De herstelbetalingen uit de Britse zóne Slechts enorme Amerikaanse leningen kunnen redden Apathische stemming in het Roergebied DE NOORDHOLLANDSCHE COURANT DAGBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA Anders dreigt voor vele landen een chaos Van nabij en verre Uitslag verkiezingen Franse zone Laat maar lopen! Prijzen Staatsloterij Rusland neemi mei 25 pCi. geen genoegen WeecAedcht Hei proces „Zender Brussel" Hongertochten op grote schaal Geen nationalisatie der Belgische mijnen Ds. Niemoeller dankt de Ver. Staten Karnemelk zonder bon Weer minder vlees 29 Mei zachte zeep Noodlijdend Europa Perzen sluiten hun grens met de Sovjet-Unie DINSDAG «0 MEI 1047. BUREAU: Koningstraat Tt-W Den Helder Telefoon »43 Giro 449041 Dir.: J. BtJLsma Voortzetting van de 70E JAARGANG No. 9814 HELDERSCHE COURANT Advertentie»M cent per millimeter. Familiebericht»»! 11 cent per m.m. Kleine »d- vertentie» Jutter tot u woorden 7» cent, etk wooed meer I oent Abonnementen per t per poet t H- etdfdecteer: M. H, K. Uyldert, Rar»n redacteuren C. A Dekken en W. Kek. Het Amerikaanse departement van buitenlandse zaken maakte bekend, dat besprekingen over de economische wereldsituatie zijn begonnen tussen William Clayton, den onderstaatssecr. van economische zaken, die dezer da gen uit Europa is teruggekeerd, Marshall, den minister van buitenl. za ken en Dean Acheson, den onder-min. van buitenlandse zaken. Men verwacht alhier, dat Clayton voor deze besprekingen ongeveer twee weken in de Ver. Staten zal vertoeven, waarna hij zich weer naar de internationale han delsconferentie te Genève zal begeven. De besprekingen vallen samen met een uitvoerig onderzoek, dat door des kundigen van het Amerikaanse mi nisterie van buitenlandse zaken wordt ingesteld ter zake van de financiële situatie in Europa en Azië en van de stappen, die door Amerika genomen zouden kunnen worden om een door sommige waarnemers verwachte mo netaire wereldcrisis in de naaste toe komst te voorkomen. Dit onderzoek bevindt zich nog in een stadium van voorbereiding en het departement van buitenlandse zaken verstrekt nog geen nadere bijzonderheden over de resul taten, die tot dusverre zijn bereikt. Alles wijst er evenwel op, dat de Amerikaanse regering het er over eens is, dat nienwe veelomvattende Amerikaanse leningen, credieten of garanties dienen te worden ver strekt, indien men wil voorkomen, dat vele landen te kampen zullen hebben met een ernstig tekort aan dollars, dat het aankopen van die producten en grondstoffen, die op het ogenblik alleen Amerika kan verschaffen, onmogelijk zal maken. Naar wordt medegedeeld is Clayton van de bijeenkomsten van de economi sche commissie voor Europa en van de internationale handelsconferentie te Geneve teruggekeerd in het volledig besef van de gevaren van de dreigen de crisis. Vele landen gebruiken hun dollars zo snel op, dat een „dollar- nood" op handen is. Men realiseert zich, dat deze „dollarnood", in het bij sonder wat betreft Engeland, reeds bij voorbaat alle uit het handvest voor de internationale handel voortvloeien de voordelen zou kunnen te niet doen, Ben Turks weekblad, dat de Ame rikaanse hulp aan Turkije critiseerde, werd tijdelijk verboden. Het is het dertiende blad in Turkije, dat tijdelijk uitgeschakeld wordt. De auditeur militair bij de temporaire krijgsraad te Makassar heeft Zaterdag tegen elf Ja panse oorlogsmisdadigers de doodstraf geëist. Naar wij vernemen zal de KLM een nieuwe constellation, die bin nenkort voor de transatlantische dienst ia gebruik genomen zal worden, dopen met de naam „Nijmegen". P ar ij se havenarbeiders en spoorwegmagazijn bedienden hebben een symbolische staking van 24 uift- uitgeroepen om hun eisen voor herziening van lonen en ar beidsvoorwaarden kracht bij te zetten. Eduard Verkade, een van de grote figuren van het Nederlands toneel, gaat op 28 Mei de planken vaarwel zeggen met een gala-voorstelling in de Stads schouwburg te Amsterdam. In Duitsland wordt alom geprotesteerd te gen de dubbele zomertijd. In Beieren heeft men zelfs verschillende straat- klokken stilgezet, daar men ze niet de nieuwe zomertijd wil laten wijzen. Op 22 Mei zal te Alexandrië het Luna park van de Verenigde Amusements bedrijven worden geopend, dat de heer Ah Hassan naar Egypte heeft laten overkomen. Te Uithoorn zijn gis teren 27 permanente woningen officiëel in gebruik gesteld, de eerste, die na de bevrijding in N.-Holland zijn gebouwd. De Oostenrijkse regering heeft besloten de hulp in te roepen van de vier bezettende mogendheden in Duits land bij het sluiten van de stroom van Volksduitsers, die regelmatig op onwet tige wijze de Oostenrijkse grens over trekt. In de Alblasserwaard heb ben de kersen zich zo goed gezet, dat een buitengewoon goede oogst ver wacht wordt. daar de landen hierdoor genoodzaakt zouden worden tot het toepassen van nieuwe en nog drastischere handelsbe perkingen. Volgens niet officiële ramingen, wel ke gebaseerd zijn op het verschil tus sen de export en de import der V.S., zal Amerika voor het vermijden van chaos in vele landen, voor het herstel van het economische leven in door de oorlog getroffen landen en voor het scheppen van de mogelijkheid van een waarlijk vrije handel in de eerstko mende vijf jaar 5 milliard dollars per jaar in de vorm van leningen, garan ties, credieten enz. beschikbaar moe ten stellen. Volgens de Duitse nieuwsdienst in de Britse zóne zijn de onofficiële eind uitslagen in de drie provincies van de Franse zóne als volgt: Christelijk-democraten 982.913; soc.- democraten 571.433; democraten (in sommige kringen liberalen) 198.733; oommunisten 159.708; sociale volkspar tij 42.037. Ongeveer 72 pet. der kiesge rechtigden heeft gestemd. De zetelverdeling in het parlement zal als volgt zijn: Christelijk-democra ten 70, soc.-democraten 41, communis ten 9, sociale volkspartij 5 en demo craten 2. Enige tijd geleden hebben wjj ge meld. dat Zwarte van Meel, een beruchte Noordbrabantse SS-er, voor de vierde maal was ontsnapt. Wie dat een kras staaltje vond van de wijze, waarop de daarvoor aangestelde en gehonoreerde amb tenaren hun bewakingstaak op vatten, zal het volgende bericht wel helemaal verbijsterend vin den, want daaruit blijkt, dat die Zwarte van Meel toch eigenlijk nog maar een kleine jongen is. Althans vergeleken bij P. van de Bogaart, een SS-er, afkomstig uit Helmond. Ook die was kort na de bevrijding gearresteerd en op gesloten en ook die wist te ont snappen. Ook die werd weer ge grepen en weer wist hij te ont snappen. Om opnieuw te worden gearresteerd, waarna hij ander maal wist te ontsnappen. Bijna zou men geneigd zijn te vragen: Hoe is de stand, Mieke? Tot zover is de stand gelijk: Zwarte van Meel vier keer, v. d. Bogaart vier keer. Maar van de Bogaart was daarmee nog niet klaar. Nog lang niet. Hij werd voor de vijfde maal gegrepen en wist te ontsnappen. En voor de zesde keer. En voor de zevende. En voor de achtste. Woensdag is hij er voor de tiende maal tussenuit getrokken. Het lijkt ons maar beter, dat de politie thans geen moeite meer doet om hem op te sporen, aldus verzucht het Dagbl. v. h. Oosten, waaraan wij deze verzuchting ontlenen. 's-Gravenhage, 19 Mei. 500e staats loterij, 5e trekking. No. 19621 1500. Nos. 1048, 1802, 12829, 14252 1000. Nos. 11430 en 12291 400. Nos. 4923, 15050 en 20603 200. Nos. 1612, 2650, 4431, 5102, 5323, 5974, 7360, 8461, 12729, 13687, 15251, 17332, 17391, 17585, 17743, 18957 en 21988 100. Naar vernomen wordt, hebben de Sovjet-Russische autoriteiten te Ber lijn geweigerd hun aandeel van 25 pet. in de herstelbetalingstoewijzing van algemene uitrustingen uit 58 fa brieken in de Britse zóne te accepte ren. De toewijzing, die geschat wordt op 13.563.010 mark werd hierna naar het intergeallieerd bureau voor her stelbetalingen verwezen ter verdeling onder 18 landen, die 75 pet. ontvangen van alle herstelbetalingen uit Duits land, waarom het aandeel van 25 pet. door de Russen werd geweigerd is niet bekend. Men meent echter te weten, dat de Russische weigering op de vol gende punten is gebaseerd: 1. De toewijzing werd uitsluitend door de autoriteiten van de Britse zóne en niet door de vier bezettende mogendheden bepaald; 2. Een groot aantal waardevolle uit rustingen, waaraan de Russen drin gend behoefte hebben, is uit de fabrie ken „verdwenen"; 3. De Russen zouden tevens be zwaar gemaakt hebben tegen het feit, dat de Britse autoriteiten 3 fabrieken Weersverwachting, medegedeeld door het K. N. M. I te de Bilt, geldig tot Dinsdagavond: IETS MEER ZON. Meest zwakke wind. In de vroe ge ochtend plaatselijk nevelig. Overdag wisselende bewolking. Geen neerslag van betekenis. Iets hogere temperatuur. Te Scheveningen werd de eerste Hollandse nieuwe haring reeds aangevoerd. De vis wordt bekeken van de lijst van 61, die goedgekeurd was door de coördinatie-commissie van de bestuursraad, geschrapt heb ben. Deze lijst bevatte 41 vliegtuigfabrie ken, 19 wapenfabrieken en een scheepswerf. Britse functionarissen te Berlijn wei geren zich over het geval uit te laten, doch zeiden, dat de drie afgevoerde fabrieken „waarschijnlijk weer op de lijst zouden worden geplaatst". Ook werd bevestigd, dat de gehele toewij zing, na de Russische weigering, naar het inter-geallieerd herstelbetalingsbu reau verwezen werd. Tal van doodstraffen De Brusselse krijgsraad heeft uit spraak gedaan in het proces tegen de genen, die tijdens de Duitse bezetting hebben medegewerkt aan de radio uitzendingen van de zender Brussel. Wies Moens, die directeur-gene raal was van dit omroep-station, werd tot de doodstraf en tot het be talen van een schadevergoeding van fr. 500.000 aan de Belgische Staat veroordeeld. Polydore Douliez, orkestleider, tot de doodstraf en een schadevergoeding van fr. 500.000, Jan Demets, commen tator, tot de doodstraf en fr. 100.000, Roger Simoens tot de doodstraf en fr. 100.000, Karei de Brabander, hoofd van de programmadienst, tot 20 jaar gevangenisstraf en een schadevergoe ding van fr. 30.000, Eddward Wouters, administrateur, tot 12 jaar en fr. 25.000, Edmond de Goeyse, administratief di recteur, tot 8 jaar en fr. 25.000, Jan Salsmanssen, commentator, tot 20 jaar en fr. 30.000. Ook de overige medewer kers kregen hoge gevangenisstraffen en moeten in totaal een schadevergoe ding van fr. 350 000 aan de Staat be talen. Julien de Hen, hoofd van de Vlaam se dienst voor de Duitse posten in Europa, werd tot de doodstraf en de betaling van fr. 100.000 aan de Staat veroordeeld. DE NOORDELIJKSTE OLIE VELDEN TER WERELD. De omroep te Chabarofsk (in het Verre Oosten der Sovjet-Unie) heeft bekend gemaakt, dat een Rusissche geologische expeditie in Kamsjatka nieuwe olievelden heeft ontdekt, de noordelijkste ter wereld. Sovjet-des kundigen schatten de jaarlijkse pro ductie op een millioen ton. Te Rotterdam werden Zaterdag onder leiding van burgemeester, wethou ders en bouwtechnici de verschillende werkzaamheden voor de wederop bouw der stad, in het kader van de „Opbouwdag" onderhanden genomen. Het gezelschap trekt door de Vogelenbuurt, waar de werkzaamheden reeds flink vorderen. De Berlijnse correspondent van het A.N.P. meldt: De berichten uit Amerika, vol gens welke grote extra zendingen graan voor Duitsland onderweg zijn en de import in de eerstvol gende drie maanden tot een maxi mum zal worden opgevoerd, heb ben nauwelijks enige ontspanning gebracht onder de bevolking van het Ruhrgebied. In Duitse politie ke kringen is men van mening dat de berichten, die zeggen dat over drie of vier weken de ern stigste crisis overwonnen zal zijn, door het hongerende deel van de bevolking met een grote mate van scepticisme zijn opgenomen. Men wijst daarbij op de vele toe zeggingen, die in het verleden zijn ge daan, waarvan het practische effect niet te bemerken was. Dit heeft ertoe geleid het vertrouwen in geruststel lende verzekeringen der bezettende macht ten zeerste te ondermijnen. Bovendien vraagt een zeer groot deel der bevolking zich met zorg af hoe 't zich door de volgende weken zal moeten heen slaan. Leidende vak bondskringen in het land Noord-Rijn- Westfalen spraken tegenover ons hun ontstemming uit over 't feit, dat in de tegenwoordige omstandigheden nog niet de mogelijkheden geopend zijn tot het hervatten der vroegere levens middelen-importen uit Nederland en Denemarken. Precies als bij ons.. Inmiddels nemen de hongeroptoch- ten uit het Ruhrgebied naar de Noor delijke landbouwstreken steeds groter vormen aan, hoewel algemeen de overtuiging wordt uitgesproken, da de clandestiene voorraadbronnen, die* ten plattelande nog bestaan, snel op drogen. De treinen, die uit de industrie steden naar het noorden rijden, zijn overvuld met passagiers, voorname lijk vrouwen, die met zakken gewa pend grote reizen ondernemen om enkele tientallen kilo's aardappelen machtig te worden. Wij waren deze week in 't door Nederland opgeëis te gebied van de graafschap Bent- heim en konden in alle dorpen de mensen van boerderij tot boerderij zien gaan om hun hamsterzakken te vullen. De Senaatscommissie voor, arbeid en sociale voorzorg, die in de periode van 14 tot 20 April een bezoek heeft ge bracht aan vier Franse mijnbekkens, teneinde de nationalisatie der kolen mijnen te bestuderen, heeft thans rap port uitgebracht over haar bevindin gen. Hierin heet het o.a. dat, rekening gehouden met de toestand in België, nationalisatie in dit land moet worden afgekeurd, indien deze tot de vorming van een staatsbedrijf zou leiden. Het gevolg hiervan zou namelijk volgens 't rapport zijn, dat de mens volkomen ondergeschikt zou worden aan de Staat. De nationalisatie is voorts nadelig voor de effectieve exploitatie der ko- lenlagen en bemoeilijkt de leiding en de financiering. De rapporteurs bepleiten tenslotte een stelsel van vrije beroepsorganisatie door de oprichting van een onderne mingsraad. Tevens wordt de coördina tie der bedrijfsactiviteit in het kader van een bemiddelingscommissie, de nationale conferentie van de arbeid en de nationale economische raad aanbe- volen. Bentheim is een goede 150 km van het hongergebied, doch de hongertoch ten strekken zich nog veel verder noordwaarts uit. Op het ogenblik trekken velen zelfs naar Oost-Fries land en naar Sleeswijk-Holstein. De stemming in de Ruhrsteden blijft overigens meer gekenmerkt door de toenemende apathie en lusteloosheid dan door opstandigheid. Het uiterlijk der steden is dan ook opvallend veel rustiger dan men het zich bij de ge spannen verhoudingen zou voorstel len. Niettemin blijft de vrees bestaan, dat de vertwijfeling, waartoe een deel van de bevolking gebracht is, tot uit barsting zou kunnen leiden, waarbij het de vraag zou zijn of de vakbonds- besturen hun matigende invloed zou den kunnen blijven handhaven. Interesse voor politiek dood Kenmerkend voor de stemming der bevolking is het vrijwel volslagen ge brek aan belangstelling voor een poli tiek evenement als de opening van de eerste gekozen landdag. Ook de moeilij ke en langdurige besprekingen, die tot he den gevoerd zijn over de nieuwe sa menstelling van de regering van Noord- Rijn-Westfalen, zijn vrijwel geheel bui ten de sfeer van de publieke belang stelling gebleven, ofschoon zij door de verschuiving der verhoudingen grote vraagstukken, zoals bijvoorbeeld de so cialisering der grote bedrijven, acuut hebben gemaakt. Ook de regeringsvor ming wordt voor een belangrijk deel mede beïnvloed door de nijpende voed selschaarste, aangezien leidende partij en hun verantwoordelijkheid voor een nieuw bewind hebben afhankelijk ge steld van definitieve toezeggingen der bezetting op voedselgebied. Ds. Niemöller is gisteren per vlieg tuig uit de V. S., waar hij sedert De cember j.1. een zestigtal lezingen heeft gehouden, naar Frankfort vertrokken. Over de voedseltoestand in Duitsland zeide hij: „Een noodlijdend Duitsland zal altijd een gevaar voor vrede en veiligheid zijn". Hij bracht vervolgens hulde aan de V.S. voor de maatrege len, die zij genomen hebben om hulp te brengen in de voedselnood. Karnemelk en uit ondermelk en kar nemelk bereide consumptie-melk-pro- ducten waren tot dusverre alleen ver krijgbaar op de bon voor gestandari- seerde melk, waarbij men tweemaal zoveel karnemelk enz. ontving als ge- standariseerde melk. Voortaan zal tot nader aankondiging daarnaast een hoe veelheid karnemelk enz. zonder bon gekocht kunnen worden en wel gelijk aan 10 ppt. van de hoeveelheid gekoch te gestandariseerde melk. In verband met het geringe aanbod van slachtvee is het noodzakelijk ge bleken het vleesrantsoen gedurende enige maanden opnieuw te verlagen. Vermoedelijk zal, volgens het Parool, de vermindering vijftig gram per veer tien dagen bedragen. De veehouders sturen hun in de winter vermagerde koeien liever nog enkele maanden in de „vetwei", voor dat ze de beestjes aan de markt bren gen. Verwacht wordt, dat in de zomer 't vleesrantsoen weer zal worden ver hoogd. De aanwijzing van een bon voor zachte zeep is uitgesteld tot 29 Mei. Vermoedelijk zal op 13 Juni een ge combineerde bon voor waspoeder en soda worden aangewezen. De Amerikanen hebben niet veel wil van de triomfen, bevochten in de twee de volkerenstrijd. Zij moeten duur boeten voor hun isolationisme van vóór die tijd. Hadden zij zich in de periode die tussen beide oorlogen ligt minder afzijdig gehouden van de poli tieke en economische problemen die het oude Europa op zo noodlottige wijze hebben verdeeld, zij zouden door hun machtspositie wellicht veel rampspoed hebben kunnen voorkomen. Hun isolatie-politiek wreekt zich thans. Ten eerste hebben zij die, evenmin als tijdens de eerste wereld oorlog, kunnen handhaven eti hettoen zij dus grote offers moeten brengen aan goed en bloed. Maar bovendien heeft Europa voorheen een kapitaal krachtig afnemer hunner producten welhaast zijn gehele koopkracht ingp- boet. Waarvan handel en industrie in Amerika natuurlijk de terugslag erva ren. Zij zien zich genoopt crediet en finantiële bijstand te verlenen aan nagenoeg ieder Europees land en te gen twijfelachtig ouderpand; zij staan voor cJp moeilijke taak orde te scheppen in een chaos die nagenoeg onbegrensd heten mag. En zij hebben bovendien de verantwoor delijke taak nieuwe oorlogsconfHeten te voorkomen en paal en perk te stel len aan het communisme dat, naarma te het in Europa veld wint, ook de Nieuwe Wereld bedreigt. Hun bemoei ingen met Europa zijn zeker geen vrij willige; zij moeten noodgedrongen worden voortgezet. Engeland is in economisch opzicht totaal ontwricht en oit het eens machtige eilandrijk verneemt men de meest verontrusten de berichten. Frankrijk voert een wan hopige strijd tegen het inflatie-gevaar dat door een onbedwingbare stakings golf van dag tot dag verergerd wordt. Het ziet zich bedreigd door gebrek aan steenkool en graan. En de toestand in Centraal Europa om van Oe klei ne landen maar niet te spreken wordt steeds onheilspellender. De ko mende winter werpt daar reeds Sljn schaduwen vooruit. Men is er zich in Amerika volkomen van bewust, dat het Europees commu nisme niet slechts bestreden kan wor den met vloot-demonstraties of met geldelijke steun aan Griekenland, Tur kije, Korea, kortom aan elk gebied waarover de Russen hun invloedsfeer trachten uit te breiden, maar dat men het meeat doeltreffend te werk ggat door verlichting van de eeonomlsrtie nood in het algemeen, daar juist nood toestand het communisme in de kaart spelen moet. Economische stabiliteit in Europa slaat de communistisehe propaganda aldus redeneert men het scherpste wapen uit de hand. Van daar dat er in Amerika zelfs stemmen opgaan welke ervoor pleiten ook de Oost-Europese staten, welke het sterkst door Rusland worden beïn- i vloed, in economisch opzicht bij te staan. Er is geen beter middel, rede neert men, om die landen voor Ame rika te winnen en van Rusland te ver vreemden. En men gaat daarbij klaar blijkelijk uit van de gedachtengang dat de dollar veel vermag en zoal niet overtuigingen breken dan toch weifel- moedigen winnen kan. Economische stabiliteit in Europa? Het zal geen eenvoudige taak zijn deze stabiliteit te verwezenlijken. Te Genève is thans een economische commissie-van-advies der Ver. Naties werkzaam. In deze commissie is erop gewezen, dat het Duitse probleem na tuurlijk met kracht moet worden aan gepakt, maar dat ten behoeve van de volken, die de slachtoffers van Duits land geworden zijn, allereerst hulp moet worden verleend. Ook in Ame rika gaan stemmen op die aandringen op hulpverlening aan Duitslands slacht offers en pas daarna aan de landen welke men, door middel van econo mische bijstand, aan Russische invloe den onttrekken wil. Inderdaad, dit is een eis van eenvoudige rechtvaardig heid en een tegemoetkoming aan deze eis zal ook zeker doeltreffend ztjn. U. Het Perzische ministerie van Oorlog heeft bevolen, dat de Sowjet-Perzische grens hermetisch moet worden geslo ten, aldus wordt medegedeeld door den Perzischen min. van Arbeid en Pro paganda. Buitenlandse waarnemers schatten 't aantal gewapende verzetslieden in Azerbeidsjan, de Noordelijke grens provincie, waar de Perzische regering het vorige jaar het bestuur van de autonome provinciale regering heeft overgenomen, op 15.000. De minister gaf toe, dat verzetslie den in Azerbeidsjan ondergrondse ac ties voerden, doch zeide, dat het mi. nisterie van Oorlog de situatie be heerste. De Sjah van Perzië zal op 24 Mei naar Azerbeidsjan vertrekken. Tenslotte verklaarde de minister, dat de Russische ambassadeur in Peraië, Sadtsjikov, om gezondheidsredenen naar Moskou was teruggekeerd en een Russische zaakgelastigde in Teheran was aangekomen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1947 | | pagina 1