Hei moeilijksie probleem van deze iijd Amerika's marinebegroting 350 millioen dollar Wederopbouw zal jaren en duren Programma Olympische dag Weecéecicht DE NOORDHOLLANDSCHE COURANT DAGBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINCEN EN ANNA PAULOWNA Dr. Ir. J. A. Ringers over: jaren NOG VIJTIEN JAAR VREDE? Philips ontwikkelt hete luchtmotor. „Koud zelfbelang" De eerste Hollandse nieuwe Van nabij en verre Het Rijk vergoedt alle kerkklokken Wereldboycot van Nederlandse scheepvaart? Vogelcholera in Drenthe Gevaarlijk speelgoed Minister Neher voor de microfoon Prijzen Staatsloterij I—Iet werk van herstel ZATERDAG 17 MEI 1917. BUREAU: Konlngatraat 78-S« Den Helder Telefoon ZM5 Giro 449041 Dlr.: J. Bttlsma Voortzetting van de 70E JAARGANG No 9512 HELDERSCHE COURANT TARIEVEN: Advertentie»: 14 cent per millimeter Familieberichten 17 cent per m.m. Kleine ad vertentle» („Juttertlee") tot 11 woorden 71 cent, elk woord meer 1 cent Abonnementen: per kwartet t per port t 155 H< ofdredactenr: M. H. E. üyldert, Rayon redacteuren C. A. Dekken en W. Kok. Onze vooronders hadden geen ge brek aan bouwvakarbeiders, mate rialen en deviezen. Misschien wis ten ze niet eens wat deviezen eigenlijk zijn, maar Dr. Ir. J. A. Ringers, oud-minister van Open bare Werken en Wederopbouw, tegenover wien ik in zijn gezellige studeerkamer in de mooie patri ciërswoning op de Koninginne gracht in Den Haag zit, weet het maar ai te goed en hij weet ook, dat we er met ons woningprobleem veel beter voor zouden staan, ais we ze voldoende bezaten. Het was niet gemakkelijk een ogen blik voor een rustig interview te vin den, want vele problemen vragen nog zijn belangstelling. Hij vertegenwoor digt den minister van Buitenlandse Zaken bij het bezoek der Engelse de legatie aan onze Oostgrens en de over stroming in Engeland heeft nog zijn bijzondere interesse. Er ligt een prachtige luchtfoto van op tafel en de heer Ringers wijdt er enkele verduidelijkende woorden aan. Enkele ogenblikken later is hij vol komen bereid aan ons verzoek te vol doen: ook zijnerzijds in onze artikelen reeks een beschouwing over de ver woesting en de wederopbouw te geven. Hij doet een denkbeeldig hekje open en gaat ons voor op een terrein vol voetangels en klemmen Hij kent het als weinig anderen Hij doorloopt het met vlugge schreden, hier en daar even stil staand om iets bijzonders te bespreken en het wordt een kwestie van opletten en bijhouden, want de oud-minister is een energieke figuur, die in zijn logi sche gedachtengang snel van het ene punt op het andere overgaat. De verwoesting. Er zijn zegt de heer Ringers twee phasen in de verwoesting, de eerste na Mei 1940 en de tweede na de periode welke daarop in de oorlog gevolgd is. De meeste indruk heeft de verwoes ting van Rotterdam op mij gemaakt. Deze en de verwoesting welke de stad later nog heeft ondergaan zijn ge lijk aan die welke in de rest van ons land werden aangericht. Absoluut was Rotterdam het ergste, relatief was dat de verwoesting elders. Het voornemen bestond Rotterdam binnen enkele jaren te herstellen, maar Seys Inquart kwam tussenbeiden en maakte de plannen waardeloos. Ook Middelburg had destijds onze volle be langstelling, de stad welke door de inundatie opnieuw werd geteisterd. Nu moet daar eerst het platteland weer bewoonbaar gemaakt worden. Vlissin- gen heeft ook dringend hulp nodig, maar ook daar zijn alle plannen door de inundatie in het water gevallen, al wordt zoveel mogelijk getracht de eerste nood te lenigen. De bedoeling zit voor tot een procentuele verdeling voor het gehele land te komen en men staat daarbij vaak zoals in Noord-Limburg voor het feit, dat de grootste ver woestingen vaak werden aangericht op plaatsen, waar men de minste arbeiders aantreft. Men krijgt, als men daar een nieuw huisje ziet, de indruk, dat er al heel wat gebouwd is, maar men mag niet vergeten, dat, waar nu enkele huisjes staan, vroeger een heel dorp was. Gemeentelijke plannen. Men maakt in vrijwel alle geteisterde gemeenten mooie bouwplannen. In Den Helder b.v. was het al grotendeels op gezet en met den burgemeester bespro ken, maar kustplaatsen als Den Helder, IJmuiden of Vlissingen kunnen nog moeilijk met een vast omlijnd plan ko men, zolang niet bekend is, waar in de toekomst onze marinebasis wordt gevestigd. Alle mooie wederopbouwplannen worden in eerste opzet door de gemeen ten gemaakt en daarna met de daar voor in aanmerking komende Rijksor ganen besproken. De fout der gemeenten is, dat zij haar plannen te groot en te mooi maken in de verwachting natuurlijk, dat het Rijk het wel zal betalen. Men kan op het ogenblik niet verder gaan dan het toelaatbare en mag de toe komst niet belasten met noodvoor zieningen. Liever geen massaproduc ten als ze niet degelijk zijn en de op bouw der fabrieken, die ze moeten maken weer tijd en geld zal kosten. De bouwplannen der gemeenten ge tuigen ongetwijfeld van een optimis tische kijk op de toekomst, maar ze zullen heel wat eenvoudiger moeten worden. Dr. Ir. J. A. Ringers, oud-minister van Openbare Werken en Weder opbouw, was zo vriendelijk ons in zijn woning te 's-Gravenhage voor een korte bespreking over de wederopbouw te ontvangen. Uit het interview, dat wij thans plaatsen, blijkt duidelijk, dat het bouwvraagstuk één der moeilijk ste problemen van deze tijd is. Aanpakken in eigen land. We moeten aanpakken en werken met de middelen welke ons ter beschikking staan. De Hollander is van een zekere gedegenheid en hij heeft in de regel een behoorlijke opleiding gehad. Maar dan komen we aan de kwestie van de materialen en dan ziet het er minder mooi uit. De regering sluit handelsverdragen en het leek een eenvoudige kwestie van koop en verkoop te worden. Wij vra^ gen bouwmaterialen, maar wij mogen één ding niet vergeten, namelijk, dat wij niet de enige zijn die ze nodig heb ben en dat wij niet in de conditie zijn ze duur te betalen. Er zijn landen die wel en die niet in de oorlog zijn ge weest, er zijn arme en rijke landen en er zijn er daaronder, die graag bereid zijn tweemaal zoveel te betalen als wij kunnen bieden. De wederopbouw. Wfj hadden ons in de eerste helft van de oorlog voorgesteld, dat we zeven tot acht jaar voor de weder' opbouw nodig zouden hebben, maar het zal wel twee maal zo lang duren. Er zijn overal verwoeste gebieden en ze liggen ook wat de transportmoge lijkheden betreft onaangenaam ver spreid. Bovendien is er hier en daar uit de verzetstijd nog een geest van sabotage gebleven, welke niet meer van deze tijd mag zijn. In een somber ogenblik stelt men zich wel eens de vraag of het misschien niet een kwart eeuw zal duren eer de toestand op wo- ninggebied weer normaal is. (ZIE VERVOLG PAG 3) Na 10 jaar van ingespannen ar beid tijdens de Diutse bezetting in het grootste geheim voortgezet is men in de Philips-laboratoria te Eindhoven er in gesloogd een niuewe motor te ontwikkelen, die door zijn karakterieike eigenschap pen belangrijke nieuwe pespectie- ven opent. De Philips hete-lucht- motr kan in practisch alle vermo gens worden gebouwd en men zal hem kunnen gebruiken, zowel voor automobielen en als voor spoor- wegtractie, voor het opwekken van electriciteit, zowel in bedrijven als in particuliere woningen. De gymnastiekuitvoering, waarmee der traditie getrouw op 22 Juni in het Olympisch Stadion de olympische dag om 1.30 uur geopend wordt, zal on der leiding staan van den heer J. So- mer en precies een half uur in be slag nemen. Drie duizend turnsters en turners nemen er aan deel. Dan volgt van 22.30 uur athletiek en wielren nen door de beste Nederlandse ama teurs met enkele cracks uit het bui tenland, en om half drie begint dan de voetbalwedstrijd van het Nederlandse Bondselftal tegen het Tsjechisch Bondselftal. Het Nederlands Bonds elftal wordt de officieuze Nederland se ploeg (mogelijk met een enkele correctie, wat na de wedstrijd in Pa rijs beoordeeld wordt) en de Tsjechen komen met een sterk prof-team In de pauze van de voetbalwed strijd en daarna tot 5 uur volgen dan opnieuw wieier- en athletiekwedstrij- den, waarna van 5 tot 5.30 uur de dag besloten wordt met een springcon cours van de beste Nederlandse rui ters. MAW«E.VLUSüilJUi VL KMI Si- De marine-voorlichtingsdienst meldt, dat een Firefly-toestel van de mari ne-luchtvaartdienst van een verken ningstocht op 14 Mei op de basis Soe- rabaja niet is teruggekeerd. Tien m.l.d.-toestellen zijn opgeste gen voor het opsporen van het ver miste vliegtuig, echter toe nu toe zon der resultaat. De Franse minister van Oorlog, Coste-Floret, heeft op een perscon ferentie een 15-jarige vrede voor speld, doch verklaard, dat 't Franse leger de lessen van de afgelopen oorlog ter harte moet nemen en niet door een nieuwe oorlog in de slaap moet worden verrast. Admiraal Nimitz over wereld vrede en veiligheid. Wereldvrede en veiligheid „hangen af van het machtsevenwicht waarmee de Amerikaanse en Britse zeemacht aan dezelfde zijde staan opgesteld", aldus admiraal Chester W. Nimitz, de Ame rikaanse chef operaties ter zee. De verklaring van admiraal Nimitz is gepubliceerd in een getuigenverklaring die bekend is gemaakt door een com missie van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden naar aanleiding van de begroting van marine voor 1948 ten bedrage van 350 millioen dollar. „Iedere verzwakking van de Britse zeemacht is meer een reden voor het versterken van de Amerikaanse macht ter zee dan het omgekeerde", zeide hij. De hulp bronnen van Engeland zijn achteruit gegaan en Engeland „zal zeker niet langer een vloot kunnen onderhouden, sterk genoeg om een doorslaggevende factor te zijn voor de veiligheid op het westelijk halfrond. Deze verantwoor delijkheid valt nu aan de Verenigde Staten toe niet om altruistische of idealistische redenen, doch uit koud zelfbelang". Niet voor de wereldsituatie drastisch veranderd is kunnen de Verenigde Staten een vermindering van hun mi litaire macht tot een punt, waar zij niet langer een doeltreffende steun vormt voor de Amerikaanse diploma tie, in overweging nemen. „De druk op de knop". James Forrestal, de Amerikaanse mi nister van oorlog, heeft in een, met samenwerking van verschillende ma rinedeskundigen voor de commissie voor toewijzingen van het Huis van Afgevaardigden opgestelde verhan deling verklaard, dat de Amerikaanse marine-autoriteiten van oordeel zijn, dat de „druk op de knop" oorlogs voering nog ver in het verschiet ligt, doch klaar willen zijn, wanneer het zover mocht komen. In ieder geval is Forrestal van oordeel, dat leger, vloot en luchtmacht nog onmisbaar zijn voor het voeren van een succesvolle oorlog. Men heeft b.v. tech nisch nog lang geen oplossing gevon den voor het vraagstuk van het ver voer der atoombommen. Andere hoge marine-autoriteiten deelden de com missie mee, dat het nog jaren zou du ren, aleer de vloot voor een volgende oorlog weer op volle kracht is. Geheel onverwacht kwamen giste ren in Vlaardingen als het ware „uit dc lucht gevallen" 48 kantjes z.g. Hol landse nieuwe, die per trawlnet ge vist waren door de K.W. 159 „Java" schipper L. v. d. Plas van de visserij mij. „Insulinde". Hoewel het hier dus geen drijfnet-haring geldt, doch ha ring door trawlnetten gevangen en daarna onmiddellijk gekaakt en ge zouten, was de kwaliteit goed te noe men. Een scholier vond tussen Baarn en Hilversum een pasgeboren hertje, waarvan de moeder niet kwam opda gen. De jongen heeft het hertje mee naar huis genomen, waar het met de fles wordt groot gebracht. De ad junct-secretaris van het Leeuwardense tribunaal is gearresteerd, omdat hij geld zou hebben aangenomen onder belofte, bezwarende passages uit het dossier van een delinquent te lichten. De verloving van prinses Elisa- beth en Philip Mountbatten is vóór het einde van de maand te verwachten. Volgens geruchten zou de verloving reeds morgen plaats vinden. De volgende week zullen de ministers Beel en Jonkman naar Nederland ver trekken. Er zijn loggers met nieuwe haring onderweg. De vangst- berichten zijn zeer gunstig, namelijk 25 tot 120 kantjes. Heden is te Scheveningen afslag van nieuwe ha ring. In Hilversum voert men belasting in op het stallen van rijwie len. Voor elk gestald rijwiel moet de rijwielbewaarder 2 cent aan de ge meente afdragen. Sedert 8 Mei kan men van sommige Nederlandse stations ééndags-retourkaarten naar plaatsen in België verkrijgen. Behalve aan stations zijn ze verkrijgbaar bij de erkende reisbureaux. Voor de publicatierechten in de V.S. voor de oorlogsmemoires van Churchill is reeds meer dan een millioen dollar be taald. De V. S. hebben gedurende de maand Maart aan België, Luxem burg en Nederland meer dan 362.000 dollar steun verleend, waardoor het tijdens het eerste kwartaal van 1947 verstrekte bedrag op 830.000 dollar komt. Van 11 tot 31 Mei zullen 48 schepen met een lading graan welke equivalent is aan 357.000 ton bloem, Duitse havens binnenlopen. Ajax afdelingskampioen. Ondanks het feit, dat Ajax met 13 van VSV verloor, behaalde deze club toch het afdelingskampioenschap, daar haar enige concurrente, EDO, eveneens verloor. Het kampioenselftal van Ajax. Binnenkort zal de schade-enquête- commissie het onderzoek en de schade regeling ter hand nemen ter vervan ging van de duizenden klokken, welke door de Duitsers uit ons land zijn ge roofd. Naar wij vernemen, zal de schade enquête-commissie de waarde der ge roofde klokken op basis van de prijs op 9 Mei 1940 vergoeden, terwijl ook de kosten van vervoer en ophangen der nieuwe klokken voor haar rekening komen. Het ministerie van onderwijs, kunsten en wetenschappen heeft echter de eis gesteld, dat de klokken aan wel omschreven eisen van toonzuiverheid moeten voldoen en niet van mindere kwaliteit mogen zijn dan de gestolene, opdat Nederlands klokkenbezit weer even rijk zal zijn als voorheen. Er blijken nog enige honderden klok ken in ons land te zijn opgeslagen, waarvan de herkomst niet bekend is, vele daarvan zijn echter beschadigd. De Indonesische handelsgevolmach tigde in Australië, H. T. Campbell, heeft Donderdagavond op het Indonesische Vakverenigingscongres te Malang ver klaard te hopen, dat het congres de wens te kennen zal geven voor een wereldboycot van de Nederlandse scheepvaart op Indonesië. De Australische vakverenigingen, al dus Campbell, die de Nederlandse scheepvaart op het hoogtepunt van het Nederlands-Indonesische conflict heb ben geboycot, maken thans plannen voor een dergelijk wereldboycot. „Men verwacht, dat de Nederlandse vakverenigingen er aan deel zullen ne men". Campbell zeide, dat de afgelopen oorlog de Nederlandse imperialistische politiek duidelijk had getoond. De laatste weken zijn in Nederland enkele gevallen van vogelcholera bij kippen vastgesteld, o.a. in Drenthe. Daar vogelcholera zeer besmettelijk is en bij verschillende vogelsoorten kan voorkomen is de mogelijkheid niet uit gesloten dat de ziekte nog op andere plaatsen kan uitbreken. De smetstof wordt vaak overgebracht door kraaien, mussen en duiven. Pluimveehouders wordt aangeraden bij het geringste vermoeden van cho lera direct hun dierenarts te raadple gen en een gestorven exemplaar goed verpakt en voorzien van naam en adres er van de waargenomen ziektever schijnselen op te sturen naar de ge zondheidsdienst voor pluimvee te Beekbergen. Toen de 26-jarige P. van der Meijden Donderdagmiddag op het strand van Domburg te samen met zijn broer, en een zekere Tramper, een huisgenoot van beide mannen, bezig was ongeoor loofd munitie te demonteren, ontplofte eensklaps een granaat, waardoor de werkman op slag gedood werd. De beide anderen werden zwaar ge wond naar het gasthuis te Middelburg overgebracht. Vandaag zal de minister van weder opbouw en volkshuisvesting, de heer L. Neher, ter gelegenheid van de opbouw dag in Rotterdam, een radiorede uit spreken. Deze rede zal over beide zen ders worden uitgezonden van 19.45 tot 20.00 uur. 's-Gravenhage, 16 Mei 1947. 500e Staatsloterij, 5e klasse: Nos. 1376 en 21955 1000. Nos. 7658, 11655 en 20291 400. Nos. 3738, 7759, 8089, 8445, 10986 en 16316 200. Nos. 1821, 4046, 5767, 8708, 9604, 10972, 13851, 13967, 20804 en 21203 100. Afbraak is gemakkelijker dan her stel. Binnen een minuut kan men met enkele bommen een uitgestrekte stadswijk vernietigen en kostbare machinerieën verwringen tot waarde loos oud-roest. Maar het vervaardi gen dezer machines en het herbouwen van fabriekscomplex of stad eist ge durende lange tijd de intelligentie en de physieke kracht van duizende ar beiders op. En naarmate grondstoffen schaarser zijn of ontbreken, het ver eiste vakmanschap onvoldoende is en de allicht noodzakelijke overheidsbe moeiing ingewikkelder, wordt het tempo van het herstel vertraagd en het ongeduld geprikkeld. De lange duur maakt ongedurig en geeft aan leiding tot critiek. Hoezeer wij met onze wederopbouw pas aan het begin staan van een ar beid, welke aan onze energie, aan ons beleid en organisatievermogen de zwaarste eisen stelt, zal onze lezers duidelijk geworden zijn uit de repor tages, welke wij deze week in ons blad hebben geplaatst. Het werk, dat moet worden verricht, is niet gering en neemt tijd. Het is de zwaarste taak, welke ons volk sinds vele eeuwen werd opgelegd en het is een taak waaraan geen landgenoot zich onttrekken mag of kan. Wij hebben het voorrecht gesmaakt, dat een beleidvol en deskundig mi nister als ir. Ringers het werk van de wederopbouw ter hand genomen heeft en hij heeft die arbeid met vaste wil in de goede richting gestuwd. Ons volk zijn opvolger, minister Neher, heeft het onlangs gereleveerd is met kracht aan de slag gegaan. Bui tenlanders, die in het najaar van '46 ons land bezochten, zijn verwonderd geweest over hetgeen toen reeds tot stand was gebracht. Inderdaad, er is veel en groot werk verricht en er is reden om daarvoor erkentelijk te zijn. Maar wat kan men bereiken in één of twee jaar, wanneer niet slechts stad en land, maar ook de hulpbronnen voor het herstel gron dig zijn verwoest. Nederland staat, wat de oorlogsvernietiging betreft, niet alleen. De oorlogvoerenden heb ben geen half werk gedaan. Een groot deel van Europa ligt in puin ea grondstoffen, welke voor snelle her bouw onontbeerlijk zijn, kunnen niet uit den vreemde worden aangevoerd aangezien zij ook daar benodigd zijn. Bovendien, een volk vormt geen on veranderlijke eenheid, het ontwikkelt zich, het groeit. Er is woningnood en de onmogelijkheid om woonruimte te vinden ter plaatse van de werkgele genheid belemmert het tempo waarin dit werk kan worden verricht. Er is gebrek aan werktuigen en ook dit vormt een belemmering. Men kan geen omeletten bakken zonder eieren en geen huis bouwen zonder mate riaal. Er is ook gebrek aan geschool de arbeidskrachten en opleiding neemt tijd. Men moet zich weten te behelpen en een deugd trachten te maken van de nood. Er is in de eerste jaren van de be vrijding reeds enorm veel bereikt. Onze spoorwegverbindingen zijn voor een groot deel hersteld; de bruggen over onze rivieren eveneens. Over stroomd land en dat was een tiend# deel van onze cultuurgrond is droog gelegd, om slechts enkele licht punten te noemen. Maar er blijft nog veel te doen. „Ik ben geen pessimist, maar een realistisch optimist," heeft minister Neher gezegd, toen hij on langs wees op het vele, dat is bereikt en het vele, dat nog niet werd be reikt. Maar samenwerking is nodig enexport, opdat wij de materia len en grondstoffen kunnen invoeren, die voor de wederopbouw onontbeer lijk zijn. Hetgeen zeggen wil: opvoe ring van de arbeidsproductiviteit, zo krachtig als maar mogelijk is. Ook geestelijke en morele opbouw is hard nodig, want ook in dit op zicht heeft ons volk veel te verduren gehad. Het gevoel voor rechtszeker heid is ondermijnd, de persoonlijke belangzucht tiert welig en onver bloemd. Er zal op dit gebied nog veel kwaad gedelgd moeten worden. „Hetgeen wij voor onze weder opbouw nodig hebben," en met deze woorden van minister Neher willen wij eindigen „zal ons niet worden geschonken. W{j zullen het met onze hoofden en handen maar ook met sterke harten moeten ver dienen." U. OPNIEUW IETS HOGERE TEMPERATUUR. Weersverwachting, geldig tot he denavond: Zwakke tot matige Zuidwestelijke wind. In de vroege ochtend enige plaatselijke nevel- of mistvelden. Overdag meest zwaar bewolkt. Geen regen van betekenis. Op nieuw iets hogere temperatuur.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1947 | | pagina 1