Oost-Indonesië en West-Borneo niet
tot Veiligheidsraad toegelaten
VOOR-INDIË BEGROET
HAAR VRIJHEID
Sjahrir eist terugtrekking der
Nederlandse troepen
Vrijdag 15 Augustus 1947
DE NOORDHOLLANDSCHE COURANT
70e Jaargang No. 9585
DAGBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Aanvaardt Nederland
onpartijdige arbitrage?
Hors d'Oeuvre
Franse president
bezocht de Jamboree
Zware oliebrand bij
Tandjong Priok
UNFAIR
Milliard
van Italiaanse oorlogsschuld
kwijt gescholden
Doodstraf voor Buchenwald-
personeel
Laaiende leest vreugde
in Karatschi en
New Dehli
Wijziginsr in Australische
boycot
Wettelijke maatregelen
inzake spreiding van
bezit?
Extra textiel-toewijzing
bij demobilisatie
llkec&ecicfU
Gerbrandy verwacht
nog groter chaos
Visum voor Amerikanen naar
Nederland afgeschaft
Onafhankelijk
Voor-Indië
Sprinkhanenplaag in
Zuid-Frankrijk
BUREAU:
KoDlngetraat TO-«0
Deo Hekier
Telefoon
GMro 449041
Dtr.: J. BIJIsma
Voortzetting oan de
HELDERSCHE COURANT
TAJWBVBN:
Advertenties: 14 cent per
millimeter. Familieberichten
17 cent per m.m. Kleine ad
vertenties J'üttertjes") tot'
15 woorden 75 cent, elk woord
meer 5 cent
Abonnementen: per kwartaei'
f 3.per post f 3.95
H> ofdredacteur: M. H. E. üyldert, Reyonredacteuren C. A. Dekkers en W. Kok,
Toen gisteravond te Lake Success de bijeenkomst van de Veiligheids
raad weer werd voortgezet, nam dr. Soetan Sjahrir, ex-minister-president
van de Indonesische Republiek, met de Nederlandse en de andere Indo
nesische vertegenwoordigers plaats aan de tafel.
Het verzoek van de Philippijnen om aan de besprekingen over Indone
sië te mogen deelnemen, werd met algemene stemmen (9) aangenomen.
Alleen de Sovjet-Unie en Polen onthielden zich van stemming.
Het Belgische verzoek om ook vertegenwoordigers van Oost-Indonesië
en West-Borneo aan de tafel t« laten plaats nemen, werd met 4 stemmen
voor en 7 ontnouding verworpen. Engeland, de Ver Staten, Frankrijk en
België stemden vjo- De Sovjet-vertegenwoordiger verzette zich er tegen,
omdat naar zijn meamg de vertegenwoordigers van deze gebieden geen
vrije gebieden vertegenwoordigen.
Het debat werd geopend door de af
gevaardigde van Columbia. Deze was
bevreesd, dat heftige meningsverschil
len tussen de afgevaardigden van Oost-
Indonesië en West-Borneo en die van
de republiek te verwachten zouden
zijn, indien zij werden toegelaten, het
geen slechts verwarrend in het debat
van de Raad zou werken.
Mr. van Kleffens antwoordde, dat
het handvest der V.N. de Veiligheids
raad nergens de bevoegdheid geeft
om een staat de facto of de jure te
erkennen, waardoor een gebied met
een politieke status tot staat zou wor
den verheven, waarover alleen het
betrokken lid van de V.N. niet de
V.N. als geheel beslist. „Indien gij
de Indonesische Republiek toelaat,
dan zouden om redenen van billijk
heid en recht de beide andere staten
eveneens moeten worden toegelaten".
El Choery (Syrië) wees op artikel
39 van de procedure-regels van de
Veiligheidsraad, volgens welke de
vertegenwoordigers van Oost-Indonesië
en West-Borneo gehoord kunnen wor
den als „personen, die op verzoek van
de Veiligheidsraad inlichtingen ver
schaffen aan de Raad".
Cadogan (Engeland) verklaarde zich
voor toelating, hoewel hij nog steeds
meende, dat ook de toelating van de
republiek niet juist was, zodat dan een
tweede verkeerde stap zou worden ge
daan.
Hodgson (Australië) achtte deze bei
de -gevallen van verzoek om toelating
niet van gelijke waarde. Volgens
Hodgson zijn de andere twee staten
alleen door Nederland erkend. Hij ver
klaarde zich echter bereid, Oost-Indo
nesië en Borneo volgens artikel 39 uit
te nodigen. Johnson (V.S.) sloot zich
hierbij aan. Volgens Gromyko (S.U.)
VOOR. EN ACHTER-ZORG
Gisteren liep ik tegen een van
mijn buren op en zijn voorhoofd
was verwond. Het was dit reeds
ik zeg het om misverstand te
voorkomen vóór ik hem had
aangeKlampt. Ik droeg aan zijn
kwetsuur geen schuld.
De voorruit, zei hij, toen ik
hem deelnemend vroeg hoe het
gekomen was. Mijn hoofd heeft
niets te betekenen, vervolgde hij,
dat is met een pleister weer ge
plakt, maar mijn voorruitGlas
is schaars.
Ik wilde natuurlijk niet toe
geven dat zijn hoofd niets te be
tekenen heeft. Als twee mensen
hetzelfde zeggen is het niet het
zelfde. En men houdt zijn buren
graag te vriend. Daarom vroeg
ik alleen wat er eigenlijk was
gebeurd.
Ja, zei hij knoriig, dat heb ik
nu te danken aan de K.N.A.C.,
dat mijn ruit kapot, mijn spat
bord verbogen en mijn bumper
afgeknapt is Je weet hoeveel
voorzorgen deze overigens voor
treffelijke organisatie treft, maar
als je het slecht treft, nu. dan
treft het je. En raak. Sinds kort
hebben de K. N. A. C. en de
A. N. W. B. op de wegen, die
langs vliegvelden lopen, mooie
waarschuwingsborden geplaatst
en daarop staat te lezen:
Houdt Uw ogen
op de weg gericht.
Laat u niet afleiden
door vliegtuigen.
Vanmorgen passeerde ik zon
bord. Nu is het niet mijn ge
woonte mij te laten afleiden door
vliegtuigen. Ik heb er meer dan
genoeg gezien en als ik afleiding
zoek doe ik dat niet in de luent
Maar toen ik daar dat bord zag
staan dacht ik: dat staat er n'et
voor niets; dat moet ik lezen en
dus hield ik één moment riéirop
mijn ogen gericht, en niet op
de weg, en toen zat ik een paar
seconden later tegen een boom.
Nu zit ik docr die voorzorg
met de achterzoig opgescheept.
Want hoe kom ik weer aan een
rilt? RREEFT
zou de toelating van deze beide staten
niet betekenen, «dat de Veiligheidsraad
een „vrije stem" hoort.
Daarop haalde Gromyko de brief van
Nadjamoeddin aan de Veiligheidsraad
aan, waarin deze zijn instemming met
de politiële actie betuigt „Politiële ac
tie betekent oorlog. Ziet ge nu, wie de
Nederlandse regering wil, dat wij uit
nodigen?", zeide Gromyko schamper.
Daarop werd de Belgische motie in
stemming gebracht en verworpen. Ver
volgens ging de Raad over tot het de
bat over de Australische motie,' waar
in de Raad verzocht wordt een com
missie naar Indonesië te zenden om
verslag uit te brengen over de toestand.
De Chinese afgevaardigde prees en
steunde de Australische motie, die, al
dus zeide hij, alleen het handhaven
van de vrede kan bevorderen.
SJAHRIR BEPLEIT ZIJN ZAAK.
Vervolgens kreeg Sjahrir het woord,
die onder meer het volgende verklaar
de: „Getuige de feiten blijken de Ne
derlanders nooit en te nimmer oprecht
een vreedzame regeling met de Repu
bliek te hebben gewenst. Alle Neder
landse actie politiek, militair en
economisch was niet anders dan
voorbereiding tot agressieve actie te
gen de deelgfenoot van de overeen
komst van Linggadjati". Sjahrir ver
zocht de Raad het bevel te geven tot
volledige terugtrekking der Neder
landse troepen uit alle Republikeinse
gebieden en onmiddellijke benoeming
van een commissie der V.N. om ter
plaatse supervisie uit te oefenen op de
naleving hiervan. De commissie zou
eveneens moeten besluiten welke maat
regelen moeten worden genomen om
recht en orde te garanderen en ver
geldingsacties te voorkomen, wanneer
de Nederlandse troepen terugtrekken.
De commissie zou arbitrage moeten
verlenen in alle punten van geschil
tussen Nederland en Indonesië. Sjahrir
ontkende ten stelligste de juistheid van
de Nederlandse beschuldiging, dat de
Republiek nog 700 gijzelaars heeft. Hij
beschuldigde de Nederlanders er van,
dat zij de overeenkomst van Linggad
jati schonden door de „marionetten-
staten" Oost-Indonesië en West-Bor-
Gistermiddag bracht de President
van Frankrijk, Vincent Auriol in ge
zelschap van de minister-president
Ramadier. de minister van buitenland
se zaken Bidault, de minister van on
derwijs en jeugdzaken Bouradan, de
minister van koloniën Moutet, de ge
neraal de Lattre de Tassigny en de
Nederlandse ambassadeur in Frank
rijk Jhr. Tjarda van Starkenborgh, een
bezoek aan de jamboree. Nadat het ge
zelschap een demonstratie van de
Schotse padvinders had bijgewoond
volgde er een défilé door de vlaggen-
wachten van alle deelnemende naties
Vervolgens brachten de gasten een be
zoek aan het tentenkamp. Jhr. Tjarda
van Starkenborgh en zijn echtgenote
gebruikten de thee in het Nederland
se hoofdkwartier. Na afloop bezocht
de ambassadeur de Nederlanders in t
subkamp „Bourgonje". Hij werd daar
rondgeleid door commissaris N. C.
Roest van Limburg, waarbij hij zich
met de Nederlandse verkenners on
derhield.
Bij het depot van de Shell bij Tand
jong Priok, is gistermiddag een van de
zwaarste oliebranden uitgebroken, die
Batavia gekend heeft. Men neemt aan,
dat de brand veroorzaakt is door sa
botage. 300.000 drums olie en petro
leum staan in lichte laaie.
Volgens het Franse persbureau AFP
is de brand om 20 uur plaatselijke tijd
geblust. De schade schijnt geringer te
zijn dan men aanvankelijk had ge
dacht, maar men weet nog niet de
juiste getallen.
Volgens Reuter heeft Mr. van
Kleffens onmiddellijk na de zitting
aan persvertegenwoordigers ver
klaard, dat het buitengewoon un
fair was om de Nederlandse afge
vaardigde niet in de gelegenheid te
stellen te antwoorden op de ver
klaring van de Republikeinse afge
vaardigde, terwijl hij een belang
rijke mededeling had te doen.
Volgens welingelichte kringen te
Lake Sucess zou deze mededeling
hebben ingehouden, dat de Neder
landse regering bereid is onderzoek
ter plaatse en arbitrage van een on
partijdige commissie te aanvaarden,
mits dit niet onder jurisdictie van
de Veiligheidsraad zou geschieden,
daar de Nederlandse regering het
recht van de Veiligheidsraad om
zich te mengen in deze innenland-
se aangelegenheid niet erkent.
neo op te richten, en door hun gewa
pende troepenmacht te verhogen tot
30.000 boven het toegestane aantal.
Tenslotte verklaarde hij met nadruk,
dat, indien de Nederlandse troepen
volledig uit het republiekeins gebied
worden teruggetrokken, de Republiek
zich zelf verantwoordelijk zal stellen
voor het recht en de orde in het ge
hele republikeins gebied.
Hierna verzocht mr. van Kleffens
het woord, daar hjj een mededeling
van de regering had, die 'misschien
voor de besprekingen van belang zou
kunnen zijn.
De vergadering nam evenwel met
92 stemmen een Chinese motie aan
om de vergadering tot hedenavond
8 uur te verdagen.
Tijdens de demonstraties welke in Port Said gehouden werden tegen het
provianderen van de „Volendam", hadden demonstranten gevechten met
werkwilligen, die wel wilden helpen de „Volendam" van proviand, olie
etc. te voorzien. Op de foto ziet men hoe zij verhinderd worden naar de
„Volendam" te vertrekken.
Amerika heeft gisteravond de Itali
anen ongeveer een milliard dollar van
hun oorlogsschuld kwijtgescholden en
ter waarde van 60 millioen dollar aan
geblokkeerd Italiaans bezit in Ameri
ka vrijgegeven. Voorts zijn 23 sche
pen aan Italië overgedragen met het
doel „verschillende bezwaarlijke clau
sules van het vredesverdrag het Italië
wat te verlichten".
Het Amerikaans Militair Gerechts-
bof te Dachau heeft gisteren 't dood
vonnis uitgesproken over twee-en-
twintig van de een-en-dertig nazi
dokters en -bewakers van het beruch
te kamp Buchenwald, als schuldig
aan misdaden tegen de mensheid.'
De 21 vroegere directeuren en func
tionarissen van het Duitse chemi
sche I. G. Farben Syndidaat, die te
Neurenberg terecht staan, beschuldigd
van het deelnemen aan de voorberei
ding van een aanvalsoorlog, hebben
zichzelf onschuldig verklaard.
Hedennacht zijn te Londen in het
Ministerie voor Brits-Indië de laatste
belangrijke stukken getekend, die de
overdracht der macht van Groot-Brit-
tannië aan de twee nieuwe dominions,
de Unie van Voor-Indië en Pakistan,
tot een voldongen feit maakten. De
15e Augustus betekent de grootste dag
in het leven van deze generatie van
Voor-Indiërs.
Lord Mountbatten heeft op de laatste
dag dat hij onder-koning van Brits-
Indië is, aan de vooravond van de on
afhankelijkheidsverklaring, een bood-
schai van de koning aan de constitue
rende vergadering van Pakistan voorge
lezen.
De koning zeide hierin o.m.: „Ik zend
u mijn groeten en de welgemeende wen
sen ter gelegenheid van de grote ge
beurtenis, waarbij het nieuwe dominion
Pakistan op het punt staat zijn plaats
in te nemen in het Britse gemenebest.
Moment uit het openluchtspel „Czaar
Peter" te Zaandam. Peter met zijn
Zaandamse liefde, Aagje uit de Drie
Zwanen.
Door uw onafhankelijkheid te verwer
ven door middel van overleg, hebt gij
een voorbeeld aan alle vrijheidlieven
de volken der wereld gesteld".
Mohammed Ali Djinna, gouverneur-
generaal van Pakistan, gekleed in Oos
ters gewaad, bracht ter ere van Lord
Mountbatten de toekomstige gouver
neur-generaal van het Dominion van de
Unie van Voor-Indië een toast uit op
koning George VI var. Groot-Brittannië
bij welke gelegenheid hij het volgende
zeide: „De regering van koning George
VI zal in de geschiedenis geboekstaafd
worden als de periode waarin de vrij
willige machtsoverdracht in Voor-Indië
dat met recht de schitterendste parel
van het Britse keizerrijk werd genoemd
tot stand kwam. Een dergelijke vrijwil
lige en algehele overdracht van de
macht en het bewind is in de wereld
geschiedenis nog niet voorgekomen".
De onderkoning reed langs een jui
chende menigte terug naar het gouver
nementsgebouw.
Pandit Nehroe in New-Delhi.
In New-Dehli juichte Paud't Nehroe
in een boodschap aan de 300 millioen
.burgers van een groot land. dat on het
punt staat stoutmoedig voorwaarts te
paan. de doot het lot bestemde dag" toe
.Wij groeten de volken der wereld en
beloven oleehtig met hen samen te wer
ken ter bevordering van de vrede en de
democratie".
Nehroe noemde Gandhi ..de architect
van onze vrijheid" en vervolgde: Niet
alleer wij. maar ook de komende gene
raties zullen deze grote zoon van Voor-
Indië altijd gedenken, hij die zo groot
is in zijn geloof, zijn kracht en zijn
heldhaftige nederigheid. Wij zullen nim
mer gedogen, dat de toorts der vrijheid
gedoofd wordt. Hoe krachtig ook de
stormwind zal zijn, een nieuwe ster gaat
op, de ster van de vrijheid; een nieuwe
hoop is gewekt: een visioen, dat wij
reeds lang voor ogen gehad hebben,
wordt werkelijkheid, moge de ster nim
mer ondergaan en deze hoop nooit ver
loochend worden".
De vakverenigingen van transport
arbeiders te Sydney hebben gisteren
besloten de boycot op Nederlandse
schepen in Australische havens te wij
zigen. De boycot zal zich uitsluitend
bepalen tot die schepen," welke goe
deren, manschappen en uitrustings
stukken vervoeren, die tegen de In
donesiërs gebruikt moeten worden.
Naar het A.N.P. verneemt, heeft
de ministerraad aan de Minister
van Sociale Zaken machtiging ver
leend om over te gaan tot instelling
van een commissie, welke een on
derzoek zal instellen naar de vraag
of en zo ja, in hoever het wenselijk
is, door wettelijke maatregelen de
spreiding van bezit over de grote
massa des volks en een redelijker
verdeling van het inkomen over de
verschillende groepen der bevol
king te bevorderen.
Zoals men zich herinnert heeft de
minister-president bij de algemene be
schouwingen in de Tweede Kamer over
de Rijksbegroting 1947 in overleg met
de Minister van Sociale Zaken toege
zegd te overwegen een zodanige com
missie in te stellen.
Het ligt in de bedoeling in deze
commissie, naast een aantal weten
schappelijke leden een 6-tal vertegen
woordigers te benoemen van de Stich
ting van de Arbeid, alsmede vertegen
woordigers van de ministeries van So
ciale Zaken, van Economische Zaken,
van Financiën en van Landbouw, Vis
serij en Voedselvoorziening en van het
College van Rijksbemiddelaars.
Naar wjj vernemen komen dienst
plichtigen beneden de rang van ad
judant-onderofficier, c.q. vaandrig
of kornet, voor zover zjj tenminste
zes maanden werkelijke dienst ver
richt hebben, bij groot-verlof in
aanmerking voor een extra-textiel-
toewijzing.
Weersverwachting geldig van Vrij
dagochtend tot Vrijdagavond.
IETS WARMER.
Zonnig droog weer. Opnieuw iets
hogere temperaturen. Matige Oos
telijke wind.
Prof. mr. P. S. Gerbrandy heeft gister
avond voor de radio een rede uitgespro
ken waarin hij o.m. betoogde dat Ne
derland door het ontbreken van een
v/aarachtige voorlichting in binnen- en
buitenland thans in een internationaal
moeras terecht is gekomen.
„Het halverwege afbreken van de po
litionele actie", aldus prof. Gerbrandy,
.dreigt een nog grotere chaos te schep
pen dan voorheen reeds bestond!"
Er bestond volgens hem slechts één
weg hier uit te geraken: nationaal en
internationaal onze verantwoordelijk
heid aanvaarden, afrekenen met de Re
publiek die zich nooit als een respecta
bele staat heeft gedragen, en vrijheid,
orde en welvaart scheppen voor de In
dische bevolking.
Na een scherpe aanval op het dictato
riale beleid van dr. van Mook besloot
prof. Gerbrandy zijn rede met de woor
den:
„Landgenoten, dit is de laatste ure
voor ons en voor Ned.-Indië samen! Gód
Almachtig verlichte en sterke allen, die
in deze verantwoordelijkheid dragen."
Ten aanzien van de inwoners van
de Verenigde Staten van Noord Ame
rika is het visum voor hen, die naar
Nederland wensen te reizen, met in
gang van 15 Augustus afgeschaft.
Hiermede is de toestand van vóór de
oorlog hersteld. Deze regeling is niet
wederkerig,
Vandaag, 15 Augustus, verkrijgt het
voormalige Brits-Indië zijn lang ver
beide zelfstandigheid en onafhanke
lijke positie in het wereldbestel en
wel in de vorm van twee gebiedsde
len, Hindoestan en Pakistan, welke
door de religieuse instelling der vol
ken Hindoes en Mohammedanen
worden bepaald. Dit is tenminste in
grote lijnen de regeling die na vele,
vaak moeizame onderhandelingen tot
stand gebracht is.
Azië is ontwaakt en hunkert naar
zelfstandig bestuur. Het is een ver
langen waaraan Europa niet voorbij
kan gaan, waarnaar het zich te rich
ten heeft, en wie de tekenen des tijds
verstaat weet dat de periode waarin
het zich met geweld handhaven kon,
tot het verleden behoort. Aziatische
volken, eertijds onontwikkeld en
slaafs, en machteloos onderworpen
aan de vaak wrede willekeur hunner
vorsten, zijn onder het Europese be
stuur uit hun indolentie gewekt en uit
hun onderworpenheid gered. Zij heb
ben zich, dankzij de Europese geest,
kunnen ontwikkelen; zij zijn, dankzij
die geest, van hun menswaardigheid
bewust gemaakt. Zij zijn, onder Euro
pese leiding, in democratische geest
opgevoed, onderwezen en geschoold.
Indien één Europese regering be
grepen heeft -dat de verouderde kolo
niale heerschappij niet meer in deze
tijd past en voor een nieuwe maat
schappelijke en politieke instelling
plaats maken moet, dan is het de Ne
derlandse geweest en onze Koningin
heeft aan dit begrip uiting gegeven,
in haar vermaarde radio-rede van 7
December 1942, uitgesproken tijdens
haar ballingschap. Maar ook in Enge
land heeft men de tijds-symptomen
verstaan en het jachtige Albion heeft
zich thans, na welhaast twee eeuwen
van heerschappij, teruggetrokken uit
het Aziatisch gebied, dat nu de status
van dominion heeft.
Dit is natuurlijk niet mogelijk ge
weest zonder langdurige voorbereiding,
zonder ampele onderhandelingen met
de Indische leiders en het besluit
Voor-Indië aan zijn zelfbeschikkings
recht over te laten is niet gevallen
voor en aleer een bevredigende rege
ling getroffen was waardoor Engeland
de leiding van 's lands zaken met een
gerust geweten overgeven kon in han
den van de inheemse bestuurs-instan-
ties. Met een gerust geweten, want men
kan een volk, of liever een groep van,
wat politieke instelling en geloofsrich
ting betreft, zeer verschillende volken,
niet plotseling en onvoorbereid aan
zichzelf overlaten zonder ze bloot te
stellen aan de gevaren van burgeroor
log en anarchie.
Engeland is, bij deze voorbereiding,
gelukkiger geweest dan Nederland.
Want Brits-Indië is niet rechtstreeks
door de jongste oorlog geraakt; het is
niet prijs gegeven evenmin trou
wens als het moederland aan de
rampen ener vijandelijke bezetting; de
geest van het volk is niet gedurende
een reeks van jaren, door een vijan
delijke gezindheid geïnfecteerd en
stelselmatig tegen de Europeaan opge
zet, zoals dat helaas in ons overzees
gebied het geval is geweest.
De bevolking van Brits-Indië
thans India zal op de duur rijpen
tot het inzicht voorzover dit nog
niet verworven is dat het Euro
pees bestuur voor haar heilzaam is
geweest. Men mag verwachten, of
tenminste hopen, dat zij daarvan met
tertijd. en metterdaad, blijk geven zal,
ook al koestert zij thans nog tal van
grieven tegen de Europeaan. Engeland
heeft het de Indische volken mogelijk
gemaakt met elkaar te leven in vrede
en verdraagzaamheid; het heeft die
volken hygiënische' levensvoorwaar
den. geregeld bestuur en een onom
koopbare rechtspraak gebracht; het
heeft die volken van de willekeur
hunner vorsten bevrijd. Duizende
Engelsen hebben zich aan die taak ge
wijd. zoals duizende Nederlanders dit,
onder de moordende zon der tropen,
in onze Archipel hebben gedaan.
Thans zijn de volken van Voor-Indië
aan zichzelf overgelaten, aan hun
eigen beleid. Wij hopen dat het ons
spoedig mogelijk zal zijn een over
eenkomstige gedragslijn te volgen ten
aanzien van de Indische volken, die
tot dusver door ons werden bestuurd
en tot zelfbestuur werden opgevoed.
Wij hebben echter een moeilijkheid
welke Engeland werd bespaard. De
erfenis van Japan. U.
De Parijse correspondent van Belga
maakt melding van een sprinkhanen
plaag in Zuid-Frankrijk, vooral in het
gebied van de Gironde, waar grote
schade is aangericht. Aanvankelijk be
streed men de plaag met motorspuiten,
doch thans zijn watervliegtuigen gere-
quireerd, die een verdelgingsmiddel
uitstrooien. Deze bestrijdingsmethode is
zeer afdoende gebleken. Naar schat
ting is in 't gebied, waar de vliegtuigen
geopereerd hebben, 90 pet. der sprink
hanen vernietigd.