mee we tijdens de bezetting zijn ver
blijd, is nog wat geld overgebleven.
Hieronder volgen enige bedragen:
NSDAP 5 millioeri Winterhulp 2
millioen, NVD 2,8 mlllioen, Kultuur
kamer 2,5 ton, Vereniging van Zie
kenfondsartsen 9 ton, Apothekerska
mer ruim 2 on, Rijksstichting Ne
derland RM 43 millioen, f 2 millioen
aan Nederlandse effecten en enige
tonnen aan huizenbezit, Kath Ned
Boeren- en Tuiridersbond 6 ton.
De Landstand had echter een tekort
van een millioen! De Artsenkamer
leverde een nadelig saldo van f 50.000
op.
ÖE NOODLANDING VAN HET AMERIKAANSE DAKOTA-VLIEGTUIG IN
ZWITSERSE ALPEN. De inzittenden van het vliegtuig werden gered. Reddings
ploegen en berggidsen op weg naar de plaats, waar het toestel neerkwam.
ANP. P.
De regeringsvoorlichtingsdienst deelt
mede:
De ministerraad heeft in zfln Maan
dag gehouden bijeenkomst de kwes
tie van de wijziging van het tjjdeljjk
radiobestel behandeld.
De ministerraad besloot om de bQ
dit vraagstuk onmiddellijk betrokke
nen gedurende twee weken de gele
genheid te geven ln onderling over
leg een regeling aan de regering voor
te leggen.
Wanneer na afloop van deze ter
mijn zou blijken, dat dit overleg
geen resultaat heeft opgeleverd, dan
zal de regering zelf een voorlopige
regeling vaststellen met als uitgangs
punt een door den minister van O
K en W voorbereid ontwerp.
ONDERWIJZERS NIET IN DIENST?
B(j de algemene beschouwingen over
de begroting van oorlog heeft de heer
Schoonenberg (C.P.N.) ten motie inge
diend, waarin de vrijstelling van mili
tairen dienst voor alle onderwijskrach
ten wordt gevraagd.
De PRA Amsterdam is er gisteren
in geslaagd in het perceel Waalstr.
57 te Amsterdam te arresteren J L
A Peremans, bijgenaamd de Bel
gische Blokzijl, als verdacht van
politieke activiteit in Nederland tij
dens de bezetting.
Peremans, die te Jette in België
geboren is, werd tot Nederlander
genaturaliseerd. Hij is reeds twee
maal ter dood veroordeeld, éénmaal
na de vorige oorlog en éénmaal n
1945, terwijl hem tevens een boete
opgelegd werd van vijf millioen
francs. Men houdt rekening met de
mogelijkheid, dat de Belgische rege
ring zijn uitlevering zal vragen we
gens gepleegde oorlogsmisdaden.
HILVERSUM t geeft nieuwsber om 7.
S, 1, 8 en 11 uur. AVRO: f,15 Órpl; 9.15
Morgenwijding; 9,30 Arbeidsvitaminen;
10.50 Kleutertje luister; 11,45 Familieber
uit Indonesië; 12,35 Pierre Palla; 13.15
Reno va-Septet; 14,20 Recital door Ans
Stroink: 15 Voor zieken' en gezonden;
17.30 The Skymasters; 10,30 Ned Strijd
krachten; 20,15 Aansluiting met Con
certgebouw; 21,15 Hoorspel; 22 15 The
Romancers olv Gerard van Krevelen
23,15 Koorzang van Don-Kozakken.
HILVERSUM H geeft nieuwsberichten
om; 7, 8. 1, 7,-8 en 10 uur. KRO- 7 45 16e
eeuwse orgelcomposities; 8,15 Pluk de dag
9 Vrouwenspiegel; 9,50 Uit onze muziek-
kalender; NCRV: 10,15 Morgendienst;
KRO: 11 uur De Zonnebloem; 12.30 Lunch-
co'ncert; 14 NCRV Metropole-orkest: 15
Do ra Schrama-zangrecital: 16 Bijbellezing
17,50 Het Rijk over zee; 19,15 Stichting
Studentenfilm; 20,05 Studto-stertocht aan
de Amstel en aan 't IJ; 22,30 Werken van
J S Bach; 23,25 Avondconcert.
LONDEN, 26 Nov. (Van een specia
len ANP-sportverslaggever). De
Nederlandse voetballers, die héden de
strijd tegen het Engelse team zullen
aanbinden, brachten Maandag een rus
tige avond door in hun hotel. Gister
morgen trokken zij er op uit voor een
lichte training. He terrein in de om
geving van het hotel bleek niet in or
de te zijn, waarom in plaats van een
training een wandeling gemaakt werd.
's Middags gingen zij naar Hudders-
field om er het terrein in ogenschouw
te nemen. Voor 's avonds stond een
bioseoopje op het programma.
Het Londense avondblad „The
Star" deelt onder een grote kop
„Dutch would rather have waited"
mee,- dat, alhoewel de Nederlanders
het waarderen, dat zij de eersten
zijn, om Engeland in een volledige
internationale wedstrijd sin de 1939
te ontmoeten, zij er toch de voor
keur ®an gegeven zouden hebben te
wachten tot over twee jaar.
Karei Lotsy vertelde aan het blad,
dat het Nederlandse voetbal tijdens de
bezetting zeer geleden heeft. Herinnerd
wordt aan de wedstrijd tegen een
Boar-elftal, verleden jaar in Rotterdam
waaraan door een viertal Engelse in
ternationals deelgenomen werd en in
welke wedstrijd de Nederlanders tot
aan de laatste 20 minuten het beste
deel van het spel hadden. Toen brak
hun kracht en werden door. de Engel
sen vier doelpunten gescoord.
Het blad merkt op dat de gemidd-.-
de leeftijd der spelers 29 is. hetgeen
er op wijst, dat de belovende jonge
spelers door de oorlog werden terug
gehouden. Het noemde de beide vete
ranen Pauwe en Smitde beste krach
ten. „Niet gerangschikt onder de 10
sterkste Europesche ploegen, zo be
sluit het blad, verwacht Nederland *n
zware nederlaag tegen Engeland doch
zulks zal de speler» niet weerhouden
om een harden strijd te leveren".
D« wereldbevolking
sinds '39 met 7
Het jaar 1946 is wei het jaar van conferenties, Grote Vier, Parijs, Lake Succes, Veiligheidsraad, terwijl de tijd
tussen de conferenties nog gevuld wordt met vergaderingen van diverse commissies en sub-commlseies.
Onder deze langzamerhand ontelbare vergaderirigen lopen de voedselconferenties gevaar ln het niet te verzinken, ter
wijl deze toch zeer belangrijk zijn.
Nog onlangs werd in Washington een vergadering gehouden door de voorbereidende Commissie van de Landbouw-
en Voedsel-Organisatie, welke op de conferentie der F.A.O. te Kopenhagen werd opgericht. Deze Commissie is be
last met het ontwerpen van plannen voor betere voedirg over de gehele wereld en het stabiliseren der inter
nationale voedselprijzen.
Dat zulks niet overbodig is, bewijst de kaart „Voedsel: The Struggle fpr life".
Amerika geeft nog de gunstigste berichten over zijn voedselproductie. Het Amerikaanse Departement van Land
bouw waarschuwt echter, dat een zorgvuldig gebruik van de voedselvoorraden nodig zal zijn om in de lente van 1947
een nieuwe voedselcrisis te voorkomen! Voedsel is een inhaerent bestanddeel van onze samenleving.
Zelfs de Grote Vier zouden niet kunnen vergaderen, wanneer het resultaat van de Grote Vier: Zaaien, Ploegen,
Maaien, Oogsten, hun niet in eerbare vorm voortgezet wordt.
De nacht was donker en kil» en Den Helder was nog: in Hiepe rust
verzonken, toen Maandagmorgen om vjjf uur de reizigers naar Vjer-
lingsbeek de vrachtwagens bemandden t die op het Koningsplein gereed
stonden. Een kwartier later zette de file zich in beweging, op naar Bra
bant, door vijf provincies heen!
Het werd een voorspoedige tocht,
waarover heel wat te vertellen zou
zfjn. De stemming onder de Jutters
was pulk en het enthousiasme om daar
ver in Brabant aan het werk te gaan
nam nog toe naarmate de afstand klei
ner werd. Onderweg, in Renswoude,
tussen Amersfoort en Ede, werd een
half uurtje gepauzeerd' om koffie te
drinken, en toen werd in één ruk het
laatste traject afgelegd.
Over de grote rivieren.
Door Arnhem, Nijmegen en langs
de Maas, in een hoog tempo; het
was niet moeilijk te ontdekken, dat
we door een gebied reden, dat
ernstig van het oorlogsgeweld had
geleden. Eindelijk, om precies 12
uur, zette het motorpontje bij Ber
gen ons over de Maas, en toen
waren we op Vierlingsbeekse bo
dem.
.Was aan de Oostkant van de Maas
reeds te zien, oat de glaspositie in het
Zuiden niet bijzonder rooskleurig waa,
nauwelijks in Vierlingsbeek aangeko
men bleek wel, dat de linker Maasoe
ver er wat dat betreft nog veel slech
ter aan toe was. Kent U 't beeld van
dichtgespijkerde ramen, met misschien
een klein stukje glas er in. of desnoods
hobbelig cellofaanpapier? Kent u de
noodwoningen, die daar zijn neergezet?
Voor het oog niet onaardig met hun
witte muren, maar om in te wonen
toch \mrre van ideaal! Men moet Vier
lingsbeek zien, om te kunnen begrij
pen onder welke omstandigheden daar
soms geleefd wordt.
Ter plaatse.
Burgemeester A. Jans ontving de ex
peditie voor het ook al beschadigde
gemeentehuls en het werd een bij
zonder hartelijke ontvangst. Zonder
veel plichtplegingen en overdadig offi
cieel vertoon, maar oprecht gemeend.
„Laten we nu maar niet lang praten
en de héren eerst wat laten eten!"
stelde de burgemeester voor; het was
niet te verwonderen, dat na een trip
van zeven uur de boterhammen wa
ren in Renswoude al opgegeten een
warme hap welkom was!
In het café van Thijssen zat even
„Katoen en wol voor kleding zal in het komende jaar nog niet aan de
vraag beantwoorden. De positie van kunstzijden kleding zal eind 1947 echter
gunstiger zijn aldus de heer P. Fentener van Vlissingen directeur van
de NV van Vlissingens katoenfabrieken te Helmond. „Dit betekent, dat
kunstzijden damesstoffen, voering, tricotage en lingerie naar alle waar-
schijnlijkheid in zodanige hoeveelheden verkrijgbaar zullen zijn, dat men
voor het allergrootste deel in zijn behoeften op dit gebied zal kunnen
voorzien. Helaas betekent het nog niet, dat het kledingprobleem in het
binnenland hiermee zal zijn opgelost Immers katoenen en wollen stoffen
kunnen door onze industrie nog niet in voldoende mate worden, afgele
verd.
De vervaardiging van wollen stoffen hangt eveneens ten nauwste samen
met het tekort aan spin-capaciteit in Nederland. Ten behoeve van de de-
viezenpositie van ons land is het bovendien noodzakelijk, dat een gedeel
te der wol-fabrikaten, als stoffen en dekens, wordt geëxporteerd.
Zeer grote moeilijkheden ondervindt men ook door gebrek aan chemi
caliën en kleurstoffen, temeer nu de Duitse I G Farben vrijwel geheel is
uitgevallen.
later het hele gezelschap aan een maal
tijd, die veel meer was dan alleen
maar een warme hap. Het "was een
kostelijk maal en we konden ons voor
stellen, dat vooral het opdienen er van
wat hoofdbrekens kostte!
Natuurlijk werd aan tafel ge
speecht. Eerst door den heer
Luijckx, die op de hem eigen kern
achtige wijze in hartelijke bewoor
dingen het Helderse glas en de
werkkracht der Helderse schilders
aan den burgemeester aanbood.
Burgemeester Jans antwoordde niet
minder hartelijk. De door de Hel
derse bevolkirig gestelde daad van
naastenliefde, om de Vierlings
bekers in hun grote moeilijkheden
te komen helpen, wekte gevoelens
van dankbaarheid, die niet in woor
den onder te brengen waren. Spr.
hoopte, dat de band, die nu in deze
paar uur reeds was gelegd, zou
blijven bestaan. Hij was er zeker
van, dat Vierlingsbeek tot in leng
te van jaren zich deze spontane
daad van hulpverlening zou blij
ven herinneren.
Rondrit door de gemeente.
Nadat buiten voor het gemeentehuis
een paar foto's waren gemaakt moes
ten de wagens worden uitgeladen. In
middels maakte de pers met burge
meester Jans een rondrit door de uit
gestrekte gemeente. Hier en daar werd
de auto gestopt, om onze aandacht te
vestigen op de ln het land verspreid
liggende brokstukken van Duitse en
geallieerde tanks, of op een eenzaam
soldatengraf in een wegberm, of om
ergens in een boerenbehuizing een
kijkje te nemen.
Zo kwamen wij ook bij de familie
Peters, die daar „woonde" in de resten
van hun boerderij. Het gedeelte van de
stal, dat door bommen, granaten en ge
weervuur gêspaard bleef, was door
noodmuurtjes ln drieën gedeeld. Een
klein slaaphokje, waar precies ruimte
was voor twee bedden: een raampje
ter grootte van een schilderijtje liet
een streep daglicht door. Daarnaast
een popperig woonkamertje, erg be
scheiden gemeubileerd, ook al met wei
nig licht. En daarnaast het stalletje,
waarin twee prachtig uitziende
koeien en een schaap. Op het erf een
toom sneeuwwitte leghorns; die zijn er
veel in Vierlingsbeek, waar vóór de
oorlog meer kippen werden gehouden
dan in Bameveld!
Overlopn
Verder ging onze tocht naar het'
oorlogsmuseum te Overloon. Wij
schreven reeds eerder, dat Over
loon het meest getroffen was. In
derdaad stond geen huis meer
overeind en zagen wij uitsluitend
noodwoningen, "karakterloze dingen,
die evenmin in het landschap
thuis horen als de tanks en het an
dere oorlogstuig daar in het open
luchtmuseum.
Het bezoek aan het museum in
Overloon, waar niet alleen in het bos
rijke terrein allerlei typen tanks en
geschut verspreid staan, maar waar
ook in een eenvoudig maar stijlvol ge
bouwtje een bijzonder uitgebreide ver
zameling van allerhande oorlogsherin
neringen geëxposeerd ls, loonde wel
zeer de moeite. Ongemerkt werd het
Maandag, kort voor' middernacht,
is er een bom in het Britsche alge
mene hoofdkwartier te Cairo gewor
pen. Er werd weinig schade aaange-
riiht
Von Papen heeft thans zijn In
trek genomen in het Gemeente-Zieken
huis van Neurenberg, daar hij geen
permanene verblijfplaats heeft kunnen
vinden.
Het Amerikaanse militaire bestuur
in Duitsland deelt mede, dat de uit
reiking van extra maaltijden aan onge
veer 245.000 ondervoede Duitse kinde
ren zal worden stopgezet, indien er
niet onmiddellijk meer voedselschen-
kingen uit het buitenland komen.
Een Britsch officier en een jonge
vrouw zijn ten huize van de vrouw met
vele revolverschoten doorboord aange
troffen. De laatste was reeds ^verleden
en de eerste stierf in het ziekenhuis.
dan ook half vijf, en toen kwamen de
wagens met de andere Jutters, die juist
met lossen klaar waren en nu ook het
museum kwamen bezichtigen.
Allen tevreden.
We hoorden van hen, dat de organi
satie van de werkzaamheden tiptop was
geregeld en dat ook voor al wat ver
der nodig was, gezorgd was. We had
den trouwens uit hetgeen burgemees
ter Jans ons gezegd had, voldoende be
grepen, dat het onze mensen aan niets
zou ontbreken en dat zij bij een heel
gastvrije, gemoedelijke en vriendelijke
bevolking waren aangeland.
Het werd langzamerhand tijd om de
250 kilometer lange terugweg te aan
vaarden; de schemering begon al te
vallen. Er was weer voor een heer
lijke broodmaaltijd bij Thijssen ge
zorgd, zodat we behoorlijk gesterkt 't
land van Cuijk, waar we zo gul en wel
willend waren ontvangen, weer kon
den verlaten. Het was al aardedonker,
toen onze wagen door het pontje naar
het Limburgse werd overgezet. Zes
uur geleden stonden, we op ditzelfde
pontje; wat hadden we in die korte
spanne tijds veel gezien! In die wei
nige uren waren de reeds tussen Den
Helder en Vierlingsbeek gelegde ban
den nauwer aangehaald.
De weg terug...,
Snel schoof onze wagen door het
donkere zuiden, met zijn ondanks 't
oorlogsgeweld keurige wegen. Hier
en daar herinnerde een wegomlegging
aan ernstige beschadigingen. Kwartier
na kwartier verstreek. Kilometerslange
lanen werden door de ronkende vijf en
tachtig paarden van de Ford genomen.
Twee, soms drie rijen dik schaarden
de bomen langs de weg zich in het fel
le licht der koplampen. Tegenligger
na tegenligger flitste voorbij. Dorpen
en steden lieten we achter ons, maar
telkens moesten we denken aan die
kleine plaatsjes in het Brabantse land.
waarvoor Den Helder zich is gaan in
teresseren. Een belangstelling, die ze
ker wederkerig is. Het zal misschien
niet heel lang duren, of wij kunnen in
Den Helder een Vierlingsbeker expedi
tie verwachten met iets heel bijzon
ders. Maar laten we nog niet op de
plannen vooruitlopen.
WISSELEND BEWOLKT
Meest matige wind tussen West en
Zuid. Wisselend bewolkt met hier en
daar tijdelijk enige regen. Weinig
verandering in temperatuur.