Petten verrijst ten vierde male „Van Noordpool tot Kaap Hoorn één verdediging" DEVIEZEN! Weec&ecicAt Nieuwe sportredacteur Commissie-Generaal naar Nederland Ramadier waarschuwt het Franse volk Grote smokkelaffaire met auto's DE N00RDH0LLANDSC',IE COURANT DAGBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA Van puinhoop tot ideaal vacantieoord De eerste steen van een nieuw dorp DE PLECHTIGHEID De moordaanslag te Amsterdam Margarine vervalt voor spijsolie. Een nieuw wetsontwerp van Truman en Marshall De steunverlening der V.S. aan Griekenland en Turkije Van nabij en verre BUREAU: Koningstraat Vt-M Den Helder Telefoon OLTO «4*041 D4r.: J. Bijlsma VRIJDAG X MEI 1347. Voortzetting van de 78E JA \SGANG NO. 9517 HELDERSCHE COURANT TAABVW; ASvertsnöss: M e«rt p«r mittkmetar rimüMxrtaliWn lt esnt p«r m m. Kislos ad vertenties /uttertjee") «o» li «oorden oent elk woord Abonnementen, per kwertee t per poet i I.M H> efdredecteer: M. H. K. ÜTldert, R»yonredecteeren C. A Dekken ee W. Kek. Daar boven aan de kust van Noord-Holland lift Petten, of, beter gezegd. lag Petten. Want Petten was een van die ongelukkige gemeenten, die geen blijvende plaats hebben. Tweemaal in de historie brak de lee de verraderlijke, die altijd naar de zwakste plek in onze afweer zoekt door de dijk en veegde het dorpje weg. Kerk en huizen verdwenen, maar die gered werden zaten niet bij de pakken neer en herbouwden meer landinwaarts wat de zee hen had ontnomen. De zee was hun vijand maar ook hun vriend, want zij vonden een bestaan in de eindeloze arbeid aan de zware dijk en steeds groter werd het aantal badgasten, dat in deze mooie omgeving aan een onzer prachtigste stranden ru»t en ontspanning kwam zoeken. Petten groeide, maar toen kwamen de Duitsers en zij vertrapten met hun grote spijkerlaarzen alles wat zo moeizaam was opgebouwd. Petten werd een verzameling ruïnes en slechts het kerkhof wijst nog de plaats waar het voor weinige jaren gestaan heeft. Maar het devies „Luctor et emergo" zou ook in het wapen van Petten kunnen staan. Donderdag, op een stralende lentemorgen, maakten wij de plechtigheid mee van de eerste steenlegging van een complex van 16 wonin gen. de eerste groep van de 104, welke deze gemeente zijn toegedacht, het nieuwe Petten, dat als een phoenix uit zijn as zal herrijzen en dat, naar men verwacht, een in bos en duinzand gevat juweeltje van onze Noordhollandse badplaatsen zal worden. Toen allen zich verzameld hadden op de plaats waar de fundamenten der eerste huizen zijn uitgegraven, heette de burgemeester, mr. D. Breebaart, al len hartelijk welkom, in het bijzonder mej. mr. Ribbius Peletier, lid van Ged. Staten, en mej. ir. van den Ban, ont werpster van het nieuwe dorp, alsme de de vele ter plaatse aanwezige auto riteiten en verdere genodigden. Spr. deelde mede, dat de Commissaris der Koningin in de loop van dit jaar een monument zal onthullen. Nu heeft de eerste steenlegging plaats van het eer ste complex huizen van het nieuwe Petten. Spr. herinnerde er aan hoe Petten reeds tweemaal door de zee werd verzwolgen en steeds opnieuw werd opgebouwd. Beide keren was de vijand de zee, die ook de vriend der bevolking is omdat zij haar een be staan verschaft, zowel door het wer ken aan de dijk als door de welvaart die een badplaatsje kan verkrijgen. De laatste maal werd Petten door den vijand vernield. Het heeft geen zin nog over dit vandalisme uit te wijden, wij moe ten in de toekomst kijken en daarom is de deze dag voor Zijpe, waarvan Petten deel uitmaakt, van zo grote betekenis. Het is jammer, dat de grote pers bij de bespreking der we- deropbouwproblemen zo weinig aan- dacht aan deze kuststreek wijdt. Het heeft soms de schijn, dat bij Alk maar niet alleen de victorie begint maar ook de wereld eindigt en toch vindt men bij Petten bos en zee, vruchtbare landouwen en een strand zo mooi als op weinig plaatsen in Europa. Spr. herinnerde aan de moeilijke positie der gemeenten en roemde de samenwerking welke hier verkregen werd met de verschillende diensten welke voor de wederopbouw moesten worden ingeschakeld. Hij sprak ten slotte de verwachting uit, dat Petten een juweeltje onder de Hollandse bad plaatsen zou worden. De eerste steenlegging. Vervolgens werd door mej. ir. van den Ban uit Haarlem de eerste steen gelegd en een drietal oorkonden in gemetseld. Een met de kleuren der gemeente versierde troffel, welke daarbij gebruikt was, werd haar als geschenk, aangeboden. Meerdere sprekers. Mej. van den Ban zeide met vreugde te kunnen constateren, dat men einde lijk tot deze symbolische handeling is Het is ons een genoegen, onze le zers te kunnen mededelen, dat de verzorging van de algemene sport van heden af in handen is van den op sportgebied bekenden en bekwamen sportjournalist, den kapitein J. Werkman. Wij zijn er van overtuigd, dat door deze benoeming de sportru- briek van onze krant op hoger plan zal komen, daar de mening van den heer Werkman gezag heeft in de sportwereld en de di verse sportverenigingen in onze provincie zullen deze benoeming dan ook met instemming begroe ten. Zij kunnen den heer Werkman telefonisch bereiken onder num mer 2491, Alkmaar. De plaatselijke verzorging van de sport blijft in handen van on ze plaatselijke sportverslaggevers. DIRECTIE NOORDHOLLANDSE COURANT kunnen overgaan. Zij vergeleek de toestand van Petten van 20 jaar gele den met het slagveld van ruïnes, dat zij daar thans had aangetroffen. Na deze destructie moest de constructieve daad volgen. Petten zou eerst dichter bij het oude dorp worden gebouwd, maar de tankgracht bracht verande ring in de plannen. Petten zal een dorp worden, dat ten volle aan de illusies zal beantwoorden. Spr. roemde de samenwerking en sprak de hoop uit, dat de volgende complexen woningen spoedig aan de beurt zullen komen. Mej. mr. Ribbius Peletier bood de gelukwensen aan namens het Prov. bestuur. Aan alle kanten zien wij hier de sporen der bezetting, de tred van den overweldiger. Aan ons, die uit de ze verschrikking het leven gered heb ben is de taak de sporen weder uit te wissen en bij de wederopbouw kun nen wij profiteren van de lessen uit het verleden, zodat wij Petten beter kunnen bouwen dan het geweest is. Spr. uitte haar waardering voor allen, die dit zo spoedig mogelijk maakten en hoopte in goede harmo nie ook het einde te bereiken. Pet ten moet een plaats worden waar mensen harmonisch leven in een harmonisch opgebouwd dorp. Ir. Meyerinck, hoof ding.-directeur van Volkshuisvesting, zeide dat het de ontwerpster op deze stralende dag een voldoening moet zijn te zien hoe hier gewerkt wordt. Men hoopt de bouw vlot te kunnen voltooien. Het woning vraagstuk is nog een moeilijke kwes tie, maar we zien hier althans dat er wat gebeurt. Petten ontworstelde zich meermalen aan de zee. Een nieuw Pet ten zal verrijzen en spr. wenste het in alle opzichten een zonnige toekomst toe. Ir. Vassy, hoofd van 't Gew. Streek- bureau van de Wederopbouw, sprak zijn vreugde over deze plechtigheid uit. De Wederopbouw heeft het niet gemakkelijk. Petten is van alles slechts een klein onderdeeltje. Laat men cle ment zijn in zijn oordeel over de gang van zaken. Wij zijn een taai volk en versagen niet en we begirnen er ge lukkig doorheen te komen. Na het ge praat kwam de daad en als hoofd- en handarbeiders blijven samenwerken, zullen we er komen en bouwen we Nederland weer op. Spr. deed een be roep op aller medewerking. De heer Vriesman van de Vertrou wenscommissie-Petten en bestuurslid van de VW herinnerde er aan, dat er in de tien eeuwen vóór Petten ver woest werd ook wel het een en ander met het dorpje was gebeurd. Willibror- dus moet hier al een kerkje hebben gehad. De zee bracht in verloop van eeuwen slag op slag toe, maar de be volking voerde een heroïsche strijd en kwam telkens de rampen weer te bo ven. Spr. bracht ook dank aan de Pla nologische dienst en aan alle autoritei ten die samenwerkten om heden tot deze symbolische daad te kunnen ko men. Petten zal een ideaal vacantie oord worden. Spr. hoopte tenslotte dat men te bevoegder plaatse zal begrij pen, dat Petten arm is en dat niet al leen de gedupeerden maar het gehele volk de schade der vernieling moet dragen. De heer Geense van de VW sprak van Petten's zwarte bladzijde in de geschiedenis en herinnerde aan diverse rampen welke het dorp in vroeger eeuwen hadden getroffen, waardoor 't vaak grotendeels van de aardbodem werd weggevaagd. Nu staan wij ver heugd aan de poorten van een nieuwe toekomst. Spr. bood namens de VW aan de dames Van den Ban en Ribbius Peletier fraaie bloemen aan. Tenslotte sprak de heer Hollander als voorzitter van de afd. Petten van de bouwarb.bond, welke 80% der be volking omvat. Ook hij herinnerde aan het droevige verleden maar wees er op, dat Petten wel vaak ziek, maar nooit dood is geweest. Helaas hebben vele Pettenaren deze blijde dag niet kunnen beleven. Spr. braent dank aan het Hoogheemraadschap en deed een beroep op allen die van goede wil zijn om de financiële kant van de zaak zo soepel mogelijk te regelen. Een gezellige maaltijd Nadat de burgemeester de sprekers dank had gebracht en ook de vele gemeentenaren die door hun tegen woordigheid van hun belangstelling blijk gaven, werd in het noodcafé van den heer Vriesman door allen deelgenomen aan een koffiemaaltijd, welke zo buitengewoon goed was, dat Petten zeer zeker de meest be zochte badplaats van Noord-Heiland zal worden als de gasten t'jt de ont dekking zijn gekomen hoeveel zorg er hier ook aan de inwendige mens besteed wordt. De dijkgraaf van 't Hoogheemraad schap en enkele raadsleden voerden hier nog het woord en de burgemees ter dankte tenslotte alle sprekers voor hun sympathieke woorden en voor de belangstelling waarvan zij op deze voor Petten zo gewichtige dag hadden blijk gegeven. Ad. Hoorn adopteert de 11de Divisie. In verband met de adoptatie der staf van de 2de Divisie, wélke binnenkort naar Indië vertrekt, door Hoorn, bracht de staf onder bevel van den commandant der Divisie, gen. maj. W. J. K. Baay, een ofhciëel bezoek aan deze gemeente. De commandant spreekt de troepen toe. Naast hem de burgemeester van Hoorn. In een door de regeringsvoor lichtingsdienst te Batavia uitge geven communiqué is het volgende medegedeeld: „Met betrekking tot de reis van de leden van de Commissie-Gene raal naar Nederland ontvingen wij de volgende inlichtingen: Na de oriëntatie-reis van de mi nisters Beel en Jonkman zullen door het Nederlandse kabinet ver schillende beslissingen moeten wor den genomen met betrekking tot uitwerking van het ac- coord van Linggadjati. Het wordt wenselijk geacht, de leden van de Commissie-Generaal zo goed moge lijk, n.1. mondeling te instrueren. Zodra dit geschied is, zullen de le den der Commissie-Generaal terug keren, zodat hun verblijf in Neder land slechts van zeer korte duur zal zijn. Naar wij vernemen, is uit Bata via bericht binnengekomen, dat de leden der Commissie-Generaal op Woensdag 28 Mei in ons land zullen aankomen tot het voeren van be sprekingen. Vermoedelijke daders bekend Verdacht van poging tot moord op den 42-jarigen bewaker L. van R., die Maandagavond door bijlslagen op het hoofd ernstig gewond op de O. Z. Voorburgwal te Amsterdam werd aangetroffen, zoekt de politie thans den in Leeuwarden geboren 30 jaar ouden Wiebe d»- Boer en den 33-jar. Amsterdammer iohan Andreas Loos, die Joop genoemd ordt. De gewonde bewaker heeft de re cherche nl. medegedeeld, dat hij een zijner aanvallers, een Fries, van ge zicht kende, en dat deze veelal in een bekend Amsterdams logement verblijf hield. Enige rechercheurs vervoegden zich daarop aan dit adres en gingen de in het nachtregister geschreven ramen na. Bij een daarvan stond ver meld „geboren te Leeuwarden". Dat was Wiebe de Boer. die. zoals te be grijpen is. niet meer in het logement aanwezig was De logementhouder deelde mede. dat de Boer bijna steeds in gezelschap was van Loos en aange zien de neergeslagen bewaker heeft verklaard, dat hij door twee mannen was overvallen, wordt thans ook de opsporing van Loos verzocht. Navraag van de recherche bij de politie ir Leeuwarden heeft uitgewezen, dat de Boer reeds een gevuld strafregister teeft evenals zijn kameraad Loos. In de bonnenlijst van Donderdag 22 Mei is voor alle leeftijdsgroepen een voorinleveringsbon van 120 gram spijsolie opgenomen. De zeer beperkte mate, waarin de voor de productie van margarine noodzakelijke oliën kunnen worden geïmporteerd, belet tot heden aanwijzing van een bon voor uitslui tend spijsolie. Het is tenslotte gelukt een hoeveelheid olie voor dit doel vrij te krijgen. Vermoedelijk zal de koop bon eind Juli worden aangewezen in de plaats van een bon voor 125 gram margarine. Volgens een correspondent van AFP te Washington zouden president Tru- man en zijn minister van buitenlandse zaken, Marshall, binnenkort aan het con gres verzoeken, zo spoedig mogelijk zich uit te spreken over een wetsontwerp dat ten doel heeft alle legers van het westelijk halfrond met hetzelfde materiaal uit te rus. i en de opleiding van hoge officieren van de latijns-Amerikaanse landen in de Ver. Staten ter hand te nemen. Dit besluit zou zijn genomen op ad vies van de departementen van oor log, marine en buitenlandse zaken. Po litieke kringen verklaren, dat de repu blikein Vandenberg Marshall verzekerd beeft, alles te zullen doen om de re publikeinen in het congres te bewe gen het wetsontwerp aan te nemen. Eisznhower en zeer invloedrijke Ame rikanen hebben verklaard, dat door dit wetsontwerp een einde zal worden ge maakt aan de bewapeningswedloop op het westelijk halfrond. Men is van me ning, dat het besluit van Truman en Marshall de conferentie van Rio de Ja- Naar het Witte Huis bekend maakt, is het wetsontwerp ter steunverlening aan Griekenland en Turkije, waarmede 400 millioen dollar gemoeid zal zijn, per vliegtuig naar president Truman, die zich te Grand View (Missouri) bij zijn zieke moeder bevindt, verzonden. Verleden week werd het wetsontwerp door het congres aangenomen. Men verwacht, dat Truman het binnen 24 uur zal tekenen. Inmiddels heeft president Truman in Kansas City het wetsontwerp getekend. Naar Truman verklaarde, was hij van mening, dat door deze wet een belang rijke bijdrage wordt geleverd tot het werk der Verenigde Naties. Het particuliere vliegtuig van den Pfcilippijnsen president Roxas is op weg naar Parijs in de oerwouden van het eiland Mindanao neergestort. Aan boord van het vliegtuig bevinden zich 15 regeringsfunctionnarissen. Men neemt aan dat allen om het leven zijn gekomen. Te Saigon hebben zich enkele gevallen van pest voorgedaan. Men heeft de bevolking aangeraden zich onmiddellijk te laten inenten. Te Buenos Aires zijn in de afgelopen dagen tien personen gearresteerd en goederen ter waarde van 10 millioen pesos in beslag geno men, nadat men ontdekt had, dar gepoogd was, op grote schaal clan destien goederen te exporteren. 2800 Engelsen zullen van de zomer per Kota Baroe, die door de World Friendship Association is gecharterd, naar Denemarken reizen. Aan hangers van Don Juan zijn een grote campagne begonnen met het doel on der de Spaanse officieren leden voor de monarchistische beweging te win nen. Te Salon bij Marseille is tien ton munitie in de lucht gevlo gen. Zes Franse arbeiders kwamen om het leven. Gisteren is het een jaar geleden, dat de N. Atlanti sche dienst der K. L. M. werd ge opend. Er zijn nu 13.300 passagiers, 67500 kg post en 283.000 kg vracht op deze lijn vervoerd. De inter nationale noodvoedselraad heeft een tussentijdse toewijzing bekend ge maakt voor copra uit de Philippijnen en voor walvistraan uit Noorwegen en Japan. Hierbij werd aan Neder land 6000 ton walvistraan toegewe zen. Het m.s. Oranje met 817 passagiers aan boord zal Zaterdag morgen 24 Mei a.s. om 8 uur in IJmuiden aankomen. De debarkatie vindt plaats te Amsterdam om 13. uur. neiro, die waarschijnlijk in Juli gehou den zal worden, inluidt. Zoals men weet wil men op deze conferentie een verdrag voor de verdediging van het westelijk halfrond tot stand brengen. Amerikaanse waarnemers voorzien, dat president Truman tijdens zijn a.s. bezoek aan Ottawa er bij premier Mackenzie King op zal aandringen, in dien hij niet officiëel tot het verdrag van het westelijk halfrond wil toetre den, tenminste de wapenstandaardisa tie te aanvaarden. Tenslotte is men van mening, dat de Amerikaanse politiek op het westelijk halfrond voortaan zal zijn samen te vatten in de uitspraak van senator Vandenberg, dat „de verdediging van het Westelijk halfrond een geheel moet vormen van de Noordpool tot Kaap Hoorn". De Franse premier, Ramadier, heeft een waarschuwing tot het Franse volk gericht, waarbij hjj verklaarde, dat de komende drie weken van vitaal belang zouden zijn en dat Frankrijk ineen zou storten, indien men thans het hoofd zou ver liezen. Tot 15 Juni zou Frankrijk met eco nomische moeilijkheden te kampen hebben, daarna zou de toestand allengs beter worden, zei Ramadier, terwijl hij de voedselrelletjes in herinnering bracht. Ramadier zei, dat hij niet wist, of het broodrantsoen verlaagd zou moe ten worden. Als hoofdoorzaak van de langdurige crisis gaf hij het feit op, dat Frankrijk slechts een evenredig aan deel in het graan uit Amerika, Canada, Argentinië e:„ de Oekraïne kon ont vangen. Zes smokkelaars van groot formaat zijn te Enschede gearresteerd en meerdere arrestaties zullen waar schijnlijk nog volgen in verband met de ontdekking van een smokkelcom- plot, waarbij talloze smokkelaars betrokken zijn. Zjj hielden zich er mee bezig auto's en auto-onderdelen uit Duitsland naar Nederland te brengen. Een jaar lang zijn vele auto's en vrachtwagens vol onderdelen uit Duits land naar ons land gesmokkeld in ruil voor levensmiddelen. De smokkelaars waren gekleed in ge- alliëerde uniformen, maakten gebruik van valse papieren en bedienden zich bij de grenscontrole van de Engelse taal. De omvang van deze affaire schijnt zo groot te zijn, dat het bureau van invoerrechten en accijnzen, waar van ambtenaren de arrestaties hebben verricht de samenwerking heeft ver zocht van de fiscale inlichtingen- en opsporingsdienst uit Amsterdam, die onmiddellijk een onderzoek op grote schaal heeft geopend. Men verwacht dat van deze smokkelaffaire binnen kort vele feiten aan het licht zullen komen. Deviezen: het modewoord dezer da gen! Ook zij, die nooit zorgen gehad hebben over een bankrekening, effec ten en soortgelijke zaken, die een ze kere familiariteit met financiële aan gelegenheden doen vermoeden, ook zij praten tegenwoordig met rustige des kundigheid over deviezen. Deviezen zijn niet meer het domein van ban kiers en andere kapitaalkrachtige He den. Zij zijn een voorwerp van ons aller zorg. Textiel, schoenen, fietsen, vet? Deviezen moeten er zijn. Wij zouden van alles, althans veel, kunnen kopen, als we maar betaalmiddelen hadden. We kunnen in Engeland ko pen, mits we er ook wat brengen. Met guldens kan men in Nederland terecht, maar deze papieren, die ons zo dierbaar zijn, staan in Londen niet hoog aangeschreven. Internationaal zijn we teruggevallen tot de goederen- ruil. Als wij radiotoestellen leveren of bloembollen kunnen wij voor een te genwaarde aan ijzer of garens terug krijgen. Nu is het zó! dat wij e«n groot deel van onze inkopen doen in de Verenigde Staten en andere landen, waar de internationale waardemeter de dollar is. Als wij dus roepen om deviezen, roepen wij in de eerste plaats om dollars. Vóór de oorlog werden er in ons land jaarlijks méér goederen Inge voerd dan wij konden uitvoeren. Wij hadden dus een tekort op onze han delsbalans. Maar daartegenover stond, dat wij rente ontvingen uit kapitaal, dat in het buitenland was belegd' en dat ook de scheepvaart geld opbracht. En zo hielden we altijd nog wat over, met het gevolg, dat we koffie en vij gen, palmolie en rundleer, fietsen en overhemden konden kopen, waar ter wereld wij ook kwamen. Dat is nu veranderd. Wij voeren volgens de nota van minister Lieftinck in 1947 goederen uit voor een bedrag van 1620 millioen gulden. Maar we moeten voor 3900 millioen invoeren! Als we alle inkomsten tegenover alle uitgaven stellen, komen we het bedrag van 2234 millioen gulden te kort. Nu zijn er wel enkele gaatjes. We kunnen een beetje met goud betalen, we kunnen wat van het buitenlandse effectenbezit te gelde maken. We kunnen ook nog wat geld lenen. Dat kan natuurlijk niet steeds doorgaan, maar het is van veel belang, dat we in de naaste toekomst de onmisbare machines en werktuigen kunnen ko pen, waarmee we dan weer goederen kunnen maken voor de uitvoer. Maar •als wij alle bronnen hebben aange boord, blijft er nog een deviezentekort van ruim 600 millioen gulden. Nu moet de regering bezuinigen. Er is een commissie ingesteld, die zal be oordelen welke goederen het meest nodig zijn. De andere kunnen wachten. Deze commissie heeft geen benijdens waardige taak. Bijvoorbeeld: het opinie-onderzoek heeft uitgewezen, dat textiel het meest nodig is. De vraag naar schoenen twee jaar geleden hét probleem is sterk verminderd. Dus maar wat min der schoenen? Maar dan zitten we over een half jaar weer met een schoenentekort. Minder graan? Ver laging van het vetrantsoen? Minder autobanden? En o moeilijke vraag minder tabak? Tabak is geen nood zakelijke levensbehoefte, zegt men. De practijk heeft echter geleerd, dat schaarste aan rookartikelen de zwarte markt tot ongekende bloei brengt en dat de arbeidsproductiviteit daalt met het tabaksrantsoen. Wij benijden de commissie, deftig genaamd prioriteiten-commissie, haar taak niet. Er is nog een post, waarover veel te zeggen is: aankoop militaire goederen, 373 millioen. Er is een groeiend verlangen in ons land bij alle bevolkingsgroepen hier het mes maar eens diep in te zetten. Een order voor 40 militaire vliegmachines is al ge annuleerd. Er is waarschijnlijk nog wel meer te besnoeien. Maar om de rekening sluitend te maken is het nodig, dat er méér gemaakt wordt, dat er méér uitgevoerd wordt en dat we ons in onze aankopen tot het no- digste beperken. Als het goed gaat, zal het met de deviezen zijn als met de vitaminen en de calorieën: als alles goed gaat wordt er niet meer over gepraat. Laten we hopen, dat we spoedig niet meer over deviezen spreken. H. v. H. Weersverwachting. medegedeeld door het K. N. M. L te de Bilt, geldig tot Vrijdagavond: GELEIDELIJK WARMER. Heldere vrij koude nacht. Over dag aonnig droog weer met op nieuw iets hogere temperaturen, in de namiddag in het zuid-oos ten van het land tijdelijk enige wolkenvorming. Meest matige oostelijke wind.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1947 | | pagina 1