Amsterdamse Koepelkerk middelpunt van verzet r Zestigduizend mensen zagen super-voetbal Beel en Jonkman te Batavia Brazilië biedt ons perspectief DE NOORDHOLLANDSCHE COURANT DAGBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA Radiodienst eiste een-en-vijitig mensenlevens PRINS BERNHARD ONTHULT PLAQUETTE Minister Neher naar de Wieringermeer Hors d'Oeuvre Proef-plasticfabriek te Krommenie. Teleurstelling voor 500 padvinders. Van nabij en verre Ontduiking van de radiogulden. VJ Drie kinderen door tankmiin gedood. Prijzen Staatsloterij. Radar en.cognac! Verklaring van Ramadier Explosie te Caïro 'Uhec&edcfd Twee doelpunten van Wilkes ,De Rest" won met 2-1 -mm De Pasoendanbeweging DONDERDAG MET 1947. Voortzetting van He 70e JAARGANG No. 9565 HELDERSCHE COURANT TAAIKVDf Adrartcntlac: 14 cent per millimeter. Familieberichten 17 cent per ra.m. Kleine vertentiee (..Juttertjee") Tot li woorden 7» cent, elk woord meer cent Abonnementen: per kwtrtaa f per poet I S M ofirodaeiear: M. H. B. Cyldert. Rsyonredaetenren C. A Dekker* es W. Kok. Een groot, opvallend gebouw in het hartje van Amsterdam was geduren de twee der benauwdste jaren van de vijandelijke bezetting een middelpunt van heldhaftig verset: de Koepelkerk aan het Leidsbosje. Van hieruit ook onderhield het algemeen hoofdkwar tier van O.D., in de tjjd dat ons land was verdeeld in een geallieerde en Duitse zóne, geregeld telefonisch con tact met Prins Bernhard. Gisterochtend onthulde de Prins in deze zelfde kerk een plaquette, waar in gegrift de woorden: ,.De koster H. F. Westerveld huisvestte hier met voortdu rend levensgevaar voor zich en zijn ge- Bin van 25-3-1943 tot 5-5-1945 het alge mene hoofdkwartier van de O.D." Vele autoriteiten waren bij de plech tigheid tegenwoordig. Ruim vijf hon derd mannen en vrouwen, die geduren de de oorlog persoonlijk diensten aan het algemeen hoofdkwartier van de O.D. hebben bewezen, namen de overi ge plaatsen van de Koepelkerk in. In een overzicht van de werkzaam- heden van de O.D.. zeide de chef staf v.m. O.D.. kolonel jhr. P. J. Six o.m.: „De radiodienst binnenland, welke na September 1944 zo'n grote rol zou spelen voor de verbinding met het Zuiden, werd met binnenlandse mid delen steeds verder geperfectionneerd Door deze dienst zijn, helaas met op offering van 51 mensenlevens, meer dan 696.800 letters overgeseind of wel een boek in romanvorm van vijfhon derd pagina's". Om aan de risico's, die aan dit be drijf waren verbonden enigszins tege moet te komen, was de kosterij in een ware vesting herschapen. „De koster Westerveld heeft ondanks dit alles nooit versaagd", aldus kolonel Six, ook niet nadat ds. Ferwerda en koster van der Baan van de Keizersgrachtkerk zonder Vrijdag 9 Mei zal de minister van Wederopbouw en Volkshuisvesting.de heer L. Neher, een bezoek brengen aan de Wieringermeerpolder. Op de ze reis zullen de secretaris-generaal, fr- H. W. Mouton, de directeur-gene raal van de Volkshuisvesting, Dr. Ir. Z. IJ. v. d. Meer en enkele hoofd ambtenaren van zijn ministerie hem vergezellen. Des morgens zal eerst een bezoek worden gebracht aan Zaan dam. waar onder leiding van den burgemeester dier gemeente deBruin- zeelfabrieken zullen worden bezichtigd Des middags zal een bespreking plaats hebben met de commissie Wederop bouw Wieringermeer, waarna een in spectietocht door de polder zal wor den gemaakt. CLAXON-SERENADE Ik heb al eens betoogd dat la waai, hoe hinderlijk het ook mag zijn, zekere voordelen heeft. Als opwekkende stimulans In de roes van verkeer en bedrijf. Maar dat is dan het lawaai dat tot het normale bedrijf behoort het verkeer is ook een bedrijf het lawaai dat er uit voortvloeit als iets noodzakelijks. Er is echter ook nog het over bodige lawaai, en zij die zich daaraan bezondigen verdienen ge slingerd te worden - geruisloos, maar met kracht en onverbidde lijk op de bon des magistraats Als de koelen loeien, terwijl ei veemarkt Is, verneem ik een lawaai dat mij aangenaam aan doet. Ten eerste is het niet on welluidend; ten tweede getuigt het van Hollands welvarendheid, want de koe is daarvan het sym bool en haar geloei bazuint het uit; ten derde bewijst 't mij dat nog niet al onze koeien over de grens gesmokkeld zijn. Als er op een kantoor deuren worden dichtgesmakt getuigt dit wel niet van welgemanierdheid wie vraagt daar tegenwoordig naar? maar dan toch van haast, en haast behoort tot het tempo van onze tijd. Dit en nog veel meer kan ik aanvaarden als een nood zakelijk kwaad, dat ook zijn goede zijde heeft Maar wanneer dit kwaad niet uit noodzaak voortvloeit, alleen uit gemakzuchtigheid, behoort het te worden gestraft. Zo de toeter- serenade der verloofden of ver liefden, die met de auto voor komen en hunne charmante aan gebedenen waarschuwen met claxon-geschal. Wee deze jongelui, jong maai lui, die te lui zijn om uit hun wagen te stappen en door op het knopje van de bel te drukken van hun aanwezigheid kond te doen: die rustig achter het stuur u-iel op hun sigaret blijven sab belen en de geliefde tot spoed manen met een schor, maar door dringend claxon-geloei tot zij stralend en feestelijk getooid uit de voordeur te voorschijn komt Ik wens hun iedere avond eer barst in hun verloving toe, ol tenminste een gebarsten band. KREEFT vorm van proces op straat werden neer geschoten. Het is daarom, dat ik ge meend heb de naam Westerveld aan de vergetelheid te moeten ontrukken door hem te plaatsen op de gedenk plaat, als symbool voor al degenen, die zich met inzet van hun gehele persoon op de bres hebben gesteld voor het be houd van e envrij. onafhankelijk Neder land". Ds. W. van Limburgh nam namens de kerkmeesteren de plaquette in ont vangst. De Nederlandse minister-president, dr. Beel en de minister van overzeese gebiedsdelen, mr. Jonkman, vergezeld door dr. Hirschfeld en de heer Albar- da, zijn gisterochtend 10.45 uur (pl. tijd) op het vliegveld Kemajoran bij Batavia geland. De ministers werden verwelkomd door dr. van Mook, dr. Idenburg. luit.- gen. Spoor, schout-bij-nacht Pinke en de consuls-generaal. Van republikeinse zijde waren ter begroeting aanwezig de minister van binnenl. zaken. mr. Mohammed Roem, de minister van voorlichting. Moham med Natsir en een verbindingsofficier van de TRI. Het vliegtuig, waarmee de Nederland se ministers arriveerden, werd door zes jagers van de Nederlandse luchtmacht begeleid. Sinds korte tijd is aan de linoleum- fabriek te Krommenie 'n proeffabriek voor plastic toegevoegd. Men heeft deze fabriek ingericht, opdat men klaar zal zijn. indien de deugdelijkheid van plastic bewezen is en de aan voer van grondstoffen regelmatiger zal geschieden. Verwacht wordt, dat deze nieuwe tak van industrie zich los van de linoleum-fabriek zal ontwikke len. De regering heeft aan de Nationale Padvindersraad een mededeling ge daan die voor honderden verkenners een grote teleurstelling inhoudt. Zoals velen weten, zouden ruim duizend Ne derlandse verkenners aan de jambo ree, die in Augustus in Frankrijk ge houden wordt, deelnemen. Daartoe was door de Franse Jamboree-leiding toestemming gegeven. De kosten zou den ongeveer f 150 per persoon bedra gen. Hiervoor moesten echter de no dige deviezen beschikbaar worden ge steld. In verband met de bezuiniging, die voorgenomen is, heeft de regering zich genoodzaakt gezien het aantal van ruim duizend terug te brengen tot 650. Ca. 500 jonge mannen, die zich reeds helemaal ingesteld hadden op de reis naar Frankrijk en van wie velen ijve rig gespaard hadden en soms. extra werkjes hadden verricht om de nodige som bijeen te brengen, zullen nu van een bezoek aan de jamboree moeten afzien. Tijdens de voetbalwedstrijd Honga rijeOostenrijk is een te zwaar bela den tribune ingestort, waardoor 300 mensen gewond werden Rusland heeft voor de wederopbouw een twee de binnenlandse staatslening uitge schreven, groot 20 milliard roebel. Dinsdag kwam ter hoogte van het dorp Varik een hert de rivier de Waal afzwemmen. Het dier werd door de veerman in zyn motorboot getrokken. De burgemeester stelt een onderzoek in naar de herkomst. In de Ko mende maanden zullen 2000 Noorse militairen, bezettingstroepen uit Duits land, een 8 daagse vacantie in Neder land komen doorbrengen. Volgens de „New York Herald Tribune" over wegen de Amerikaanse bankiers een obligatielening van de Nederlandse regering aan de markt te brengen. Er zou sprake zijn van een obligatielening van 20 millioen dollar op betrekkelijk korte termijn. De Ned. Ver. v. Huisvrouwen, die Dinsdag haar jaar vergadering hield, telt thans 101. afde lingen met 22565 leden. De Fran se regering zal onderhandelingen aan knopen over de aankoop van 400.000 ton tarwe in Argentinië. In de Franse zóne van Duitsland is het vet- ransoen van tweehonderd op driehon derdtwintig gram per maand gebracht. Het Amerikaanse militaire be stuur in Duitsland heeft geweigerd de Duitse Socialistische Eenheidspartij in Beieren te erkennen. Tussen Ne derland en België is een accoord ge sloten op grond waarvan België 40 millioen holle bakstenen en belangrij ke hoeveelheden graniettegels en ce ment aan Nederland zal leveren. Nog steeds is een legertje van ruim 100 controleurs op zoek naar „onderduikers", naar radio toestellen. die niet bij de PTT zijn aangegeven. Er komen we ken voor. waarin enige duizen den overtredingen worden ge controleerd. Vele fraudegevallen worden ach terhaald tijdens uitzendingen van bonte programma's. Totaal defecte of afwezige radio's schijnen eigenschappen te bezit ten om juist die program ma's wel te ontvangen. In het dorpje Baak bij Zutfen zijn drie kinderen door een ontploffenrie tankmijn gedood. Blijkens een politieonderzoek is ko men vast te staan, dat de kinderen twee zware tankmijnen in de Peel hadden gevonden, waarvan zij een exemplaar naar de weg sleepten om vervolgens hun onderzoekingen hierop in te stel len en te trachten het tuig te demonte ren, met het bekende noodlottige ge volg. 500ste Staatsloterij, 5e klasse. f 25.000 14052 f IOOO 7266, 13207. 19321, 21912. f 400 5099. 9436, 12002. 14906. f 100 1023, 2033, 3211, 3728, 3747. 4398. 5648. 5892, 7000. 11549. 12577, 14093. 16088. 16192. 16429, 17136. 17311, 19504. 20166. Een Zweeds vissersvaartuig, dat in de Baltische Zee experimenteerde met een radar-installatie voor het peilen van visscholen, heeft een al zeer on verwacht succes geoogst. Toen men namelijk volgens de aanwijzing door het radar-apparaat op een bepaalc.e plek het net had uitgeworpen, bier k dit bij het ophalen een kist te bev - ten vol flessen cognac, en nog - cognac met drie sterren. De kist bleek destijds verloren te zijn door een douanevaartuig, dat bij woelige zee een smokkelschip had aangehouden. Een 9-tal Zuid-Am. journalisten heeft ons land bezocht. Zij hebben medegedeeld, dat zij de volharding, de traditionele deugd van ons volk, hebben bewonderd eh gezien hebben welk een ellende de nazi-bezetting met haar plundering en terreur met zich meegebracht heeft. Zij bewonde ren onze inspanning om de oorlogs wonden te helen en zullen daarover hun lezers in Brazilië en Uruguay in lichten. Zij danken al hun gastheren, in het bijzonder de K. L. M. en het Ned. Z.-Am.-Instituut. Zij hopen bij te dragen tot de ontwikkeling van de relatie tussen Nederland en Latijns Amerika en vertrouwen in de waar devolle bijdrage van ons land tot de consolidering van de vrede hn van normale internationale verhoudingen en toestanden. „Er zijn veel exportmogelijkheden van Nederland naar Brazilië. Vooral machinerieën wil men in Brazilië graag uit Nederland kopen. Er is minder vraag naar consumptie-artike len. Brazilië is aan het industrialise ren en het zijn in de eerste plaats de industrieën, die als afnemers in aan merking komen. Wij hebben over ons bezoek hier reeds verschillende re portages gemaakt voor onze kranten en zullen in Brazilië nog meer over Nederland schrijven". Paul Ramadier. de Franse eerste minister, heeft op de bestuursvergade ring van zijn partij (de Socialistische! verklaard, dat het noodzakelijk is dat de coalitieregering (zonder de com munisten) tot Juli met haar werk voortgaat. Het bestuur van de partij was bijeengekomen om deze kwestie te bespreken. Eerder op de dag heeft Guy Mollet, secr.-gen. van de Socialistische Partij, er bij Ramadier op aangedrongen af te treden „teneinde niet in de voet angels te trappen, die links en rechts van hem zijn gelegd". DR. A. I.OUDON VRAAGT ONT HEFFING UIT ZIJN FUNCTIE. Naar wij vernemen heeft Hr. Ms. am bassadeur te Washington, dr. A. Lou- don, aan den minister van buitenlandse zaken op medisch advies per 1 Juli a.s. ontheffing gevraagd uit zijn tegenwoor dige functie. De Franse doelman Darui plukt, hoog opspringend, de bal uit de lucht. Een moment uit de Dinsdag avond te Rotterdam gespeelde voet balwedstrijd BondselftalRest van Europa. Tijdens een voorstelling in de Ame rikaanse bioscoop te Cairo is een bom ontploft, waardoor tien personen wer den gewond. Gister werd de elfde verjaardag van koning Faroek's troons bestijging gevierd. De bioscoop staat in een druk winkelcentrum van Caïro. AANHOUDEND VRIJ WARM WEER. Weersverwachting. medegedeeld door het K. N. M. I. te de Bilt, geldig tot Donderdagavond: Vrij heldere nacht met op slechts enkele plaatsen nevel of mist- vorming en zwakke wind. Morgen overdag: iets toenemen de wind tussen oost en zuid. Over het algemeen zonnig en vrij warm weer, met in de na middag tijdelijk wat meer be wolking. doch bijna nergens bui envorming. Het Bondselftal, dat in het Feijenoord -stadion een wedstrijd speelde tegen de Rest van Europa. Zestigduizend toeschouwers wa ren gisteravond in het Rotterdams Feijenoord-Stadion getuige van de oefenwedstrijd tussen het Bonds elftal en de continentale ploeg. Door twee doelpunten van Wil kes, die in de continentale voorhoe de speelde en één van Bergman, spelend in het Bondselftal, kwam de continentale ploeg met een kleine 21-zege uit de strijd. Niet alleen, dat Faas Wilkes de beide goals aan de continentale zijde wist te maken, naar hij deed dat i iovendien met een "ussenpoos van en kele minuten. De eerste was een harde kogel, on houdbaar voor den Fransman Darin, en de volgeniK vloog precies op dezelfde plaats tus sen de palen (02). Met deze stand kwam het einde van de eerste helft, waarin Rijvers, Wil kes en Bergman heel goed en nuttig werk leverden. Ook Roozen was ver dienstelijk. Na de rust werden de verdedigin gen omgewisseld en werd Roozen vei vangen door Van Onselen van V.S.V. welke laatste echter, hoewel hard werkend, niet opviel. Het derde en laatste doelpunt kwam uit 'n voor zet van Drager, die door Parola voor de voeten van 'ohian werd ge deponeerd. En zon- oy» aarzelen plaat ste Bergman het »euer in het net. Parola de ster van het veld Het was als geheel een bijzonder ardige wedstrijd om te zien, al vielen de persoonlijke prestaties meer op dan 't teamwerk. Dat was echter niet te Vj|<fPw - verwonderen, want de elftallen ble ven niet in dezelfde samenstelling. Maar het meest heeft men genoten van hetgeen enkele van de beste Europese voetballers lieten zien. Wil kes maakte ook als linksbinnen een uitstekende indruk en zal zeker zijn plaats in het continentale elftal krij gen. Algemene bewondering was er voor het spel van den Italiaansen spil Parola, die een schitterende partij speelde. Ook de Deense keeper Han- sen werkte prima en zeer soliede. De Belgische rechtsbuiten Lemberechts was eveneens in dit milieu een op merkelijke speler. De Zweed Nordahl (midvoor) en ook de Tjech Ludl als halfspeler trokken zeer de aandacht. Maar ook van onze elftalspelers is goed werk te vermelden. Rijvers was veel beter dan j.1. Zondag in Antwerpen en Schijvenaar trok algemeen de aan dacht. Wilkes vrijwel zeker van zijn plaats. Men is thans natuurlijk zeer nieuwsgierig naar het definitieve elftal, dat Zaterdag in de grote strijd te Glasgow tegen het Britse elftal zal worden opgesteld. Verwacht mag worden, dat Hansen, de Deense kee per, verkozen zal worden boven Darin (den Fransman). Parola en Ludl in de halflinie lijken ons zeker van hun plaats, evenals Wilkes, Nordahl en Lemberechts in de voorhoede. Men zal echter wat moeten presteren om het elftal van Groot-Brittannië te slaan (indien daar al sprake van kan zijn). Want de keuzecommissie in Engeland heeft het beste opgesteld wat er te vinden was. Een schitterende verde diging, een prachtige middenlinie en een voorhoede met een Engelse rech tervleugel, een Schotse linkervleugel en daartussen Tommy Lawton, die, ondanks enkele verwondingen, opge daan in de Zaterdag gespeelde wed strijd Engeland—Frankrijk, de beste plannen heeft voor de match in Glas gow, waar de ruim honderdduizend plaatsen voor Zaterdag reeds weken van te voren waren uitverkocht. Men kan er zeker van zijn, dat de grote strijd van Zaterdag in aller be langstelling zal staan. Rest van Europa in Schotland aangekomen. In een speciaal vliegtuig arriveer den gistermiddag om 12,45 Ned. tijd de spelers van de rest van Europa met hun leiders. Onder de 16 spelers be vindt zich onze landgenoot Faas Wil kes, terwijl de heer Lotsy de reis meemaakt als lid van de keuze-com missie. Als verzorger fungeert de Oos tenrijker Rappan. Onrust op Java Wat gebeurt er in Indië. meer in het bizonder op Java De eerste geruch ten en berichten over een verzets-be- weging der Soendanezen. die zich niet zouden willen voegen onder 't bewind van de Republiek, waren zo tegenstrij dig, dat men zich hier te lande moei lijk een voorstelling van de werkelijke stand van zaken kon maken. Het is daarom gelukkig, dat onze minister president en de minister van overzese gebiedsdelen thans op Java vertoeven en zich omtrent de toestand persoon lijk kunnen oriënteren. Dat met de overeenkomst welke te Linggadjati gesloten werd niet alle moeilijkheden uit de weg waren ge ruimd is van den beginne duidelijk ge weest. Hetgeen te Linggadjati werd bereikt is 'n „basis-accoord" genoemd. Het is inderdaad niet meer dan een grondslag voor nader overleg, 'n over eenkomst waarop in vrede en vriend schap kan worden voortgebouwd, al is de structuur voor de toekomstige Unie in grote lijnen uitgestippeld en zijn bepaalde beginselen en richtlijnen vastgesteld. De ontwerpers van de overeenkomst hebben zich geen ogen blik ontveinsd dat zich bij het verdere verloop der onderhandelingen, bij de uitwerking van het verdrag, tal van problemen zouden voordoen, proble men van economische en vooral van politieke aard. Immers, de bevolking van de Indische Archipel vormt aller minst. zoals de bevolking van het moe derland. een nationaal geheel. Zij be staat uit een mengsel van nationalitei ten, doe*- zeer uiteenlopende karakter eigenschappen gekenmerkt en door tegenstrijdige verwachtingen en idea len doorkruist, en er zullen middelen moeten worden gevonden om aan deze heterogene wensen en belangen tege moet te komen. Dit zal in de eerste plaats het werk der Nederlanders zijn, een arbeid van verzoenende regeling die niet licht kan worden geteld. Enerzijds zal men rekening moeten houden met de neiging der Republiek om haar machtssfeer over geheel de Archipel uit te breiden en met haar óngeneigdheid om de Grote Oost en de andere onafhankelijke gebiedsdelen als zelfstandig en gelijkgerechtigd bin den het kader der Unie te erkennen: aan den anderen kant met het verzet van een deel der inheemse bevolking om zich te onderwerpen aan het gezag van de bewindvoerders der Republiek. Dit verzet is thans onder de Soenda nezen, welke westelijk Java bav*ik«nt op verontrustende wijze openbaar ge worden. Zij verwerpen nadrukkelijk dit gezag en hebben eich Zondag, op een grote volksvergadering te Ban- doeng, onafhankelijk verklaard. Hier treden dus nationale tegenstellingen aan den dag welke zullen moeten wor den verzoend met voorzichtig diploma tiek beleid, wil men een bloedige bur geroorlog op Java voorkomen, een oorlog welke tot een economische ont wrichting en tot een chaotische toe stand zou leiden, waarvan de omvang niet is te overzien. Het moeizaam ver kregen accoord van Linggadjati is slechts een begin geweest; inderdaad niet meer dan een basis-accoord. Maar men mag vertrouwen hebben in het Nederlands beleid, dat in de loop der eeuwen bewezen heeft een voorzich tig en beproefd beleid te zijn, dat er steeds in is geslaagd grote moeilijk heden te overwinnen, juist wat Indië betreft. De Pasoendan-partij heeft dus de on afhankelijkheid van de Soendanese landen geproclameerd, met Bandoeng als zetel der regering. Zij wenst de fe deratieve staat Pasoendan als deel van de Ver. Staten van Indonesië erkend te zien. een wens waartegen de Repu bliek, welke in deze beweging slechts een poging ziet om in de Republikein se eenheid scheuring te brengen, zich begrijpelijkerwijze verzet. Doch zij zal dit verzet bezwaarlijk kunnen volhou den zonder haar democratische begin selen, die het recht van vrije beschik king over het eigen lot inhouden, te verloochenen. Art. 4 van het basis- accoord verleent nu eenmaal aan de bevolking van ieder gebiedsdeel het recht, om langs democratische weg te kennen te geven hoe zij haar plaats in de Ver. Staten van Indonesië gere geld wenst te zien, buiten het verband met de Republiek. Het is duidelijk dat dit een aange legenheid is tussen de Republiek en de volksgroep der Soendanezen, en een waar de Nederlandse regering buiten blijft. Deze zal zich echter bezwaarlijk van inmenging kunnen onthouden wan neer de partijen onverhoopt de demo cratische beginselen mochten verloo chenen en, gedreven door nationalis tische hartstochten, hun toevlucht mochten nemen tot geweld. Er zal veel diplomatiek beleid nodig zijn om het gevaar voor gewelddadigheid tijdig af te wenden en een ramp te voorko men. Voorlopig mag men echter ver trouwen stellen in dit beleid. U. DE EERSTE PEULTJES Gisteren werden op de centrale vei- 1'ng van Ter ^ar de eerste peultjes aangevoerd en wel door de weduwe J„ Koeleman aldaar.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1947 | | pagina 1